jaminan kualiti proses pendidikan: perspektif ukm sebagai ...spdukm.ukm.my/fssk/pjbtdekan...kata...

�

Jam

ina

n K

ua

lit

i Pro

ses

Pen

did

iKa

n

Jaminan Kualiti Proses PendidiKan: Perspektif uKm sebagai institusi swaakreditasi dan universiti Penyelidikan

�

Jam

ina

n K

ua

lit

i Pro

ses

Pen

did

iKa

n

Cetakan 2011

Hak cipta Universiti Kebangsaan Malaysia, 2011

Hak cipta terpelihara. Tiada bahagian daripada terbitan ini boleh diterbitkan semula,

disimpan untuk pengeluaran atau ditukarkan ke dalam sebarang bentuk

atau dengan sebarang alat juga pun, sama ada dengan cara elektronik,

gambar serta rakaman dan sebagainya tanpa kebenaran bertulis daripada

Pusat Jaminan Kualiti UKM terlebih dahulu.

Diterbitkan di Malaysia oleh:

PUSAT JAMINAN KUALITI

43600 UKM Bangi, Selangor D.E Malaysia

http://www.ukm.my/pjk mel-e: [email protected]

Dicetak di Malaysia oleh PENERBIT UNIVERSITI KEBANGSAAN MALAYSIA

43600 UKM Bangi, Selangor D.E Malaysia

Perpustakaan Negara Malaysia Data Pengkatalogan-dalam-Penerbitan

Universiti Kebangsaan Malaysia: JAMINAN KUALITI PROSES PENDIDIKAN : Perspektif UKM Sebagai Institusi Swaakreditasi dan Universiti Penyelidikan

ISBN 978-967-5878-52-7

�

Jam

ina

n K

ua

lit

i Pro

ses

Pen

did

iKa

n

Isi Kandungan

KATA ALU- ALUAN 5

AKRONIM DAN SINGKATAN 7

RINGKASAN EKSEKUTIF 11

1. LATAR BELAKANG 13

2. HALA TUJU DAN TRANSFORMASI PENDIDIKAN 15 2.1 Falsafah dan Nilai 15 2.2 Wawasan dan Misi 162.3 Matlamat Institusi 16 2.4 Matlamat Pendidikan 17

3. SYARAT DAN KEPERLUAN STATUS SWAAKREDITASI 19 3.1 Syarat-Syarat Perakuan Status Swaakreditasi 19 3.2 Keperluan Prosedur Akreditasi Program Bagi Institusi Berstatus

Swaakreditasi 21

4. PELAN TINDAKAN 23

5. PROSES JAMINAN KUALITI PROGRAM PENGAJIAN 25 a. Program Pengajian Prasiwazah dan Siswazah Kerja Kursus 26 b. Program Pengajian Siswazah Penyelidikan 29

6. PROSEDUR AUDIT DAN AKREDITASI PROGRAM PENGAJIAN 32 a. Prosedur Pengurusan Program Pengajian Baru 33 b. Prosedur Audit dan Penilaian Program Pengajian 35

c. Prosedur Pengurusan Akreditasi Program Profesional 38

7. HASRAT DAN HARAPAN 40

8. LAMPIRAN 41

�

Jam

ina

n K

ua

lit

i Pro

ses

Pen

did

iKa

n

�

Jam

ina

n K

ua

lit

i Pro

ses

Pen

did

iKa

n

Kata Alu-aluan Assalamualaikum wbt. dan Salam Sejahtera.

Saya mengucapkan tahniah atas penerbitan buku Jaminan Kualiti Proses Pendidikan: Perspektif UKM Sebagai Institusi Swaakreditasi dan Universiti Penyelidikan. Buku panduan ini bertujuan untuk membentangkan hasil Audit Prestasi Akademik dan tindakan penambahbaikan yang telah dirancang. Proses dan prosedur bagi penilaian program pengajian prasiswazah dan siswazah yang turut dimuatkan dalam buku panduan ini juga diharap akan memantapkan pengurusan kedua-dua program ini.

Status Institusi Swaakreditasi adalah anugerah berprestij yang diberikan oleh Agensi Kelayakan Malaysia kepada UKM. Anugerah tersebut melayakkan sesebuah institusi pengajian tinggi untuk melaksanakan kuasa autonomi dalam beberapa aspek pengajaran dan pembelajaran, penyelidikan dan khidmat masyarakat.

Audit Prestasi Akademik untuk perkembangan Status Institusi Swaakreditasi adalah berlandaskan Kod Amalan Audit Institusi (COPIA) yang memfokus kepada sembilan perkara termasuk matlamat pendidikan dan hasil pembelajaran, reka bentuk dan penyampaian kurikulum, penilaian pelajar, pemilihan pelajar dan khidmat sokongan, staf akademik, sumber pendidikan, pemantauan dan semakan program, governans dan pentadbiran dan penambahbaikan kualiti berterusan. UKM amat komited dalam memastikan segala cadangan penambahbaikan hasil daripada audit tersebut dirancang dengan teliti dan diselaraskan di setiap Fakulti/Institut/Pusat.

Saya harap buku panduan ini akan menjadi rujukan utama dalam usaha untuk menjamin kualiti program pengajian di semua Fakulti/Pusat/Institut di UKM. Segala proses dan prosedur jaminan kualiti program pengajian ini telah dibangunkan selaras dengan keperluan Agensi Kelayakan Malaysia dan disokong oleh misi, visi dan matlamat pendidikan UKM.

Sekian.

Prof. Tan Sri Dato’ Wira Dr. Sharifah Hapsah Syed Hasan ShahabudinNaib Canselor Universiti Kebangsaan Malaysia

�

Jam

ina

n K

ua

lit

i Pro

ses

Pen

did

iKa

n

Kata Alu-aluan

Assalamualaikum wbt. dan Salam Sejahtera.

Status Institusi Swaakreditasi yang telah dianugerahkan kepada UKM oleh Menteri Pengajian Tinggi adalah suatu bentuk autonomi akademik dalam proses pengajaran dan pembelajaran. Di samping itu, pengekalan status ini pada masa akan datang memerlukan kepada suatu sistem jaminan kualiti yang mantap dan lestari yang boleh menambah baik secara berterusan dan seterusnya meningkatkan kualiti program pengajian yang ditawarkan di UKM.

Bagi melaksanakan tanggungjawab ini, Pusat Jaminan Kualiti (PJK) telah ditubuhkan pada 10 Februari 2011 bertujuan untuk merancang, melaksana, memantau, mengurus pelaksanaan audit dan penilaian proses-proses teras serta menyediakan manual kualiti dan laporan jaminan kualiti Universiti berpandukan kepada Kitaran Kualiti UKM. Dalam proses pendidikan, PJK berperanan untuk mengendalikan audit dan penilaian program pengajian untuk akreditasi sementara dan penuh mengikut kod amalan Agensi Kelayakan Malaysia dan keperluan yang disyaratkan oleh Kementerian Pengajian Tinggi serta memantau proses penambahbaikan berterusan yang dilaksanakan oleh Fakulti/Institut/Pusat/Bahagian berdasarkan kepada laporan audit tersebut. Di samping itu, PJK juga bertanggungjawab menilai dan memantau proses-proses teras yang lain seperti penyelidikan dan khidmat dan penambahbaikan berterusan yang dilaksanakan oleh pihak terlibat berlandaskan kepada kod-kod amalan dan standard yang dipersetujui bersama dengan pihak yang diaudit.

Buku panduan ini adalah buku pertama yang diterbitkan oleh PJK bertujuan untuk menjadi rujukan kepada Fakulti/Institut/Pusat tentang proses dan prosedur bagi pengurusan dan penilaian program pengajian prasiswazah dan siswazah serta strategi dan pelan tindakan bagi memantapkan kualiti proses pengajaran dan pembelajaran di UKM. Saya berharap buku panduan ini dapat membantu kita dalam meningkatkan kualiti program pengajian yang ditawarkan di UKM.

Terima kasih.

Prof. Ir. Dr. Shahrir Abdullah Pengarah Pusat Jaminan Kualiti

�

Jam

ina

n K

ua

lit

i Pro

ses

Pen

did

iKa

n

aKronim dan sinGKatan

APA Audit Prestasi Akademik

BJK Bahagian Jaminan Kualiti

LPU Lembaga Pengarah Universiti

BPA Bahagian Pengurusan Akademik

BSM Bahagian Sumber Manusia

COPIAKod Amalan Audit Institusi (Code of Practice for Institutional Audit)

COPPAKod Amalan Akreditasi Program Pengajian (Code of Practice for Programme Accreditation)

CPD Pembangunan Professional Berterusan (Continuous Professional Development)

CRIMPusat Pengurusan Penyelidikan dan Instrumentasi (Centre for Research and Instrumentation Management)

FSSK Fakulti Sains Sosial dan Kemanusiaan

GLCSyarikat Berkaitan Kerajaan (Government-linked company)

HEJIM Hal-ehwal Jaringan Industri Dan Masyarakat

HEPA Hal-ehwal Pelajar dan Alumni

HPK Hasil Pembelajaran Kursus

HPP Hasil Pembelajaran Program

ICESYSSistem Maklumat Jaringan Industri dan Masyarakat (Industry and Community Engagement Information System)

ICTTeknologi Maklumat dan Komunikasi (Information and Communications Technology)

IPTA Institusi Pengajian Tinggi Awam

IT Teknologi Maklumat (Information Technology)

JKAPPP Jawatankuasa Audit dan Penilaian Program Pengajian

JKPB Jawatankuasa Program Baru

JKSP Jawatankuasa Semakan Program

JPP Jabatan Pembangunan & Penyelenggaraan

JPPA Jawatankuasa Perancangan dan Perkembangan Akademik

�

Jam

ina

n K

ua

lit

i Pro

ses

Pen

did

iKa

n

JPPel Jabatan Perkhidmatan Pelajar

KG Kompetensi Generik

KKM Kerangka Kelayakan Malaysia

KPI Indeks Prestasi Utama (Key Performance Indicator)

KPPU Kerangka Penilaian Prestasi Universiti

KPT Kementerian Pengajian Tinggi

MAKUMA Majlis Kaunseling IPTA

MKB Mesyuarat Ketua-Ketua Bahagian

MPU Mesyuarat Pengurusan Universiti

MQAAgensi Kelayakan Malaysia (Malaysian Qualifications Agency)

MQFKerangka Kelayakan Malaysia (Malaysian Qualifications Framework)

MQRDaftar Kelayakan Malaysia (Malaysian Qualifications Register)

NGOPertubuhan Bukan Kerajaan (Non-govermental Organisation)

OBEPendidikan Berasaskan Hasil (Outcome Based Education)

OBLTPembelajaran dan Pengajaran Berasaskan Hasil (Outcome Based Learning & Teaching )

OKU Orang Kurang Upaya

PAP Pusat Akreditasi Pembelajaran

PHA Pejabat Hubungan Antarabangsa

PHI Pejabat Hubungan Industri

PHUM Pejabat Hubungan Universiti-Masyarakat

PIK Pusat Inovasi Kolaboratif

PJK Pusat Jaminan Kualiti

PPA Pusat Peembangunan Akademik

�

Jam

ina

n K

ua

lit

i Pro

ses

Pen

did

iKa

n

PPKK Pusat Perancangan Korporat dan Kepimpinan

PPPS Pengurusan Pengajian Prasiswazah dan Siswazah

PPS Pusat Pengurusan Siswazah

PPU Pusat Pengajian Umum

PTJ Pusat Tanggungjawab

PTM Pusat Teknologi Maklumat

PTSL Perpustakaan Tun Seri Lanang

QAJaminan Kualiti (Quality Assurance)

SADP Sistem Aduan Dalaman Pelajar

SKU Sistem Kewangan Universiti

SMK Sistem Maklumat Kakitangan

SMP Sistem Maklumat Pelajar

SMPU Sistem Maklumat Penyelidikan Universiti

SMPweb Sistem Maklumat Pelajar berasaskan Web

SPIN Sistem Pengajaran Interaktif

SPK Sistem Pengurusan Kualiti

SPPP Sistem Penilaian Pengajaran dan Penyeliaan

SPPU Sistem Penilaian Prestasi Universiti

TNC HEAA Timbalan Naib Canselor (Hal-ehwal Akademik dan Antarabangsa)

TNC HEJIM Timbalan Naib Canselor (Hal-ehwal Jaringan Industri dan Masyarakat)

TNC HEPA Timbalan Naib Canselor (Hal-ehwal Pelajar dan Alumni)

TNC HEPI Timbalan Naib Canselor (Hal-ehwal Penyelidikan dan Inovasi)

UKM Universiti Kebangsaan Malaysia

UP/ RU Universiti Penyelidikan (Research University)

UPK Unit Pengurusan Kualiti

�0

Jam

ina

n K

ua

lit

i Pro

ses

Pen

did

iKa

n

11

Jam

ina

n K

ua

lit

i Pro

ses

Pen

did

iKa

n

RINGKASAN EKSEKUTIF

Universiti Kebangsaan Malaysia (UKM) telah diaudit oleh Agensi Kelayakan Malaysia (MQA) untuk pertimbangan status Institusi Swaakreditasi dengan jayanya dan telah dianugerahkan status tersebut pada 29 April 2010. Dengan penganugerahan status ini, UKM boleh mengakredit program-program pengajian sedia ada dan baru secara dalaman untuk kemasukan dan pengekalan perincian program tersebut dalam Daftar Kelayakan Malaysia (MQR), kecuali program-program profesional yang memerlukan akreditasi oleh badan-badan profesional yang berkaitan, atau apa-apa program yang disyaratkan untuk diaudit secara berasingan oleh pihak berautoriti, seperti MQA dan Kementerian Pengajian Tinggi.

Di samping itu, penganugerahan status swaakrediatasi ini tertakluk kepada UKM mengambil perhatian dan tindakan terhadap syarat-syarat penganugerahan status tersebut dan keperluan peraturan akreditasi serta syor-syor yang dicatatkan dalam Laporan Audit Prestasi Akademik UKM yang dikeluarkan oleh MQA pada 4 November 2011. Oleh itu, satu pelan tindakan telah diwujudkan bagi mengambil tindakan terhadap syor yang dilaporkan serta penegasan yang dicatatkan. Di samping itu, proses jaminan kualiti pengajaran dan pembelajaran dan prosedur pengurusan akreditasi program pengajian juga telah dibangunkan dan mendapatkan kelulusan Senat untuk diamal dan dilaksanakan di seluruh UKM.

Justeru, buku panduan ini memperincikan strategi UKM dalam menangani syor yang dicatatkan dalam bentuk pelan tindakan serta proses dan prosedur jaminan kualiti program pengajian selaras dengan syarat status swaakreditasi dan keperluan akreditasi program pengajian secara dalaman.

12

Jam

ina

n K

ua

lit

i Pro

ses

Pen

did

iKa

n

13

Jam

ina

n K

ua

lit

i Pro

ses

Pen

did

iKa

n

BAB 1

Latar Belakang

Universiti Kebangsaan Malaysia (UKM) ditubuhkan pada 18 Mei 1970 hasil daripada perjuangan para nasionalis dan rakyat sejak 1920 yang ingin melihat sebuah universiti yang menggunakan bahasa kebangsaan di mercu sistem pendidikan negara. Sejak daripada tarikh penubuhannya, UKM telah berkembang menjadi sebuah universiti terkemuka di Malaysia dengan menawarkan program-program akademik daripada pelbagai bidang. Sehingga 2010, UKM telah menghasilkan seramai 119,072 lulusan prasiswazah, 17,472 lulusan sarjana, dan 1,620 lulusan doktor falsafah.

Pada tahun 1999, UKM telah menggubal Pelan Strategik 2000-2020 yang menjadi platform untuk UKM bergerak ke hadapan dalam menangani cabaran dan persaingan global dan dalam usaha untuk menempatkan diri di kalangan universiti terkemuka di peringkat antarabangsa. Berpandukan kepada Falsafah penubuhan UKM, pelan strategik tersebut telah menetapkan misi, wawasan dan matlamat institusi UKM untuk menjadi pusat ilmu terkehadapan, berteknologi dan berdaya saing yang:

• Memartabatkan Bahasa Melayu sebagai bahasa ilmu, • Membangun masyarakat dinamis dan berakhlak mulia, • Mengantarabangsakan citra dan sumbangan UKM bagi masyarakat sejagat, • Menjana teknologi yang bermanfaat kepada masyarakat.

Bagi memantapkan proses-proses pendidikan, pelan tersebut menggariskan beberapa strategi, antaranya ialah untuk meningkatkan kualiti program pengajian prasiswazah dan siswazah dan berusaha untuk mendapat pengiktirafan program dalam bentuk akreditasi. Umumnya terdapat tiga keperluan utama dalam mewujudkan program prasiswazah dan siswazah di UKM; menjajarkan kurikulum dengan keperluan negara, memastikan pelaksanaan yang mencapai piawaian kualiti tertentu serta mengguna ilmu dan pendekatan terkini. Pendekatan yang diambil adalah untuk mengimbangi ketiga-tiga keperluan ini bagi menghasilkan program yang inovatif. Pada tahun 2008, UKM dengan status Universiti Penyelidikan telah menggubal Pelan Tranformasi yang turut memberi penekanan kepada kualiti pendidikan, keperluan kepada akreditasi serta integrasi pendidikan dan penyelidikan.

UKM amat komited dalam mewujudkan satu kitaran kualiti program pengajian yang berkesan. Ini jelas ditunjukkan di dalam sorotan sejarah dengan penubuhan Unit Pengurusan Kualiti (UPK) pada tahun 1997 dalam memantau setiap program pengajian agar menepati piawai yang ditetapkan. Di antara langkah awal ke arah

14

Jam

ina

n K

ua

lit

i Pro

ses

Pen

did

iKa

n

pemantapan kualiti program pengajian ialah membangunkan sistem pengurusan kualiti berasaskan standard ISO 9000 dan berusaha supaya program-program profesional prasiswazah mendapat akreditasi. Pada tahun 2002, UKM telah berjaya memperolehi pensijilan MS ISO 9001:2000 untuk skop Pengurusan Peperiksaan Prasiswazah. Seterusnya skop ini diperluaskan pada tahun 2006 menjadi Pengurusan Pengajian Prasiswazah merangkumi proses-proses lain termasuk reka bentuk program pengajian, pendaftaran pelajar, pengajaran dan pengijazahan. Pada tahun yang sama, sistem pengurusan kualiti untuk skop Pengajian Siswazah juga mendapat pensijilan MS ISO 9001:2000 dan beroperasi secara selari dengan sistem untuk program prasiswazah. Pada tahun 2009, kedua-dua sistem ini telah digabungkan membentuk skop Pengurusan Pengajian Prasiswazah dan Siswazah (PPPS) mengikut standard baru MS ISO 9001:2008. Pengurusan program pengajian di UKM dimantapkan lagi dengan pembentukan dasar-dasar yang melibatkan pengajaran dan pembelajaran yang amat penting bagi mengekal dan meningkatkan mutu program yang ditawarkan. Ini termasuk Dasar Pengajaran dan Pembelajaran yang meliputi Pembangunan, Reka Bentuk dan Semakan Kurikulum, Sistem Penyampaian Kurikulum, Sistem Penilaian, Tenaga Pengajar, Sistem Penilaian Pengajaran Pensyarah, Penyeliaan Pelajar, Infrastruktur, Peralatan dan Persekitaran Pengajaran dan Pembelajaran, Anugerah Kecemerlangan Akademik dan Penambahbaikan Berterusan. Sebagai jaminan kepada kualiti program pengajian, setiap program mesti ditanda aras dengan amalan terbaik daripada institusi lain, kurikulum program mesti disemak sekurang-kurangnya sekali dalam tempoh 5 tahun bergantung kepada jenis program seperti mana yang digariskan dalam Dokumen Kualiti Pensijilan MS ISO 9001:2008 PPPS.

Selaras dengan usaha Kerajaan untuk meningkatkan kualiti pengajian tinggi di Malaysia melalui pelaksanaan Kerangka Kelayakan Malaysia (Malaysian Qualifications Framework – MQF) dan pelancaran Pelan Strategik Pengajian Tinggi Negara 2020 pada tahun 2007, UKM telah mengubah suai kurikulum program akademik pada tahun yang sama kepada Pendidikan Berasaskan Hasil (Outcome Based Education – OBE) selaras dengan keperluan MQF serta mula melaksanakan proses audit dalaman program pengajian di sekitar tahun 2008 dan 2009 sebagai persediaan untuk memohon taraf Institusi Swaakreditasi dan menghadapi Audit Institusi oleh Agensi Kelayakan Malaysia (Malaysian Qualifications Agency – MQA). Seterusnya, UKM berjaya melepasi audit tersebut dan telah dianugerahkan taraf Institusi Swaakreditasi berkuat kuasa pada 29 April 2010. Selaras dengan penganugerahan ini, UKM telah mengubah suai prosedur reka bentuk program pengajian baru dan semakan program sehingga kemasukan ke dalam Daftar Kelayakan Malaysia (Malaysian Qualifications Register – MQR).

15

Jam

ina

n K

ua

lit

i Pro

ses

Pen

did

iKa

n

BAB 2

Hala Tuju dan Transformasi Pendidikan

Falsafah, Wawasan, Misi dan Matlamat Pendidikan telah digubal seiring dengan matlamat penubuhan Universiti dan perkembangan semasa dalam menangani cabaran globalisasi, kemajuan teknologi dan hasrat Universiti dalam usaha untuk menempatkan diri sebagai salah sebuah universiti kelas dunia.

2.1 Falsafah dan Nilai

Dalam usaha untuk mencapai kecemerlangan, Falsafah Universiti telah digubal pada dekad awal penubuhannya dan menjadi panduan semua warga UKM sehingga kini. Ia dinyatakan seperti berikut:

Paduan antara iman kepada Allah dan ilmu yang bermanafaat serta gabungan antara teori dan amal adalah dasar utama bagi perkembangan

ilmu, proses pembinaan masyarakat terpelajar dan pembangunan universiti.

Falsafah ini telah didukung oleh semua warga UKM dan dicerminkan oleh dasar-dasar dan aktiviti yang dijalankan oleh pihak Universiti. Komitmen dan keterlibatan semua pihak amat penting dalam memastikan UKM sentiasa bergerak di atas landasan yang betul dan pada masa yang sama memacu ke arah kecemerlangan. Melalui falsafah ini, tujuan dan identiti UKM digarap dan dibentuk sesuai dengan peredaran zaman.

Sebagai sebuah institut pengajian tinggi awam, UKM amat bergantung pada sumber manusia yang kompeten dan modal insan berkualiti yang dihasilkan melalui program-program pengajian yang ditawarkan. Penekanan terhadap pembangunan sumber manusia dan modal insan ditekankan melalui slogan:

“Mengilham Harapan, Mencipta Masa Depan”

Seluruh warga UKM dibekalkan dengan bakat dan kreativiti serta mempunyai nilai-nilai murni seperti patriotik, integriti, adil, mengamalkan kebebasan akademik secara matang dan saling hormati-menghormati. Nilai-nilai ini dipupuk dan dipelihara dalam persekitaran yang kondusif yang boleh merealisasikan masa depan yang cemerlang. Nilai yang perlu ada dalam setiap warga UKM seperti yang disenaraikan di bawah:

• Ketelusan • Keserakanan • Inovasi • Kebertanggungjawaban • Merit

16

Jam

ina

n K

ua

lit

i Pro

ses

Pen

did

iKa

n

2.2 Wawasan dan Misi

UKM telah ditubuhkan pada 18 Mei 1970 sebagai sebuah universiti kebangsaan dengan matlamat untuk mempromosi Bahasa Melayu sebagai bahasa pendidikan tertinggi di dalam sistem pendidikan kebangsaan. Ini jelas ditonjolkan di dalam misi iaitu:

Menjadi Universiti terpilih yang memartabatkan Bahasa Melayu serta menyejagatkan ilmu beracuan budaya kebangsaan

Dalam jangka panjang, wawasan UKM adalah:

UKM bertekad menjadi Universiti terkehadapan yang mendahului langkah masyarakat dan zamannya bagi membentuk masyarakat dinamis,

berilmu dan berakhlak mulia

Bermula sebagai sebuah universiti kebangsaan yang telah terbukti dengan kejayaan menjadikan Bahasa Melayu sebagai bahasa pengantar di peringkat universiti, kini UKM berazam untuk menjadi sebuah universiti berorientasikan penyelidikan pada pertengahan tahun 2000. Penyelidikan telah berkembang pesat bermula tahun 1990an ketika dana dan sumber mula ditawarkan oleh pelbagai pihak. Pada 11 Oktober 2006, UKM telah diberikan status Universiti Penyelidikan.

Kemunculan globalisasi dan perkembangan ilmu pengetahuan dan inovasi yang pesat merupakan faktor penting untuk pertumbuhan nasional. Oleh itu, UKM telah menggarap strategi dan memperkukuhkan pernyataan wawasan bagi meningkatkan daya saing dalam cabaran untuk mengekalkan statusnya sebagai Universiti Penyelidikan dan menempatkan dirinya di kalangan universiti kelas dunia di samping menjadi ikon kebangsaan dalam mempromosikan Bahasa Melayu sebagai bahasa ilmu dan menyumbang ke arah pembentukan jati diri kebangsaan selaras dengan peranannya sebagai sebuah universiti kebangsaan. Selaras dengan usaha ini, wawasan di atas diperjelaskan melalui Pelan Transformasi 2008-2018 yang digubal dengan matlamat seperti berikut:

Menjadi salah sebuah universiti penyelidikan terkehadapan bertaraf dunia menjelang tahun 2018 di samping memperkukuhkan peranan unik sebagai

universiti kebangsaan dalam mempromosikan identiti dan perpaduan nasional

2.3 Matlamat Institusi

Berpandukan kepada Matlamat Institusi yang dibangunkan semasa penggubalan Pelan Strategik UKM 2000-2020, Pelan Transformasi 2008-2018 telah menggariskan beberapa objektif strategik bagi memacu UKM ke arah menjadi salah sebuah universiti terkehadapan bertaraf dunia. Senarai Objektif Transformasi strategik adalah seperti berikut:

1. Memartabatkan Bahasa Melayu sebagai bahasa ilmu dan menatar keupayaan bertutur dalam pelbagai bahasa,

17

Jam

ina

n K

ua

lit

i Pro

ses

Pen

did

iKa

n

2. Mengeluarkan siswazah yang kompeten, berinovasi, mempunyai daya keusahawanan dan peka kepada tanggungjawab sosial serta mempunyai pandangan global, 3 Menjana, menyebar dan memindahkan ilmu, inovasi serta teknologi melalui rangkaian dan kolaborasi tempatan, kebangsaan dan antarabangsa, 4. Memfokus kepada penyampaian berkesan dan pengagihan sumber saksama untuk mencapai objektif strategik.

Objektif Transformasi ini menjelaskan tanggungjawab UKM dalam mempromosikan misi budaya kebangsaan dan antarabangsa untuk pembangunan masyarakat serta penekanan kepada kepelbagaian bahasa yang sangat penting dalam masyarakat global. Di samping itu, ia juga menekankan peranan UKM sebagai universiti penyelidikan dalam menghasilkan pengetahuan dan inovasi untuk pemindahan teknologi dan aplikasi dalam bidang-bidang nic khusus yang mempunyai kepentingan strategik kepada negara dan masyarakat global.

2.4 Matlamat Pendidikan

Dari perspektif pendidikan, misi dan wawasan diterjemahkan ke dalam bentuk Matlamat Pendidikan seperti berikut:

Melahirkan siswazah yang berkeyakinan, berkepimpinan, beretika dan berjati diri kebangsaan di persada antarabangsa

Komponen-komponen yang terkandung dalam matlamat ini seterusnya dikembangkan kepada beberapa ciri boleh ukur seperti yang disenaraikan dalam bentuk domain dan ciri-ciri yang disenaraikan di bawah dan boleh dijadikan kerangka kepada hasil pembelajaran program bagi satu-satu program pengajian yang ditawarkan:

domain “Berkeyakinan”

1. Memiliki ilmu yang mantap dalam bidang pengajian,2. Mahir dalam bidang ilmu masing-masing,3. Boleh menggunakan dan menyesuaikan ilmu dalam pelbagai suasana/

keadaan, peringkat dan budaya (inovatif dan kreatif),4. Berkemahiran menggunakan bahasa kerja antarabangsa/global (bahasa

Inggeris).

domain “Beretika dan Berkepimpinan”

5. Boleh berkomunikasi dan berinteraksi dalam pasukan,6. Mempunyai kepimpinan dan hala tuju dalam konteks fungsi dan peranan

masyarakat,

18

Jam

ina

n K

ua

lit

i Pro

ses

Pen

did

iKa

n

7. Boleh membuat keputusan dan mengambil tindakan bijaksana berdasarkan etika dan nilai sejagat (saksama, adil, lestari dan integriti).

domain “Jati diri Kebangsaan”

8. Beretika dan bermoral tinggi,9. Berkemahiran dan selesa dalam interaksi antara budaya dan agama,10. Bangga dan fasih menggunakan bahasa ibunda,11. Mempunyai kesedaran untuk mempertahankan kedaulatan negara.

19

Jam

ina

n K

ua

lit

i Pro

ses

Pen

did

iKa

n

BAB 3

Syarat dan Keperluan Status Swaakreditasi

3.1 Syarat-Syarat Perakuan Status Swaakreditasi

Hasil daripada lawatan audit panel penilai MQA pada 22-26 Mac 2010, UKM telah dianugerahkan status Institusi Swaakreditasi selama 5 tahun berkuat kuasa pada 29 April 2010 dengan syarat-syarat tertentu. Syarat-syarat tersebut adalah seperti berikut:

Bil. Syarat-syarat Peneraju Tindakan

1. Perakuan status swaakreditasi tidak mengecualikan program-program diakreditasi sendiri oleh institusi berkenaan daripada syarat pematuhan kepada Kerangka Kelayakan Malaysia.

Pusat Pembangunan Akademik

UKM sentiasa memastikan program mengikut keperluan KKM secara keseluruhan. Contoh, komponen Kemahiran Keusahawanan diterap ke dalam program.

2. Perakuan status swaakreditasi ini memerlukan institusi berkenaan mengambil perhatian terhadap syor-syor yang disenaraikan dalam Laporan Audit Prestasi Akademik 2010.

Pusat Jaminan Kualiti

Pengurusan Tertinggi Universiti telah menggerakkan PTJ untuk mengambil tindakan terhadap syor-syor Laporan Audit Prestasi Akademik MQA seperti yang diperincikan dalam Lampiran B dengan penyelarasan oleh Pusat Jaminan Kualiti.

3. Status swaakreditasi tidak melibatkan program-program profesional yang perlu diakredit oleh badan profesional yang berkaitan.


Sama seperti program lain, semua program profesional baru atau dalam semakan semula perlu mendapatkan kelulusan Akreditasi Sementara (Provisional Accreditation) daripada Senat. Walau bagaimanapun, semua program profesional yang mendapat akreditasi daripada Badan Profesional boleh terus memohon untuk mendapat pengesahan Senat untuk kemasukan ke dalam Daftar Kelayakan Malaysia tertakluk kepada kelulusan akreditasi program tersebut.

20

Jam

ina

n K

ua

lit

i Pro

ses

Pen

did

iKa

n

Bil. Syarat-syarat Peneraju Tindakan

4. Institusi berstatus swaakreditasi adalah tertakluk kepada subseksyen 61(3)1, 63(3)2, 64(1)3, dan 64(2)4, Akta Agensi Kelayakan Malaysia 2007 [Akta 679]

Pusat Jaminan Kualiti dan Pusat Komunikasi Korporat

UKM mempamerkan salinan sijil mengikut keperluan 63(3) di tapak web UKM dan setiap Fakulti/Institut.

5. Institusi berstatus swaakreditasi dikehendaki membayar fi sebanyak RM 100.00 kepada MQA untuk pengeluaran sijil ‘Perakuan Status Swaakreditasi’.

Pusat Pancangan Korporat dan Kepimpinan

Yuran telah dibayar dan sijil telah diedarkan kepada semua PTJ.

6. Status swaakreditasi adalah tertakluk kepada penilaian semula institusi oleh MQA sekurang-kurangnya sekali dalam setiap lima tahun dan tertakluk kepada fi penilaian semula institusi yang ditetapkan.


UKM mengambil maklum tentang keperluan tersebut.

7. MQA akan membuat audit susulan dalam masa setahun dari tarikh penganugerahan status swaakreditasi untuk memastikan sistem pengakreditan program telah lengkap dan sedia untuk diguna pakai.


UKM mengambil tindakan susulan terhadap keperluan dan pelaksanaan Sistem Jaminan Kualiti Program Akademik UKM.

8. Institusi berstatus swaakreditasi hendaklah menyedia dan mengemukakan Laporan Swaakreditasi dwitahunan kepada MQA.


Pelaporan pelaksanaan pelan tindakan dan Manual Akreditasi Dalaman akan dikemukakan pada April 2011, Laporan Penilaian Kendiri UKM pada 2013 dan Audit Penilaian Semula MQA pada 2015.

9. Institusi berstatus swaakreditasi yang mengakredit sendiri programnya dan mahu program itu didaftarkan dalam Daftar Kelayakan Malaysia, termasuk tujuan pengiktirafan Jabatan Perkhidmatan Awam, hendaklah memenuhi keperluan prosedur yang digariskan di Bab 6.

Urusetia Senat Proses pendaftaran program ke dalam Daftar Kelayakan Malaysia diuruskan oleh Urusetia Senat selepas mendapat kelulusan Senat.

10. Status swaakreditasi hanya terhad kepada program pengajian yang dikendalikan di kampus institusi berstatus swaakreditasi itu sendiri dan tidak melibatkan program-program yang difrancais atau program yang ditawarkan oleh anak-anak syarikat universiti.

Fakulti, Institut dan Pusat Kembangan Pendidikan

UKM akan memastikan program francais melalui akreditasi berasingan sama ada oleh MQA atau badan profesional.

21

Jam

ina

n K

ua

lit

i Pro

ses

Pen

did

iKa

n

3.2 Keperluan Prosedur Akreditasi Program Bagi Institusi Berstatus Swaakreditasi

Sesuai dengan status Institusi Swaakreditasi, UKM diberi hak untuk menentukan kemasukan ke dalam Daftar Kelayakan Malaysia (MQR) yang mengandungi daftar program terakredit seperti yang dinyatakan dalam Akta MQA 2007. Berikut adalah keperluan prosedur untuk permohonan kemasukan entri dalam MQR:

Bil. Keperluan Tindakan

1. Program yang hendak diakredit mestilah program yang telah diluluskan penawarannya oleh pihak berautoriti (contohnya Senat atau Kementerian Pengajian Tinggi).

UKM mengambil maklum tentang keperluan tersebut.

2. Proses pengakreditan program hendaklah dilaksanakan oleh bahagian yang dipertanggungjawabkan oleh institusi berstatus swaakreditasi (contohnya Bahagian Jaminan Kualiti).

UKM telah menubuhkan Pusat Jaminan Kualiti (PJK) bagi menguruskan proses tersebut.

3. Proses penilaian untuk tujuan akreditasi penuh sesuatu program itu bermula apabila pelajar kohort pertama program tersebut memasuki tahun akhir pengajian. Mengikut amalan terbaik antarabangsa, proses akreditasi program ini melibatkan, antara lain, penilaian kendiri serta penilaian dan penyediaan laporan oleh panel penilai. Penilaian ini harus berpandukan suatu kod amalan akreditasi. Contohnya Code of Practice for Programme Accreditation (COPPA) MQA atau yang seumpamanya. Proses ini berakhir dengan perakuan rasmi oleh pihak berautoriti yang memperakukan pengakreditan program tersebut.

Proses Akreditasi Dalaman untuk program bukan profesional akan dimulakan semasa pelajar kohort pertama program itu memasuki tahun akhir bermula pada tahun 2011. Perakuan Akreditasi Dalaman diluluskan oleh Senat.

4. Institusi berstatus swaakreditasi hendaklah menjalankan proses penilaian semula yang komprehensif terhadap program yang telah diakredit dari semasa ke semasa (contohnya, sekali dalam setiap lima tahun) untuk memastikan kualiti program ini dapat dipertingkatkan.

UKM memastikan penilaian semula yang komprehensif dilakukan seperti dinyatakan dalam prosedur Sistem Jaminan Kualiti Program Akademik UKM

5. Setelah sesuatu program selesai melalui proses pengakreditan, institusi berstatus swaakreditasi perlu memohon kepada MQA untuk mendaftar program tersebut dalam Daftar Kelayakan Malaysia.

UKM mengambil maklum dan akan mematuhi keperluan untuk pendaftaran program ke dalam Daftar Kelayakan Malaysia.

6. Institusi berstatus swaakreditasi hendaklah memaklumkan kepada MQA sekiranya status akreditasi sesuatu program yang dikendalikannya telah dibatalkan atau sekiranya program itu tidak lagi dikendalikan untuk tujuan rekod Daftar Kelayakan Malaysia.

UKM mengambil maklum dan akan mematuhi keperluan untuk pembatalan dalam rekod Daftar Kelayakan Malaysia.

22

Jam

ina

n K

ua

lit

i Pro

ses

Pen

did

iKa

n

1mengenakan apa-apa syarat yang disifatkannya perlu atau suai manfaat dan boleh mengubah, meminda atau

membatalkan mana-mana syarat itu atau mengenakan syarat baru atau tambahan dari semasa ke semasa.2mempamerkan salinan Perakuan Status Swaakreditasi atau Perakuan Akreditasi program di tempat yang

mudah dilihat di dalam premis yang dinyatakan dalam Perakuan Status Swaakreditasi atau Perakuan Akreditasi.3membatalkan Perakuan Status Swaakreditasi sekiranya institusi berstatus swaakreditasi gagal mematuhi

mana-mana syarat yang dilampirkan pada perakuan itu.4membatalkan pendaftaran mana-mana program atau kelayakan yang telah didaftarkan dalam Daftar

Kelayakan Malaysia sekiranya institusi berstatus swaakreditasi gagal mematuhi kehendak program atau kelayakan berdaftar tersebut.

23

Jam

ina

n K

ua

lit

i Pro

ses

Pen

did

iKa

n

BAB 4

Pelan Tindakan

Pada 22-26 Mac 2010, MQA telah melaksanakan Audit Prestasi Akademik untuk pertimbangan status Institusi Swaakreditasi kepada UKM berpandukan kepada Kod Amalan Audit Institusi (Code of Practice for Institutional Audit, 2009, edisi kedua). Hasil daripada audit tersebut, UKM telah dianugerahkan status sebagai Institusi Swaakreditasi berkuat kuasa 29 April 2010, tertakluk kepada penilaian semula selepas 5 tahun.

Sebagai Institusi Swaakreditasi, UKM adalah tertakluk kepada Syarat-syarat Perakuan Status Swaakreditasi. Laporan Audit Prestasi Akademik (APA) yang dikeluarkan oleh MQA pada 10 November 2010 telah mencatatkan 12 pujian (commendations), 11 penegasan (affirmations) dan 23 syor (recommendations). Perincian dapatan ini diberikan dalam Rajah 4.1 mengikut bidang penilaian berikut:

• Bidang 1 Visi, Misi, Matlamat Pendidikan dan Hasil Pembelajaran • Bidang 2 Reka Bentuk dan Penyampaian Kurikulum • Bidang 3 Penilaian Pelajar • Bidang 4 Pemilihan dan Khidmat Sokongan Pelajar • Bidang 5 Staf Akademik • Bidang 6 Sumber Pendidikan • Bidang 7 Pemantauan dan Semakan Program • Bidang 8 Kepimpinan, Governans dan Pentadbiran • Bidang 9 Penambahbaikan Kualiti Berterusan

Syarat kedua dalam perkara 2 Seksyen 3.1 telah menjelaskan bahawa perakuan status swaakreditasi ini memerlukan institusi yang berkenaan mengambil perhatian terhadap syor-syor yang disenaraikan dalam Laporan Audit Prestasi Akademik 2010, seperti yang disenaraikan dalam Bab 3.

Sebagai respons kepada penegasan dan syor yang dikemukakan dalam laporan tersebut, UKM telah membangunkan pelan tindakan bagi menambah baik proses-proses dalaman berkaitan dan berusaha memantapkan proses-proses tersebut supaya ia boleh menyokong pencapaian standard asas (benchmark standard) dan standard tinggi (enhanced standard) yang disenaraikan dalam kod amalan MQA COPIA. Pelan tindakan ini menggariskan tindakan yang sesuai, mengenal pasti pelaksana di dalam UKM dan menetapkan sasaran keberhasilan dan jangka masa pelaksanaan. Ia telah diluluskan oleh Mesyuarat Pengurusan Universiti bilangan 23/2010 bertarikh 11 November 2010 dan Mesyuarat Ketua Bahagian bertarikh 28 Disember 2010, dan seterusnya diedarkan kepada semua pusat tanggungjawab.

24

Jam

ina

n K

ua

lit

i Pro

ses

Pen

did

iKa

n

Rajah 4.1 Perincian Dapatan Audit Prestasi Akademik 2010 mengikut Bidang Penilaian

Secara umum, jangka masa pelaksanaan pelan tindakan ini ialah sepanjang tahun 2011-2015 seperti yang diberikan dalam carta Gantt pada Lampiran A, manakala perincian pelan tindakan mengikut bidang penilaian diberikan dalam Lampiran B. Walau bagaimanapun, pelan tindakan ini akan mengalami perubahan dari semasa ke semasa selaras dengan perkembangan semasa dan versi terkini akan diedarkan kepada semua semua pusat tanggungjawab setelah mendapat kelulusan pihak berautoriti untuk pengemaskinian pelaksanaan.

0

1

2

3

4

5

6

Bidang1

Bidang2

Bidang3

Bidang4

Bidang5

Bidang6

Bidang7

Bidang8

Bidang9

Bila

ngan

Bidang Penilaian

Pujian

Penegasan

Syor

25

Jam

ina

n K

ua

lit

i Pro

ses

Pen

did

iKa

n

BAB 5

Proses Jaminan Kualiti Program Pengajian

Proses Jaminan Kualiti di UKM adalah berpandukan kepada suatu kitaran generik seperti yang digambarkan dalam Rajah 5.1. Ia mula diperkenalkan secara rasmi dalam Syarahan Naib Canselor 2008 dan meliputi semua proses teras yang dilaksanakan di universiti iaitu pendidikan, penyelidikan dan khidmat.

Rajah 5.1 Kitaran Kualiti UKM

Bagi melaksanakan proses jaminan kualiti yang sistematik dan berkesan, setiap proses teras disokong oleh:

1. sistem-sistem maklumat yang menyediakan pangkalan data operasi proses berkenaan dan sistem-sistem maklum balas yang mengumpul maklum balas pelanggan dan pihak berkepentingan,

2. proses penilaian dan penandaarasan bagi mengukur hasil yang diperoleh dan memastikan proses tersebut memenuhi objektif dan sasaran yang ditetapkan,

3. penambahbaikan berterusan yang memperincikan tindakan-tindakan selanjutnya yang perlu diambil dalam memantapkan proses, menghapus dan mencegah segala kelemahan dan ketidakpatuhan yang ditemui.

PENYELIDIKANPENDIDIKAN

KHIDMAT

SISTEM MAKLUMAT& MAKLUM BALAS

PENAMBAHBAIKANBERTERUSAN

PENILAIAN &PENANDAARASAN

26

Jam

ina

n K

ua

lit

i Pro

ses

Pen

did

iKa

n

a. ProGram PenGaJian PrasisWaZaH dan sisWaZaH KerJa Kursus

Berasaskan kepada Kitaran Kualiti yang diberikan dalam Rajah 5.1, untuk proses pengajian prasiswazah dan siswazah yang dijalankan secara kerja kursus, proses jaminan kualiti yang diamalkan untuk kitaran satu semester, satu sesi pengajian dan satu kitaran penuh sehingga semakan kurikulum diberikan dalam Rajah 5.2.

Rajah 5.2 Kitaran Jaminan Kualiti Program Pengajian Prasiswazah dan Siswazah Kerja Kursus

PROSES JAMINAN KUALITI Program Pengajian

Prasiswazah/SiswazahKerja Kursus

Input/Maklum Balas:

Aduan dan maklum balaspelajar melalui SPPP, dll.

Maklum balas pensyarah

Penambahbaikan: Kaedah penyampaian Kaedah penilaian Kemudahan dan prasarana

pengajaran

Pemantauan danPenilaian Kursus

Kitaran Satu SemesterInput/Maklum Balas: Dasar Kerajaan/UKM Soal Selidik Graduan dan

Latihan Industri Minit Mesyuarat Panel

Penasihat Program/Industri Laporan Audit Kendiri/

Dalaman ISO 9001:2008

Penambahbaikan: Semakan kandungan dan hasil

pembelajaran kursus Kaedah penilaian objektif dan

hasil pembelajaran program Perubahan garis panduan

program Program motivasi pelajar

Pemantauan danPenilaian Program

Kitaran Satu Sesi Pengajian

Penambahbaikan: Semakan menyeluruh

kurikulum dan program Perubahan dasar, peraturan

dan prosedur UKM danPTJ berkaitan programpengajian

Input/Maklum Balas: Maklum balas pihak

berkepentingan (badanprofesional, industri,majikan, alumni, dll.)

Laporan Penilai Luar Portfolio Penilaian Kendiri

Program

Penilaian Prestasi danAkreditasi Program

Kitaran Penuh(3-5 tahun – mengikut kelulusan Senat)

27

Jam

ina

n K

ua

lit

i Pro

ses

Pen

did

iKa

n

Proses-proses jaminan kualiti ini diperincikan seperti berikut:

1. Pemantauan dan Penilaian Kursus untuk Kitar Setiap Semester

• Input untuk penambahbaikan pengendalian kursus boleh diperoleh daripada aduan dan maklum balas pelajar melalui sistem-sistem dalam talian rasmi seperti Sistem Aduan Dalaman Pelajar (SADP) dan Sistem Penilaian Pengajaran dan Penyeliaan (SPPP) serta medium-medium lain, contohnya e-mel, surat dan sebagainya. Pada masa yang sama, Ketua Program boleh mengumpul maklum balas daripada pensyarah dari segi pengendalian kursus melalui mesyuarat berkala di dalam Fakulti/Institut.

• Seterusnya, pensyarah menjalankan penilaian dan penggredan terhadap kursus yang dikendalikan. Manakala, Ketua Program atau pihak Pengurusan Fakulti/Institut memastikan penilaian kursus dilaksanakan di akhir semester agar mematuhi peraturan, garis panduan dan prosedur yang ditetapkan di samping memantau prestasi pelajar yang mengikuti kursus tersebut.

• Untuk penambahbaikan kualiti pengendalian kursus berkenaan pada masa akan datang, pensyarah menggunakan input dan maklum balas yang diperoleh dan komen-komen Ketua Program atau pihak Pengurusan Fakulti/Institut untuk menambah baik aspek pengendalian kursus yang meliputi kaedah penyampaian yang lebih berkesan, kaedah penilaian yang lebih sesuai untuk mengukur pencapaian Hasil Pembelajaran Kursus yang telah ditetapkan di dalam kurikulum dan aspek-aspek logistik.

2. Pemantauan dan Penilaian Program untuk Kitar Setiap Sesi Pengajian

• Input untuk penambahbaikan tahunan bagi pengendalian program pengajian boleh diperoleh daripada soal selidik maklum balas yang dikumpul daripada graduan dan pihak majikan yang menerima pelajar Latihan Industri dan Praktikal. Di samping itu, sebarang perubahan dasar, peraturan dan prosedur Universiti atau Kerajaan yang memberi impak kepada program, minit mesyuarat Panel Penasihat Program/ Industri bagi program berkenaan serta semua laporan audit yang diterima dalam sesi pengajian berkenaan termasuk laporan audit kendiri yang dilaksanakan oleh Pengurusan Fakulti/Institut atau Laporan Audit Dalaman ISO 9001:2008 perlu diambil kira.

• Seterusnya, Ketua Program melaporkan kepada pihak Pengurusan Fakulti/Institut tentang pengendalian dan prestasi program yang dikendalikan serta cadangan-cadangan untuk penambahbaikan untuk pertimbangan pihak Pengurusan Fakulti/Institut.

28

Jam

ina

n K

ua

lit

i Pro

ses

Pen

did

iKa

n

• Untuk penambahbaikan kualiti program berkenaan, input dan maklum balas yang diperoleh dan syor-syor kepada cadangan yang dikemukakan dan dipersetujui oleh pihak Pengurusan Fakulti/Institut dilaksanakan untuk menambah baik pengendalian program pada sesi pengajian seterusnya. Penambahbaikan boleh meliputi semakan kecil kepada kurikulum yang membawa kepada perubahan kandungan dan Hasil Pembelajaran Kursus. Ia perlu mendapat kelulusan Senat sekiranya perubahan tersebut dikategorikan sebagai perubahan besar. Penambahbaikan juga meliputi semakan terhadap kaedah dan proses penilaian Objektif Pendidikan Program dan Hasil Pembelajaran Program serta cadangan perubahan garis panduan program untuk pertimbangan pihak berautoriti. Di samping itu, analisis terhadap prestasi pelajar boleh digunakan untuk menyelaras program motivasi pelajar dan pengendalian pelajar lemah.

3. Pemantauan Prestasi dan Akreditasi untuk Kitar Penuh (3-5 Tahun tertakluk kepada kelulusan Senat)

• Input untuk penambahbaikan program secara keseluruhan boleh diperoleh daripada soal selidik maklum balas pihak berkepentingan yang boleh meliputi pihak Kerajaan dan badan bukan kerajaan, industri, majikan dan alumni. Fakulti/Institut juga boleh melantik penilai luar bagi program berkenaan di kalangan ahli-ahli akademik terkemuka dalam bidang berkenaan dari dalam dan luar negara bagi menilai program berkenaan dan mencadangkan penambahbaikan yang sewajarnya. Sebagai prasyarat kepada proses penilaian dan akreditasi program sama ada secara dalaman atau oleh MQA atau Badan Profesional, Fakulti/Institut juga menyediakan Portfolio Penilaian Kendiri yang mengandungi cadangan pengekalan kekuatan dan syor penambahbaikan.

• Seterusnya, proses penilaian dan akreditasi program sama ada secara dalaman atau oleh MQA atau Badan Profesional terhadap kursus yang dikendalikan. Laporan Penilaian Prestasi dan hasil proses akreditasi menunjukkan tahap kualiti program berkenaan dan boleh digunakan untuk tujuan semakan program pengajian untuk kitar seterusnya.

• Untuk penambahbaikan kualiti, semakan program secara menyeluruh dilakukan berasaskan semua input serta laporan audit dan penilaian yang diterima. Ia dilakukan dengan sistematik oleh Ketua Program dengan penyelarasan oleh pihak Pengurusan Fakulti/Institut. Di samping itu, Pengurusan Fakulti/Institut boleh mengemukakan cadangan sekiranya syor penambahbaikan tersebut memerlukan perubahan dasar dan prosedur Universiti untuk pertimbangan Pengurusan Universiti atau Senat.

29

Jam

ina

n K

ua

lit

i Pro

ses

Pen

did

iKa

n

B. PROGRAM PENGAJIAN SISWAZAH PENYELIDIKAN

Dengan merujuk kepada Kitaran Kualiti yang sama, bagi proses pengajian siswazah secara penyelidikan, proses jaminan kualiti yang diamalkan untuk kitaran satu semester, satu sesi pengajian dan satu kitaran penuh sehingga pelajar tersebut tamat pengajian diberikan dalam Rajah 5.3.

Rajah 5.3 Kitaran Jaminan Kualiti Program Pengajian Siswazah Penyelidikan

Proses-proses jaminan kualiti ini diperincikan seperti berikut:

1. Pemantauan dan Penilaian untuk Kitar Setiap Semester (6 Bulan)

• Penilaian pelajar menggunakan Sistem SMPweb iaitu penyelia perlu

PROSES JAMINAN KUALITIProgram Pengajian

Siswazah Penyelidikan

Input/Maklum Balas:• Penilaian kemajuan

calon - SMPweb• Maklum balas pelajar

tentang penyeliaan –SPPP

• Rekod penyeliaan

Penambahbaikan:• Kaedah penyeliaan• Kemudahan dan

prasarana penyelidikan• Intervensi pelajar

bermasalah

Pemantauan dan PenilaianPenyeliaan dan Hasil

Pembelajaran

Kitaran Satu SemesterInput/Maklum Balas:• Dasar Kerajaan/UKM• Seminar Pemantauan

Siswazah• Laporan Audit Kendiri/

Dalaman ISO 9001:2008/Audit UniversitiPenyelidikan berkaitanPenghasilan Siswazah

Penambahbaikan:• Kaedah penilaian objektif

dan hasil pembelajaranprogram (aras 7 untuksarjana dan aras 8 untukdoktor falsafah)

• Perubahan garis panduanprogram siswazahpenyelidikan

Penilaian PengendalianProgram Siswazah

Penyelidikan

Kitaran Satu Sesi Pengajian

Penambahbaikan:• Semakan menyeluruh program

siswazah penyelidikan• Perubahan dasar, peraturan

dan prosedur UKM dan PTJberkaitan program siswazahpenyelidikan

Input/Maklum Balas:• Maklum balas pihak

berkepentingan• Laporan Pemeriksa Luar Tesis• Kaji Selidik Tamat Pengajian –

selepas peperiksaan lisan• Laporan Jawatankuasa Pemeriksa

Peperiksaan Lisan• Laporan penandaarasan

Penilaian KeseluruhanProgram Siswazah

Penyelidikan

Kitaran Penuh Program(3 – 5 tahun – mengikut kelulusan Senat)

30

Jam

ina

n K

ua

lit

i Pro

ses

Pen

did

iKa

n

mengisi borang penilaian untuk Laporan Kemajuan Calon pelajar seliaan pada setiap semester (kitar 6 bulan).

• Borang penilaian kemajuan calon sedia ada perlu ditambah baik dengan menambah soalan-soalan untuk mengukur keupayaan calon dalam menguasai hasil pembelajaran program masing-masing seperti yang dinyatakan dalam Kerangka Kelayakan Malaysia iaitu aras 7 bagi program sarjana dan aras 8 bagi program doktor falsafah.

• Seterusnya, Jawatankuasa Siswazah Fakulti/Institut perlu melakukan penilaian formatif dengan melakukan analisis terhadap semua laporan penilaian untuk mengenal pasti pelajar bermasalah. Sebagai langkah intervensi, pelajar boleh dipanggil, diberi nasihat atau surat tunjuk sebab. Pelajar perlu dimaklumkan sekiranya mutu kerjanya tidak mencapai piawaian yang ditetapkan. Jika kemajuan pelajar tidak memuaskan, Jawatankuasa Siswazah Fakulti/Institut perlu mengambil tindakan untuk membantu pelajar meningkatkan pencapaian beliau.

• Kualiti penyeliaan juga perlu dinilai dengan mendapatkan maklum balas dari pelajar. Antara perkara-perkara yang perlu dinilai adalah keprihatinan penyelia atau jawatankuasa penyeliaan, sumber, prasarana penyelidikan dan sebagainya. Ini boleh dilaksanakan melalui Sistem Penilaian Pengajaran dan Penyeliaan (SPPP).

2. Pemantauan dan Penilaian untuk Setiap Sesi Pengajian (Tahunan)

• Pemantauan prestasi kemajuan calon untuk menentukan tahap pencapaian hasil pembelajaran pelajar juga perlu dipantau secara berterusan melalui sesi pembentangan dalam bengkel ataupun seminar tahunan.

• Kekurangan serta kecemerlangan dalam penyelidikan boleh dikenal pasti dalam sesi pembentangan dan soal jawab. Selain itu, aktiviti seperti ini dapat mencetus pertukaran maklumat dan perkongsian idea serta dapat memberi pendedahan dan latihan kepada pelajar sebagai persediaan menghadapi peperiksaan lisan di akhir tempoh pengajian.

3. Penilaian Keseluruhan Program

• Penilaian keseluruhan program boleh dibuat melalui maklum balas pihak berkepentingan dan penambahbaikan yang dikenal pasti melalui laporan tesis pelajar dan keputusan Jawatankuasa Pemeriksa.

• Laporan Pemeriksaan tesis perlu disediakan oleh kedua-dua pemeriksa luar dan dalam di mana mereka perlu memastikan calon mencapai

31

Jam

ina

n K

ua

lit

i Pro

ses

Pen

did

iKa

n

semua hasil pembelajaran yang ditetapkan dalam Kerangka Kelayakan Malaysia (aras 7 bagi program sarjana dan aras 8 bagi program doktor falsafah) dengan baik.

• Hasil penilaian akan menjana penambahbaikan berterusan untuk Program Pengajian Siswazah Penyelidikan serta menyediakan input untuk cadangan perubahan dasar dan peraturan di peringkat universiti yang menyokong program tersebut.

32

Jam

ina

n K

ua

lit

i Pro

ses

Pen

did

iKa

n

BAB 6

Prosedur Audit dan Akreditasi Program Pengajian

Proses jaminan kualiti untuk pengurusan program pengajian di UKM boleh diringkaskan mengikut aliran seperti yang diberikan dalam Rajah 6.1. Pada masa ini, sebahagian besar proses ini diselenggara dan dipantau pelaksanaan melalui Sistem Pengurusan Kualiti MS ISO 9001:2008 untuk skop Pengurusan Pengajian Prasiswazah dan Siswazah kecuali keperluan audit dan akreditasi program dan pendaftaran ke dalam Daftar Kelayakan Malaysia (MQR). Selaras dengan penganugerahan status Institusi Swaakreditasi kepada UKM, audit dalaman program dan pendaftaran ke dalam MQR diuruskan oleh UKM dan proses-proses ini perlu dimasukkan sebagai prosedur umum untuk diamalkan oleh semua pihak yang menawarkan program pengajian.

Oleh itu, UKM memperkenalkan dua proses baru seperti yang diperuntukkan oleh Akta Agensi Kelayakan Malaysia (MQA) 2007 (Akta 679) yang sebelum ini dilaksanakan oleh MQA, iaitu proses akreditasi sementara untuk pematuhan kepada Kerangka Kelayakan Malaysia (MQF) semasa reka bentuk kurikulum dan proses akreditasi dalaman sebagai jaminan kualiti semasa kitaran penuh. Di samping itu, UKM juga perlu mengendalikan pendaftaran kemasukan program yang diaudit dan diakreditasi oleh badan profesional ke dalam MQR. Semua perakuan pendaftaran ke dalam MQR perlu mendapat kelulusan Senat sebelum ia didaftarkan ke dalam MQR.

* Proses yang telah menjadi sebahagian daripada Sistem Pengurusan Kualiti ISO 9001:2008 PPPS

Rajah 6.1 Proses Jaminan Kualiti Pengurusan Program Pengajian

Reka Bentuk danSemakan Program*

Pengajaran danPenyeliaan*

Peperiksaan danPengijazahan*

Audit danAkreditasi Program

Pendaftaran ke dalam MQR

33

Jam

ina

n K

ua

lit

i Pro

ses

Pen

did

iKa

n

A. Prosedur Pengurusan Program Pengajian Baru

Dengan mengambil kira keperluan untuk mengadakan proses yang setara dengan Akreditasi Sementara mengikut Seksyen 45 Akta MQA 2007, prosedur pengurusan program pengajian baru adalah seperti berikut (Lihat Rajah 6.2):

1. Dekan/Pengarah menubuhkan Jawatankuasa Program Baru (JKPB) yang diketuai oleh Ketua Program/Ketua Jabatan untuk mengemukakan cadangan program pengajian baru (permohonan mengikut Garis Panduan Penulisan Program Akademik Kementerian Pengajian Tinggi (KPT), Standard Program dan portfolio penilaian program mengikut format COPPA MQA-01) serta menyemak kelestarian, kerelevanan, isu, cabaran dan penilaian program.

2. JKPB berhubung dengan Pusat Pembangunan Akademik (PPA) untuk mendapatkan khidmat nasihat semasa penyediaan dokumentasi dengan PPA bertanggungjawab memastikan dokumentasi tersebut memenuhi keperluan yang ditetapkan.

3. Cadangan program pengajian baru yang telah lengkap dibawa ke Mesyuarat Fakulti/Institut yang dipengerusikan oleh Dekan/Pengarah yang bertanggungjawab menyemak penyediaan kemudahan, sumber manusia, kewangan dan lain-lain.

4. Selepas cadangan program baru tersebut dipersetujui oleh Mesyuarat Fakulti, dokumen tersebut dihantar kepada Pusat Jaminan Kualiti (PJK).

5. PJK bertanggungjawab menyemak kecukupan dokumen (permohonan mengikut Garis Panduan Penulisan Program Akademik KPT, dokumen utama mengikut format COPPA MQA-01, dan dokumen sokongan yang meliputi minit Mesyuarat Fakulti dan laporan Jawatankuasa Program Baru). Sekiranya tidak lengkap, PJK akan memulangkan semula kepada Fakulti untuk dilengkapkan.

6. Jika dokumen lengkap, PJK melantik Panel Penilai .

7. Panel Penilai bertanggungjawab menyemak dokumen yang dihantar sama ada memenuhi keperluan COPPA, Standard Program dan Garis Panduan Penulisan Program Akademik KPT. Sekiranya tidak memenuhi kriteria yang ditetapkan, Panel Penilai memaklumkan kepada PJK keperluan yang perlu dibuat penambahbaikan. Proses ini berulang sehingga kriteria tersebut dipenuhi dan Panel Penilai mengemukakan laporan untuk diserahkan kepada PJK.

8. PJK mengemukakan laporan Panel Penilai kepada Jawatankuasa Perancangan dan Perkembangan Akademik (JPPA) untuk memperakukan cadangan program baru tersebut kepada Senat.

9. JPPA bertindak sebagai pihak yang bertanggungjawab memperakukan cadangan program baru berdasarkan kepada laporan Panel Penilai. Jika tidak diperakukan, JPPA mengembalikan laporan tersebut kepada PJK untuk disemak semula olehPanel Penilai .

10. Setelah diperakukan oleh JPPA, cadangan program baru tersebut dikemukakan kepada Senat untuk kelulusan. Jika tidak diluluskan, Urus Setia Senat akan

34

Jam

ina

n K

ua

lit

i Pro

ses

Pen

did

iKa

n

mengembalikan cadangan tersebut kepada PJK yang memaklumkan keputusan tersebut kepada JPPA.

11. Apabila cadangan diluluskan oleh Senat, cadangan program baru tersebut akan dikemukakan kepada Lembaga Pengarah Universiti (LPU) untuk kelulusan peruntukan sumber manusia dan kewangan, KPT untuk makluman dan MQA untuk pendaftaran ke dalam sistem “e-Semakan Kursus Pengajian”

Rajah 6.2 Carta Alir Pengurusan Program Pengajian Baru

Tidak

Ya

Perakuan olehJPPA?

PJK memajukan cadangan program baru untukkelulusan LPU serta makluman KPT dan MQA

Kelulusan Senat?

Ya

Penambahbaikanoleh Fakulti/Institut

Pembentangan cadangan program barudalam Mesyuarat Fakulti/Institut

Mula

Tamat

Dokumen lengkap?

Ketua Program/Ketua Jabatan/JKPBkemukakan cadangan program baru

JKPB berhubung dengan PPA meneliticadangan program baru

Tidak

PJK semak kecukupan dokumen

Dokumen lengkap?

PJK melantik Panel Penilai

Ya

Tidak

Panel Penilai menyemak dokumen danmengemukakan laporan penilaian

PJK mengemukakan laporan JKPPuntuk perakuan JPPA

Pembetulan olehFakulti/Institut


Ya

3-6

bula

n3

Bula

n

35

Jam

ina

n K

ua

lit

i Pro

ses

Pen

did

iKa

n

B. Prosedur Audit dan Akreditasi Program Pengajian (untuk program bukan profesional yang memenuhi kitaran penuh 3-5 tahun) Dengan mengambil kira keperluan untuk mengadakan proses yang setara dengan Akreditasi Penuh mengikut Seksyen 45 Akta MQA 2007, prosedur pengurusan pro-gram pengajian baru adalah seperti berikut (Lihat Rajah 6.3):

1. Pusat Jaminan Kualiti (PJK) mengenal pasti program akademik yang perlu disemak semula mengikut kitaran semakan program dan me-maklumkan kepada Fakulti/Institut/Pusat untuk melaksanakan proses audit dan semakan program pengajian.

2. Dekan melantik Jawatankuasa Semakan Program (JKSP) yang diket-uai oleh Ketua Program/Ketua Jabatan menyemak keperluan penilaian dan semakan serta menyediakan Portfolio Penilaian Kendiri mengikut format COPPA MQA-02 atau kod amalan lain yang diluluskan untuk tujuan audit dan diserahkan kepada Pusat Pembangunan Akademik (PPA) bagi memastikan dokumen tersebut memenuhi keperluan yang ditetapkan.

3. Fakulti/Institut/Pusat menghantar dokumen yang telah lengkap kepada PJK setelah mendapat pengesahan daripada PPA.

4. PJK menyemak kecukupan dokumen yang juga meliputi dokumen sokongan seperti minit Mesyuarat Fakulti dan Laporan JKSP. Sekiranya tidak lengkap, dokumen tersebut dipulangkan semula kepada Fakulti/Institut untuk dilengkapkan.

5. Jika dokumentasi tersebut telah lengkap, PJK akan melantik ahli Panel Penilai.

6. Panel Penilai bertanggungjawab menyemak dokumen program bagi memastikan ia memenuhi keperluan COPPA atau kod amalan se-tara serta keperluan standard program. Jika tidak mencapai kehendak keperluan, Panel Penilai memaklumkan kepada PJK keperluan yang perlu dibuat penambahbaikan dan kepada Fakulti sebelum proses la-watan audit dijalankan.

7. PJK/Panel Penilai mengadakan perjumpaan dengan pengurusan Fakul-ti/Institut mengenai perancangan audit dan dokumen sokongan tam-bahan yang diperlukan.

36

Jam

ina

n K

ua

lit

i Pro

ses

Pen

did

iKa

n

8. Panel Penilai mengadakan lawatan audit ke Fakulti/Institut untuk tu-juan penentusahan kandungan dan amalan yang dilaporkan di dalam dokumen yang dihantar serta pengenalpastian amalan baik dan syor untuk penambahbaikan.

9. Setelah selesai lawatan audit, Panel Penilai akan mengemukakan draf laporan dan diserahkan kepada PJK yang akan memajukan laporan tersebut kepada Fakulti/Institut untuk mendapatkan maklum balas.

10. Berdasarkan maklum balas yang diterima, Panel Penilai menyediakan Laporan Penilaian Program yang dikemukakan kepada Jawatankuasa Audit dan Penilaian Program Pengajian (JKAPPP) untuk diperakukan bagi pertimbangan Senat.

11. Senat meneliti Laporan Penilaian Program dan mempertimbangkan keputusan untuk memberi kelulusan akreditasi penuh atau akreditasi bersyarat atau tidak meluluskan akreditasi. Kelulusan diberi berserta dengan:

a. tahap penarafan program (skala 1-5),b. jangka masa kitaran untuk semakan akan datang (3-5 tahun),

danc. laporan tentang pujian, penegasan dan syor.

12. Tertakluk kepada kelulusan Senat, maklumat program dihantar kepada MQA untuk kemasukan program baru ke dalam MQR atau penge-maskinian maklumat program sedia ada di dalam MQR.

13. Fakulti/Institut merancang pelan tindakan dan melaksanakan penam-bahbaikan untuk syor dan penegasan seperti yang dicatatkan dalam Laporan Penilaian Program dengan diselenggara dan dipantau oleh PJK.

37

Jam

ina

n K

ua

lit

i Pro

ses

Pen

did

iKa

n

Rajah 6.3 Carta alir audit dan penilaian program pengajian

Tidak

Ya

Perakuan olehJKAPPP?

PJK memajukan maklumat untukpengemaskinian di dalam MQR

KelulusanSenat?

Ya

Penambahbaikanoleh Fakulti/Institut

Mula

Tamat

Dokumen lengkap?

PJK memaklumkan keperluan semakanprogram kepada F/I

JKSP berhubung dengan PPA mem-bangunkan Portfolio Penilaian Kendiri

Tidak

PJK semak kecukupan dokumen

Dokumenlengkap?

PJK membentuk Panel Penilai

Ya

Tidak

Panel Penilai menyemak dokumen dan berbincangtentang pelan audit dengan PJK dan Fak/Inst

PJK mengemukakan versi akhirLaporan Penilaian Program untuk

perakuan JKAPPP



Ya

6bu

lan

3Bu

lan

PJK/Panel Penilai menjalankan lawatan auditke Fakulti/Institut mengemukakan laporan

Panel Penilai mengeluarkan versi draf Laporan PenilaianProgram untuk maklum balas Fakulti/Institut

Tidak

38

Jam

ina

n K

ua

lit

i Pro

ses

Pen

did

iKa

n

C. Prosedur Pengurusan akreditasi Program Profesional(untuk program profesional yang memenuhi kitaran penuh yang ditentukan oleh MQA atau badan profesional berkaitan, contoh: 5 tahun untuk program perubatan dan pro-gram kejuruteraan)

Untuk program profesional, proses akreditasi dilaksanakan oleh badan profesional dan diselaraskan oleh MQA seperti yang diperuntukkan dalam Seksyen 50 dan 51 Akta MQA 2007. Justeru, program profesional dikendalikan secara berasingan mengikut keperluan badan profesional berkaitan. Dalam hal ini, Pusat Jaminan Kualiti (PJK) ber-peranan sebagai urus setia dalaman UKM, sama seperti peranan MQA sebagai urus setia kepada panel penilai (Lihat Rajah 6.4).

Berikut adalah proses untuk pengurusan akreditasi program profesional:

1. PJK memaklumkan kepada Fakulti/Institut keperluan untuk melaksanakan Akreditasi Program Profesional.

2. Fakulti/Institut menghantar salinan dokumen yang disediakan untuk tujuan Akreditasi Program Profesional kepada PJK.

3. Fakulti/Institut melaksanakan Akreditasi Program Profesional dengan MQA atau badan profesional berkaitan bagi bidang program yang dinilai dengan pemantauan oleh pihak PJK.

4. Fakulti/Institut memaklumkan keputusan Akreditasi Program Profesional dan menghantar salinan laporan daripada MQA atau badan profesional berkaitan kepada PJK.

5. Tertakluk kepada keputusan akreditasi, PJK mengemukakan untuk kelulusan Senat cadangan kemasukan maklumat program ke dalam MQR untuk pro-gram baru atau pengekalan dan pengemaskinian maklumat program untuk program sedia ada.

6. Fakulti/Institut merancang pelan tindakan dan melaksanakan penambahbaikan untuk syor-syor yang dicatatkan dalam Laporan Akreditasi dengan dipantau oleh PJK.

39

Jam

ina

n K

ua

lit

i Pro

ses

Pen

did

iKa

n

Rajah 6.4 Carta Alir pengurusan akreditasi program profesional

Fakulti/Institut melaksanakanAkreditasi Program Profesional

Lulus Akreditasi ProgramProfesional?

Fakulti/Institut membangunkan pelan tindakan danmelaksanakan penambahbaikan terhadap syor

dalam Laporan Akreditasi

Tidak

Ya

Fakulti/Institut mengambiltindakan terhadap sarananwajib yang menjadi syaratkepada penganugerahan

akreditasi

F/I menghantar salinan dokumen untuktujuan Akreditasi Program Profesional

kepada PJK

PJK/Urus Setia Senat menguruskan kemasukanentri program ke dalam MQR mengikut

kelulusan akreditasi

PJK memaklumkan keperluan penilaiankepada Fakulti/Institut

Tamat

Mula

40

Jam

ina

n K

ua

lit

i Pro

ses

Pen

did

iKa

n

BAB 7

Hasrat dan Harapan

Penganugerahan status Institusi Swaakreditasi kepada UKM pada 29 April 2010 jelas mencerminkan kemampuan universiti dalam melaksana aktiviti pengajaran dan pengajaran, penyelidikan dan khidmat selaras dengan keperluan Kod Amalan Audit Institusi MQA. Dalam aspek pengajaran dan pembelajaran, UKM telah menggariskan wawasan, misi dan matlamat pendidikan yang perlu disokong dan dimantapkan oleh proses dan prosedur yang jelas. Bagi memastikan status ini terus dikekalkan, segala syarat dan keperluan swaakreditasi perlu dipatuhi dan dilaksanakan, sebagai contoh keperluan untuk menghadapi audit susulan dalam tempoh setahun dari tarikh penganugerahan status swaakreditasi dan mengakredit program pengajian yang didaftarkan ke dalam Daftar Kelayakan Malaysia serta kekal dalam daftar tersebut.

Hasil audit yang berbentuk pujian, penegasan dan syor ditakrifkan dengan jelas bagi memastikan tindakan yang diambil bersesuaian sama ada untuk tindakan pembetulan, tindakan pencegahan atau penambahbaikan. Hasil daripada audit swaakreditasi juga telah digunakan untuk memperkukuhkan kitaran proses kualiti UKM yang telah diamalkan oleh setiap warga UKM. Kitaran Jaminan Kualiti Program Pengajian Prasiswazah dan Siswazah yang dipetakan terhadap Kitaran Kualiti UKM menjelaskan proses pemantauan dan penilaian di peringkat kursus dan program. Proses and prosedur untuk jaminan kualiti pengurusan program pengajian baru telah dibangunkan selain proses dan prosedur bagi audit program pengajian bukan profesional dan prosedur pengurusan akreditasi program profesional.

UKM amat komited dalam menambah baik kualiti proses pengajaran dan pembelajaran di peringkat prasiswazah dan siswazah. Pada masa yang sama, UKM sebagai sebuah universiti penyelidikan perlu memastikan bahawa aktiviti-aktiviti penyelidikan dan khidmat serta aktiviti berteraskan nic turut disokong oleh proses dan prosedur yang jelas dan terlaras di setiap Fakulti/Institut dan Pusat Perkhidmatan. Proses dan prosedur untuk menyokong aktiviti penyelidikan dan khidmat ini akan berasaskan dapatan daripada aktiviti penandaarasan dan perkongsian amalan terbaik dengan universiti penyelidikan yang setara di dalam dan luar negara. UKM sedang mengorak langkah untuk membangunkan kod amalan aktiviti penyelidikan dan khidmat yang dapat memperjelaskan segala aktiviti, proses dan prosedur dalaman yang mampu meningkatkan pencapaian dan citra UKM sebagai sebuah universiti penyelidikan yang terkehadapan.

41

Jam

ina

n K

ua

lit

i Pro

ses

Pen

did

iKa

n

CartaGanttuntukPenstrukturan SistemJaminanKualiti

LAMPIRANA

42

Jam

ina

n K

ua

lit

i Pro

ses

Pen

did

iKa

n

43

Jam

ina

n K

ua

lit

i Pro

ses

Pen

did

iKa

n

No.

Akt

iviti

Pela

ksan

a20

1020

1120

1220

1320

1420

15Q

3Q

4Q

1Q

2Q

3Q

4Q

1Q

2Q

3Q

4Q

1Q

2Q

3Q

4Q

1Q

2Q

3Q

4Q

1Q

2

1M

enila

isist

emk

ualit

ised

iaa

dad

anm

enca

dang

kan

siste

mJa

min

anK

ualit

i(Q

A–

Qua

lity

Ass

uran

ce)

baru

BJK

2.

Mem

ohon

kel

ulus

ans

istem

QA

bar

uda

lam

MPU

/M

KB/M

IBJ

K

3.

Men

gheb

ahka

nsis

tem

QA

bar

uda

lam

MKB

PJK

4.

Mem

bent

ukB

ahag

ian

Jam

inan

Kua

litid

iPTJ

dan

m

elan

tika

hli,s

elar

asd

enga

nsis

tem

bar

uPT

J

5.

Mel

aksa

naka

nsis

tem

QA

dan

man

ualk

ualit

ibar

u(t

aklim

atd

ana

dapt

asip

rose

dur

kerja

)PJ

K&

PTJ

6.

Men

yedi

akan

pel

apor

ank

epad

aM

QA

PJK

7.

Mel

aksa

naka

nsis

tem

QA

bar

uPJ

K&

PTJ

8.

Mel

aksa

naka

npr

oses

akr

edita

sida

lam

anp

rogr

am

peng

ajia

nbe

rkai

tan

(pra

sisw

azah

&s

iswaz

ah)

PJK

&F

/I/P

…

9.

Men

gada

kan

sem

akan

sep

aruh

pen

ggal

sist

emQ

A

(Por

tfolio

Pen

ilaia

nKe

ndiri

UKM

–C

OPI

A)

PJK

&P

TJ

10.

Men

yedi

akan

pel

apor

ank

endi

rike

pada

MQ

APJ

K

11.

Mel

apor

kan

peni

laia

nke

ndiri

kep

ada

MI/M

KB

PJK

12.

Men

yera

hkan

lapo

ran

peni

laia

nke

ndiri

kep

ada

PTJ

PJK

13.

Men

erus

kan

pela

ksan

aan

siste

mQ

Ad

iPTJ

den

gan

pena

mba

hbai

kan

PJK

&P

TJ…

14.

Mel

aksa

naka

nA

udit

Inst

itusi

Dal

aman

(C

OPI

A)

PJK

15.

Men

yedi

akan

Por

tfolio

Pen

ilaia

nKe

ndiri

UKM

un

tuk

peng

ekal

ans

tatu

sSw

aakr

edita

siPJ

K

16.

Mem

bent

angk

and

rafl

apor

ana

khir

keM

PU/M

KB/

MI

PJK

17.

Men

yera

hkan

lapo

ran

akhi

rke

MQ

APJ

K

18.

Men

gend

alik

anL

awat

anP

anel

unt

ukA

udit

Pres

tasi

Aka

dem

ik(

Swaa

kred

itasi)

MQ

A

PJK

44

Jam

ina

n K

ua

lit

i Pro

ses

Pen

did

iKa

n

45

Jam

ina

n K

ua

lit

i Pro

ses

Pen

did

iKa

n

LAMPIRANB PelanTindakan LaporanAuditPrestasiAkademikUKM MengikutBidangPenilaian

46

Jam

ina

n K

ua

lit

i Pro

ses

Pen

did

iKa

n

Bidang 1: Visi, misi, matlamat PendidiKan dan Hasil PemBelaJaran

1.1 Pengenalan

Sebagai sebuah universiti terkemuka di Malaysia, UKMkomited melaksanakan tanggungjawab yang diamanahkansebagaimana yang terkandung dalam pernyataan falsafah,misi, wawasan dan matlamatnya sebagai sebuah universitikebangsaan. Bagi menyahut cabaran globalisasi, dunia tanpasempadandanpesainganuntukmenempatkandiridikalanganuniversitikelasduniapadatahun2018,kepimpinanUniversititelah membangunkan PelanTransformasi yang menggariskanmatlamat dan objektif transformasi seperti yang dinyatakandalam Bab 2 serta sebilangan indeks prestasi utama (KPI)bagi memantau pelaksanaan PelanTransformasi UKM yangdiselaraskandibawahtonggak-tonggakberikut:

i. Kepimpinan,

ii. Governans,

iii. Bakat,

iv. PengajarandanPembelajaran,

v. PenyelidikandanInovasi,

vi. KeterlibatanIndustridanMasyarakat.

Pendidikan, penyelidikan dan khidmat merupakan proses-proses utama yang dijalankan dan dikendalikan oleh Fakultidan Institut dengan dibantu oleh pusat-pusat perkhidmatanakademikdanbukanakademik.Perancangandanpelaksanaanproses-prosesinidikawalseliaolehbadan-badanberauthoritidalamUniversitiiaituLembagaPengarahUniversiti,SenatdanPengurusanUniversiti.

Dalam memastikan aktiviti pendidikan mengekalkan kualitidan pada masa yang sama menyokong peranannya sebagaiUniversiti Penyelidikan serta mendukung misi, wawasandan matlamat pendidikan Universiti, hasil pembelajaran dankurikulumdibangunkanberasaskankepadaKerangkaKelayakanMalaysia yang melibatkan lapan domain pembelajarantermasukkomponenkompetensigenerik.Padamasakini,nilai-nilai kompetensi generik diterapkan kepada pelajar melaluiprogramKontrakPembelajaran.

SyarahanNaibCanselor2009

PelanTransformasiUKM,2011

CartaOrganisasiUKM

DasarKontrakPembelajaranUKM,2011

47

Jam

ina

n K

ua

lit

i Pro

ses

Pen

did

iKa

n

1.2 Hasil yang diharapkan

• Skop,bidangkuasadanautonomiinstitutpengajiantinggiyangjelasberkaitanstatus-statustertentusepertistatusSwaakreditasidanUniversitiPenyelidikan,

• Perancangan dan pengendalian yang holistik untuk mengukurkompetensigenerikpelajaryangmelengkapkankurikulumprogrampengajianyangdilaksanakanolehFakulti,InstitutdanPusat

1.3 Pelan tindakan

syor/Penegasan tindakan Pelaksana Penghasilan Jangka masa

Recommendation 1

The MQA panel recommends that the University through its Board of Directors (BOD) begin discussions with the Government of Malaysia on a redefinition of all aspects of University Governance and autonomy as it moves from being just a national player to one which takes on a global stage.

GovernansdanautonomiuniversitiadalahsalahsatuagendakritikaldibawahKPT.NaibCanselorUKMtelahdilantiksebagaipengerusiuntukmembangunkanparameterbagiindeksgovernansyangbaikuntukmembolehkanuniversitidiberiautonomiyanglebihluas.KodGovernansUniversitiyangbaiktelahdibangunkanuntukmengukurindekstersebut.UKMtelahdiauditdansedangmenunggulaporannya.

NaibCanselor,

PPKK

LaporanPenilaian

KendiriUKMuntukAuditKesediaanAutonomi

IPTA

2011

48

Jam

ina

n K

ua

lit

i Pro

ses

Pen

did

iKa

n


Recommendation 2

The MQA panel strongly recommends that the University carefully reconsider the entire subject of its Generic Competencies measurement 9 principles including the issuance of a parallel diploma resulting out of an assessment fraught with uncertainties.

1. MenyediakanPelanPenilaianProgram(Assessment Plan Big Picture)untuksetiapprogrampengajian.

2. Menyepadukankemahirangeneriksupayamenjadisebahagiandaripadahasilpembelajaran(programme outcomes)danmenggunakanrubrikyangsesuai.PemupukanKemahiranGenerikdilakukanmerentaskursus-kursusyangditawarkan.

3. Memperkemaskanaktivitiko-kurikulumdanpenilaiankemahirangenerikyangberkaitanmelaluikontrakpembelajaran.Pelajardilibatkansemasapembangunankontraktersebut.

KetuaProgram&

Fakulti(dipantauolehPPA)

Pensyarah&Fakulti/PAP/PPU(dipantauolehPPA)

PAP(sebagai

pihakyangmengakredit

kontrak)

PelanPenilaianProgram

KontrakPembelaja-

ran

2011-2015

Bermula2011

49

Jam

ina

n K

ua

lit

i Pro

ses

Pen

did

iKa

n

Bidang 2: reKa BentuK dan PenYamPaian KuriKulum

2.1 Pengenalan

Dalam memastikan pencapaian hasil pembelajaran sepertimana telah ditetapkan, proses rekabentuk kurikulum yangdiamalkan di Universiti Kebangsaan Malaysia dirancangsecarasistematikdenganmengambilkiraaspekteoritikaldanproseduralsepertimanayangdiharapkan.Sehubungandenganaspekteoritikal,fakultiyangbakalmenawarkanprogramakanmembuat keputusan berhubung pendekatan kurikulum yangingindiaplikasikandalamkontekspenawarankurikulum.Analisisyangdilakukandalampendekatanyangdigunakanmenyaksikandominasi pendekatan teknikal saintifik berbanding pendekatan yang lain berasaskan pendekatan Pembelajaran BerasaskanHasil. Dalam konteks pendekatan teknikal saintifik, pensejajaran kemudiannya diutamakan antara hasilan pembelajaran, isikandungan, kaedah atau pendekatan andragogi yang bakaldigunakan dalam menyampaikan kurikulum serta tidakketinggalanmekanismepenilaianyangakandilaksanakankhususdalammemastikanhasilanpembelajaranyangtelahditetapkantercapaisepertimanayangdiharapkan.

Pengamalan aspek prosedural yang mampan dan terancangdalamprosespembentukankurikulumdimanifestasikanmelaluiArahanKerjaMSISO9001:2008PengurusanProgramPengajianPrasiswazah dan Siswazah khusus yang berkaitan prosespenyediaan,pengesahandankelulusanprogrampengajianbarusekaligusmemastikanpencapaianstandardasasdanstandardtinggisepertimanayangtelahditetapkanolehAgensiKelayakanMalaysiadalamaspekrekabentukkurikulumdanpenyampaian.Malahantidakterbatasdisitu,prosestersebutturutdisokongdengankemudahandankhidmatsokongandaripadaBahagianInovasi dan Perkembangan Kurikulum, Pusat PembangunanAkademikUKMyangsentiasapekakepadaperubahansemasakhususnyayangberkaitandenganperkembangankurikulumdiinstitusipengajiantinggi.

GarispanduanLembagaPenasihatProgramPengajianhttp://www.ukm.my/ppa/dasarukm.php

SPKISO9001:2008PengurusanProgramPengajianPrasiswazahdanSiswazah


• PembangunansistemmaklumbalasyangmelibatkanALUMNIUKMsertamajikanyang berkaitan bagi memastikan kerelevanan serta keterkinian kurikulum yangdilaksanakan.Tindakaninibukanhanyaakanmeningkatkankebolehpasarangraduanyang bakal dihasilkan, malahan prestasinya kelak dalam arena pekerjaan yangdiceburinya.

• Pemantapkan khidmat sokongan dan garispanduan bagi penilaian program,prosespenandaarasankurikulum,analisisdatamaklumbalaspelangganyangtelah

50

Jam

ina

n K

ua

lit

i Pro

ses

Pen

did

iKa

n

disediakanolehBahagianInovasidanPerkembanganKurikulum,PusatPembangunanAkademik.

• Pelaksanaankurikulumyangberkesanmelaluipembudayaanteknik/strategipengajaranmahupunpenilaianyangberkesan.ModulKelestarianPembelajaranBerasaskanHasilyangtelahdihasilkanakandiperluaskanperlaksanaannyadenganmelibatkanpelbagailapisantenagapengajar.

• Peningkatan kesedaran tentang kepentingan akreditasi serta kebolehpasarangraduanyangbakaldihasilkankhususnyauntukkursus-kursusyangbukanbersifatprofesional.

2.3 Pelan tindakan


Recommendation 3

The MQA panel recommends that the curriculum design parameters be founded on key principles and approaches as guided by COPPA allowing the university space to be innovative consistent with its vision of being forward looking.

1. MemastikansemuaprogrambukanprofesionaldibangunkandenganmematuhiGarisPanduanCOPPAdanmelaluisiriAuditDalamanyangdirancang.

2. MengadakanlatihanpenulisanlaporanCOPPAdankursuspengukuhanOutcomes Based Learning & Teaching (OBLT)untukmemastikangarispanduanCOPPAdipatuhidanseterusnyadibudayakandalamkalanganpensyarahmerentaspelbagaikategoripensyarah.

PPA/BJK

PPA

LaporanAudit

PrestasiAkademikDalaman

ModulLatihan

COPPAdanModulOBLT

Bermula2011

Berterusan

51

Jam

ina

n K

ua

lit

i Pro

ses

Pen

did

iKa

n


Recommendation 4

The MQA panel recommends that the university reconsider the present curriculum review process to ensure the stakeholders mentioned are actively, regularly and formally consulted and their views included in the reports even if these views are not adopted subsequently for one reason or another.

1. Memastikanpenglibatanpihakberkepentingan(stakeholders)danpenilailuardalammembangunkanmekanismeyangterancangberhubunginputyangdiperolehdaripadapihakterbabit.

2. Menyediakansatusistempangkalandatayangmengumpulmaklumbalaspihakberkepentingan(majikandanpihakindustri)untuktujuantertentutermasukpembangunandansemakankurikulumdengankandunganyang spesifik mengikut keperluanFakulti/program.

PPA/PJK

PJK,PTM,PHI,

Fakulti

ProsesJaminanKualiti

ProgramPengajian

SistemMaklum

BalasPihakBerkepenting-

an

Berterusan

2011-2012

52

Jam

ina

n K

ua

lit

i Pro

ses

Pen

did

iKa

n

Bidang 3: Penilaian PelaJar

3.1 Pengenalan

Penilaian merupakan aspek penting dalam pendidikan diUKM. Dengan menggunakan kaedah penilaian yang sesuai,keupayaandanpemahamanpelajardapatditentukan. Sistempenilaianyangberkesanmemberikeyakinankepadauniversitidan juga kepada pelajar sendiri tentang kemampuanmereka.Sistempenilaianyangberkesan jugamembantudalamprosespenandaarasan. UKM menitikberatkan proses penilaian danini dibuktikan dengan kewujudan persijilan ISO untuk prosespeperiksaan serta tumpuan kepada Pembelajaran BerasaskanHasil(Outcome Based Education)

SistempenilaianpelajardiUKMmerujukkepadakomponen-komponen penaksiran yang ditetapkan bagi menentukanpencapaian pelajar di dalam sesuatu kursus. Penilaianyang dilakukan boleh melibatkan penaksiran formatif yangdilaksanakan secara berterusan, penaksiran sumatif di akhirsemester,penilaiankecekapanpelajardalamsesuatukemahiranprofesional,penilaianhasilpenyelidikandankaedahpenaksiranlainyangadildanmunasabah.Bagikursusyangadapeperiksaanakhir,sumbangankomponenpeperiksaanakhirsemesteradalahpada julat 30-70% daripada jumlah keseluruhan penilaian.TaksirandibuatbagisetiapHasilPembelajaranProgram(HPP)yangdinyatakanakandicapaimelaluisesuatukursus,danyangdipetakandenganHasilPembelajaranKursus(HPK).Penaksirankompetensi generik (KG) yang merujuk kepada kemahiranbukan akademik dan yang selaras dengan 8 domain dalamKerangkaKelayakanMalaysia(KKM)jugadilakukan.

Kaedah penaksiran dipelbagaikan dan kriteria pengredandan kaedahpenilaian yang berkaitan dengan sesuatu kursusdimaklumkan kepada pelajar melalui Buku Panduan Fakulti.BukuPanduandiedarkankepadapelajarsetiapawalsemester.

UKM sentiasa berusaha untuk menjamin kesahan,kebolehpercayaan,keterkiniandankeadilankaedahpenaksiran.Maklumbalas yang diterima daripada pelajar, pemeriksa luar,pihak industri dan lain-lain pihak berkepentingan dikaji dandigunakandalamprosesmeningkatkanpenilaianpelajar.

DasarPengajarandanPembelajaran


DasarKontrakPembelajaranUKM,2011

BukuPanduanFakulti


• Perancangandanpengendalianyangholistikuntukpengukurankompetensigenerikpelajar yang melengkapkan kurikulum program pengajian yang dilaksanakan olehFakulti,InstitutdanPusat.

53

Jam

ina

n K

ua

lit

i Pro

ses

Pen

did

iKa

n

• Pengukuhanprosedurpenyediaandrafkertassoalansupayakerahsiaannyadikekalkanmelaluipenyemakansemulaarahankerjapengendaliandrafsoalan.

3.3 Pelan tindakan

Syor/Penegasan Tindakan Pelaksana Penghasilan JangkaMasa

Recommendation 5

The MQA panel recommends that the university urgently review the generic skills constructs, its operationalisation and the assessment by different groups including postgraduates as fellows in the residential colleges.

1. MenyediakanPelanPenilaianProgram(Assessment Plan Big Picture)untuksetiapprogrampengajian.

2. Menyepadukankemahirangeneriksupayamenjadisebahagiandaripadahasilpembelajaran(programme outcomes)danmenggunakanrubrikyangsesuai.PemupukanKemahiranGenerikdilakukanmerentaskursus-kursusyangditawarkan.

3. Memperkemaskanaktivitiko-kurikulumdanpenilaiankemahirangenerikyangberkaitanmelaluikontrakpembelajaran.Pelajardilibatkansemasapembangunankontraktersebut.

KetuaProgram&

Fakulti(dipantauolehPPA)

Pensyarah&Fakulti/PAP/PPU(dipantauolehPPA)

PAP(sebagai

pihakyangmengakredit

kontrak)

PelanPenilaianProgram

KontrakPembelaja-

ran

2011-2015

Bermula2011

54

Jam

ina

n K

ua

lit

i Pro

ses

Pen

did

iKa

n


Recommendation 6

The MQA panel recommends that clearer rules be established about the circulation of draft examination questions to ensure the security of the questions. This is best carried out by amending the current ISO protocols on assessment.

1. ArahanKerjaP05/AK03Elemen7tentangPenyediaanSoalanPeperiksaaanakandiubahsuaidenganmemasukkankeperluankatalaluanuntuksetiapfailkomputeryangmengandungidrafsoalanuntukmemastikankerahsiaandrafsoalanpeperiksaan.

2. KeselamatanrangkaiandalamanyangmelibatkankomputerkakitanganakandiperkemaskandenganpolisikeselamatanmengikutDasarICTUKM.

PPA/F/I/P

PTM

ArahankerjaP05/AK03(Semakansemula)

LaporanAudit

DalamanKendiriF/I/P.

DasarICTUKM

Bermula2011

2012

Bermula2011

55

Jam

ina

n K

ua

lit

i Pro

ses

Pen

did

iKa

n

Bidang 4: PemiliHan dan KHidmat soKonGan PelaJar

4.1 Pengenalan

Selaras dengan Pelan Transformasi UKM, aspek pemilihanpelajar dan perkhidmatan sokongan adalah merupakan salahsatu aspek yang diberikan penekanan yang tinggi. Menyedarikepentingan ini,UKMmengukuhkan lagipengurusanPTJyangbertanggungjawabterhadappelajarprasiswazahdansiswazahseperti Pusat Akreditasi Pembelaharan (PAP) dan PusatPengurusan Siswazah supaya menjadi lebih fokus dan mesrapelajar. Komunikasi dengan pelajar dipertingkatkan melaluisistem atas talian contohnya Sistem Pengajaran Interaktif(SPIN) dam Sistem Aduan Dalaman Pelajar (SADP) bagimembolehkan penambahbaikan dikenalpasti. Di samping itu,sebagaisebuahuniversitipenyelidikanyangmemfokuskepadapengantarabangsaan, UKM amat menitikberatkan isu danpelaksanaan artikulasi, pemindahan dan pengecualian kreditselainusahakolaboratifrentas-sempadan.Namunbegitu,UKMmenyedari bahawamasih banyak lagi ruang penambahbaikanyang boleh dilakukan di sebalik kekangan dan cabaran yangdihadapiolehpihakpengurusan.

SistemPengajaranInteraktif(SPIN)

SistemAduanDalamanPelajar

DasarProgramDwi-IjazahUKM


• Perlaksanaandasardangarispanduanpengambilanpelajaryangjelasdanterselarasbagimenyokongkeperluanstandardprogramdanbadanprofesionalsertakeperluanuniversitisebagaisebuahuniversitipenyelidikan.

• Penambahbaikanaktivitiperkhidmatanpelajar contohnyadiPusatKesihatan,UnitKaunseling, Unit Perumahan Pelajar dan Unit Kebajikan Pelajar melalui sistemmaklumbalasdanpemantauanyanglebihberkesanbagimemastikankecukupandankeberkesanan.

• Keterlibatanalumnisecaraterancangdalamaktivitipenambahbaikandanpeningkatancitrauniversiti.

56

Jam

ina

n K

ua

lit

i Pro

ses

Pen

did

iKa

n

4.3 Pelan tindakan


Recommendation 7

The MQA Panel while recognising the university’s comprehensive policies on postgraduate student supervision urges the University to ensure that these policies are consistently applied to all.

1. Fakulti/Institutmenguatkuasaperaturanpenggunaanbukurekodpenyeliaansemasapelajarberjumpadenganpenyelia.Ketuaprogram/penyelarassiswazahperlumemantaupelaksanaannyadandiselaraskanolehPPSdanPPAmelaluiAuditDalamanPensijilanMSISO9001:2008PPPS.

2. Bagimenyokongaktivitipenyeliaan,danadisediakanuntukpelajarsiswazahjurusansainsdanteknologibagipelajarsarjanasebanyakRM5,000danpelajarkedoktoranRM10,000,manakalauntukpelajar-pelajarsarjanasainssosial,danaadalahsebanyakRM1,000,dankedoktoransebanyakRM3,000.KuasauntukmelulusdanadiserahkankepadapenyeliapelajardanpengesahandilakukanolehTimbalanDekanPenyelidikan.

PenyeliapelajardanTimbalanDekan

Siswazah

TNCHEPIdanCRIM,

sertaTimbalanDekan

Penyelidikan

BukuRekodPenyeliaan

Danapenyelidikan

pelajarsiswazah(melalui

bench fee)

Berterusan

Bermula2011

57

Jam

ina

n K

ua

lit

i Pro

ses

Pen

did

iKa

n

Syor/Penegasan Tindakan Pelaksana Penghasilan Jangka Masa

Recommendation 8 The MQA Panel urges the university to collect data and inform all stakeholders, on numbers of such alternate entrance to the university’s programmes as well as their performance during the tenure of their studies.

1. Mengemas kini garis

panduan pengambilan siswazah (dasar untuk prasiswazah sudah ada) dengan mengambil kira kriteria universiti penyelidikan.

2. Untuk pelajar prasiswazah,

kriteria bagi kemasukan saluran kedua akan dipaparkan secara rasmi contohnya melalui laman web. Pada masa yang sama, prestasi pelajar akan dipantau.

3. Menyelaras pengambilan

bagi lulusan diploma hanya bagi fakulti/program berkaitan sahaja.

PPS dan Fakulti/ Institut

BPA, Fakulti

BPA, Fakulti

Garis panduan

pengambilan siswazah selaras dengan

keperluan RU.

Laporan prestasi pelajar saluran kedua.

Dasar yang jelas tentang pengambilan

pelajar lulusan diploma

Bermula 2011

Bermula 2011

Recommendation 9 The MQA Panel appreciates the robustness of the policies and mechanisms on admissions but at the same time urges the University to provide clarity on the movement of students from one faculty to another even while in the first year of study, which seems not to be allowed.

1. Pelajar boleh bertukar program bergantung kepada dua syarat berikut: i) Memenuhi syarat

kelayakan akademik, dan

ii) Fakulti mempunyai unjuran bilangan pelajar program berkaitan.

Statistik pelajar yang bertukar program akan dipantau dari semasa ke semasa.

BPA/Fakulti

BPA

Kriteria pengambilan

pelajar saluran kedua

Statistik pertukaran program.

Bermula 2011

58

Jam

ina

n K

ua

lit

i Pro

ses

Pen

did

iKa

n

Recommendation 10

The MQA Panel urges the University administration to consider a thorough revisit of the policy and mechanisms regarding alumni involvement with the objective of attaining consistency on university-wide practice on alumni matters across faculties. The Panel is of the opinion that this will help promote a wider and more active and supportive role of the alumni in university concerns.

1. Wakilalumnidikenalpastidiperingkatuniversitibagimemastikanketerlibatanyangberkesansupayadapatdimanfaatkanolehuniversiti.

2. SetiapprogrampengajiandiwajibkanmenjemputbeberapaalumniuntukberkongsipengalamandanmendapatkanmaklumbalasberkenaandenganprogrampengajiandanFakulti/Institut.

3. Menyediakansatusistempangkalandatayangmengumpulmaklumbalaspihakberkepentingan(graduandanalumni)untuktujuantertentutermasukpembangunandansemakankurikulumdengankandunganyang spesifik mengikutkeperluanFakultidanprogram.

PejabatHubungan

Alumni

Fakulti/Institut

BJK,PTM,Pej.

HubunganAlumni,Fakulti

Pangkalandataalumni

UKM


ProgramPengajian.

Laporanaktiviti

alumnidiF/I

MaklumBalas

Majikan

SistemMaklum

BalasPihakBerkepen-

tingan

2011

Bermula2012

2011-2012


59

Jam

ina

n K

ua

lit

i Pro

ses

Pen

did

iKa

n


Recommendation 11 The MQA Panel, while noting the extensive counselling services provided by the University Guidance Centre, suggests to the University to review its policy on counsellor-student ratio, the inclusion of older guidance counsellors in the staff, and the provision of sound-proof rooms for counselling with separate entrance and exit doors.

1. Menambah bilangan kaunselor berdasarkan cadangan Majlis Kaunseling IPTA (MAKUMA) yang mengesyorkan nisbah 1 kaunselor untuk 2,500 pelajar (jumlah kaunselor sedia ada di Unit Kaunseling, JPPel ialah 4 orang). Pertambahan perjawatan telah dipohon dalam Anggaran Belanja Mengurus (Perjawatan) 2011 dan masih menunggu kelulusan. Permohonan perjawatan baru akan dibuat mengikut nisbah tersebut.

2. Menambah bilangan kaunselor melalui pelantikan pensyarah Kaunseling dan kaunselor sedia ada yang berkelayakan sebagai Felo bagi kes kaunseling khas.

3. Menubuhkan Klinik

Kaunseling yang beroperasi di bawah pengendalian Pusat Pengajian Psikologi dan Pembangunan Manusia, FSKK.

4. Menyedia dan

membangunkan bilik kaunseling yang kalis bunyi (sound proof) dan pintu masuk dan keluar sehala, serta memohon peruntukan kewangan one-off untuk menyediakan bilik sesi kaunseling yang memenuhi piawai.

JPPel (Unit Kaunseling),

Jabatan Pendaftar

Jabatan Pendaftar

FSSK

Unit Kaunseling &

JPP

Laporan Perjawatan Kaunselor

Laporan pelantikan kaunselor/

surat lantikan.

Klinik Kaunseling

2011

2011-2012

Bermula 2011

60

Jam

ina

n K

ua

lit

i Pro

ses

Pen

did

iKa

n

Bidang 5: staF aKademiK

5.1 Pengenalan

Ahli akademikmerupakan tunjang utamadalammemastikansesebuahInstitutPengajianTinggi(IPT)melahirkanmodalinsanyang mempunyai minda kelas pertama seterusnya menjadiaset dalam membina negara bangsa. Sejak penubuhannya,UniversitiKebangsaanMalaysia(UKM)telahmengoraklangkahuntuk membentuk pasukan ahli akademik yang berupayamelebarkan pendidikan, memantapkan penyelidikan inovasisertameningkatkankualitipengajarandanpembelajaran.

DiUKM,tugasseseorangahliakademikpadadasarnyameliputibidang pengajaran, penyelidikan, penerbitan, persidangan,perundingandankhidmatmasyarakat.Dalamkeadaantertentu,seseorang ahli akademik turut memikul tanggungjawabpentadbirandiFakulti/Institut/Pusat.

Kesimbangan dalam pengajaran dan penyelidikan diperolehimelalui pengambilan ahli akademik dalam pelbagai displinyangdilantiksecaratetap/sambilan/kontrakatauturutdilantiksebagai ProfesorAdjung, Profesor Pelawat, felo penyelidikandanfeloutama.Kepelbagaian jawatanakademiktelahberjayamenarik ramai ahli akademik untuk berkhidmat di UKMbersesuaian dengan kelulusan dan kepakaran mereka. UKMsedangberusahauntukmeningkatkanbilangan staf akademikantarabangsayangdapatmemperkayabidangilmu.

Sebagai universiti penyelidikan, UKM berusaha membentukpasukanahliakademikyangmempunyaibudayaprofesionalismeyang tinggi,menekankanaspekbudayakerjacemerlangsertamempunyai jaringan yang baik dengan pihak industri. UKMjugamenggalakkanahliakademiknyameningkatkankolaborasiantarabangsaseterusnyameningkatkankualitipengajarandanpenyelidikan.

SistemPenilaianPrestasiUniversiti(SPPU)

SistemMaklumatPenyelidikanUniversiti(SMPK)

SistemPengajaranInteraktif(SPIN)

e-repositori


• Peningkatan dalam profesionalisme ahli akademik dalam pengajaran danpembelajaran, penyelidikan serta khidmat masyarakat dalam usaha untukmenghasilkan modal insan yang berkualiti dan berdaya saing di peringkatkebangsaandanantarabangsasekaligusmeletakkanUKMdipetadunia.

• Peningkatan dalam aktiviti pendidikan dan penyelidikan ahli akademikdenganuniversiti terkemukadiperingkatantarabangsadalamusahauntukmengukuhkanaktivitiilmuandancitrauniversiti.

61

Jam

ina

n K

ua

lit

i Pro

ses

Pen

did

iKa

n

5.3 Pelan tindakan


Recommendation 12

The MQA Panel recommends that UKM steadfastly move forward to ensure that every academician, especially new entrants to the academic community acquire professional Teaching Qualifications at appropriate level in addition to qualifications in their academic discipline.

MengembangkanmodullatihankemahiranpengajaranyangmembolehkanpesertadiberisijilCPDdengankerjasamaFakultiPendidikan.Programseumpamanyajugabolehdiadakanbersama-samaFakulti/Institutlain.

PPA/Fakulti

Pendidikan

StrategiPengajaranPembelajara

Pasca40TahunUKM

DasarLatihanuntukPembangunanKompetensidanBakat

Bermula2011

Recommendation 13

The MQA Panel recommends that UKM continue to forge linkages with the world’s best universities and work towards offering Dual Degrees as among the Flagship Academic initiatives, which will create opportunities for its students and staff to acquire Global Citizenry Attributes and also become globally employable/marketable.

Membentukjaringandenganuniversiti/kolejyangsesuai(contoh:jaringanUKM-StevensInstitutberhubungpengkomersilan–from ideas to market place)

PHA/Fakulti/Institut

Laporankerjasama

danjaringanuniversiti

Laporanprogrammobilitipelajar

Berterusan

62

Jam

ina

n K

ua

lit

i Pro

ses

Pen

did

iKa

n


Affirmation 1

The MQA Panels affirms UKM’s initiatives of academic diversity leadership by ensuring that at least 20 percent of its academic leaders will be international faculty.

Menambahbaiktermarujukanperkhidmatandenganmemperkenalkan:

• Skimbayaranmenarik

• Skimperkhidmatanyangmenarikuntukahliakademikantarabangsa

• Skimpromosiyangmenarik

• PergiatkanhebahanjenamaUKMkeperingkatantarabangsa

Fakulti/Institut/PusatdanBahagianSumberManusia

LaporanPengambilanKakitangan

Antarabangsa

Peningkatanahliakademikantarabangsa

5%dalammasa5tahun

Bermula2011

Affirmation 2

The MQA Panel affirms that UKM, in collaborative with its Alumni, Associations and other Stakeholders lead the initiative to oversee the welfare of those of its members who have served the university, with the principle of fostering the academic and personal dignity.

1. Menyemakskimpenggajian(tertaklukkepadakelulusanJPA).

2. Menyambungperkhidmatanahliakademikyangbersaraberasaskanmerit.

Pendaftar GarisPanduanPerkhidmat-anSelepas

Bersara

Berterusan

Affirmation 3

The MQA Panel affirms the necessity of continuing the “Malim Sarjana” initiative and of instituting such similar mechanisms of transfer of best practices, insightful experiences and effective academic habits.

MenyemakdanmengemaskiniskimMalimSarjanasertamenyelaraskanskiminidalamkerangkanicdankumpulanpenyelidikanUniversiti

CRIM LaporanKPPU

(sumbanganMalim

Sarjana)

Berterusan

63

Jam

ina

n K

ua

lit

i Pro

ses

Pen

did

iKa

n


Affirmation 4

The MQA Panels affirms the effort of UKM to continue to develop the Malay Language as an intellectual and academic language with the clear understanding that translation works and the transfer of relevant and profound information and knowledge could only occur when the translators are strong in several languages, specifically, in the target languages for translations and knowledge generations.

1. Mengiktirafkerja-kerjapenterjemahanmelaluiinsentifberbentukkewangandanbukankewangan

2. MemantaupelaksanaandasarpenggunaanBahasaMelayudalampenulisanakademik,persidangandanmesyuarat.

3. MempromosipenerbitandalamBahasaMelayudenganagresifmelaluipembabitanpihakluaruntuktujuanpemasaranpenerbitanUKMkepasaranyanglebihluas.

PenerbitUKM

PenerbitUKM

PenerbitUKM/

Perpustaka-anUKM

PenerbitUKM

GarisPanduanPenterjema-hankarya

Laporane-RepositoriPenerbitanuntukjurnal

BahasaMelayu

LaporanpemasaranjurnalUKM

Berterusan

64

Jam

ina

n K

ua

lit

i Pro

ses

Pen

did

iKa

n

Bidang 6: sumBer PendidiKan

6.1 Pengenalan

Sebagaisebuahinstitusipengajianyangmenawarkanpelbagaiprogrampengajianijazahpertamadanlanjutan,UKMsangatprihatintentangkeperluanterhadappersekitaranpembelajarandan pengajaran yang kondusif dan memberangsangkan.Justeru untuk semua warganya, UKM secara kreatif telahmenyediakan prasarana-prasarana yang menarik denganpelbagai kemudahan fizikal seperti stadium olahraga, padang bola,lapangangolf,tasikrekreasiuntuktujuankegiatanriadahdan bersukan. Dengan iltizam dan komitmen memeliharakhazanah warisan akademik untuk dihayati oleh seluruhwarga UKM khususnya, Galeri MuziumWarisan Akademiktelahditubuhkan.

Dalamhalehwalpembelajarandanpengajaran,perpustakaanmerupakan sebuah entiti perkhidmatan yang amat penting.Sehubunganitu,UKMkomiteddenganmemastikanwujudnyasebuahsistemperpustakaanyangmantapdanmembanggakan.Perpustakaan UKM juga bertanggung jawab ke atas sistemrepositorielektronikyangdikenalisebagaiSisteme-RepositoriPenerbitanyangmengarkibkanhasilpenerbitandanpenulisanwargaUKM.

Selain itu, UKM turut mengorak langkah strategik dan bijakdenganadanyaPusatTeknologiMaklumat(PTM)yangbertindaksebagai peneraju dan perintis inovasi bagi UKM. Ini terbuktidengan kejayaan PTM yang telah menghasilkan 83 aplikasi(sehingga Mac 2009) untuk membantu mempertingkatkankecekapanpengurusanuniversitiyangsemakinmencabar.

Sebagai sebuah universiti penyelidikan utama negara danselari dengan usaha transformasi ke arah agenda inovasi,UKM mempunyai dua buah pusat perkhidmatan iaitu PusatPengurusanPenyelidikandanInstrumentasi(CRIM)danPusatInovasiKolaboratif(PIK)yangbertindaksebagaijenterauntukmemastikan agenda UKM sebagai UP serta transformasiinovasinyaterlaksana.


• Penggunaan kaedah pembelajaran-pengajaran multimedia berasaskan web secarameluassesuaidengantrengenerasimahasiswa/imasakiniyangsangatcelikdanbijakIT.

• Perbelanjaanpenyelidikanyangberhemahdantelussertamenghasilpulanganoutputpenyelidikanyangberpadanan.

• Kerjasamadenganindustridalamusahamengkomersilkanhasilpenyelidikan.

http://pkukmweb.ukm.my/~muzium/museum.html

http://www.ukm.my/library/indexeng.html

http://www.ukm.my/erep/cari.cfm

http://www.ptm.ukm.my/#

65

Jam

ina

n K

ua

lit

i Pro

ses

Pen

did

iKa

n

• Penglibatanpakarluar,paraprofesionaldanseparaprofesional,ahliPertubuhanBukanKerajaan(NGO)dalamperancanganprogramakademikbukanprofesionalsepertiprogram-prograndiFakultiPendidikan,FakultiSainsSosialdanKemasyarakatandll.

• PeningkatancitraUKMmelaluiprogramsangkutanstafUKMdiluarnegaradsbnya.

6.3 Pelan tindakan


Recommendation 14

The MQA panel recommends that efforts should be intensified to encourage staff to populate the web with more content and use various technologies for teaching in alignment with the new generation of learners who are IT savvy and demanding more use of the web.

1. Menggalakkanpenggunaansisteme-pembelajaranmelaluipenyediaaninfrastrukturICTyanglebihberkesan.

2. MemastikansemuapensyarahmenghadirikursusberkaitanSPIN/e-Pembelajaransecaraberterusan.

3. Mewajibkanpensyarahmemuatnaikmaklumatkursusberkaitandidalamlamanweb.

4. Mengemaskinikriteria“E”(Pendidikan)dalamSPPUselarasdengangalakanpenggunaanSPINyangmerangkumiAras1-3yangmeliputikandunganinteraktif.

5. MemberipengiktirafankepadapensyarahyangmenggunakanSPINsecaraoptimum

PTM

Semuapensyarah(dipantau

olehTimbalanDekan

Akademik/PPA)

PPA,PPKK

Laporanpenggunaan

SPIN(Peningkatankandungan)

SenaraipemenangAnugerahInovasie-

Pembelajaran.

Bermula2011

66

Jam

ina

n K

ua

lit

i Pro

ses

Pen

did

iKa

n


Recommendation 15

The MQA Panel recommends that the Centre for Research and Innovation Management (CRIM) also assume the responsibility of monitoring all research funding in an effort to determine the returns on research spending and also in benchmark research efforts and results against other universities in the world.

1. Melaksanakanpemantauanterhadapdana/projekpenyelidikansetahunsekali.

2. Melakukanaktivitipenandaarasdenganbeberapauniversititerpilih

CRIM Laporanpemantauan

projekpenyelidikan

LaporanPenanda-arasan.

KPIUniversitiPenyelidikan

Berterusan

Recommendation 16

The MQA panel recommends that efforts should be made/taken to attract both local and international private companies rather than only government agencies in commercializing the research products of the university.

1. Mengadakanbengkelpenyepadanan(matching)denganindustribukanGLC.

PIK LaporanTahunan

UKMTechSdn.Bhd.danPusatInovasiKolaboratif

(PIK).

Bermula2011

67

Jam

ina

n K

ua

lit

i Pro

ses

Pen

did

iKa

n


Recommendation 17

The MQA Panel recommends that external expertise from professional or semi-professional organizations, from non-governmental organizations and from think-tanks be involved in the planning of non-professional programmes in education, social sciences, humanities, science and others.

1. Menyediakandasartentangpelantikanpihakberkepentingan(stakeholders),sepertialumni,NGOdanindustri,danmelaksanakanpolisitersebutdiFakulti/Pusat/Institut.

PPA(penyedia

garispanduan&pemantau)&Fakulti/Institut/Pusat

(pelaksana)

DasarPelantikan

PanelPengajianatauPanelPenasihatIndustri

Bermula2011

Recommendation 18

The MQA Panel recommends that the university introduce other more innovative initiatives, avenues, and incentives that will involve more staff in collaborative activities with institutions abroad if it intends to enhance its international academic profile, positioning, branding and competitive academic advantage.

1. Menyediakandasardanmemperuntukkandanauntukprogramsangkutan(attachment)bagitempoh2-6bulan.

2. Melaksanakanskimpensyarahsebagaifelopasca-doktoraldiuniversitiluarnegara.

PPA

BSM,Jab.Pendaftar

Dasarbagiprogram

sangkutanahliakademikdiuniversitiluar

negara

Laporansangkutanahli

akademik.

Bermula2011

Bermula2011

68

Jam

ina

n K

ua

lit

i Pro

ses

Pen

did

iKa

n


Affirmation 5

The MQF Panel affirms that UKM further explore all dimensions of policy, planning and follow through implementation to create opportunities for those challenged to acquire higher education and create/provide opportunities for their meaningful and effective contributions to society, mindful of such contributions o f thinkers and scholars like Stephen Hawkins and Ismail Salleh.

MenambahlagikemudahanasasuntukOKUdidalamkampus,antaranyamembinatiti/jambatan(sky bridge)yangmenghubungkanpusanikadenganPTSL(aras4)

JPP LaporanPembangu-

nanJPP(Kemudahan

OKU)

LaporanAudit

KemudahanOKU

Segera

Berterusan

Affirmation 6

The MQA Panel affirms that the identification of eight niche areas based on the expertise or the academic community is aligned with national needs and world trends and will therefore ensure the effective and efficient use o f resources and the relevance of research impact on national and global societies.

MemperkukuhkanstrukturdanaktivitinicdiUKM.

PPKK&CRIM

LaporanAktivitiNic

LaporanKPPU

Bermula2011

69

Jam

ina

n K

ua

lit

i Pro

ses

Pen

did

iKa

n

idang 7: Pemantauan dan semaKan ProGram

7.1 Pengenalan

UKMtelahmenggariskanpolisidanproseduryang jelastentang pemantauan dan semakan program pengajian.Melalui Perancangan Strategik (perspektif 2006-2010)dan disokong oleh Kod Amalan Akreditasi Program(COPPA),sistempengurusankualitiISO9001:2008dankeperluan badan iktisas bagi kursus-kursus profesional,setiap fakulti dan pusat dipertanggungjawabkan untukmematuhisegalaprosedurbagipemantauandansemakanprogram-programpengajianyangditawarkan.

Keperluan bagi semakan program dinyatakan secaraumum iaitu setiap lima tahun sekali namunUKM telahmengenalpasti mekasnisma-mekanisma lain yang perludilaksanakanolehsetiapfakultidanpusatsecaraberkalaiaitu pada setiap semester, setiap sesi dan setiap duahinggalimatahun.Padasetiapperingkatpemantauandansemakanini,semuapihakberkepentinganadalahterlibatantaranyapelajar,alumni,industridanlembagapengajianselain daripada semakan yang dibuat oleh penilai luarprogram.

Sebarangpenambahbaikanpadaprogrampengajianperlumendapatperakuandiperingkatjabatandanfakulti/pusatsebelumdibentangkankepadaJawatankuasaPerancangandan Perkembangan Akademik Universiti (JPPA) danseterusnyakepadaSenatUniversitiuntukkelulusan.

PelanStrategik2006-2010

SPKUKMISO9001:2008PengurusanProgramPengajianPrasiswazahdanSiswazah

LaporanPenilaianKendiriCOPPA


• Pemantauan dan semakan program yang terselaras pada semua programpengajian samada program profesional atau bukan profesional. Ini dapatmemastikan input pihak berkepentingan seperti alumni dan industridiambilkirabagimemastikanpenawaranprogramsertakandungannyaadalahrelevan.

• Pengukuhan tatacara atau mekanisme bagi memastikan input pihakberkepentingan seperti alumni dan industri (melalui soal-selidik), danpelajar (melalui Sistem Penilaian Pengajaran Kursus) diambilkira secarasistematik danberkesan. Input tersebut seharusnyaberupayamembantuUKM mengenalpasti sebarang tindakan pembetulan, pencegahan danpenambahbaikansecaraberterusan.

70

Jam

ina

n K

ua

lit

i Pro

ses

Pen

did

iKa

n

• Pemantapanpengetahuandankemahiranpenyelarasprogramdanpentadbirdalammengurusdanmemantausemakanprogrampengajian.

7.3 Pelan tindakan


Recommendation 19

The MQA panel recommends that the University undertakes a serious review of its QA systems and take steps to streamline the processes to reflect a more transparent and accountable activity at each and every level.

1. MenstrukturkansemulaPPKKdenganmenaiktarafBJKkepadaPusatJaminanKualiti(PJK)yangdiketuaiolehseorangpengarahyangbertanggungjawabteruskepadaNaibCanselor(lihatLampiranCuntukstrukturjaminankualitibaru).

2. MenilaidanmenstruktursemulasistemkualitisediaadauntukmembentukSistemJaminanKualitibaruyangmerentassemuaTonggakKecemerlanganUKM.

3. Melaksanakansistemtersebut(rujukLampiranAuntukpenjadualanterperinci).

PJK,PPKK

PJKsebagai

penyelaras&PTJ

sebagaipelaksana

KertasLPUPenubuhan

PusatJaminanKualiti


ProgramPengajian

2011

2011–2015

71

Jam

ina

n K

ua

lit

i Pro

ses

Pen

did

iKa

n

Bidang 8: KePimPinan, GoVernans dan PentadBiran

8.1 Pengenalan

Polisi dan amalan UKM mempunyai kesinambungan dengankenyataanvisidanmisiyangdinyatakandalamlimasasaraninstitusi.Daripadalimasasaraninidibangunkanstrukturdanmekanismeuntuk perlaksanaan dan pencapaian. Sasaran memberikanrangka tujuandengan termaktubnyaPelanTransformasiUKMyangmenjadipemacupenggerakUKMkearahpembangunandanperkembangansebagaisebuahuniversitiyangterkenaldiperingkatkebangsaandanantarabangsa.

Struktur governans dan fungsi serta hubungan di antaramereka diperjelaskan dan dimaklumkan kepada semuapihak berkepentingan dengan berasaskan prinsip telus,kebertanggungjawaban dan bidang kuasa yang jelas. Sebagaicontoh,prosedurpemilihandanpelantikanjawatanpentadbiranakademikadalahtelusdandidokumenkandenganciridemokrasiyangjelasdaripadakebolehanpensyarahmencalonkansehinggakejawatankuasapencarian.

Lembaga Pengurusan Universiti yang merupakan badanpengurusan UKM yang tertinggi dan Senat merupakanbadan pentadbiran akademik tertinggi yang sangat aktif danbermesyuarat secara berkala untuk membuat keputusanberkaitanpolisidanaktivitiuniversiti.Strukturgovernanssertaturunan kuasa pentadbiran dinyatakan dengan jelas denganamalanyangbersesuaiandipraktikkandaripadajabatankefakultiatauinstitutdiseluruhuniversiti.UKMyangmempunyaisistemjawatankuasa yang sangat komprehensif, berhubungkait dandiinstitusikan adalah bertanggungjawab dalam mengendalikanprogram akademik danmengambilkiramaklumbalas dalamandanluaransertaunjurankebolehpasaran.

UKMmewarwarkandanmemastikankomunikasidiantarasemuawargadalamaspekperlaksanaantugasdibuatmelaluistrukturyangdinyatakandenganjelasdandibantudenganpenggunaaninternet seperti ewarga yangmeluas.UKMmenyertai aktivitisosio ekonomi komuniti di sekitar semua kampusnya dalampelbagai cara seperti aktiviti khidmat masyarakat bersamapelajar dan pensyarah dan juga melalui perkhidmatan yangdiberimelaluiHospitalUKMdiCheras.

Pelan Transformasi UKM

Geran Projek Pemacu HEJIM


• Pemanjangan ilmu yang dijana daripada Universiti kepada masyarakattempatandisekitarkampusBangidanBandarTasikSelatan.

• Peningkatan dalam kualiti kehidupan dan pembentukan masyarakat yang

72

Jam

ina

n K

ua

lit

i Pro

ses

Pen

did

iKa

n

kreatif dan berinovatif yang boleh menyumbang kepada pembangunanmasyarakatsejagatdannegara.

• Pembangunanpangkalandata yangmengandungimaklumat semua aktivitiserta pengukur impak yang mencerminkan keberkesanan aktiviti ke atasindividu,keluarga,masyarakatdannegara.

• Pengukuhanbudayadantradisiwatanyangdipuliharamelaluipemerkasaanpenyelidikanberasaskannic1iaituCabaranMembinaNegaraBangsa.

8.3 Pelan tindakan


Recommendation 20

The MQA Panel recommends that UKM consciously and strategically takes advantage of its nuclear community, as well as the extended community in its immediate environs as well as the virtual community of its relationships with Alumni and other stakeholders to foster the development of a vibrant, creative and civic minded community fully engaged in an innovative economy and the High Arts and Culture.

1. MenyusundanmenyelarasprogramjalinanhubungandenganmasyarakatsetempatdanluarbagimeningkatkancitraUKM.

2. Memulakanusahakhidmatmasyarakatdanjangkauandengankejiranandanmasyarakatsekitaran/setempat,sebagaicontohmelalui:

• KonsepperbandaranUKM–BandarBaruBangisebagaiBandarIlmu

• Aktivitikitarsemula

• KeterlibatandenganindustrikecildansederhanadiBandarBaruBangi

PHUM

HEPA/JPPel

LaporanProgram

Jalinandenganmasyarakatsetempat.

LaporanAktiviti

berorientasikansenidan

budayasepertiMalam

ApresiasiSeni,KonsertDiraja,PestaPantun

Bermula2011

Berterusan

73

Jam

ina

n K

ua

lit

i Pro

ses

Pen

did

iKa

n


Recommendation 21

The MQA Panel recommends that UKM initiate a database of all its academic activities and demonstrate its impact on individual, families, communities and national development.

MembangunkanpangkalandataSPPUyangkomprehensifyangmengandungisemuaaktivitiakademikdanimpakaktivititersebutkepadapembangunanindividu,wargaUKM,masyarakatdannegara.

PPKK/HEJIM/Jabatan

Pendaftar

Pangkalandatabagi

semuaaktivitiakademik:pengajaran(SMP,SMK),penyelidikan(SMPU,SKU)dankhidmat

(ICESYS).

SistemUKMScorecards

untukmengukurpencapaian

Universiti,PTJdanunitdibawahPTJ.

Bermula2011

Recommendation 22:

The MQA Panel recommends that UKM takes the Agenda of improvement of the Quality of Life of the citizenry founded on the current knowledge on Quality of Life Frameworks, and urges UKM to move that agenda further forward, based on preserving the Best of Indigenous Cultural and Civilization Traditions.

1. Melaksanakanusahabagimeningkatkankualitipersekitaranpembelajaranuntukpelajarsertasuasanapekerjaanuntukkakitanganakademikdansokongan.

2. MemperkukuhkanNic1:CabaranMembinaNegaraBangsa

TNCHEJIM,TNC

HEPA,TNCHEAA

PengerusiNic1

LaporanPembangunan

JPP(untukpersekitaran

P&Pyangkondusif).

MinitMPUdanMKBberkenaan

persekitaranpembelajaran

Laporanaktiviti/KPPU

Nic1.

Bermula2011

74

Jam

ina

n K

ua

lit

i Pro

ses

Pen

did

iKa

n


Affirmation 7

The MQA Panel affirms that UKM continue to further explore and further realise the explicitly evident as well as the subtle aspects of academic autonomy within the larger context of the principles of a participative democracy, to ensure the fullest development of the potentialities of the future generations into a creative and responsible citizenry engaged in the generation of sustainable Social Capital.

1. Menyemaktermarujukanuntukjawatanakademikbagimenggalakketerlibatandalamkhidmatkepadamasyarakat/pihakluaryanglebihaktifdalambidangyangberkaitan.

2. Memperjelaskanautonomipensyarahuntukbebasmeluahkanpandangandalambidangmasing-masingsecaraakauntabiliti.

Pendaftar,TNCHEAA

SemakanTermaRujukan

JawatanAkademik

Bermula2011

75

Jam

ina

n K

ua

lit

i Pro

ses

Pen

did

iKa

n


Affirmation 8

The MQA Panels affirms that Memorial Lectures in honour of Academicians and intellectuals should be an inspiring and meaningful feature of an academic community and a learning knowledge based society and the Panel suggest that UKM take measures to ascertain the widening impact of such initiatives.

1. MempergiatkanhebahantentangpenganjuranUmumdanSyarahanKenangankepadamasyarakatsetempatdanluarUKM.

2. MemupukbudayamengenangjasacendekiawanyangberjasakepadaUKMsepertimenamakanjalandanbangunanatasnamacendekiawan.

PKK,Fakulti/Institut/Pusat,

JabatanPendaftar

/JPP

BukuSyarahanUmumdanSyarahanKenangan

Berterusan

Affirmation 9

It is affirmed that as an institution with a rich indigenous and universal cultural heritage, it is imperative that measures be taken to keep records of such heritage and continuously exhibit the continuity of academic Traditions, Contributors and Historical Times.

1. Meneruskanusahauntukmemperkayakoleksiwatandanwarisankebudayaansejagat.

2. Menjalinkankerjasamadenganbadan-badankebangsaanyangberkaitandenganpemuliharaanwarisandanbahanbersejarahsepertiJabatanAntikuiti,MuziumNegara.

MuziumAkademikWarisan

SenaraikoleksiMuziumWarisan

Akademik

Berterusan

76

Jam

ina

n K

ua

lit

i Pro

ses

Pen

did

iKa

n


Affirmation 10

The MQA Panel affirms the necessity of ensuring that those appointed as Professors deliver their Inaugural Addresses; such inaugural lectures should serve the two purposes of honouring those academicians who have gained high honours and at the same time also share their mature/seminal knowledge with the general public and the community of academicians thereby making that knowledge more accessible to the nation.

1. MempertimbangkanlokasisyarahansupayameliputitempatdiluarkampusUKM

2. MenganjurkanSyarahanPerdanabersama-samabadankorporat/industrisupayabadankorporat/industrijugamendapatmanfaatdanilmuyangdisampaikan.

3. Mempertimbangkanformatpengendalianberbentukforum

HEJIM/Fakulti/Institut

BukuSyarahanPerdana

Bermula2011

77

Jam

ina

n K

ua

lit

i Pro

ses

Pen

did

iKa

n

Bidang 9: PenamBaHBaiKan Kualiti Berterusan

9.1 Pengenalan

Komitmen UKM dalam memastikan aktivitipenambahbaikan kualiti secara berterusan dilaksanakandenganberkesantelahterbuktidenganterbentuknyaPelanStrategik UKM 2000-2020. Pelaksanaan Pelan Strategikdipertanggungjawabkan kepada Pusat Perancangan danKomunikasi Korporat (PPKK) yang ditubuhkan padatahun 2008. Peranan utama PPKK ialah merancang,melaksanadanmemantausemuaaktivitiberkaitankualitidanpenambahbaikankualitisecaraberterusanterhadapproses-proses utama iaitu pendidikan, penyelidikan dankhidmat.

Bahagian Jaminan Kualiti telah ditubuhkan di setiappusat dan fakulti untuk memantau pelaksanaan dankeberkesanan aktiviti berkaitan kualiti dan seterusnyamelaporkan status tersebut ke peringkat universiti.UKMyangbermulasebagaisebuahuniversitipendidikanmempunyaikekuatandarisegisumberdaninfrastrukturuntuk menyokong pendidikan. Pematuhan terhadapSistemPengurusanKualiti ISO9001:2008dengan skopPengurusanProgramPrasiswazahdanSiswazah,StandardProgram mengikut bidang dan Kod Amalan AkreditasiProgram (COPPA) telah membantu memantapkan lagikualitipendidikandiUKM.

PenarafanUKMsebagaiuniversitipenyelidikanpadatahun2006 telah mendorong universiti untuk menggariskanprosedurdanmekanismeyangsesuaibagaimemastikanaktiviti penyelidikan turut dipantau dan ditambah baiksecaraberkesan.

PelanStrategikUKM2006-2010


KodAmalanAkreditasiProgram(COPPA)


• Pemantapan prosedur dan mekanisme bagi penambahbaikan kualitiberterusan terhadap dua proses utama di UKM iaitu penyelidikan dankhidmat agar setara dengan pendidikan yang disokong oleh StandardProgrammengikutbidangdanKodAmalanAkreditasiProgram(COPPA)serta Sistem Pengurusan Kualiti ISO 9001:2008 untuk skop PengurusanPengajianPrasiswazahdanSiswazah.

78

Jam

ina

n K

ua

lit

i Pro

ses

Pen

did

iKa

n

9.3 Pelan tindakan


Affirmation 11

The MQA panel affirms its support for the University’s move towards the convergence of the ISO 9001:2008 and the MQA Code of Practice for Programme Accreditation (COPPA) processes and protocols. Until these attempts are fully worked the panel welcomes the university’s commitment to ensure continuous quality improvement is in place with the ISO 9001:2008 Quality Management System for the Management of Undergraduate and Postgraduate Studies.

Menstrukturkan semula struktur governans kualiti di peringkat Universiti dan PTJ dengan melaksanakan konsep pengauditan bebas (independent audit) yang menyokong pelaksanaan Recommendation 19 untuk semua proses teras (pendidikan, penyelidikan dan khidmat). Ia melibatkan pengasingan terma rujukan dan skop tugas yang jelas di antara pemunya dan pelaksana proses dengan juruaudit proses (PJK di peringkat Universiti dan Bahagian Jaminan Kualiti (BJK) di PTJ yang diketuai oleh Ketua Jaminan Kualiti). Struktur governans di peringkat induk iaitu PJK mengandungi dua unit bebas iaitu (lihat Lampiran C untuk struktur baru jaminan kualiti): a. Unit Pengurusan Kualiti –

menyelaras sistem kualiti dan dokumen standard yang digunakan untuk proses jaminan kualiti,

b. Unit Audit dan Penilaian –

mengaudit proses tersebut mengikut kitaran yang ditentukan serta menyelaras latihan dan pangkalan data juruaudit.

Di PTJ, struktur yang serupa dibentuk dalam BJK, kecuali PTJ yang telah mempunyai Sistem Pengurusan Kualiti ISO 9000 yang boleh mengguna pakai struktur Jawatankuasa Pensijilan ISO yang sedia ada.

PJK

2011

2011

79

Jam

ina

n K

ua

lit

i Pro

ses

Pen

did

iKa

n


Recommendation 23

The MQA panel recommends a clear line for the system-wide continual monitoring of quality be established with the responsibility for the management of this in an independent Quality Assurance Division which reports directly to the Quality Council chaired by the Vice-Chancellor on the one hand and on the other works in association with the various Faculties, Departments, Specialised Institutes of research, the various administrative departments and the Chancellery. We further recommend that the QAD should have a core of dedicated staff to look after such a big University like the UKM.

1. Pusat Jaminan Kualiti

ditubuhkan pada bulan Februari 2011 yang berperanan untuk menyelaras dan memantau aktiviti jaminan kualiti pengajaran dan pembelajaran, penyelidikan dan khidmat di UKM.

2. Memurni dan mengharmoni proses dan prosedur MS ISO 9001:2008 PPPS supaya menyokong keperluan COPPA, proses akreditasi program pengajian dan proses kemasukan maklumat program ke dalam MQR.

3. Menyelaras permohonan

kemasukan maklumat program ke dalam MQR. Semua proses ini diuruskan oleh Urusetia Senat dan diselaraskan oleh PJK melalui pembentukan sistem Daftar Program Pengajian UKM yang diselaraskan dengan maklumat program UKM di dalam MQR.

4. Mewujudkan Panel Penilai

yang beroperasi di bawah JPPA/JKAPPP dengan keahlian seorang pengerusi berjawatan Profesor, wakil PJK sebagai urusetia dan sekurang-kurangnya seorang ahli tambahan di kalangan kakitangan akademik UKM. Skop tugas jawatankuasa ini adalah untuk meneliti dan mencadangkan perkara-perkara berikut kepada JPPA/JKAPPP dan Senat:

PJK, PPKK

PJK

Urusetia Senat, PJK

PJK

Kertas LPU Penubuhan


Proses dan Prosedur Jaminan Kualiti

Program Pengajian

Proses dan Prosedur Jaminan Kualiti

Program Pengajian

Prosedur Pengurusan

Program Pengajian

Baru

Prosedur Audit dan Penilaian Program Pengajian (untuk

program bukan

profesional)

2011

2011-2013

Bermula 2011

Bermula 2011

80

Jam

ina

n K

ua

lit

i Pro

ses

Pen

did

iKa

n


a) Perakuan Akreditasi Sementara (Provisional Accreditation) untuk program baru dan program yang disemak semula

b) Laporan Penilaian Program

oleh Panel Penilai dan perakuan akreditasi dengan tempoh yang sesuai bagi program yang dinilai dan perakuan Akreditasi Dalaman (Full Accreditation) untuk program bukan profesional

c) Perakuan pendaftaran

program profesional baru yang telah diakredit oleh badan profesional berkaitan ke dalam MQR

d) Laporan pemantauan

berkala terhadap sebarang elemen penambahbaikan yang dicadangkan dalam laporan.

Prosedur Pengurusan Akreditasi program

Profesional

Portfolio penilaian kendiri

program pengajian

Laporan audit

program pengajian

81

Jam

ina

n K

ua

lit

i Pro

ses

Pen

did

iKa

n

LAMPIRANC

StrukturBaruSistemJaminanKualiti

82

Jam

ina

n K

ua

lit

i Pro

ses

Pen

did

iKa

n

NAIB CANSELOR

PUSAT JAMINAN KUALITI (PJK)PENGARAH

UNIT PENGURUSANKUALITI

TIMBALAN PENGARAH

• Menyelaras proses dan pengurusankualiti dan data dari PTJ mengikutproses teras yang berkaitanpendidikan, penyelidikan, sokonganpelajar, khidmat dan sumber(termasuk Fakulti, Institut dan Pusat)

• Menyelaras operasi SistemPengurusan Kualiti & CQI

UNIT AUDIT DANPENILAIAN

TIMBALAN PENGARAH

• Mengaudit/menilai proses mengikutproses teras yang berkaitan denganpendidikan, penyelidikan, sokonganpelajar, khidmat dan sumber

• Menguruskan latihan dan pangkalandata juruaudit

• Menyelaras aduan dan maklumbalas kepuasan pelanggan

BAHAGIAN JAMINAN KUALITI (BJK)*KETUA JAMINAN KUALITI

JAWATANKUASADOKUMENTASI

JAMINAN KUALITI

JAWATANKUASA-JAWATANKUASALAIN DALAM BJK

PR

OSES

DI

PT

JJAWATANKUASAAUDIT KUALITI

KENDIRI

*Untuk PTJ pengendali SPK (contoh: MS ISO 9001:2008, BJK ini bolehmengambi l struktur Jawatankuasa Pensijilan SPK sedia ada

83

Jam

ina

n K

ua

lit

i Pro

ses

Pen

did

iKa

n

SENARAIPENYUNTING

Penyunting

ShahrirAbdullahDzuraidahAbdulWahab

KamisahOsmanParaidathathuT.Thomas

AzianAbd.LatiffAiniHussain

WanZurinahWanNgahMohd.CairulIqbalMohd.Amin

KiftiahAbdulRazakKhairulAnwarbinMastor

IsmailSahidMarlynaMaros

Safinaz Mohd Hussein

PenyuntingBersekutu

FirliAminHj.IsmailRuziyahAhmad

Hafizah Binti Sa’don

jaminan kualiti proses pendidikan: perspektif ukm sebagai ...spdukm.ukm.my/fssk/pjbtdekan...kata...

Documents