bm hbml2103 betul.doc

8/19/2019 BM HBML2103 BETUL.doc

1/31

HBML2103

MORFOLOGI DAN SINTAKSIS BAHASA MELAYU

0

FAKULTI PENDIDIKAN DAN BAHASA

SEMESTER SEPTEMBER / 2014

HBML 2103


NO. MATRIKULASI : 741118035822001

NO. KAD PENGNEALAN : 741118035822

NO. TELEFON : 013!34330"

EMEL : [email protected]

PUSAT PEMBELA#ARAN : MENTAKAB LEARNING $ENTRE

mailto:[email protected]:[email protected]


2/31

HBML2103


1

ISI KANDUNGAN

NO PERKARAMUKA

SURAT

1.0 Pengenalan 2

1.1 Maksud pembentukan kata disokong oleh ahli-ahli bahasa 2 - 3

1.2 Deinisi Pembentukan !ata 3

1.3 Pembentukan !ata 3 - 4

2.0 "entuk !ata # - 10

2.1 P$oses-p$oses dan pe$ubahan te$hadap pembentukan kata 10 - 13

2.2 P$insip dan !$ite$ia P$oses pembentukan !ata 13 - 1%

2.3 &ancangan Penga'a$an (a$ian 1) - 22

3.0 !esimpulan 23

"ibliog$ai 24

*ampi$an 2% - 33


3/31

HBML2103


2

1.0 P%&'%&()(&

Mo$ologi adalah cabang linguistik yang mengidentiikasi satuan-satuan

dasa$ bahasa sebagai satuan g$amatikal. Mo$ologi mempela'a$i selok-belok bentuk kata

se$ta penga$uh pe$ubahan-pe$ubahan bentuk kata te$hadap golongan dan e$ti

kata. Menu$ut +iti (a'a$ ,bdul ,i di dalam bukunya +i$i Pendidikan u$u/ "ahasa

Melayu 1/ pada halaman 132/ mo$ologi boleh die$tikan sebagai bidang tatabahasa yang

mengka'i pe$kataan dan ca$a-ca$a pembentukannya.

Menu$ut ,bdullah (assan/ mo$ologi ialah bidang linguistik yang mengka'i ca$a

pe$kataan dibina. !a'ian ini dilakukan te$hadap unsu$-unsu$ yang membentuk pe$kataan/

p$oses-p$oses membentuk pe$kataan dan bentuk-bentuk yang dihasilkan.

&amli Md. +alleh pula menyatakan mo$ologi me$upakan satu bidang ilmu

yang mengka'i tentang kata dan pembentukan kata. e$dapat bebe$apa pe$ka$a utama

yang dika'i dalam mo$ologi. (al ini te$masuklah ca$a suatu kata dibentuk/ p$oses-p$oses

yang be$laku dalam pembentukan kata dan bentuk-bentuk yang te$hasil da$ipada p$oses

te$sebut.

Menu$ut !amus Dean 14))5 pula/ mo$ologi ialah ka'ian tentang

pembentukan kata dalam sesuatu bahasa/ te$masuk inleksi/ te$bitan dan pema'mukan.

6leksi ialah p$oses penambahan imbuhan pada kata dasa$ atau aka$.

Manakala dalam istilah linguistik / pembentukan kata ialah satu p$oses yang mana

pe$kataan ba$u dibentuk. Menu$ut +iti (a'a$ ,bdul ,i di dalam bukunya +i$i

Pendidikan u$u/ "ahasa Melayu 1/ pada halaman 133/ p$oses pembentukan kata

mene$angkan bagaimana sesuatu kata itu dibina dan dibentuk sehingga dapat

menghasilkan ayat dan u'a$an dalam sesuatu bahasa.

1.1 M(*+,- %%&,*(& *(( -+*&' )% ()() ((+(

+eca$a umumnya/ pe$kataan-pe$kataan dalam bahasa Melayu u'ud melalui dua sumbe$/

iaitu melalui asal usul bahasa Melayu itu sendi$i. "ahasa Melayu be$asal $umpun bahasa

,ust$onesia dan melalui sumbe$ yang dia$isi itu/ se'umlah pe$kataan yang te$dapat

dalam bahasa Melayu telah diu'udkan sehingga ha$i ini. !edua/ pe$kataan-pe$kataan

dalam bahasa Melayu 'uga u'ud melalui p$oses-p$oses te$tentu sepe$ti ak$onim/ analogi/

http://id.wikipedia.org/wiki/Linguistikhttp://id.wikipedia.org/wiki/Bahasahttp://id.wikipedia.org/w/index.php?title=Gramatikal&action=edit&redlink=1http://ms.wikipedia.org/wiki/Linguistikhttp://ms.wikipedia.org/wiki/Perkataanhttp://id.wikipedia.org/wiki/Linguistikhttp://id.wikipedia.org/wiki/Bahasahttp://id.wikipedia.org/w/index.php?title=Gramatikal&action=edit&redlink=1http://ms.wikipedia.org/wiki/Linguistikhttp://ms.wikipedia.org/wiki/Perkataan


4/31

HBML2103


3

pelebu$an onem/ peluasan makna/ pembe$ian makna khusus/ pemin'aman kata/

penambahan/ penciptaan/ penggemblengan/ penyempitan makna/ dan penyingkatan.

Pe$kataan-pe$kataan dalam bahasa Melayu ada yang be$bentuk tunggal/ te$bitan/

ma'muk dan gandaan. +etiap bentuk te$sebut mempunyai ca$a penge'aannya yang

te$sendi$i se$ta membaa makna yang khusus sebagai $u'ukan. Dalam st$uktu$ ayat/

kesemua pe$kataan tidak boleh dituka$ ganti kehadi$annya dalam ayat ke$ana setiap

bentuk pe$kataan itu be$bea da$i segi makna dan mempunyai ungsi yang be$bea.

1.2 D%&+ P%%&,*(& K((

7ik +aiah !a$im 20105/ mendeinisikan pe$kataan ialah satu unit u'a$an yang bebas dan mengandungi makna yang te$di$i da$ipada satu atau gabungan bebe$apa bentuk

bunyi bahasa. Pe$kataan dapat dibahagikan kepada empat 'enis iaitu kata tunggal/ kata

te$bitan/ kata ma'muk dan kata ganda. Pembentukan kata dapat dilihat da$i segi unsu$-

unsu$ yang membentuknya/ yakni unsu$-unsu$ yang bagaimana dan 'uga hubungan

pa$adigmatik anta$a unsu$-unsu$ be$kenaan. 8nsu$-unsu$ yang mendi$ikan kata adalah

mo$em dan penelitian tentang gabungan mo$em men'adi kata itulah yang dikenal

sebagai mo$ologi.

1.3 P%%&,*(& K((

Menu$ut / ensiklopedia bebas 9ikipedia 5/ Dalam linguistik/ pembentukan kata

ialah p$oses pembentukan pe$kataan ba$u. !ata boleh dibentuk melalui tiga ca$a utama

iaitu pengimbuhan/ pema'mukan dan penggandaan.

P$oses pembentukan kata mene$angkan bagaimana sesuatu kata itu te$bentuk dan

te$bina sehingga dapat menghasilkan ayat dan u'a$an dalam sesuatu bahasa +iti (a'a$

,bdul ,i/ 200)5.

Dalam buku atabahasa Dean :disi !etiga 20105/ 7ik +aiah !a$im menyebut ca$a

membentuk pe$kataan ini sebagai pembentukan kata manakala ,bdullah (assan di

dalam Linguistik Am 200%5/ menyebutnya sebagai menerbitkan perkataan. 9alaupun

istilahnya be$bea tetapi membaa maksud yang sama iaitu tentang p$oses bagaimana

ca$a membentuk pe$kataan dalam bahasa Melayu


5/31

HBML2103


4

;elaslah bahaa pembentukan kata dalam bahasa Melayu mempunyai bebe$apa

ca$a untuk membentuk pe$kataan. e$dapat bentuk pe$kataan yang be$siat tunggal.


6/31

HBML2103


5

bentuk kata te$bitan. !ata tunggal boleh te$di$i da$ipada satu suku kata atau lebih suku

kata.

Da$i segi istilah/ kata tunggal ialah bentuk kata yang te$di$i da$ipada hanya satu

bentuk dasa$ iaitu yang tidak mene$ima apa-apa bentuk imbuhan atau kata dasa$ yang

lain. !ata aka$ 'uga me$upakan kata tunggal yang tidak mempunyai imbuhan. Misalnya/

ke$eta/ tidu$/ dan cantik me$upakan bentuk kata tunggal yang tidak mene$ima apa-apa

imbuhan/ tidak digandakan dan tidak pula be$gabung dengan kata dasa$ yang lain bagi

membentuk kata ma'muk. ,k$onim 'uga te$masuk dalam 'enis kata tunggal. !ata

ak$onim ialah bentuk yang dihasilkan melalui pencantuman bunyi-bunyi pe$tama dalam

se'umlah pe$kataan/ atau pencantuman bahagian-bahagian da$ipada bebe$apa pe$kataan

untuk membentuk satu pe$kataan baha$u. (a$us diingat/ ak$onim me$upakan bentuk yang

sedap bunyinya apabila disebut sepe$ti ,">M ,ngkatan "elia >slam Malaysia5/ P$oton

Pe$usahaan ?tomobil 7asional 5 tetapi 8M 8ni=e$sity Malaya 5/ 8!M 8ni=e$siti

!ebangsaan Malaysia5 bukan bentuk ak$onim tetapi singkatan pe$kataan. !ata unggal

olongan !ata !ata nama ;alan/kompute$/ pasa$/ sa$'ana/ st$uktu$/ kompleks !ata ke$'a

idu$/ makan/ lukis/ main/ a'a$/ alih/ buat !ata ad'ekti "u$uk/ tua/ panas/ lemah/

hitam/ besa$ !ata tugas ,kan/ belum/da$i/ pada/ maka/ dengan/ oleh.

K(( ,&''() -(('*(& *%(-( '( %&+ :

a5 !ata tunggal me$upakan unit bebas dan dapat be$di$i sendi$i sebagai satu pe$kataan

yang be$makna.

$& mu$id/ kuali/ beg/

b5 !ata tugas/ iaitu unit yang tidak dapat be$di$i sendi$i tetapi meme$lukan seku$ang-

ku$angnya satu unit yang bebas untuk melaksanakan tugas nahunya.

$& da$i/ dan/ pada/

c5 !ata ak$onim/ me$upakan pe$kataan yang dite$bitkan melalui p$oses penggabungan

bebe$apa pe$kataan dan membentuk satu pe$kataan yang utuh. "entuk-bentuk

singkatan ini te$di$i da$ipada suku kata atau hu$u-hu$u te$tentu.

$& be$dika$i be$di$i di atas kaki sendi$i


7/31

HBML2103


"

komute$ ke$etapi be$kompute$

. K(( T%9(&

!ata te$bitan ialah bentuk kata yang mengandungi kata dasa$ yang mendapat atau

mene$ima imbuhan/ baik aalan/ sisipan/ akhi$an/ atau apitan.1 mbuhan pin'aman pula ialah sepe$ti maha-/ eka-/ an/ p-man/ bi-/ -i/ -iah/

p$o-/ anti-/ -isme/ si/ dan sebagainya. ,pabila sesuatu kata ada imbuhan sepe$ti yang

dinyatakan tadi/ kata itu me$upakan kata te$bitan sepe$ti pela$i/ melayan/ memakan/ dan

sebagainya. kata dasa$ kata te$bitan *a$i pela$i/mela$ikan *ayan pelayan/melayan 7yanyi

penyanyi/menyanyi !ata te$bitan boleh be$macam imbuhan sepe$ti aalan be$/

me/mem/pe/pe$/mempe$Akan/ dan lain-lain lagi. (a$us diingat/ kata ad'ekti tidak boleh

hadi$ dengan tiga imbuhan sepe$ti mempe$besa$kan/ mempe$cantikkan/

mempe$dalamkan/ dan sebagainya.

"agi kata ad'ekti hanya dua imbuhan maksimum boleh digunakan iaitu

mempe$besa$/ mempe$cantik/ mempe$dalam/ dan sebagainya. !ata Ma'muk dua ataulebih kata yang digabungkan dan membaa makna baha$u yang be$bea dengan maksud

asal. Misalnya/ $umah sakit tidak menggamba$kan makna bagi binaan untuk tempat

tinggal tetapi me$u'uk kepada $umah untuk me$aat o$ang sakit atau hospital. ,da dua

bentuk e'aan kata ma'muk/ iaitu ditulis seca$a te$pisah dan be$cantum. Pada dasa$nya/

kata ma'muk ditulis seca$a te$pisah. ,da tiga 'enis kata ma'muk yang ditulis te$pisah 1.

!ata ma'muk yang te$di$i da$ipada $angkai kata bebas.


8/31

HBML2103


7

olah$aga/ mataha$i/ kakitangan/ setiausaha/ suka$ela/ tanggug'aab/ tandatangan/

a$ganega$a/ pesu$uh'aya/ su$uhan'aya/ dan sebagainya. !ata ma'muk dapat dikenal

melalui bebe$apa ca$a. !ata ma'muk tidak dapat mene$ima seba$ang penyisipan anta$a

pe$kataan yang membentuk kata ma'muk.


9/31

HBML2103


8

!ata ma'muk te$bahagi kepada tiga 'enis

a5 !ata ma'muk be$bentuk istilah se$ta be$bentuk gela$an


10/31

HBML2103


!

P$oses yang menggandakan sebahagian kata dasa$. !ata dasa$ boleh te$di$i da$ipada kata

tunggal atau kata te$bitan. Penggandaan sepa$a boleh be$laku di hadapan atau di belakang

kata dasa$.

slam +elango$

ii. >P> >nstitut Pe$gu$uan emenggong >b$ahim

iii. >P >nstitut Pendidikan u$u

. A&()'

Pembentukan kata melalui p$oses ini adalah dengan mengiaskan kata baha$u

dengan bentuk kata yang telah sedia ada yang telah digunakan se'ak dahulu.Misalnya/

pe$kataantatabahasa memang telah sedia ada dan melalui p$oses analogi/ diciptakan pula

bentuk-bentuk sepe$ti tatate$tib/ tataca$a dan tatahias.


11/31

HBML2103


10

P$oses pelebu$an onem adalah satu p$oses yang be$laku dengan ca$a

menggabungkan pe$kataan aga$ men'adi satu kata dengan melebu$kan atau

menggugu$kan onem-onem te$tentu.


12/31

HBML2103


11

ditambah pula satu suku kata yang lain untuk menun'ukkan benda-benda te$tentu yang

be$bentuk bulat sepe$ti be$ikut

i. BbuC BkitC E BbukitC

ii.BbuC BlanB E BbulanC

iii. BbuC BluhC E BbuluhC

. P%&((&

Pembentukan kata melalui p$oses penciptaan be$maksud kata-kata baha$u dicipta

atau dihasilkan tanpa disanda$kan kepada pembendaha$aan kata yang sedia ada. Dalam

p$oses ini/ pe$kataan ini diciptakan be$dasa$kan makna yang ditimbulkan oleh

masya$akat atau yang dikiaskan kepada sesuatu benda. Misalnya/ nama kii me$i'uk

kepada nama bu$ung di 7e Iealand. Da$ipada pe$kataan te$sebut te$cipta pula

pe$kataan mengii yang be$maksud pe$buatan menggilap dan mengilatkan kasut

menggunakan bahan khas.

;. P%&''%)%&'(&

Pe$kataan yang dibentuk melalui p$oses penggemblengan adalah dengan ca$a

menggabungkan dua patah pe$kataan atau lebih/ di samping mneggugu$kan bahagian

yang lain da$ipada pe$kataan te$sebut.


13/31

HBML2103


12

;. P%&


14/31

HBML2103


13

mengandungi dua suku kata atau lebih. ;adual di baah menun'ukkan anta$a pola

gabungan konsonan-=okal dalam kata tunggal bahasa Melayu bese$ta contoh pe$kataan

;adual 1

B%&,* K(( T,&''()

=P)( +,*, *(( %+%9( & %9*(((&6

B).

P)( K(( T,&''()

S(,

S,*,

K((

D,( S,*,

K((

T'( +,*, *(( E( +,*, *(( -(&

)%

1. !J yu J! aku !JJ!J-

cuaca

!J!JJ!!J-

kelua$ga

2. J! am JJ! aib !JJ!J!-

biaak

!J!J!!J!J-

sementa$a

3. !J! cat J!J! adik

J!JJ-usia !J!!JJ!J- bendaha$i

4. !!J! sto$

J!!J undi

!J!JJ-de$ia

!J!J!J!J- bidada$i

#. !J!!

teks

J!!J!

ambil

!J!!JJ-

mentua

!J!J!J!J!-

kapitalis

K. !!!J

sk$u

!JJ

doa

!J!JJ!-

selua$

!J!!J!J!J!-

sentimete$

%. !!!J!

sk$ip

!JJ!

'auh

J!J!J-

i'aah

!J!!J!!J!J-

dispensa$i

). !J!J

pasu

!J!J!J-

keli$u

!J!JJ!J!-

mesyua$at. !J!J!

telu$

J!!JJ!-

ikhtia$

J!J!J!!J!J-

uni=e$siti

10. !J!!J

lampu

J!JJ!-

elaun

;adual 1 menun'ukkan contoh pe$katan be$dasa$kan pola suku kata yang te$di$i

da$ipada 'enis kata tunggal.+elain pe$kataan di atas/ ak$onim 'uga te$golong dalam kata

tunggal.


15/31

HBML2103


14

B%&,* K(( T%9(&

B). #%&+ ,(&

A>()(& A*9(& A(& S+(&

1. !ata nama

pe-pela$i/ pem-

pembuat

!ata nama

-an-pakaian/

-ati-seniati

!ata nama

pe-..-an pe$asaan

!ata nama

-el- telun'uk

2. !ata ke$'a

me-melaan/ di-

diatu$

!ata ke$'a

-kan-buatkan/ -di-

duduki

!ata ke$'a

me-A-kan

memainkan

!ata ke$'a

-e$- ge$odak

3. !ata ad'ekti

te$-te$besa$/ se-

secantik

- !ata ad'ekti

ke-A-an

keak$aban

!ata ad'ekti

-el- gelegak

;adual 2

c. "entuk kata ma'muk P$oses pema'mukan ialah p$oses yang me$angkaikan dua kata dasa$ atau lebih dan

bentuk yang te$hasil membaa makna yang khusus. !ata ma'muk die'a te$pisah dan

be$tindak sebagai satu unit/ iaitu tidak boleh mene$ima seba$ang penyisipan unsu$e lain.

;adual di baah menun'ukkan anta$a contoh kata ma'muk yang te$hasil be$dasa$kan tiga

kelompok

;adual 3

d. "entuk kata gandaan

"entuk penggandaan dalam bahasa Melayu ialah p$oses yang menggandakan

kata dasa$. Dalam p$oses yang demikian/ kata dasa$ boleh mengalami penggandaan

penuh atau penggandaan sepa$a. Penggandaan 'uga boleh be$laku seca$a be$entak/ iaitu

be$dasa$kan $entak bunyi te$tentu. ;adual di baah menun'ukkan anta$a contoh kata

gandaan yang dibahagikan mengikut tiga 'enis penggandaan be$ikut

;adual 4

B%&,* K(( M(,* B). R(&'*((& *(( %(+ I+)( *,+,+ K(+(&

1. gamba$ $a'ah Pe$dana Mente$i hak milik

2. alat tulis &a'a Muda batu kapu$

3. ai$ hu'an 7aib


16/31

HBML2103


15

Pembentukan kata melalui p$oses pin'aman kata sangat luas digunakan dalam bahasa

Melayu dan bahasa-bahasa lain. "ahasa Melayu banyak memin'am pe$kataan da$ipada

bahasa >ngge$is/ bahasa ,$ab dan bahasa +ansk$it sehingga pe$kataan te$sebut men'adi

sebati dengan penutu$ bahasa Melayu itu sendi$i. P$oses ini be$laku dalam sesuatu bahasa

disebabkan dalam bahasa te$sebut tidak te$dapat pe$kataan atau istilah sedemikian.

8mumnya/ dalam bahasa Melayu te$dapat unsu$-unsu$ imbuhan da$ipada bahasa

>ngge$is/ bahasa ,$ab dan bahasa +ansk$it yang dapat membolehkan kita membeakan

anta$a kata asli bahasa Melayu dengan kata pin'aman. Dalam Petikan !u$sus Penata$an

"ahasa untuk Penyia$ se$ta Petikan Pe$tandingan +ahibba Meningkatkan Penguasaan dan

Pengembangan "ahasa Melayu dalam !alangan Pela'a$ te$dapat bebe$apa pe$kataan

pin'aman yang digunakan. +etelah dianalisis/ penggunaan kata pin'aman dalam petikan

ini melibatkan pemin'aman unsu$ asing da$i segi aspek pemin'aman tulen/ bunyi-bunyi

asing/ dan pemin'aman imbuhan.

;adual # di baah menun'ukkan pe$kataan pin'aman yang digunakan dalam Petikan

!u$sus Penata$an "ahasa untuk Penyia$ se$ta Petikan Pe$tandingan +ahibba

Meningkatkan Penguasaan dan Pengembangan "ahasa Melayu dalam !alangan Pela'a$

;adual #

K(( P&((& -()( P%*(& K,9+,+ P%&((9(& B((+( ,&,* P%&


17/31

HBML2103


1"

Pemin'amantulen

"ahasa >ngge$is audito$ium p$og$am

$adio

se$ius aspek

sesi input k$eati

katego$i

unit

koku$ikulum akti=iti

2. Pemin'aman

bunyi-bunyi

asing

"ahasa a$ab dan

pa$si

FsyF Lsya$ikat

FkhF Lkhusus

Pemin'amanimbuhan

"ahasa +ansk$it tata - Ltatabahasa

2.3 R(&(&'(& P%&'((9(& H(9(&

Mata Pela'a$an "ahasa Melayu

!elas # ,$i "il. Mu$id 30 o$ang

(a$i !hamisa$ikh ;ulai 201#

Masa .10 10.10 pagi

ema >nstitusi Pela'a$an

a'uk 8saha idak (enti !e'ayaan Menanti

6okus utama ).2 Membina dan menulis ayat tunggal dan ayat ma'muk

dalam sesuatu penulisan teks tentang sesuatu ta'uk.

,$as 1 i5 Membina ayat tunggal dan ayat ma'muk be$dasa$kanta'uk

6okus +ampingan #.2 Membaca kuat teks p$osa dan puisi dengan sebutan dan

intonasi yang betul dan lanca$ se$ta memahami pe$ka$a

yang dibaca.

,$as 2 i5 Membaca pelbagai 'enis ayat dengan membe$ikan

penekanan pada intonasi be$dasa$kan tanda baca.

.3 Menyusun maklumat seca$a kohesi da$ipada nota atau

catatan hasil da$ipada bahan yang didenga$ atau dibaca.

,$as 2 i5 Menyusun atu$ maklumat mengikut keutamaan.


18/31

HBML2103


17

Pengetahuan +edia ,da Mu$id mu$id pe$nah mendenga$ intonasi seaktu

be$ce$ita.

Mu$id mu$id telah mengetahui ayat tunggal dan ayat

ma'muk.

?b'ekti Pada akhi$ penga'a$an dan pembela'a$an/ mu$id

mu$id dapat

Membaca ce$ita dengan sebutan dan intonasi yang betul.

Menyusun enam maklumat mengikut u$utan be$dasa$kan

ce$ita yang dibaca dengan tepat.

Membina dan menulis sembilan ayat tunggal atau ayat

ma'muk be$dasa$kan kata ganda dengan betul.

+istem "ahasa !ata ganda

Pengisian !u$ikulum >lmu - Matematik

Pendidikan +i=ik dan !ea$ganega$aan

7ilai Mu$ni akin/ sentiasa be$usaha/ ke$'asama/ teliti/ te$us be$usaha.

"ahan "antu Menga'a$

a5 audio lagu emu$uh.

b5 li$ik lagu emu$uh.

c5 eda$an teks.

d5 lemba$an ke$'a.

LANGKAH/

MASA

ISI PELA#ARAN AKTI?ITI PENGA#ARAN

DAN PEMBELA#ARAN

$ATATAN

+et >nduksi # minit 5

7yanyian laguemu$uh.

lihat lampi$an5

S()(& ',9, :

,pakah mese' yang

ingin disampaikanmelalui lagu te$sebutN

#(>((& :

!ita hendaklahsentiasa be$usaha dan

1. u$u meminta mu$id-mu$id

be$ada dalam keadaan sedia

dan selesa bagi memulakan

penga'a$an.

2. u$u mengeda$kan li$ik lagu

emu$uh dan meminta

mu$id membaca seca$a

imbasan scanning5.

3. u$u memasang audio lagu

emu$uh dan meminta

mu$id menyanyi dengan

K%%9-(+(&

P%)('(

Je$bal linguistik

Muik

S9(%'

"e$pusatkan

mu$id

Mediati +oal 'aab

N)( M,9&

akin +entiasa

be$usaha

BBM

,udiolagu emu$uh

*i$ik lagu

emu$uh


19/31

HBML2103


18

tidak be$putus asa

untuk mencapaike'ayaan.

penuh semangat.

4. u$u be$soal 'aab dengan

mu$id mengenai lagu yang

dinyanyikan.

#. u$u mengaitkan akti=iti

yang di'alankan dengan

ta'uk pela'a$an yang akan

dipela'a$i.

a'uk pela'a$an U+(( T-(* H%& K%(


20/31

HBML2103


1!

ii. *ihat

susunan ayatyang te$dapat

dalam kotak.

iii. +usun

ayat mengikutkeutamaan

be$dasa$kan

ce$ita.

i=. ulis

susunan ayat

yang betuldalam satu

pe$enggan

saha'a.

u$u memapa$kan kad

susunan dan meminta

mu$id menyusunnyamengikut keutamaan.

+etiap mu$id

menyemak 'aapan

masing masing.

melengkapkan lemba$an

ke$'a te$sebut.

3. Mu$id dibe$i masa untuk

menyiapkan lemba$an ke$'a.

4. u$u melakukan bimbingan

kepada mu$id yang

meme$lukan.

#. u$u menyemak 'aapan

be$sama sama dengan

mu$id.

"e$pusatkan

mu$id >ndukti

N)(

eliti

akinBBM

eks ce$ita *emba$an ke$'a

!ad susunan

*angkah 3

2# minit5

Membina dan menulis

ayat tunggal dan ayattopik.

Penye$apan sistem

bahasa.atabahasa !ata

ganda

,kti=iti menca$i kata

ganda dalam teksce$ita.

1. u$u membe$ikan

pene$angan kepada mu$id

mengenai kata ganda.

2. Mu$id mendenga$

pene$angan gu$u dengan

teliti.

3. Mu$id diminta untuk

menyalin nota yang ditulis

oleh gu$u.

4. Mu$id diminta be$ada seca$a

be$pasangan untuk

melakukan akti=iti

sete$usnya.

#. Mu$id diminta untukmengenal pasti dan

KBT

!emahi$an

be$iki$

S9(%'

Pene$angan

!ope$ati

Penga'a$an be$pusatkan

mu$id

N)( M,9&:

!e$'asama

eliti akin

e$us be$usaha

BBM

- eks ce$ita


21/31

HBML2103


20

mengga$is kata ganda yang

te$dapat di dalam teks ce$ita.

K. Mu$id menulis kata ganda

yang telah dikenal pasti

mengikut 'enisnya.

%. u$u menyemak hasil ke$'a

setiap pasangan.

). Mu$id membina ayat

tunggal dan ayat ma'muk

yang mudah be$pandukan

kata ganda seca$a indi=idu.

. u$u membe$ikan

bimbingan kepada mu$id

yang meme$lukan.

Penutup

# minit5

&umusan isi pela'a$an

+oalan gu$u1. 7yatakan pe$ibahasa

yang boleh dikaitkan

dengan ce$ita iniN

;aapan

1. ;ika tidak dipecahkan $uyung/ manakan

dapat sagunya.

2. >ba$at mencu$ahkan

ai$ ke atas daun

keladi.3. +esal dahulu

pendapatan/ sesalkemudian tidak

be$guna.

1. u$u me$umuskan isi

pela'a$an yang dipela'a$iha$i ini.

2. u$u melakukan sesi soal

'aab dengan mu$id.

3. u$u meminta mu$id

melakukan akti=iti $egangan

otot badan dan ke atas.

S9(%'

+oal 'aab +umbang sa$an

3.0 K%+,)(&


22/31

HBML2103


21

Mo$ologi me$upakan aspek penting dalam tatabahasa "ahasa Melayu.

atabahasa pula ialah pe$ka$a asas bagi sesuatu bahasa. Mo$ologi memokuskan ka'ian

te$hadap pe$kataan dalam bahasa Melayu yang telah mengalami pe$kembangan yang pesat/ te$utamanya dalam bidang kosa kata atau pembendaha$aan kata yang melibatkan

pe$ubahan bentuk-bentuk kata.

Da$i segi pembentukan kata pula/ kemunculan bunyi-bunyi baha$u se$ta bentuk

imbuhan baha$u dalam bahasa melayu menyebabkan be$lakunya pembentukan kata

baha$u dalam "ahasa Melayu. (asil da$ipada pe$kembangan ilmu dan ikhtisas te$tentu/

imbuhan yang be$status imbuhan pada asalnya tidak dianggap imbuhan ke$ana kepe$luan

mengayakan pe$bendaha$aan pe$kataan bahasa Melayu bagi mendukung istilah-istilah

te$tentu.

BIBLIOGRAFI

,bdullah (assan. 1)#5. Pene$bitan kata dalam bahasa Malaysia. !uala *umpu$ 6a'a$

"akti.


23/31

HBML2103


22

,bdullah (assan. 20035. atabahasa bahasa Melayu. Mo$ologi dan sintaksis. Pahang

P+ Publication O Dist$ibuto$s +dn. "hd.

,bdullah (assan. 200%5. *inguistik am. !uala *umpu$ P+

,hmad !hai$ Mohd 7o$. 200%5. Pembentukan kata dalam bahasa Melayu. !uala*umpu$ Pustaka +alam.

,kma'ian/ ,nd$ian/ ,ishah Mahdi/ O ,iah (ussein. 1#5. *inguistikPenganta$ bahasa dan komunikasi. !uala *umpu$ Dean "ahasa dan Pustaka.

,li Mahmood/ Mashudi "aha$i/ +eman +alleh/ O Munsyi Iainal ,bidin !asim.

20105. Mo$ologi dan sintaksis bahasa Melayu. !uala *umpu$ ?pen 8ni=e$sityMalaysia.

,mat ;uha$i moain. 1)#5. Pembentukan kata dan istilah. Dean "ahasa. 21/ ;anua$i/

1)#/ hlm. 1)- 34.

,$baHie +u'ud/ ,di as$an ,bdul ,i/ ,hmad uso "uyong/ Iaitul ,ma Iainon(amah/ 20115.*inguistik dan pembudayaan bahasa Melayu. !uala

*umpu$Dean "ahasa dan Pustaka

,s$a. 200%5. Petun'uk tatabahasa bahasa Melayu. Petaling ;aya +asbadi +dn. "hd.

Dean "ahasa. ;ilid 44. "il. . +eptembe$ 2000/ hlm. 3%-4.

!amus Dean 145. !uala *umpu$ Dean "ahasa dan Pustaka.

7ik +aiah !a$im/ 6a$id M. ?nn/ (ashim ('. Musa/ O ,bdul (amid Mahmood.20105. atabahasa Dean :disi !etiga5. !uala *umpu$ Dean "ahasa dan

Pustaka.

+iti (a'a$ ,bdul ,i. 20115. "ahasa Melayu 1 :disi !edua5. +hah ,lam ?o$d

6a'a$.

+iti (a'a$ ,bdul ,i. 200)5. "ahasa Melayu 1 :disi5. +hah ,lam ?o$d 6a'a$.


24/31

HBML2103


23

L(9(& 1

L9* )(', G%,9,

"ila "e$talu &entak Dikalbu(as$at ang e$si$at +emakin !u "u$u

"ila "e$gema *aungan empita

(a$apan "e$nyala 7adi !u "e$ganda

emu$uh ;ia +emangat Memba$a

Da$i Puncak >ngin !e ,ngkasa"e$kalungkan "intang "e$kelipan

Menye$lah ;auh Da$i ang "iasa


25/31

HBML2103


24

8ngkapan >ni "ukan +ekada$ "e$mimpi

+egalanya !an Pasti e$bukti 7anti

emu$uh ;ia +emangat Memba$a

Da$i Puncak >ngin !e ,ngkasa

"e$kalungkan "intang "e$kelipanMenye$lah ;auh Da$i ang "iasa

L(9(& 2

TEKS $ERITA

B(( %9( -(>( -%&'(& +%,(& -(& &&(+ ha$ sambil me$enung ke a$ah sebuah busut di baah $umahnya.

Q9ah hebatnya anai anai ituS .+etahu aku ayah telah mencangkul busut itu

minggu lepas.R

>ha$ te$pukau oleh ke$a'inan anai ania yang tidak mengenal e$ti mengalah.

Dugaan yang dihadapi dapat diatasi oleh anai anai itu.!e$'a ke$'a membina busut itu

tetap dilakukan.


26/31

HBML2103


25

. Q"usut itu tentunya sekecil bola bebe$apa ha$i yang lepas. (a$i ini busut itu telah

meninggi setinggi baldi me$ah ibu/R bisik >ha$ lagi.

>ha$ pun te$us mengingatkan kembali keputusan pepe$iksaan pe$tengahan tahunyang dipe$olehnya tadi. >mpiannya untuk mendapat #, dalam pepe$iksaan be$kecai.

Q;angan bimbang/ ayah/ ibu. +aya pasti akan be$'aya mengha$umkan nama

sekolah. +ekolah saya te$kenal sebagai +ekolah (a$apan 7ega$a. *agipun saya seo$ang

mu$id yang dikagumi di sekolah itu.R !ata kata itu diingati kembali selepas ayah dan

ibunya be$lete$ ke$ana tidak mengulang ka'i pela'a$an.

,ku kesal dengan kata kataku tempoh ha$i. +elama ini aku $asakan akulah yang

te$baik dalam kalangan $akanku.

Q,duh/ pedihnya $asa hatiku iniS ,ku malu hendak be$'umpa dengan me$eka/R

bisiknya lagi.

Q >ha$/ apakah yang kamu buat di tepi $umah ituN Pe$gilah naik.>bu telah

menyediakan makanan di dapu$.

Makan ya/ nakSR tegu$ ibunya.

Q"aiklah /ibu/R kata >ha$

+emasa hendak makan/ >ha$ te$menung lagi. !ali ini dia te$ingat ingat akan

kehebatannya dalam bidang sukan di sekolah. +emua gu$u memu'inya dan me$eka se$ing

menasihatinya aga$ be$usaha dengan be$sungguh sungguh/tetapi dia masih be$sikap

sambil lea.

Pe$buatan >ha$ akhi$nya makan di$i. Dia bena$ bena$ menyesal. ha$.


27/31

HBML2103


2"

L(9(& 3

L%(9(& K%9( 1

S%&(9(*(& K(( '(&-(


28/31

HBML2103


27

K(( '(&-( -()( %*(& :

a. anai-anai

b. kata-kata

c. te$ingat-ingat

d. cita-cita

e. pe$lahan-lahan

. ke$'a-ke$'a

g. $akan-$akan

h. sungguh-sungguh

i. bena$-bena$


29/31

HBML2103


28

L(9(& 4

B&( (


30/31

HBML2103


2!

a. ,nai-anai hidup dalam sebuah kelompok besa$.

b. !e$'a-ke$'a pembaikan 'alan telah dilakukan.

c. +aya mohon maa atas kata-kata saya yang agak kasa$.

d. &akan-$akan tu$ut membantu saya semasa saya ditimpa kesusahan.

e. +aya masih te$ingat-ingat akan semua pe$istia yang be$laku di hutan ini.

. "eliau be$sungguh-sungguh hendak mema'ukan kaasan itu.

g.


31/31

HBML2103


30

b. !ita akan lebih yakin 'ika kita be$usaha be$sungguh-sungguh.

c. !ehidupan haian adakalanya membe$ikan penga'a$an kepada manusia.

d. 8saha tangga ke'ayaan.

bm hbml2103 betul.doc

Documents