assigment budaya & pembelajaran edu3106

7/29/2019 Assigment Budaya & Pembelajaran EDU3106

1/45

EDU 3106 [BUDAYA DAN PEMBELAJARAN SEMESTER 3]

1.0- Mukaddimah

Perbezaan dan kepelbagaian sosio-budaya sukar untuk dinafikan dalam sebuah Negara seperti

Malaysia yang lahir dari kelompok masyarakat yang berbilang etnik iaitu Melayu, Cina, dan

India yang menjadi majoriti terbesar serta kaum pribumi Sabah dan Sarawak serta orang asli

dan kaum kaum lain menjadi kaum minoriti. Setiap etnik membawa sosio-budaya yang

berbeza yang diwarisi dari nenek - moyang yang terdahulu. Sebelum membincangkan lebih

lanjut berkaitan kepelbagaian sosio-budaya, terlebih dahulu dihuraikan maksud budaya itu

sendiri. Apakah yang dimaksudkan dengan sosio-budaya? Menurut ensiklopedia bebas

http://ms.wikipedia.org/ budaya atau kebudayaan (daripada perkataan Sanskrit buddayah,

yang merupakan kata jamak bagi perkataan buddhi, yang bermaksud budi pekerti atau akal)

secara amnya membincangkan hal hal berkaitan budi dan akal manusia. Manakala daya ialah

perkataan Melayu Polynesia bermakna kekuatan kuasa, tenaga dan pengaruh. Apabila ke dua

dua perkataan ini dicantumkan (budaya) membawa maksud tenaga, fikiran, usaha rohani atau

kuasa yang menggerakkan jiwa.

Menurut Kamus Dewan Edisi ke 3,1996,m/s:180 menyatakan budaya dapat ditakrifkan

sebagai tamadun atau peradaban. Ia juga bermaksud kemajuan fikiran atau akal budi (cara

berfikir dan berkelakuan). Dr. Mohd. Arshad Hj. Taib ( bekas professor Madya UiTM) telah

menyatakan dalam laman web http://dppwp.wordpress.com/usrah/pembangunan -sistem-sosio-

budaya-islam-dalam-kontek-masyarakat-malaysia/ maksud sosio-budaya ialah amalan yangberupa gaya hidup dan peradaban bagi sesuatu masyarakat, lahir dari pegangan dan

kecenderongan diri masyakarat berkenaan dalam berbagai bidang hidup, untuk memberi

kepuasan dan meransang pembangunan hidup masyarakat tersebut.

Sementara itu menurutAndreas Eppinkpula, kebudayaan ialah keseluruhan pengertian, nilai,

norma, ilmu pengetahuan serta struktur struktur kemasyarakatan, keagamaan selain

penghasilan seni dan intelektual yang membentuk ciri ciri khas sesebuah masyarakat.

Pengertian sebegini dipersetujui oleh Edward B. Taylor. Beliau memandang budaya sebagai

satu konsep menyeluruh yang rumit yang mengandungi ilmu pengetahuan, kepercayaan,

kesenian, tatasusila, undang undang, adat resam dan lain lain kebolehan serta kebiasaan

yang diperoleh oleh manusia sebagai anggota masyarakat.

Dalam konteks pendidikan, kepelbagaian sosio budaya individu itu bukan sahaja dilihat dari ras,

etnik dan adat budaya mereka sahaja. Malah ia juga merangkumi skop yang lebih besar.

Menurut Papalia (2001) individu manusia itu berbeza dari segi jantina, saiz badan, kesihatan,

Page1


2/45


tahap tenaga, personaliti dan emosi. Manakala Slavin (1997) pula mengaitkan perbezaan

individu dengan konteks pengajaran dan pembelajaran. Beliau mengatakan kepelbagaian

pelajar terdapat dalam tahap prestasi, kadar belajar, gaya kognitif, etnik, budaya, kelas sosial,

bahasa, jantina , bakat dan minat. Kepelbagaian sosio-budaya di antara murid memberi

implikasi secara langsung terhadap guru dan murid dalam proses pengajaran dan

pembelajaran.

Sehubungan dengan itu, kumpulan kami terdiri daripada empat orang iaitu En.Ahmad Salaman

Duliman, En.Dahlan Ahmad, En.Hilarion Libin @ Kamaruddin dan En. Rosli Said memilih etink

atau suku kaum Kadazandusun untuk membincangkan tugasan yang diberikan kepada kami.

2.0- Refleksi

Sebaik sahaja mendapat tugasan daripada pensyarah, perasaan yang terdetik di dalam

hati ialah sama ada mampu atau tidak untuk menyiapkan tugasan ini sebelum tibanya tarikh

penghantaran. Persoalan-persoalan ini saya abaikan terlebih dahulu. Dengan semangat

berpasukan yang tinggi, akhirnya saya dan rakan sekumpulan berjaya menyiapkan tugasan ini

walaupun pelbagai halangan kami tempuhi.

Saya dan rakan telah cuba mencari bahan mengenai tajuk yang telah dipilih. Saya telah

melayari internet untuk mendapatkan bahan-bahan serta isu semasa yang berkaitan dengan

tajuk yang dipilih. Semasa mengkaji isu ini, saya berasa sangat sedih kerana kami kekurangan

sumber. Terutamanya sumber rujukan yang berteraskan buku untuk membincangkan etnik di

Malaysia terlalu terhad untuk dirujuk.

Selain menggunakan kemudahan internet, saya juga telah mencari bahan-bahan

berkaitan dengan isu ini daripada sumber bacaan yang ada seperti keratan akhbar, Namun,

sumber bahan rujukan yang terdapat dan tidak mencukupi serta tidak banyak berkaitan dengan

tajuk ini.

Tugasan ini memerlukan banyak rujukan daripada buku-buku dan juga internet. Paling

mencabar ialah untuk menyiapkan tugasan etnik di Malaysia yang memakan masa untuk

mencari bahan. Ini kali pertama saya mencari dan membaca secara meluas tentang tajuk etnik

di Malaysia. Akhirnya kami membuat keputusan dan memilih etnik atau suku kaum

Kadazandusun untuk mejelaskan secara ringkas mengenai dengan tugasan yang

diamanahkan. Bukan mudah menjadi seorang guru. Guru bukan sahaja perlu kreatif malah

Page2


3/45


perlu lebih inovatif serta mampu berfikir secara analitik dalam memastikan proses penghasilan

kerja kursus berjalan dengan lancar dan sempurna.

Tugasan yang diberi secara tidak langsung dapat memupuk minat yang tinggi dalam

menghasilkan tugasan yang pelbagai walaupun memakan masa dan memerlukan pengorbanan

dari segi wang ringgit. Diharapkan pendedahan yang diberikan oleh pensyarah sepanjang

menyiapkan tugasan ini dapat membantu saya dalam menghasilkan apa juga tugasan yang

akan datang.

3.0- Pengenalan

Negeri Sabah atau sinonimnya dengan panggilan Negeri di Bawah Bayu mempunyai satu

bangsa Malaysia yang terdiri daripada 30 kumpulan etnikdengan tidak kurang 50 kumpulan

bahasa dan 90 dialek sebagai alat sistem komunikasi sosialnya. Lebih tiga puluh daripada

bahasa itu dimiliki oleh kaum bumiputera Sabah yang mempunyai kepelbagaian budaya dan

kepercayaan seperti Murut, Bajau, Rungus, Latod, Irranun, Talantang, Sonsogon, Likabau,

Garoh (Kimaragang), Tinagas, Idahan, Sungai dan Dusun. Menurut Dr. Jacqueline Pugh-

Kitingan (1987) Institut Linguistik S.I.L melaporkan bahasa-bahasa tempatan ini dipercayai

termasuk dalam bahasa Austronesian keturunan Bornean dari keturunan asal Austronesian.

Sejumlah 350 ribu atau 1/3 daripada penduduk Sabah terdiri daripada kaum Dusun serta

membentuk kebudayaan yang dinamik di negeri Sabah (Kitingan, 1982). Dusun kebanyakannyatinggal di Keningau dan Ranau (Ismaily Bungsu, 1988). Menurut Dr. Jacqueline Pugh-Kitingan

(1987) masyarakat Dusun mempunyai asas kesamaan sistem sosial daripada aspek sejarah

lisan, struktur sosial, keturunan, kepercayaan, pertanian, bahan-bahan kebudayaan, agama dan

amalan adat istiadat adat resam.

Sistem sosial masyarakat Dusun yang kaya dengan budaya dan adat resam yang diwarisi sejak

berzaman lagi telah menjadikannya sebagai suatu lambang keunikan, identiti, keunggulan dan

perpaduan kaum masyarakat ini tetapi dari aspek interaksi atau komunikasi sosial, mereka

menggunakan komunikasi bahasa yang berbeza. Golongan tua dan juga golongan muda lebih

kerap menggunakan bahasa pertuturan seharian yang tidak selaras dengan bahasa ibunda

walaupun berinteraksi antara ahli keluarga sendiri. Situasi ini menggambarkan bahawa terdapat

suatu ketidakselarasan masyarakat Dusun dalam usaha memelihara bahasa ibunda sebagai

identiti bangsa, budaya dan tradisi. Manakala dari aspek agama pula, kebanyakan kaum Dusun

beragama ardli asal yang kaya dengan warisan budaya dan adat resam nenek moyang tetapi

Page3


4/45


kini tidak lagi diamalkan setelah masyarakat Dusun menganut agama samawi. Situasi dan

fenomena ini juga menggambarkan bahawa masyarakat Dusun, sebenarnya mempunyai suatu

kebudayaan tidak tekal dan rapuh malah terus berubah mengikut aliran perubahan zaman yang

tidak pasti kesudahannya.

3.1- Bangsa

Rajah 1- Etnik KadazanDusun

Kumpulan etnik yang terbesar adalah suku kaum Dusun yang merupakan satu pertiga dari

penduduk Sabah. Suku kaum Dusun yang tinggal di pantai barat seperti Penampang, Papar,

Tuaran, Kiulu, Tamparuli, Tenghilan, Kota Belud dan juga di lembah bukit di Ranau, Tambunan,

dan Keningau adalah petani tradisi yang menanam padi sawah dan padi huma. Sesetengah

dari mereka mempunyai hobi yang tersendiri seperti memburu serta menangkap ikan di sungai.

Mereka kebanyakan bertempat di sekelilingi kawasan lembah pantai barat dan kawasan

pendalaman.

Page4


5/45


Kadazandusun terdiri daripada empat puluh suku kaum Dusun dan Kadazan.

Bisaya Bonggi Rumanau Tutung

Bundu Lobu Rungus

Dumpas Lotud Sinobu

Gana Lundayeh Sinorupu

Garo Makiang Sonsogon

Idaan Malapi Sukang

Kedayan Mangkaak Sungai

Kimaragang Minokok Tatana

Kolobuan Murut Tangara

Kuijau Ngabai Tidong

Lingkabau Paitan Tindal

Liwan Pingas Tobilung

Page5

Rajah 2- Bahasa

KadazanDusun di ajar diRajah 3- Sambutan Pesta


6/45


Tolinting Tombonuo Tuhawon

3.2 -Agama

Kebanyakan etnik kaum kadazan dusun mengamalkan ajaran agama keristian dan yang

selebihnya beragama Islam. Bagi nenek moyang dahulu mereka digelar `Muallaf` Orang yang

baru memeluk agama Islam. Nenek moyang mereka berkembang maka lahirlah generasi Islam

yang sebenarnya.

3.3 -Struktur masyarakat/kelas sosial

Masyarakat terawal Kadazandusun dikatakan telah menghuni tempat ini dalam keadaan bebas,

menikmati berbagai-bagai jenis bekalan makanan yang mencukupi, baik makanan daripada

hutan mahupun daripada sungai serta hasil daripada usaha pertanian. Keperluan hidup yang

lain juga mudah diperolehi di sekeliling perkampungan Nunuk Ragang ini.

Kehidupan mereka aman dan damai, bersatu padu, mogitabang-tabang, mogiuhup-

uhup,otoluod, obinsianan, orulan, ohinomod, aparu, onimot, obingupus, okupi,

obintinong,obingkanggau, obintumbayaan, obinronok, obiniangasan, otuyu, obingopi,

Page6

Rajah 4- Sambutan Pesta


7/45


mamantang, otorini, opori, oining, obintudau, osuau, opohawang, obulun om onitinginawo.

Hidup yang tenang dan tenteram itu telah membolehkan mereka berfikir sambil menerokai

"teknologi baru" bagi menambah kecekapan, menamnbah dan memudahkan urusan serta

meningkatkan kesejahteraan hidup seharian. Bidang bidang yang diterokai antara lain ialah

peralatan pakaian seperti (sinombiaka, tokuluk sirung, linumbagai, golong, sinandang, limpogot,

dan lain-lain), peralatan pertanian (seperti ragus, basung, dangol, gagamas, kakali, guyudan,

kisaran, tosung, rilibu/raya dan banyak lagi).

Peralatan perikanan (seperti tundalo, siud, bangkala, tambong, bubu sawak dan lain-lain),

peralatan penternakan(lukug, gading dan lain-lain ), peralatan memburu (sopuk, tuwil, gaba,

sungul, balatik, paliw, tandus, ramok, rungkasip, tabpai, sodik, tungkakub, pimpig, tawos dll),

peralatan muzik dan bunyi-bunyian (seperti tagung, sompoton, turali, bungkau, suling pumpuak,

dll), peralatan dan produk-produk ekonomi(seperti Bohungon, Basung, kakanan, luping, sigup,

sada toosin, bilis, tipun, paha, tusi dan sebagainya).

3.4 -Kepercayaan

Kadazandusun percaya kepada makhluk halus dan dipercayai terdapat lima makhluk halus:

Kinoringan(Ketua makluk halus & Pencipta), Rusod(semangat semua benda hidup kecuali

manusia), Koududuwo (semangat manusia), Tombiruo (semangat orang yang telah meninggal),

dan Rogon (semangat jahat).

Menurut kepercayaan Kadazan, semangat padi merupakan Kinoingan (Kinorohingan dalam

dialek Dusun) yang dikenali sebagai Bambaazon, disembah sebagai pencipta dan berkuasa

sumber kepada kewujudan. Semangat padi Bambaazon dimuliakan pada pokok padi, beras,

dan nasi. Ramai yang mempercayai bahawa "Tanpa padi, tiada kehidupan."

Kepercayaan 'Labus'

Page7
http://ms.wikipedia.org/wiki/Kinoinganhttp://ms.wikipedia.org/wiki/Bambaazonhttp://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Pokok_padi&action=edit&redlink=1http://ms.wikipedia.org/wiki/Berashttp://ms.wikipedia.org/wiki/Nasihttp://ms.wikipedia.org/wiki/Kinoinganhttp://ms.wikipedia.org/wiki/Bambaazonhttp://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Pokok_padi&action=edit&redlink=1http://ms.wikipedia.org/wiki/Berashttp://ms.wikipedia.org/wiki/Nasi


8/45


Sebelum kedatangan mubaligh Kristian pada sekitar tahun 1950-an, satu-satuya kepercayaan

suku kaum Momogun Rungus ialah kepercayaan animisme. Mereka menyebut kepercayaan ini

sebagai agama Labus (disebut Labvus).

Menurut agama ini apabila bangsa Momogun dianiaya atau dijajah oleh bangsa lain maka akan

berlaku malapetaka yang tidak pernah terjadi seperti serangan penyakit dan fenomena alam

kepada sesiapa yg melakukannya terhadap Momogun. Hal ini dikatakan oleh Bobolizan

Guraumanuk sebagai wasiatnya kepada Momogun.

3.5- Bahasa

Bahasa ialah satu wahana perhubungan dan komunikasi antara manusia. Sebagai keperluan

sosial, bahasa adalah alat penting untuk menyampai maksud, ia juga sistem atau lambang

pertuturan yang arbitrari yang digunakan manusia sebagai alat untuk berhubung manakala

dialek ialah satu variasi bahasa yang ditentukan mengikut wilayah dan ditutur bergantung

kepada tempat seseorang itu dilahirkan (S.Nathesan, 1995). Menurut Dr. Jacqueline Pugh-

Kitingan (1987) keluarga Dusun menggunakan empat belas bahasa pertuturan. Antara bahasa

Dusun ialah Liwan, Tagas, Dusun Tambunan, Tuhauwon dan Kuruyou. Bahasa Dusun Liwan

tertumpu di daerah Ranau.

3.6 -Adat resam

Kaum Dusun di Sabah mempunyai banyak amalan adat resam dan tradisi yang diwarisi

berasaskan fahaman dan agama adat "Pagan" kaum Dusun. Prof. Madya Abu Hassan Sham

(1987) melaporkan Prof. Dr. Mohd. Taib Osman menyatakan tradisi ialah suatu yang diwarisi

daripada nenek moyang. Antara ciri-ciri fahaman tradisi masyarakat Dusun yang dianggap baik

ialah kaum ini mempercayai adanya alam ghaib seperti Tuhan dan setiap perbuatan

mempunyai balasan baik buruknya. Bagi masyarakat Dusun, Tuhan ialah "Kinorohingan" dan

mempunyai kuasa tertinggi dari segala sesuatu. Tuhan tempat mereka mengkomunikasi atau

meminta sesuatu khususnya kesihatan, keselamatan dan meminta perlindungan daripadasebarang penyakit serta kinorohingan dapat menghalang pengaruh kuasa ghaib seperti syaitan

atau "Roogon" dalam bahasa Dusun. Ini jelas terbukti dalam upacara-upacara masyarakat

Dusun, contohnya apabila membuka tanah baru untuk pertanian, membina rumah dan masuk

rumah baru, mengubati orang sakit, upacara memulakan menuai padi dan sebagainya,

semuanya dimulai dengan mentera dan pemujaan kepada Kinorohingan. Menurut Ismaily

Bungsu(1988) kepercayaan kaum Dusun atau Kadazan tentang kinorohingan ialah

Page8


9/45


kinorohingan bersemayam di luar sebagai Tuhan dan dikaitkan dengan beberapa lagenda

khususnya hal-hal berkaitan dengan mentera pemujaan.

3.7- Amalan

3.7.1- Perkahwinan

Dalam konteksi komunikasi, ibu bapa bertanggungjawab memilih bakal isteri anak lelakinya.

Setelah peminangan diterima oleh pihak keluarga perempuan, majlis perkahwinan akan

dilakukan pada masa yang dipersetujui oleh kedua-dua pihak dan lazimnya dilakukan pada

waktu malam di rumah pengantin perempuan. Pada malam pertama si suami harus bermalam

di rumah keluarga isterinya dan kemudiannya pasangan pengentin ini akan diarak ke rumah

keluarga lelaki dan perempuan selama tiga kali berturut-turut. Sebelum pengantin dibenarkan

masuk ke dalam rumah, pihak tuan rumah keluarga lelaki/perempuan menyanyi atau

"Selakohan Sinding" dan dibalas oleh rombongan. Selakohan sinding ini bertujuan menyambut

kedatangan rombongan pengantin baru tetapi diluahkan dalam bentuk nyanyian.

3.7.2-Mendiri dan Masuk Rumah Baru:

Mendirikan dan masuk rumah baru hendaklah dimulai dengan upacara "Tumedek" atau

menanda. Upacara ini hendaklah dilakukan pada hari-hari penting bagi masyarakat Dusun yang

dipanggil "Tadau Rampagas, Tanob, Selimpunan do kesilau, Selimpunaan Tadau Daat,Selimpunaan Tulan Daat, Kepuposan Tulan Daat dan Selimpunan Tulan Kelimo". Begitu juga

dengan masuk rumah baru harus pada hari-hari yang terpilih dan diiringi dengan upacara

sembahyang doa atau Megembawon / Mengendi. Upacara ini dilakukan oleh golongan tua yang

mahir untuk mengendi. Lazimnya golongan perempuan yang melakukan upacara megendidan

bukan daripada golongan leleki.

3.7.3-Hari Keluarga atau "Meginakan"

Masyarakat Dusun mempunyai upacara perpaduan keluarga yang dipanggil meginakan. Semua

ahli kelurga dijemput dan satu upacara menyembahyangkan arak Gampian Kinomolyang

diketuai oleh mereka yang mahir megendiserta dijalankan pada waktu malam. Setelah selesai

upacara tersebut, mereka mengambil bambu atau "Telutuk" untuk dipukul "Tontongon" bagi

mengeluarkan bunyi. Menurut kepercayaan mereka memukul bambu bertujuan memperbaiki

Page9


10/45


dunia. Hari keluarga ini dihadiri semua ahli keluarga dan masyarakat kampung selama 7 hari

berturut-turut.

3.7.4- Ketian

Ketian ialah seorang lelaki yang menyebabkan seorang perempuan mengandung tanpa sebab

perkahwinan yang sah. Natijahnya lelaki dicaci dan dikehendaki membayar denda atau sogit

berupa babi atau kerbau. Tujuannya menyejukkan panas dalam ahli keluarga dan masyarakat

kampung serta memberitahu masyarakat kampung bahawa pesalah telah dihukum setimpal

dengan kesalahannya.

3.7.5- Mencuri atau "Manakau"

Pencuri dapat dikenal pasti dengan bantuan bomoh yang mahir melalui upacara

"mengintutun". Alat-alat yang digunakan semasa mengintutun ialah telur ayam atau cermin.

Semasa mengintutun, beberapa ahli keluarga dan masyarakat kampung datang sama-sama

menyaksikan upacara mengintutun. Biasanya, bomoh akan memberitahu siapa yang mencuri

dan biasanya tuduhan bomoh dipercayai oleh ahli keluarga dan majoriti masyarakat.

Implikasinya, orang yang kena tuduh akan mendapat cacian dan celaan masyarakat kampung

untuk beberapa waktu. Sebaliknya, pesalah yang melakukan kesalahan besar seperti mencuri

kerbau boleh dihalau keluar "elohon" dari kampungnya.

3.7.6- Kahwin Bersaudara atau "Kepingaian Miadpinai"

Adalah menjadi kesalahan besar bagi masyarakat Dusun, jika seseorang lelaki atau perempuan

berkahwin dengan seseorang yang dipercayai masih ada talian persaudaraan. Jika

perkahwinan dilangsungkan juga, si lelaki dan perempuan akan dikenakan hukuman denda iaitu

"Pitas" yang terdiri daripada 7 kerbau, 7 ayam, 7 perang, 7 tajau dan 7 mangkuk. Tujuannya

ialah memutuskan tali persaudaraan untuk membolehkan mereka berkahwin. Pitas bagi lelaki

hendaklah diberi kepada pihak keluarga perempuan dan pitas perempuan pula diberikan

kepada keluarga lelaki. Pembayaran pitas ini dipanggil "Mesulak" atau sama-sama membayar

denda (bertukar-tukar barang denda).

3.7.7- Curang atau "Melapau"

Page10


11/45


Seseorang lelaki atau perempuan yang telah berkahwin tidak boleh berlaku curang terhadap si

suami atau si isteri . Jika berlaku kecurangan hendaklah dikenakan denda berupa kerbau atau

babi. Tujuannya adalah dimakan bersama ahli keluarga yang dicuranginya iaitu isteri atau

suami dan anak-anak.

3.7.8- Kematian atau "Kepataiyen"

Bila kematian berlaku dalam masyarakat Dusun tradisi, ahli keluarga si mati akan memukul

gong "Tontong sanang"yang bertujuan memberitahu ada kematian dalam ahli keluarga dan

disertai turun dari rumah atau "menuhon" bertujuan cuba menahan roh simati atau kedwo-dwo

melalui benda-benda yang diambil dipersekitaran halaman rumah si mati untuk disapukan di

ubun-ubun kepala si mati dengan harapan si mati hidup semula. Selain itu, satu lagi alat

komunikasi digunakan untuk memberitahu masyarakat kampung bahawa adanya kematiandalam sesebuah keluarga iaitu menggunakan buluh untuk dibunyikan atau "Mengarasapong".

Semasa si mati dibawa ke kubur, ahli-ahli keluarga akan meraung-raung dan memukul bekas

letak si mati. Pada malam pada hari perkuburan, ahli keluarga akan mengadakan upacara

memisah dengan menutup semua lampu dalam rumah. Tujuannya ialah agar roh si mati akan

balik ke rumah untuk "megoit-megoit" atau membawa dan mengambil barang-barang milik si

mati. Pada hari ketiga (3) pula, ahli keluarga simati mengadakan upacara pembahagian atau

"Ikidan / angkiban" . Benda yang boleh dijadikan angkiban ialah ternakan dan tanaman.

Tujuannya ialah mengadakan pembahagian harta untuk simati. Contoh narrator ialah " Anu binDia, ini saja bahagian mu. Jangan lagi ganggu kami". Pembahagian ini dilakukan dengan

tangan kiri dan membelakang. Pada hari kelima atau ketujuh pula, upacara keselamatan yang

dipanggil "Memagompi" melalui upacara mengendidilakukan dengan bantuan sesorang yang

mahir megendi.

Page11

4.0- IMPLIKASIKEPELBAGAIAN SOSIO

BUDAYA


12/45


Page12

4.1- IMPLIKASI TERHADAP GURU

4.1.1-.KEPERCAYAAN

4.1.2-PENERAPAN NILAI4.1.3-NORMA DAN SEKATAN

4.1.4-BAHASA

4.1.5-KOMUNIKASI

4.1.6-TEKNOLOGI


13/45


4.1.1- KEPERCAYAAN

Kepercayaan merupakan idea berkongsi tentang bagaimana dunia beroperasi. Ia merupakan

kesimpulan dan tafsiran tentang masa lalu, penjelasan tentang masa kini atau ramalan bagi

masa depan. Ia mungkin berdasarkan fikiran biasa, cerita rakyat agama atau sains atau

gabungan satu atau lebih daripada elemen.

a) Guru mengenali pelbagai kepercayaan kerana berinteraksi dengan ramai pelajar yang

berbilang kaum dan agama.

b) Guru menghormati kepercayaan masyarakat setempat walaupun mempunyai

kepercayaan yang berbeza dengan mereka.

4.1.2- PENERAPAN NILAI

Nilai merupakan satu cara atau standard untuk kita berkongsi tentang apa yang betul,

diingini dan dihormati oleh semua lapisan masyarakat.

POSITIF

Page13


14/45


Guru boleh mengaplikasikan serta memperkenalkan nilai-nilai murni dalam budaya

masyarakat tertentu kepada masyarakat yang lain berdasarkan kemahiran yang telah

diperolehi melalui pelbagai aspek.

NEGATIF

Guru sukar untuk menerapkan nilai-nilai murni kepada murid-murid akibat cara hidup

serta budaya yang diamalkan adalah berbeza-beza antara satu dengan yang lain.

4.1.3- NORMA DAN SEKATAN

Norma merupakan peraturan tentang apa yang boleh atau tidak boleh dilakukan dalam

kehidupan. Sekatan pula merupakan ganjaran dan hukuman yang menggalakan manusia

mematuhi norma yang telah ditetapkan.

a) Guru mengetahui norma dan sekatan dalam budaya murid-muridnya yang berbilang

kaum dan agama.

b) Guru perlu memikirkan aspek norma dan sekatan sewaktu merancang pengajaran di

dalam sesebuah kelas supaya dapat mencapai objektif yang telah dirancang kepada

pelajarnya.

4.1.4- KOMUNIKASI

Komunikasi bermaksud perhubungan secara langsung atau tidak langsung di antara murid-

murid dan juga guru.

a) Guru sukar untuk berinteraksi dengan murid yang berlainan cara berbahasa dengan

guru.

b) Wujud suasana yang tidak mesra di antara guru dan murid akibat dari komunikasi yang

agak berbeza.

Page14


15/45


c) Guru sukar untuk mentafsir maksud murid-murid yang berbeza budaya dan bahasa

semasa pengajaran dan pembelajaran.

d) Gangguan proses pengajaran dan pembelajaran akan berlaku akibat ketidak fahaman

murid terhadap bahasa guru mahupun bahasa pelajar.

e) Besar kemungkinan hanya komunikasi sehala sahaja yang berlaku di dalam kelas

pembelajaran.

4.1.5- BAHASA

Bahasa merupakan satu set simbol yang digabung yang digunakan di dalam

komunikasi untuk membawa makna kepada ahli masyarakat

a) Guru mungkin bermasalah dalam menyampaikan maklumat kepada murid-murid akibat

dari perbezaan bahasa guru dan murid.

b) Proses pengajaran dan pembelajaran tidak berjalan lancar kerana murid-murid kurang

faham bahasa yang guru gunakan.

4.1.6- TEKNOLOGI

Teknologi merupakan satu kumpulan pengetahuan praktis dan peralatan untuk

meningkatkan lagi keberkesanan tenaga pekerja dan mengubah persekitaran untuk kegunaan

manusia supaya dapat mencapai pencapaian yang lebih bermakna di dalam kehidupan.

Guru boleh menggunakan kemudahan teknologi untuk mendapatkan pelbagai

maklumat berkaitan budaya bagi melancarkaan proses pengajaran di dalam bilik darjah.

4.2.1- POSITIF

Page15

4.2- IMPLIKASI TERHADAP

MURID


16/45


a) Berpeluang mempelajari kepelbagaian budaya yang terdapat di dunia.

b) Membentuk interaksi sosial yang baik antara murid dan guru.

c) Memperkembangkan bakat yang ada pada pelajar.

4.2.2- NEGATIF

a) Mempunyai masalah dalam kerja kumpulan kerana mungkin mereka ingin

mempertahankan pandangan masing-masing.

b) Masalah komunikasi dan bahasa kerana mempunyai pelbagai budaya.

c) Sukar mewujudkan persefahamand) Wujud perasaan rendah diri dan tidak yakin. pada diri sendiri.

4.2.3- KAEDAH PENGAJARAN DI DALAM BILIK DARJAH

a) Guru perlu mewujudkan interaksi yang baik antara guru dan murid dalam proses

pengajaran dan pembelajaran di dalam kelas.

b) Guru hendaklah berusaha sedaya upaya untuk menunjukkan kemesraan dengan guru

dan juga murid di dalam kelas.

c) Guru hendaklah bersedia melayani murid-murid mengikut kebolehan dan sifat mereka

yang berlainan.

d) Memberi pendedahan murid-murid terhadap kepelbagaian sosio budaya yang terdapat

di dunia.

e) Mempelbagaikan kaedah pengajaran dan pembelajaran semasa di dalam bilik darjah.

f) Menggalakkan aktiviti yang melibatkan penglibatan semua murid.

g) Menghormati dan memahami keadaan sosial murid-murid sebelum memulakan

pengajaran dan pembelajaran.

h) Guru hendaklah mengadakan suasana yang adil atau demokrasi di dalam kelas supaya

murid tidak merasa diri mereka dipinggirkan.

Page16

4.3- IMPLIKASI TERHADAP SEKOLAH


17/45


Pada masa ini terdapat pelbagai pilihan jenis sekolah dalam sistem pendidikan negara.

Pada peringkat rendah terdapat SK, SJKC, SJKT. Pada peringkat menengah pula terdapat

SMK Harian, Sekolah Model Khas, Sekolah Berasrama Penuh, Sekolah Menengah Teknik,

Sekolah Menengah Kebangsaan Agama.

Sekolah Premier iaitu sekolah yang mempunyai tradisi penajang seperti sekolah yang berusia

100 tahun atau lebih dan sekolah di dalam persekitaran yang strategik serta infrastruktur yang

baik seperti sekolah yang berjiran dengan Putrajaya dan Cyberjaya. Turut tersenarai adalah

Maktab Rendah Sains Mara, sekolah swasta dan sekolah antarabangsa.

Di peringkat sekolah rendah, terdapat tiga jenis sekolah iaitu Sekolah Kebangsaan (bahasa

pengantar utama adalah Bahasa Kebangsaan), SJKC (bahasa pengantar Bahasa Cina) dan

SJKT (bahasa Tamil).

Diperingkat sekolah menengah pula terdapat Sekolah Berasrama Penuh (SBP) yang memberi

peluang murid cemerlang khususnya dari kawasan luar Bandar mendapat pendidikan yang

terbaik supaya mereka terus berjaya dalam bidang akademik, kokurikulum dan sahsiah. Setiap

SBP mempunyai bidang keistimewaan masing-masing seperti permainan ragbi di Kolej Melayu

Kuala Kangsar, pencaragam di Sekolah Menengah Tun Fatimah, pidato diKolej Islam Kelang.

Sekolah Menengah Teknik memberi peluang belajar kepada murid yang cenderung dalam

bidang teknikal dan vokasional. Matlamatnya adalah untuk menyediakan tenaga kerja mahir

dan separuh mahir yang mencukupi.

Sekolah menengah teknik menawarkan bidang vokasional seperti ekonomi rumah tangga,

pertanian, ketukangan elektrik, mekanikal dan awam manakala dalam bidang teknikal

termasuklah kejuruteraan elektrik, mekanikal dan awam. SMT yang cemerlang termasuklah

SMT Dato Undang Hj Md Sharip (ekonomi rumah tangga), SMT Chenor (pertanian), SMT SriManjung (ketukangan elektrik), SMT Muazam Shah (ketukangan awam), SMT Shah Alam

(ketukangan mekanikal) dan SMT Cheras (kejuruteraan).

Sekolah Menengah Kebangsaan Agama (SMKA) menawarkan dan menyediakan program

Pendidikan Islam kepada murid. Ia memupuk potensi murid dari segi minat, kreativiti, sahsiah

Page17
http://ms.wikipedia.org/wiki/Sekolah_Berasrama_Penuhhttp://ms.wikipedia.org/wiki/Sekolah_Menengah_Teknik_di_Malaysiahttp://ms.wikipedia.org/wiki/Maktab_Rendah_Sains_MARAhttp://www.mckk.edu.my/http://www.mckk.edu.my/http://www.stf.edu.my/v2/viewpage.php?page_id=3http://web.kisas.my/http://web.kisas.my/http://ms.wikipedia.org/wiki/Sekolah_Menengah_Kebangsaan_Agamahttp://ms.wikipedia.org/wiki/Sekolah_Berasrama_Penuhhttp://ms.wikipedia.org/wiki/Sekolah_Menengah_Teknik_di_Malaysiahttp://ms.wikipedia.org/wiki/Maktab_Rendah_Sains_MARAhttp://www.mckk.edu.my/http://www.mckk.edu.my/http://www.stf.edu.my/v2/viewpage.php?page_id=3http://web.kisas.my/http://ms.wikipedia.org/wiki/Sekolah_Menengah_Kebangsaan_Agama


18/45


dan kepimpinan serta menyediakan peluang melanjutkan pelajaran dalam pelbagai bidang ilmu,

dalam dan luar negara.

Diantara yang membanggakan ialah SMKA Maahad Haamidiah Kajang, Selangor. Ini adalah

komitmen Kementerian Pelajaran Malaysia untuk menerapkan nilai kerohanian dankepercayaan beragama kepada murid-murid.

Sekolah Premier ialah sekolah yang mempunyai unsur sejarah dan tradisi yang kukuh dan

memberi sumbangan yang banyak kepada negara sejak penubuhannya. Sekolah ini

mempunyai senibina yang bersejarah (historic institution) yang akan memperkayakan khazanah

warisan negara. Sekolah ini menjadi lambing dan kebanggaan negara kerana

kecemerlangannya. Sekolah ini melahirikan tokoh negara dan korporat seperti Victoria

Institution (Kuala Lumpur), Sekolah Zainab (Kelantan), Maktab Sultan Ismail (Kelantan) dan

Sekolah Menengah St.John (Kuala Lumpur).

Sekolah 100 tahun ialah sekolah yang dibina sebelum tahun 1905. Sekolah ini mempunyai

cirri-ciri tinggalan sejarah dan sebahagiannya ialah sekolah premier. Diantara sekolah-sekolah

yang tersenarai adalah Penang Free School (Pulau Pinang), Sekolah Tinggi Melaka (Melaka),

Sekolah Menengah Lelaki Methodist (Kuala Lumpur) dan lain-lain lagi.

Sekolah Bestari merupakan sekolah-sekolah yang terletak di Koridor Raya Multimedia

terutama di Putrajaya dan Cyberjaya. Sekolah ini mempunyai reka bentuk yang menarik,

infrastruktur yang lengkap dan terletak dalam kawasan strategik berhampiran dengan Kompleks

Kerajaan Persekutuan.

Sekolah Model Khas contohnya SMK Meru Model Khas mengabungkan murid sekolah rendah

pada peringkat Tahap II dan murid sekolah menengah dibawah satu bumbung, Ia merupakan

konsep baru dan menyediakan kemudahan fizikal yang kondusif bagi murid yang berpontensi di

kawasan luar Bandar seperti Sekolah Menengah Kebangsaan Clifford, Kuala Lipis (Pahang),

dan Sekolah Menengah Kebangsaan Bukit Jenun (Kedah).

Sekolah Pendidikan Khas menyediakan Pendidikan Khas kepada murid bermasalah

penglihatan, pendengaran dan pembelajaran, autisme, sindrom-down, keupayaan kognitif

rendah, ADHD dan disleksia. Matlamatnya adalah supaya mereka menjadi insan yang berdikari

dan dapat menyumbang kepada pembangunan negara. Sekolah Menengah Pendidikan Khas

Indrapura contohnya menyediakan kemudahan pelajaran bagi ketiga-tiga kategori Pendidikan

Page18
http://www.smkamh.bpi.edu.my/index.php?option=com_jcalpro&Itemid=http://www.moe.gov.my/http://www.moe.edu.my:8080/web/guest/informasi/soalan_lazim/sejarah_bestarihttp://www.moe.edu.my:8080/web/guest/informasi/soalan_lazim/sejarah_bestarihttp://www.malaysia.gov.my/BM/Relevant%20Topics/IndustryInMalaysia/Business/ICT/MSC/Pages/MSC.aspxhttp://www.ppj.gov.my/portal/page?_pageid=233,131163,233_597786&_dad=portal&_schema=PORTALhttp://www.ppj.gov.my/portal/page?_pageid=233,131163,233_597786&_dad=portal&_schema=PORTALhttp://www.cyberjaya-msc.com/http://www.cyberjaya-msc.com/http://www.smkmeru.edunet.my/3_2.htmlhttp://pmr.penerangan.gov.my/index.php?option=com_content&view=article&id=1226:sekolah-pendidikan-khas&catid=180:jenis-jenishttp://pmr.penerangan.gov.my/index.php?option=com_content&view=article&id=1226:sekolah-pendidikan-khas&catid=180:jenis-jenishttp://ms.wikipedia.org/wiki/Autismehttp://www.smkamh.bpi.edu.my/index.php?option=com_jcalpro&Itemid=http://www.moe.gov.my/http://www.moe.edu.my:8080/web/guest/informasi/soalan_lazim/sejarah_bestarihttp://www.malaysia.gov.my/BM/Relevant%20Topics/IndustryInMalaysia/Business/ICT/MSC/Pages/MSC.aspxhttp://www.ppj.gov.my/portal/page?_pageid=233,131163,233_597786&_dad=portal&_schema=PORTALhttp://www.cyberjaya-msc.com/http://www.smkmeru.edunet.my/3_2.htmlhttp://pmr.penerangan.gov.my/index.php?option=com_content&view=article&id=1226:sekolah-pendidikan-khas&catid=180:jenis-jenishttp://ms.wikipedia.org/wiki/Autisme


19/45


Khas. SMT memberi peluang pendidikan kepada murid bermasaalah pendengaran dengan

menawarkan kursus-kursus anjuran Majlis Latihan Vokasional Kebangsaan(MLVK).

Kepelbagaian sosio budaya juga telah mewujud sekolah yang terdiri daripada pelbagai bangsa

seperti sekolah jenis Cina dan Tamil. Kementerian Pelajaran telah berusaha untuk mengetasimasalah kepelbagaian sosiobudaya melalui aktiviti yang dijalankan disekolah. Program

Integrasi Untuk Perpaduan (RIMUP) adalah salah satu daripada usaha Kementerian Pelajaran

untuk memupuk perpaduan dalam kalangan murid tanpa mengira kaum.

Sekolah Wawasanditubuhkan untuk mewujudkan perpaduan dalam kalangan murid disekolah.

Sekolah ini adalah antara sekolah yang dahulunya terasing antara satu sama lain, kini

disatukan dalam satu sistem pendidikan yang seragam.

Apabila anak orang Melayu, Cina, India dan kaum lain dapat berinteraksi sejak peringkat awalpersekolahan, sudah tentu akan lahir satu generasi Malaysia yang bersifat pelbagai budaya.

Penekanan semangat perpaduan dan integrasi antara kaum sejak kecil iaitu dibangku sekolah

rendah akan lebih memudahkan kerana mereka ini masih kanak-kanak yang boleh dilentur.

5.0- Kurikulum Tersirat

Kurikulum biasanya dirujuk kepada perancangan bertulis yang sistematik merangkumi objektif,

kandungan, strategi penyampaian dan penilaian untuk dilaksanakan dalam satu rangka masa

tertentu. (Saedah Siraj, 2001; Wiles and Bondi, 1998; Pratt, 1994; Schubert, 1986).

Diperingkat pelaksanaan, kurikulum menampilkan penyampaian isi kandungan yang telah

disusun dalam kurikulum itu sendiri. Diperingkat penilaian pula, pengukuran serta pengujian

dijalankan untuk menentukan pencapaian objektif yang tercatat.

Majoriti tokoh pendidikan tempatan dan luar negara mengakui bahawa apa yang sebenarnya

yang dipelajari di sekolah dan institusi pendidikan lainya bukanlah setakat kandungan yang

tercatat dalam sukatan pelajaran atau proforma kursus tetapi merangkumi kesemua

pengalaman pembelajaran yang diperolehi penuntut semasa belajar. (Margolis, 2001; Cahfel,1997; Eisner, 1994). Ini lah yang dikatakan Kurikulum Tersirat.

Idea kurikulum tersirat pada peringkat awal diperkenalkan oleh Jackson (1968) dalam bukunya

Life in Classrooms yang dijadikan fokus kajian oleh Snyder (1973), Apple (1980),

Bergenhenegouwen (1987), Portelli (1993) dan lain-lain lagi.

Page19
http://www.nvtc.gov.my/bm/http://www.nvtc.gov.my/bm/http://www.tutor.com.my/tutor/dunia.asp?y=2003&dt=1105&pub=DuniaPendidikan&sec=Berita&pg=be_01.htmhttp://www.tutor.com.my/tutor/dunia.asp?y=2003&dt=1105&pub=DuniaPendidikan&sec=Berita&pg=be_01.htmhttp://www.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2008&dt=1209&pub=Utusan_Malaysia&sec=Rencana&pg=re_01.htmhttp://www.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2008&dt=1209&pub=Utusan_Malaysia&sec=Rencana&pg=re_01.htmhttp://www.nvtc.gov.my/bm/http://www.tutor.com.my/tutor/dunia.asp?y=2003&dt=1105&pub=DuniaPendidikan&sec=Berita&pg=be_01.htmhttp://www.tutor.com.my/tutor/dunia.asp?y=2003&dt=1105&pub=DuniaPendidikan&sec=Berita&pg=be_01.htmhttp://www.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2008&dt=1209&pub=Utusan_Malaysia&sec=Rencana&pg=re_01.htm


20/45


Ausbrooks (2000) menjelaskan bahawa kurikulum tersirat adalah is composed of the implicit

messages in th schools sosial climate, unwritten yet understood by all. It is the body of

knowledge a child absorbs in school simply by being there day after day. This is the curriculum

that creates a schools so called learning environment.

Cahfel (1997) berpendapat terdapat dua bentuk kurikulum yang dilaksanakan disekolah iaitu

overt (terbuka) yang memberi fokus kepada kursus pengajian yang eksplisit dan covert

(tersirat) yang memberi fokus kepada pembelajaran yang tacit (diaplikasikan tetapi tidak

didokumentasikan dan tidak tercatat).

Cahfel mendapati bahawa kurikulum tersirat boleh didefinisikan sebagai norma-norma, nilai

dan kepercayaan yang tidak dinyatakan dalam kurikulum tetapi diajar secara tidak langsung

didalam kelas dan didapati bahawa kurikulum tersirat tidak dinyatakan dalam kurikulum rasmi

sahaja.

Diperingkat pengajian tinggi, kurikulum tersirat lebih memberi penekanan kepada persekitaran

yang wujud dalam kalangan warga kampus. Adams (2002) mengenalpasti budaya akademik

sebagai kurikulum tersirat. Margolis (2001) memperolehi dapatan yang hampir sama mengenai

kurikulum tersirat tacit learning, unitended and intended consequences of schooling, political

sosialization, role development, mentoring and intentional practices.

Melalui kurikulum tersirat, kementerian berusaha membentuk bangsa yang bersatu dan saling

menerima perbezaan budaya antara kaum. Kurikulum tersirat boleh dilaksanakan melalui aktiviti

ko-kurikulum seperti aktiviti berpersatuan, kegiatan panitia dan aktiviti unit kokurikulum. Guru

digalakan menyelit nilai Falsafah Pendidikan Kebangsaan, harus menyelitkan dan mengalakkan

interaksi dalam kelas sosial.

5.1- Ciri-Ciri Kurikulum Tersirat boleh dimaksudkan seperti berikut :

a) Merangkumi semua pengalaman pembelajaran yang murid peroleh di mana mereka

belajar

b) Boleh menjadi objektif pembelajaran tetapi hasilan pembelajarannya adalah bersifat

relative dan agak sukar diukur secara kuantitatif

c) Merangkumi bilai-nilai yang dibentuk bersama oleh pelaksana kurikulum itu sendiri

(murid-guru-pengajar). Dipelajari oleh murid tetapi secara tidak langsung misalnya daya

intelek guru/pengajar; tingkahlaku dan akhlak guru/pengajar

Page20


21/45


d) Kewujudannya adalah berbez-beza bergantung kepada lokasi, persekitaran dan latar

belakang pelaksana kurikulum (murid-guru/pengajar)

e) Kadangkala kurikulum tersirat terdapat pada matlamat atau objektif satu-satu kurikulum

tetapi tidak tertulis dalam kandungan kurikulum berkenaan mahu pun dalam penilaian

f) Jenis atau pengkategoriannya adalah berbeza-beza mengikut jenis institusi, tahap

pembelajaran dan juga matlamat kurikulum itu sendiri

Bagi institusi pengajian tinggi keguruan, pengkategorian kurikulum tersirat oleh

Berghenhenegouwen (1987) boleh dijadikan asas dengan beberapa pengubahsuaian. Dalam

peringkat pengajian di pendidikan tinggi keguruan, tiga kategori diperkenalkan seperti berikut :

budaya belajar untuk belajar

budaya belajar untuk pengajar

belajar untuk pembudayaan/pembinaan tingkah laku terpuji

Bagi murid peringkat pengajian tinggi, guru pelatih perlu menguasai cara belajar yang

berkesan. Selain menghadiri kuliah, guru pelatih perlu mengetahui kemahiran belajar yang

sesuai untuk diri mereka sendiri bagi memperolehi pencapaian akademik yang terbaik. Murid

diandaikan mempunyai kebiasaan belajar masing-masing dan adalah berbeza diantara murid

diperingkat rendah dan tinggi. Murid seharusnya menguasai kemahiran belajar melalui prosespembudayaan pembelajaran sendiri yang dipanggil kurikulum tersirat dan ini termasuklah ;

mempelajari, memahami dan mengadaptasikan cara menulis esei, kajian, tesis/disertasi,

kertas projek, kertas kerja dan jurnal/buku dengan sebaiknya mengikut standard yang

telah ditetapkan oleh institusi pengajian tinggi yang berkaitan mahupun mengikut

standard antarabangsa dengan meurujk antaranya APA style (bidang pendidikan,

Sains , Sastera, Sains Kemanusiaan, Agama), the Chicago Manual of Style (aliranSastera, Sains Kemanusiaan, Agama).

mempelajari, memahami dan mengadapatasikan pengunaan jaringan maya atau

internet itu sendiri dan juga cara menulis kajian, tesis/disertasi, kertas projek, kertas

kerja dan jurnal/buku mengikut kaedah Mobile Learning dengan sebaiknya.

Page21


22/45


Carpenter (1985) juga memperolehi kajian selari dengan dapatan diatas dimana beliau

mendapati bahawa kumpulan guru pelatih yang tidak diajar dengan kemahiran belajar didapati

tidak mempunyai keyakinan untuk mengajar kemahiran belajar di sekolah.

Bagi pelatih yang dilatih untuk menjadi pakar dalam sebarang profesion murid harus

membudayakan diri mereka dengan pembelajaran kendiri yang menekankan proses

pembelajaran tanpa diarah, dipaksa atau disuruh. Ini adalah bersamaaan dengan budaya

belajar sepanjang hayat.

Apa yang pelajar alamai, lihat dan dengar semasa di di dewan bersama pensyarah itulah yang

menjadi kurikulum yang lebih berkesan daripada apa yang bersifat teoristik dikertas-kertas yang

mereka catat.

Nilai, norma, peraturan, daya intelek dan apa juga yang dibawa oleh pensyarah sewaktu

menagjar akan memberi kesan secara tidak langsung tetapi amat bermakna terhadap amalan

hidup murid semasa mereka bekerja nanti.

6.0- PENUTUP

Apabila kita memperkatakan sesuatu bangsa agak ramai yang fanatik tentang perkara itu. Hal

ini amat jelas menerusi pelbagai nada ungkapan seperti "Bahasa Jiwa Bangsa, Bahasa Jati Diri,

Bahasa Citra Bangsa, Bahasa Identiti Bangsa, Islam Melayu, Kaum/etnik Cina, India, Bajau,

kaum Dusun dan sebagainya. Jika ditanya suatu ahli masyarakat mengenai kaum dan agama

sudah tentu mereka mengatakan "inilah bangsa ku atau inilah agama ku". Nada-nada mereka

menunjukkan satu kebanggaan malah bagi mereka yang fanatik kadangkala kaum lain

dianggap rendah berbanding dengannya serta agak sukar menerima kaum lain dalam

lingkungan masyarakat mereka dan akhirnya konflik berlaku seperti pertikaian. Sejarah dunia

telah menunjukan kebenaran ini. Contoh konflik kaum peristiwa 13 Mei 1969 dan konflik agama

BOSNIA dan sebagainya.

Namun situasi ini tidak menggambarkan di tempat kajian, jika kaum Cina fanatik tentang

bahasanya tetapi kaum Dusun berada di sebaliknya. Hal ini dapat digambarkan melalui

Page22


23/45


ungkapan bahasa dan cara hidup harian mereka yang kini hampir tidak lagi menggambarkan

identiti kaum itu sendiri. Masyarakat ini telah banyak mengadaptasi dan melakukan modifikasi

cara dan gaya kehidupan mereka. Contohnya bahasa pertuturan harian dalam ahli keluarga

sebagai sistem komunikasi sosial mereka, lebih banyak berbahasa Melayu berbanding dengan

bahasa ibunda atau bahasa sendiri. Situasi yang mengejutkan lagi apabila lebih ramai golongan

muda meraka yang tidak tahu berbahasa ibunda manakala agama Islam yang mereka anuti

telah merubah budaya warisan daripada datuk moyang mereka sama ada dari segi aspek

upacara dan penampilan.

Antara faktor-faktor perubahan ini, kebanyakan golongan tua adalah dipengaruhi (penyesuaian)

persekitaran dan pendakwa agama yang sudah tentu mempunyai pelbagai latarbelakang

budaya khususnya aspek bahasa dan agama serta menjadi antara angkubah yang

bertanggungjawab terhadap perubahan ini, sementara golongan muda pula adalah berada

dalam situasi pengaruh golongan tua . Tambahan pula, golongan tua sejak awal-awal lagi boleh

disifatkan kurang prihatin tentang budaya sendiri tetapi lebih senang dengan budaya luar

seperti pengucapan bahasa. Situasi ini ditujukkan oleh ketua keluarga yang banyak

menggunakan bahasa Melayu bila berinteraksi dengan anak berbanding dengan bahasa

ibunda. Sesungguhnya pengadaptasian bahasa lain dengan meminggirkan bahasa ibunda

menjadi suatu kerugian yang besar tetapi perubahan agama ardli kepada agama samawi Islam

Dalam Proses Pengajaran dan pembelajaran pula, guru sewajarnya peka dengan dengan

kepelbagaian sosio-budaya di Malaysia. Berdasarkan apa yang dinyatakan di atas, seseorang

guru haruslah peka dengan kepelbagaian sosio-budaya murid muridnya. Pendekatan yang

bijak harus digunakan dengan tidak membezakan kelas sosial murid. Murid hendaklah dilayan

sama rata tanpa mengira sama ada mereka dari kelas atasan atau bawahan. Perbezaan tahap

kecerdasan murid juga harus dititik beratkan oleh seseorang guru dalam menyampaikan

pelajaran. Guru harus mempelbagaikan kaedah pengajaran bersesuaian dengan tahap murid.

Perkara ini perlu untuk mengelakkan murid murid merasa bosan dan seterusnya akan

mengakibatkan masalah disiplin yang sukar dikawal. Adalah suatu kesadaran yang tinggi

bahawa hanya Allah sahaja yang patut disembah dan bukan lainnya dan akhirnya menjalani

suatu kehidupan menurut syara yang diredai oleh Allah.

Page23


24/45


BIBLIOGRAFI :

1.Kamus Dewan (1999). Dewan Bahasa dan Pustaka, Kuala Lumpur.

2.Kementerian Pelajaran Malaysia (2006). Pelan Induk Pembangunan Pendidikan. Kuala

Lumpur.

3.Syed Ismail & Ahmad SUbki (2008). Budaya dan Pembelajaran (2008) . Penerbitan

Multimedia Sdn.Bhd ISBN 978-967-5451-04-1.

4.Ting Chew Peh (1985) Konsep Asas Sosiologi. Dewan Bahasa Pustaka dan kementerian

Pelajaran Malaysia. Kuala Lumpur.

5.http://www.downselot.com/search.php?

search=implikasi+kepelbagaian+sosiobudaya+terhadap+masyarakat&action

Page24


25/45


LAMPIRAN A

Rekod Kolaborasi KKP

Kumpulan :PGSR Ambilan

Nov 2008

Kod/Mata Pelajaran :EDU 3106

Budaya dan Pembelajaran

Nama Pelatih & No K.P / No. Matrik :AHMAD SALAMAN BIN DULIMAN

721218125181 (6340)

Nama Fasilitator1. EN.HALIM BIN HASHIM 4.EN.BADRUL HISHAM MOKHTAR2. EN.AMINUDDIN BIN ISMAIL 5.EN.NORHASSAN MAD DALI3. PN.SARIMAH BINTI JULPIN

Bil Tarikh Topik di bincang Komen Nama Pensyarah &Tandatangan /Rakan

/Pihak lain yangberkenaan

1.23/12/2009

Dapat tugasan melalui Email

Page25


26/45


2. 05/01/2010Mula mencari bahan(tajuk yang ditentukanolehkumpulan)/pengagihan

tugas dalam kumpulan

3. 20/01/2010Perbincangan ahlikumpulan melaluiEmail,facebook,telefon &sms

4. 02/02/2010Perbincangan rakansekerja En.HaidinSarumin tentang etnikkadazandusun di Sabah

5. 28/02/2010 Pengumpulan jawapantugasan daripada semuaahli kumpulan.

Rekod Kolaborasi KKPKumpulan :

PGSR AmbilanNov 2008


Budaya danPembelajaran

Nama Pelatih & No K.P / No. Matrik :DAHLAN AHMAD

650304025827 (6341)

Nama Fasilitator:1. EN.HALIM BIN HASHIM 4. EN.BADRUL HISHAM MOKHTAR2. EN.AMINUDDIN BIN ISMAIL 5. EN.NORHASSAN MAD DALI3. PN.SARIMAH BINTI JULPIN

Bil Tarikh Topik di bincang Komen Nama Pensyarah &

Tandatangan /Rakan/Pihak lain yangberkenaan

1.

Page26


27/45


2.

3.

4.

5.



Nov 2008


Budaya dan Pembelajaran

Nama Pelatih & No K.P / No. Matrik :HILARION LIBIN @ KAMARUDDIN

760415125377 (6347)

Nama Fasilitator:1. EN.HALIM BIN HASHIM 4. EN.BADRUL HISHAM MOKHTAR2. EN.AMINUDDIN BIN ISMAIL 5. EN.NORHASSAN MAD DALI3. PN.SARIMAH BINTI JULPIN

Bil Tarikh Topik di bincang Komen Nama Pensyarah &Tandatangan /Rakan

/Pihak lain yangberkenaan

1.

Page27


28/45


2.

3.

4.

5.



Nov 2008


Budaya danPembelajaran

Nama Pelatih & No K.P / No. Matrik :ROSLI SAID

730521125613 (6362)

Nama Fasilitator:1. EN.HALIM BIN HASHIM 4. EN.BADRUL HISHAM MOKHTAR2. EN.AMINUDDIN BIN ISMAIL 5. EN.NORHASSAN MAD DALI

3. PN.SARIMAH BINTI JULPINBil Tarikh Topik di bincang Komen Nama Pensyarah &

Tandatangan /Rakan/Pihak lain yang

berkenaan

1.

Page28


29/45


2.

3.

4.

5.

Borang Maklum Balas Tugasan LAMPIRAN B

Nama Pelajar : AHMAD SALAMAN DULIMAN Angka Giliran Pelajar : 6340

Tajuk Tugasan : BUDAYA DAN PEMBELAJARAN

Pensyarah : EN.HALIM BIN HASHIMEN.BADRUL HISHAM MOKHTAREN.AMINUDDIN BIN ISMAIL

PN.SARIMAH BINTIJULPIN

EN.NORHASSAN MAD DALI

Subjek/ Kursus :BUDAYA DAN PEMBELAJARAN/EDU3106

Tarikh Hantar : 19 MAC 2010 Tarikh Diterima (diisi oleh pensyarah) :

Page29

Pengakuan Pelajar

Saya telah meneliti Peraturan Maktab Pendidikan Guru (Peperiksaan, Penilaian Dan

Pensijilan) 1999.

Saya mengaku tugasan ini adalah hasil kerja saya sendiri kecuali nukilan dan ringkasan yang

setiap satunya saya jelaskan sumbernya.

Tandatangan : _______________________ Tarikh : ______________


30/45


KRITERIA PENTAKSIRAN

TAHAP PENCAPAIAN

Cemerlang Baik Memuaskan Kurang

memuaskan

Lemah

1. Kandungan / Coverage and Content

2. Perbincangan Kritikal dan Reflektif /Critical and Reflective Discussion

3. Persembahan / Presentation

4. Organisasi / Organisation

5. Bahasa / Language

6. Rujukan dan Bahan-bahan Sokongan

7. Nilai-nilai Keguruan

*Markah tercatat tertakluk kepada kelulusan JKPPIPG/Senat

Kekuatan:

Aspek yang boleh diperbaiki:

Nama Pemeriksa :

Perincian Maklum Balas Tugasan

MARKAH

Page30


31/45


Pengesahan Pelajar Terhadap Maklumbalas Yang Diberikan Pensyarah:

Saya mengesahkan bahawa maklumbalas yang diberikan oleh pensyarah telah saya rujuk dan fahami.

Tandatangan pelajar: Tarikh:

Borang Maklum Balas TugasanNama Pelajar : DAHLAN AHMAD Angka Giliran Pelajar : 6341


Pensyarah : EN.HALIM BIN HASHIMEN.BADRUL HISHAM MOKHTAREN.AMINUDDIN BIN ISMAIL

PN.SARIMAH BINTI JULPINEN.NORHASSAN MAD DALI


Tarikh Hantar :19 MAC 2010 Tarikh Diterima (diisi oleh pensyarah) :

Page31

Pengakuan Pelajar


Pensijilan) 1999.

Saya mengaku tugasan ini adalah hasil kerja saya sendiri kecuali nukilan dan ringkasan yang

setiap satunya saya jelaskan sumbernya.



32/45



Kekuatan:


Nama Pemeriksa :Perincian Maklum Balas Tugasan


TAHAP PENCAPAIAN


memuaskan

Lemah








MARKAH

Page32


33/45





Borang Maklum Balas Tugasan

Nama Pelajar : HILARION LIBIN @ KAMARUDDIN Angka Giliran Pelajar : 6347

Tajuk Tugasan : BUDAYA DAN PEMBELAJARANPensyarah : EN.HALIM BIN HASHIM

EN.BADRUL HISHAM MOKHTAREN.AMINUDDIN BIN ISMAIL

PN.SARIMAH BINTIJULPIN

EN.NORHASSAN MAD DALI



Page33

Pengakuan Pelajar


Pensijilan) 1999.

Saya mengaku tugasan ini adalah hasil kerja saya sendiri kecuali nukilan dan ringkasanyang setiap satunya saya jelaskan sumbernya.



34/45



Kekuatan:


Nama Pemeriksa :



TAHAP PENCAPAIAN


memuaskan

Lemah








MARKAH

Page34


35/45





Borang Maklum Balas TugasanNama Pelajar : ROSLI SAID Angka Giliran Pelajar :


Pensyarah : EN.NORHASSAN MAD DALIEN.HALIM BIN HASHIMEN.BADRUL HISHAM MOKHTAREN.AMINUDDIN BIN ISMAILPN.SARIMAH BINTI JULPIN



Page35

Pengakuan Pelajar

Saya telah meneliti Peraturan Maktab Pendidikan Guru (Peperiksaan, Penilaian DanPensijilan) 1999.

Saya mengaku tugasan ini adalah hasil kerja saya sendiri kecuali nukilan dan ringkasan

yang setiap satunya saya jelaskan sumbernya.



36/45



Kekuatan:


Nama Pemeriksa :



TAHAP PENCAPAIAN

Cemerlang Baik Memuaskan Kurangmemuaskan

Lemah








MARKAH

Page36


37/45





INSTITUT PENDIDIKAN GURU MALAYSIA KAMPUSTAWAU SABAH

KM 36, JALAN BALUNG, BEG BERKUNCI NO. 27, 91009 TAWAU SABAHTELEFON : 089 951250, 089 951639, FAKSMILI : 089 951255

EDU 3106BUDAYA DAN PEMBELAJARAN

Nama Pelajar AHMAD SALAMAN BIN DULIMAN

No. Matrik/No.K.P6340721218125181

Opsyen Program Pensiswazahan Guru SekolahRendah (PGSR) Pengajian Islam Ambilan

Page37

INSTITUT PENDIDIKAN GURU MALAYSIA KAMPUS TAWAU Tel: 089-951250KM 36, JALAN BALUNG, BEG BERKUNCI NO 27, 089-95163991009 TAWAU,SABAH ,MALAYSIA. Fax: 089-951255

LAMPIRAN

C


38/45


November 2008

Semester 3

Tajuk Tugasana) Pilih satu etnik di Malaysia dan bincangkan dari aspek-aspekberikut : i. Bangsa

i. Agamaii. Struktur masyarakat/kelas sosialiii. Kepercayaaniv. Bahasav. Adat resamvi. Amalan

b) Huraikan implikasi kepelbagaian sosio-budaya didalam sebuah bilik darjah terhadap guru, murid dansekolah secara keseluruhannya. Cadangkan kaedahpengajaran untuk mewujudkan persekitaran bilik darjah

yang mesra budaya.

Nama PensyarahEN.AMINUDDIN ISMAILEN.BADRUL HISHAM BIN MOKHTAREN.HALIM HASHIMPN.SARIMAH JULPINEN.NORHASSAN MAD DALI

Tarikh Serahan 19 Mac 2010

PROFIL PELAJAR

BIL PERKARA1 Nama Pelajar : AHMAD SALAMAN BIN DULIMAN

2 No Telefon : 0195888745

3 Kumpulan/Opsyen :

PGSR - PIAmbilan November

2008

Major :PENDIDIKAN ISLAM

Minor :1. BAHASA ARAB

2.

4 No. Kad Pengenalan :721218125181

No Matrik : 6340

5 Tarikh Lahir : 18 DISEMBER 1972

Page38


39/45


6 Alamat Surat Menyurat : PETI SURAT 2590,89008,KENINGAU, Sabah.

7 Tempat Menetap/Asrama/Rumah Sewa : ASRAMA

8 Kelayakan akademik & Tahun :1. PMR/SRP : 19872. SPM : 19923. STPM : 1993

9 Tutor : EN.HALIM HASHIM EN.AMINUDDIN ISMAILPN.SARIMAH JULPIN EN.BADRUL HISHAM MOKHTAREN.NORHASSAN MAD DALI

10 Orang yang boleh dihubungi ketika kecemasan : Alamat penuh & No.Tel(R/HP) 1. Suami/Isteri : LEZAH ELIG

No Tel : 0148555788 (Kg.Menawo Ulu Keningau)2. Saudara Mara: AHMAD HANAFI DUKIMAN

No Tel : 0138633156 (Kg.Menawo Ulu, Keningau)

INSTITUT PENDIDIKAN GURU MALAYSIA KAMPUS

TAWAU SABAH



Nama Pelajar DAHLAN AHMAD

No. Matrik/No.K.P 6341 / 650304025827


Page39



40/45


November 2008

Semester

Tajuk Tugasan

a) Pilih satu etnik di Malaysia dan bincangkan dari aspek-aspekberikut : i. Bangsa


b) Huraikan implikasi kepelbagaian sosio-budaya di dalamsebuah bilik darjah terhadap guru, murid dan sekolah secarakeseluruhannya. Cadangkan kaedah pengajaran untukmewujudkan persekitaran bilik darjah yang mesra budaya.

Nama Pensyarah

EN.AMINUDDIN ISMAIL

EN.BADRUL HISHAM BIN MOKHTAREN.HALIM HASHIMPN.SARIMAH JULPINEN.NORHASSAN MAD DALI

Tarikh Serahan 19 Mac 2010

PROFIL PELAJAR

BIL PERKARA1 Nama Pelajar : DAHLAN AHMAD

2 No Telefon : 0128638656

3 Kumpulan/Opsyen :

PGSR -PIAmbilan November2008

Major : PENDIDIKANISLAM

Minor :1. BAHASA ARAB2.

4 No. Kad Pengenalan :650304025827

No Matrik : 6341

5 Tarikh Lahir : 04/03/1965

6 Alamat Surat Menyurat : TB 12318 Taman Megah Jaya, Tawau

Page40


41/45


7 Tempat Menetap/Asrama/Rumah Sewa : Rumah

8 Kelayakan akademik & Tahun :

4. PMR/SRP : 19795. SPM :19846. STPM : -

9 Tutor : EN.AMINUDDIN ISMAILEN.BADRUL HISHAM BIN MOKHTAREN.HALIM HASHIMPN.SARIMAH JULPINEN.NORHASSAN MAD DALI

10 Orang yang boleh dihubungi ketika kecemasan : Alamat penuh & No.Tel(R/HP)

1. Suami/Isteri :Kamariah Binti LenterNo Tel : 0128423727

2. Saudara Mara: Md.Taib AhmadNo Tel : 0134501195

INSTITUT PENDIDIKAN GURU MALAYSIA KAMPUSTAWAU SABAH



Nama Pelajar HILARION LIBIN @ KAMARUDDIN

No. Matrik/No.K.P 6347 / 760415125377


Page41



42/45


November 2008

Semester 3

Tajuk Tugasan a) Pilih satu etnik di Malaysia dan bincangkan dari aspek-aspekberikut : i. Bangsa



Nama Pensyarah

EN.AMINUDDIN ISMAIL

EN.BADRUL HISHAM BIN MOKHTAREN.HALIM HASHIMPN.SARIMAH JULPINEN.NORHASSAN MAD DALI

Tarikh Serahan19 Mac 2010

PROFIL PELAJAR

BIL PERKARA1 Nama Pelajar : Hilarion Libin @ Kamaruddin

2 No Telefon : 0138992789

3 Kumpulan/Opsyen :

PGSR - PIAmbilan November2008

Major : Pendidikan Islam

Minor :1. Bahasa Arab2.

4 No. Kad Pengenalan :

760415125377

No Matrik : 6347


6 Alamat Surat Menyurat : sk tamu daratPeti surat 16689158 kota belud.

Page42


43/45


7 Tempat Menetap/Asrama/Rumah Sewa : Rumah Sewa

8 Kelayakan akademik & Tahun :7. PMR/SRP : 19918. SPM : 1993

9. STPM :9 Tutor : EN.AMINUDDIN ISMAIL

EN.BADRUL HISHAM BIN MOKHTAREN.HALIM HASHIMPN.SARIMAH JULPIN

EN.NORHASSAN MAD DALI10 Orang yang boleh dihubungi ketika kecemasan : Alamat penuh & No.Tel

(R/HP)3. Suami/Isteri :Rosimi Bayogoh

No Tel :0138756149

4. Saudara Mara:Aswad HafizNo Tel :0145543878

INSTITUT PENDIDIKAN GURU MALAYSIA KAMPUS

TAWAU SABAH



Nama Pelajar Rosli Said

No. Matrik/No.K.P 6362 / 730521125613

Opsyen Program Pensiswazahan Guru SekolahRendah (PGSR) Pengajian Islam AmbilanNovember 2008

Page43



44/45


Semester 3

Tajuk Tugasan a) Pilih satu etnik di Malaysia dan bincangkan dari aspek-aspekberikut : i. Bangsa

i. Agama

ii. Struktur masyarakat/kelas sosialiii. Kepercayaaniv. Bahasav. Adat resamvi. Amalan


Nama Pensyarah EN.AMINUDDIN ISMAILEN.BADRUL HISHAM BIN MOKHTAR

EN.HALIM HASHIMPN.SARIMAH JULPINEN.NORHASSAN MAD DALI

Tarikh Serahan19 Mac 2010

PROFIL PELAJAR

BIL PERKARA

)

1 Nama Pelajar : Rosli Said

2 No Telefon : 0198082205

3 Kumpulan/Opsyen :

PGSR-PIAmbilan November2008

Major : Pendidikan Islam

Minor :1. Bahasa Arab2.

4 No. Kad Pengenalan :

730521125613

No Matrik : 6362


6 Alamat Surat Menyurat : Blok 225,Lorong 73,Lot NB2168,Taman Indah Jaya,90000 Sandakan Sabah.

Page44


45/45


7 Tempat Menetap/Asrama/Rumah Sewa : Kg.Ranggu, Tawau.

8 Kelayakan akademik & Tahun :10. PMR/SRP :1986

11.SPM :198812.STPM :

9 Tutor : EN.AMINUDDIN ISMAILEN.BADRUL HISHAM BIN MOKHTAREN.HALIM HASHIMPN.SARIMAH JULPINEN.NORHASSAN MAD DALI

10 Orang yang boleh dihubungi ketika kecemasan : Alamat penuh & No.Tel(R/HP)

5. Suami/Isteri :Ainie Bt.Mojunting

No Tel :019 80822056. Saudara Mara:Salasiah Bt Said

No Tel :0198084666

assigment budaya & pembelajaran edu3106

Documents