definisi dan takrif semantik

8/12/2019 Definisi Dan Takrif Semantik

1/20

Definisi Dan Takrif Semantik

Menurut Siti Hajar Abdul Aziz (2009), semantik berasal daripada perkataan

Greek, iaitu semantikos yang membawa maksud memberikan tanda, sesuatu gejala

atau tanda atau sesuatu yang bermakna. Semantik bermula daripada perkataansema yang merujuk kepada aspek makna atau maksud, iaitu makna seperti yang

diungkapkan dalam sesuatu bahasa atau sistem tanda yang lain. Merujuk kepada

bahasa Inggeris, meaning, mean, meant dan means kesemuanya merujuk kepada

makna atau maksud yang boleh digunakan dalam pelbagai situasi.

Selain itu, perkataan semantik yang digunakan pada hari ini berasal daripada

bahasa Perancis, iaitu semantique. Perkataan ini digunakan oleh Michael Breal

sejak abad ke-19 lagi. Semantik amat berbeza jika dibandingkan dengan sintaksis

kerana semantik mengkaji makna, manakala sintaksis mengkaji struktur bagi

sesuatu sistem tanda. Hal ini menegaskan bahawa sintaksis berfokuskan kepada

bentuk dan bukan makna. Disebaliknya, semantik pula dapat dikaitkan dengan

bidang pragmatik.

Bidang pragmatik bermaksud mengkaji penggunaan tanda mengikut konteks

oleh pengguna atau penutur bahasa. Semantik juga bermaksud satu kajian yang

teoritikal berkaitan dengan makna dalam sistem tanda. Secara umumnya, semantik

mempunyai dua jenis ekspresi makna. Misalnya, Pensyarah Bahasa Melayu saya

Encik Rani. Dalam konteks ayat tersebut menerangkan hubungan penyataan yang

boleh dibahagikan kepada beberapa unsur (tanda), benda dan keadaan dalam dunia

sebenar. Selain itu, ayat tersebut menerangkan hubungan pada tandatanda itu

dengan tanda lain yang juga disebut sebagai konsep.

Selanjutnya, menurut Akmajian et al. (1995: 222), menyatakan bahawa dalambidang linguistik, semantik bermaksud kajian tentang makna dan bahasa. Semantik

berkaitan dengan kajian berkaitan unit linguistik dan prinsip gabungannya. Dalam

bidang logik, semantik dilihat atau ditafsirkan sebagai kajian tentang rujukan

linguistik atau denotasi dan syarat kebenaran. Kajian semantik boleh dibuat dari

aras kata atau pada aras yang paling tinggi , iaitu kalimat yang terhasil daripada

frasa dan ayat. Fakta semantik merupakan maklumat atau bahagian penting dalam

tatabahasa kerana tatabahasa digunakan untuk menghuraikan sesuatu bahasa


2/20

Seterusnya, menurut Stalnaker (1972: 383), menyatakan bahawa sintaksis

mengkaji ayat, manakala semantik mengkaji preposisi. Tokoh ini telah menjelaskan

bahawa semantik memperjelas peraturan untuk menyesuaikan ayat dalam bahasa

dengan preposisi yang diungkapkan. Dalam semua perkara, peraturan tersebut

sememangnya tidak mendapat penyesuaian ayat secara terus dengan preposisi.

Sebaliknya, penyesuaian ayat dengan preposisi berkaitan dengan konteks ayat

tersebut digunakan.

Tambahan lagi, semantik ialah kajian tentang makna yang diaplikasikan

pada spek makna ayat dari segi bentuk logiknya. Menurut Sperber dan Wilson

(1980), yang memperkenalkan Semantik Sistem Penuh berpendapat pada situasi

yang sebenar bahawa konsep semantik tidak dapat menerbitkan makna sebenar

sesuatu ujaran kerana ia mengabaikan konteks dan kontekstualiti. Sebaliknya,

perkara yang diutamakan ialah bentuk logik yang membentuk sebahagian daripada

nahu sesuatu bahasa. Hal ini menerangkan bahawa semantik mengkaji makna dari

segi permaknaan pada peringkat linguistik tulen. Dengan erti kata lain, kajian

semantik khusus pada peringkat tatabahasa dan nahu bentuk logik sahaja.

Konsep Semantik

Kata semantik berasal daripada kata adjektif bahasa Yunani semantickos yang

bermaksud penting atau bererti. Kata bererti membawa maksud makna yang

diertikan sebagai sesuatu peristiwa yang diharapkan (Tarigan, 1985:9). Semantik

menurut Kamus Dewan Edisi Keempat ialah kajian tentang makna perkataan dan

penambahan makna sesuatu kata.

Menurut Ferdinand de Saussure, semantik merupakan bahasa yang diucapkan

untuk menyampaikan makna. Choamsky berpendapat bahawa semantik bermaksud

makna ayat ditentukan oleh struktur permukaan dan konteks apabila ayat

digunakan. Namun, semantik bukan sahaja merujuk kepada makna tetapi juga

kepada perkembangannya yang disebut semantik sejarah (M.Breal, 1893)

Makna boleh diberi\kan dengan bermacam-macam-macam pengertian lain.

Ogden dan Richard (1956) memberikan 16 pengertian makna; antaranya ialah

sesuatu yang intrinsik, pokok, kemahuan dan pelbagai lagi yang dapat menjelaskan

bahawa makna mempunyai makna yang ruwet.


3/20

Tuntasnya,semantik dikatakan sebahagian daripada linguistik yang mengkaji

bahasa secara teliti. Semantik dapat dijelaskan sebagai sesuatu bidang yang

mengkaji maka perkataan dan ayat dalam bahasa secara ringkasnya. Kajian

mengenai makna kata boleh dilihat dalam aspek makna denotasi dan konotasi,

makna dalam konteks, hubungan makna dengan kebudayaan, perubahan makna

dan bentuk-bentuk makna daripada hubungan semantik.

Kata-kata dalam bahasa Melayu ini juga yang mempunyai pelbagai jenis makna

dapat dikategorikan kepada beberapa golongan seperti sinonim (perkataan yang

mempunyai makna yang sama dari segi makna nahu tetapi berbeza daripada segi

makna leksikal), antonim (perkataan yang mempunyai makna yang berlawanan),

hiponim (perkataan yang maknanya sebahagian daripada makna perkataan lain),

homonim (perkataan yang mempunyai bentuk dan bunyi yang sama tetapi

maknanya berbeza), polisemi (perkataan yang mempunyai makna yang banyak),

dan peribahasa (beberapa perkataan yang mempunyai satu makna).

Golongan jenis makna semantik yang di atas boleh dilihat melalui contoh yang

berikut:i. Sinonim (perkataan cantik dan indah),

- Pemandangan di Tasik Kenyir sungguh indah.

- Pemandangan di Tasik Kenyir sungguh cantik.

ii. Antonim (perkataan gemuk dan kurus)

iii. Hiponim (perkataan ayam, itik dan lembu berhiponim dengan perkataan

haiwan)

iv. Homonim (perkataan kali bermaksud darab dan sungai)

v. Polisemi (perkataan berat bermaksud tekanan benda, sukar, berkenaan

sikap, berkenaan makanan dan lain-lain)

vi.. Peribahasa ( Peribahasa Harapkan pagar, pagar makan padi bermaksud

orang yang tidak amanah)

Pertaliannya dengan disiplin ilmu pula menjadikan setiap bidang disiplin ilmu

mempunyai bahasa yang tersendiri. Bahasa dalam setiap bidang disiplin ilmu

mempunyai nilai semantik yang tersendiri. Oleh yang demikian sesuatu bidang ilmu

perlu diteliti maknanya supaya ia dapat dimanfaatkan.


4/20

1. Hubungan Semantik dengan Falsafah

Falsafah ialah pengetahuan yang menelaah sesuatu yang istimewa. Falsafah

adalah istimewa kerana falsafah tidak dapat dihuraikan dengan ilmu pengetahuan

biasa sebaliknya falsafah memerlukan ilmu pengetahuan tentang hukum dan kaedah

berfikir yang logika. Oleh yang demikian logika dalam disiplin ilmu falsafah

memerlukan cara berfikir yang tepat untuk mencapai ketepatan makna dalam ilmu

falsafah tersebut. Falsafah yang tidak mempunyai makna menjadi tidak bererti.

Contohnya falsafah Biar saya mentertawakan diri saya sebelum orang lain

mentertawakan diri saya membawa semantik kesedaran kendiri atau muhasabah

diri perlu difahami pendengar mahupun penutur falsafah tersebut supaya ia

bermakna apabila diujarkan.

2. Hubungan Semantik dengan Psikologi

Psikologi ialah ilmu jiwa yang mengkaji hakikat dan gerak-geri jiwa. Hal ini

bermakna tingkah laku manusia mempunyai makna. Makna yang dimaksudkan

adalah tentang kebermaknaan kata atau ujaran dalam bahasa. Contohnya

perkataan Makan! berbeza berbanding Makanlah.. Deretan bunyi dan susunan

huruf dalam perkataan tersebut menghasilkan pemahaman makna yang berbezaoleh seseorang dalam situasi yang berbeza. Situasi yang berbeza tersebut

melambangkan paksaan dan permintaan penuturnya. Hal ini bertepatan dengan

pendapat ahli psikologi yang menyatakan bahawa makna wujud berdasarkan

rangsangan atau tindak balas.

3. Hubungan Semantik dengan Antropologi dan Sosiologi.

Antropologi ialah bidang ilmu yang mengkaji sekelompok masyarakat tertentu

yang homogen yang mempunyai pelbagai ciri khasnya. Sosiologi pula ialah bidang

ilmu yang mengkaji kelompok masyarakat yang lebih luas dalam perkembangan

ekonomi dan sosial yang heterogen. Sosial dan budaya sesuatu masyarakat yang

semakin berkembang menyebabkan makna bahasa dalam sesuatu masyarakat

semakin berkembang. Contohnya perkataan taman daripada aspek antropologinya

telah berkembang membentuk perkataan taman hati, taman buaya, dan taman

rimba yang bukan lagi bermaksud kebun yang ditanam dengan bunga-bungaan.


5/20

Justeru makna yang difahami adalah berdasarkan bentuk bahasa semasa

pertuturan itu dituturkan. (Aminuddin 1985).

4. Hubungan Semantik dengan Susastera

Bahasa dalam karya susastera berbeza degan bahasa yang terdapat dalam

karya ilmiah. Bahasa dalam karya susastera sama ada tulisan ataupun pertuturan

tidak semuanya diketahui umum. Justeru terdapat pelbagai lapisan makna dalam

susastera yang meliputi makna tersurat (makna biasa/denotatif), makna tersirat

(makna yang dapat di agak pembaca/konotatif), makna kreatif (makna yang dapat

difikirkan pengkritik) dan makna peribadi. (makna yang dapat diketahui oleh

pengarang sahaja). Contohnya seperti ungkapan Kalau asal benih yang baik, jatuh

ke laut menjadi pulau. (Abdullah Hussain, 1982, hal. 95) merupakan makna

konotatif yang dapat difikirkan yang membawa maksud orang yang baik itu biar di

mana pun tempatnya tetap akan baik juga.

5. Hubungan Semantik dengan Sejarah

Sifat bahasa adalah sentiasa berkembang. Perkembangan bahasa merupakan

sejarah bahasa. Makna sesuatu perkataan mungkin kekal sehingga kini, mungkin

berubah, menyempit, meluas atau menghilang. Contohnya perkataan khalwat yang

bermaksud berseorangan untuk mendekatkan diri kepada-Nya telah disempitkan

maksudnya kepada berdua-duaan dalam keadaan mencurigakan. Perkataan

pondok yang bermaksud tempat tinggal yang usang pula telah dikembangkan

maknanya menjadi tempat belajar. Justeru sejarah bahasa ini perlu direkodkan

dalam kamus besar bagi mencatatkan perubahan bahasa yang berlaku dalam setiap

hari bagi tujuan penggunaan bahasa dan pengkaji bahasa kelak.

6. Hubungan Semantik dengan Komputer

Komputer dapat membantu penggunaan bahasa dalam bentuk tulisan dan lisan

melalui proses penyemakan makna ejaan, pembetulan imbuhan dan struktur ayat.

Yang menjadi kekurangannya adalah komputer tidak dapat menterjemah perkataan

secara struktural kerana keupayaannya yang terbatas dalam proses menterjemah.

Para penterjemah yang memiliki akal dan perasaan sahaja yang mampu memilih

makna yang sesuai dalam konteks struktural ayat. Walau bagaimanapun komputertelah membantu dalam bidang penterjemahan terus dapat membantu penterjemah


6/20

yang mempunyai akal fikiran yang tinggi untuk memikirkan makna yang sesuai bagi

sesuatu perkataan berdasarkan konteks ayat. Justeru semantik dalam bidang ilmu

pengkomputeran perlu diterokai dan disebarluaskan supaya makna yang ditafsirkan

bertepatan dengan kehendak pengguna kelak.

7. Hubungan Semantik dengan Linguistik

Linguistik ialah kajian tentang bahasa secara saintifik. Bahasa Melayu jelas

mempunyai makna yang sedia ada dan penambahan makna melalui proses

akronim, pengimbuhan, penggandaan, dan pemajmukan. Contohnya makna kata

kebun berbeza daripada pekebun dan pengebun, dalam proses pengimbuhan.

Kata kebun bermaksud tanah yang ditanami tumbuh-tumbuhan. Kata pekebun

bermaksud orang yang mengurus kebun sementara kata pengebun bermaksud

orang yang kerjayanya membuat kebun atau bekerja di kebun. Dalam proses

penggandaan, kata langit juga berbeza dengan lelangit yang bermaksud keadaan

bumi dan atas bahagian dalam mulut. Dalam proses pemajmukan pula kata buah

dan hati mempunyai makna yang berbeza apabila membentuk kata majmuk buah

hati. Buah ialah benda yang boleh dimakan sementara hati merupakan organ

menjadi makna kekasih apabila perkataan tersebut digabungkan.

Bidang Makna

Dalam bidang makna ataupun semantik, sebenarnya menjadi sebahagian

daripada ilmu linguistic kerana bahasa tidak akan sempurna jika tidak ada unsur

makna. Bahasa menurut R.H. Robbins (1952) adalah menegaskan bahawa kajian

makna merupakan salah satu bahagian yang penting dalam linguistik am. Selain itu

ada lagi tokoh-tokoh yang mengemukakan pendapat yang lain. Firth (1994) pula

menegaskan bahawa makna menjadi inti dalam sesuatu kajian bahasa.

Berdasarkan pernyataan bagi ketiga-tiga tokoh diatas, makna merupakan

perkara yang sangat penting, sekiranya kita membaca sesuatu ayat ataupun menulis

ayat tetapi kita tidak mengetahui maknanya, maka tidak sempurnalah. Seharusnya

kita perlu mengetahui makna apa sahaja yang kita baca, kita tulis. Dalam bidang

linguistik , semantik pula ialah bidang yang mengkaji makna atau erti dalam bahasa

(Nik Safiah Karim, 2001). Semantik atau kajian makna adalah satu bidang yang

sangat luas, dimana ianya mencakupi kebanyakan daripada struktur dan fungsi


7/20

bahasa serta juga masalah dalam kajian psikologi, falsafah dan antropologi.

Terdapat beberapa jenis makna dalam bahasa Melayu antaranya ialah makna

afektif, makna leksikal, makna konseptual, makna konotatif, makna kolokatif, makna

tematik dan banyak lagi.

2.0 Jenis-Jenis Makna

Makna Konseptual

Melihat pada makna konseptua, perkara yang paling utama perlu kita tahu

adalah apa itu konsep dalam sesuatu makna. Makna konseptual itu merupakan

makna konsep makna yang paling penting dalam bahasa. Kita tidak akan dapat

memahami makna, mentafsir makna, memahami ujaran, ataupun membuatintterpretasi dengan tidak mengaitkan makna konseptual itu. Ini bermakna, sekiranya

makna sesuatu ayat itu tidak dapat difahami konsepnya makan sebarang analisis

makna, maksud makna, ujaran tidak dapat dilakukan.

Oleh hal demikian pemahaman konsep adalah mustahak. Makna konsep ini

mencakup komponen seperti benda, tindakan, proses, keadaan atau konsep lainnya

(Abdul Chaer, 1990). Menurut Leech (1974), pula, di dalam makna konseptual,

konsep merupakan sesuatu yang asas kerana pokok atau konsep itu sesuatu yang

asas dalam komunikasi linguistik. Manakala Palmer (1992), pula menyatakan

bahawa konsep adalah sesuatu yang menghubungkan kata dan benda melalui

perantaraan konsep pemikiran.

Interpretasi yang pelbagai wujud kerana manusia meluahkan buah fikiran yang

berbeza seperti formulasi yang dibuat oleh Ogden dan Richards (1923), iaitu

Segitiga Semiotik. Manusia akan berfikir dahulu sebelum mengujarkan sesuatu

perkataan. Oleh sebab itulah dalam formulasi tersebut meletakkan pemikiran itu

pada tahap yang paling atas. Organisasi makna konseptual ini adalah rumit.

(Kushartanti et. al., 2005). Cuba lihat contoh perkataan iaitu wanita dan juga

perempuan. Sekiranya dilihat secara rasionalnya, kedua-dua perkataan tersebut

mempunyai makna yang sama iaitu seorang yang dewasa, bukan laki-laki. (Kamus

Dewan, 2001). Leech (1974) pula mengaitkan konsep itu dengan berdasarkan dua

prinsip iaitu prinsip konstrantif dan juga prinsip struktur konstituen.contohnya,

konotasi antara wanita dan juga perempuan adalah berbeza. Buktinya wanita boleh


8/20

dispesifikasikan sebagai wanita solehah, wanita bekerjaya, wanita sopan tetapi

apabila kita tukar kata wanita itu kepada perempuan ianya akan menjadi perempuan

dewasa, perempuan solehah, perempuan bekerjaya. Dapat dilihat apabila kata

wanita itu digantikan dengan kataa perempuan ianya akan menjadi kurang sesuai

untuk mengucapkannya.

Selain itu, prinsip lain yang boleh diguna pakai dalam organisasi linguistik ialah

melalui pembahagian menurut tahap struktur linguistik yang dapat memudahkan

pemahaman pengembangan linguistik seseorang. Ujaran linguistik boleh difahami

dengan mudah melalui pembahagian tiga tahap iaitu Fonologi, Sintaksis, dan

Semantik. Bagi penutur, tindakan yang pertama ialah mengenkod makna apa yang

hendak dilafazkan melalui ayat atau perkataan dan berakhir dengan bunyi. Bagi

seorang pendengar pula, proses ini beralih, iaitu mendengar bunyi-bunyi ayat dan

melakukan interpretasi. Dalam menganalisis ayat, peringkat pertama kita perlu

lakukan ialah menetapkan reprentasi Fonologi dan juga reprentasi Sintaksis dan

juga reprentasi Semantik.

Reprentasi yang sering diperkatakan ini bermaksud sesuatu yang

melambangkan, menggambarkan atau menyatakan sesuatu yang lain,

perlambangan, gambaran, atau penyataan. (Kamus Dewan, 2004). Konsep

memainkan peranan penting kepada manusia untuk mentakrif, memahami,

memutuskan buah fikiran. Tanpa konsep, kita tidak mungkin berupaya mewujudkan

makna denotatif atau makna sebenar. Makna sesebuah perkataan sering

bergantung pada konteks ayat atau situasi penggunaannya, maka makna

konseptual atau makna situasional sering juga disebut makna gramatikal

(Kushartanti et. al., 2005). Makna gramatikal berbeza pula dengan makna leksikal.

Sekiranya makna leksikal itu berkenaan dengan makna leksem yang sesuai dengan

referennya, maka makna gramatikal ini merupakan makna yang hadir sebagi akibat

berlakunya proses gramatikal. Contohnya seperti pengimbuhan, penggandaan, dan

pemajmukan. Tetapi menurut Setiawati Dermojuwono, bentuk-bentuk yang berkaitan

dengan gramatikal lebih tepat disebut memiliki fungsi gramatikal dan bukannya

makna gramatikal. (Kushartanti et. al., 2005).


9/20

2.2 Makna Konotatif

Apa yang dimaksudkan dengan makna konotatif ialah makna yang ada kaitan

dengan nilai rasa. Nilai rasa yang dimaksudkan tidak kira sama ada positif ataupun

negatif. (Nik Safiah Karim, 2004). Sekiranya nilai rasa itu tidak wujud, maka sifat

perkataan itu nanti mungkin tidak akan memihak mana-mana. Walaupun perkataan

perempuan dan wanita mempunyai makna denotatif yang sama tetapi, kedua-dua

perkataan ini mempunyai nilai rasa yang berbeza. Perempuan mempunyai nilai rasa

yang rendah manakala wanita mempunyai nilai rasa yang tinggi.

Begitu juga perkataan-perkataan yang lain iaitu jantan dan juga lelaki. Jantan

mempunyai nilai rasa yang rendah manakala lelaki mempunyai nilai rasa yang tinggi.

Bagi masyarakat yang beragama islam pula, nilai rasa mereka berbeza dengan

interprentasi masyarakat yang bukan beragama islam.

Bagi umat islam, babi itu haram, jijik, kotor, najis atau sesuatu yang negatif.

Tetapi bagi mereka yang bukan beragama islam babi itu sejenis makanan yang

paling sedap. Selain itu, makna konotatif ataupun makna tambahan ini juga boleh

berubah merujuk kepada faktor-faktor tertentu. Contohnya perkataan khalwat.

Perkataan ini pada asalnya membawa maksud mendekati Allah, dudukbersendirian mengasingkan atau memencilkan diri kerana menenagkan fikiran,

bertafakur (Kamus Dewan, 2004). Tetapi pada hari ini, maksud perkataan tersebut

telah mengalaami perubahan makna yang membawa maksud pengaingan diri

berdua-duaan di tempat yang terpencil atau tersembunyi oleh lelaki dan juga

perempuan yang bukan muhrim dan bukan pula suami isteri sehingga dianggap

sabagai suatu perbuatan yang sumbang (Kamus Dewan, 2004).

Makna konotatif ini tidak begitu spesifik pada bahasa sahaja tetapi dikongsi

bersama system konunikatif seperti seni visual dan juga muzik. Contohnya barangan

atau produk yang diiklankan di televisyen tidak sama seperti produk yang

diilustrasikan. Kedua ialah, makna konotatif bersifat peripheral. Makna konotatif tidak

stabil, bervariasi menurut budaya, tempoh masa dan pengalaman individu. Orang

yangv terpelajar atau orang yang meninba ilmu, dan berpengalaman menjadikannya

berbeza pendapat yang timbul apabila melihat sesuatu ataupun memberikan

pendapat. Ketiga, makna konotatif sukar dipastikan dan bersifat arbitrer danketerbukaan. Penggunaan kata-kata halus, sedap didengar, tepat dan sesuai pada


10/20

masanya telah digunakan secara meluas oleh masyarakat Melayu. Sebagai

contohnya perkataan kudapan digunakan untuk menggantikan minum dan makan

pagi dengan mengambil kuih-muih sedikit iaitu kudap-kudap sahaja. Makna denotatif

ini ditentukan oleh makna asosiatif dan juga makna afektif.

Secara kesimpulanya, konsep memainkan peranna penting kepada manusia

untuk mentakrif, memahami dan juga menyatakan buah fikiran. Sekiranya konsep

tidak dapat difahami ianya tidak akan wujud. Tanpa konsep juga tidak akan wujud

makna denotatif ataupun dalam erti kata lain makna sebenar. Harus diingat juga

bahawa makna konotatif pula ditentukan oleh makna asosiatif dan juga makna

afektif. Secara keseluruhan jelas menunjukkan bahawa beberapa tokoh bahasa

cuba memperlihatkan satu perkara yang sama iaitu kepentingan makna dalam

sesuatu bahasa. Makna memainkan peranan penting untuk mentafsir, mentakrif,

membuat ujaran dan sebagainya. Tanpa makna, ia tidak lengkap. Tidak cukup

sekiranya kita hanya tahu menulis, membaca sahaja tetapi tidak mampu mengetahui

apa makna disebalik apa yang kita tulis dan juga apa yang kita baca.

Peristilahan

Peristilahan merupakan salah satu aspek terpenting dalam pembinaan BahasaMelayu. Istilah serta perkataan baharu dicipta demi memperkayakan lagi kosa kata

Bahasa Melayu. Kekurangan istilah telah menjadi masalah dalam pelaksanaan

Dasar Pelajaran Kebangsaan pada peringkat awalnya. Namun, ia berubah apabila

timbul kesedaran akan keperluan dan kepentingan peristilahan. Maka, Dewan

Bahasa dan Pustaka (DBP) telah menggubal sebanyak mungkin istilah-istilah dalam

pelbagai bidang dalam memenuhi keperluan penggunaannya pada bidang-bidang

berkaitan.

Penggubalan istilah ini dilakukan melalui sistem Mesyuarat Jawatankuasa Istilah

dengan ahlinya adalah dilantik oleh DBP daripada pelbagai Institusi Pendidikan

Tinggi dan Pusat Pendidikan dengan pelbagai latar belakang pendidikan. Secara

amnya, peristilahan berkembang seiring bersama-sama perkembangan ilmu dan

teknologi, namun peristilahan Bahasa Melayu terkebelakang daripada

perkembangan ilmu dan teknologi tersebut. Situasi ini adalah disebabkan oleh

penggubalan istilah dalam Bahasa Melayu lebih merupakan penggubalan istilahsekunder. Dalam konteks pembentukan budaya ilmu, penggubalan istilah dalam


11/20

pelbagai bidang ilmu menjadi simbol telah berlakunya proses intelektualisasi dalam

Bahasa Melayu. Istilah merupakan lambang linguistik berupa huruf, bentuk bebas

atau gabungan beberapa bentuk bebas yang gramatis dan sistematik serta

mengandungi timbunan konsep atau objek khas dalam bidang tertentu.

Usaha penggubalan istilah di Malaysia bermula selepas tertubuhnya Dewan

Bahasa dan Pustaka (DBP) pada 1956. Pada awalnya, tidak ada satu pun sistem

organisasi yang memberi panduan dan mengawal kerja-kerja peristilahan.

Penubuhan jawatankuasa istilah adalah berdasarkan permintaan individu yang

berwibawa sebagai pemimpin masyarakat atau sebagai ahli akademik. Pertumbuhan

konsep yang pesat dalam semua bidang kegiatan manusia telah menimbulkan

masalah komunikasi yang begitu serius. Konsep yang jumlahnya tidak terkira

banyaknya menyebabkan komunikasi yang taksa, sekaligus memberikan kesan

yang maksimum terhadap komunikasi antara orang dengan mesin, mesin dengan

mesin atau pun individu dengan individu.

Namun begitu, walaupun istilah lazimnya dapat dikaitkan dengan kata tetapi kata

itu sendiri tidak sentiasa dapat dikaitkan dengan istilah disebabkan oleh tidak semua

kata itu adalah istilah. Perbezaan antara kata dan istilah diperlihatkan melalui

huraian tentang kata dan istilah daripada beberapa sumber. Perbezaan antara istilah

dan kata adalah melalui kekhususan sesuatu makna kerana kata mempunyai

pelbagai makna bergantung kepada konteks penggunaannya manakala istilah pula

mempunyai makna khusus yang tidak akan berubah walau dalam konteks yang

berlainan. Setiap konsep baru perlu dilambangi dengan kata-kata yang dapat

diperoleh menggunakan kaedah tertentu seperti, pembentukan kata dengan

mengubah bunyi kata yang sedia ada. Contohnya, perkataan Lejas daripada Jelas,

Legap daripada Gelap dan Jerap daripada Serap.

Pembentukan perkataan baru dengan menggabungkan bahagian kata.

Contohnya, Asbut daripada asap dank abut, Puyam daripada puyuh dan ayam,

Selembu daripada Seladang dan Lembu. Peminjaman perkataan asing, contohnya,

proses, material dan hos. Oleh itu, konsep merupakan asas dalam pembentukan

kata dan istilah serta merupakan simbol yang digunakan untuk menggambarkan

sesuatu konsep.


12/20

Pada peringkat awalnya tidak ada satu sistem organisasi pun yang memberi

panduan serta mengawal kerja-kerja peristilahan. Dewan Bahasa dan Pustaka

merupakan pengerak kepada pembinaan istilah Bahasa Melayu pada tahun 1957.

Jawatankuasa Istilah, jawatan dan jabatannya telah ditubuhkan untuk mencipta

nama jabatan dan jawatan kerajaan yang digunakan di seluruh Tanah Melayu.

Jawatankuasa ini telah mengadakan sesi kerjanya yang pertama bermula pada 15

Januari 1957. Jawatankuasa istilah terawal ditubuhkan ialah Jawatankuasa Istilah

Ekonomi yang dipengerusikan oleh Profesor Diraja Ungku A. Aziz. Malah beliau

merupakan Pengerusi dan Pengarah pertama DBP selain pejuang bahasa.Hasil

buku jawatankuasa ini ialah Istilah Jawatan dan Jabatan diterbitkan pada tahun 1960

dengan terciptanya 2 514 istilah baru. Kerja-kerja peristilahan secara terancang atau

sistematik bermula pada tahun 1975.

Buku berjudul Pedoman Umum Pembentukan Istilah Bahasa Melayu (PUPIBM)

merupakan hasil kerjasama berkaitan bahasa diantara Malaysia, Brunei dan

Indonesia menerusi Majlis Bahasa Indonesia, Brunei dan Malaysia (MABBIM).

Bahagian peristilahan terus diberi mandat dalam mengumpul, membentuk,

menggubal, memperbanyakkan istilah seterusnya menerbitkan istilah Bahasa

Melayu dalam pelbagai bidang ilmu. Pelaksanaan mandat ini adalah menerusipelantikan ratusan profesional ilmuan yang rata-rata mempunyai pengalaman dan

kepakaran. Malah mereka yang dilantik itu dianggap sebagai pakar bidang yang

mewakili Institusi Pengajian Tinggi, Sektor Swasta, Sektor Awam dan Sektor

Pendidikan negara. Sehingga kini, Bahagian Peristilahan telah berjaya menerbitkan

sebanyak 207 daftar glosari istilah dengan sejumlah 1 002 438 istilah yang dibentuk

dalam pelbagai bidang. Penubuhan MABBIM pada peringkat serantau juga diberi

mandat dalam menyelaraskan sejumlah 123 885 istilah ilmu pengajian tinggi dan

profesional untuk penggunaan bahasa di ketiga-tiga negara anggota MABBIM.

Pelaksanaan perancangan bahasa yang dijalankan oleh Dewan Bahasa dan

Pustaka (DBP) melalui bahagian-bahagian di dalam operasinya adalah bersifat

revolusi tetapi teratur dan sitematik. Antara peranan-peranan penting DBP ialah

membina korpus dan menyebarkannya melalui buku istilah, tatabahasa dan

perkamusan. Melalui Bahagian Pembinaan dan Pengembangan Bahasa pula

tugasnya ialah memnina dan memperkembangkan istilah, mengadakan penyelidikandan menyebarkan hasil pemerolehan mereka selain mengawal penggunaan bahasa


13/20

dengan mengeluarkan risalah dan panduan umum kepada sektor awam dan swasta

disamping menyediakan khidmat nasihat. Pada tahun 1980, satu lagi unit telah

ditubuhkan iaitu Unit Pelaksanaan Bahasa yang bertanggungjawab menggalakkan

penggunaan Bahasa Melayu dengan mengadakan ceramah, taklimat, forum, kursus,

rancangan Dewan Bahasa di radio, menyebarkan panduan bahasa, khidmat nasihat,

mengadakan kempen Cintai Bahasa Kita serta mengawasi penggunaan Bahasa

Melayu di sektor awam mahupun swasta.

D isamping itu, antara peranan-peranan utama DBP dalam Peristilahan ini ialah,

mengumpul, membentuk, memperbanyak dan menerbitkan istilah Bahasa Melayu

dalam pelbagai bidang ilmu. DBP turut mewujudkan Pangkalan Data Peristilahan

yang bersistem serta sesuai dengan matlamat penyebaran dan pemasyarakatan

istilah. Menyelaraskan istilah dan penggunaan istilah Bahasa Melayu selain

mengadakan kerjasama dengan Indonesi dan Brunei Darussalam melalui MABBIM.

Manakala peranan MABBIM pula ialah membina dan mengembangkan bahasa

rasmi atau bahasa kebangsaan di tiga buah negara anggota tetap berkenaan.

MABBIM juga bertanggungjawab dalam mendaulat, menyebar dan mengangkat

martabat Bahasa Melayu sebagai bahasa peradaban yang tinggi bukan sahaja di

rantau ini malah di persada dunia. Usaha MABBIM adalah meliputi semua bidangkeilmuan seperti Sains, Teknologi, Komunikasi Maklumat, Perubatan, Perundangan,

Perekonomian, Kesusasteraan dan sebagainya.

PRINSIP-PRINSIP PEMBENTUKAN ISTILAH

Selepas 1975, usaha-usaha dalam memajukan istilah melayu telah menjadi lebih

proaktif. Penubuhan Jawatankuasa Pedoman Umum Pembentukan Istilah oleh

kerjasama antara DBP dan MABBIM bertanggungjawab dalam menghasilkan istilah

yang seragam antara Malaysia dan Indonesia selain memperkembangkan istilah

melayu yang lebih khusus, abstrak, dan tepat serta bersesuaian dengan bidang ilmu

di Malaysia. Keutamaan terhadap asas bahasa melayu dan bahasa-bahasa

serumpun menjadi keutamaan kepada jawatankuasa ini. Diantara prinsip-prinsip

dalam pembentukan istilah itu ialah:


14/20

3.1 Istilah Kata Tunggal

Istilah kata ini merupakan kata tanpa imbuhan iaitu hanya kata dasar. Ia dipilih

antara golongan kata utama, seperti Kata Nama, Kata Kerja dan Kata Adjektif.

Contohnya,

Kata Kerja: pecut accelerate

Imbas scan reka invent

Kata Adjektif: kenyal elastic rawak random cemas anxious

Menurut Dewan Bahasa dan Pustaka (2004), Akronim juga tergolong sebagai

Kata Tunggal Tanpa Imbuhan kerana ianya ditulis dan dilafazkan sebagai kata.

Contohnya: cereka, cerpen, tabika, tadika, pawagam, kugiran, MARA, ADUN,

BERNAMA, PLUS, KOBENA, BERNAS.

3.2 Istilah Kata Terbitan

Kata yang terbina daripada Kata Dasar dengan Imbuhan Awalan, Akhiran, Sisipan

atau Apitan. Istilah ini malahan termasuk sebagai Kata Dasar yang menerima

Imbuhan Bahasa Sanskrit, Arab dan Jawa.Paradigma kata dengan imbuhan ber-

contohnya: belajar pelajar pelajaran bertapa pertapa pertapaan bertani patani

pertanian.

Paradigma dengan penambahan me(N)- contohnya: menulis penulis penulisan

tulisan mengajar pengajar pengajaran ajaran mengamal pengamal pengamalan

amalan membesar pembesar pembesaran mengubah pengubah pengubahan

mengairi pengairan

Paradigma dengan me(N)-, ber- contohnya: memberhentikan pemberhentian

perhentian perkecualian pembelajaran pelajaran.Paradigma kata dengan me(N)-,

per- contohnya: mempersatukan pemersatu pemersatuan persatuan memperoleh

pemeroleh pemerolehan perolehan mempelajari pelajar pelajaran.Paradigma kata

dengan kean contohnya: saksi kesaksian bermakna kebermaknaan terbuka

keterbukaan penduduk kependudukan sesuai kesesuaian

Paradigma kata dengan sisipanen-, -er-, -el-, -em-, -in- contohnya: gigi gerigi

susu tenusu tapak telapak kuncup kemuncup sambung sinambung

3.3 Istilah Kata Ganda


15/20

Istilah yang terdiri daripada Kata Ganda boleh juga merupakan gandaan kepada

Kata dasar sepenuhnya atau sebahagian sahaja dengan atau tanpa imbuhan

ataupun perubahan bunyi.

Kata ganda Penuh, contohnya: langit-langit kanak-kanak labi-labi paru-paru buku-

buku guru-guru.Kata ganda suku kata awal, contohnya: tetikus rerongga cecair

rerambut gegua jejari.Kata ganda suku kata awal dengan Imbuhan, contohnya:

dedaunan pepohonan jejarian, dan kata Ganda Berentak, contohnya: warna-warni

batu-batan serta-merta bengkang-bengkok bolak-balik hingar-bingar dolak-dalih

mundar-mandir pupu-poyang rempah-ratus.

3.4 Istilah Bentuk Gabungan (Majmuk)

Istilah boleh dibentuk hanya dengan membuat penggabungan dua kata atau lebih.

Semua unsur yang terdapat dalam gabungan ini adalah terdiri daripada yang

berbentuk bebas tanpa mengira samaada sudah ataupun belum ditambah dengan

imbuhan.

Tanpa Imbuhan, contohnya: garis lintang ata,s aras laut, daftar masuk ,mesin atur

huruf, mesin kira ,tangan ,segi empat tepat, ganda tiga, kamera ,dan laut dalam.

Dengan Imbuhan pada salah satu unsurnya, contohnya: saksi pendakwa pelarasan

gaji dalam talian atas talian mengambil alih menerima pakai penerima janji

gelombang melintang

Dengan Imbuhan pada kedua-dua unsur, contohnya: jagaan perlindungan

kedudukan anggaran perjanjian meluluskan perbelanjaan terealisasi

FAKTOR-FAKTOR PEMBENTUKAN ISTILAH

Secara amnya, proses pembentukan istilah itu dapat ditentukan melalui beberapa

faktor. Mari kita lihat beberapa faktor dalam pembentukan istilah ini. Antaranya ialah,

Pemilihan kata daripada Bahasa Melayu. Pembentukan Istilah merupakan proses

mengambil kata daripada perbendaharaan kata umum Bahasa Melayu termasuklahkata dari dialek-dialek ataupun bahasa-bahasa lama. Walaubagaimanapun, terdapat


16/20

beberapa syarat perlu dipatuhi sebelum pemilihan sesuatu kata itu dibuat. Antara

syarat-syarat tersebut ialah, kata yang akan diambil perlu tepat dalam memberi

makna, konsep, proses, keadaan atau ciri-ciri yang dimaksudkan, kata yang dipilih

pula perlu atau merupakan kata yang paling singkat seandainya wujud sekelompok

sinonim. Contohnya: hospital dan rumah sakit, dipilih hospital.

Fisiologi dan Kaji Tugas Organ, dipilih Fisiologi. Selain itu, kata tersebut juga perlu

tidak mempunyai konotasi buruk atau sebutan yang sumbang. Faktor seterusnya

ialah Pemilihan Kata daripada Rumpun Melayu. Pembentukan Istilah sebenarnya

boleh dibentuk daripada Perbendaharaan Kata bahasa serumpun dengan Bahasa

Melayu seandainya tidak terdapat istilah yang diperlukan daripada Bahasa Melayu.

Contoh-contohnya ialah gambut (daripada bahasa Banjar)peat, nyeri (daripada

bahasa Sunda)pain dan engkabang (daripada bahasa Iban)ellipenut.

Faktor yang seterusnya ialah, Perbendaharaan Kata Bahasa Asal. Kata-kata

daripada bahasa asal atau bahasa asing adalah dibenarkan pengambilannya

sekiranya istilah yang diperlukan itu tidak diperoleh daripada Bahasa Melayu dan

bahasa serumpun dengan Bahasa Melayu. Keutamaan terhadap ejaannya dalam

bahasa sumber adalah penting dan perlu disesuaikan dalam penulisan istilah

tersebut, namun penyebutannya pula perlu mengikut sistem bunyi Bahasa Melayu.

Manakala Bahasa Inggeris pula dianggap paling internasional bagi tujuan

penyeragaman untuk tujuan sebagai bahasa sumber melainkan konsep yang

berkenaan tidak wujud istilahnya dalam Bahasa Inggeris. Contoh-contohnya ialah

television dalam Bahasa Asal manakala televisyen dalam Bahasa Melayu, Structure

dalam Bahasa Asal manakala struktur dalam Bahasa Melayu.

Seterusnya pula ialah Penyerapan Istilah Asing. Peminjaman terhadap istilah asing

ini dibuat apabila sesuai penggunaanya dari segi makna kata itu, singkat dari segi

terjemahan bahasa melayunya dan mempermudahkan penyelarasan bagi istilah

asing yang diserap itu sekiranya istilah bahasa melayunya mempunyai banyak

sinonim. Bentuk-bentuk Serapan. Pengambilan kata daripada Bahasa Asing itu

hanya terdiri daripada bentuk akarnya atau terbitannya. Namun, ia bergantung pada

konteks situasi dan penggunaanya dalam ayat, kemudahan untuk belajar bahasa

dan dari segi kepraktisannya. Oleh itu, bentuk tunggal adalah digunakan. Contohnya

spectrum kecuali jika bentuk jamaknya merupakan lebih biasa dipakai.


17/20

Di samping itu, Istilah Asing yang sudah lazim juga adalah antara faktor-faktor

dalam Pembentukan Istilah. Penggunaannya boleh terus digunapakai walaupun

penggunaanya kadangkala tidak sesuai dengan peraturan. Walaubagaimanapun, ia

dilakukan hanya untuk mengelakan daripada berlakunya kekeliruan. Contohnya,

campaign (Istilah Asing) dan kempen (Istilah Bahasa Melayu). Pension (Istilah

Asing) dan Pencen (Istilah Bahasa Melayu). Faktor seterusnya ialah, Ejaan Istilah

(Ungkapan) Asing yang tetap. Penggunaan Istilah Asing atau ungkapan-ungkapan

tertentu yang mana sebutan dan ejaannya adalah dikekalkan dalam semua bahasa

malah turut digunapakai dalam Bahasa Melayu dengan syarat diletakkan dengan

garisan bawah ataupun dicetak miring (italic). Contohnya 9.2.2 bona fide dan 9.2.5

weltanschauung.

PEMBENTUKAN ISTILAH DALAM PELBAGAI BIDANG

Menurut Datuk Abdul Aziz Deraman, Pengarah Dewan Bahasa dan Pustaka (DBP),

bahasa yang maju turut sama mencerminkan sebuah bangsa yang maju dalam

pelbagai bidang kehidupan. Malah, menurut beliau lagi, pembentukan istilah-istilah

baru akan menjadikan sesuatu bahasa itu lebih dinamik. Dalam bidang

Pembentukan Istilah pula, pelbagai istilah telah digubal dan dibentuk dalam pelbagai

bidang. Antara tujuan dan matlamat DBP dalam menggubal dan membentuk istilah

dalam pelbagai bidang ini adalah memudahkan dan membantu seseorang dalam

proses pembelajaran untuk mempelajari sesuatu bidang selain menjadi rujukan

dalam pembelajaran. Berikut adalah contoh-contoh istilah-istilah mengikut bidang-

bidang tertentu.

Istilah Teknologi Maklumat dan Komunikasi. Dalam bidang ini, bukan hanya

pelajar dalam bidang ICT yang mempunyai kepentingan utama mengapa diwujudkan

istilah ini, tetapi juga kepada pelajar-pelajar sekolah rendah dan sekolah menengah.

Penting dan perlu adanya atau wujudnya istilah dalam Teknologi Maklumat dan

Komunikasi kerana ia dapat membezakan penggunaan sesuatu istilah itu.

Contohnya audioconferencing (Bahasa Inggeris) manakala sidang audio (Bahasa

Melayu), connection-oriented network (Bahasa Inggeris) manakala rangkaian

berorientasikan sambungan (Bahasa Melayu) dan data scrambler (Bahasa Inggeris)manakala pengarau data (Bahasa Melayu).


18/20

Istilah Undang-undang. Istilah ini penting kepada peguam-peguam. Mudah untuk

mereka memberi penerangan tentang sesuatu terma di dalam istilah-istilah mereka.

Manakala orang awam pula boleh mengetahui dan memahami apa yang dinyatakan

oleh peguam-peguam yang menggunakan istilah undang-undang tidak kira samaada

di dalam mahkamah ataupun bilik soal-siasat. Contohnya, administrative order

(Bahasa Inggeris) manakala perintah pentadbiran (Bahasa Melayu), fugitive offender

(Bahasa Inggeris) manakala pesalah buruan (Bahasa Melayu). Dalam Bidang ICT

atau Komputer pula, terdapat banyak penggunaan istilah-istilah Bahasa Inggeris

yang kompleks dan sekiranya tidak menggunakan istilah-istilah dalam Bahasa

Melayu, akan menyukarkan pengguna, apatah lagi, penggunaan teknologi dalam

ICT dan komputer pada era globalisasi ini semakin meluas. Antara contoh Istilah

Komputer ialah, access (Bahasa Inggeris) manakala capaian (Bahasa Melayu),

Cursor (Bahasa Inggeris) manakala Kursor (Bahasa Melayu), integrated circuit

(Bahasa Inggeris) manakala litar bersepadu (Bahasa Melayu).

Istilah Ekonomi atau Pentadbiran Perniagaan merupakan istilah-istilah yang

dicipta bagi memudahkan bahasa bidang perniagaan mahupun bidang Pentadbiran

Perniagaan. Istilah-istilah dalam bidang ini membantu memudahkan orang ramai

dan peniaga agar memahami beberapa perkara atau kata yang berkaitan denganekonomi dan bidang Pentadbiran Perniagaan. Contohnya, balance sheet (Bahasa

Inggeris) manakala kunci kira-kira (Bahasa Melayu), cash flow (Bahasa Inggeris)

manakala aliran tunai (Bahasa Melayu) dan investment climate (Bahasa Inggeris)

manakala iklim pelaburan (Bahasa Melayu). Bidang Perhotelan juga tidak

ketinggalan dalam pembentukan istilahnya. Bidang Perhotelan mempunyai istilah-

istilah yang biasanya digunakan dalam surat-surat jemputan rasmi VIP atau VVIP

yang menunjukkan tempat di dalam sesebuah hotel. Antara contoh-contoh Istilah

Bidang Perhotelan ialah, ballroom (Bahasa Inggeris) manakala dewan besar

(Bahasa Melayu), deluxe room (Bahasa Inggeris) manakala bilik mewah (Bahasa

Melayu), banquet (Bahasa Inggeris) manakala bankuet (Bahasa Melayu).

Istilah Fotografi merupakan istilah-istilah yang biasanya adalah istilah lazim

dikalangan jurukamera. Dengan adanya istilah-istilah dalam fotografi, maka mudah

bagi jurukamera untuk melakukan tugasan mereka. Antara contoh-contoh istilah

bidang ini ialah abstract photography (Bahasa Inggeris) manakala fotografi abstrak(Bahasa Melayu), camera angle (Bahasa Inggeris) manakala sudut kamera (Bahasa


19/20

Melayu) dan half-length potrait (Bahasa Inggeris) manakala potret separuh (Bahasa

Melayu). Manakala dalam Istilah Matematik dan Statistik pula, istilah-istilah yang

terdapat dalam bidang ini ialah istilah yang sangat berguna kepada pelajar-pelajar

terutama dalam pembelajaran Matematik dan Statistik. Antara contoh-contoh istilah

dalam bidang ini ialah affine geometry (Bahasa Inggeris) manakala geometri afin

(Bahasa Melayu), affine (Bahasa Inggeris) manakala afin (Bahasa Melayu) dan

aggregative index (Bahasa Inggeris) manakala indeks pengagregatan (Bahasa

Melayu).

Tataistilah dan Tatanama

Tataistilah ialah kumpulan peraturan untuk membentuk istilah, temasuk kumpulan

istilah yang dihasilkannya. Tatanama ialah kumpulan peraturan yang menentukan

nama dalam bidang ilmu, termasuk kumpulan nama yang dihasilkannya.

Tataistilah

Tata istilah (terminologi) adalah peringkat asas dan ketentuan pembentukan istilah

serta kumpulan istilah yang dihasilkannya. Ringkasnya tataistilah merupakan

kumpulan istilah bagi satu-satu bidang tertentu yang dibentuk menurut peraturan-

peraturan yang ada. Misalnya, tataistilah matematik bermakna kumpulan istilah

matematik yang ada telah dibentuk berdasarkan sistem tertentu contohnya darab,

pengamiran, janjang, min, mod, graf dan sebagainya.Contoh lain: Metabolisme,

demokrasi, saham, persamaan.

Tatanama

Tatanama (nomenklatur) adalah alat peraturan penamaan dalam bidang ilmu

tertentu, seperti kimia dan biologi, beserta kumpulan nama yang dihasilkannya.

Ringkasnya, tatanama ialah sistem mengenai pemberian dan penentuan pemakaian

nama-nama istilah dan sebagainya berdasarkan kaedah atau asas-asas tertentu

seperti tatanama kimia, biologi, fizik dan sebagainya. Misalnya: Natrium klorida,

nukleus, ribosom, karbon dioksida.


20/20

PENUTUP

Pembentukan serta pembinaan istilah-istilah baru dalam Bahasa Melayu telah

berlangsung sejak awal 1960-an lagi. Ia mencerminkan keupayaan Bahasa Melayu

itu dalam mencorak budaya dan pemikiran bangsa Malaysia. Tugas dan

tanggungjawab yang digalas oleh jawatankuasa istilah adalah sesuatu yang sangat

mencabar. Pelbagai kritikan terutamanya dari kalangan mereka yang kurang arif

mengenai perkara ini menjadi inti dalam tugasan mereka. Pembentukan Peristilahan

merupakan perkara yang berkait rapat dengan proses pemodenan bahasa malah

penting dalam pembinaan budaya ilmu. Oleh kerana kepentingan itulah, maka

diwujudkan jawatankuasa istilah serta kerjasama serumpun antara Malaysia,

Indonesia dan Brunei Darussalam atau gabungan yang dikenali sebagai MABBIM

bagi merealisasikan kerja-kerja pembentukan istilah. Melalui kerjasama ini dapat kita

ketahui secara tersirat bahawa bidang Pembentukan Istilah merupakan suatu

perkara yang serius kerana ia merupakan antara usaha-usaha dalam

memartabatkan penggunaan serta pentingnya Bahasa Melayu. Dalam memajukan

bidang peristilahan di Malaysia, usaha pembangunannya adalah berterusan di

bawah Dewan Bahasa dan Pustaka (DBP) serta seiring dengan kemajuan teknologi

masakini. Bak kata pepatah, ibarat dayung sudah di tangan dan perahu sudah di air,segala usaha dan prasarana telah disediakan khusus untuk dimanfaatkan oleh

pengguna bahasa dalam membantu usaha DBP dan MABBIM dalam pembentukan

istilah.

definisi dan takrif semantik

Documents