anemia hi07

21
ANEMIA ANEMIA Wahyu Siswandari Wahyu Siswandari Bagian Patologi Klinik Jurusan Bagian Patologi Klinik Jurusan Kedokteran Kedokteran FKIK UNSOED FKIK UNSOED

Upload: yu-dha

Post on 12-Dec-2015

235 views

Category:

Documents


3 download

DESCRIPTION

aa

TRANSCRIPT

Page 1: Anemia Hi07

ANEMIAANEMIAANEMIAANEMIA

Wahyu SiswandariWahyu SiswandariBagian Patologi Klinik Jurusan Kedokteran Bagian Patologi Klinik Jurusan Kedokteran

FKIK UNSOEDFKIK UNSOED

Page 2: Anemia Hi07

Anemia : kadar Hb < normal ~ jumlah eritrosit , Ht

Nilai rujukan Hb bervariasi, tgt : umur

jenis kelamin ras letak geografis metode pemeriksaan

Anemia gejala, perlu di cari penyakit dasarnya.

Gejala klinis anemia ???

Page 3: Anemia Hi07

KLASIFIKASI ANEMIA

1. Berdasar morfologi

- Anemia mikrositik hipokromik (MCV, MVH, MCHC )

- Anemia normositik normokromik (MCV, MVH, MCHC N)

- Anemia makrositik hiperkromik (MCV, MVH, MCHC )

2. Berdasar etiologi

- kehilangan darah

- aktivitas eritropoiesis

- destruksi eritrosit

Page 4: Anemia Hi07

Indeks eritrosit

MCV (Mean Corpusculum Volume)

MCV = Ht / eri (juta) x 10 (fl)

N : 77 – 93 fl

MCH (Mean Corpusculum Hemoglobin)

MCH = Hb / eri (juta) x 10 (pg)

N : 27 – 32 pg

MCHC (Mean Corpuscular Hemoglobin Concentration)

MCHC = Hb / Ht x 100%

N : 31 – 35 %

Page 5: Anemia Hi07

ANEMIA MIKROSITIK HIPOKROMIK

Penyebab :

1. Defisiensi besi

2. Gangguan metab besi anemia sideroblastik

3. Gangguan pembentukan globin thalasemia, hemoglobinopati

4. Penyakit kronik

Page 6: Anemia Hi07

Langkah diagnostik

mikrositik hipokromik (MCV, MCH )

kadar Fe serum : tinggi normal/tinggi rendah

Cad besi sstlg :

Ring sideroblas : (+) (-) (-)

Hb elektroforesis : normal abnormal normal

kadar feritin : rendah tinggi

An. sideroblastik hemoglobinopati An. def besi An peny kronik thalasemia

Sumber : Dacie and Lewis Practical Haematology, 2001

Page 7: Anemia Hi07

Anemia defisiensi besi

Penyebab :

1. Kebutuhan besi meningkat :

- masa pertumbuhan, wanita hamil/menyusui

2. Intake besi kurang :

- diet <<

- malabsorbsi pasca gastrektomi

3. Kehilangan besi :

- perdarahan traktus gastrointestinal

- perdarahan uterus

Page 8: Anemia Hi07

Pemeriksaan laboratorium :

1. SADT

- mikrositik hipokromik tampak jika Hb < 9 gr/dl dan atau Ht < 27%

- anisositosis

- poikilositosis sel pensil, ovalosit, sel target

- polikromasi perdarahan akut

2. MCV, MCH, MCHC

3. Jumlah retikulosit : / N

4. Sumsum tulang : eritroid hiperplasi, cadangan besi

5. Kadar feritin serum (10-500 µg/L)10-500 µg/L)

6. Kadar Fe serum ( N : 60-180 mg/dl)60-180 mg/dl)7. Kadar TIBC ( N : 200-410 mg/dl )200-410 mg/dl )

Page 9: Anemia Hi07

ThalasemiaThalasemia kelainan genetik SDM akibat defek molekul pada gen penyandi rantai globin

Penurunan kadar Hb anemia

Gamb klinis bervariasi tanpa gejala – ringan – berat

Klasifikasi :

-Kelainan sintesis globin thalasemia :

Thalasemia-

Thalasemia-

Thalasemia-

Thalasemia-

-Kelainan struktur globin varian Hb

terbanyak

Page 10: Anemia Hi07

Klasifikasi secara klinis :

•Thalasemia mayor

- defek molekul pada 2 gen globin

(homosigot / heterosigot ganda)

- gejala : anemia (+)

•Thalasemia minor

- defek molekul pada 1 gen globin

- gejala : anemia (-)/(+) ringan, SDM mikrositik

Susunan Hb :

HbF 22 (fetus)

HbA 22 (95% Hb dewasa)

HbA2 22 (3,5% Hb dewasa)

HbF 22 (<1% Hb dewasa)

Page 11: Anemia Hi07

Diagnosis :

-Gejala klinik

-Laboratorik :

Anemia mikrositik hipokromik

Kadar HbA2 > 3,6% Thalasemia

Kadar HbA2 < 3,6% Thalasemia

Page 12: Anemia Hi07

Fe serum

TIBC Saturasi Transferin

Ferritin Cadangan besi ss tlg

Hb A2 & F

Defisiensi besi

Tdk ada N

Anemia krn penyakit kronis

N / N / N / N / N

Thalasemia

N N N N / N N : α- thal :β- thal

Anemia sideroblastik

N / N / N / N / N

Anemia mikrositik hipokromik

Page 13: Anemia Hi07

ANEMIA NORMOSITIK NORMOKROMIK

normositik normokromik (MCV, MCH N)

Jumlah retikulosit : meningkat normal/ rendah

Darah samar (+) (-)

(tinja,urin,dll)

Tes Coomb (+) (-) (-)

Ss tlg hiperseluler hiperseluler hiposeluler

eri hiperplasi eri hiperplasi

anemia paska AIHA anemia hemolitik peny ginjal, infeksi,

perdarahan lain malnutrisi, an aplastik

Page 14: Anemia Hi07

Anemia perdarahan

Perdarahan akut > 500 mL hipovolemia belum tjd anemia

Tubuh memulihkan volume hemodilusi anemia

Pemeriksaan laboratorium :

Fase hemodilusi

-Anemia normositik normokromik

-Trombositopenia & hipofibrinogenemia

Fase II (regenerasi)

-Polikromasi (retikulosit>), makrositosis, leukositosis, neutrofilia, trombositosis sumsum tulang efektif

Jika perdarahan ke dalam rongga tubuh :

Ureum ↑, bilirubin indirek ↑

Page 15: Anemia Hi07

Anemia hemolitik

An hemolitik destruksi eritrosit >>, umur ritrosit memendek, yang tidak dapat dikompensasi oleh sumsum tulang

Penyebab :

Intrinsik (di eritrosit) bawaaan

Ekstrinsik (di luar eritrosit) didapat

Pemeriksaan laboratorium :

1. Tanda peningkatan destruksi eritrosit :

- bilirubin indirek ↑

- urobilinogen urin & tinja ↑

- anemia normositik normokromik

Page 16: Anemia Hi07

2. Tanda peningkatan produksi eritrosit :

- retikulositosis

- sumsum tulang hiperseluler, eritropoiesis >>

3. Tanda hemolisis intravaskuler :

- hemoglobinemia

- hemoglobinuria

- hemosideriuria

- methemalbumin

- penurunan haptoglobin & hemopeksin

4. Pemeriksaan khusus utk mencari penyebab :

- SADT : ovalosit ovalositosis herediter

sferosit an hemolitik autoimun

- tes Coomb autoimun aglutinasi +

- G6PD def G6PD

Page 17: Anemia Hi07

ANEMIA MAKROSITIK HIPERKROMIK

Anemia makrositik

Ss tlg megaloblastik non megaloblastik

Retikulosit rendah tinggirendah

Respon pengobatan vit B12 asam folat

berhasil

def vit B12 def asam folat anemia penyakit hati

hemolitik

Page 18: Anemia Hi07

Penyebab anemia megaloblastik :1. Kekurangan asam folat :

- intake <<, alkoholisme, obat (difenilhidantoin, nitrofurantoin, tetrasiklin, tuberkulostatik), malabsorbsi, kehamilan & menyusui, penyakit dgn hemopoiesis cepat (leukemia, anemia hemolitik)

2. Kekurangan vit B 12 :- anemia pernisiosa, pasca gasterektomi, infeksi Diphyllobotrium latum

3. Obat-obatan- 6-merkaptopurin, 5-fluorasil, sitosin arabinosid, alkaloid vinka, difenil hidantoin

4. Kelainan kongenital

Page 19: Anemia Hi07

Pemeriksaan laboratorium :

1. Gambaran darah tepi :

- makrositik, anisositosis, poikilositosis, Howell-Jolly bodies

- trombosit <<

- leukosit << hipersegmentasi, giant stab cells

2. Gambaran sumsum tulang :

- fragmen hiperseluler

- hemopoiesis tidak efektif diseritropoiesis (eritrosit dg inti megaloblastik), disgranulopoiesis (giant stab cell, giant metamielosit, hipersegmentasi), distrombopiesis (magakariosit dg inti hiperlobulasi)

3. Pemeriksaan kimia :

- LDH & bilirubin indirek ↑

Page 20: Anemia Hi07

4. Pemeriksaan khusus :

- Kadar folat serum ( N 3-15 g/L)

- kadar folat eritrosit ( N 160 – 640 g/L)

- kadar vit B12 serum ( N 160 – 925 g/L)

5. Pemeriksaan lain telur cacing D. latum

Page 21: Anemia Hi07