bil 12/2010 edisi khas disember -...

Bil 12/2010 Edisi Khas DISEMBER

Malaysia Agriculture, Horticulture & Agrotourism International Show 2010 (MAHA 2010)

Peladang Jaya Lelaki Kebangsaan Tahun 2010

Peladang Jaya Wanita Kebangsaan Tahun 2010

Peladang Muda JayaKebangsaan Tahun 2010

Unit Jaya Peladang Kebangsaan Tahun 2010

Malaysia Agriculture, Horticulture & Agrotourism International Show 2010 (MAHA 2010)


Peladang Jaya Wanita Kebangsaan Tahun 2010

Peladang Muda JayaKebangsaan Tahun 2010

Unit Jaya Peladang Kebangsaan Tahun 2010

2

Berita Transform

asi Pertanian

Lahir Peladang Progresif

Be

Be

Be

BBBe

Be

BBBe

BBe

BBe

BBrririririririrririririitatatatatatatatatatataaaaaaa

T TTTTTTT T TTTTTTTTTrarararararrararaarararrraaansnsnnsnnnsnsnssssffffofoffofofofofoforrrmrmrmmmmaasaasasaassssssi i iPPPPPPPP

ePPPP

ePP

eeeeeeeeeeerrrtrttttttaaaaanaanananniiiiiaiaaaaan

2

Berita Transform

asi Pertanian


Malaysia Agriculture Horticulture & Agrotourism International Show 2010 (MAHA 2010)Oleh : YM Raja Muhammad Shafiq bin Raja [email protected]

Sejarah penganjuran pameran pertanian yang julung kali diadakan di negara ini telah bermula pada zaman penjajah lagi. Pameran pertanian yang telah

dianjurkan oleh Persatuan Penternak Kelang pada tahun 1920 merupakan titik tolak kepada penggerakan Persatuan Pertanian Hortikultur Malaya (MAHA), sebuah pertubuhan yang dianggotai oleh ahli-ahli sains dan botani dari negara anggota Komanwel. Melalui persatuan ini pameran MAHA yang pertama telah diadakan pada tahun 1924.

Pada zaman penjajah, rakyat jelata tidak berpeluang untuk berpesta seperti hari ini di mana terdapat pelbagai sambutan yang diraikan bersama oleh masyarakat berbilang kaum. Pameran MAHA pada peringkat awal telah menjadi platform untuk pameran hasil pertanian dan ternakan yang terbaik di seluruh tanahair. Pameran pada peringkat awal ini bukan sahaja dapat mempamerkan hasil pertanian yang terbaik tetapi telah dapat mencungkil bakat terpendam penduduk di luar bandar.

Pada pameran pertanian tahun 1948 di Butterworth, Pulau Pinang, syarikat Malay Film Productions telah mengesan bakat semulajadi seorang anak muda bernama Teuku Zakaria bin Teuku Nyak Putih yang dikenali sebagai seniman agung Malaysia iaitu Tan Sri P.Ramlee. Selain itu juga, seorang ahli jawatankuasa MAHA, Tan Sri V.M Hutson mendapati masyarakat Tanah Melayu pada masa itu meminati pertunjukan haiwan di dalam sangkar. Beliau kemudiannya mewujudkan mini zoo pada pameran MAHA tahun 1948 dan ternyata ia menerima sambutan hangat di kalangan para pengunjung. Melalui peristiwa ini telah membawa kepada penubuhan Zoo Negara di Ulu Kelang pada tahun 1962.

Pameran MAHA terus berkembang pada setiap tahun dan mencapai kemuncaknya apabila penyertaan pertama kali dari negeri Sabah dan Sarawak setelah Malaysia ditubuhkan secara rasmi pada tahun 1963. Sekitar tahun 1964 dan seterusnya, penekanan terhadap perkembangan sektor perindustrian dan pembuatan sedikit demi sedikit menyebabkan tumpuan kepada pertanian beralih. Kemajuan ekonomi yang dicapai Malaysia menyebabkan

2

Berita Transform

asi Pertanian


3

http

://w

ww

.lpp.

gov.

my


http

://w

ww

.lpp.

gov.

my

3

http

://w

ww

.lpp.

gov.

my


generasi muda di kawasan pedalaman tidak lagi meminati bidang pertanian. Mereka mula berhijrah ke bandar-bandar besar untuk bekerja di kilang-kilang yang wujud ibarat cendawan tumbuh selepas hujan. Situasi ini secara tidak langsung membawa kepada penurunan penyertaan rakyat dalam MAHA. Akhirnya pameran MAHA menutup tirai edisi terakhirnya pada tahun 1968 di Jalan Klang Lama (sekarang dikenali sebagai Kampung Medan).

Setelah hampir 3 dekad berkubur, pameran MAHA telah dihidupkan semula pada Julai 1999. Perdana Menteri ketika itu, Tun Dr. Mahathir Mohamad merasmikan pameran MAHA di Stadium Putra Bukit Jalil, Kuala Lumpur sempena Hari Peladang, Penternak dan Nelayan Kebangsaan. Pelbagai aktiviti baru seperti program homestay agro-budaya telah memberi peluang kepada para pelancong merasai kebudayaan dan kehidupan masyarakat desa telah diperkenalkan. Selaras dengan kemajuan ini, MAHA kini dikenali sebagai Pameran Pertanian, Hortikultur dan Agro Pelancongan yang mendapat sokongan sepenuhnya dari agensi kerajaan iaitu Kementerian Pertanian dan Industri Asas Tani (MOA).

Kementerian Pertanian dan Industri Asas Tani menjadi tulang belakang penganjuran MAHA. Pengalaman yang dimiliki dan perangkaian antarabangsa yang luas telah berjaya menarik minat serta penyertaan antarabangsa dalam MAHA.

Pada sambutan MAHA tahun 2002 di The Mines Wonderland, Seri Kembangan, Selangor, satu keputusan dicapai agar MAHA dijadikan program dwi-tahunan bagi memberi masa kepada hasil pertanian dan ternakan untuk matang. MOA pada masa yang sama juga sentiasa berusaha mengaktifkan semula sektor pertanian bagi menjadikannya industri yang berdaya saing dan memberikan pulangan yang lumayan kepada pertumbuhan ekonomi negara.

Bagi menyakinkan masyarakat bahawa sektor pertanian adalah satu pelaburan yang memberikan pulangan lumayan, cogankata “Pertanian Adalah Perniagaan” telah diguna pakai ketika sambutan MAHA 2006 dan diteruskan sehinggalah ditukar pada tahun 2010.

Pada masa kini MAHA adalah pameran pertanian terbesar Malaysia dan berjaya menarik minat lebih 500,000 pengunjung tempatan dan antarabangsa. Selaras dengan imejnya, MOA telah memajukan 100 hektar Malaysia Agro Exposition Park (MAEPS), Serdang sebagai lokasi kekal untuk pameran tersebut. MAEPS menawarkan kemudahan tempat perjumpaan, insentif, konvensyen dan pameran. Dengan MAEPS sebagai lokasi tetap MAHA, ia diharapkan dapat menyaingi pameran pertanian terkemuka yang lain seperti Pameran Diraja England yang telah dianjurkan sejak 100 tahun yang lepas.

Pada tahun 2010, pameran MAHA berlangsung pada 26 November 2010 hingga 5 Disember 2010 yang bermula dari jam 10.00 pagi hingga 10.00 malam. Tapak pameran adalah bertempat di MAEPS, Serdang, Selangor.

3

http

://w

ww

.lpp.

gov.

my


4

Berita Transform

asi Pertanian


BBBe

BBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBe

BBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBe

BBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeerirrirrrrrrrrrrririririiriiiiiiiiiiiiiiiiiitatatatatttttttatattttttttttttttttttatata

TTTTTTTTTTTTTrrrrrranssfofooormrmrmmmaaasssi iP

ePPPP

eeeeeeerrrrtrtrtrrtttaaanaaaaaaaaaaaaaaaaanaannnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnniaiaiaiaiiaaiaiaiaaaaaaaaaaaaaannnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnrarrarrararraaaaaansnsnsnsnsssssssssssssssffffofofffffffffffffofffoooooooooooooooooooooooooooorrrrmrrrmrmmmmmmmmmm

aaiiiiPPPP

Tema sambutan MAHA 2010 pada kali ini ialah ”Inovasi Pertanian, Pemangkin Pembangunan”. Pelbagai aktiviti dan demonstrasi serta pameran dan jualan menarik diadakan. Antara pertandingan yang menarik perhatian ialah pertandingan gubahan bunga, pertandingan ikan hiasan, pertandingan memancing dan penternakan burung walit.

Terdapat juga pelbagai demonstrasi diadakan iaitu demonstrasi teknik pembiakan orkid, demonstrasi memasak, demonstrasi pelbagai mesin, demonstrasi dan lelongan haiwan ternakan. Disamping itu juga terdapat acara yang menarik diadakan iaitu ‘Treasure Hunt’ dan Rodeo untuk tatapan para pengunjung pameran MAHA 2010 pada kali ini.

Sambutan MAHA 2010 pada kali ini juga diserikan lagi dengan pameran dan jualan dari pelbagai agensi kerajaan di bawah Kementerian Pertanian dan Industri Asas tani serta lain-lain agensi kerajaan dan bukan kerajaan. Antara pameran dan jualan yang diadakan ialah produk-produk IKS, buah-buahan segar, tanaman hiasan, haiwan ternakan serta promosi makanan popular Malaysia.

Objektif MAHA adalah untuk mengubah Malaysia menjadi pusat kecemerlangan pembangunan pertanian dan industri asas tani. Manakala pameran adalah bagi menarik penyertaan pelabur persendirian dari dalam dan luar negara. Ia juga bertujuan untuk mempromosikan pertanian sebagai satu pelaburan yang menguntungkan serta menjamin pulangan masa depan bagi menarik pelabur usahawan dari generasi muda.

Disamping itu juga ia dapat mempamerkan inovasi dan teknologi terkini yang terdapat di pasaran antarabangsa agar diaplikasikan dalam sektor pertanian Malaysia. Melalui pameran MAHA ini juga ia menjadi pentas dalam menyediakan peluang mempamerkan produk, penemuan terkini, pelaburan dan perkhidmatan. MAHA ini juga menyediakan wadah pertemuan bagi penjual dan pembeli serta pencipta teknologi pertanian.

at di pasaran antarabangsa teknologi terkini yang terdapasektor pertanian Malaysia.agar diaplikasikan dalam sga ia menjadi pentas dalamMelalui pameran MAHA ini jugamerkan produk, penemuan menyediakan peluang mempakhidmatan. MAHA ini jugaterkini, pelaburan dan perkan bbagi penjual dan ppemmbbeelilili menynyedediaiakakann wawadadahh pepertrtememuanininininiaananananaananaanananaann... sesesesesesesesesertrtrtrtrtrtrtrtrtaaaaa aa a pepepepepepepepepepp ncncncncncncncnciipipipipipippptatatatatataataaaa tttt t tttekekekekeekekeknonononononononolololololololologigigigiggiggiggg ppppp p p p ppperererererere tatatatatannnnn

4

Berita Transform

asi Pertanian

Lahir Peladang Progresif4

Berita Transform

asi Pertanian


5

http

://w

ww

.lpp.

gov.

my


httpp

://w

ww

.l.lpppp

g.g.ggvvvvvvvvvvovvovovvovvovvovovvovovoo

mmmmmmmmmmmmmmmmmm.mmm.mmmm.m.mmmmmmm.mmm.mm.....yyyyyyyyyyyyyyyyyyyyy


Anugerah Peladang Jaya Lelaki Peringkat Kebangsaan Tahun 2010 telah dimenangi oleh Tuan Haji Samsudin bin Labandu. Berumur 54 tahun, beliau adalah ahli

Pertubuhan Peladang Kawasan (PPK) Tawau Sabah sejak tahun 2000 dengan jumlah saham terkumpul berjumlah RM1,400.00 dan simpanan berjumlah RM4,500.00.

Telah mendirikan rumah tangga dengan Hajah Aisyah binti Ambo Marassi dikurniakan 5 orang cahayamata, yang terdiri daripada 2 lelaki dan 3 perempuan. 4 orang anak beliau mempunyai kelulusan tertinggi di peringkat ijazah dan diploma.

Di PPK Tawau beliau memegang jawatan Ahli Jawantankuasa Ternakan dan ahli Unit Peladang Kg. Indrasabah, Tawau. Beliau telah mula menceburi dalam bidang pertanian semenjak meninggalkan zaman persekolahan lagi dan berminat dengan pertanian di mana pelbagai projek beliau ceburi seperti tanaman petola, betik, tembikai, ternakan itik, kambing, ternak udang dan tanaman kelapa sawit.

Minat beliau terhadap bidang pertanian semakin mendalam sehingga berjaya mengumpul aset yang meliputi tanah, rumah, ‘pick-up’ 4 x 4, dan van pekerja sendiri. Ini semua adalah rezeki yang dikurniakan oleh Yang Maha Esa diatas hasil dan usaha gigih beliau selama ini. Tidak hanya setakat itu, beliau kini telah berjaya membentuk

syarikat sendiri yang diberi nama SL Agro Farm yang telah ditubuhkan beberapa tahun dahulu. Setelah menyedari akan keuntungan yang mampu diraih melalui bidang pertanian, beliau terus bergiat aktif dengan aktiviti pertanian yang lain secara serius.

Dengan berbekalkan azam dan semangat yang kuat, beliau mampu mengumpul modal dan mengusahakan projek-projek sendiri dan boleh dikatakan kebanyakan projek-projek yang diusahakannya merupakan modal yang di kumpul sendiri.

Ternakan kambing pedaging secara integrasi adalah salah satu contoh, dimana beliau mengeluarkan modal sendiri sebanyak RM200,000. Kini beliau mampu tersenyum kerana ternakan kambing beliau berjumlah 1,500 ekor kambing dengan urusniaga berjumlah RM350,000. Projek ini telah mendapat keuntungan bersih sebanyak RM150,000. Tidak hanya menjual kambing pedaging, beliau juga turut mengusahakan projek pemprosesan tinja kambing dengan purata pengeluaran sebanyak 345 MT. Nilai jualan tinja kambing adalah sebanyak RM25,875 dengan keuntungan bersih sebanyak RM2,156. Kesemua ini adalah sumber rezeki selain menternak kambing pedaging.

Diantara projek-projek lain yang diusahakannya adalah tanaman petola segi diatas tanah seluas 1 hektar dengan modal sebanyak RM20,000. Purata pengeluaran

5

http

://w

ww

.lpp.

gov.

my

Lahir Peladang Progresif 5

http

://w

ww

.lpp.

gov.

my


6

Berita Transform

asi Pertanian


Berita Transform

asi Pertanian

adalah sebanyak 19MT/sepusingan manakala nilai jualan adalah RM38,400 dengan keuntungan bersih sebanyak RM18,400.

Tidak terhenti setakat itu sahaja, dengan hanya bermodalkan sebanyak RM20,000, beliau mengusahakan ternakan anak itik bersaiz 2,000 ekor. Hasil pengeluaran bagi ternakan anak itik beliau adalah sebanyak RM30,000 dan setelah ditolak kos operasi, beliau mendapat keuntungan sebanyak RM10,000.

Sebagai pengusaha yang membekal anak-anak itik kepada penternak itik, beliau juga mengusahakan projek itik penelur yang bersaiz 2,000 ekor. Dimana, telur-telur itik ini dijadikan telur asin dengan purata pengeluaran sebanyak 150,000 biji. Nilai jualan telur asin ini adalah sebanyak RM105,000 dengan keuntungan bersih sebanyak RM55,000.

Tanaman kelapa sawit seluas 81 hektar adalah salah satu sumber pendapatan keluarganya sehingga kini. Pada projek tanaman kelapa sawit ini, beliau telah mengeluarkan modal sendiri yang berjumlah RM180,000. Nilai pengeluaran adalah sebanyak RM350,000 dengan keuntungan bersih sebanyak RM170,000. Selain itu, beliau turut mengusahakan projek silaj pelepah kelapa sawit yang dijadikan makanan kepada ternakan kambingnya.

6

Berita Transform

asi Pertanian


Berita Transform

asi Pertanian


7

http

://w

ww

.lpp.

gov.

my


ttttttttttthttttttttttttttttttttttttttttttttttttttttttttttttttttttttttttttttttttttttttttthtttttttththtthththtttthtthththttttthhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhtpptptppptppppptppptppppppppptpptppppppttptpppptpppppppppptptpppppppppppppppptppptpppppppppptpppptptppppptpptptpptptppppppptpppppppptptpppptppptpppppttttttttttttttttttttttttttttttttttttttttttttttt

///:////:/:///////:///////://///////////:/://////://////////////////////////////://////////://///////://:/:////:::::::::::::::::::::::::::::::::ww/wwwwwwwwwwwwww/wwwwwwwwwwwwwwww/wwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwww/w/wwwwwwwww/w/w/wwwwwwwwwwwww/wwwwww/wwwwwwwww/wwwwwwwwwwwwwwww/wwwwwwww/wwwwww/w//w/wwwwww///w/wwwwww/w/ww////w/w/w/w/w/w/w////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

wwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwww

ww

ww

ww

wwwwww

www

wwwww

wwww

wwwwwwwwwwwwwwww

wwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwww

wwwwwwwwwwwwwwwwwww

wwwwwwwwwww

wwwwwwwww

wwwwwwwwwwwwwwwwwwwww

ww

ww

ww

ww

ww

ww

ww

ww

ww

ww

ww

wwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwlllllll.llllllllll.llllllllllll.l.l.l..........p

pppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppppp.gggggg.gggggg.g.gg.ggggggggggggggggggg.g.gg.gg.ggg.ggggg.g.ggg.g.g.gggggggg.gggggggggggggggggggggggggg.......

vvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvovvvovovvvvovvovovovvvvvvovvovvvovvovvovovooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooommmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm.mmmmm.mmmmmmmm..........

yyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyy

7

http

://w

ww

.lpp.

gov.

my

Lahir Peladang Progresif 7

http

://w

ww

.lpp.

gov.

my


Bagi menambah pendapatan, beliau juga mengusahakan projek bukan pertanian lain diantaranya urusniaga perkhidmatan seperti pengangkutan BTS dan sewa lori dengan hasil keseluruhan nilai urusniaga sebanyak RM100,000.

Nilai keseluruhan urusniaga beliau untuk tahun 2009 adalah berjumlah RM1,499,275 dengan keuntungan bersih sebanyak RM604,275 setahun atau RM50,360 sebulan.

Tidak hanya menumpukan kepada pencarian rezeki yang halal, beliau merasakan ada sesuatu yang tidak lengkap pada dirinya iaitu ilmu pengetahuan didalam bidang pertanian. Atas faktor itu, beliau sering kali menghadiri pelbagai kursus-kursus yang berkaitan dengannya. Beliau tidak lokek untuk sama-sama berkongsi ilmu pengetahuan.Justeru itu, beliau kerapkali memberikan ceramah dan menjadi penasihat kepada penternak-penternak tempatan.Tidak hanya berpeluk tubuh, beliau merupakan seorang yang bergerak aktif dalam persatuan yang dianggotainya. Beliau juga merupakan AJK Persatuan Bugis, AJK Persatuan Penternak, Ahli Persatuan Pemandu Teksi dan Ahli Persatuan Pekebun Kecil.

Antara anugerah-anugerah yang diterima oleh beliau adalah :

(2004)

Beliau juga menggunakan kaedah inovasi bagi memantapkan pengeluaran dan pendapatan didalam bidang yang diceburi. Antaranya ialah :

penetasan telur itik.

makanan ternakan.

Sebagi seorang ketua keluarga dan pemenang Peladang Jaya Lelaki Tahun 2010, Tuan Haji Samsudin bin Labandu merupakan seorang yang bercita-cita tinggi dan berhasrat menjadikan ladang beliau sebagai salah satu pusat agro-pelancongan dan menjadikan projek ternakan kambing sebagai pusat rujukan kepada penternak-penternak ternakan kambing di seluruh Negara pada suatu hari nanti.

8

Berita Transform

asi Pertanian


Bee

Be

BBBBBBBBe

Be

BBe

Be

Be

Be

Be

Be

Be

Be

Be

Be

BBe

BBe

BBe

Be

Be

Be

Be

Be

Beeeeeeeeeeeeeeeeeerriririririrririririrririirirririiiiitatatatatttattattattttattatatatttaaaaaaa TTT TTTTTTTTTTTrrrrrarrarrarararaaaannnnnnnnsnnsnsnsnssssssssfffofofoooooorrrrmmmmmm

aassi PPe

Pertanian

Peladang Jaya Wanita Kebangsaan Tahun 2010Pemenang Anugerah Peladang Jaya Wanita Peringkat

Kebangsaan Bagi Tahun 2010 ialah Puan Nur Shaharina Phong binti Abdullah. Beliau yang berumur

48 tahun. Telah mendirikan rumahtangga dengan Encik Mohd Shahari bin Mohd Sham dan dikurniakan sepasang cahayamata. Anak sulung yang berumur 15 tahun bersekolah di Sekolah Menengah Agama Johor Jaya. Manakala anak yang kedua berumur 13 tahun juga belajar di sekolah yang sama didalam tingkatan 1.

Beliau adalah ahli Pertubuhan Peladang Kawasan (PPK)Johor Bahru Timur, Johor pada tahun 2007 dengan jumlah saham berjumlah RM5,000.

Karier beliau yang berkaitan dengan perniagaan bermula pada tahun 2001 dengan menyediakan perkhidmatan agensi pekerjaan buruh asing dan tempatan. Setelah itu, minat dan semangat yang mendalam dalam bidang pertanian mula berkembang dan berjaya menarik beliau ke bidang ini dengan ternakan lembu dan kambing yang menjadi pilihan utama dengan hanya berbekalkan modal permulaan sebanyak RM200,000.

Beliau juga mempunyai syarikat sendiri iaitu NWA Farm and Aqua Holdings Sdn. Bhd. dan aset seperti rumah, kereta, excavator, buldozer, lori, asrama pekerja, bas kilang dan van pekerja sendiri.

Dengan bermodalkan sendiri, beliau berjinak-jinak dengan projek ternakan lembu pedaging pada tahun 2006 dengan purata pengeluaran sebanyak 18 MT berjumlah RM150,000. Keuntungan bersih yang diperolehi beliau adalah berjumlah RM65,000. Kemudian, beliau berjinak-jinak pula dengan projek ternakan kambing Jamnapari dan Boer. Purata pengeluaran bagi projek ini ialah sebanyak 0.53 MT berjumlah RM10,500. Keuntungan bersih yang diperolehi beliau adalah berjumlah RM2,500.

Tidak hanya setakat itu, beliau mula melibatkan diri dengan projek ternakan bebiri jenis Barbados yang hanya berbekalkan pengalaman menternak lembu dengan purata pengeluaran sebanyak 2.4MT berjumlah RM7,000. Keuntungan bersih yang diperolehi beliau adalah berjumlah RM3,000.

8

Berita Transform

asi Pertanian


Berita Transform

asi Pertanian


bil 12/2010 edisi khas disember -...

Documents