sintaksis morfologi kkbi

8/14/2019 sintaksis morfologi kkbi

1/20

INSTITUT PERGURUAN BAHASA MELAYU MALAYSIA

JALAN LEMBAH PANTAI, 59990 KUALA LUMPUR.

KERJA KURSUS BERASASKAN ILMU

DR. SUPIAN BIN MD NOOR

BAHASA MELAYU 1(MORFOLOGI DAN SINTAKSIS)

PROGRAM PERSEDIAAN IJAZAH SARJANA MUDAPERGURUAN (PPISMP)

SEMESTER 2, 2008AMBILAN JULAI 2007

NAMA : AMIRUDDIN BIN ABD RAHMAN

NO. K/P: 880109-26-5001

NO. MATRIK : 90172863

KELAS : PPISMP 2D

1


2/20

Petikan.

Faktor jalan yang kurang baik dikenal pasti juga sebagai punca

berlakunya kemalangan jalan raya. Ada sesetengah jalan yang didapati

berlubang-lubang, struktur permukaan jalan yang tidak rata, dan mempunyai

selekoh yang sangat tajam . Keadaan jalan raya seperti ini amat berbahaya

kepada pengguna jalan raya, terutama kepada penunggang motosikal. Di

samping itu,kemalangan berlaku disebabkan kegagalan pihak yang

dipertanggungjawabkan untuk menyelenggara jalan raya dengan telus dan

sempurna. Kurangnya papan tanda keselamatan dan tidak tepat, kurang

pencahayaan pada waktu malam, dan lampu isyarat yang tidak berfungsi

dengan baik menyebabkan kemalangan jalan raya berlaku. Selain itu, punca

kemalangan jalan raya berlaku adalah disebabkan penguatkuasaan undang-

undang yang tidak menyeluruh menyebabkan sesetengah pengguna melakukan

kesalahan jalan raya . Misalnya, ketiadaan polis trafik di sesetengah

persimpangan lampu isyarat yang strategik akan menyebabkan mereka

melanggar lampu isyarat merah. Tindakan mereka ini menyebabkan kemalangan

jalan raya berlaku.

Sesunguhnya para pengguna jalan raya haruslah sentiasa mengamalkan

sikap berhati-hati agar kemalangan jalan raya dapat dibendung. Selain itu,

tindakan tegas perlu diambil terhadap sesiapa yang melakukan kesalahan di

jalan raya.

2


3/20

Bentuk kata dan huraian petikan.

Kata Huraian

faktor kata nama am yang bersifat abstrak .

jalan kata nama am yang bersifat konkrit .yang kata sandang.

kurang kata keterangan darjah.

baik kata adjektif.

dikenal kata kerja pasif.

pasti kata keterangan masa.

juga kata keterangan.

sebagai kata sendi.

punca kata nama.

berlakunya kata kerja tak transitif kerana wujud awalan ber- pada

kata laku.

kemalangan kata nama terbitan kerana penambahan imbuhan

apitan ke-an pada kata adjektif(malang).

jalan raya kata nama am

ada kata kerja transitif

sesetengah kata bilangan tak tentu untuk menghitung

jalan kata nama am yang bersifat konkrit

yang kata sandang

didapati kata kerja pasif diri ketiga

berlubang-lubang kata ganda berimbuhanstruktur kata nama am yang bersifat abstrak

permukaan kata nama terbitan yang terbentuk daripada

penambahan imbuhan apitan pada kata nama(muka)

jalan kata nama am yang bersifat konkrit

yang kata sandang

tidak kata keterangan nafi

rata kata adjektif

dan kata hubung

mempunyai kata kerja transitif

selekoh kata nama amyang kata sandang

sangat kata penguat

tajam kata adjektif

keadaan kata nama terbitan

jalan raya kata nama am bersifat konkrit pada kata jalan dan

kata nama am bersifat abstrak pada kata raya.

3


4/20

seperti kata sendi

ini kata ganti tunjuk

amat kata keterangan darjah

berbahaya kata kerja tak transitif

kepada kata sendi

penunggang kata nama terbitan yang terbentuk kerana

penambahan imbuhan awalan pe- pada kata kerja

tunggang.

motosikal kata nama am yang bersifat konkrit

di kata sendi

samping kata keterangan arah kerana samping juga boleh

memberi makna sisi.

itu kata ganti tunjuk.

penanda wacana terbentuk apabila ketiga-tiga kata ini

digabungkan iaitu kata di,samping dan itu.

kemalangan kata nama terbitan yang terbentuk daripada

penambahan apitan ke-an pada kata adjektif malang.

berlaku kata kerja tak transitif.

disebabkan kata nama terbitan yang terbentuk daripada

penambahan imbuhan apitan di-kan pada kata nama

sebab.

kegagalan kata nama terbitan kerana terdapat penambahan

imbuhan apitan ke-an pada kata nama gagal.

pihak frasa nama.

yang kata sandang.

dipertanggungjawabkan

kata kerja pasif diri ketiga.

untuk kata sendi.

menyelenggara kata kerja transitif.



dengan kata sendi.

telus kata adjektif.

dan kata hubung gabungan.

sempurna kata adjektif.

kurangnya frasa nama kerana kata kurang ialah kata adjektif

4


5/20

yang telah menerima kata sandang nya dan

membentuk frasa nama.

papan kata nama am yang bersifat konkrit.

tanda kata nama am yang bersifat konkrit.

keselamatan kata nama terbitan kerana penambahan imbuhan

apitan ke-an pada kata adjektif selamat.


tidak kata keterangan nafi.

tepat kata adjektif.

kurang kata yang digunakan untuk menunjukkan tingkat

perbandingan.

pencahayaan kata nama terbitan kerana penambahan imbuhan

apitan pe-an pada kata nama cahaya.pada kata sendi.

waktu kata nama am yang bersifat abstrak.

malam kata nama am yang bersifat abstrak.


lampu kata nama am yang bersifat konkrit.

isyarat kata nama am yang bersifat abstrak.

yang kata sandang.

tidak kata keterangan nafi.

berfungsi kata kerja tak transitif.

dengan kata sendi.

baik kata adjektif.menyebabkan kata kerja transitif.






selain kata hubung pancangan.


punca kata nama am yang bersifat abstrak.





5


6/20


adalah kata pemeri.

disebabkan kata kerja pasif diri ketiga.

penguatkuasaan kata nama terbitan.

undang-undang kata ganda seluruh.

yang kata sandang.tidak kata keterangan nafi.

menyeluruh kata nama terbitan kerana terdapat penambahan

imbuhan awalan me- pada kata nama seluruh.

menyebabkan kata kerja transitif.

sesetengah kata bilangan tak tentu untuk menghitung sesuatu.

pengguna kata nama terbitan kerana terdapat penambahan

imbuhan awalan peng- pada kata kerja guna.

melakukan kata kerja transitif.

kesalahan kata nama terbitan kerana terdapat penambahan

imbuhan apitan ke-an pada kata nama salah.



misalnya frasa nama kerana dapat menerima kehadiran -nya.

ketiadaan kata nama terbitan kerana terdapat penambahan

imbuhan apitan ke-an pada kata nama tidak.

polis kata nama am yang bersifat konkrit.

trafik kata nama am yang bersifat konkrit.di kata sendi.

sesetengah kata bilangan tak tentu untuk menghitung.

persimpangan kata nama terbitan kerana terdapat penambahan

imbuhan apitan per-an pada kata nama simpang.



yang kata sandang.

strategik kata nama am yang bersifat abstrak.

akan kata keterangan masa.


mereka kata ganti diri ketiga.

melanggar kata kerja tak transitif.



merah kata nama am yang bersifat abstrak.

tindakan kata kerja transitif.

6


7/20

mereka kata ganti nama diri ketiga.

ini kata ganti tunjuk.



apitan ke-an pada kata adjektif(malang).jalan raya kata nama am bersifat konkrit pada kata jalan dan



sesungguhnya frasa nama kerana dapat menerima kehadiran nya.

para penjodoh bilangan.

pengguna kata nama terbitan kerana penambahan awalan peng-

pada kata kerja guna.



haruslah frasa nama.

sentiasa kata hubung pancangan.

mengamalkan kata nama terbitan kerana penambahan imbuhan

apitan meng kan pada kata kerja amal.

sikap kata nama.

berhati-hati kata ganda berimbuhan.

agar kata hubung pancangan.


apitan ke-an pada kata adjektif(malang).



dapat kata bantu.

dibendung kata kerja tak transitif.

selain kata bantu.


tindakan kata kerja transitif.

tegas kata adjektif.

perlu kata bantu.

diambil kata kerja pasif.

terhadap kata sendi.

sesiapa kata ganti tanya tak tentu.

yang kata sandang.

melakukan kata kerja transitif.

kesalahan kata nama terbitan kerana penambahan imbuhan

7


8/20

apitan ke-an pada kata nama salah.

di kata sendi.



DEFINISI FRASA

Nik Safiah pada tahun 1993 telah mendefinisikan frasa sebagai unit yang boleh

berdiri sendiri daripada satu susunan yang mengandungi sekurang-kurangnya

dua perkataan , ataupun satu perkataan yang berpotensi untuk diperluas menjadi

dua perkataan atau lebih.

8


9/20

Mengikut Buku Petunjuk Tatabahasa Bahasa Melayu yang dihasilkan Profesor

Dr. Awang Sariyan, frasa ialah sepatah kata atau lebih daripada sepatah kata

yang dapat berfungsi sebagai subjek atau predikat atau objek dalam sesuatu

ayat. Zaba pada tahun 1965 menganggap frasa sebagai rangkai kata.

Abdullah Hassan pada tahun 2002 menyatakan bahawa frasa sebagai

sekumpulan perkataan.

Menurut Prof. Dato Dr. Hajah Asmah Hj. Omar, frasa ditakrifkan sebagai urutan

dua kata atau lebih yang bertugas sebagai satu kesatuan. Manakala, menurut

Pak asraf atau nama sepenuhnya Haji Mohd. Asraf bin Haji Abdul Wahab, frasa

bermaksud sepatah kata atau lebih daripada sepatah kata yang dapat bertugas

subjek atau predikat atau objek dalam sesuatu ayat.

JENIS-JENIS FRASA

Frasa terbahagi kepada empat jenis frasa iaitu frasa nama, frasa kerja, frasa

adjektif dan fasa sendi nama. Penamaan sesuatu frasa ditentukan oleh nama

kata yang menjadi kata utama frasa. Sekiranya kata yang menjadi kata utama

frasa itu ialah kata nama, maka frasa itu disebut frasa nama, jika inti frasa itu

9


10/20

ialah kata kerja, maka frasa itu disebut sebagai frasa kerja dan hal ini juga

berlaku kepada kata sendi dan kata adjektif.

(a) Frasa nama

Frasa nama (FN) ialah kata nama atau sekumpulan kata yang kata

utamanya kata nama dan yang dapat bertugas sebagai subjek, atau predikat,

atau objek dalam ayat. Semua kata nama yang dapat bertugas sebagai subjek

atau predikat dalam sesuatu ayat merupakan frasa nama. Binaan ayat dasar

dalam bahasa Melayu terdiri daripada dua konsitituen yang utama iaitu subjek

dan predikat. Unsur- unsur yang membentuk konsitituen utama ayat-ayat dasar

bahasa Melayu adalah seperti berikut :

(i) FN + FN

(ii) FN + FA

(iii) FN + FS

(iv) FN + FK

Dalam sistem tatabahasa Melayu, susunan unsur-unsur frasa nama mesti

mematuhi hukum D-M iaitu unsur yang diterangkan mesti mendahului unsur

yang menerangkan. Hukum ini menyatakan bahawa unsur penerang dalam

sesuatu frasa nama boleh diletakkan sesudah kata nama, tetapi tidak boleh

sebelum kata nama.

10


11/20

(b) Frasa kerja

Frasa kerja (FK) ialah kata kerja yang dapat bertugas sebagai predikat dalam

ayat atau sekumpulan kata yang mempunyai kata kerja sebagai kata utamanya.

Kata kerja tersebut pula boleh terdiri daripada kata kerja transitif dan kata kerja

tak transitif. Kata kerja transitif boleh hadir secara sendiri atau diikuti oleh satu

atau sederetan kata, manakala kata kerja transitif mesti diikuti oleh objek.

(c) Frasa adjektif

Frasa adjektif (FA) ialah susunan perkataan yang terdiri daripada satu atau

beberapa perkataan yang mengandungi kata sifat atau kata adjektif sebagai

kata intinya. Kata inti merupakan bahagian utama dalam susunan frasa tersebut.

Frasa adjektif berfungsi sebagai predikat dan juga sebagai unsur keterangan dan

unsur penerang dalam predikat. Sebagai unsur keterangan, kata adjektif hadir

sesudah kata kerja dan sebagai unsur penerang, kata adjektif hadir selepas kata

nama.

(d) Frasa sendi

Frasa sendi ialah sekumpulan kata yang terdiri daripada kata sendi serta

frasa nama sebagai objek atau menjadi pelengkap kata sendi itu. Kata sendi

nama adalah bentuk morfem atau kata yang letaknya di hadapan frasa nama.

11


12/20

Kata sendi dari, di dan ke adalah kata sendi yang utama kerana paling banyak

dan sangat biasa digunakan dalam pertuturan dan penulisan. Contohya: di

sini,atau dari tempat itu. Kata sendi nama seperti boleh juga dan sebagai pilihan

mesti didahului oleh kata bantu.

FUNGSI FRASA

(a) Frasa nama

(b)

Frasa nama mampu berfungsi sebagai subjek, atau predikat, atau objek,

mahupun sebagai pelengkap dalam suatu binaan ayat. Hal ini dapat dibuktikan

melaui contoh ayat-ayat yang berikut :

(i) Baju itu cantik.

( frasa nama baju ituberfungsi sebagai subjek )

(ii) Pemuda itu abang saya.

( frasa namapemuda ituberfungsi sebagai predikat )

(iii) Dia memancing ikan.

( frasa nama ikan berfungsi sebagai objek )

(iv) Budak itu berseluarpanjang.

( frasa namapanjangberfungsi sebagai pelengkap )

(b) Frasa kerja

12


13/20

Dalam binaan ayat dasar, frasa kerja dapat berfungsi sebagai predikat,

contohnya :

(i) Saya sedang memakai baju.

(ii) Ali suka membeli majalah.

(c) Frasa adjektif

Dalam binaan ayat, frasa adjektif boleh berfungsi sebagai predikat, keterangan

selepas frasa kerja dan penerang kepada frasa nama. Contohnya :

(i) Pelajar baharu itu rajin sungguh.

( sebagai predikat )

(ii) Amer berlari sangat pantas.

( sebagai keterangan frasa kerja )

(iii) Kadang-kadang saya sakit kepala.

( sebagai penerang kata nama )

(d) Frasa sendi

Dalam binaan ayat, frasa sendi boleh bertindak sebagai predikat, penerang frasa

nama, dan keterangan frasa kerja. Contohnya :

(i) Meja itu di belakang almari.

( sebagai predikat )

13


14/20

(ii) Baju di dalam almari itu telah dicuri.

( sebagai penerang frasa nama )

(iii) Mereka berlari di padang sekolah.

( sebagai keterangan frasa kerja

1.Emak menjahit sehelai

baju.

emak ialah frasa nama yang berfungsi sebagai

subjek

menjahit sehelai baju ialah frasa kerja yang

berfungsi sebagai predikat

2.Selipar saya tidak cantik. selipar saya ialah frasa nama yang berfungsi

sebagai subjek

14


15/20

tidak cantikialah predikat

3.Kereta dia sangat cantik. kereta dia ialah frasa nama yang berfungsi

sebagai subjek

sangat cantik ialah frasa adjektif yang berfungsi

sebagai predikat ayat.

4.Biliknya di belakang ruang

tamu.

biliknya ialah frasa nama yang berfungsi sebagai

subjek

di belakang ruang tamu ialah frasa sendi yang

berfungsi sebagai predikat

biliknya ialah kata nama am dan nya merupakan

kata ganti diri ketiga

5.Ini basikal adik. ini ialah frasa nama yang berfungsi sebagai

subjek.

basikal adik ialah frasa nama yang berfungsi

sebagai predikat dalam ayat.

6.Bas itu dari Kedah. bas itu ialah frasa nama am yang berfungsi

sebagai subjek.

dari Kedah ialah frasa sendi yang berfungsi

sebagai predikat dalam ayat.

7.Pelajar itu berlari di

padang.

pelajar ituialah frasa nama yang berfungsi

sebagai subjek.

15


16/20

berlari di padang ialah frasa kerja yang berfungsi

sebagai predikat ayat.

8.Jalil sangat gemar bermain

tennis.

Jalil ialah frasa nama yang berfungsi sebagai

subjek

sangat gemar bermain tenis merupakan frasa

adjektif

9. Guru-guru itu berbincang. Guru-guru itu merupakan frasa nama yang

berperanan sebagai subjek dan berbincangr

berfungsi sebagai predikat.

berbincang merupakan frasa kerja yang terdiri

daripada kata kerja tak transitif.

10. Dia menyelesaikan

masalah itu.

dia ialah frasa nama yang berfungsi sebagai

subjek

menyelesaikan kesulitan ituialah frasa kerja yang

berfungsi sebagai predikat ayat.

11. Hidung wanita itu

mancung.

hidung wanita itu merupakan frasa nama yang

berfungsi sebagai subjek.

mancung pula merupakan frasa adjektif yang


12. Alor Setar ibu

negeri Kedah.

Alor Setar ialah frasa nama yang berfungsi

sebagai subjek.

Ibu negeri Kedah ialah frasa nama yang


16


17/20

13.Kakak saya paling

anggun.

kakak saya merupakan frasa nama yang

berfungsi sebagai subjek.

paling anggun merupakan frasa adjektif yang


frasa adjektif dalam ayat ini terdiri daripada

gabungan kata penguat palingdan frasa adjektif

anggun.

14. Ini topi keledar saya. ini merupakan frasa nama yang berperanan

sebagai subjek.

topi keledar saya ialah frasa nama juga tetapi


15.Aku selalu ke rumah Ali. aku merupakan frasa nama yang berfungsi

sebagai subjek manakala selalu ke rumah ali

merupakan frasa sendi yang berfungsi sebagai

predikat.

frasa sendi dalam ayat ini terdiri daripada

gabungan kata keterangan masa selalu, kata

sendi ke dan frasa nama iaitu rumah Ali.

17


18/20

RUJUKAN

Ahmad Khair Mohd Nor.(2003). Pengantar Sintaksis Bahasa Melayu.

Kuala Lumpur : Utusan Publications & Distributors Sdn Bhd.

Awang Sariyan. (2007). Petunjuk Tatabahasa Bahasa Melayu.

Petaling Jaya : Sasbadi Sdn Bhd.

Darwis Harahap (1989). Struktur Sintaksis Ayat Selapis Dalam Bahasa Malaysia.

Kuala Lumpur : Dewan Bahasa dan Pustaka.

Hashim bin Haji Musa.(1990) Sintaksis Bahasa Melayu.

Kuala Lumpur : Agensi Penerbitan Nusantara.

Abdullah Hassan, Ainon Mohd. (1994). Tatabahasa Dinamika.

Kuala Lumpur : Utusan Publications & Distributors Sdn Bhd.

18


19/20

JADUAL PERLAKSANAAN TUGAS 2008

MATA PELAJARAN:BAHASA MELAYU (SINTAKSIS DAN MORFOLOGI)

NAMA PELAJAR :AMIRUDDIN BIN ABD RAHMAN

KUMPULAN :PPISMP 1D

BIL. TARIKH AKTIVITI CATATAN

1

2.

3.

4.

5.

6.

7.

21.01.2008

25.01.2008

02.02.2008

04.02.2008

24.03.2008

26.03.2008

31.03.2008

Dr. Supian mengedarkan soalan tugasan

dan memberi penerangan tentang

tugasan kepada pelajar.

Mencari sumber rujukan.

Membaca buku Petunjuk Tatabahasa

untuk mendapatkan kefahaman

mengenai tugasan yang harus

dilaksanakan.

Mula membuat analisis kata dalam

petikan.

Menemui Dr. Supian untuk menyemak

draf awal kerja kursus.

Menemui Dr. Supian lagi untuk semakan

binaan 15 ayat.

Menghantar Kerja Kursus.

19


20/20

sintaksis morfologi kkbi

Documents