1.0 PENGENALAN

Guru merupakan profesion yang sungguh mencabar kerana tugas guru begitu banyak dan

tanggungjawabnya yang begitu berat. Di Malaysia, terdapat banyak transformasi pendidikan

yang telah dilaksanakan. Segala perubahan yang dilakukan adalah untuk mencapai aspirasi

negara yang ingin melahirkan raktyat minda kelas pertama. YAB Dato' Seri Mohd Najib bin Tun

Razak memandang serius dalam perkembangan pendidikan. Menurut beliau mengenai

transformasi pendidikan:

"Bagi mencapai aspirasi yang tinggi di tengah-tengah persekitaran globa yang semakin berdaya saing, kita tidak boleh berdiam diri negara memerlukan tarnformasi sistem pendidikan yang menyeluruh"

(Sumber: Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia 2013-2025)

Setiap perubahan yang dilaksanakan oleh kerajaan pasti seiring dengan dasar-dasar

pendidikan yang baharu. Mantan Menteri Pendidikan Tan Sri Muhyiddin Yassin telah

mewujudkan 11 anjakan transformasi sistem pendidikan dalam PPPM 2013-2015. Antaranya

ialah:

1. Anjakan 1:Menyediakan Kesemerataan Akses Kepada Pendidikan Berkualiti Bertaraf

Antarabangsa

2. Anjakan 2: Memastikan Setiap Murid Profesion Dalam Bahasa Malaysia Dan Bahasa

Inggeris

3. Anjakan 3: Melahirkan Rakyat Malaysia Dengan Penghayatan Nilai

4. Anjakan 4: Transformasi Keguruan Sebagai Profesion Pilihan

5. Anjakan 5: Memastikan Kepimpinan Berprestasi Tinggi Di Tempatkan Setiap Sekolah

6. Anjakan 6: Mengupaya JPN, PPD Dan Sekolah Untuk Menyediakan Penyelesaian

Khusus Berasaskan Keperluan

7. Anjakan 7: Memanfaatkan ICT Bagi Meningkatkan Kualiti Pembelajaran Di Malaysia

8. Anjakan 8: Mentransformasi Kebolehupayaan Dan Kapasiti Penyampaian Kementerian

9. Anjakan 9: Berkerjasama Dengan Ibubapa, Komuniti Dan Sektor Swasta Secara Meluas

10. Anjakan 10: Memaksimumkan Keberhasilan Murid Bagi Setiap Ringgit

11. Anjakan 11: Meningkatkan Ketelusan Untuk Akauntabiliti Awam Secara Langsung

Anjakan 5 iaitu memastikan kepimpinan berprestasi tinggi di tempatkan setiap sekolah sama

ada sekolah rendah mahupun sekolah menengah. Tujuannya ialah untuk melahirkan guru-guru

yang fleksibel dengan tugas-tugas guru pada masa kini. Hal ini, Pengoperasian yang berkualiti

mempunyai hubungan yang signifikan dengan keberhasilan murid. Profesion guru merupakan

bidang kerja yang mencabar kerana mereka bukan sahaja perlu mengajar, malah terpaksa

menangani masalah murid nakal dan kerja-kerja perkeranian yang menuntut masa yang banyak

untuk diselesaikan (Kamaruzaman 2007). Tema Hari Guru 2015 "Membina Ilmu

Menyempurnakan Akhlak" menunjukkan guru bukan sahaja mempunyai beban tugas mengajar

malah juga terlibat dalam membina karekter serta mengembangkan bakat murid secara

menyeluruh sejajar dengan falsafah pendidikan kebangsaan iaitu:

"Pendidikan di Malaysia adalah satu usaha berterusan kearah memperkembangkan lagi potensi individu secara menyeluruh dan bersepadu untuk mewujudkan insan yang seimbang dan harmonis dari segi intelek, rohani, emosi dan jasmani berdasarkan kepercayaan dan kepatuhan kepada Tuhan. Usaha ini juga bagi melahirkan rakyat Malaysia yang berilmu pengetahuan, berketerampilan, berakhlak mulia, bertanggungjawab dan berkeupayaan mencapai kesejateraan diri serta sumbangan terhadap keharmonian dan kemakmuran keluarga, masyarakat dan negara"

(Sumber : Falsafah Pendidikan Kebangsaan)

Di samping itu, keadaan ekonomi yang tidak menentu juga mempergaruhi profesion guru.

keadaan ini menyebabkan guru mula melakukan aktiviti berniaga di sekolah dan kerja sambilan.

Senario ini, tidak boleh dipandang ringan kerana jika keadaan ini berterusan maka akan

memberi kesan jangka panjang pada prestasi kerja dan murid.

Berkhidmat sebagai penjawat awam mempunyai kod etika tertentu. Profesion guru juga tidak

terlepas dengan kod etika guru. Dengan adanya kod etika maka guru akan lebih jelas tentang

peraturan dan etika sebagai guru atau penjawat awam yang berkhidmat di sektor pendidikan.

2.0 ETIKA PROFESION KEGURUAN

Etika ialah satu sistem dasar akhlak, tingkah laku atau kesusilaan yang perlu ada bagi setiap

individu (Dewan Bahasa & Pustaka, 2005). Menurut perspektif Islam, etika ialah merujuk

tingkah laku yang benar berlandaskan Al-Quran dan taqwa kepada Allah. Etika profesional pula

merujuk kepada satu garis panduan yang bertujuan meningkatkan tahap kualiti, produktivti dan

displin dalam perkhidmatan dengan memberi penekanan terhadap semua perkara yang

berkaitan dengan peraturan dan peradaban, peranan nilai serta tingkah laku profesional dalam

masyarakat.

2.1 KETIDAKPATUHAN ETIKA KEGURUAN

Sikap guru yang mengabaikan tugas atau tidak menjalankan amanah dengan baik merupakan

sikap yang melanggar etika keguruan. Akauntabiliti guru ialah tanggungjawab guru terhadap

sesuatu atau profesion keguruan. Tanggungjawabnya merangkumi akauntabiliti guru terhadap

profesion, masyarakat dan negara (Nordin, 2011). Guru perlu bertanggungjawab terhadap

tugas yang diamanahkan iaitu menyalur atau menyampaikan kukurikulum yang telah disediakan

kepada murid-murid dengan kaedah pengajaran yang berkesan selaras dengan falasah

pendidikan guru iaitu:

“Guru yang berperketi mulia, berpandangan progresif dan saintifik, bersedia menjunjung aspirasi negara serta menyajung warisan kebudayaan negara, menjamin pembangunan individu dan memelihara suatu masyarakat yang bersepadu, demokratik dan berdisplin”

(Sumber : Falasafah Pendidikan Guru)

2.1.1 Berniaga Di Sekolah

Perniaga ialah merujuk kepada individu yang menawarkan barang atau perkhidmatan

kepada pengguna. Perniagaan pula merupakan aktiviti jual beli barang atau perkhidmatan

bagi mendapat keuntungan (Rosli et.al. 2004). Namun aktiviti berniaga di sekolah dalam

waktu bekerja yang dijalankan oleh para guru adalah melanggar etika keguruan. Hal ini

demikian, guru-guru akan mula mengabaikan kerja-kerja mengajar atau pengkeranian.

Antara contoh aktiviti berniaga di sekolah ialah menjadi ejen-ejen syarikat insurans,

telekomunikasi, Multi Level Marketing (MLM), menjual barangan dan makanan serta

sebagainya. Menjalankan aktiviti sampingan didalam waktu kerja memerlukan individu yang

mahir dari segi pengurusan masa, emosi dan urusan kerja. Namun keadaan ini jika

dibiarkan akan memberi imej yang tidak profesional dan mencemarkan tanggapan

masyrakat terhadap guru (Mohd, 2001). Kepedulian guru terhadap murid juga akan

berkurangan kerana target utama guru untuk ke sekolah sudah berubah. Menurut Fuller

(dalam Nordin 2011) menyatakan kepedulian guru dipecahkan kepada 3 peringkat iaitu

penyempurnaan diri, tugas-tugas pengajaran dan impak pengajaran.

I. Kepedulian Dari Segi Penyempurnaan Diri

Guru haruslah pandai untuk mengurus kehidupan seharian sama ada dari segi

kewangan, emosi, keluarga, dan masyarakat. Hal ini demikian, guru yang gagal

dalam mengurus urusan diri akan memberi kesan pada prestasi murid dan

perkembangan diri dalam sektor perkerjaan.

II. Kepedulian Terhadap Tugas Pengajaran

Guru yang terlibat dalam aktiviti perniagaan di sekolah akan menyebabkan guru

kurang memberi perhatian terhadap pengajaran dan pembelajaran di sekolah. Guru

juga akan kurang menambahbaikan pendekatan pengajaran dan pembelajaran serta

menggunakan kaedah pengajaran yang kurang efektif. Perkara ini berlaku kerana

tumpuan dan kepedulian guru terhadap tugas mula berkurangan kerana guru

terjebak dengan aktiviti berniaga di sekolah.

III. Kepedulian Terhadap Impak Pengajaran

Setiap murid mempunyai aras kognitif yang berbeza mengikut latar belakang

keluarga murid. Persoalannya, bagaimana guru ingin mengenalpasti aras kognitif

murid jika guru sibuk melakukan aktiviti berniaga di sekolah. Bagi mengenalpasti

aras kognitif murid, guru perlu menjalankan beberapa ujian ke atas murid sebelum

membuat keputusan untuk menggunakan gaya pengajaran dan pembelajaran di

dalam kelas. Hal ini kerana, setiap kelas perlu mempunyai pendekatan pengajaran

yang berbeza bagi mencapai objektif pembelajaran. Pendekatan yang kurang

efesien akan memberi impak yang besar pada prestasi, minat dan bakat murid.

Ini jelas aktiviti berniaga di sekolah akan memberi kesan terhadap prestasi murid. Hal ini

demikian, guru mula hilang tumpuan dalam pengajaran dan objektif utama untuk hadir ke

sekolah. Pengajaran dan pembelajaran guru juga tidak akan berkembang secara meluas

dan kreatif kerana hanya tertumpu pada skop yang ditetapkan oleh sukatan dan

kementerian.

Keadaan ini jika dibiarkan tanpa tindakan oleh pihak pentadbir sekolah akan memberi kesan

kepada murid. Berniaga di sekolah adalah aktiviti melanggar kod etika perguruan dan

Perintah Am. Guru yang ghairah berniaga sampai lupa akan tanggungjawab yang sebenar

adalah perkara yang tidak patut berlaku. Pihak pentadbir sekolah perlu mengambil tindakan

segera sebelum pihak luar seperti Pengawai Pendidikan Daerah (PPD), Jabatan Pendidikan

Negara (JPN), dan Kementerian Pelajaran Malaysia (KPM) mengambil langkah. Sekolah

adalah tempat gerbang ilmu pada murid-murid dan bukan pasaraya bagi guru-guru untuk

berniaga.

2.2.2 KERJA SAMBILAN

Guru merupakan tonggak utama dalam mendidik murid-murid di sekolah. Komitmen guru

adalah menjadi salah satu perkara yang penting dalam menentukan kejayaan perubahan

sesuatu dasar dan agenda pendidikan yang dirancang. Hal in kerana, tanggungjawab guru

tidak sekadar berada di sekolah, malah pada bila-bila masa pun. Selain menjalankan tugas

P&P, bidang guru juga turut merangkumi pelbagai perkara berkaitan dengan bidang

pengurusan akademik termasuk penglibatan dalam pengurusan kokurikulum, kebajikan

murid, mesyuarat dan kursus-kursus Pembangunan Transformasi Malaysia (PTM) dan

seumpamanya Burnham 2012 dalam (Mohd et. al, 2014).

Sebagai seorang manusia, guru tetap memerlukan masa yang ada untuk diluangkan bagi

mengurus hal ehwal peribadi sama seperti individu lain (Mohamad 2004). Tugas peribadi

seperti urusan keluarga, penglibatan dengan sebarang aktiviti kebajikan masyarakat dan

kerja sambilan. Perkara ini berlaku kerana ia merupakan inisiatif individu tersebut untuk

menambahkan pendapatan dengan melakukan kerja sambilan.

Kerja sambilan ialah merupakan istilah yang dipetik dari perkataan Bahasa Inggeris iaitu

‘moonlighting’ yang mana perkataan asalnya ialah ‘moonlight’. Istilah ini juga membawa

maksud seseorang yang mempunyai perkerjaan kedua di mana kebiasaanya dilakukan

secara rahsia sebagai tambahan perkerjaan utamanya (Kamus Oxford 2011).

Di Malaysia, guru yang ingin berkerja secara sambilan perlu membuat pemohonan dan

tertakluk kepada Perintah Am dan tatalaku. Namun kelulusan ini hanya akan diluluskan jika

guru menjalankan kerja sambilan ini diluar waktu bekerja serta haruslah tidak menjejaskan

tugas-tugas sekolah. Walaubagaimanapun, kerja sambilan ini hanya akan memberi manfaat

kepada golongan yang terlibat sahaja. Menurut Parham & Gordon 2011 (dalam Mohd &

Norasmah 2014) menyatakan, perkerjaan sambilan dapat memberi pelbagai kesan kepada

guru. Antara kesanya ialah pengajaran dan pembelajaran yang kurang produktif, kualiti

pengajaran guru terjejas, hubungan kerjasama antara guru terjejas dan produktiviti guru

juga akan berkurangan. Laporan Berita Harian Malaysia (4 Januari 2010) juga ada

mendedahkan, guru yang terlibat dengan kerja sambilan hingga mengabaikan tugas

sebenar di sekolah semata-mata ingin mengejar pendapatan lumayan diakui wujud sebagai

kes terpencil. Dalam laporan tersebut, tindakan segelintir guru yang mencari pendapatan

tambahan itu dianggap seperti ‘nila setitik, rosak susu sebelanga’. Jika keadaan ini

berterusan ia akan merosakkan imej golongan pendidik kerana kebanyakan guru adalah

komitmen terhadap bidang tugas masing-masing.

Kajian-kajian lepas ada menunjukkan bahawa kerja sambilan dalam kalangan guru boleh

menimbulkan pelbagai kesan secara langsung atau tidak langsung kepada pengurusan

sekolah terutamanya dalam urusan P&P guru. Komitmen yang kurang terhadap kerja hakiki

boleh menyebabkan guru kurang produktiviti dan kualiti kerjanya juga merosot. Hal ini

kerana, profesion guru bukan sahaja di dalam bilik darjah semata-mata malah ia lebih dari

itu. Selain itu, skop pengajaran dan pembelajaran guru juga tidak terhad dan tidak hanya

berpadukan buku teks secara berterusan. Guru perlu menjalankan kajian penyelidikan bagi

memantapkan lagi mutu pengajaran dan pembelajaran agar murid dapat mencapai objektif

pembelajaran dan menerima ilmu dengan lebih jelas.

Walaubagaimanapun tidak semua guru yang terlibat dalam kerja sambilan tidak mampu

memberi komitmen yang padu terhadap kerja. Hal ini kerana, kajian yang dijalankan oleh

Mohd Suhaimi dan Norasmah Othman (2014) yang merupakan penyelidik UKM yang

menjalankan penyelidikan terhadap 370 guru tentang aktiviti kerja sampingan dan kesan ke

atas komitmen guru ada menyatakan bahawa aktiviti kerja sambilan dengan kesan

komitmen guru adalah rendah. Ini menunjukkan bahawa guru mampu untuk memberi

tumpuan kepada tugas hakiki dan kerja sambilan.

RUJUKAN

Nordin, T. (2011). Asas Kempimpinan Dan Perkembangan Profesional Guru. Dicapai pada Ogos 13, 2015, dari http://www.amaljaya.com/guru/wp-content/uploads/2011/09/tajuk-3_isu-isu-etika-guru.pdf

Kamaruzaman, K. (2007). Tekanan Kerja Di Kalangan Guru Sekolah Menengah. Jurnal

Kemanusiaan. 10, 1-15.

Mohd, S. M. N & Norasmah, O. (2014). Aktiviti Kerja Sampingan Dan Kesan Ke Atas

Komitmen Guru Bekerja Sampingan Mengikut Persepsi Guru. Jurnal Pendidikan. 3, 31-36.

Rosli, I., Abu, Z. I.,Salomah, A., Ramli, B. & Nizarudin, A. K. (2004). Kemahiran Hidup

Bersepadu Tingkatan 2. Melaka: Dasar Cetak.

Abdul, R. A. (2003). Kajian Kes Di Sekolah Menengah Di Pulau Pinang. Dicapai pada

Ogos 13, 2015, dari http://www.academia.edu/1614484/PENGURUSAN

Kamus Dewan. (2005). Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka.