PEMARKAHAN

KAE 3013 EKSPRESI KREATIVITI KANAK-KANAK

TAJUK ESEI ILMIAH

TUGASAN INDIVIDU 2

DISEDIAKAN OLEH

NAMA NO. MATRIK

KUMPULAN EL-24 (A122PJJ)

NAMA TUTOR E-LEARNING:

TARIKH SERAH: 25 APRIL 2013

1

ISI KANDUNGAN

HALAMAN

Pendahuluan 3

Perkembangan Estetika Kanak-kanak 4

Perkembangan Artistik Kanak-kanak 6

► Teori Perkembangan Artistik Kanak-kanak Hurwitz dan Day (1993) 7

► Teori Perkembangan Artistik Kanak-kanak Victor Lowenfeld (1947) 11

Lukisan figura dan analisis perkembangan artistik kanak-kanak 16

Rujukan 22

2

PENDAHULUAN

Kesedaran terhadap proses perkembangan kognitif dan artistik kanak-kanak

mula mendapat perhatian di kalangan pengkaji, ahli pendidikan dan ahli psikologi seawal

tahun 1900. Perkembangan artistik kanak-kanak dipengaruhi oleh persekitaran dan

suasana mereka dibesarkan. Dalam konteks ini, persekitaran memainkan peranan

pnting kerana persekitaran yang sihat membantu perkembangan kognitif kanak-kanak

dengan cara yang lebih positif.

Hasil kajian mendapati proses perkembangan kanak-kanak adalah mengikut

peringkat-peringkat tertentu, di mana setiap peringkat diwakili dengan ciri-ciri dominan

yang dipamerkan secara berulangan dan berterusan dalam hasil seni kanak-

kanak. Peringkat-peringkat ini juga dipengaruhi dengan umur kanak-kanak dan

kematangan mereka dalam ekspresi artistik kebiasaannya jelas berdasarkan kematangan

usia mereka. Manakala perkembangan estetika kanak-kanak kerap kali

diterjemahkan menerusi gerak-geri mereka.

Kebolehan kanak-kanak meluahkan nilai estetika mereka merupakan satu bentuk

kemahiran kognitif yang bukan sahaja penting dalam perkembangan seni kanak-kanak

malah amat penting dalam perkembangan pemikiran dan intelektualiti mereka.

Menurut Light dan Barnes (2003), kajian terawal mwngenai perkembangan artistik

kanak-kanak yang pernah direkodkan adalah pada tahun 1987. Corrado Ricci yang

berbangsa Itali telah menghasilkan tulisannya di dalam buku yang bertajuk 'The Arts

of Little Children' yang mengkaji beberapa lukisan kanak-kanak. Pada tahun 1910

pula, kajian perkembangan kanak-kanak diteruskan oleh Clara dan William Stern di

German yang menerbitkan kajian mengenai lukisan yang dihasilkan oleh seorang

kanak-kanak lelaki daripada kanak-kanak tersebut berusia 4 hingga 7 tahun.

3

Pada tahun 1913 di Perancis, Georges Henri Luquet telah menerbitkan 1500 keping

katalog lukisan yang dihasilkan oleh anak perempuan beliau, dilukis semasa berusia

antara 3 hingga 8 tahun. Kesemua kajian dan penerbitan yang dihasilkan mengenai

perkembangan awal artistik kanak-kanak masih lagi menjadi rujukan utama kepada kajian

mengenai perkembangan artistik kanak-kanak pada masa sekarang.

PERKEMBANGAN ESTETIKA KANAK-KANAK

Perkembangan diterjemahkan melalui gerak-geri dan pergerakan badan mereka.

Kebolehan kanak-kanak dalam meluahkan nilai estetika mereka merupakan satu bentuk

kemahiran kognitif yang bukan sahaja penting dalam perkembangan seni dalam diri

kanak-kanak tersebut malah amat penting di dalam perkembangan pemikiran dan

intelektualiti mereka.

Luahan estetika kanak-kanak amat berbeza dengan pergerakan badan yang biasa.

Di dalam kehidupan seharian, kita berkomunikasi secara verbal ataupun bukan verbal.

Komunikasi bukan verbal melibatkan pergerakan tangan, memek muka, pandangan mata

dan pergerakan bahagian badan yang lain. Pergerakan estetika pula menjurus

kepada isyarat virtual. Isyarat virtual ini merupakan jendela kepada emosi dalaman

kanak-kanak dan juga jiwa dan pemikiran mereka.

Walaupun perkembangan estetika kanak-kanak secara keseluruhannya masih belum

dapat di kenalpasti, para pengkaji telah menemui beberapa pergerakan yang menjadi

refleksi kepada perkembangan estetika kanak-kanak. Pergerakan estetika awal

kanak-kanak mempunyai kaitan langsung dengan emosi mereka kerana persepsi deria

yang mengeluarkan isyarat tersebut selalunya mempunyai hubungan terus dengan

bahagian otak yang meransang emosi.

Kanak-kanak pada umur 2 hingga 4 tahun selalunya mengeluarkan isyarat-isyarat

tertentu yang lebih berbaur emosi daripada rasional atau intelektualiti. Isyarat-isyarat

4

biasa seperti tunduk memberi hormat atau pergerakan biasa yang dilakukan ketika

beribadat mempunyai implikasi emosi. Apabila usia mereka meningkat ke-3 dan ke-4

tahun, kanak-kanak menjadi lebih sensitif kepada gerakan-gerakan dinamik

yang melibatkan imbangan, arah, konsisten, daya dan juga keintiman. Pada usia ini

mereka dapat mengimbangkan diri mereka dengan baik di atas sebuah kerusi yang

kecil dan mengekalkan langkah yang konsisten semasa mencuba tarian yang mudah.

Mereka juga dapat membezakan kiri dan kanan, atas dan bawah.

Pada usia ke-6 tahun, kanak-kanak akan mengetahui bahawa gerak-geri mereka

juga mempunyai elemen psikologi. Contohnya meluahkan rasa sedih dengan

menundukkan muka atau menunjukkan ekspresi orang sedang berfikir dengan

meletakkan tangan di bawah dagu. Semua pergerakan ini adalah luahan estetika mereka

dan sebagai orang dewasa, pemerhatian terhadap pergerakan-pergerakan mereka akan

dapat membantu kita menentukan apa yang bermain di dalam kotak fikiran dan jiwa

mereka.

Perkembangan estetika kanak-kanak boleh diamati menerusi aktiviti kreatif seperti

melukis dan mewarna, kraftangan, muzik, pantun, puisi, pergerakan kreatif dan

drama kanak-kanak. Pengalaman estetika kanak-kanak dalam aktiviti seni kreatif lebih

menjurus ke arah visual, emosi, jiwa dan pemikiran mereka. Contohnya,

apabila guru melaksanakan aktiviti kreatif untuk kanak-kanak, guru akan

mendapati bahawa pergerakan badan kanak-kanak yang nyata akan berbeza dengan

pergerakan badan yang biasa. Pergerakan badan mereka mempunyai makna

tersendiri dan kadan-kala hanya mereka yang memahaminya. Oleh yang demikian,

guru perlu selalu berbual dan bertanya kepada kanak-kanak apabila mereka diperhati

melakukan pergerakan badan yang sama berulang kali. Hanya dengan cara ini guru

dapat memahami maksud yang terselindung di sebalik pergerakan atau perlakuan yang

ditunjukkan.

5

PERKEMBANGAN ARTISTIK

Terdapat bermacam-macam model perkembangan telah dikemukakan yang

membantu menerangkan perkembangan artistik kanak-kanak. Antara model-model

termuka telah diformulasikan oleh Lowen Feld (1975) Chapman (1972). Model-

model ini secara umumya berbeza namun mempunyai corak perkembangan yang

lebih kurang sama. Antara persamaan yang ketara ialah transisi perkembangan daripada

peringkat contengan kepada peringkat perwakilan sebenar. Antara persamaan-persamaan

yang lain ialah:

i) Faktor sosio-ekonomi dikatakan mempunyai pengaruh yang amat terbatas dalam

peringkat awal pertumbuhan kanak-kanak. Kanak-kanak lelaki dan perempuan

didapati melukis dengan cara yang sama di peringkat awal pertumbuhan.

ii) Lukisan kanak-kanak dapat memberi lebih banyak maklumat tentang perkembangan

mereka daripada catan kerana ianya menggunakan krayon, pensel dan pen. Alatan

ini lebih mudah dikawal oleh kanak-kanak daripada menggunakan berus dan

warna. Oleh yang demikian, kanak-kanak perlu diberi lebih peluang untuk

menggunakan media krayon, pensel warna dan pensel dalam menghasilkan aktiviti

melukis.

iii) Terdapat pertindihan yang agak ketara di antara peringkat-peringkat

perkembangan (contengan ke perwakilan sebenar). Lukisan kanak-kanak

mungkin mempunyai elemen dua peringkat serentak dan tidak semestinya

elemen satu peringkat perkembangan sahaja.

Perkembangan artistik ini akan lebih difahami jika melakukan aktiviti yang

dicadangkan ini bersama kanak-kanak. Katakan anda merancang untuk mengajar benda

hidup, iaitu pokok.

Langkah 1: Berikan kertas yang mempunyai gambar pokok dan menyuruh kanak-kanak

mewarna gambar pokok tersebut.

Langkah 2: Berikan gambar pokok dan minta kanak-kanak menekap gambar tersebut.

minta mereka menambah elemen lain seperti memasukkan buah, ranting dan

dahan.

Langkah 3: Kemudian minta mereka mewarna gambar pokok yang lengkap dengan

6

penambahan elemen tadi dan seperti pokok yang berada di persekitaran

rumah mereka. Minta kanak-kanak tersebut bercerita tentang gambar.

Langkah 4: Akhirnya, barulah meminta kanak-kanak melukis gambar pokok.

Jika diperhatikan, perancangan aktiviti di atas tidak bermula dengan terus meminta

kanak-kanak melukis gambar pokok seperti yang selalu dilakukan oleh guru baru. Dalam

aktiviti pertama, kanak-kanak diterapkan dengan konsep sebatang pokok. Dalam langkah

kedua pula, kanak-kanak memasukkan elemen realiti dan ini membolehkan kanak-kanak

meluahkan apa yang bermain dalam pemikiran simbolik mereka. Dalam langkah ketiga

pula, mereka mula bermain dengan warna bagi mencantikkan lagi lukisan. Apabila

kanak-kanak bercerita tentang garisan yang dihasilkan bagi menggambarkan

pokok, mereka mula merealistikkan gambaran fikiran mereka. Hasil daripada latihan

yang diberi, kanak-kanak akan dapat menggambarkan sebatang pokok dengan lebih

berfokus kepada ciri-ciri kecil seperti batang, dahan malah melukis diri sendiri dalam

lukisan mereka.

A. TEORI PERKEMBANGAN ARTISTIK KANAK-KANAK OLEH HURWITZ

DAN DAY (1995)

Hurwitz dan Day (1995) telah merumuskan peringkat perkembangan artistik

kanak-kanak ke pada tiga bahagian utama. Peringkat-peringkat ini dikenali

sebagai peringkat Manipulatif,

peringkat membuat simbol dan peringkat pra-remaja.

Important Notes

"Stages of artistic development are useful norms that can enlighten the

Teacher, but they should not be considered as goals for education"

- Hurwitz dan Day (2001)

7

TEORI PERKEMBANGAN ARTISTIK OLEH HURWITZ DAN DAY

1.PERINGKAT MANIPULATIF 2-4 TAHUN

2.PERINGKAT MEMBUAT SIMBOL 6-9 TAHUN

3.PERINGKAT PRA REMAJA 10-13 TAHUN

Rajah peringkat perkembangan artistik oleh Hurwitz dan Day (1995)

Peringkat perkembangan artistic oleh Hurwitz dan Day (1995):

1. Peringkat Manipulatif atau Zaman Awal Kanak-kanak (2-4 tahun)

Pada peringkat ini, kanak-kanak tidak mempunyai kawalan pada pergerakan tangan

kerana usia mereka yang masih mentah dan muda, selalunya dalam lingkungan dua

hingga lima tahun. Hasil karya atau lukisan yang terhasil kebiasaannya tidak terkawal

dan banyak terdapat di dinding, di atas meja dan kertas lukisan dengan menggunakan

pelbagai jenis bahan dan medium seperti krayon, pensel srta bahan-bahan lain.

Penghasilan karya pada usia ini tidak bersifat realistik dan banyak menggunakan

lukisan garisan bagi menggambarkan sesuatu imej. Pada usia ini, kanak-kanak lebih

gemar untuk mencuba sesuatu yang baru dan bereksperimentasi dengan pelbagai jenis

garisan yang boleh dihasilkan oleh pelbagai media.

8

Secara umumnya terdapat empat peringkat contengan pada peringkat manipulatif iaitu

i ) Contengan garisan tidak terkawal

ii) Contengan garisan terkawal

iii) Contengan rupa terkawal

iv) Contengan rupa

Contengan garisan tidak terkawal berlaku kerana kanak-kanak tidak mempunyai daya

kawalan dan garisan yang dihasilkan biasanya berulang-ulang. Di peringkat garisan

terkawal pula garisan yang dihasilkan lebih menampakkan kawalan yang matang

dibandingkan dengan peringkat pertama. Sementara itu, contengan rupa terkawal

memperlihatkan kebolehanan kanak-kanak yang mula melukis rupa dan mengulangi-

nya mengikut kehendak mereka.

Akhir sekali adalah contengan rupa, di mana pada peringkat ini kanak-kanak berupaya

mengenalpasti rupa dan menyebut rupa yang dihasilkan. Pada peringkat ini juga

lukisan yang dihasilkan adalah lebih kepada kepuasan dan keseronokan kerana

mereka diberi peluang untuk melukis dengan menggunakan alatan atau medium

seperti krayon, pen atau pensel.

Antara perkara yang perlu diberi perhatian adalah cara kanak-kanak memeganag alatan

untuk melukis. Pada usia ini alatan tulis yang dipegang adalah mengikut keupayaan

cara dan gaya yang disukai oleh mereka. Keupayaan menconteng sangat bergantung

kepada keupayaan otot dan keselarasan koordinasi di antara mata dan tangan. Fokus

imej yang dihasilkan pada peringkat ini adalah lukisan garisan yang pelbagai.

2. Peringkat Membuat Simbol (6-9 Tahun)

Daripada peringkat lukisan contengan, kanak-kanak mula beralih ke peringkat

menghasilkan simbol. Peringkat penghasilan simbol bermula pada umur empat

sehingga kanak-kanak berumur lapan tahun. Pada peringkat ini, kanak-kanak

sangat terpengaruh dengan keadaan sekelilingnya.

9

Persekitaran memainkan pengaruh besar dan lukisan yang biasa dihasilkan adalah

seperti rumah, kereta, bunga, alat permainan dan sebagainya. Imejan dalam lukisan

figura merupakan imej yang paling dominan. Simbol dan imejan yang dilukis oleh

kanak-kanak ini biasanya didahului dengan imej mereka sendiri, kemudian diikuti

dengan keluarga terdekat seperti ibu bapa diikuti rakan-rakan. Pada peringkat ini juga,

simbol yang dihasilkan oleh kanak-kanak mudah untuk di kenalpasti kerana kanak-

kanak mempunyai kawalan yang seimbang dan teratur dari segi pergerakan tangan.

Di peringkat awal penghasilan imej simbolisma, imej-imej yang dihasilkan melalui

lukisan terdiri daripada pelbagai saiz. Umumnya sseorang yang penting dalam ke

hidupan kanak-kanak tersebut digambarkan dengan saiz yang lebih besar berbanding

dengan imej figura yang lain. Sebagai contoh di dalam gambar keluarga imej bapa

akan digambarkan dalam saiz yang paling besar kerana ia melambangkan kekuasaan

dan kekuatan yang dimiliki oleh bapa selaku ketua keluarga. Dalam situasi yang lain

imej diri kanak-kanak itu sendiri digambarkan dalam saiz yang lebih besar

berbanding dengan imej figura yang lain.

Pada permulaan peringkat pertama simbolismaini, penggunaan warna terhadap imej

Tidak menjadi fokus utama dan tidak ketara. Pada peringkat ke dua pula, penggunaan

warna ke atas imej mula diperlihatkan. Sebagai contih imej langit dikaitkan dengan

warna biru, warna kuning untuk matahari, dan warna hijau bagi menggambarkan

rumput ataupun tumbuhan. Pada peringkat ke tiga simbolisma ,lukisan yang dihasil

kan lebih menumpukan kepada imej yang konkrit iaitu imej yang dilihat berbanding

dengan imej yang mereka tahu.

3. Peringkat Pra Remaja(10- 13 tahun)

Peringkat pra-remaja dikatakan peringkat transisi zaman kanak-kanak ke zaman

remaja. Terdapat percubaan untuk melukis figura dengan saiz yang betul. Lukisan

figura pula mula dilukis dengan menitikberatkan daya saiz sebenar objek. Sebagai

contoh, figura manusia mula dilukis dengan melihat kadar bandingan pada objek

tersebut tanpa membuat penambahan. Lukisan pada peringkat ini dikatakan lebih

10

rasional kerana selain daripada kedudukan dan saiz figura yang betul, mereka juga

telah mula mementingkan warna yang tepat selain dari memasukkan bayng-bayang

pada objek supaya imej yang dihasilkan nampak lebih realistik. Pada peringkat ini

juga mereka mula menggunakan kaedah perspektif yang membezakan saiz imej

di mana mereka cuba memahami konsep ruang, iaitu objek yang jauh bersaiz lebih

kecil jika dibandingkan denga objek yang berada lebih dekat dengan mereka.

B. TEORI PERKEMBANGAN ARTISTIK KANAK-KANAK OLEH VIKTOR

LOWENFELD (1947)

Seorang tokoh penting dalam seni visual iaitu Viktor Lowenfeld. Beliau ialah profesor

dalam bidang pendidikan seni di Universiti Pennsylvania di Macmillan. Lowenfeld (1947)

menyatakan bahawa sejak kecil lagi proses pembelajaran kanak-kanak dibantu oleh alat

bantuan sensori seperti peta, gambar-gambar dan peralatan-peralatan sains. Ini kerana

pemikiran abstrak tanpa penterjemahan visual bukanlah banyak membantu perkembangan

minda yang lebih holistic

Lowenfeld juga menyatakan bahawa dalam bidang seni halus,

pengetahuan teknik-teknik yang penting untuk meningkatkan kemahiran

memanipulasikan ciri-ciri lukisan dan seni dapat memainkan peranan yang penting

dalam perkembangan minda kanak-kanak. Pengetahuanyang lebih mendalam

dan berstruktur dari segi konvensi-konvensi artistik

mewujudkan bahan perantaraan untuk kanak-kanak mengembangkan

kreativiti. Pengetahuan ini memerlukan penganalisis, kemahiran

11

pemikiran rasional dan pemprosesan maklumat secara kognitif. Oleh itu,

keupayaan kognitif boleh ditingkatkan melalui keupayaan individu untuk membentuk

dan mencipta, memahami da menginterprstasi hasil atau karya seni

Lowenfeld menjelaskan bahawa perkembangan artistik kanak-kanak dan

hubungannya secara langsung terhadap perkembangan mental dan boleh dilihat dari

klasifikasi tahap yang berikut: peringkat contengan (2-4 tahun), peringkat praskematik

(4-7 tahun), peringkat skematik (7-9 tahun), peringkat kesedaran realisma (9-12 tahun),

peringkat rasional (12-14 tahun) dan peringkat period if decision atau adolescent art (14-

17 tahun).

i) Peringkat Contengan (Scribbling, 2-4 Tahun)

Pada peringkat ini kanak-kanak menghasilkan contengan secara rawak dan tidak terkawal.

Mereka mula melukis dari peringkat contengan kepada lukisan garisan lurus dan

melintang kepada melukis bulatan apabila kanak-kanak itu telah mampu menguasai

pergerakan tangan dan badan mereka. Contengan yang dibuat oleh kanak-kanak pada

tahap ini tidak dihasilkan secara sesuka hati dan tanpa tujuan. Sebaliknya, kanak-kanak

mempamerkan kesedaran tentang corak dan koordinasi otot motor tangan.

Lama-kelamaan selepas menconteng, mereka akan menamakan apa yang telah mereka

lukis. Lebih kurang pada umur dua tahun, kanak-kanak akan memberitahu apa yang akan

mereka lakukan sebelum mereka melukis. Apabila umur mereka meningkat kepada tiga

tahun, kanak-kanak mula menambah maklumat dengan lebih terperinci dan sudah boleh

bercakap mengenai lukisan mereka dari segi warna bentuk dan sebagainya.

ii ) Peringkat Praskematik ( Preschematic :4-7 tahun)

Pada peringkat ini ialah peringkat peningkatan daripada contengan bulatan kepada

percubaan pertama untuk melukis objek yang terdapat di sekitarnya dengan

menggunakan garisan. Pada tahap ini, kanak-kanak biasanya melukis gambar

bentuk yang mudah seperti melukis satu bulatan kecil untuk kepala, satu bulatan lain

untuk badan dan dua garisan ke bawah sebagai kaki. Mereka akan melukis tanda-

tanda yang kecil, dalam bulatan untuk mata, hidung dan mulut. Cara melukis yang sama

digunakan untuk melukis

12

binatang. Lukisan mereka pada tahap ini dikatakan berciri simbolik di mana

simbol-simbol digunakan untuk mewakili sesuatu objek. Sebagai contoh, ibu bapa dan

orang yang rapat dengan mereka dilukis dengan mempunyai karakter tangan dan kaki

dan dilukis seolah-olah terapung dengan saiz imej yang berbeza-beza.

iii) Peringkat Skematik (Schematic: 7-9 Tahun)

Pada peringkat ini, kanak-kanak kurang cenderong untuk melukis imej objek berbanding

pada peringkat awal tadi. Lukisan mula dihasilkan mengikut skema atau konsep tertentu.

Penekanan lebih diberikan kepada cara penyusunan objek dalam imej selain daripada

imej manusia dan objek yang terdapat di sekelilingnya. Lukisan yang dihasilkan

adalah spontan, bebas dan berskala besar. Ciri-ciri lukisan pada tahap ini menunjukkan

apa yang difikirkan oleh kanak-kanak berbanding dengan apa yang sebenarnya

dilihat oleh kanak-kanak. Tahap ini juga melibatkan bentuk lukisan x-ray iaiatu

lukisan myang mempunyai ciri-ciri luaran dan dalaman sesuatu objek. Ini

menunjukkan kanak-kanak melukis sesuatu yang mereka ketahui melalui pengalaman.

Contohnya, lukisan sebuah kotak dan kanak-kanak itu melukis isi di dalam kotak

berkenaan. Pada tahap ini juga kanak-kanak melukis objek yang jauh dengan saiz yang

kecil manakala objek yang dekat dengan saiz yang besar. Ini menunjukkan permulaan

pemahaman konsep perspektif.

Sebagai contoh, kanak-kanak mula membuat percubaan dengan membahagikan ruang

pada kertas lukisan kapada dua bahagian iaitu satah udara dan tanah. Bagi permandangan

satah bawah objek disusun secara melintang dan sama, manakala objek udara pula

dibiarkan kosong. Selain itu, kanak-kanak ini tidak peka dengan karya mereka sendiri

dan tidak kisah denga lukisan yang dihasilkan oleh rakan sebaya mereka dan gemar

untuk berkongsi.

iv) Peringkat Kesedaran Realisma (Dawning Realism: 9-12 Tahun)

Pada peringkat ini, kanak-kanak terus melukis dengan mengekalkan konsep dan skema

tertentu. Imej yang dilukis adalah secara realistik dan lebih teliti. Imej lukisan

mula mengecil dari segi saiz dan kanak-kanak mula menunjukkan sifat kritikal dengan

hasil karya sendiri. Mereka mula membandingkan karya dengan karya rakan sebaya

dan ini

13

menjadikan mereka lebih berhati-hati dan sedikit individualistik serta menitikberatkan

kualiti karya yang dihasilkan. Lukisan kanak-kanak pada peringkat ini lebih

cenderong untuk melukis objek seperti objek yang sebenar. Kesukaran mereka untuk

menyamai ciri-ciri yang sebenar kerap-kali mengecewakan mereka. Pada tahap

ini, ramai kanak-kanak telah mula menunjukkan kurang minat untuk melukis kerana

tidak berpuas hati dengan hasil kerja mereka. Inilah puncanya, mengapa orang

dewasa mengaggap kemahiran melukis mereka masih berada pada tahap ini.

v ) Peringkat Rasional ( Pseudonaturalistic atau Reasoning :12-14 Tahun)

Pada peringkat ini kanak-kanak mula peka dengan konsep realistik di dalam

menghasilkan lukisan. Mereka menitkberatkan konsep kedudukan dan saiz rasional imej.

Mereka lebih gemar untuk melukis konsep peniruan atau melalui objek di depan mata

berbanding dengan melukis gambaran imaginasi dari kotak pemikiran mereka. Lukisan

yang dihasilkan jarang dikongsi bersama rakan sebaya dan perasan malu dan rendah diri

akan timbul sekiranya lukisan yang dihasilkan tidak menarik dan memuaskan hati

mereka.

vi ) Peringkat Period If Decision atau Adolescent Art in High School : 14-17 Tahun

Peringkat ini merupakan peringkat penekanan terhadap proses penghasilan karya seni dan

penciptaan objek. Peringkat ini juga menunjukkan kematangan di dalam membuat

keputusan dan pemilihan bahan yang sesuai untuk menghasilkan karya seni.

14

PERKEMBANGAN ARTISTIK OLEH LOWENFELD (1947)

PERINGKAT CONTENGAN (2-4 TAHUN)

PERINGKAT PRASKEMATIK(4-7 TAHUN)

PERINGKAT SKEMATIK (7-9 TAHUN)

PERINGKAT KESEDARAN REALISMA (9-12 TAHUN)

PERINGKAT RASIONAL (12-14 TAHUN)

PERIOD IF DECISION ATAU ADOLESCENT ART IN HIGH SCHOOL

(14-17 TAHUN)

15

LUKISAN FIGURA DAN ANALISIS PERKEMBANGAN ARTISTIK

KANAK-KANAK

Lukisan figura bagi setiap peringkat umur 3 hingga 12 tahun dan analisis tentang

perkembangan artistic kanak-kanak berdasarkan lukisan tersebut.

3 TAHUN

4 TAHUN

16

5 TAHUN

Pada usia 3 tahun ,berdasarkan lukisan yang dihasilkan jelas menunjukkan kanak-kanak

menghasilkan lukisan secara rawak dan tangan mereka masih tidak terkawal. Ini adalah

kerana usia mereka yang masih muda.Apabila usia kanak-kanak menjangkau 4 dan

5 tahun lukisan yang dihasilkan menampakkan kawalan yang matang kerana

terdapat contengan rupa,di mana pada peringkat ini lukisan yang dihasilkan

adalah kepada kepuasan dan keseronokan kerana mereka melukis menggunakan

alatan melukis. Keupayaan menconteng pada peringkat ini bergantung kepada

keupayaan otot dan keselarasan koordinasi di antara mata dan tangan.Fokus imej

yang di hasilkan pada peringkat ini adalah lukisan garisan yang pelbagai.Menurut

teori perkembangan artistik Hurwitz dan Day umur 3 hingga 5 tahun adalah

peringkat manipulatif, manakala mengikut teori perkembangan artistik Viktor

Lowenfeld ini merupakan peringkat contengan.

17

6 TAHUN

7 TAHUN

18

8 TAHUN

Pada usia 7, 8 dan 9 tahun,kanak-kanak mula beralih mempamerkan simbol dalam hasil

karya mereka. Kanak-kanak ini telahpun dipengaruhi dengan situasi yang berada di

persekitaran mereka. Pergerakan tangan kanak-kanak diperingkat ini sudah

terkawal. Seimbang dan teratur. Penggunana warna telah mula diterapkan dan diberi

perhatian. Penghasilan imej adalah berbentuk konkrit, pengalaman apa yang dilihat

dengan mata mereka sendiri. Menurut Hurwitz dan Day ini adalah peringkat

Membuat membuat simbol. Manakala menurut Lowenfeld pula kanak-kanak di

peringkat ini adalah peringkat Skematik. Menurut beliau juga kanak-kanak telah mula

melukis dengan lebih skema atau konsep tertentu. Kanak-kanak di peringkat ini telah

pandai menggunakan ruang dan tahu untuk mengelaskannya kepada ruang tanah dan

langit.

19

10 TAHUN

11 TAHUN

20

12 TAHUN

Pada peringkat ini dalam lingkungan 10,11 dan 12 tahun, kanak-kanak ini sudah

semakin matang. Walaupun mereka masih mengekalkan konsep dan skema yang

tertentu, hasil karya mereka adalah lebih realistik dan teliti.. Mereka sudah pandai

membuat penilaian pada hasil kerja masing-masing dan membuat perbandingan denga

rakan sebaya. Ada perasaan malu dalam diri jika terdapat kekurangan pada hasil kerja

mereka. Penggunaan warna yang mengandungi tona dan corak pada pakaian

diperincikan lagi. Lowenfeld meletakkan kanak-kanak ini dalam peringakat Dawning

Realism, manakala Hurwitz dan Day meletakkan mereka di peringkat pra remaja di

mana ciri-cirinya ialah kanak-kanak itu transisi dari zaman kanak-kanak ke alam

remaja. Mereka cuba melakar figura dalam saiz yang betul, meletakkan bayang-bayang

pada figura agar hasil karya akan menjadi lebih realistik. Perspektif gambar dalam

keadaan jauh dan dekat juga diaplikasi dalam peringkat ini.

21

RUJUKAN

Buku Ilmiah

1. Abdul Shukor Hashim, Badrul Isa, Khairezan dan Zuraimi (2007) HBAE1203

Perkembangan Seni Kanak-kanak.Seri Kembangan, Selangor:Meteor Doc.Sdn ,Bhd

2. Bate J.K, (2000). Becoming an Art Teacher, United Kingdom : Wadsworth

Thomson Learning.

3. Eva L.Essa, (2003). Introduction to Early Childhood Education, Kanada: Delmar

Learning

4. MohdAzhar Abd Hamaid, (2004). Kreativiti, Konsep dan Teori Praktis,

Johor:Universiti Teknolgi Malaysia

5. Schirrmacher, R & Fox L.E, (2009). Art and Creative Development for Young

Children, New York:Thomson Delmar Learning

Jurnal

1. Shirley D. et. All, 2005. Children Artistic And Aesthetic Development. Sage Journals

Online.

2. Laurie E.M., 2006. Artistic Practices, Learning and Development. Cambridge

Journals.

Sumber Internet

1. Jerry S., Your Child's Artistic Development Through Drawings and Paintings (laman

web), diambil pada April 2013 daripada http: / /w w w .simp l y r e a lmoms.com/pos t s / y o u r -

childs-artistic-development-through-drawings-and-paintings

2. Lauren V.W, Artistic Expression And Child Development (laman web), diambil pada

April 2013 daripada http://laurenvwalling.com/art-education/children-art-experience

3. The Artistic Development Of A Child (laman web), diambil pada April 2013 daripada

http://www.enfocamp.com/newsletter/2013/en/psychology/artistic-development.html

22