JADUALJADUAL

PELAKSANAANPELAKSANAAN

TUGASTUGAS

1

2

PENGHARGAANPENGHARGAAN

3

PENGHARGAAN

Alhamdulillah hirrabbil’alamin, saya merafakkan sepenuh kesyukuran kehadrat ilahi

dengan limpah dan kurnianya, dapatlah saya menyelesaikan tugasan kerja khusus ini

dengan penuh jayanya. saya menjulang sepenuh penghargaan kepada Encik A. Rasol

bin Arifin, Pensyarah Matapelajaran Bahasa melayu, di atas kesudian beliau memberi

tugasan ini kepada kami. Beliau juga banyak membantu kami sepanjang proses

pembentukan tugasan ini berlaku. Kami juga mengucapkan ribuan terima kasih kepada

rakan-rakan yang banyak membantu kami secara langsung aatau tidak langsung

sepanjang proses merealisasikan tugasan ini berjalan. Pelbagai ilmu yang dapat kami

rungkai sepanjang kami menyiapkan tugasan ini. Sejajar dengan anjakan paradigma

dalam era globalisasi ini, begitulah dominannya peranan mahasiswa khususnya bakal

pendidik di negara ini untuk merungkai pelbagai ilmu pendidikan di muka bumi ini. Pada

dewasa kini, pelbagai pembangunan dari segenap sudut begitu pesat terbina, begitulah

juga pembangunan dalam bidang pendidikan. Justeru itu haruslah mahasiswa ini

tergolong dalam orang yang sentiasa menyaingi peradaban zaman yang begitu hebat.

Sebelum saya mengundur diri terimalah serangkap mutiara kata dari saya sebagai

renung-renungan dan selamat beramal.

"Pengorbanan ialah satu cara untuk mendapatkan hasil perjuangan. Jika takut

dengan pengorbanan, usah disebut tentang perjuangan"

4

………………………………………(Mohamad Safwandi Bin Suaidi)

SOALAN TUGASAN

Berdasarkan buku Tatabahasa Dewan,terbitan Dewan Bahasa dan Pustaka,dan

pengetahuan yang anda peroleh dalam pembelajaran tatabahasa Bahasa Melayu,anda

dikendaki menghasilkan tugasan seperti berikut :

1. Catatkan dua perenggan petikan daripada mana-mana majalah terbitan Dewan

Bahasa Dan Pustaka yang penjangnya tidak melebihi 200 patah perkataan

kemudian huraikan bentuk kata yang terdapat dalam setiap perkataan tersebut.

2. Nyatakan definisi, jenis dan fungsi frasa Bahasa Melayu. Bina ayat anda sendiri

dan namakan frasa bagi ayat-ayat tersebut. Binalah 15 ayat dan huraikan nama

frasa yang menjadi binaan ayat yang berkenaan.

5

KERATAN MAJALAH

Malaysia sedang berhadapan denagan jalinan kemodenan dalam era globalisasi

dan perkembangan teknologi maklumat dan komunikasi (TMK). Radio, televisyen, buku,

surat khabar adalah antara media massa yang sekian lama berkembang. Dewasa ini,

internet dan blog merupakan media baharu yang begitu digemari. Maklumat bertebaran

di seluruh dunia menanti untuk digapai dengan kelajuan internet. Ruang siber semakin

meluas digunakan untuk menyalurkan minda dan menjadi pentas dialog antara anggota

masyarakat.

Globalisasi membuka sempadan Negara-negara dan memberikan ruang kepada

individu-individudalam masyarakat memainkan peranan dalam pembentukan

pembentukan pendapat awam, yang secara tidak lansung boleh mempengaruhi minda

dan tindakan anggota masyarakat. Penguaaan ruang media bermakna ada kuasa untuk

mengawal perubahan yang berlaku dalam masyarakat. Inilah fenomena globalisasi.

(110 Patah Perkataan)

6

BENTUK KATA

Bentuk kata pula ialah merupakan unit tatabahasa sama ada berbentuk tunggal atau

hasil daripada proses pengimbuhan,pemajmukan dan penggandaan. Terdapat 4 kata

terbitan dalam Bahasa Melayu iaitu kata terbitan, kata tunggal, kata ganda dan kata

majmuk.

PROSES PEMBENTUKAN KATA

PROSES DEFINISI CONTOH

Akronim Cara memendekkan atau

meringkaskan perkataan yang

kebanyakannya terdiri daripada kata

nama supaya mudah ditulis dan

dilafazkan sebagai satu kata yang

wajar

JAIS-Jabatan Agama

Islam Selangor

IPG-Institut Pendidikan

Guru

UPSI-Universiti

Pendidikan Sultan Idris

Analogi Mengiaskan kata baharu dengan

bentuk kata yang telah sedia ada

prasangka-prasarana,

prasekolah,prauniversiti

jurunikah : juruwang,

juruaudit,juruacara

Peleburan fonem Menggabungkan perkataan agar

menjadi satu kata dengan

meleburkan atau menggugurkan

fonem-fonem tertentu

benda + alir = bendalir

(vokal a digugurkan)

Perluasan makna Mengambil kata-kata yang sedia

ada dan kemudiannya diperluaskan

maknanya dalam hal-hal lain

“keluarga” = famili

(bukan sahaja untuk

manusia tetapi untuk

haiwan)

Pemberian Sesuatu perkataan atau istilah itu “surih” asalnya bermaksud

7

makna khusus dibentuk dengan cara mengambil

kata-kata yang telah sedia ada lalu

memberi makna khusus atau

dijadikan istilah

bekas ‘bekas / kesan yang

dilalui oleh sesuatu seperti

jalan yang dilalui oleh

siput di atas daun pisang’

Peminjaman kata Digunakan dalam bahasa melayu

dan bahasa-bahasa yang

lain.Bahasa melayu banyak

meminjam perkataan bahasa

Inggeris dan bahasa Arab

element-elemen

magistrate-majistret

diplomat-diplomat

Penambahan Memberikan penambah kepada

akar satu suku kata dengan

perkataan lain yang terdiri daripada

satu suku kata juga

“bu” merujuk kepada

benda-benda yang

berbentul bulat dan

ditambah kepada benda-

benda yang berbentuk

bulat

contoh : bu+kit=bukit

Penciptaan kata-kata baharu dicipta atau

dihasilkan tanpa disandarkan

kepada perbendaraan kata yang

sedia ada. Perkataan yang dicipta

berdasarkan makna yang

ditimbulkan oleh masyarakat atau

yang dikiaskan kepada sesuatu

benda

“kiwi” merujuk kepada

nama sejenis burung di

New Zealand.Daripada

perkataan tersebut

diciptakan pula perkataan

“mengiwi”-mengilap kasut

Penggemblengan Cara menggabungkan dua patah

perkataan atau lebih,di samping

menggugurkan bahagian yang lain

daripada perkataan tersebut.

Bernama-Berita Nasional

Malaysia

Proton-Perusahaan

Otomobil Nasional

Penyempitan

makna

Cara mengambil kata yang sedia

ada dan kemudian disempitkan

tuan puteri-merujuk

kepada wanita

8

maknanya untuk merujuk kepada

sesuatu yang lebih umum

bangsawan/ keturunan

raja

Penyingkatan Perkataan tertentu dipendekkan

apabila ditulis dan sering dianggap

satu perkataan sahaja

tv-televisyen

Dr-Doktor

Prof-Profesor

9

KATA TUNGGAL

Kata tunggal merupakan kata yang tidak menerima sebarang pengimbuhan atau tidak

mengalami sebarang proses penggandaan dan perangkaiannya tergolong dalam jenis

kata tunggal. Dalam bahasa melayu terdapat sekurang-kurangnya dua jenis kata

tunggal iaitu kata tunggal satu suku kata dan kata tunggal dua suku kata atau lebih dari

2 suku kata. Dari segi penyukuan kata, kata tunggal boleh mengandungi satu suku

kata atau lebih, satu suku kata terdiri daripada satu vokal (V) sahaja, satu vokal disertai

konsonan (K), atau satu vokal dengan beberapa konsonan.konsonan-konsonan ini

boleh hadir di hadapan atau di belakang vokal atau ia boleh hadir serentak di hadapan

dan belakang. Selain itu terdapat juga konsonan yang hadir secara bergugus (KK).

Antara pengolongan kata tunggal termasuklah seperti berikut:

Bil

.

Pola Contoh Perkataan Dalam Petikan Yang Dikaji

1. KV -

2. VK -

3. KVK Dan,

4. KKVK blog

5. KVKK Yang

6. KKKV -

7. KKKVK -

Kata tunggal satu suku kata

10

KATA TUNGGAL SATU SUKU KATA

Kata tunggal satu suku kata adalah amat terhad dalam bahasa melayu iaitu lebih

kurang 500 perkataan dan ada diantaranya merupakan kata pinjaman daripada bahasa-

bahasa asing seperti Inggeris dan Arab. Selain itu terdapat juga perkataan-perkataan

yang merupakan kependekan bagi perkataan-perkataan dua suku kata atau lebih

seperti perkataan ku untuk aku dan lain-lain. Walaubagaimanapun perkataan-perkataan

ini tidak dianggap sebagai satu suku kata. Berikut adalah pola gabungan konsonan-

vokal dalam kata tunggal bahasa melayu. Berikut adalah pola-pola kata tunggal dua

suku kata daripada perkataan dalam bahasa melayu:

Bil. Pola Contoh Perkataan Contoh Perkataan Dalam

Petikan Yang Dikaji

1. V + KV Aku, apa, itu, ubi Ini

2. V + VK Aib, ais, air -

3. V + KVK Adik, ubat, emas, ikan Awam

4. VK + KV Undi, impi, asli, erti -

5. VK + KVK Ambil, umpan, angkat untuk

6. KV + V Doa, dua, tua, dia -

7. KV + VK Jauh, tuah, buah, kuil -

8. KV + KV jala, pasu, buku, guru Buku, lama

9. KV + KVK Kapal, telur, sikat,hiris Surat, tidak, dalam, siber

10. KVK + KV Lampu, binti, tunggu, tinggi Minda,

11. KVK + KVK Bangsal, bintang, tampung Pentsas,

Kata tunggal dua suku kata

11

KATA TUNGGAL 3 SUKU KATA

Berbanding dengan pola kata tunggal dua suku kata, jumlah kata tunggal tiga suku kata

agak kecil. Namun demikian pola-pola susunan konsonan-vokalnya agak banyak.

Berikut adalah contoh pola kata tunggal tiga suku kata :

Bil. Pola Contoh Perkataan Dalam Petikan Yang

Dikaji

1. KV + V + KV kuasa

2. KV + V + KVK Dialog, ruang

3. V + KV + V -

4. KV + KV + V Dunia, media, radio

5. KVK + KV + V -

6. KV + KV + VK Sekian, meluas,

7. KVK + KV + VK

8. V + KV + KV

9. V + KV + KVK -

10. VK + KV + KV

11. KV + KV + KV Secara, kepada, begitu, baharu,

Antara, dewasa

12. KVK + KV + KV berlaku

13. VK + KV + VK sekian

14. V + KV + VK -

15. KV + KV + KVK Jalinan, seluruh, semakin,

16. KVK + KV + KVK Pendapat, tindakan, maklumat, sempadan,

17. KV + KVK + KV

18. KVK + KVK + KV

19. KV + KVK + KVK

20. VK + KVK + KVK internet

Kata tunggal tiga suku kata

12

KATA TUNGGAL EMPAT SUKU KATA

Kata tunggal satu suku kata adalah amat terhad dalam bahasa melayu iaitu lebih

kurang 500 perkataan dan ada diantaranya merupakan kata pinjaman daripada bahasa-

bahasa asing seperti Inggeris dan Arab. Selain itu terdapat juga perkataan-perkataan

yang merupakan kependekan bagi perkataan-perkataan dua suku kata atau lebih

seperti perkataan ku untuk aku dan lain-lain. Walaubagaimanapun perkataan-perkataan

ini tidak dianggap sebagai satu suku kata. Berikut adalah pola gabungan konsonan-

vokal dalam kata tunggal bahasa melayu:

Dalam bahasa melayu terdapat sebilangan kecil kata tunggal yang terdiri daripada

empat suku kata dan lebih dan kebanyakan perkataan ini terdiri dari kata pinjaman.

Bil. Pola Contoh Perkataan Dalam Petikan Yang

Dikaji

1. KV + KV + VK + KV -

2. KV + KVK + KV + KV -

3. KVK + KV + KV + KV Teknologi

4. KVK + KV + V + KV -

5. KV + KV + KV + KV Fenomena, komunikasi, individu

6. KV + KV + KV + KVK

7. KVK + KV + KV + KVK

8. KVK + KVK + KV + KV -

9. KV + KV + V + KVK

10. V + KV + KVK + KV + KV -

11. KVK + KV + KV + KV +KVK -

12. KV + KV + KV + KV + KV + KV -

13. KV+KKV+KV+KVK Masyarakat

(jadual 1.4 kata tunggal empat suku kata atau lebih)

13

KATA TERBITAN

Kata terbitan merupakan bentuk perkataan yang dihasilkan melalui proses

pengimbuhan, proses pengimbuhan merupakan satu proses menggandingkan imbuhan

pada kata dasar dan proses pengimbuhan ini akan melahirkan bentuk perkataan yang

disebut sebagai kata terbitan.

Dalam bahasa melayu kata dasar terdiri daripada morfem bebas manakala imbuhan

terdiri daripada morfem terikat maka kata dasar dapat menerima imbuhan tetapi hanya

segelintir kata dasar merupakan morfem terikat yang disebut akar. Oleh kerana

imbuhan merupakan bentuk morfem terikat maka ia tidak boleh hadir bersendirian

dalam ayat iaitu harus diimbuhkan pada bentuk yan lain yang terdiri dari kata dasar.

berdasarkan proses pengimbuhan pada kata dasar, imbuhan dapat dibahagikan

kepada empat jenis pengimbuhan iaitu:

Awalan : imbuhan yang hadir sebelum kata dasar

Akhiran : imbuhan yang hadir sesudah kata dasar

Apitan : imbuhan yang hadir secara mengapit kata dasar (dua bahagian hadir serentak)

Sisipan : imbuhan yang hadir di celahan kata dasar

Imbuhan Awalan

Bil. Imbuhan awalan Contoh Perkataan Dalam Petikan

yang Dikaji

01. peN -

02. Peng-

03. Pem-

04. Per-

05. Ke-

06. Juru-

07. Men- Menjadi

14

08. Ber-

09. Ter

10. di- Digemari

11. Memper-

12. Diper-

13. Mem- Membuka

Imbuhan Akhiran

Bil. Imbuhan akhiran Contoh Perkataan Dalam Petikan

yang Dikaji

01. -an -

02. -wan --

03. -man -

04. -wati -

05. -isme -

06. -in -

07. -at -

08. -ah -

09. -kan

10. -i

Imbuhan Apitan

Imbuhan Contoh Perkataan Dalam Petikan Yang

Dikaji

Pe-…-an

Pem-…-an pmbentukan

Pen-…-an -

Peng-…-an -

Penge-…-an -

15

Pe-…-an -

Per-…-an Perkembangan

Pel-…-an --

Ke-…an -

Apitan kata kerja

Imbuhan Contoh Perkataan Dalam Petikan Yang

Dikaji

Me-…-kan -

Men-…-kan menyalurkan

Mem-…-kan memberikan

Meng-…-kan -

Menge-…-kan -

Ber-…-kan -

Ber-…-an Berhadapan, bertebaran

di-…-kan -

Me-…-i -

Men-…-i -

Mem-…-i -

Meng-…-i --

di-…-i -

Diper-…-kan -

Diper-…-i -

Memper-…-kan -

Memper-…-i -

Ke-…-an -

Imbuhan Sisipan

16

Imbuhan Contoh Perkataan Dalam Petikan Yang

Dikaji

-el- -

-er- --

-el- -

-er- -

-em- -

-in- -

KATA MAJMUK

Pemajmukan merupakan roses yang mengrangkaikan dua kata dasar menjadi atau

lebih menjadi satu makna tertentu. Kata majmuk dieja terpisah dan ia bertindak

sebagai satu unit walaupun terpisah, selain itu bentuknya tidak boleh menerima

sebarang penyisipan bentuk lain.

Bil. Kata Majmuk

1. Media massa

2 Surat khabar

BENTUK KATA GANDA

Dalam bahasa melayu penggandaan merupakan prosaes menggandakan kata dasar,

dalam proses ini kata dasar boleh mengalami penggandaan penuh atau separa. Kata

dasar juga boleh digunakan secara berentak berdasarkan bunyi tertentu. Dalam bahasa

melayu terdapat tiga jeis penggandaan iaitu:

Bil. Surat khabar

1. Negara-negra

2. Individu-individu

17

SOALAN 2SOALAN 2

18

FRASA

DEFINISI FRASA

Dalam tatabahasa, frasa ialah binaan yang boleh terdiri daripada satu patah kata atau

rentetan beberapa patah kata yang berfungsi sebagai konstituen dalam ayat, sama ada

sebagai subjek, predikat, objek atau keterangan. Frasa tiada subjek dan predikat. Frasa

tidak membawa maksud yang lengkap yang boleh dikatakan sebagai satu ayat.Frasa

merupakan unit terkecil dalam bidang sintaksis ia digunakan untuk membina ayat.

Dalam tata tingkat unsur bahasa , frasa adalah unsur yang terkecil dan terletek di

bawah unsur yang dipanggil klausa. Binaan frasa dapat dibentuk daripada satu kata

atau lebih, walau bagaimanapun frasa tidak boleh dianggap sebagai rangkai kata.

Frasa mesti terdiri lebih daripada satu kata, tetapi frasa tidak.

Seperti yang diterangkan di atas, ada empat jenis frasa iaitu FN, FK, FA dan FS.

Menurut binaannya, frasa dapat dibahagikan kepada dua jenis iaitu frasa endosentrik

dan frasa eksosentrik. Frasa endosentrik ialah frasa yang mengandungi satu unsur

inti. Unsur inti ini mewakili seluruh frasa berkenaan. Frasa dinamakan mengikut unsur

inti ini. FN, FK dan FS ialah frasa endosentrik. Ini kerana kata nama, kata kerja, dan

kata adjektif boleh menjadi unsur inti setiap frasa itu.

Contohnya: sepasang mata biru (FN. Inti frasa ini ialah mata, jenis kata nama)

Manakala frasa eksosentrik ialah frasa sendi nama yang tidak mempunyai unsur inti

contohnya ke tandas dan di sekolah . Kewujudan sendi nama di bergantung pada

sekolah dan kekepada tandas. Oleh itu, frasa jenis ini dikatakan frasa eksosentrik

kerana pusatnya bergantung pada suatu unsur luaran.

19

JENIS FRASA

Frasa ialah unit yang boleh terdiri daripada satu susunan yang mengandungi

sekurang-kurangnya dua perkataan,atau lebih.

Subjek dan predikat terdiri daripada frasa.Dalam bahasa Melayu,terdapat empat

frasa,iaitu :

Ciri-ciri frasa Jenis-jenis frasa

Bersifat endosentrik Frasa nama,frasa kerja,frasa adjektif

Bersifat eksosentrik Frasa sendi nama

⟰ Frasa Nama

Boleh terletak pada bahagian subjek atau predikat. Kata nama adalah sebagai kata

intinya dan boleh hadir dengan penerang atau tidak. Binaan FN boleh terdiri daripada:

a) Inti + Penerang

i. Inti + Penerang Nama

20

Jenis-jenis Frasa

frasa nama

frasa kerja

frasa sendi nama

frasa adjektif

Contoh: askar Melayu, budak perempuan, gelang kaki, bilik

mesyuarat

ii. Inti + Penerang Bukan Nama

Contoh: seekor burung, kasut baharu, rumah di kampung

b) Inti + Inti

Contoh: datuk nenek, kampung halaman, pinggan mangkuk,

teruna dara

Frasa nama

Inti Penerangan

mesyuarat agung tahunan

pensyarah institut pendidikan guru

klinik pakar kanak-kanak

Terdapat unsur bukan nama yang boleh menjadi inti dan menduduki subjek frasa

nama,iaitu apabila unsur itu memainkan tugas dan berfungsi sebagai kata nama.

Contoh : berlumba dan menderma( kata kerja) dan merah ( kata adjektif)

Berlumba di lebuh raya membahayakan diri sendiri

Menderma perbuatan terpuji

Merah warna kegemarannya

Sesuatu ayat yang sempurna boleh terdiri daripada frasa nama sebagai

subjek dan predikat seperti contah yang berikut :

Subjek ( Frasa nama) Predikat (frasa Nama)

Wilayah Persekutuan ibu Negara Malaysia

Puan Ain guru sekolah menengah

Kereta hitam itu kepunyaan bapa

Kanak-kanak itu murid tahun tiga

21

⟰ Frasa Kerja

Berfungsi sebagai predikat. Kata kerja sebagai kata intinya. Bersifat transitif (dengan

objek) dan tak transitif (tanpa objek).

Objek yang menjadi penyambut langsung dipanggil objek tepat (objek yang

pertama).

Objek yang menjadi penyambut tak langsung dipanggil objek sipi (objek yang

kedua).

a) FK Tanpa Objek

i. FK tanpa objek dengan keterangan (boleh digugurkan)

Contoh: Datuk sedang mandi (di sungai itu)

Emak sudah pergi (ke pasar)

ii. FK tanpa objek dengan keterangan yang (tidak boleh dgugurkan)

Contoh: Ali berada di dalam rumahnya

Sarimah menjadi penyanyi

b) FK Dengan Objek

i. FK dengan satu objek

Contoh: Saya menjawab surat itu

Penumpang itu menaiki feri

ii. FK dengan dua objek

Contoh: Tuhan mengurniakan rahmat kepada makhluk-Nya

Kakak memasak makanan untuk kami

Pelengkap Kata Nama

Ayat

Kata tak transitif Pelengkap

beratapkan bertam

beralaskan sutera Cina

berbajukan kertas

22

Rumah nenek saya beratapkan bertam

Meja solek itu beralaskan sutera Cina

Pak Kaduk berbajukan kertas

Pelengkap Kata Adjektif

Ayat

Kata tak transitif Pelengkap

beransur baik

menjadi genting

Kesihatan datuk saya beransur baik

Keadaannya menjadi genting

Pelengkap Frasa Sendi Nama

Ayat

Kata tak transitif Pelengkap

bekerja di Sarawak

menetap di luar negara

Allen belajar di Sarawak

Fedora menetap di luar Negara

Penerang Kata Nama

Ayat

Kata tak transitif Penerang

berbaju batik

berkebun sayur

Gadis itu berbaju batik

Keluarga Afiq berkebun sayur

23

Terdapat juga kata kerja tak transitif yang tidak memerlukan sebarang

penerang dan pelengkap seperti yang berikut :

Penduduk kampong bergotong-royong

Semua pelajar telah pulang

Daun-daun pokok berguguran

⟰ Frasa kerja transitif

Frasa kerja transitif ialah frasa kerja yang memerlukan objek,iaitu kata kerja

ini mesti diikuti oleh frasa nama sebagai penyambut untuk melengkapkan

kata kerja tersebut.Contohnya:

Ayat

Kata tak transitif Peyambut

membersihkan rumah

menyiram pokok bunga

Mereka membersihkan rumah sebelum hari raya

Ninie menyiram pokok bunga setiap petang

Frasa yang berhuruf condong ialah unsure keterangan yang mengikuti

objek.

Unsur keterangan itu boleh terdiri daripada frasa nama,frasa adjektif dan

frasa sendi nama.Contoh ayat :

Mereka meraikan tetamu malam tadi

ibu membeli sayur-sayuran segar

Kakak menghantar adik ke sekolah hari ini

Frasa kerja yang diikuti oleh frasa nama sebagai objek boleh terdiri

daripada satu objek ataupun dua objek seperti contoh ayat berikut :

Ning menyiapkan kertas kerjanya

Istifa membancuh kopi

Suryani menjahitkan suaminya baju melayu

24

⟰ Frasa Adjektif

Frasa adjektif ialah susunan perkataan yang terdiri daripada satu perkataan atau lebih

yang mengandungi kata adjektif atau kata sifat sebagai kata intinya .

Kata adjektif sebagai kata intinya. Berfungsi sebagai:

a) FA sebagai predikat

Contoh: Suara penyanyi itu merdu

Warna bajunya kemerah-merahan

b) FA sebagai unsur keterangan (KK)

Contoh: Mereka pulang segera

Kereta bergerak terlalu laju

c) FA sebagai penerang KN dalam predikat

Contoh: Nasi lemak masakan popular

Usman Awanag Pensyair Agung

Mempunyai unsur penguat yang terbahagi kepada 3 jenis:

i. Penguat Hadapan : paling, terlalu

Contoh: Suasana di stesen bas itu terlalu bising

ii. Penguat Belakang : sekali, benar, nian

Contoh: Buah durian yang dipamerkan itu besar sekali

iii. Penguat Bebas : amat, sungguh

Contoh: Tentera kita sungguh berani / Tentera kita berani

sungguh

⟰ Frasa Sendi Nama

Frasa sendi nama ialah binaan dalam ayat yang terdiri daripada satu kata sendi nama

dan satu frasa nama yang menjadi pelengkap kepada kata sendi nama itu.Frasa sendi

nama merupakan salah satu daripada empat frasa yang menjadi predikat ayat. Berbeza

dengan frasa-frasa prediket lain yang bersifat endosentrik frasa sendi nama bersifat

25

eksosentrik.Frasa eksosentrik ialah frasa yang tidak mempunyai satu unsur inti yang

dapat mewakili keseluruhan frasanya, seperti kata nama bagi frasa nama kata kerja

bagi frasa kerja dan data adjektif bagi frasa adjektif. Sebaliknya frasa sendi nama

mengandungi dua unsue wajib iaitu kata sendi nama diikuti oleh frasa nama. Contohnya

dari daripada,ke,kepada,pada,untuk dan sebagainya

Tidak ada kata inti. Terdiri daripada satu kata sendi nama dan diikuti FN. Antara binaan

FS:

a) Sendi Nama + Frasa Nama

Contoh: ke sekolah rendah

daripada kayu jati

b) Sendi Nama + Kata Nama Arah + Frasa Nama

Contoh: ke luar jendela

dari dalam hatinya

c) Sendi Nama + Kata Nama Arah + Frasa Nama + Ayat Komplemen

Contoh: ke dalam medan pertempuran untuk mempertahankan negara

d) Sendi Nama + Kata Nama Arah + Frasa Nama + Frasa Keterangan

Contoh: di atas pangkuan ibu setiap malam

ke utara Semenanjung Malaysia pada tahun hadapan

Subjek (frasa nama) Predikat ( frasa sendi Nama)

Meja itu diperbuat daripada kayu jati

Keretanya di pusat servis

Filem itu tentang peperangan

Secara umumnya,frasa sendi nama mempunyai tiga pola binaan seperti berikut

a) Kata Sendi Nama + Frasa nama

Binaan ini terdiri daripada satu kata sendi nama dan diikuti oleh satu

kata nama pelengkap.Contoh :

26

Ayat

Kata sendi Nama Frasa Nama

sejak semalam

dengan kesabarannya

b) Kata Sendi Nama + (Kata Nama Arah) + frasa nama

Binaan ini terdiri daripada satu kata sendi nama dan diikuti oleh frasa

nama yang didahului oleh kata arah sebagai unsure pilihan.Contoh:

Ayat

Kata sendi Nama Frasa Nama

Kata Arah Kata Nama

di hadapan sekolah

ke belakang kedai

c) Kata sendi Nama + (kata Arah) + Frasa Nama + (keterangan)

Satu lagi binaan frasa sendi nama terbentuk apabila frasa nama yang

menjadi pelengkap kepada sendi nama itu diikuti oleh unsure

keterangan yang hadir secara pilihan.Contoh:

Ayat

Kata sendi Nama Frasa Nama Keterangan

Kata Arah Kata Nama

ke utara tanah air setiap tahun

dari belakang rumah dengan datuk

27

28

FUNGSI FRASA

Dalam bahasa Melayu frasa terdapat 4 fungsi frasa iaitu :

a. Subjek

b. Predikat

c. Objek

d. Unsur keterangan

a) Subjek

frasa yang letaknya di hadapan predikat dalam susunan ayat biasa

Dalam susunan biasa ini,bahagian subjek diisi oleh frasa nama seperti

contoh yang berikut :

Subjek Predikat

Pakaian Aminah berwana hijau lembut

Pertandingan itu telah tamat sebentar tadi

Kemerdekaan negara disambut setiap tahun

Subjek boleh terdiri daripada unsur-unsur berikut :

Jenis unsur Subjek Predikat

Kata nama Encik Haikal bertugas sebagai jurutera

Kata ganti nama Kami baru pulang dari Simpang

Mengayau

Kata kerja yang

berfungsi sebagai kata

ganti nama

Membaca novel dapat menghiburkan hati

Kata adjektif yang

berfungsi sebagai kata

nama

Pemarah sikap yang perlu dielakkan

b) Predikat

29

Frasa yang letaknya selepas subjek dalam susunan ayat biasa.

Dalam susunan biasa ini,bahagian predikat boleh diisi oleh frasa-frasa

yang berikut :

Jenis predikat Definasi

Predikat Frasa Nama Frasa nama yang menjadi unsure predikat boleh terdiri

daripada kata nama am,kata nama khas,dan kata nama

terbitan

Predikat Frasa Kerja Frasa kerja yang menjadi unsur predikat boleh terdiri

daripada kata kerja tak transitif dan kata terbitan

Predikat Frasa adjektif Frasa adjektif yang menjadi unsur predikat boleh terdiri

daripada kata adjektif asal atau kata adjektif ganda.

Predikat Frasa Sendi

Nama

Frasa yang menjadi unsur predikat terdiri daripada kata

sendi nama yang diikuti frasa nama

Contoh ayat seperti berikut mengikut jenis predikat :

Jenis predikat Contoh

Subjek Predikat

Predikat Frasa Nama Bapanya pensyarah

Predikat Frasa Kerja Budak itu tertidur

Predikat Frasa adjektif Perpustaan itu luas

Predikat Frasa Sendi

Nama

Ibu pejabatnya di Kuala Lumpur

c) Objek

Bentuk kata nama atau sederetan kata nama yang menjadipenyambut

kepada kata kerja transitif

Objek boleh terdiri daripada kata nama am dan kata nama khas atau kata

ganti nama.

30

Terdapat dua jenis objek seperti berikutalam susunan biasa ini,bahagian

predikat boleh diisi oleh frasa-frasa yang berikut :

Jenis Objek Definasi

Objek tepat Bentuk kata nama yang menjadipenyambut langsung

kepada kata kerkja

Objek Sipi Bentuk kata nama yang menjadi penyambut tidak

langsung kepada kata kerja

Contoh ayat objek sipi

Pustakawan itu menyusun buku di rak

Kakak membaca novel

Contoh objek sipi

Ibu membuatkan datuk secawan kopi

Haikal membelikan Diana rantai emas

d) Unsur Keterangan

Frasa keterangan ialah unsur yang lazimnya terdapat dalam frasa kerja.

Bertugas untuk menerangkan kata kerja dengan lebih lanjut.

Unsur keterangan dapat dibahagikan kepada beberapa jenis berdasarkan

maknanya.Antaranya :

Keterangan Contoh perkataan Contoh Ayat

Tempat atau

arah

di,dari.daripada,ke,kepa

da, dan pada

Angin bertiup dari arah selatan

Waktu pada,dalam,sejak dan

hingga

Perang saudara berlaku pada zaman

dahulu

Tujuan atau

harapan

demi,untuk dan bagi Mereka membaca buku untuk

mengisi masa lapang

Cara dengan Burung tiung itu berbunti dengan

nyaringnya

Alat dengan + peralatan Murid –murid itu ke sekolah dengan

31

bas

Penyertaan ikut serta : dengan Dia datang dengan ibunya

Hal tentang,mengenai, dan

terhadap

Mereka berbincang tentang

sambutan Maulidur Rasul

Bagai seperti,bagai,sebagai

dan bak

Dia berdandan seperti pelakon

pujaannya

BINAAN AYAT

1. Istifa belajar bersungguh-sungguh agar dia menjadi pelajar yang cemerlang.

2. Datuk Seri Anwar Ibrahim telah dianugerahkan sebagai Tokoh Pemikir Dunia tempat ke

32 oleh Majalah Foreign Policy.

3. Ekonomi Negara Malaysia menguncup sebanyak 1.7% bagi suku tahun ketiga 2010.

4. Bandar raya Kuching merupakan Bandar raya yang bersih dan dihiasai dengan

permandangan yang cantik.

5. Kemalangan ngeri yang berlaku di Jalan Penampang telah mengorbankan 2 pemandu

kenderaan pacuan empat roda.

6. Aidi setiap hari berjalan kaki untuk ke kelas kerana kolej kediamannya dekat sahaja

dengan kelas.

7. Malaysia merupakan Negara perpaduan di rantau ini kerana rakyatnya berbilang kaum

dan hidup dalam keadaan harmoni.

8. Allen sedang membersihkan kawasan sekolah yang dipenuhi dengan sampah sarap

hasil daripada tindakan pelajar yang tidak bertanggungjawab.

9. Mazlan kerap bermain bola sepak bersama-sama dengan rakannya di padang bole

sepak sekolah.

10.Disebabkan tekanan ekonomi yang agak melampau, Saiful terpaksa berhijrah ke Kuala

Lumpur untuk mencari sumber rezeki bgi menampun kehidupan keluarganya.

32

11.Semua pemimpin parti politik harus bijak mengatur strategi yang effektif bagi

menambat hati pengundi untuk memenangi pilihanraya umum.

12.Ning telah menyertai pertandingan karaoke yang telah dianjur oleh persatuan musik di

Kuala lumpur.

13.Wandi telah meenghadiahi isterinya seutas rantai sebagai rasa sayang terhadap

isterinya.

14.Aidi sedang nyenyak tidur di atas katil itu akibat letih selepas berjaga sepanjang

malam.

15.Raihan sentiasa berusaha dengan gigih untuk mendapat keputusan yang cemerlang

dalam peperiksaan akhir tahun kelak.

33

Analisis ayat

Bil. Frasa Nama Frasa Kerja Frasa Adjektif Frasa Sendi

Nama

01. Istifa Belajar Cemerlang Yang

02. Datuk Seri Anwar

Ibrahim

Dianugerahkan Tokoh Pemikir

Dunia

-

03. Ekonomi Negara

Malaysia

Menguncup - bagi

04. Bandar raya Kuching Terbersih Dengan

05. Jalan Penampang Mengorbankan Yang

06. Aidi Berjalan kaki dekat ke

07. Malaysia - harmoni di

08. Allen Membersihkan Bertanggungjawab Yang

09. Mazlan Bermain - Di

10. Saiful Berhijrah Rezeki Di

11. Parti Politik Mengatur Bijak -

12. Ning Menyertai - Di

13. Wandy Menghadiahi sayang -

14. Aidi Tidur Letih Di

15. Raihan Berusaha Gigih/cemerlang denagan

34

REFLEKSIREFLEKSI

35

36

REFLEKSI

Pada hari pertama saya menerima tugasan ini pada 9 Februari 2010, saya tidak tahu

bagaimana hendak melaksanakan tugasan ini kerana saya berangapan bahawa

tugasan ini agak sukar dan saya keliru tentang tugasan ini pada mulanya tetapi

pensyarah, En Ahmad Rasol telah menerangkan secara terperinci mengenai tugasan

ini. Setelah tugasan kerja kursus ini diterangkan oleh pensyarah, saya mendapai

bahawa sebenarnya tugasan ini tidaklah sukar seperti yang saya jangkakan.

Saya mula mengorak langkah untuk menyiapkan tugaan yang diberi ini dengan

menghabiskan masa di pusat sumber untuk mencari bahan yang berkaitan dengan

kerja kursus yang teelah diberikan. Semasa mencari bahan yang berkaitan denagn

kerja Kurusu ini, saya telah mengalami kesulitan dalam mendapatkan bahan saya ingin

dapatkan kerana sumber dari internet adalah terhad dan juga suber dari perpustakaan

telah banyak dipinjam oleh pelajar yang lain.

Setelah saya cuba untuk menyiapkan tugasan ini, saya rasa tugasan ini tidaklah sukar

seperti apa yang saya bayangkan ketika Encik Ahmad Rasol menyerahkan tugasan ini.

Tugasan ini telah bertindak sebagai serampang dua mata bagi saya kerana ianya telah

membantu saya dalam mempertingkatkan ilmu mengenai Frasa Bahasa Melayu.

Bahkan tugasan ini juga telah membuka kotak fikiran saya untuk lebih berfikir di luar

kotak bagi melakasanakan tugasan ini denagn lebih berkesan dan efektif.

Bahagian yang paling menyeronokkan dalam menyiapkan tugasan ini ialah apabila

saya telah dapat meenyiapkan tugasan ini pada tarikh yang telah ditetapkan oleh

pensyarah. Saya berasa agak lega denagn usaha saya selama sebulan dalam

penghasilan kerja kursus ini.

Secara tuntasnya, tugasan ini sedikit sebanyak telah meningkatkan kemahiran diri saya

dalam mengenal ilmu Bahasa Melayu dengan lebih dalam lagi. Ianya juga telah

memberi kesedaran dalam diri saya untuk menjaga dan memperkasakan bahasa

kebangsaan Negara kita ini.

37

_______________________________

(MOHAMAD SAFWANDI BIN SUAIDI)

BIBLOGRAFIBIBLOGRAFI

38

BIBLIOGRAFI

Abdullah Hassan. (2006). Linguistik Am Bahasa Melayu. Kuala Lumpur:

PTS PROFESSIONAL Publication. Sdn Bhd.

Hjh Noresah bt. Baharom et al, (pnyt.) (2002). Kamus Dewan Edisi Ketiga. Malaysia:

------ Dewan Bahasa dan Pustaka Kuala Lumpur.

Indirawati Zahid. (2006, Oktober). Agenda Bahasa. Dewan Bahasa, pp. 42-43.

Nik Safiah Karim et al. (2006). Tatabahasa Dewan Edisi Baharu. Kuala Lumpur:

Dewan Bahasa dan Pustaka.

Nik Safiah Karim, Norliza Jamalluddin. (2003). Bahasa Melayu STPM.selangor:

Fajar Bakti Sdn Bhd.

Siti Hajar Abdul Aziz,Siri pendidikan Guru (Bahasa Melayu 1-PPISMP). Oxford

- Fajar.Sdn.Bhd

Tanpa Pengarang. (2007). Portal Pendidikan.http://www.tutor.com.my/stpm/

Frasa%20nama/frasa_nama.htm. dilayari pada 11 Februari 2009.

Tanpa Pengarang. (2007). Portal Pendidikan.http://www.tutor.com.my/stpm/ frasa

%20adjektif/frasa_adjektif.htm. dilayari pada 11 Februari 2009.

39

KOLABORASIKOLABORASI

40

KOLABORASI

BIL TARIKH PERKARA YANG DIBINCANGKAN

KOMEN TANDA TANGAN

01

02

03

04

05

06

07

08

09

10

41

LAMPIRANLAMPIRAN

42