STDF - CABI - ICCO PROJECT- TRAINING OF FACILITATORSLembaga Koko Malaysia, Hilir Perak, Perak, Malaysia, 22 - 26 Jun 2014

PENGENALANBerdasarkan kepada Peraturan Lembaga Koko Malaysia 2012-Peraturan 20.(1) :

Tiada biji koko kering atau keluaran separa siap boleh dibeli, dijual, dieksport atau diimport melainkan jika ia telah digred mengikut cara sebagaimana yang ditentukan oleh Lembaga Koko Malaysia.

Objektif Untuk mengawal kualiti biji koko kering dari Malaysia dengan sistem

penggreddan dan pensijilan kualiti sedia ada bagi memastikan kualiti bijikoko kering yang dikeluarkan oleh Negara terjamin.

Untuk meningkatkan kualiti biji koko kering Malaysia untuk menggalakkanpenerimaan dan mendapatkan harga yang lebih baik di pasaran dunia.

Untuk melaksanakan prosedur sistematik dalam penggreddan biji kokokering dan pensijilan dan membasmi perbezaan kualiti diantara konsaimenkoko dan kualiti asal pengeluaran koko.

KEPERLUAN KUALITI(MALAYSIAN STANDARD MS 293:2005)

SPESIFIKASI UNTUK PENGREDDAN

TujuanMengenal kualiti biji koko kering

Keperluan kualiti biji koko kering di pasaran

Jenis potongan kualiti biji koko oleh peniaga dipasaran

PENENTUKUALITI

Bahan Tananam

CaraPemprosesan

Logistik

Amalan Pengurusan

Ladang

Amalan Perniagaan

Cara Penyimpanan

Cuaca/Cara Pengeringan

FAKTOR PENENTU KUALITI

Teknik Penentuan Kualiti

- Biji Koko Basah- Biji Koko Kering

Panduan Penentuan Harga Pasaran

SYARAT KUALITI – Kualiti Biji Koko Basah

Ciri Fizikal

Bersih dari kotoran

Bebas dari Ulat Pengorek Buah Koko (CPB)

Tidak bercampur biji berpenyakit / rosak

Biji dicampur dengan air

Cuci Biji

Syarat Kualiti – Biji Koko Kering

Isu / Masalah

Kelembapan

Sampah – Kulit ,Biji Pecah

Bau asing

Benda asing

DEFINISI-DEFINISI

BIJI KOKO KERING (Cocoa Bean) :Biji penuh Theobroma cacao L. yang difermentasikan dan dikeringkan sehingga sempurna.

Biji difermentasi (Fermented bean):

Kotiledon biji koko yang mempunyai warna diantara separuh ungu dan separuh coklat ke coklat penuh.

Biji Pecah(Broken Beans) :

Biji koko kering yang serpihannya hilang dan kehilangan serpihan itu adalah kurang separuh daripada keseluruhan biji penuh.

Biji Berkulat (Mouldy bean) :

Terdapat kulat dibahagian dalam biji koko yang dapat dilihat dengan mata kasar.

Serangan Serangga ( Insect damaged bean) :

Biji koko yang mana dikesan terdapat kerosakan didalam bahagian biji koko tersebut akibat diserang serangga yang dapat dilihat dengan mata pada apa jua peringkat koko kering itu.

Biji Slati (Slaty bean):

Separuh atau lebih permukaan keratan biji koko berwarna slaty,ungu kekelabuan dan biji koko ini tidak diperam

Biji Melekat (Bean cluster)

Terdapat tiga atau lebih biji koko yang melekat antara satu sama lain.

Biji berkembar (Double bean)

Dua biji koko yang melekat dan tidak dapat dipisahkan dengan tangan

Biji Bercambah (Germinated bean)

Biji koko yang dimana kulit telah berlubang atau pecah kerana pertumbuhan benih didalamnya

Biji Leper (Flat bean)

Biji koko kering dengan kotiledon yang terlalu nipis untuk dibelah bagi menampakkan permukaan kotiledon yang penuh.

Biji Bau Asap (Smoky bean) :-

Biji koko yang mempunyai bau asap.

Serpihan Biji (Fragment)

Serpihan atau pecahan daripada biji koko yang sama atau kurang daripada setengah biji koko penuh/asalnya.

Serpihan Kulit Biji Koko Kering (Piece of shell) :-

Bahagian kulit tanpa kehadiran kotiledon

Sampah (Waste)

Merangkumi biji leper, serpihan biji, kulit, plasenta kering dan musilaj (pulp) yang kering.

Bendasing (Foreign Matters) :-

Sebarang bahan dan benda selain dari biji koko dan sampah.

KAEDAH MENENTUKAN GRED

BIJI KOKO KERING

MENGAMBIL SAMPLE

PENENTUAN GRED(Pemeriksaan Asas) Memeriksa kehadiran serangga hidupTujuan bagi memeriksa kehadiran serangga

hidup sewaktu proses pengambilan sampel untuk dinasihatkan bagi melaksanakan fumigasi.

PENENTUAN GRED(Pemeriksaan Asas)

Menentukan bau asingUntuk memastikan tiada bau asing dalam sampel yang

diambil seperti bau asap dsb.

PENENTUAN GRED(Pemeriksaan Asas)Memeriksa biji koko keringUntuk memeriksa keadaan fizikal biji koko kering

seperti keseragaman biji,warna ddan lain-lain keadaan fizikal yang asas.

PERALATAN KUALITI

ALAT PENYUKUAN SAMPELUntuk mengurangkan kuantiti sampel sebelum pengreddan biji koko kering.

(4 Sukuan)

PENENTUAN GRED

Sample – (1)Rujukan / (2)Pemilik/ (3)LKM/ (4)Penentuan Gred

Penyukuan sampel pukal

1 23 4

5 67 8

9 1011 12

1+4

5+8

UJIAN FIZIKAL

SPESIFIKASI GRED KOKO MENGIKUT MS 293:2005(PINDAAN KE EMPAT)

GredSMC

Kiraan Biji(100g)

Berkulat SlatyKerosakanSerangga / Bercambah

1

2

3

< 100

>100 < 110

>110 < 120

< 3%

< 3%

< 3%

< 3%

< 3%

< 3%

< 2.5%

< 2.5%

< 2.5%

Parameter Standard

Fermentasi Difermentasi secukupnya*

Serangga hidup Tiada

Kandungan sampah < 2.0%

Kandungan kelembapan < 7.5%

Benda asing Tiada

Bau asap atau bau-bau lain Tiada

KEPERLUAN ASAS KOKO MALAYSIAN STANDARD

UJIAN FIZIKALUjianUjian 11

KIRAAN BIJIKIRAAN BIJI

MenentukanMenentukan bilanganbilangan bijibiji penuhpenuh didi dalamdalam 100100 gmgm

BijiBiji penuhpenuh ialahialah bijibiji kokokoko termasuktermasuk yangyang tidaktidakmempunyaimempunyai kulitkulit dandan bijibiji bercambahbercambah

TujuanTujuan ::

DefinisiDefinisi BijiBiji PenuhPenuh :: ::

AlatAlat TimbangTimbang dengandengan ketepatanketepatan 0.1 gm0.1 gm

Formula Kiraan

ProsedurProsedur ::

AmbilAmbil sampelsampel bijibiji kokokoko yang yang dipilihdipilih dandan TimbangTimbang

AsingkanAsingkan BijiBiji Penuh,BijiPenuh,Biji Pecah,SampahPecah,Sampah & & BijiBijiBerkembarBerkembar ( ( JikaJika AdaAda ))

KiraKira BijiBiji PenuhPenuh

PeralatanPeralatan yang yang digunakandigunakan

KiraanKiraan BijiBiji = = BilanganBilangan BijiBiji PenuhPenuh x 100x 100BeratBerat BijiBiji PenuhPenuh (gm)(gm)

ContohContoh ::

Timbang Berat biji penuh = 238 gm

= 243 = 243 bijibiji x 100 gmx 100 gm238238 gmgm

== 102 102 bijibiji

Penetapan Harga Biji Koko Kering

SMC 1 – RM 5.25, SMC 2 – RM 5.15 , SMC 3 - RM 4.95

Sekiranya biji koko anda ada 800 kg dan didapati 125biji / 100 gm selepas digred.

Harga SMC 3 digunakan sebagai harga rujukan.Disebabkan koko anda telah melepasi gred SMC 3 dan akan dipotong 5 biji dengan nilai RM 30.00 / 1 biji.

Formula kiraan :Harga sebelum potongan ialah : 800 kg X RM 4.95 = RM 3,960.00

= 5 biji X RM 30.00 X 800kg / 1000 kg

= RM 120.00 / potongan

= RM3,960.00 – RM 120.00=RM3,840.00

GredSMC

Kiraan Biji Kiraan

Biji(Petani )

Harga

Pengiraan(RM)

(100g)

1 < 100 - 5.252 >100 < 110 - 5.153 >110 < 120 125 4.95

Oleh itu :

UJIAN FIZIKAL

UjianUjian 22

KANDUNGAN SAMPAHKANDUNGAN SAMPAH

PeratusPeratus sampahsampah ditentukanditentukan dengandengan kiraankiraan berikutberikut ::

%% KandunganKandungan == BeratBerat SampahSampah xx 100100

SampahSampah BeratBerat SampelSampel

NotaNota ::

PeratusPeratus beratberat sampahsampah yangyang dibenarkandibenarkan ialahialah<< 22..0000%% daripadadaripada sampelsampel yangyang diambildiambil

JikaJika kandungankandungan sampahsampah 22..0000%% PotonganPotonganhargaharga akanakan dikenakandikenakan..

UJIAN FIZIKAL

UjianUjian 33

PENENTUANPENENTUAN

KANDUNGAN KELEMBAPANKANDUNGAN KELEMBAPANTujuanTujuan ::

MengukurMengukur kandungankandungan air air terikatterikat dalamdalam bijibijikokokoko..

Kandungan maksimum kelembapan yang dibenarkan 7.5 % .Jika lebih potongan harga akan dikenakan

NotaNota ::

Kandungan Kelembapan

Kandungan Kelembapan < 7.5%

Kandungan Kelembapan tidak boleh melebihi 7.50 %Sekiranya lebih 7.50 % maka potongan harga dikenakan berdasarkan lebihan %

Contoh : Kandungan Kelembapan koko anda 8.10 % selepas digred.

Maka : Nilai koko anda akan dikenakan potongan sebanyak 0.6 %

Formula kiraan : 0.6 % X RM 3,960/ 100 = RM 23.76

Jika kandungan kelembapan Lebih 10 % akan dikenakan 2 X ganda potongan .

Contoh jika koko anda 10.10 % maka anda akan dikenakan 5.20 %potongan.

UjianUjian 44

UJIAN FIZIKAL

UJIAN BELAHANUJIAN BELAHAN

TujuanTujuan ::

MenentukanMenentukan peratusanperatusan kecacatankecacatan bijibijikokokoko sepertiseperti berkulatberkulat, , slatyslaty, , kerosakankerosakan seranggaserangga, , bijibiji bercambahbercambahdandan tahaptahap pemeramanpemeraman. .

Separuh atau lebihpermukaan keratanbiji koko berwarnabiru-kebiruan. Bijikoko ini tidak diperam.

Kelihatan kulat di bahagian dalam biji koko

Terdapat kerosakan bahagian dalam biji koko yang diserang serangga .

Kulit biji koko telah berlubang atau pecah ekoran pertumbuhan benih

PeralatanPeralatan

KeduaKedua--duadua belahanbelahan diperiksadiperiksa dengandengan melihatmelihat didibawahbawah cahayacahaya terangterang mataharimatahari atauatau lampulampu yang yang sesuaisesuai

Cara Belahan Biji

KiraKira bijibiji yang yang rosakrosak//cacatcacat iaituiaitu berkulatberkulat, , slatyslaty, , kerosakankerosakan seranggaserangga dandan bijibijibercambahbercambah

Bagi biji koko yang mempunyai lebih dari satu kerosakan/kecacatan hanya satu kerosakan/kecacatan direkodkan iaitu mengikut darjah yang paling tinggi

SusunanSusunan DarjahDarjah KecacatanKecacatan

1. 1. BerkulatBerkulat

2. 2. SlatySlaty

3. 3. SeranggaSerangga

4. 4. BercambahBercambah

UJIAN UJIAN BELAHANBELAHAN

PeratusPeratus kerosakankerosakan//kecacatankecacatan ditentukanditentukan sepertiseperti berikutberikut ::

ContohContoh ::

BilanganBilangan BijiBiji BerkulatBerkulat%% BijiBiji BerkulatBerkulat == yangyang dikesandikesan xx 100100

JumlahJumlah bilanganbilangan bijibijiYangYang dibelahdibelah

Formula Kiraan Belahan Biji Koko Kering

Kandungan Biji Berkulat

Kandungan Biji Berkulat < 3.0%

Kandungan Berkulat tidak boleh melebihi

Contoh PengiraanSekiranya 100 biji koko anda yang dibelah dan didapati 4 biji daripadanya adalahberkulat maka pengiraan seperti berikut :-

Formula Kiraan % % BijiBiji BerkulatBerkulat = =

BilanganBilangan BijiBiji BerkulatBerkulat

JumlahJumlah bilanganbilangan bijbijYangYang dibelahdibelah

x 100x 100

Oleh itu : Kiraan =100100

x 100 =x 100 = 4 %4 %

3.00 %

44

PeratusPeratus kerosakankerosakan//kecacatankecacatan ditentukanditentukan sepertiseperti berikutberikut ::

ContohContoh ::

BilanganBilangan BijiBiji SlatySlaty%% BijiBiji SlatySlaty == yangyang dikesandikesan xx 100100

JumlahJumlah bilanganbilangan bijibijiYangYang dibelahdibelah

Formula Kiraan Belahan Biji Koko Kering

Kandungan Biji Slaty

Kandungan Biji Slaty < 3.0%

Kandungan Slaty tidak boleh melebihi

Contoh Pengiraan

4.00 %

Sekiranya 100 biji koko anda yang dibelah dan didapati 4 biji daripadanya adalah berslaty maka pengiraan seperti berikut :-

Formula Kiraan % % BijiBiji SlatySlaty = =

BilanganBilangan BijiBiji SlatySlaty

JumlahJumlah bilanganbilangan bijibijiYangYang dibelahdibelah

x 100x 100

Oleh itu : Kiraan biji koko anda

10010044 x 100 = 4%x 100 = 4%

3.00 %

Biji Bercambah + Serangan Serangga < 2.5%

3.00%

Sekiranya 100 biji koko anda yang dibelah dan didapati 3 biji daripadanya terkenaserangan serangga dan bercambah maka pengiraan seperti berikut :-

% % BijiBiji S.SeranggaS.Serangga + + CambahCambah = = Bilangan Biji Serangan serangga + cambah

Jumlah bilangan bijiYang dibelah

Oleh itu : Kiraan =100

3 x 100 = 3%

& tidak boleh melebihi

Serangan Serangga dan Bercambah

Baik : Lebih daripada 60% biji yang dibelah berwarna coklat penuh.

Sederhana : 45%-60% biji yang dibelah berwarna coklat penuh.

Tidak baik : Kurang dari 45% biji yang dibelah berwarna coklat penuh.

Tahap Fermentasi – Ujian Belahan

KESIMPULANKESIMPULAN

Pengurusan Kualiti Biji KokoKering yang baik dan berterusansangat penting untuk menjaminpulangan dan pendapatan yangtinggi kepada petani. Inimeningkatkan lagi imej dan dayasaing industri koko di Malaysia.

Malaysian Cocoa –Naturally Nutritious, Deliciously Healthy