Bab 6 : Sumber-sumber utama

Sumber

Sumber Manusia Sumber Semula Jadi

Sumber Budaya

- Tenaga kerja manusia dari segi fizikal dan manusia

- Sumber yang diperolehi daripada alam semula jadi

- Hasil ciptaan manusia

Sumber Boleh diperbaharui

- Sumber alam yang dapat digunakan secara berterusan dan bekalannya tidak akan habis

- Contohnya, air, tanah, angin, hutan, tenaga suria

Sumber Tidak Boleh diperbaharui

- Sumber yang akan kehabisan apabila digunakan

- Contohnya, petroleum, gas asli, bijih timah, arang batu

Bab 7 : Taburan Pelbagai Sumber

Sumber Mineral

Bukan Logam

Petroleum, gas asli, pasir, permata, batu kapur

Logam

Bijih timah, emas, kuprum, bijih besi, bauksit

Sumber Mineral

Di Malaysia

Sumber mineral yang utama di Malaysia ialah petroleum dan gas asli. Kawasan utama perlombongan petroleum dan gas asli terletak di luar pantai

Terengganu, luar pantai Sabah dan luar pantai Sarawak. Kaolin terdapat di sekitar Bidor (Perak), Tuaran (Sabah), sekitar Kuching

dan Sri Aman (Sarawak) yang digunakan untuk pembuatan seramik, tembikar dan jublin

Bauksit dilombong di Teluk Ramunia (Johor), Sematan ( Sarawak) untuk pembuatan tin aluminium

Emas dilombong di Bau (Sarawak), Raub (Pahang) untuk pembuatan barangan hiasan wanita dan duit syiling

Batu kapur dilombong di Langkawi (Kedah), Kaki Bukit (Perlis) untuk pembuatan simen dan kapur

Bijih timah dilombong di Lembah Klang dan Lembah Langat (Selangor), Lembah Kinta (Perak) untuk industri mengetin makanan, industri pateri.

Arang batu dilombong di Silimpopon (Sabah), Silantik, Mukah (Sarawak), Batu Arang (Selangor) untuk dijadikan bahan bakar

Kuprum (tembaga) dilombong di Mamut (Sabah), Sematan (Sarawak) untuk pembuatan wayar

Sumber Hutan Di

Malaysia

Hutan hujan tropika (Hutan Khatulistiwa)

- Terletak di kaki Banjaran Tititwangsa, Banjaran Keledang, Banjaran Bintang, pedalaman Kapit, Sri Aman, Miri, kaki Banjaran Crocker, pedalaman Sandakan

- Sumber kayu keras seperti merbau, cengal, meranti, rotan untuk menghasilkan kayu gergaji, papan lapis, perabot & kraftangan

Hutan paya air tawar

- Tasik Chini, Rompin, Mersing, Dataran Hilir Perak, muara Sg. Rejang

- Sumber : Pokok mengkuang, palas, nipah

Hutan paya air masin

- Muara Sungai Merbuk, Nibong Tebal, Sibuyau, teluk Darvel- Sumber : pokok bakau , gelam, ramin, nibung- Kegunaan pokok bakau : buat arang kayu dan cerucuk

Hutan pantai

- Pantai Cahaya Bulan, Desaru, Pulau Sipadan, Pulau Talang-Talang- Sumber: pokok ru, tapak kuda, rumput pantai

Hutan gunung

- Banjaran Titiwangsa, Banjaran Bintang, Banjaran Tahan, Banjaran Crocker, Banjaran Tama Abu

- Sumber: orkid, periuk kera, bunga rafflesia, kulumpair, lumut

Sumber Tenaga

Di Malaysia

Petroleum dan Gas asli

- Petrol dan diesel digunakan untuk alat pengangkutan- Gas asli dijadikan sebagai bahan bakar

Tenaga Nuklear

- Sumber terhad dan mahal- Memerlukan kepakaran yang tinggi- Digunakan dalam bidang pertanian, perubatan, pembuatan &

penilaian alam sekitar

Tenaga Biomas

- Tenaga altenatif yang amat berpotensi di Negara kita- Dihasilkan daripada hampas kelapa sawit dan sisa tanaman

digunakan bagi menghasilkan gas metana dan etana yang dijadikan sebagai bahan bakar

Kuasa hidroelektrik

- Menyumbang 7% daripada jumlah tenaga asas di Malaysia- Merupakan tenaga yang mesra alam

Tenaga Suria

- Sesuai digunakan di Malaysia kerana menerima pancaran matahari sepanjang tahun

- Merupakan tenaga yang mesra alam

Sumber Tenaga Di Negara Lain

Tenaga suria di Jepun

- Memasang “photovoltaic” di bumbung rumah

- Guna secara luas di kawasan pedalaman

Tenaga Ombak di Perancis

- Digunakan untuk menjana tenaga elektrik

-

Tenaga Pasang Surut di China

- Digunakan untuk menjana tenaga elektrik

- Stesen jana kuasa di Jiangxia dan Wenzhou

Tenaga Angin di Belanda

- Digunakan untuk menjana tenaga elektrik

- Menggunakan kaedah kincir angin

Tenaga Biomas di India

- Menggunakan najis binatang untuk hasil gas metana untuk jana elektrik

- Guna di kawasan perindustrian dan perumahan

Tenaga Geoterma di Iceland

- Kedudukannya di kawasan gunung berapi menyebabkannya mempunyai air kolam panas untuk hasil tenaga haba

Bab 8 : Kepentingan Pelbagai Sumber

Kepentingan Pelbagai Sumber

Pembangunan Infrastruktur

Penerokaan pelbagai sumber membantu penyediaan kemudahan infrastruktur seperti jaringan pengangkutan, komunikasi, bekalan elektrik, air dan pendidikan

Bahan mentah

Sumber mineral menjadi bahan mentah dalam industri berkaitan

Hutan bekalkan kayu dan sumber perubatan

Peluang Pekerjaan

Pelbagai peluang pekerjaan diwujudkan dari peringkat penerokaan dan peringkat hiliran

Pendapatan Negara

Sumber mineral dan hutan merupakan pendapatan eksport utama negara kita

Barang siap yang diperbuat daripada sumber semula jadi dieksport

Pembukaan kawasan baru

Penerokaan sumber hutan dan sumber mineral seperti bijih timah, petroleum dan gas asli membolehkan pembukaan kawasan baru

Bab 9 : Kesan Penerokaan Sumber Terhadap Alam Sekitar

Kesan Penerokaan Sumber Terhadap Alam Sekitar

Kepupusan

Bekalan sumber hutan berkurangan Sumber mineral kehabisan Kepupusan flora & fauna Habitat haiwan musnah

Banjir

Air larian membawa tanih terhakis ke sungai

Sisa lumpur dan tanah lombong mengalir ke dalam sungai

Mendapan sungai bertambah dan sungai jadi cetek

Pencemaran Udara

Pembakaran kayu di kawasan hutan

Pembebasan gas dan asap semasa pencarian dan penapisan petroleum dan gas asli

Perlombongan kuari menyebabkan udara berhabuk

Pencemaran Air

Air larian bawa tanah terhakis ke dalam sungai

Proses penapisan petroleum dan gas asli melepaskan bahan kimia

Pengasingan mineral daripada tanah dengan guna air mencemarkan sungai

Perubahan Pandang Darat (Landskap)

Penerokaan bijih timah meninggalkan lubang dalam dan sukar ditimbus

Kawasan hutan menjadi gondol

Hutan menjadi tasik akibat pembinaan empangan

Peningkatan Suhu

Kehilangan litupan tumbuhan menyebabkan bumi terima pancaran matahari secara terus

Proses sejatpeluhan tumbuhan berkurangan

imbangan gas terganggu

Hakisan

Permukaan tanah terdedah kepada agen hakisan seperti angin dan air mengalir

Merosakkan cerun bukit Struktur tanah tidak stabil

dan tanah runtuh mudah berlaku

Bab 10 ; Pengurusan Sumber

Pengurusan Sumber

Pemeliharaan

Langkah mengekalkan sumber sedia ada melalui perancangan, pengawalan dan penyelenggaran bagi menjamin bekalan pada masa depan

Pemuliharaan

Langkah membaiki atau memulihkan sumber atau kawasan pengeluaran sumber yang telah diterokai

Kepentingan Pengurusan Sumber

Mengelakkan Kepupusan

Penerokaan sumber hutan secara berterusan menyebabkan kepupusan flora dan fauna

Perlombongan sumber mineral juga akan mengalami kepupusan jika tidak diurus dengan baik

Mengekalkan Keseimbangan Ekosistem

Ekosistem adalah satu kawasan yang terdiri daripada komponen biotik dan abiotik

Keseimbangan ekosistem akan terjejas jika salah satu komponen berkurangan

Menjamin Bekalan Berterusan

Pengurusan sumber yang berkesan akan menjamin bekalan pada masa depan

Langkah –langkah Pengurusan Sumber

Pemeliharaan

Penebangan terpilih Rawatan silvikultur

Pemuliharaan

Tubuh estet hutan Penghutanan semula Mewarta taman negara & hutan

simpan

Penguatkuasaan Undang-undang

Mengawal kegiatan pembalakan Menjalankan penyelidikan dan

pembangunan Menjaga kawasan taman negara dan

hidupan liar

Pendidikan

Pendedahan tentang kepentingan sumber

Kempen kesedaran

Pengurusan Sumber Air Di Jepun

Penyelidikan & penyahgaraman air laut untuk kegunaan industri & domestik

Menggalakkan kaedah pembetungan & sanitasi berkos murah

Rawatan air sisa rumah setempat

Pengurusan lembangan sungai

Pembaikan sistem kawalan banjir

Memajukan dan membangunkan teknologi perawatan air

Penyelidikan penggunaan air laut dalam

Kitar semula air sisa industri

Bab 11: Kegiatan Ekonomi Utama

Sektor Perkhidmatan

Jenis Kegiatan Ekonomi

Primer

Kegiatan yang memperoleh hasil terus daripada sumber alam

Contoh: perlombongan, pembalakan, pertanian

Sekunder

Kegiatan menukar barangan mentah kepada barangan siap

Contoh : perkilangan

Tertier

Kegiatan yang menyediakan perkhidmatan

Contoh: pelancongan, perdagangan, pendidikan, pengangkutan

a) Pelancongan

Pelancongan Tema

- Melancong pada masa tertentu- Contoh: Citrawarna Malaysia

Pelancongan Sukan

- Melihat & menyertai sukan yang diadakan di sesebuah negara

- Contoh :Le Tour de Langkawi

Pelancongan Pertanian

- Melancong ke kawasan pertanian. Contoh Tanah Tinggi Cameron

Pelancongan Kesihatan

- Melancong sambil mendapat rawatan kesihatan.contoh Hospital Selayang

Pelancongan Ekologi

- Nikmati keindahan alam- Contoh: Taman Negara

Pahang

Pelancongan Rekreasi

- Melawat taman yang terdapat di Malaysia

Pelancongan Pendidikan

- Melancong sambil belajar. Contoh Universiti Islam Antarabangsa Malaysia

Pelancongan Budaya & Rekreasi

- Nikmati kebudayaan tempatan. Contoh : Muzium Negara

b) Perdagangan

Perdagangan Antarabangsa

- contoh : perniagaan borong, perniagaan runcit

Perdagangan Dalam Negara

- Perniagaan yang melibatkan eksport dan import

c) Kewangan - Contohnya: perbankan, perniagaan, insurans, pasaran komuniti, pasaran saham, pajak gadai

d) Pengangkutan

Pengangkutan Darat

- Contoh: bas, LRT, teksi, lori, monorel, kereta api

Pengangkutan Air

- Contoh : kapal kargo, kapal kontena, kapal tangki, feri

Pengangkutan Udara

- Contoh: kapal terbang, helicopter, perkhidmatan kargo

e) Pendidikan

Awam

- Contoh: Universiti Malaya, Politeknik, Universiti Sains Malaysia, sekolah rendah, sekolah menengah,

Swasta

- Contoh: Universiti Multimedia

Perindustrian

a) Industri berasaskan sumber ialah industri yang menghasilkan barangan dengan menggunakan sumber seperti kayu balak, kelapa sawit dan sebagainya

b) Industri bukan berasaskan sumber meliputi industri membuat kereta (automotif), motosikal, industri elektrik dan eletronik, industri perkapalan

Perlombongana) Bijih timah- Lembah Kinta (Perak), Kuala Langat (Selangor)b) Petroleum & gas asli- Tapis, Kerteh, Pulai (Terengganu), Lutong, Baram

(Sarawak), Erb Barat, Tembungo (Sabah)c) Kuprum – Mamut (Sabah)d) Arang batu- Merit Pilah, Bintulu, Balingan (Sarawak)e) Bauksit- Teluk Ramunia (Johor)f) Kaolin- Tapah, Bidor (Perak), Ayer Hitam (Johor)

Pertaniana) Tanaman makanan – ditanam untuk keperluan diri dan keluarga. Contoh:

padib) Tanaman jualan(komersil) - tanaman yang hasilnya untuk dijual seperti

kelapa sawit, koko, getah

Pembalakan- Hasil hutan di Malaysia terdiri daripada kayu keras seperti keriung,

meranti, cengal, jeluntung, seraya putih- Kayu balak diproses menjadi pelbagai perabot, papan lapis, kayu gergaji

a) Perikanan pinggir laut –dijalankan di pinggir laut dengan mengguna bot, kail, kelong

b) Perikanan laut dalam – dijalankan di kawasan laut melebihi 30km dari pantai. Contoh Laut China Selatan, Laut Sulu. Bot besar yang dilengkapi dengan kemudahan dingin beku, radar digunakan.

c) Perikanan air tawar – dijalankan secara kecil-kecilan oleh petani di paya, tasik. Ikan yang diternak ialah ikan patin, haruan, puyu, keli

d) Akuakultur – dikenali sebagai perternakan dalam sangkar. Ikan yang diternak ialah ikan tilapia, kap, jelawat,patin

e) Ikan hiasan – dijalankan oleh penternak ikan di Sri Medan (Johor). Ikan yang diternak ialah flower horn, kaloi, kelisa, pelaga

Perikanan

Bab 12 : Faktor-faktor yang Mempengaruhi Kegiatan Ekonomi

Faktor-faktor yang Mempengaruhi Kegiatan Ekonomi

Faktor Fizikal

a) Bentuk muka bumi Tanah pamah – penanaman padi &

perindustrian Kaki bukit beralun – penanaman kelapa sawit

& getah Tanah tinggi – penanaman teh & sayuran,

pelancongan Pinggir laut – pelancongan & perikanan

b) Tanih Aluvium – padi sawah Laterit – kelapa sawit & getah Pasir – kelapa Gambut - nanas

c) Iklim Panas dan lembap sepanjang tahun

menggalakkan pelbagai kegiatan ekonomi Suhu sederhana di tanah tinggi sesuai untuk

penanaman teh dan pelancongan Monsun Timur Laut menghalang perikanan

di pantai timur Semenanjung Malaysiad) Bahan mentah

Sumber seperti kayu balak, kelapa sawit, getah, petroleum, gas asli digunakan sebagai bahan mentah dalam sektor perindustrian

Faktor Kemanusiaan

a) Teknologi Penggunaan teknologi yang canggih

meningkatkan produktiviti dan kualiti serta menjimatkan kos dan masa pengeluaran

b) Dasar kerajaan Penyediaan pelbagai kemudahan

pemasaran, penyelidikan, kredit, khidmat sokongan

Contoh: Dasar Pertanian Negarac) Pasaran

Permintaan yang tinggi dari luar dan dalam negara

d) Modal Modal digunakan bagi membiayai

kegiatan ekonomi Modal diperoleh dari luar dan dalam

negara e) Infrastruktur

Jaringan pengangkutan, bekalan elektrik dan air, jaringan komunikasi untuk melicinkan kegiatan ekonomi

f) Buruh Mengupah buruh kurang mahir dari luar

negara Terdapat pusat latihan dan institusi

kemahiran bagi melatih tenaga kerja berkualiti. Contohnya, Institut Kemahiran MARA (IKM)

Bab 13 : Sumbangan Kegiatan Ekonomi Terhadap Pembangunan Negara

Sumbangan Kegiatan Ekonomi Terhadap Pembangunan Negara Malaysia

Peluang Pekerjaan

Banyak peluang pekerjaan diwujudkan

Kadar pengangguran rendah

Pendapatan rakyat meningkat

Pemindahan Teknologi

Mendorong peningkatan teknologi melalui ciptaan dan inovasi

Contohnya, Institusi Piawaian Malaysia (SIRIM) menjalankan penyelidikan & pembangunan

Peningkatan Taraf Hidup

Pendapatan per kapita meningkat

Kuasa beli bertambah Rakyat menikmati

pelbagai kemudahan

Pendapatan Negara

Pendapatan daripada hasil eksport

Meningkatkan tukaran wang asing

Memperoleh hasil cukai melalui kutipan cukai

Pengurangan Import

Barangan pengguna & produk makanan yang dahulunya diimport kini dikeluarkan dalam negara

Menggalak pertumbuhan industri berasaskan sumber

Mengurang aliran keluar tukaran wang asing

Galak Industri Kecil & Sederhana (IKS)

Peningkatan Infrastruktur

Pembinaan infrastruktur seperti jaringan pengangkutan, pelabuhan, bekalan elektrik dan air

Proses Pembandaran

Hasil daripada kegiatan perlombongan dan penemuan sumber semula jadi seperti bijih timah, petroleum, gas asli

Contoh : Kuala Lumpur berkembang pesat disebabkan perlombongan bijih timah

Bab 14: Kesan Kegiatan Ekonomi Terhadap Alam Sekitar

Kesan Kegiatan Ekonomi Terhadap Alam Sekitar

Pencemaran

Berlaku pencemaran udara & air

Kualiti udara & air semakin merosot

Kesan Rumah Hijau

Peningkatan suhu yang ketara di atmosfera kerana gas yang dilepaskan memerangkap lebihan haba dari bumi

Hasil daripada pertambahan kilang & kenderaan

Kepupusan Sumber

Simpanan sumber mineral & hutan semakin berkurang kerana dieksploitasi dengan giat

Hujan Asid

Air hujan bertindak dengan sulfur dioksida & oksida nitrogen yang dilepaskan dari kilang dan kenderaan bermotor

Biasa berlaku di kawasan perindustrian

Pulau Haba

Peningkatan suhu Berlaku kerana banyak bangunan konkrit yang dibian

secara rapat & pembinaan jalan raya yang memerangkap haba.

Berlaku di kawasan perindustrian dan bandar

Perubahan Pandang Darat (Lanskap)

Hutan menjadi kawasan pertanian Pembangunan infrastruktur Tasik bekas lombong bijih timah Hutan menjadi gondol

Penipisan Lapisan Ozon

Berlaku kerana penggunaan CFC dan baja nitrogen. Contohnya, peti sejuk, penghawa dingin

Bab 15: Langkah-langkah Mengurangkan Kesan Kegiatan Ekonomi Terhadap Alam Sekitar

Langkah-langkah Mengurangkan Kesan Kegiatan Ekonomi Terhadap Alam Sekitar

a) Penghutanan Semula- Tanam semula hutan yang telah ditebang dengan menanam pokok yang berharga, cepat matang.

Contoh: yemane, cengal, akasiab) Kitar Semula

- Libat aktiviti memproses barang yang terbuang dijadikan barang baru yang berfaedah- Contoh: tin aluminium, kaca, majalah

c) Pendidikan Alam Sekitar- Diberi kepada para pelajar dari peringkat sekolah rendah hingga ke university- Contoh: Kajian Tempatan, Geografi dan Sains

d) Kempen- Dijalankan oleh pihak kerajaan seperti Jabatan Alam Sekitar, PERHILITAN, organisasi bukan

kerajaan (NGO)- Saluran melalui TV, radio, akbar, majalah dan poster

e) Penguatkuasaan Undang-undang- Undang-undang digubal untuk mengawal semua pihak supaya tidak mencemarkan alam sekitar- Contoh: Akta Kualiti Alam Sekitar 1974, Peraturan Kenderaan Bermotor(kawalan asap) 1977

f) Penyelidikan & Pembangunan (R&D)- Mencipta kaedah pengeluaran dan penggunaan produk yang tidak mencemarkan alam- Contoh:Institut Penyelidikan dan Pembangunan Pertanian Malaysia (MARDI), SIRIM, MPOB

g) Penggunaan Tenaga Mesra Alam- Guna sumber tenaga yang mesra alam- Contoh: bina stesen jana hidroelektrik, tenaga suria, petrol tanpa plumbum

Rawatan Air Di Negara Lain

a) Jepun – guna air rawatan semula di kilang, pejabat dan hotel. Contoh projek yang dijalankan ialah Reclaimed Water Use Project

b) Singapura – guna Newaterc) China – guna air rawatan semula untuk

pertanian dan perindustrian

Langkah Kitar Semula Di Negara Lain

a) Jerman – Guna Sistem Green dot & Ordinan Bungkusan

b) Denmark – mengutamakan kitar semula berbanding pelupusan & kena cukai pelupusan. Contoh : Program Cukai Hijau, Program Waste 21

c) Taiwan – mengharam pengedaran beg plastic percuma & wajib kitar semula bahan tertentu.Contoh : Program 4 dalam 1

Bab 16 : Kepentingan Kerjasama Ekonomi Antarabangsa

Kepentingan Kerjasama Ekonomi Antarabangsa

Hubungan Perdagangan

- Menggalakkan & meningkatkan perdagangan

- Mengurangkan pelbagai halangan dagangan & merendahkan kos dagangan

- Contoh: Pusat Perdagangan MalaysiaMATRADE

Pelaburan

- Pelaburan ekuiti ialah pelabur asing melabur dalam Malaysia. Contoh: Mitshubishi (Jepun) labur dalam Syarikat PROTON

- Pelaburan langsung asing ialah syarikat asing buka operasi di Malaysia. Contoh: Acer dari Taiwan

Pasaran

- Memperluas pasaram bagi bahan mentah dan barangan kilang

- Barangan yang dieksport ke negara ASEAN, Amerika Syarikat, Jepun ialah petroleum mentah, produk kayu

- Malaysia import jentera, alatan elektronik dari negara ASEAN, Jepun, Amerika Syarikat

Pemindahan Teknologi

- Meliputi aspek penerapan kemahiran, kawalan kualiti, penggunaan peralatan modal, mesin

- Syarikat dapat tingkat perkembangan inovasi & penciptaan teknologi baru

- Contoh: projek usaha sama industri automobile antara Mitsubishi Corporation dari Jepun dengan PROTON

Bahan Mentah

- Industri di negara kita dapat bahan mentah yang tidak terdapat dalam negara. Contoh: Malaysia import barangan elektronik dari Amerika Syarikat

- Eksport barangan yang banyak dikeluarkan dalam negara

Buruh

- Membolehkan Malaysia mendapat buruh yang ramai & murah

- Merendahkan kos operasi kerana kadar upah buruh asing rendah

- Rakyat Malaysia berpeluang bekerja di negara lain