7/31/2019 Tajuk 1 EDU3106

1/53

TAJUK 1Budaya dan Kepelbagaian

Kelompok ManusiaObjektif:

1. Menjelaskan konsep budaya dan

kepelbagaian kelompok di Malaysia

2. Menghuraikan jenis dan demografikelompok

7/31/2019 Tajuk 1 EDU3106

2/53

Apakah yang anda faham tentang

budaya? Beri definisi yang andatahu.

Cuba anda terangkan apakah aspekkepelbagaian kelompok di tempatanda?

7/31/2019 Tajuk 1 EDU3106

3/53

BudayaBoleh ditakrifkan sebagai cara hidup sesuatumasyarakat; tamadun; peradaban

Budaya adalah cantuman perkataan BahasaSanskrit Buddhi yang bermaksud kecergasanfikiran atau akal dan perkataan Melayu Dayayang bermakna kekuatan kuasa, tenaga danpengaruh.

Kata jamaknya buddhi ialah Buddayahyang membincangkan perkara yang berkaitanbudi dan akal manusia.

7/31/2019 Tajuk 1 EDU3106

4/53

BudayaCantuman kedua-dua perkataan buddhi dan

daya bermakna kebolehan individumenggunakan kekuatan, tenaga dan akalfikiraan ke arah meningkatkan kecergasanakal fikiran bagi menangani sesuatupermasalahan serta menyelesaikan masalahtersebut

Penyelesaian yang di ambil boleh diterimaoleh semua ahli masyarakat dan menjadiamalan bersama

7/31/2019 Tajuk 1 EDU3106

5/53

Pengertian BudayaSebagai konsep menyeluruh yang

mengandungi ilmu pengetahuan,

kepercayaan, kesenian, tatasusila,undang-undang, adat resam dan lain-lain kebolehan serta kebiasaan yang

diperolehi oleh manusia sebagaianggota masyarakat

(Edward B. Taylor)

7/31/2019 Tajuk 1 EDU3106

6/53

Pengertian KebudayaanKeseluruhan cara hidup manusia yangmerangkumi cara bertindak,

berkelakuan dan berfikir. Kebudayaanberbeza dalam masyarakat yangberlainan. Aspek yang sama wujud iaitubahasa, objek kebendaan, amalan

agama, sistem kekeluargaan, keseniandll. Kesamaan ini dipanggil polakebudayaan sejagat

7/31/2019 Tajuk 1 EDU3106

7/53

Pengertian CultureBermaksud menanam ataumengerjakan sesuatu

Budaya berkait rapat dengan apa yangdikerjakan oleh masyarakat

Budaya diperturunkan dari satu

generasi kepada generasi yang baruBudaya boleh diwarisi walaupun bolehmenerima perubahan

7/31/2019 Tajuk 1 EDU3106

8/53

Definisi BudayaBudaya adalah tenaga fikiran, usaha rohani

atau kuasa penggerak jiwa. Manusia

mempunyai kemampuan menggunakansegala tenaga sama ada fizikal atrau rohanike arah menggerakkan jiwa bagi mencapaihasrat dan nilai yang diingini. Hasrat dan nilai

perlulah diterima oleh masyarakat. Inimembentuk norma dalam masyarakat. (NikSafiah Karim)

7/31/2019 Tajuk 1 EDU3106

9/53

Definisi BudayaKamus Dewan (2005) mentakrifkan

budaya sebagai kemajuan fikiran, akal

budi (cara berfikir), berkelakuan dansebagainya. Budaya jugadiklasifikasikan sebagai satu cara hidupyang diamalkan oleh kumpulan tertentu

yang meliputi sistem sosial, susunanorganisasi, ekonomi, politik, agama,kepercayaan, adat rsam, sikap dan nilai.

7/31/2019 Tajuk 1 EDU3106

10/53

Definisi BudayaDictionary of Philosophy (1996) Budayasebagai way of life of people, including theirattitudes, values, beliefs, ats, sciences,modes of perceptions, and habits of thoughtsand activities.

Mohd Taib Osman (1988) budaya sebagaisuatu himpunan kelengkapan intelektual dankebendaan yang mampu memenuhikehendak biologi dan masyarakat sertamenyesuaikannya dengan alam sekeliling

7/31/2019 Tajuk 1 EDU3106

11/53

Definisi BudayaE.B. Taylor Budaya merupakan keseluruhankompleks yang mengandungi ilmupengetahuan, kepercayaan, kesenian, moral,undang-undang, adat dan sebarang bentukkebiasaan

L.A.White menjelaskan budaya ialah satuorganisasi fenomena tindakan (pola tingkahlaku), objek, idea, sentimen (nilai) yangbergantung kepada simbol-simbol. Tingkahlaku dan nilai itu diterima oleh masyaraakatsecara kolektif.

7/31/2019 Tajuk 1 EDU3106

12/53

Kesimpulan Definisi BudayaBudaya dari segi bahasa merupakan satu cara hidupyang diamalkan dalam kehidupan bermasyarakat.

Dari segi istilah budaya merujuk kepada satu cara

hidup yang diamalkan oleh kebanyakan orangtermasuk pemikiran, nilai kepercayaan, pandangandan tabiat berfikir dalam menghadapi sesuatuperkara atau situasi

Budaya boleh dikaitkan dengan pengalaman interaksisosial individu dengan masyarakat

Budaya adalah warisan sosial manusia, carapemikiran, perasaan dan tingkah laku

Budaya adalah hak masyarakat yang akan

menentukan bentuk tingkah laku mereka

7/31/2019 Tajuk 1 EDU3106

13/53

Budaya dalam konteks

pendidikanSekolah merupakan sebahagian daripada budaya masyarakat

Murid-murid dididik untuk berbudaya sebagaimana yangdikehendaki oleh masyarakat

Budaya dalam masyarakat mempengaruhi budaya di sekolahTanggungjawab guru untuk menerapkan nilai material danbukan material mengikut acuan masyarat Malaysia

Murid yang keluar dari sistem persekolahan mempunyai budayaMalaysia yang diterima oleh pelbagai lapisan masyarakat danpelbagai kaum

7/31/2019 Tajuk 1 EDU3106

14/53

Budaya dalam konteks

pendidikanSekolah harus berusaha menerapkan budayamelalui pendidikan formal dalam kurikulumdan kegiatan ko-kurikulum

Guru seharusnya berupaya merealisasikanhasrat Kementerian Pelajaran untukmelahirkan murid yang bakal mampumemberi sumbangan kepada pembangunanmasyarakat

Status sekolah sama ada sekolah berasramapenuh atau sekolah harian tidak harusmembezakan penerapan budaya

7/31/2019 Tajuk 1 EDU3106

15/53

Kategori Pola dalam Budaya Wajib iaitu individu hanya mempunyai satu

cara dan tiada pilihan lain dan perlu patuhkepada pola sedia ada

Preferred iaitu lebih digemari. Ada beberapapilihan tetapi satu darpadanya lebih digemari

Tipikal iaitu ada beberapa cara melakukannyatetapi tidak satupun digemari tetapi satu

daripadanya lebih kerap dilakukan

7/31/2019 Tajuk 1 EDU3106

16/53

Sambungan

Altenatif iaitu ada beberapa caramelakukannya tanpa ada sesuatu yang

digemari Terhad iaitu cara melakukan sesuatu itu

dibenarkan tetapi untuk orang tertentu

sahaja

7/31/2019 Tajuk 1 EDU3106

17/53

Budaya dalam aspek

kepelbagaian kelompok muridLokasiPekerjaan ibu bapaPendidikan yang diterimaStatus ekonomiSosialKeturunanKuasa politikBangsaBahasa

Adat resamKepercayaanJantina

7/31/2019 Tajuk 1 EDU3106

18/53

Ciri-ciri Budaya sesuatu kelompokBoleh dipelajari

Boleh dikongsi

Bersifat sejagat

Boleh diwarisi

Sentiasa berubahMempunyai unsur simbolik

Mempunyai pandangan semesta

7/31/2019 Tajuk 1 EDU3106

19/53

Pembentukan Identiti NasionalGuru perlu menerapkan budaya yang relevan supayamurid boleh menyesuaikan diri dengan budayamasyarakat

Perlu ada usaha untuk proses penyatuan etnik dibawah satu bentuk identiti nasionalMalaysia meletakkan perpaduan nasional sebagaimatlamat akhirPenyatuan bukan hanya berbentuk zahir atau luaran

sahajaMasyarakat Malaysia hendaklah bersatu padu,sejahtera dan mempunyai identiti nasional

7/31/2019 Tajuk 1 EDU3106

20/53

Jenis dan Demografi

KelompokDidefinisikan sebagai dua atau lebih individuyang berinteraksi, saling bergantung dansaling bergabung untuk mencapai sasaraantertentu

Kelompok boleh bersifat formal dan bukanformal

Kelompok formal merujuk kepada kelompokyang ditetapkan oleh struktur organisasiuntruk menjalankan tugas-tugas dandiarahkan untuk tujuan organisasi

7/31/2019 Tajuk 1 EDU3106

21/53

Jenis- jenis kelompokKelompok tugas bersama-samamenjalankan tugas

Kelompok Kepentingan individu yangbekerjasama untuk sasaran khusus

Kelompok persahabatan kelompok

yang ditetapkan untuk bersama keranamemiliki satu atau lebih sifat yang sama

7/31/2019 Tajuk 1 EDU3106

22/53

Alasan bergabung dalam

kelompokKeamanan boleh mengurangkan rasa tidak amandalam diri dan lebih bersedia menentang halangan

Status dipandang penting apabila diberikan status

Harga diri menambah harga diri jika diterimasebagai anggota kelompok

Afiliasi - dapat memenuhi keperluan sosial

Kekuatan memperolehi kekuatan yang tidak dapat

dicapai secara individuPencapaian tujuan menyelesaikan tugas rutin yangada kepentingan bersama

7/31/2019 Tajuk 1 EDU3106

23/53

Ciriciri Pengelompokan

Masyarakat MelayuSUB-ETNIK

JAWA

MINANG

BUGIS

BANJAR

LAIN-LAIN

7/31/2019 Tajuk 1 EDU3106

24/53

KELOMPOK RAS DALAM

MASYARAKATHOMO-SAPIENS

JENIS-JENIS RAS

CAUCASOID

MONGOLOID

NEGROID AUSTROLOID

AMERICAN INDIAN

7/31/2019 Tajuk 1 EDU3106

25/53

CAUCOSOID- Orang Eropah PutihBibir nipis

Kulit putih

Mata besatr

Rambut lurus

Tinggi

Hidung mancung

7/31/2019 Tajuk 1 EDU3106

26/53

NEGROID- Orang Negro HitamBibir tebal

Kulit hitam

Mata besar

Rambut kerinting

Tinggi

Kaki kurus

7/31/2019 Tajuk 1 EDU3106

27/53

MONGOLOID- Orang Asia KuningHidung kurang mancung

Kulit berwarna

Rambut lurus atau kerinting

Mata agak kecil

Badan kecil

7/31/2019 Tajuk 1 EDU3106

28/53

AMERICAN INDIAN- Orang Asli

Amerika Red IndianKulit merah

Rambut lurus

Hidung sederhana

Bentuk muka bersegi

Mata besar

7/31/2019 Tajuk 1 EDU3106

29/53

AUSTROLOID- Orang Asli

Australia kelabuKulit kelabu

Rambut kerinting

Hidung besar

Mata besar

7/31/2019 Tajuk 1 EDU3106

30/53

Masyarakat Malaysia?Masalah membentuk rasa khusus diMalaysia sebab:

Perbezaan capaian

Jurang sosialPengekalan identitiMonopoliBudaya

PrasangkaEthnocentrismeSterotaip

7/31/2019 Tajuk 1 EDU3106

31/53

Definisi DemografiDari bahasa Yunani Demos yangbermaksud rakyat atau penduduk

sesuatu kawasanGrafein bermaksud menggambar ataumenulis tentang sesuatu perkara

Demografi sebagai tulisan ataukarangan tentang rakyat atau penduduksesuatu lokasi

7/31/2019 Tajuk 1 EDU3106

32/53

Demografi kelompokAnalisa statistik terhadap jumlah dankomposisi penduduk sesuatu lokasi

Kajian ini meliputi soal fertiliti atau kelahiran,mortaliti (kematian), perkahwinan sertamigrasi penduduk

Kajian juga menunjukkan perubahan

komponen di atas mengikut masa danpengaruh saiz dan taburan pendudukmanusia

7/31/2019 Tajuk 1 EDU3106

33/53

Tujuan mengkaji Demografi

kelompokPembangunan ekonomi kelompoksesebuah lokasi untuk kesejahteraan

rakyatAspek pendidikan yang bolehmembangunkan ekonomi penduduk

Keterbatasan sumber, pilihan danmengambil keputusan ekonomi

7/31/2019 Tajuk 1 EDU3106

34/53

Demografi Kelompok di MalaysiaPenduduk Malaysia tahun 2006 berjumlah 26.64 juta.

Melayu (54%), Cina (25%), India (7%), Lain-lain iaitu OrangAsli, Sikh dan etnik di Sabah dan Sarawak (14%)

Umumnya Melayu dirujuk sebagai penduduk asal rantau alamMelayu ini

Kelompok-kelompok kecil Melayu seperti Jawa, Minang, Krinci,Bugis dll berusaha membina kelompok masing-masing danmenjadi sub-budaya bagi budaya Melayu

Menurut Perlembagaan Malasia, Melayu iailah berbahasa

Melayu, berbudaya Melayu dan beragama Islam

7/31/2019 Tajuk 1 EDU3106

35/53

Orang MelayuOrang Melayu berasal daripada keturunanmereka yang mendiami kepulauan NusantaraOrang Melayu telah membina asas peradaban

yang mantab sebelum bertembung dengandengan peradaban India dan Islam. TamadunIslam memperkukuhkan peradaban Melayu.Namun perdaban yang datang tidakmenghilangkan identiti budaya Melayu.Kemunduran orang Melayu dalam ekonomiberpunca dari dasar penjajah BritishOrang Melayu kuat dari segi pegangan politik

7/31/2019 Tajuk 1 EDU3106

36/53

Orang CinaKehadiran orang Cina sejak KesultananMelaka

Kedatangan secara besar-besaran berikutanpenemuan bijih timah sekitar 1884

Penghijrahan orang Cina akibat kesukaranhidup di negara China, keadaan politik tidak

stabil, kemudahan berhijrah dll.Orang Cina mrenguasai ekonomi melaluiperniagaan

Mula bergiat dalam politik selepas perang

dunia ke-2

7/31/2019 Tajuk 1 EDU3106

37/53

Orang IndiaMula datang melalui perdagangan

Penghijrahan sebagai buruh di ladang tebudan sebagai pembantu demostik

Penghijrahan besar-besaran untuk bekerja diestet-estet.

Ramai terlibat dalam bidang guaman,

perubatan dan perniagaanMajoriti datang dari India selatan danberagama Hindu. Ada juga yang beragamaIslam

7/31/2019 Tajuk 1 EDU3106

38/53

Peribumi Sabah dan SarawakDi Sabah terdapat 23 suku kaum sepertiKadazan, Bajau, Murut, Suluk dan Orang

Brunei.Di Sarawak suku kaum terbesar ialah Melayu,Melanau, Iban, Bidayuh, Penan dan Kelabit

Suku kaum di Sabah dan Sarawak dibezakan

oleh kawasan tempat tinggal, ekonomi, sosialdan budaya

7/31/2019 Tajuk 1 EDU3106

39/53

Orang AsliBoleh dibahagikan kepada tiga rumpuniaituSenoi, Negrito dan Melayu Asli. Terdapat18 suku kaum dari 3 rumpun tersebut

Ekonomi majoriti Orang Asli berasaskanpertanian sara diri

Sebahagian besar Orang Asli beragamaanimisme

Tahap pendidikan Orang Asli amat rendahberbanding kelompok etnik yang lain

7/31/2019 Tajuk 1 EDU3106

40/53

Proses menyepadukan

kepelbagaian kelompok1. Proses Integrasi

Proses integrasi dengan perasaan dipunyai

dan mempunyai antara ahli masyarakatMeletakkan perpaduan nasional sebagaimatlamat akhir

Matlamat akhir proses penyatuan ialahmembentuk satu bangsa Malaysia yangmempunyai identiti nasional

7/31/2019 Tajuk 1 EDU3106

41/53

Proses menyepadukan

kepelbagaian kelompok2. Proses Segregasi

Proses integrasi merupakan hubungan

yang bersifat pemisahan antara etnik didalam sebuah negara sepertipemisahan tempat tinggal, sistem

persekolahan, pengangkutan dankemudahan awam

7/31/2019 Tajuk 1 EDU3106

42/53

Proses menyepadukan

kepelbagaian kelompok3. Akomodasi

Satu keadaan apabila satu kelompok yangberkonflik berhenti untuk menghentikan dan

mengelakkan konflik apabila ada interaksisecara amanMereka menyedari norma dan nilai antarasatu sama lain

Mereka hidup secara harmoni danmenghormati antara satu sama lainContoh: Di Switzerland etnik Jerman, Itali danPerancis sering membuat penyesuaian danhidup dalam keadaan aman

7/31/2019 Tajuk 1 EDU3106

43/53

Proses menyepadukan

kepelbagaian kelompok4. Akulterasi

Proses yang dikenali sebagai asimilasi budaya

Terjadi apabila kelompok minoriti menerimanorma, budaya, nilai dan pola tingkah lakugolongan majoriti

Proses ini meminjam atau menerima unsur-unsur budaya golongan majoriti tanpamengubah unsur-unsur budaya asal

7/31/2019 Tajuk 1 EDU3106

44/53

Proses menyepadukan

kepelbagaian kelompok5. Asimilasi

Proses cantuman dan penyatuan antara

kelompok dan individu yang berlainankebudayaan dan identiti supaya wujudsatu kelompok yang mempunyai

persamaan identiti

7/31/2019 Tajuk 1 EDU3106

45/53

Proses menyepadukan

kepelbagaian kelompok6. Amalgamasi

Proses yang terjadi apabila budaya atau

ras bercampur membentuk jenis-jenisbudaya dan ras yang baru.

Cara utama proses amalgamasi ialah

melalui perkahwinan campur

7/31/2019 Tajuk 1 EDU3106

46/53

Faktor-faktor halangan integrasi

antara budayaKejahilan tentang kumpulan etnik yanglain

Proses pemasyarakatan yang terbatasPolitik perkauman

Perbezaan sosio-ekonomi

Perbezaan kebudayaan

Segregasi atau pemisahan fizikal

7/31/2019 Tajuk 1 EDU3106

47/53

Usaha pengintegrasian

masyarakat majmuk1. Usaha politik

Perlembagaan yang menggariskankesamarataan kaum. Seperti peruntukanmemberi perlindung kepada kumpulan kaumtertentu Contoh hak keistimewaan orangmelayu

Akta-akta yang menjaga persefahaman antakaum

Akta mencegah isu-isu sensitif seperti AktaHasutan

7/31/2019 Tajuk 1 EDU3106

48/53

Usaha pengintegrasian

masyarakat majmuk2. Usaha ekonomi

Memperbaiki ekonomi tanpa mengira kaum

Mewujudkan keseimbangan ekonomi antarakaum

Mengurangkan pengenalan kaumberdasarkan aktiviti ekonomi

Penubuhan agensi kerajaan untuk membantuorang melayu

7/31/2019 Tajuk 1 EDU3106

49/53

Usaha pengintegrasian

masyarakat majmuk3. Usaha Sosial dan Kebudayaan

Memperkenalkan konsep kebudayaannasional

Penggunaan Bahasa Melayu sebagai bahasaRasmi dalam sistem pendidikan

Mengurangkan pengenalan kaum

berdasarkan aktiviti ekonomiPenubuhan agensi kerajaan untuk membantuorang melayu

7/31/2019 Tajuk 1 EDU3106

50/53

Usaha pengintegrasian

masyarakat majmuk4. Pendidikan

Murid perlu diberi kesedaran tentang

memahami hubungan etnikMurid diberi peluang untuk memupukhubungan antara etnik

Guru memain peranan penting untukmemupuk semangat muhibah antara kaum

Mengadakan aktiviti dalam program RIMUP

7/31/2019 Tajuk 1 EDU3106

51/53

Usaha pengintegrasian

masyarakat majmuk5. Perana Agensi Kerajaan

Penubuhan Jabatan Perpaduan Negara danIntegrasi Nasional

Rukun Negara sebagai Ideologi KebangsaanDasar Ekonomi BaruDasar Pendidikan KebangsaanDasar Kebudayaan KebangsaanIntegrasi antara wilayahUsahasama badan-badan swasta, sektorkomuniti dan ahli politik

7/31/2019 Tajuk 1 EDU3106

52/53

KesimpulanTerdapat perbezaan budaya antara satu masyarakatdengan masyarakat yang lain

Oleh sebab terdapat kepelbagaian kelompok diMalaysia, guru perlu memberi pendidikan kepadasemua murid tanpa pilih kasih

Setiap murid diterapkan dengan nilai murni kaumyang lain supaya dapat menerima aspek perbezaanang terdapat dalam masyarakat

Murid perlu diberi kesedaran terhadap perbezaanetnik

Perasaan kekitaan dapat diserap melalui perbagai

aktiviti dalam pengajaran dan pembelajaran

7/31/2019 Tajuk 1 EDU3106

53/53

Refleksi1. Senaraikan empat ciri-ciri budaya?

2. Senaraikan faktor-faktor penghijrahan orangCina ke Malaysia?

3. Bagaimana proses pertembungan danpenyesuaian berlaku dalam masyarakat

negara kita?4. Apakah usaha kerajaan untuk mewujudkan

integrasi etnik?