asuhan keperawatan gangguan sistem pencernaan pada klien dengan hepatitis

8/18/2019 Asuhan Keperawatan Gangguan Sistem Pencernaan Pada Klien Dengan Hepatitis

1/32


2/32

1/ Unt#k +en&elakan anat$+i %ii$l$gi "epar

4/ Unt#k +en&elakan pengertian pen'akit "epatiti

7/ Unt#k +en&elakan eti$l$gi "epatiti

8/ Unt#k +en&elakan +ani%etai "epatiti

5/ Unt#k +en&elakan pat$%ii$l$gi "epatiti

9/ Unt#k +en&elakan pat"0a' "epatiti:/ Unt#k +en&elakan pe+erikaan pen#n&ang "epatiti

;/ Unt#k +en&elakan penatalakanaan "epatiti

/ Unt#k +en&elakan k$+plikai "epatiti

12/ Unt#k +en&elakan pengka&ian Hepatiti

11/ Unt#k +en&elakan !iagn$a "epatiti

14/ Unt#k +en&elakan inter)eni "epatiti

17/ Unt#k +en&elakan i+ple+entai "epatiti

18/ Unt#k +en&elakan e)al#ai "epatiti.

6. Man%aat

1/ Tenaga pera0at

• Dapat +e+(e!akan (ent#k*(ent#k "epatiti.

• Dapat +engka&i ge&ala "epatiti.

• Dapat +eren6anakan tin!akan !ala+ penennganan "epatiti.

• Dapat +elakanakan tin!akan !ala+ pera0atan "epatiti.

4/ Ma"ai0a

• Dapat +e+a"a+i k$nep te$ri !ari "epatiti

• Se(agai (a"an pe+(ela&aran #nt#k +engeta"#i tentang

"epatiti

• Dapat +enerapkan !i lingk#ngan +a'arakat tentang

pentingn'a +en&aga p$la "i!#p, #nt#k +eng"in!ari "epatiti.

• Dapat +engenali e6ara !ini tan!a !an ge&ala "epatiti !an

!apat +elak#kan penanganan le(i" 6epat #nt#k +eng"in!ari

k$+plki le(i" lant.

7/ Ma'arakat

• Dapat +enngenal !an +en&aga lingk#ngan 'ang !apat

+en'e(a(kan "epatiti

• Me+(ent#k p$la piker +a'arakat le(i" terara" !ala+ +en&aga

kee"atan !iri le(i" !ini.

8/ Pen!i!ikan

• Tenaga pen!i!ik +a+p# +en&elakan tentang k$nep te$ri !an

a#"an kepera0atan !ari "epatiti

• Ma+p# +engara"kan p$la pikir +a"ai0a !ala+ +en&aga

kee"atan le(i" !ini.


3/32

BAB II

TIN Anat$+i "epar

S#+(er> "ttp>??ain#n"airan'.(l$gp$t.6$+?4211?11?+engenal*(a"a'a*pen'akit*

"epatiti."t+l

Hati a!ala" $rgan intetinal ter(ear !engan (erat antara 1,4*1,; kg ata# le(i" 453

(erat (a!an $rang !e0aa !an +er#pakan p#at +eta($li+e t#(#" !engan %#ngi

angat k$+plek 'ang +ene+pati e(agian (ear k#a!ran kanan ata a(!$+en.

Bata ata "ati (era!a e&a&ar !engan r#angan interk$tal kanan !an (ata (a0a"

+en'er$ng ke ata !ari iga I@ kanan ke iga III kiri.

Per+#kaan p$teri$r "ati (er(ent#k 6ek#ng !an ter!apat 6ela" tran)eral

epan&ang 5 6+ !ari ite+ p$rta "epati. +ent#+ +in$r ter!apat +#lai !ari

ite+ p$rta 'ang +engan!#ng arteri "epati6a, )ena p$rta !an !#kt# k$le!$k#.

Site+ p$rta terletak !i !epan )ena ka)a !an !i(alik kan!#ng e+pe!#. Per+#kaan

anteri$r 'ang 6e+(#ng !i(agi +en&a!i 4 l$(# $le" a!an'a perlekatan liga+ent#+

%ali%$r+ 'ait# l$(# kiri !an l$(# kanan 'ang (er#k#ran kira*kira 4 kali l$(#

kiri. Hati ter(agi ; eg+en !engan %#ngi 'ang (er(e!a. Pa!a !aarn'a, gari

6antlie 'ang ter!apat +#lai !ari )ena 6a)a a+pai kan!#ng e+pe!# tela"

+e+(agi "ati +en&a!i 4 l$(# %#ngi$nal, !an !engan a!an'a !aera" !engan

http://ainunhairany.blogspot.com/2011/11/mengenal-bahaya-penyakit-hepatitis.htmhttp://ainunhairany.blogspot.com/2011/11/mengenal-bahaya-penyakit-hepatitis.htmhttp://ainunhairany.blogspot.com/2011/11/mengenal-bahaya-penyakit-hepatitis.htmhttp://ainunhairany.blogspot.com/2011/11/mengenal-bahaya-penyakit-hepatitis.htm


4/32

)ak#lariai relati% e!ikit, ka!ang*ka!ang !i&a!ikan (ata reeki. Se6ara

+ikr$k$pi !i!ala+ "ati +an#ia ter!apat 52.222*122.222 l$(#li, etiap l$(#l#

(er(ent#k "ekag$nal 'ang ter!iri ata el "ati (er(ent#k k#(# 'ang ter##n

ra!ial +engelilingi )ena entrali.

Ga+(ar 4.4> Sirk#lai Hepar

Hati a!ala" $rgan ter(ear !an terpenting !i !ala+ t#(#". rgan ini penting #nt#k

ekrei e+pe!#, na+#n ga +e+iliki %#ngi lain antara lain >

a Meta($li+e kar($"i!rat, le+ak, !an pr$tein etela" pen'erapan !ari

al#ran pen6ernaan.

( Det$ki%ikai ata# !egra!ai at ia !an "$r+$n erta $(at !an en'a0a

aing lain'a.

6 Sintei (er(agai +a6a+ pr$tein pla+a +en6ak#p #nt#k pe+(ek#an

!ara" !an #nt#k +engangk#t "$r+$n tir$i!, ter$i!, !an k$leter$l.

! Pen'i+panan glik$gen, le+ak, (ei, te+(aga, !an (an'ak )ita+in.

e Pengakti%an )ita+in D 'ang !ilakanakan $le" "ati !an gin&al

% Pengel#aran (akteri !an el !ara" +era" 'ang #!a" r#ak.

g Ekkrei k$leter$l !an (ilir#(in.

4. Pengertian Hepatiti

Hepatiti a!ala" #at# pr$e pera!angan !i%# pa!a &aringan 'ang !apat

!ie(a(kan $le" in%eki )ir# !an $le" reaki t$kik ter"a!ap $(at*$(atan erta

(a"an*(a"an ki+ia. -S#&$n$ Ha!i, 1/. akan a+a "aln'a !engan +en#r#t

Ra"a!ian Sa$ngk$ -422/, 'ang +engatakan (a"0a "epatiti iala" pera!angan

"ati 'ang ak#t karena #at# in%eki karena kera6#nan.

Hepatiti )ir# +er#pakan in%eki ite+ik $le" )ir# !iertai nekr$i !an klini,

(i$ki+ia erta el#ler 'ang k"a -S+elter, 4221/

7. Eti$l$gi Hepatiti

Pen'e(a( T'pe A T'pe B T'pe C T'pe D T'pe E T'pe G


5/32

Met$!e

tran+ii

=ekal*

$ral

+elal#i

$rang lain

Parentera

l ek#al,

perinatal

Parenteral

&arang

ek#al,

$rang ke

$rang,

perinatal

Parenteral

perinatal,

+e+erl#ka

n k$in%eki

!engan

t'pe B

=ekal*$ral K$ntak

!engan

!ara" 'ang

terin%eki

)ir# HG

Mirip

!engan

)ir#

"epatiti 6

Kepara"*an Tak

ikterik

!an

ai+t$*

+atik

Para" Men'e(ar

l#a, !apat

(erke+*

(ang

a+pai

kr$ni

Peningkata

n ini!en

kr$ni !an

gagal

"epar ak#t

Sa+a

!engan D

S#+(er

)ir#

Dara",

%e6e,

ali)a

Dara",

ali)a,

e+en,

ekrei

)agina

Ter#ta+a

+elal#i

!ara"

Melal#i

!ara"

Dara",

%e6e,

ali)a

Melal#i

!ara"


6/32

Ink#(ai-"ar

i/

15*8

"ari, rata*

rata 72

"ari.

4;*192

"ari.

Rata*rata

:2*;2

"ari

15*192 "ari

Rata*rata 52

"ari

41*182

"ari

Rata* rata

75 "ari

15*95 "ari

Rata*rata

84 "ari

15*192

"ari

Rata*:2*;2

"ari

I+#nita

"$+$l$g

#

"$+$l$g

#

Serangn

ke!#a

"$+$l$g#

!apat

+en#nkka

n i+#nita

'ang ren!a"

ata# iin%eki

$le" agen

lain

"$+$l$g# Ti!ak

!iketa"#i

Ti!ak

!iketa"#i


7/32

Tan!a !an

ge&ala

Dapat

ter&a!i

!engan

ata#

tanpa

ge&ala,

akit

+irip %l#.

=ae

praikterik

>

Sakit

kepala,

+alaie,

%atig#e,

an$rekia

, %e(ri.

=ae

ikterik>

#rine

'ang

(er0arna

gelap,

ge&ala

ikter#

Dapat

ter&a!

tanpa

ge&ala,

!apat

ti+(#l

artralgia,

r#a+

Ser#pa

!engan

HB,ti!ak

(egit# (erat

!an an

ikterik

er#pa

!enngan

HB)

Ser#pa

!enngan

HA ,

anngat (er

at pa!a

0anita

'ang "a+il.

Ke(an'aka

n $rang

ti!ak

+e+iliki

ge&ala

ak#t.

Se(an'ak

42 3 !ari

pen!erita

"epatiti C

ga

+en!erita

"epatiti

ini.


8/32

-(r#nner#!art, 4224/

8. Mani%etai klini

a. =ae Pre Ikterik

Kel#"an #+#+n'a ti!ak k"a.Kel#"an 'ang !ie(a(kan in%eki )ir#

(erlang#ng ekitar 4*: "ari.Na%# +akan +en#r#n -perta+a kali ti+(#l/,

na#ea, )$+it#, per#t kanan ata -#l# "ati/ !iraakan akit. Sel#r#" (a!an

pegal*pegal ter#ta+a !i pinggang, (a"# !an +alaie, leka 6apek ter#ta+a

$re "ari, #"# (a!an +eningkat ekitar 7$C (erlang#ng ela+a 4*5 "ari,

p#ing, n'eri peren!ian.Kel#"an gatal*gatal +en6$l$k pa!a "epatiti )ir# B.

(. =ae Ikterik Urine (er0arna eperti te" pekat, tin&a (er0arna p#6at, pen#r#nan #"# (a!an

!iertai !engan (ra!ikar!i.Ikter# pa!a k#lit !an klera 'ang ter# +eningkat

pa!a +ingg# I, ke+#!ian +enetap !an (ar# (erk#rang etela" 12*18

"ari.Ka!ang*ka!ang !iertai gatal*gatal paa el#r#" (a!an, raa le# !an

leka 6apai !iraakan ela+a 1*4 +ingg#.

6. =ae Pen'e+(#"an

Di+#lai aat +eng"ilangn'a tan!a*tan!a ikter#, raa +#al, raa akit !i #l#

"ati, !i##l (erta+(a"n'a na%# +akan, rata*rata 18*15 "ari etela"

ti+(#ln'a +aa ikterik. Warna #rine ta+pak n$r+al, pen!erita +#lai +eraa

egar ke+(ali, na+#n le+a !an leka 6apai.

5. Pat$%ii$l$gi

Ga+(ar 4.7> Hepatiti

S#+(er> "ttp>??ain#n"airan'.(l$gp$t.6$+?4211?11?+engenal*(a"a'a*pen'akit*

"epatiti."t+l

Pen'e(a( !ari "epatiti A a!ala" )ir# !ari "epatiti A. pen#laran )ir# ini +elal#i

%ekal, $ral !an replikai )ir# ter&a!i !ala+ "ati. Pen'akit "epatiti A, ata# 'ang

!ikenal ga !engan pen'akit k#ning ini. 6ara pen#larann'a a!ala" +elal#i

+akanan !an +in#+an 'angn ter6e+ar k$t$ran 'ang +engan!#ng )ir# "epatiti

A.

http://ainunhairany.blogspot.com/2011/11/mengenal-bahaya-penyakit-hepatitis.htmlhttp://ainunhairany.blogspot.com/2011/11/mengenal-bahaya-penyakit-hepatitis.htmlhttp://ainunhairany.blogspot.com/2011/11/mengenal-bahaya-penyakit-hepatitis.htmlhttp://ainunhairany.blogspot.com/2011/11/mengenal-bahaya-penyakit-hepatitis.html


9/32

HA ini ke+#!ian !iekkreikan le0at e+pe!#.K$nentrai 'ang tertinggi !i!ala+

%ae, k"##n'a ela+a !#a +ingg# e(el#+ ikter# +#n6#l.Anak*anak !an

$rang !e0aa !apat !ia#+ikan n$nin%eki# ata# +inngg# etela" ikter#

+#n6#l.S#+(er pen#laran #+#+ a!ala" !ari +akanan ata# air 'ang

terk$nta+inai.ir# "epatiti A terk$nantrai !an !apat t#+(#" !ekat !engan

$#tletpe+(#angan li+(a" pa!a a'#r +enta". Tingakt in%eki le(i" tinggi !i

!aera" !i+na tran+ii lan#ng antara %ekal $ral +#ngkin ter&a!i , epeti te+pat

penitipan anak, pen&ara !an !an le+(aga +ental.tran+ii "$+$ek#al +#gkin

anatara pria "$+$ek#al.

In%eki )ir# "epatiti B !it#larkan +elal#i "e+at$gen !an ek#al. HB

+er#pakan )ir# 'ang +erepplekaikan "epa$tr$pik !i"ati !an +en'e(a(kan

!i%#ngi el*el "ati. Hail !ari intraki ini a!ala" intraki r#+it "$t )ir# 'ang

+engaki((atkan gelala ak#t ++a#p#n i+t$+atik. Paien +#ngki !apat +en&a!i

ke(al ke+(ali ter"a!ap HB ata# tr# +enge+(agkan 6arier kr$ni ke ii

lain'a. K$n!i pat$l$gi 'ang !ie(a(kan $le" intraki )ir# !an 'te+

keke(alan t#(#" akan +ene'rrang "ati !an +engaki(atkan 6i!era el*el "ati.

Se(agai rep$n ter"a!ap a!an'a 6i!era el $le" (!er(agai antigen )ir#, in!i)i!#

+e+(ent#k (er(aga +a6a+ anti($!'.Rep$n akti)ai !ari li+p$it #nt#k

+engenali (er(agai HB) !iper+#kaan "epat$it !an +elak#kan akti)ai reaki

i+#nita. S#at# gangg#an reaki i+#nita- +ialn'a pelepan t$kin, pr$!#ki

anti($!' ata# t$lerani relati)e tat# i+#nita +engaki(atkan "epatiti kr$nia

!an (era"ir pa!a k$n!ii ir$i "epati6.

Tran+ii HC "a+pir a+a !engan HB +ekip#n "epatiti C +e+p#n'ai

ke+a+p#an #nt#k +er#ak el*el "ati, ;23 !ari in!i)i!# !engan pen'akit ini

ti!ak +e+iliki ge&al pei%ik 'ang (er"#(#ngna !engan gangg#an %#ngi "ati.


10/32

In%eki HD ak#t !an kr$ni +eli(atkan pr$e pera!angan "ati, HD !apat

(ereplekai e6ara in!epen!enn !ala+ "epatiti, tetapi +e+(#t#"kan antigen

per+#kaan "e$atiti B #nt#k +e+e(erikan rep$n pr$pagai. ir# ini +elk#kan

k$in)eki !engan HD ga !apat ti+(#l ke#!ian e"ingga in%eki HD

(0rta+(a" para".

In%eki )ir# "e)atiti E !it#larkan +elal#i %ekal*$ral etela" +a#k ke irk#lai

+aka target $rgan !ari )ir# ini a!ala" el*el "epat$i !an +en'e(a(kann 6i!era

pa!a el*el "ati. Rep$n 6i!era ini ter&a!i pa!a el#r#" el*el "ati !an +en&a!i

nekr$i.-ari%+#ttain, k$+ala ari, 4211/9. Pat"0a'

:. Pe+erikaan Pen#&ang

a. ASR -SGT/ ? ALT -SGPT/

A0aln'a +eningkat.Dapat +eningkat 1*4 +ingg# e(el#+ ikterik ke+#!ian

ta+pak +en#r#n. SGT?SGPT +er#pakan eni+ eni+ intra el#ler 'ang

ter#ta+a (era!a !i&ant#ng, "ati !an &aringan kelet, terlepa !ari &aringan 'ang

r#ak, +eningkat pa!a ker#akan el "ati

(. Dara" Lengkap -DL/

SDM +en#r#n e"#(#ngan !engan pen#r#nan "i!#p SDM -gangg#an eni+

"ati/ ata# +engaki(atkan per!ara"an.

6. Le#k$penia> Tr$+($it$penia +#ngkin a!a -plen$+egali/

!. Di%erenia Dara" Lengkap> Le#k$it$i, +$n$it$i, li+%$it, atipikal !an

el pla+a.

e. Alkali p"$%atae> Agakn'a +eningkat -ke6#ali a!a k$letai (erat/

%. =eeF Warna tana" liat, teat$rea -pen#r#nan %#ngi "ati/

g. Al(#+in Ser#+> Men#rn, "al ini !ie(a(kan karena e(agian (ear pr$tein

er#+ !iintei $le" "ati !an karena it# ka!arn'a +en#r#n pa!a (er(agai

gangg#an "ati.

". G#la Dara"> Hiperglike+ia tranien ? "ipeglike+ia -gangg#an %#ngi "ati/.

i. Anti HAIgM> P$iti% pa!a tipe A

&. H(AG> Dapat p$iti% -tipe B/ ata# negati% -tipe A/

k. Maa Pr$tr$+(in> M#ngkin +e+an&ang -!i%#ngi "ati/, aki(at ker#akan el

"ati ata# (erk#rang. Meningkat a($r(i )ita+in K 'ang penting #nt#k intei

pr$t$+(in.


11/32

l. Bilir#(in er#+> Diata 4,5 +g?122 +l -(ila !iata 422 +g?+l, pr$gn$i

(#r#k, +#ngkin (er"#(#ngan !engan peningkatan nekr$i el#ler/

+. Bi$pi Hati> Men#kkan !iagn$i !an l#a nekr$i

n. Skan Hati> Me+(ant# !ala+ perkiraan (eratn'a ker#akan parenkin "ati.

$. Urinalia> Peningkatan ka!ar (ilir#(in.;. Penatalakanaan

a. Peng$(atan pa!a "epatiti )ir# le(i" !i tekankan pa!a tin!akan pen6eg"an

(. Ra0at &alan, ke6#ali !engan paien +#al ata# an$rekia 'ang akan

+en'e(a(kan !e"i!rai

6. Me+pert"ankan a#pan kal$ri !an 6airan 'ang a!ek#at

!. Akti%ita %iik 'ang (erle(i"a !an (erkepan&angan "ar# !i"in!ari.

e. Pe+(atan akti%ita e"ari*"ari tergant#ng !ari !era&at kelela"an !an +alaie

%. Pe+e(erian inter%er$n al%a pa!a "epatiti C !apat +en#r#nkan reik$ "epatiti

kr$nik g. (at*$(at ti!ak penting "ar# !i"entikan.

. K$+plikai

a.


12/32

Dala+ (e(erapa ka# "epatiti %#l+inan !engan ke+atian +#ngkin ter&a!i.

Pa!a ee$rang !engan "epatiti kr$nik akti% - CAH / ker#akan li)er 'ang

+eningkat !an !ikarakteritikkan $le" nekr$i "epatiti e6ara ter# +ener#,

in%la+ai ak#t !an %i(r$i.

C. KNSEP ASUHAN KEPERAWATAN

1. Pengka&ian

Pengka&ian +er#pakan ta"ap a0al !an lan!aan !ala+ pr$e kepera0atan, #nt#k

it# !iperl#kan ke6er+atan !an ketelitian tentang +aala"*+aala" klien e"ingga

!apat +e+(erikan ara" ter"a!ap tin!akan kepera0atan. Ke(er"ailan pr$e

kepera0atan angat (ergant#ang pa!a ta"ap ini. Ta"ap ini ter(agi ata>

4. Peng#+p#lan Dataa. Ana+nea

I. I!entita Klien

Melip#ti na+a, &eni kela+in, #+#r, ala+at, aga+a, (a"aa 'ang

!ipakai, tat# perka0inan, pen!i!ikan, peker&aan, a#rani, g$l$ngan

!ara", n$. regiter, tanggal MRS, !iagn$a +e!i.

II. Kel#"an #ta+a

Kel#"an anak e"ingga anak +e+(#t#"kan pera0atan. Kel#"an !apat

(er#pa na%# +akan +en#r#n, +#nta", le+a", akit kepala, (at#k,

akit per#t kanan ata, !e+a+ !an k#ning

III. Ri0a'at Kee"atan Sekarang

Pa!a ri0a'at pen'kit ekarang kel#"an paien pa!a ge&ala a0al ela+a

peri$!e pr$!r$+al, +elip#ti n'eri $t$t, n'eri en!i, akit kepala, le+a"

an$rekia, +#al +#nta", !e+a+, n'eri per#t kanan ata, pen#r#nan

na%# +akan !an ge&ala !e"i!rai. Pa!a pae ikterik akan akana ti+(#l

ge&ala eperti ikterr#, +alaie, #rine gelap, pae (er0arna terang, !an

pr#rit#.

I. Ri0a'at Kee"atan Maa lal#

Ri0a'at kee"atan +aa lal# (erkaitan !engan pen'akit 'ang perna"

!i!erita e(el#+n'a, ke6elakaan 'ang perna" !iala+i ter+a#k

kera6#nan, NAPA pr$e!#r $perai !an pera0atan r#+a" akit erta


13/32

perke+(angan anak !i(an!ing !engan a#!ara*a#!aran'a? anak*anak

'ang lain'a

. Ri0a'at kee"atan kel#arga

Berkaitan erat !engan pen'akit ket#r#nan, ri0a'at pen'akit +en#lar

k"##n'a (erkaitan !engan pen'akit pen6ernaan.

I. Pengka&ian pik$$ial !an pirit#al

Dengan "epatiti )ital ering +eraa (erala" (a"0a +ereka +e+(a0a

)ir# #nt#k $rang lain. In&%eki a!an'a pen'akit "epatiti

!apat +en'e(a(kan keen&angan $ial, kien akan +eraa +al# !engan

a!an'a tin!akan i$lai !an peraaan kee"atan 'ang !i(erikan $le"

pi"ak r#+a" akit !an ak"irn'a (erkelantan !i r#+a". A!an'a ra

+al# inila" +en'e(a(kan klien +e+(ataai interaki $ial !engan

lingk#ngan ekitar. Klien tak#t akan pen'e(ara( )ir# kepa!a kel#arga

!an te+an. Angg$ta kel#arga klien etiap tak#t k$ntak !engan pen'akit

!an +ereka akan +en&aga &arak !engan klien. Pera0at +e+(eri i&in

kepa!a klien (eerta kel#argan'a #nt#k aling +eng#ngkapkan

peraaann'a !an +engeta"#i pen'e(a( pen'e(arann'a. Tin!akan

pen6ega"an (er#pa i$lai +e+(#at klien (eerta kel#argan'a +en&a!i

gelia"

II. P$la %#ngi kee"atan

P$la Perepi !an Tata Lakana Hi!#p Se"at

Pa!a ka# "epatiti akan ti+(#l raa +#al, raa akit !i#l# "ati, raa

le# !an leka 6apek, . Dan "ar# +en&alani penatalakanaan kee"atan

#nt#k +e+(ant# pen'e+(#"ann'a. Selain it#, pengka&ian ga

+elip#ti ke(iaaan "i!#p klien eperti k$ntak lang#ng !engan

pen!erita 'ang !apat +enggangg# kee"atan "ati. -Ignata)i6i#, D$nna

D,15/.

III. P$la N#trii !an Meta($li+e

Pa!a klien "epatiti "ar# +engk$n#+i n#trii +ele(i"i ke(#t#"an

e"ari*"arin'a eperti kali#+, at (ei, pr$tein, )it. C, )it 6, !an


14/32

lainn'a #nt#k +e+(ant# pr$e pen'e+(#"an "ati. E)al#ai ter"a!ap

p$la n#trii klien (ia +e+(ant# +enent#kan pen'e(a( +aala" P$la

Eli+inai

Unt#k ka# ta+pak gangg#an pa!a p$la eli+inai, tapi 0ala#p#n

(egit# perl# ga !ika&i %rek#eni, k$niteni, 0arna erta (a# %e6e

pa!a p$la eli+inai al)i. Se!angkan pa!a p$la eli+inai #rine !ika&i

%rek#eni, kepekatann'a, 0arna, (a#, !an +la". Pa!a ke!#a p$la ini

ga !ika&i a!a ke#litan ata# ti!ak.

I@. P$la Ti!#r !an Itira"at

Se+#a klien "epatiti ti+(#l raa n'eri, keter(ataan $ialiai,

e"ingga "al ini !apat +enggangg# p$la !an ke(#t#"an ti!#r klien.

Selain it# ga, pengka&ian !ilakanakan pa!a la+an'a ti!#r, #aana

lingk#ngan, ke(iaaan ti!#r. -D$eng$. Maril'nn E, 4224/.

@. P$la Akti)ita

Karena ti+(#ln'a n'eri, keter(ataan gerak, +aka e+#a (ent#k

kegiatan klien +en&a!i (erk#rang !an ke(#t#"an klien perl# (an'ak

!i(ant# $le" $rang lain. Hal lain 'ang perl# !ika&i a!ala" (ent#k

akti)ita klien ter#ta+a peker&aan klien. Karena a!a (e(erapa (ent#k

peker&aan (ereik$ #nt#k ter&a!in'a pen#laran "epatiti !i(an!ing

peker&aan 'ang lain -Ignata)i6i#, D$nna D, 15/.

@I. P$la H#(#ngan !an Peran

Klien akan ke"ilangan peran !ala+ kel#arga !an !ala+

+a'arakat. -Ignata)i6i#, D$nna D, 15/.@II. P$la Perepi !an K$nep Diri

Da+pak 'ang ti+(#l pa!a klien "epatiti 'ait# ti+(#l perna%aan ti!ak

e%ekti%, al#ran 6erna trgangg#, k$nngti)ti, +#!a" lela", raa

keti!ak+a+p#an #nt#k +elak#kan akti)ita e6ara $pti+al, !an

pan!angan ter"a!ap !irin'a 'ang ala" -gangg#an ($!' i+age/

-Ignata)i6i#, D$nna D, 15/.

@III. P$la Sen$ri !an K$gniti%


15/32

Pa!a klien "epatiti !a'a ra(an'a +eningkat ter#ta+a pa!a (agian #l#

"ati 'ang terkena, e!ang pa!a in!era 'ang lain ti!ak ti+(#l gangg#an.

(egit# ga pa!a k$gniti%n'a ti!ak +engala+i gangg#an. Selain it#

ga, ti+(#l raa n'eri aki(at "epatiti -Ignata)i6i#, D$nna D, 15/.

@I. P$la Penangg#langan Stre

Pa!a klien "epatiti ti+(#l raa 6e+a tentang kea!aan

!irin'a,. Mekani+e k$ping 'ang !ite+p#" klien (ia ti!ak e%ekti%.

@. P$la Tata Nilai !an Ke'akinan

Unt#k klien "epatiti ti!ak !apat +elakanakan ke(#t#"an (eri(a!a"

!engan (aik ter#ta+a %rek#eni !an k$nentrai. Hal ini (ia

!ie(a(kan karena n'eri !an keter(ataan gerak klien.

(. Pe+erikaan =iik -"ea! t$ t$e/

Hea! t$ t$e !ari "epatiti antara lain>

1. Kepala

Inpeki > Bent#k kepala l$n&$ng, ra+(#t (eri", (er#(an !an r$nt$k

Palpai > Ti!ak a!a +aa ata# lei

4. Mata

Inpeki > I$k$r -i+etri/, klera iker# ?, k$nngti)a ane+i ?,

ti!ak ter!apat area gelap !i ekitar +ata

7. Hi!#ng

Inpeki > Ti!ak ter!apat p$lip, pernapaan 6#ping "i!#ng, ti!ak

a!a e6ret, ti!ak terpaang alat (ant# pernapaan

8. M#l#t !an gigi

Inpeki > M#6$a +#l#t kering, li!a" (eri", ti!ak ter!apat6arie gigi,

(a# +#l#t, (i(ir p#6at

5. Le"er

Inpeki > Si+etri, ti!ak a!a pe+(earan ata# (en&$lan

Palpai > Ti!ak ter!apat pe+(earan )ena g#lari !an

kelen&ar t'r$i!

9. Da!a

Inpeki > Si+etri, ti!ak a!a retraki !in!ing !a!a.

Palpai > Pergerakan !a!a i+etri, ti!ak a!a n'eri tekan

A#k#ltai > Ti!ak a!a #ara ta+(a"an eperti 0"eeing, r$n6"i

Perk#i > S$n$r

:. A(!$+en

Inpeki > Aite, ti!ak +engg#nakan na%a a(!$+inal

Palpai > Pe+(earan "ati !an li+%a, lingkar a(!$+en

12:6+, +elena, e!e+a, n'eri tekan, pele(aran )ena


16/32

A#k#ltai > Peritaltik ## ;? +enit

Perk#i > B#n'i ti+pan, ti!ak a!a (iing ##.

;. Ekti+ita

a/ Ata

Inpeki > K#lit (er0arna "ita+, terpaang in%# RL 42

tete?+enit, ti!ak ter!apat )ari6e, k#k# (eri", #rine gelap !an

pekat.

Palpai > T#rg$r k#lit (aik, ti!ak ter!apat $e!e+a, kek#atan $t$t

5?5

(/ Ba0a"

Inpeki > Si+etri, 0arna k#lit "ita+ !an (eri", k#k# (eri"

Palpai > Ti!ak ter!apat $e!e+a, kek#atan $t$t 5?5, re%lek

patella ?, re%lek (a('nk' ?Pe+erikaan %iik e6ara #+#+. pe+erikaan %iik 'ang !i!apatkan e#ai

!engan +ani%etai klini pa!a #r)e' #+#+ terli"at akit ringan a+pai

le+a". TT (iaan'a n$r+al ata# (ia !i!apatkan per#(a"an eperti taki

kar!i

inpeki> pae ak#t ikter# +er#pakan tan!a k"a, ter#ta+a apa!a 6lera,

pa!a integ#+ent +#ngkin +#n6#l ela+ %ae ikterik !an +eng"ilang

ela+a +aa pen'e+(#"an, #rine gelap ela ke6$klatan eperti k$la ta#

t"e kental.. Pa!a +aa kr$ni paien terli"at kelela"an -%atig#e/, aite,

e!e+a peri%er, !an !i!apatkan pe!ara"an !a!ri +#nta"-"e+ate+ei !an

+elena.

A#k#ltai> (iaan'a (iing ## n$r+al, tetapi (ia !i!apatkan peningkatan

peningkatan (iing ## pa!a anak*anak !an pen#r#nan pa!a $rang

!e0aa.

Perk#i> n'eri ket#k pa!a k#!ran kanan ata.

Palpai>n'eri palpai k#a!aran kanan ata +#ngkin a!a.

Hepat$pelen$+egali (eriringan !engan !engan gela ikter#.

6. Analia !ata

S'+t$+ eti$l$gi Pr$(le+


17/32

per#(a"an pr$e +eta($lik

D>na%# +akan

+en#r#n.

D$>kele+a"an e6ara

#+#+

pen#r#nan %#ngi "ati

.

Int$letari akiti%ita

D>keti!ak%a"

a+an ter"a!ap

pen'akitn'a

D$>Ti!ak (ia +elak#kan

akti%ita e6ara n$r+al

ke6e+aan pe+en#"an

in%$r+ai

rep$n

pik$l$gi interpretai

pera0atan, !an

penatalakanaan pera0atan

Pe+en#"an

in%$r+ai


18/32

D> #"# t#(#"

+eningkat

D$> !e+a+

rep$n ite+ik

Hiperter+i

D>na%# +akan

(erk#rang.

D$> (erat (a!an +en#r#n

intek n#triiti!ak a!ek#at

n#trii J !r ke(#t#"an

t#(#"

+#al, +#nta", ke+(#ng,

an$rekia

Keti!akei+angan n

#trii


19/32

rep$n gatr$intetinal

D> paien +engel#"

p#ing

D$>+e+(rane +#k$a

terli"at kering

pengel#aran 6airan !ari

+#nta"

.

keti!ak ei+(angan

6airan+ !an elektr$lit

Reik$

keti!akei+(angan

6airan !an elektr$lit

D> +engel#" n'eri pa!a

a(!$+en

D$> terli"at

pe+(engkakan pa!a

a(!$+en

peningkatan nekr$i el

"ati

N'eri

!. Diagn$e Keper0atan

• Int$letari akiti%ita (er"#(#ngan !engan lela", kele+a"an %iik #+#+

rep$n ek#n!er !ari per#(a"an +eta($li+ ite+ik.


20/32

• Pe+en#"an in%$r+ai (er"#(#ngan !engan keti!aka!ek#atan

in%$r+ai penatalaanaan pera0atan a!an peng$(atan, ren6ana

pera0atan r#+a"

• Hiperter+i (er"#(#ngn !engan rep$n ite+ik, pe+en#"an 6airan

t#(#", per#(a"an +eta($li+

• Keti!akei+angan n#trii k#rang !ari ke(#t#"an t#(#" (er"#(#ngan

!engan intake +akanan 'ang k#rang a!ek#at

• Reik$ keti!akei+(angan 6airan !an elektr$lit (er"#(#ngan !engan

+#nta", "ip$kale+ia, pen#r#nan intake 6airan !an !iap"$rei.

• n'eri (er"#(#ngan !engan pe+(engkakan "epar 'ang +engala+i

in%la+ai "ati !an (en!#ngan )ena p$rta.

e. Inter)eni

Int$letari akiti%ita (er"#(#ngan !engan lela", kele+a"an %iik #+#+ rep$n ek#n!er !ari

per#(a"an +eta($li+ ite+ik.

T#an> paien !apat +elak#kan pera0atan !iri 'ang $pti+al e#ai tingkat t$lerani in!i)i!#.

Criteria "ail>

1. Ke(#t#"an e"ari*"ari paien !apat terpen#"i

4. Ti!ak ter&an'a k$+plkai ek#n!er, eperti peningkatan #"# t#(#" !an !iap"$rei

Inter)eni Rai$nal

1. Ka&i per#("an pa!a 'te+ ara% p#at

4. Lak#kan tira" (aring k"##n' pa!a

+aa ak#t

7. Berikan link#kan pi$l$gi 'ang k$n!#i%

1. I!en!i%ikai ter"a!ap pen#r#nan tingkat

kea!aran

4. Meng"entikan pera!angan el*el a+pai

ter&a!i peningkata regeneriel "ati.

7. Linngk#ngan 'ang tenang akan

+en#r#nkan ti+#l# pik$ligi ekternel !an

pe+(ataann !an pe+(atan penng#nng akan


21/32

8. Bant# akti%ita e"ari*"ari

+e+(ant# +eningkatkan k$n!ii $kigen

r#angan !i+na akan (erk#rang apa(ila (an'ak

peng#nng r#angan

8. Me+(ant# ++e+%ailitai ke(#t#"an

paien #nt#k +elak#kan pera0atan !iri

Pe+en#"an in%$r+ai (er"#(#ngan !engan keti!aka!ek#atan in%$r+ai penatalaanaan

pera0atan a!an peng$(atan, ren6ana pera0atan r#+a"

T#an> terpen#"in'a in%$r+ai kee"atan

Criteria "ail>

1. Paien +a+p# +en&elakan ke+(ali pen!i!ikan kee"atan 'ang !i(erikan

4. Paien ter+$ti)ai #nt#k +elakanakan pen&elan 'ang tela" !i(erikan

Inter)eni Rai$nal

1. Ka&i tingkat pengeta"#an paien tentang(

k$n!ii pen'akit !an ren6ana pera0atan r#+a"

1. Dengan +engeta"#i tingkat pengeta"#an

tere(#t , per0ata !apat le(i" terara" !ala

+e+(erikan pen!i!ikan 'ang !engan

pengeta"#an paien e6ra e%iien !an e%ekti%

4. Unt#k +en#r#nkan reik$ +iinterpretai


22/32

4. Ka&i #+(er 'ang +eningkatkan

peneri+aan in%$r+ai

7. Berita"# k$n!ii pen'kit "epatiti

8. Berikan in%$r+ai pa!a paien 'ang

+en&alani pera0atan r#+a" +elip#ti>

Anrkan #ntk#k itira"at etela"

p#lang

Berita"# #nt#k +elk#kan

k$nt$l-%$ll$0 #p/

Anrkan pa!a kel#arga #nt#k

+elak#kan )akinai"e)atiti

A&arkan paien #nt#k +eningkatkan

a#pan 6airan $ral

Berita"# #nt#k +eng"in!rai $(at 'ang

(!ri%at "e"pat$kik

Hin!ari +in#+an (erark$"$l

tentang in%$r+ai 'ang !i(erikan

7. Ke(eri"an #+#+ 'nagg ter!iri ata

+en&aga &e(eri"an, +en6#6i tangan, +in#+

air 'ang #!a" !i+aak,.

8. Unt#k +enegta"# pera0atan !ir#+a">

Meningkatkan tengaga !an

ke+a+p#an (erakti%ita

Menin!aklanti t#!i eni+ "ati pa!a

inter)al (#lanana+api pa!a tingkat n$r+al

Men6ega" ter&ani "epatiti

Men6ega" !e"i!rai

Hin!ari $((at*$(atan !an at 'ang

+engan!#ng aeta+in$pen !an paraeta+$l

erta pareparat 'ang +engan!#ng

aeta+in$pen

Dapat +e+per(erat %#ngi "ati

Unt#k +en6ega" reik$ ker#akan "ati


23/32

Berita"# paien ata# kel#arga apa(ila

!i!apatkan per#(a"an klinik #nt#k egera

+e+erika !iri

Hiperter+i (er"#(#ngn !engan rep$n ite+ik, pe+en#"an 6airan t#(#", per#(a"an +eta($li+

T#an> Pen#r#nan #"# t#(#".

Criteria "ail>

1. S#"# t#(#" !ala+ (ata n$r+al

4. Diap$rei (erk#rang

Inter)eni rai$nal

1. Ka&i pengeta"#an paien tentang 6ara !an

kel#rga tentang 6ara pen#r#nan #"# t#(#"

4. Lak#kan tira" (aring pa!a pae ak#t

1. Se(agai !ata !aar #nt#k +e+(erikan

inter)eni elantn'a

4. Akan +en#r#nkan la +eta($li+e 'ang


24/32

7. At#r lingk#ngan 'ang k$n!#i%

8. Beri k$+pre !enngan air !inngin pa!a

!aera" akila, lipatan pa"a, !an te+pral (ila

ter&a!i pana

5. Beri !an anrkan kel#arga #nt#k

+e+akai pakaian'ang !apat +ene'erap

keringat eperti kat#n

9. Lak#kan !an anrkan kel#arga #nt#k

+elka#kan +aae

:. K$la($rai !engan !$kter !ala+

pe+(erian ati perik

tinggi pa!a +aa ak#t , !engan e+ikian !apat

+e+(ant# +en#r#nkan #"# t#(#"

7. Me+(erikan e%ekti%ita ter"a!ap pr$e

pene'e+(#"an.

8. K$+pre !ingin +er#pan te"ik #nt#k

+en#r#kan #"# t#(#" !engan +eningkatkan

e%ek k$n!#kti%ita

5. Dapat +eningkatkan e%ek e)a)$rai

9. Unnt#k +eninngkatkan aliran !ara" ke

peri%er 'ang akan +eningkatkan e%ek e)ap$rai

:. Unt#k +e+(l$k rep$n pana e"ingga

pana t#(#" paien !apat +en#r# !enga 6epat.

Keti!akei+angan n#trii k#rang !ari ke(#t#"an t#(#" (er"#(#ngan !engan intake +akanan

'ang k#rang a!ek#at

T#an> Paien akan +e+perta"ankan ke(#t#"a 'ang a!ek#at.


25/32

Criteria "ail

1. Me(#at pili"n !iet #nt#k +e+en#"i ke(#t#"an n#trii !ala+ it#ai in!i)i!#

4. Men#nkkan peningkatan BB

Inter)eni rai$nal

1. Ka&i tat# n#trii paien, t#rg$r k#lit,

(erat (a!an, !an !era&at pen#r#nan (erat

(a!an, integrita +#k$a $ral, ke+a+p#an

+enelan, ri0a'at +#al ata# +#nta" !an !iare

4. Ka&i pengeta"#an paien tentang intake

n#triii

7. Ber#i !iet e#ai k$n!ii klini

8. Anrkan +akan tiga kali e"ari !enga

!iet 'ang !i#kai paien, tetapi tetap

+eng"in!ari pre!ip$ii peningkatan aan

1. Unt#k +enertapkan pili"an inter)eni

'ang tepat

4. Dengan +engeta"#$ tingkat pengeta"#an

tere(#t pear0at !apa le(i" terara" !ala+

+e+(erikan pen!i!ikan 'ang e#ai !engan

pengeta"#an paien e6ara e%iien !an e%ekti%.

7. Pa!a k$n!ii ak#t !an "epatiti

kr$ni-n$n ir$i/ pe+e(rian !iet ti!ak a!a

pe+(ataan.

8. Die ering +enng#nt#nngkan !ari pa!a

+akanan (iaa, +aka paien tela" !ianrkan


26/32

5. Berikan +akan (erla"an !engan

lingk#nag n 'ang tenang

9. K$la($rai !engan a"li !iet ##nt#k

+enetapkan k$+p$i !an &eni !iet 'ang tepat.

:. M$nit$r peke+(angan (erat (a!an

#nt#k +akan apa a&a 'ang !i#kain'a.

5. Paien !apat (erk$nentrai pa!a

+ekani+e +akan tanpa a!an'a !itraki ata#

ganggan !ari l#ar.

9. Unt#k +e+en#"i peningkatan ke(#t#"an

energ' !an kal$ri e"#(#ngan !engan

per#(a"an +eta($li6 paien.

:. Peni+(angan (erat (a!an e(agai

e)al#ai ter"a!ap intet)eni 'ang !i(erikan.

Reik$ keti!akei+(angan 6airan !an elektr$lit (er"#(#ngan !engan +#nta", "ip$kale+ia,

pen#r#nan intake 6airan !an !iap"$rei.

T#an> Pa6a re"i!arai, intake 6aitran !an elektrplit $pti+al

Krteri "ail>

1. Paien ti!ak +enegl#" p#ing, TT !ala+ (ata n$r+al, kea!aran $pti+al.

4. Me+(rane +#k$a le+(a(, t#rg$r k#lit n$r+al, CRT k#rang !ari 7 !etik

7. La($rat$ri#+> nilai elektr$lit n$r+al, analia ga !ara" n$r+al.

8. Pen#r#nna rep$n +#nta"

Nter)eni rai$nal

1. I!enti%ikai %ak$r pen'e(a(, a0iatan,

peipikai #ia !an a!ana' ri0a'at pen'akit

lain

1. Me+(erikan tingakt kepra"an !ari

k$n!ii keti!akei+(anagn 6airan !an

elektr$lit


27/32

4. K$la($rai k$%r !e"i!rai

7. Lak#kan pe+aangan I=D

8. D$k#+entai !engan ak#rat tentang

intake !an $#tp#t 6airan

5. Bant# paien apa(ila +#nta"

9. E)al#ai ka!ar elektr$lit er#+

4. Menent#kan +la" 6airan 'ang akan

!i(erikan e#i !engan !er%a&at !e"i!rai !ari

in!i)i!#.

7. Pe+(erian 6airan intra )ena !i e#aikan

!engan !era&at !e"i!rai.

8. Se(agai e)al#ai penting !ari inter)eni

"i!rai !an +en6ega" ter&a!in'a $)er"i!rai.

5. Men!ekatkan te+pat +#nta" !an

+e+(erikan +aae ringan pa!a p#n!ak #n

t#k +e+(ant# +en#r#nkan rep$n n'eri !an

+#nta".

9. Unt#k +en!eteki a!an'a k$n!ii

"ip$natre+i !an "ip$kale+i ek#n!er !ari

"ilangn'a elektr$lit !ari pla+a.

:. Unt#k +en!apatkan inter)eni

elantn'a !an +en#r#nkan riik$ ter&a!in'a

ai!$i +eta($lik.


28/32

:. D$k#+entaikan per#(a"an klinik !an

la$rkan !engan ti+ +e!i

n'eri (er"#(#ngan !engan pe+(engkakan "epar 'ang +engala+i in%la+ai "ati !an (en!#ngan

)ena p$rta.

T#an > Di"arap n'eri "ilang ata# terati

kriteria "ail> Men#nkkan tan!a*tan!a n'eri %iik !an perilak# !ala+ n'eri -ti!ak +eringi

keakitan, +enangi intenita !an l$kain'a/

Inter)eni rai$nal

1. K$la($rai !engan in!i)i!# #nt#k

+enent#kan +et$!e 'ang !apat !ig#nakan

#nt#k intenita n'eri

4. T#nkkan pa!a klien peneri+aan

tentang rep$n klien ter"a!ap n'eri

7. Berikan in%$r+ai ak#rat !an


29/32

akan (erak"ir, (ila !iketa"#i

8. Ba"a !engan !$kter pengg#naan

analgetik 'ang tak +engan!#ng e%ek

"epat$t$ki

!i(atai !engan teknik #nt#k +eng#rangi n'eri

%. I+ple+entai

• Ka&i per#("an pa!a 'te+ ara% p#at

• Lak#kan tira" (aring k"##n' pa!a +aa ak#t

• Berikan link#kan pi$l$gi 'ang k$n!#i%

• Bant# akti%ita e"ari*"ari

• Ka&i tingkat pengeta"#an paien tentang( k$n!ii pen'akit !an ren6ana

pera0atan r#+a"

• Ka&i #+(er 'ang +eningkatkan peneri+aan in%$r+ai

• Berita"# k$n!ii pen'kit "epatiti• Berikan in%$r+ai pa!a paien 'ang +en&alani pera0atan r#+a"

+elip#ti>

• Anrkan #nt#k itira"at etela" p#lang

• Berita"# #nt#k +elak#kan k$nt$l-%$ll$0 #p/

• Anrkan pa!a kel#arga #nt#k +elak#kan )akinai"e)atiti

• A&arkan paien #nt#k +eningkatkan a#pan 6airan $ral

• Berita"# #nt#k +eng"in!rai $(at 'ang (!ri%at "e"pat$kik

• Hin!ari +in#+an (erark$"$l

• Berita"# paien ata# kel#arga apa(ila !i!apatkan per#(a"an klinik

#nt#k egera +e+erika !iri

• Ka&i pengeta"#an paien tentang 6ara !an kel#rga tentang 6ara

pen#r#nan #"# t#(#"

• Lak#kan tira" (aring pa!a pae ak#t

• At#r lingk#ngan 'ang k$n!#i%

• Beri k$+pre !enngan air !inngin pa!a !aera" akila, lipatan pa"a, !an

te+pral (ila ter&a!i pana


30/32

• Beri !an anrkan kel#arga #nt#k +e+akai pakaian'ang !apat

+ene'erap keringat eperti kat#n

• Lak#kan !an anrkan kel#arga #nt#k +elka#kan +aae

• K$la($rai !engan !$kter !ala+ pe+(erian ati perik

• I!enti%ikai %ak$r pen'e(a(, a0iatan, peipikai #ia !an a!ana'

ri0a'at pen'akit lain

• K$la($rai k$%r !e"i!rai

• Lak#kan pe+aangan I=D

• D$k#+entai !engan ak#rat tentang intake !an $#tp#t 6airan

• Bant# paien apa(ial +#nta"

• E)al#ai ka!ar elektr$lit er#+

• D$k#+entaikan per#(a"an klinik !an la$rkan !engan ti+ +e!i

•

K$la($rai !engan in!i)i!# #nt#k +enent#kan +et$!e 'ang !apat

!ig#nakan #nt#k intenita n'eri

• T#nkkan pa!a klien peneri+aan tentang rep$n klien ter"a!ap n'eri

• Berikan in%$r+ai ak#rat !an


31/32

BAB III

PENUTUP

7 KESIMPULAN

a. Kei+p#lan

In%eki )ir# +er#pakan in%eki ite+ik $le" )ir# !ertai nekr$i !an in%la+ai

pa!a el*el "ati 'ang +eng"ailkan k#+p#lan per#(a"an, (i$ki+ia erta el#ler

'ang k"a.a+pai aat ini #!a" teri!enti%ikai li+a tipe "epatiti 'ang pati>

"epatiti A, B, C, D, E. Hepatiti A !an E +e+p#n'ai 6ara pen#laran 'an

er#pa-&al#r %ekal $ral/e!angkan "epatiti B, C !an D +e+iliki (an'ak

karakteritik 'ang a+a.

Ini!en "epatiti )ir# 'ang ter# +eningkat e+akin +en&a!i +aala" kee"atan

+aa'arakat , pen'akit tere(#t penting karena +#!a" !it#larkan, +e+iliki

+$r(i!ita 'ang tinggi !an +en'e(a(kan pen!eritan'a a(e !ari ek$la" ata#

(eker&a #nnt#k 0akt# 'ang la+a.

(. Saran

Setela" +e+(a6a +akala" ini !i"arapkan kepa!a tenaga*tenaga pera0at agar (ia

le(i" +engerti (ent#k*(ent#k "epatiti, #nt#k pe+(a6a agar !apat

+engeta"#i ge&ala a0al "epatiti !an (agai+ana 6ara +eng"in!ari %akt$r reik$

'ang !apat +en'e(a(kan "epatiti, #nt#k +a'arakat agar (ia +en&aga lingk#ngan

agar tetap (eri" #nt#k +eng"in!ari pen'akit "epatiti, !an #nt#k +a"ai0a

!i"arapkan agar le(i" +eng#aai tentang pen'akit 'ang (er"#(#ngan !engan

Hepatiti.

DA=TAR PUSTAKA


32/32

asuhan keperawatan gangguan sistem pencernaan pada klien dengan hepatitis

Documents