program efektif kesihatan

7/21/2019 Program Efektif Kesihatan

http://slidepdf.com/reader/full/program-efektif-kesihatan 1/20

QCK3023 (PROGRAM KESIHATAN SEKOLAH)

TUGASAN 1 – PROGRAM EFEKTIF KESIHATAN SEKOLAH

PENDAHULUAN

Pendidikn ke!i"#n $%kn&" 'endidikn #en#n ke!i"#n !e#*

# &"n i e+nk%i #%,%n -n &e$i" &%! ii#% %n#%k

en-e$%". en%+nkn dn en/e" 'en-ki# i !'in i#%

'endidikn ke!i"#n ,% $e+#%,%n %n#%k en/'i kedn ik&.

en#& dn !4!i& !e!e4+n indi5id% i#% $e+d d& kedn -n

4'#i%

O$,ek#i6 %# 'endidikn ke!i"#n d&" $e+#%,%n %n#%k

e$en#%k !ik' dn #$i# indi5id% dn !-+k# !%'-

e'%n-i ke!ed+n #en#n ke'en#inn ke!i"#n !e+# e'%n-i

+! #n%n,7$ #e+"d' ke!i"#n di+i !endi+i. ke&%+ dn

!-+k#

& en,&nkn !e!%#% '+4+ di !ek4&" . !#%

'e+n/nn -n +'i 'e+&% didkn Pe+n/nn -n +'i kn

e$%k 'e&%n dn +%n ke'd %+% %n#%k e'!#ikn !e!%#%'+4+ -n di&k!nkn kn $e+,- #% $e+"!i& !e'e+#i -n

di"+'kn Pe+n/nn -n +'i e$4&e"kn %+% en%nkn

!%$e+ #e+$ik %n#%k !e% 'e&,+

PENYAKIT KENCING MANIS

Pe+k+ -n !in4ni denn ke!i"#n !%d" #en#%&" 'en-ki#

Sen+i 'en-ki# -n $n-k e$%#kn n%!i !en#i! $i$n

Pe+nn Keen#e+in Ke!i"#n !n# !in4ni denn '+4+

'en/e"n 'en-ki# Keen#e+in ke!i"#n ,% !e+in en,e&!kn

$e#' 'e+&%n- ki# en, ke!i"#n #e+%# d& ke"id%'n

-n !e+$ !e+$i ee+&%kn 7n +ini# Meiki+kn #en#n

1





ke!i"#n &e$i" 7& kn $e+ke%nkinn d'# en"id+kn

'en-ki# -n en-%&i#kn ke"id%'n

Te+d'# 'e&$i ,eni! 'en-ki# -n en/ n%!i

Pen-ki# ini $4&e" di!e$$kn 4&e" k%n. $k#e+i. 5i+%!. +/%n.

ke&n 4+n $e+6%n!i. dn ,% 4&e" 'en-ki# $k8 ke#%+%nn

Pen-ki# ken/in ni! d&" !#% kedn di n #e+d'#

kd+ %& -n $e+&e$i"n di d& 'e+ed+n d+" H& ini #e+,di

ke+n $dn kek%+nn !e!%#% "4+n -n di'ni& in!%&in -n

di'e+&%kn %n#%k en%k+ %& ke'd #en d& $dn In!%&in

d&" !e,eni! "4+4n -n di"!i&kn 4&e" 4+n $e+n 'n/+e!

-n #e+&e#k di $7" 'e+%#

9dn ki# ene&%+kn #en %n#%k en,&nkn #%! "+in

d+i'd knn & 'e+%# knn $e+kn,i dn $e+%& -n

di'ni& knn k+$4"id+# di#%k+ ke'd $"n %& -n

di'ni& &%k4! 4&e" $dn %n#%k en"!i&kn #en G&%k4! d&"'%n/ %# -n e$e+i #en

& kedn $i!. in!%&in e$n#% %& (&%k4!) d&

d+" %n#%k e!%ki !e&*!e& $dn %n#%k di#%k+kn ke'd #en

9i 'enid'ken/in ni!. 4+n 'n/+e! #idk d'# en"!i&kn

"4+4n in!%&in denn !e/%k%'n- #% in!%&in -n dike&%+kn #idk

d'# $e+#indk !e'e+#i $i!

Aki$#n-. &%k4! #% %& #idk d'# e!%ki !e&*!e& $dn

Kd+ %& d& 'e+ed+n d+" en,di #ini G%& -n $e+&e$i"n

ini kn di!inki+kn 4&e" $dn e&&%i i+ ken/in H& ini !e$$n-.

'en-ki# ini dinkn 'en-ki# ken/in ni! Tn' in!%&in. !e&*!e&

$dn #idk ene+i $ek&n &%k4!. 7&%'%n kd+n- # #ini

d& 'e+ed+n d+" $dn ki# kn kek%+nn #en

2





Pen-ki# ken/in ni! n#+ !e'%&%" 'en-ki# '&in '4'%&+ di

M&-!i Se#i' 'en-ki# -n $e+&k% e'%n-i !e$$*!e$$

#e+!endi+i Pe&$i 'e+n/nn 4de& #e&" di$n%nkn %n#%k

enekn 'en%&+n 7$k 'en-ki# d+i'd #e+%! e+e$k di

!e&%+%" d%ni Te+d'# $e$e+' 4de& -n '&in '4'%&+ n#+n-

ii#% M4de& PRECEE*PROCEE. M4de& MATCH. M4de& CC-ne+-. M4de&

S-!#e#i/ A''+4/" He&#" P+44#i4n ( He&#"- Pe4'&e 2010).

A!!e!!en# P+4#4/4& 64+ E:/e&&en/e in P%$&i/ He&#" (APE;*PH). dn

An&i!i! S<OT (S#+en#"!. <ekne!!. O''4+#%ni#ie!. T"+e#!)

S$n #"%n. 'e&$i %!" dn 7n +ini# di$e&n,kn 4&e"

Keen#e+in Ke!i"#n M&-!i %n#%k ennni 'en%&+n 'e&$i

7$k 'en-ki# di ne+ ini Se!e#en" %!" #e&" $e+,- nk&

!e$"inn- !%k+ di'!#ikn K,in en%n,%kkn %!" -n

$e+,- i#% $e+#%,%n %n#%k e&i"# ke!n #e+"d' keininn

$e+&nd!kn 'e"n #en#n #ink" &k% ke!i"#n dn

'e!eki#+n

enn dn- $n#%n. 'en%+%!n dn 'eni&in #e+"d'

%!" ini 'e&#i" 'endidikn ke!i"#n $4&e" $e+&i" ke'd $e$e+'

4de& #% '&n -n !#+#eik -n $e+&nd!kn #e4+i #ink" &k%

ke!i"#n Se!e#en" #e4+i kn di%nkn d& en-e&e!ikn

!e!%#% 'en-ki# -n $e+&k% Te4+i #e+!e$%# $4&e" di%nkn ke #!

indi5id% $e+#%,%n %n#%k e&i"# 'e+%$"n #ink" &k% !een#+-n &in /ende+%n ee+ik! 'e+%$"n di n#+ ke&%+. in!#i#%!i.

k4%ni#i dn $%d-

P+4+ Pendidikn ke!i"#n -n di&k!nkn !e&&%n-

en%nkn 4de& #e+#en#% %n#%k #%,%n 'e+&k!nn dn 'eni&in

Pe+n/nn 4de& d&" $e+#%,%n %n#%k e+n/n. e&k!nkn

3





dn eni&i '+4+ 'endidikn ke!i"#n di !ek4&" #% ke #!

!-+k#

REKA BENTUK DAN STRUKTUR MODEL

Seen,k #i dekd &&%. '+4+ 'endidikn ke!i"#n #e&"

$e+ke$n denn 'e!#n- Pe&$i ked" #e&" di%nkn

denn k%'%&n !!+n #e+#en#% P+4+ ke!i"#n di &i"# !n#

!e+i%! e$n%nkn 'e&$i '+4+ %n#%k enink#kn ke!i"#n

indi5id% dn !-+k#

9e+d!+kn #e+! '+44!i ke!i"#n -n #e&" di'e+!e#%,%i

d& Pe+!idnn P+44!i Ke!i"#n An#+$n! Pe+# ( Fisrt

International Conference on Health Promotion) 'd 21 N45e$e+ 1=>?

ene#'kn 5i!i !-+k# n#+$n! %n#%k en/'i "!+#

@Ke!i"#n Un#%k Se% (Health For All) denn B !#+#ei %# ii#%1) Me$en#%k '4&i!i 7D 2) Me7%,%dkn 'e+!eki#+n -n

en-4k4nD 3) Me'e+k%k%"kn #indkn k4%ni#iD ) Me$n%nkn

ke"i+n indi5id%D dn -n #ek"i+ B) Men-%!%n !e%& 'e+k"id#n

ke!i"#n

Mnk& di 'e+ink# k4%ni#i. 'endidikn ke!i"#n di !ek4&"

$e+#n%n,7$ e&k!nkn '+4+ '+44!i ke!i"#n ke'd%+id*%+id dn !-+k# P+4+ ke!i"#n $e+$en#%k e$e+i

'endidikn dn ke!ed+n !e'e+#i 'e+&%n- d $en#%k !+inn

ke!i"#n ke'd 'e&,+. i$% $' dn !-+k# %n#%k ene!n

dn enen& '!#i '+ 'e!e+# -n $e+i!ik4 enid' 'en-ki#

di$e#e! d'# dike!n dn !e#e+%!n- endkn ke+,! denn

k&inik ke!i"#n ,ik #e+d'# ke! -n ee+&%kn +7#n ke!i"#n

!e'e+#i !+inn dn in#e+5en!i !e/+ +7#n P+4+ 'endidikn





,% $e+#%,%n %n#%k e7%,%dkn ke!ed+n d& k&nn

!-+k# e&&%i 'e&$i ke'en + !-+k# d'# en$i&

&nk" '+4k#i6 dn en&kn - "id%' !i"#

Un#%k en/e" 'en-ki# ke/in ni! d& k&nn

!-+k# di ne+ ini. M4de& MATCH #e&" diken&'!#i M4de& MATCH

d&" !ink#n ke'd Multilevel Approach to Community Health

(Pe&$i Pendek#n Ke'd Ke!i"#n K4%ni#i) Pe+n/nn 4de&

ini #e&" di$n%nkn &e7# 1=>0 n 4&e" Si4!*M4+#4n e#& (1=>>)

MATCH di$"i ke'd &i 6! dn e'%n-i $e$e+' &nk"

MODEL MATCH

Fasa 1 : Penetapan Matlamat

Lnk" 1 Mei&i" #&# ke!i"#nLnk" 2 Mei&i" '4'%&!i -n #e+#ini

Lnk" 3 Menen& '!#i #&# #ink" &k% ke!i"#n

Lnk" Menen& '!#i #&# 6k#4+ 'e+!eki#+n

Fasa : Pe!an"an#an Inte!$ens%

Lnk" 1 Menen& '!#i !!+n in#e+5en!i

Lnk" 2 Mei&i" 4$e,ek#i6 in#e+5en!i

Lnk" 3 Menen& '!#i 'e+n#+ di d& 4$,ek#i6 in#e+5en!i

Lnk" Mei&i" 'endek#n in#e+5en!i

Fasa & : Pem'an#(nan P!)#!am

B





Lnk" 1 Me7%,%dkn k4'4nen #% %ni# '+4+

Lnk" 2 Mei&i" dn e$n%nkn k%+ik%&% #% 'nd%n

in#e+5en!i

Lnk" 3 Me$n%nkn !e!!i 'e+n/nn

Lnk" Me7%,%dkn #% e'e+4&e" $"n in!#+%k!i4n&. '+4d%k

#% !%$e+

Fasa * : Pe!se+%aan Pe!la,sanaan

Lnk" 1 Me%d"kn 'en%nn. 'e+&k!nn. 'en-e&en+nLnk" 2 Mei&i" dn e&#i" 'e&k!n

Fasa - : Pen%la%an

Lnk" 1 Men7& '+4!e! 'eni&in

Lnk" 2 Men%k%+ ke!nLnk" 3 Men#% "!i&

9e+d!+kn M4de& MATCH. 6! 'e+# en,e&!kn 'ei&i"n

#&# Pei&i"n #&# en,e&!kn ke'd ki# 'k"

#&# ki# d& ennni 'en-ki# ken/in ni! d& k4%ni#i

#% !-+k# di ne+ ini Se'e+#i -n ki# ke#"%i !e!i' '%nd& k&nn ki# kn en,di n! dn $4&e" end'#

'en-ki# ini Te#'i e+ek -n $e+i!ik4 #ini d&" e+ek -n

d#n d+i'd ke&% #% ke#%+%nn di n "&i*"&i -n

en"id'i 'en-ki# ken/in ni! !%d" enink# (0 #"%n ke

#!). #%'%n e+ek -n e'%n-i $e+# $dn $e+&e$i"n. e%k

#% 4$e!i#i e'%n-i +i!ik4 -n &e$i" #ini %n#%k end'# ken/in

ni!

?





M&-!in 4%+n& 46 Medi/ine nd He&#" S/ien/e! 4& ?(1)

n%+- 2010 iii En"n/in i$e#i/ C+e in #"e C4%ni#- in M&-!i

Need 64+ P+M&-!in 4%+n& 46 Medi/ine nd He&#" S/ien/e! 4&

?(1) n%+- 2010 iii En"n/in i$e#i/ C+e in #"e C4%ni#- in

M&-!i Need 64+ P+M&-!in 4%+n& 46 Medi/ine nd He&#"

S/ien/e! 4& ?(1) n%+- 2010 iii En"n/in i$e#i/ C+e in #"e

C4%ni#- in M&-!i Need 64+ P+& 6! 1 $e+d!+kn M4de&

MATCH. 'ei&i"n #&# ke!i"#n d&" !n# 'e+&% 9e+d!+kn

9e+i# Te+kini T3. 1 UN 2013. ki+*ki+ 3? ,%# 4+n de7!

din+kn $k& en"id' 'en-ki# di$e#e! #% ken/in ni! di

M&-!i. !#% nk -n # e$i$nkn

Pd Pe+!idnn i$e#e! Ke$n!n Ke*. 4n ek&%kn

$"7 'd #"%n 200? '%+# >? 'e+#%! 4+n de7! di M&-!i

en"id' di$e#e!. k,in #e+$+% 'd #"%n 2011 en%n,%kkn

'enink#n -n e$i$inkn denn kd+ 1B2 'e+#%! 4+n

de7! en"id' di$e#e!

i$e#e! d&" !#% 'en-ki# k+4nik -n $4&e" di/e" dn $i

'e!ki# di$e#e! k4'&ik!i ki$# di$e#e! $4&e" di&e7#kn #%

di/e" di #&# e+%'kn 6! 1 enik%# M4de& MATCH d'#

di'&ik!ikn d& ennni 'en-ki# ken/in ni! di ne+ ini

Se$i +k-# M&-!i &nk" 'en/e". en7& di$e#e! dn

k4'&ik!in- denn en,&ni - "id%' !i"# e+%'kn #%nk%# ke'd '+4+ 'endidikn ke!i"#n di !ek4&"

i M&-!i. 'endidikn ke!i"#n #idk !ekd+ $e+#%'% di

!ek4&" !", P4'%&!i #e+$e!+ -n $e+"d'n denn 'en-ki#

ken/in ni! i&" !-+k# i#% !endi+i 9ink" 4&4nn ini





"endk di$en#%k #% di$e+i ke!ed+n %n#%k en7& e,& ken/in

ni! d& k&nn 'end%d%k di ne+ ini

Ke+,n M&-!i #e&" en$i& #n%n,7$ denn

endkn 'e&$i ke'en !e$i /4n#4" !#% &nk" d+!#ik #e&"

di$%# !e'e+#i en"'%!kn !%$!idi %& Pe!%"n 3 !en !%$!idi

%& -n di$en#nkn d& 9,e# 201 dn di&k!nkn 2 Ok#4$e+

&&% Lnk" d+k!#ik ini di&i"# e'%n-i #&# -n ,e&! ii#%

%n#%k ene&kkn +k-# ne+ ini en,di 'en-%$n #e+$e!+

'en-ki# di$e#e! di +n#% A!i P!ik ke+n 'en-ki# ini !n#

$e+$"- dn en,di 'e$%n%" !e/+ !en-'

<&%'%n +i -n e+%n%# kenikn "+ %& e$e+i ke!n

ke'd 'e$e&n,n "+in. 'e!%"n !%$!idi di &i"# !e/+

&n!%n d'# en%+nkn 'en%nn %& !e/+ $e+&e$i"n

d& knn #% in%n

9e+d!+kn M4de& MATCH 6! 2 %n#%k en#!i !&"

di$e#e! i&" e$%# 'e+n/nn in#e5en!i #% $"! -n

%d" di6"i i&" endkn 'e&$i '+4+ %n#%k en#!i

!&" -n $e+&k%

9e+d!+kn '+4+ in#e5en!i !#% 'e+n/nn k"%!%! #% '+4+

'e+&% di&k!nkn !e$i ,&n 'en-e&e!in ke'd 'e!&"n#e+!e$%# i !ini 'en-ki# di$e#e! e+%'kn '%n/ #% !&"

%# Menik%# M4de& MATCH 6! 2 en-+nkn $in e,&

ini d'# di$end%n #% dik%+nkn P+4+*'+4+ $e+$en#%k

'en-e&e!in -n di/dnkn i&" '+4+ in#e+5en!i P+4+ ini

$4&e" di$%# $e+d!+kn en/+i ,&n 'en-e&e!in !e'e+#i ene&i#i

$e$e+' 6/#4+ $e+ki#n denn - "id%'. &n 'eknn.

>





#ink" &k% ke!i"#n dn 6k#4+ 'e+!eki#+n -n en,di '%n/

%#

Pe+n/nn '+4+ in#e+5en!i ,% $4&e" $e+$en#%k !e'e+#i '

-n di&k%kn 4&e" '!%kn NGO !e'e+#i endkn '+4+ '+*

di$e#e! In!#i#%!i i$e#e! Ne+ (NAI) #e&" en,&nkn '+4+

!e+5i! k4%ni#i %n#%k en/e" di$e#e! dn 'en-ki# kdi45!k%&+

(!e'e+#i !ki# ,n#%n dn !#+4k) $i e+ek -n e'%n-i '+*

di$e#e! i d& '+4+ #e+!e$%# #e+!e$%# $e$e+' 'ek+ -n

$e+ki#n denn in#e+5en!i #e&" di#i#ik $e+#kn !e$i k+i#e+i %n#%k

di!"kn !e$i '+*di$e#e! n#+n- i&" $e+# $dn -n

$e+&e$i"n84$e!. Indek i!i T%$%" e&e$i"i 2. !e,+" ke&%+ (-".

i$%. #% dik*$e+dik) -n en"id' di$e#e!. e'%n-i #eknn

d+" -n #ini. k4&e!#+4& d+" -n #ini dn en"id' di$e#e!

!e! ennd%n #% e&"i+kn $-i -n e'%n-i $e+#

$dn e&e$i"i B k

9e+d!+kn 'e+n/nn '+4+ in#e+5en!i -n di/dnkn.'e!ki# kn di!+in #e+&e$i" d"%&% %n#%k di!"kn ! d

en"id' '+*di$e#e! #% !e$&ikn- S+inn ,% di$%# $e+#%,%n

%n#%k e&i"# !e,%" nk" ke!edin 'e!ki# %n#%k en"di+i

k#i5i#i #% !e!!i 'e+,%'n P+4+ !e$eini e+%'kn &nk"

'e+%&n $i '+4+ in#e+5en!i ke+n 'e!ki# kn di$e+ikn !#%

$4+n k"%!%! %n#%k en-#kn 'e+!e#%,%n Pe+!e#%,%n di $%#

#! ke+e&n !endi+i #n' !e$+n $-+n #% 'k!n

i $7" 6! 2 ,% '+4+ in#e+5en!i kn en64k%!kn ke'd

'+4+ 'endidikn ke!i"#n -n kn didkn di !e% !ek4&"*

!ek4&" di ne+ ini P+4+ !e$eini di"+'kn $e+,- e$e+i

ke!ed+n dn 'endidikn ke'd !e% 'e&,+ kn $"- 'en-ki#

di$e#e! P+4+ 'endidikn ke!i"#n $n-k end'# ke+,!

d+i'd 'e&$i 'i"k dn ke+,n ,% i# e$n#% 'e&,+ dn

=





!-+k# d& ennni e,& 'en-ki# di$e#e! Pe&$i

ke'en #e&" di,&nkn 4&e" 'e+#%$%"n $%kn 'ene+,% ke!i"#n

!e'e+#i e$%# %,in !+inn ke!i"#n $e+#%,%n %n#%k e7%,%dkn

ke!ed+n d& k&nn !-+k#

Me&&%i 'en/e"n dn &nk" 'en,n 7&. $%kn !",

d'# en%+nkn +i!ik4 -n &e$i" #e+%k. #e#'i #%+%# d'#

en-e&#kn $n-k n-7. &"n d'# e$n#% 'i"k

ke+,n d& en%+nkn k4! +7#n 'e+%$#n 9in'%n.

in- $%kn&" !e!%#% -n %d" dn ee+&%kn #"' ke!ed+n

-n #ini !e+# 'e&$i %!" $e+#e+%!n dn '+4k#i6 "+%!

di&k%kn

9e+d!+kn M4de& MACTH -n di'e+ken&kn. '$i& !e!%#%

'%n/ 'en-ki# #e&" diken& '!#i dn !#% '&n $+% 'e+&% di$%# ii#%

#indkn !%!%&n Tindkn !%!%&n 'e+&% di&k%kn %n#%k en#!i

!&" 'en-ki# di$e#e! d& k&nn !-+k# di ne+ ini

Pe+nn keen#e+in Ke!i"#n $e+#n%n,7$ ii#% en/e".e+7# dn dn &in*&in Mnk& k4%ni#i dn !-+k# ,%

e+%'kn 4&4nn -n e'%n-i 'e+nn #e+!endi+i %n#%k

e!#ikn e,& 'en-ki# di$e#e! d'# di$end%n !e'en%"n-

K4&$4+!i #% ke+,! n#+ %+%. 'e&,+ dn !-+k#

kn e$e+i ke!n '4!i#i6 d& %!" e$e+i ke!ed+n dn

'endidikn ke'd 4+n +i 9e+d!+kn M4de& MATCH '+4+'endidikn ke!i"#n eneni $"- 'en-ki# di$e#e! !e!%i

di%nkn ke+n '$i& 'en-ki# ini diken& '!#i dn '%n/*'%n/

'en-ki# diken& '!#i

10





i d& M4de& MATCH ,% en-+nkn '$i& #&# dn

!&" #e&" diken& '!#i. !#% '+4+ in#e+5e+!i -n !e!%i 'e+&%

di&k!nkn $e+#%,%n %n#%k en#!i !&" ini

Te+d'# $e$e+' !e$$ en' '+4+ 'endidikn ke!i"#n

$e+d!+kn M4de& MATCH $4&e" di'&ik!i di !ek4&" $i e$n#%

'+4+ 'endidikn ke!i"#n !e'e+#i ennni 'en-ki# di$e#e!

9e+d!+kn M4de& MATCH 6! 3. !e#e&" #&# dn k%'%&n

!!+n diken& '!#i. '+4+ k"%!%! 'e+&% di$%# $e+#%,%n %n#%k

en!i !&" #e+!e$%# !e+# e$%# 'en$"$ikn.

'enek&n dn e$end%n e,& ini d+i'd #e+%! enink#

Se$i /4n#4". d& %!" e%'%k ke!ed+n @/e"

!e$e&% #e+&$#. Pe+#%$%"n Ke!e&#n S4!i&. (PERKESO) #%+%#

$e+'e+nn d& en/e" 'e&$i 'en-ki# k+4nik denn ,%&%n

k&i #e&" e'e+ken&kn $%/e+ P+4+ Pee+ik!n Ke!i"#n

PERKESO (HSP) P+4+ !e$eini e+%'kn !#% '+4+ in#e+5en!i

-n e$nkn

9e+d!+kn '+4+ -n di+n/n. '+4+ 'eni"n

$%/e+ #e&" di'e+ken&kn 'd n%+i 201 dn dike&%+kn !e/+

ke'd 'en/+% $e+%%+ 0 #"%n ke #! PERKESO ene&%+kn

$%/e+ 'ee+ik!n ke!i"#n 'e+/% ke'd 1= ,%# 'en/+%n-

dn e'e+%n#%kkn 'e+$e&n,n !e$n-k RM 200 ,%# (S%$e+

9e+i# H+in. %# 281282013)

<&%'%n '+4+ !e$eini di &i"# "$+. ke+n !e"in

'e+#en"n i!e$e+. "n- 2>0.000 'eke+, en,&ni 'ee+ik!n

$e+kenn %&" ini en%n,%kkn. 7&%'%n @'e+/% !i" +i

-n #idk e'%n-i ke!ed+n d& en,&ni !+inn 'en-ki#

Ke!i'%&nn- '+4+ 'endidikn ke!i"#n &e$i" !e!%i di&k%kn di

'e+ink# 7& 'e+!ek4&"n ke+n 'd 'e+ink# 7& k&%#

11





-n di!'ikn %d" di"d 4&e" knk*knk $e+$ndin 4+n

de7! P+4+ 'endidikn ke!i"#n di !ek4&" di &i"# &e$i"

e$n#% e$e+i ke!ed+n ke'd !e% %+id Se$&ikn- '$i&

'e&,+ ini ke&%+ dn "id%' !e$i n4# !-+k# '+4+

'endidikn ke!i"#n !%d" en,di !%k+ %n#%k di!'ikn

9e+d!+kn M4de& MACTH. 6! 2 '%&. 64k%! #e++" ke'd

!!+n S!+n $e+k!%d 4&4nn -n kn di'i&i" d& $en#%k

nk #% $i&nn ! d 'e+#%!n #% ni!$" i M&-!i.

,%&" 'e!ki# di$e#e! #e&" enink# "'i+ 230 'e+#%! d&

#e'4" 2B #"%n

Menik%# 'e+nkn -n dike&%+kn. 'd #"%n 2011 !",

$e+&k% 'enink#n !e$n-k 20> 'e+#%! denn ndin 2B ,%#

+k-# di ne+ ini -n $e+%%+ 30 #"%n ke #! en"id' di$e#e!

Un#%k ennni e,& di$e#e! 'e+nn %+%. 'e&,+ dn

!-+k# d&" !n# 'e+&% K,in en%n,%kkn $"7 denn$e+,&n 10.000 &nk" !e#i' "+i. k%&i#i ke!i"#n d'# di#ink#kn

ke+n $e+,&n d'# e$in !#in. e$k+ k&4+i $e+&e$i"n di

d& $dn dn ,% en,in ke!i"#n ,n#%n

i$e#e! !e+in diki#kn denn die# -n #idk !i"#. #e#'i ki#

!e+in en$ikn ke'en#inn n%#+i!i knn -n di$i& di

!'in en$ikn !enn !e$i !&" !#% /+ en/e"d+i'd 'e&$i 'en-ki#

K4&$4+!i n#+ %+%. 'e&,+ dn !-+k# d&" !n#

'en#in %n#%k en/e" 'en-ki# di$e#e! 9e+d!+kn 6/#4+ di #!

M4de& MATCH # $e+ke!n '$i& ene#'kn !!+n #% ,%&"

-n kn #e+&i$# di d& '+4+ in#e+5en!i

12





Mnk& 6! 3 M4de& MATCH i&" e&i$#kn 'e$n%nn

'+4+ K4'4nen !! 'e$n%nn '+4+ i&" en/i'#

k4'4nen dn %ni# '+4+ & '+4+ in#e+5en!i k4'4nen -n

kn di%n 'ki e&i$#kn @Head Count’ -n di$en#%k $e+d!+kn

RCA e&i$#kn k4'%&n '4'%&!i !e'e+#i &e&ki dn 7ni#. de7!

#% knk*knk dn ,% enik%# %%+ Mnk& k4'4nen

'+4+ '%& en/k%'i !'ek !e'e+#i !&". #&#. !!+n.

4$,ek#i6. !#+#ei.,nk ! dn 'eni&in -n $4&e" di&k!nkn

$i ennni e&, 'en-ki# di$e#e! d& k&nn !-+k#

9e+d!+kn M4de& MATCH 'e$n%nn '+4+ ennni

'en-ki# di$e#e! #e&" di&k!nkn di ne+ ini dn dik7& !e&i

!e'en%"n- 4&e" Keen#e+in Ke!i"#n M&-!i Keen#e+in

Ke!i"#n #e&" en-edikn 'e&$i '+4+ %n#%k ennni

'en-ki# di$e#e! d& k&nn !-+k# P+4+*'+4+

#e+!e$%# en/k%'i k7&n 'eknn Mknn "+in -n '#%# di

kn $e+n#%n ke'd $e$e+' 6k#4+ !e'e+#i $e+# $dn. %%+.

'eke+,n. dn k#i5i#i -n di&k%kn $e+d!+kn #"' 'en-ki#'e!ki#

Pe!ki# ,% kn di$e+i +7#n !e'e+#i !%n#ikn in!%&in In!%&in

$4&e" di$e+ikn e&&%i !%n#ikn Te+d'# !e!e#en" 'e!ki# kn

di$ek&kn denn 'i& Pi& kn di$e+ikn #! n!i"# 'e7i

'e+%$#n

9e+d!+kn M4de& MATCH. d& 6! 3 eneknkn ke'd

e7%,%dkn k4'4nen #% %ni# '+4+. ei&i" dn e$n%nkn

k%+ik%&% #% 'nd%n in#en5en!i. e$n%nkn !e!i 'e+n/nn

dn e7%,%dkn #% e'e+4&e"i $"n in#+%k!i4n&. '+4d%k #%

!%$e+

13





K4n#ek! ei&i" dn e$n%nkn '+4+. !e% 'i"k 'e+&%

en$i& ik#i$+ #e+"d' ke! -n $e+&k% !e'n,n #"%n ini

Penink#n kd+ 'e!ki# di$e#e! !n# e$i$nkn Se%

'i"k. k"%!%!n- %+%. 'e&,+ dn !-+k# 'e+&% e!#ikn

'endidikn ke!i"#n di !ek4&" di#e+'kn !e%& 'd knk*knk di

'e+ink# 7& &i !e'e+#i !ek4&" +end". enen" dn

di'e+"e$#kn &i di'e+ink# n!i4n& !%'- &e$i" +i +k-# !ed+

ke'en#inn en, ke!i"#n

Ke'en dn '+4+ $e+ki#n ke!e,"#e+n ke!i"#n -n d

'e+&% di'e+"e$#kn &i M!-+k# '%& #idk !e7,+n- endn

+ee" i!% ke!i"#n ke+n +i!ik4 #% ke!n di#e+i %nkin

en-e$$kn 'en-e!&n -n #id 'en"%,%nn-

& 6! ke '%&. 'e+!edin 'e+&k!nn. 'e+n/nn

e&k%kn 'e+!edin %n#%k e&k!nkn. en7& !e&i '+4+

in#e+5en!i F! 'e+n/nn kn e&i$#kn n&i!i! k4! dn 6ed"

!e!%#% '+4+ ('%&nn "!i&) M&" d& 6! 'e+n/nn!e!%#% '+4+ -n di+n/n k"%!%!n- e&i$#kn '+4+

in#e+5en!i '!#i kn e$e+i ke!n ke'd ek4n4i dn !4!i4*$%d-

M4de& MATCH ,% en-+nkn 6! 'e+&k!nn &

'+4+ ke!i"#n !e!%#% 'e+n/nn kn dini&i !e&e'! !e!%#%

'+4+ #e+!e$%# #e&" di&k!nkn F! 'e+&k!nn kn

e&i$#kn k#i5i#i 'en#%n ik& ! d e&i$#kn n&i!i!.!##i!#ik #% 'e+ek4dn P+4!e! 'en#%n ini kn di!%!%&i denn

'enek&n. 'en$"$ikn #% 'en-e&en+n !e$i /4n#4" ,ik

!eki+n- '+4+ ini di&k!nkn di !ek4&" !#% +i! 'nd%n kn

dike&%+kn 4&e" keen#e+in !e$i 'nd%n ke'd !e% %+%

94+n*$4+n #% 'e+ek4dn kn di!edikn 4&e" keen#e+in %n#%k

di&enk'kn 4&e" %+% !e$i $"n $%k#i !e!%#% '+4+ #e+!e$%#

#e&" di&k!nkn

1





Se$i +k-# ne+ ini. ki# "+%! $e+$n ke+n ke+,n

!en#i! $e+%!" enink#kn ke,%n dn ke'k+n d%ni

'e+%$#n di ne+ ini Pe&$i 'e+n/nn '+4+ #e&"

di%%nkn 4&e" ke+,n d& 'e$en#nn $e&n,7n 201

U'n- . ke+,n #e&" en%%nkn 'e&n/+n '+4,ek H4!'i#&

Pk+ Knk*knk Pe+#. -n 'e+# di ne+ ini di Uni5e+!i#i

Ke$n!n M&-!i (UKM) P+4+ !e$eini !e/+ #idk &n!%n

#e+!%k d& 'e&n in#e+5en!i %n#%k ennni 'e&$i e,&

'en-ki#

P+4,ek -n $e+ni&i RM?0? ,%# ini di,nk !i' 'd #"%n 201 kn

en64k%!kn ke'd di!i'&in 'edi#+ik #% ke!i"#n knk*knk

H4!'i#& ini di$in $e+!e$e&"n denn P%!# Pe+%$#n UKM (PPUKM)

di C"e+! A'$i& !i' nn#i. i en,di "4!'i#& 'e+# dn %nik

ke+n e!+ knk*knk dn i$% $'

Un#%k e!#ikn 'e+&k!nn -n $e+ke!n. 'e+n/nn"endk&" en/k%'i !'ek*!'ek 'e&$i /dnn -n $4&e"

di#e+i 'ki. $e+$en#%k e$in ke'e+&%n. ke!edin dn !4k4nn

'e+!eki#+n %n#%k !e$+n 'e+%$"n. '% en-edikn $%k#i di

d& 'e+&k!nn '+4+ in#en5en!i. enen& '!#i dn ei&i"

en 'e+%$"n. 'ei'in 'end'# dn en-kinkn e+ek d&

e&k%kn ke'e+&%n dn 'e+%$"n !e+# e7%,%dkn "%$%nn ke+,

-n $ik denn 'e$%# ke'%#%!n

i $7" 6! . M4de& MATCH en64k%!kn ke'd 'en%nn.

'e+&k!nn dn 'en-e&en+n P+4+ ke!i"#n -n di+n/n

e!#i&" een%"i k+i#e+i*k+i#e+i -n #e+kini !e'e+#i en-edikn

'e+k"id#n 'e+%$#n -n ,% 'd !e#i' #"%n Mn6# ini

$%kn "n- #e+#%'% ke'd +k-# !e#*# &"n '+4d%k

1B





-n di"!i&kn ,% e$%k 'e&%n ke'd de!#in!i 'e&n/4nn

'e+%$#n di ne+ ini

M4de& ini e$%k 'e&%n dn +%n d& '+4+ ke!i"#n

+ 'e$n%nn dn 'e+%$"n 'e+&% di&k!nkn $e+#e'#n

denn ke,%n !in! dn #ekn4&4i #e+kini Se$i /4n#4". 'e&$i

'e$"+%n dn 'e+%$"n 'e!# $e+&k% d& '+4+ ke!i"#n di

ne+ ini Te+kini d& k4n#ek! +7#n. d&" # e$nkn

'$i& H4!'i#& A'n P%#e+i en,di "4!'i#& 'e+# di M&-!i

-n en7+kn 'e$ed"n MIS #%&n $e&kn -n +7#nn-

Pe$"+%n # di#eknkn di d& M4de& MATCH ke+n

e$n%nkn '+4+*'+4+ #e+kini !n#&" di"+'kn di

!'in 7%,%d k4&$4+!i '4!i#i6 n#+ 'ei'in 'end'# denn

en 'e+%$"n Un#%k e!#ikn '+4+ -n di+n/n $e+,-

di&k!nkn denn $ik M4de& MATCH ,% en-+nkn +

'e+n/nn -n di$%# e&i$#kn 'ei&i"n dn e&#i" 'e&k!n

%n#%k e!#ikn '+4+ ke!i"#n -n di+n/n d'# di&k!ndenn $ik ke!n

M4de& MATCH ,% eneknkn "%$%nn ke+, -n $ik denn

'e$%# ke'%#%!n i ne+ ini. d& k4n#ek! 'e+&k!nn

'endidikn ke!i"#n dn '+4+ ke!i"#n #&" e$nkn

Ini #e+$%k#i '$i& P%!# Pe+%$#n P+in/e C4%+# (PCMC) #e&" diik#i+6

!e$i "4!'i#& #e$ik d%ni $i k#e4+i "4!'i#& 'e&n/4nn'e+%$#n 4&e" 4ni!!i n#+$n! $e$!. Medi/& T+5e& Q%&i#-

A&&in/e (MTQUO). $i #"%n 2013

Pei&i"n di&k%kn $e+d!+kn ked" 'en,n 'e!ki# &%+

ne+ -n ene'#i '+4#4/4& k&inik !#nd+d. !e&in ked" +7#n

#e+$ik di#7+kn PCMC Ke,-n PCMC di%%kn MTQUO e&&%i

!i+n edi. 'd > Mei 2013 di 9nk4k

1?





9e+d!+kn M4de& MATCH. 6! B eneknkn ke'd 'eni&in

Peni&in e+%'kn '+4!e! enen& '!#i ke$e+ke!nn dn "!i&

-n di'e+4&e"i d+i'd !e!%#% '+4+ -n di,&nkn Peni&in

e&i$#kn '+4!e! enn&i!i! '+e!#!i !e$en+ 'd #"' #e+#en#%

T%,%n 'eni&in ,% d&" %n#%k e'e+$iki '+4!e! 'e+n/nn

!e!%#% '+4+ -n di&k!nkn 'd ! kn d#n

Peni&in $4&e" di&k%kn 'd $e$e+' 'e+ink# ! d

!e$e&%. !e! dn !e&e'! 'e+&k!nn !e!%#% '+4+. ii#% 'd

6! Pe+n/nn .Pe+&k!nn dn Peni&in P+4+ 'endidikn

di$e#e! di !ek4&" $e+#%,%n %n#%k endidik 'e&,+ en&kn

- "id%' !i"# Te+d'# &i k4'4nen 'en#in d& 6! 'eni&in

ii#% e&i$#kn "& #%,% enen#%kn 4$,ek#i6. #&# dn "i'4#e!i!

'+4+ & '+4+ 'endidikn ke!i"#n di !ek4&". %+id*%+id

kn di,+ $in en&kn 'eknn -n !i"#

F! 'eni&in ,% kn eni&i !'ek enen#%kn $inked" %n#%k en%k%+ 'en/'in '+4+. enen& '!#i dn

enen#%kn milestone, 4%#'%# dn !!+n outcome '+4+ F!

'eni&in MATCH ,% eneknkn ke'd en%k%+ ke$e+ke!nn dn

en#% "!i& Un#%k en%k%+ ke$e+ke!nn n&i!i! d&" /+

'&in !e!%i %n#%k e&i"# !e!%#% '+4+ in#e+5en!i -n

di&k!nkn $e+ke!n #% !e$&ikn-

An&i!i! kn e&i$#kn '+4!e! 'en%'%&n d# #*d#

#e+!e$%# k%din kn dini&i dn di$%# +%%!n H!i& 'eni&in

#e+!e$%# kn di'&ik!i denn #%,%n %n#%k en%+%! dn e$%#

ke'%#%!n

H!i& 'eni&in $i!n- di64k%!kn ke'd #ink" &k% ke!i"#n

#% 6k#4+ 'e+!eki#+n <&% $in'%n. 4&e" ke+n ! -n

1





di$i& d& $e$e+' ke'%#%!n %n#%k e$n%nknn-. k

ke+' $e+&k% d& 'e+n/nn '+4+ di n #idk d ! dn

!%$e+ -n /%k%' %n#%k e$%# 'eni&in

& k4n#ek! %+%. 'e&,+ dn !-+k#. '+4+

'endidikn ke!i"#n di$e#e! -n di&k!nkn di !ek4&" end'#

ke+, ! d+i keen#e+in ke!i"#n Keen#e+in ke!i"#n $n-k

e$n#% %+%*%+%. 'e&,+ dn !-+k# denn 'e&$i '+4+

ke!ed+n dn '+44!i ke!i"#n denn e$e+i 'e&$i k&%#

dn endkn k#i5i#i e$n#% !-+k#

RUMUSAN

M4de&*4de& %# e+%'kn 4de& -n $4&e" di$n%nkn %n#%k

ke!e,"#e+n !-+k# dn ne+ P+4+ Ke!i"#n di !ek4&"

$e+#%,%n %n#%k endidik %+id*%+id d+i 'e+ink# 7& &i #en#n'en#inn- en, ke!i"#n di+i !endi+i K4&$4+!i n#+ 'e&,+.

%+%. dn !-+k# # 'en#in $i en,-kn !e!%#% '+4+

'endidikn di !ek4&"

Pen-ki# di$e#e! e+%'kn n#+ 'en-ki# $e+$"- di

ne+ ini Un#%k ene&k d+i'd en,di n! di$e#e!. 'e+nn

i$%$' !n# 'en#in A&n - "id%' !i"# # 'en#indi#e+'kn d& di+i !e#i' 'e&,+ !%'- &"i+ ene+!i -n !i"#

Ke!i'%&nn- #n%n,7$ i$% $' en#!i 'e+nn %+%

ke+n i$% $'&" -n en-edikn !e& ke'e+&%n nk*nk di

+%" k"%!%!n- $e+ki#n denn &n 'eknn -n !i"#

N%n #idk d'# dinkn %+% $e+%'- einkn 'e+nn -n

'en#in d& e$en#%k $%d- 'eknn -n !i"# e&&%i

1>





'e&$i '+4+ -n $e+ki#n denn '+4+ 'endidikn ke!i"#n

di !ek4&"

RU.UKAN

+R%$$-. 9i&&4%!(200>) Bimbangan o!ter pada iabetes" k+# in

Rk-#

Keen#e+in Pe&,+n M&-!i (1=>=) #aris Panduan $antin %e!olah&

K%& L%'%+ KPM

Keen#e+in Pe&,+n M&-!i (1==) Program Bersepadu %e!olah

%ihat K%& L%'%+ KPM

M6%- M(200B) iabetes Control And Complications In Private

Primaly Healthcare in M&-!i Medi/& 4%+n& 46 M&-!i 200BD ?0(2)

212*1

Ni+& K'n. Hni! An. I# H. H7ni M4"d. C"%"

S% ee. N%+ %+" A$d G"ni. N4+ A&in M4"ed I!i&. J&e" M"d-A$d%&&"(2012) 'utcome 'f Pregnancy Among Malaysian (omen (ith

iabetes Mellitus ) A %ingle Centre *+perience& M&-!in 4%+n& 46

P%$&i/ He&#" Medi/ine 2013. 4& 13 (2)1*10

R'&.L L44n. . A"+ MJ Sn,-. R (200=)& *nhancing iabetic

Care in the Community in Malaysia " eed for a Paradigm %hift&

Malaysian -ournal of Medicine and Health %ciences .ol& /012 -anuary

3414 " iii ) +i

1=





S%+# Peke&i&in Ik"#i!! 9i&181=>1 -ualan Ma!anan an Minuman di

$antin)$antin %e!olah 5ntu! Muird)Murid Berbilang 5gama&

S%+# Peke&i&in Ik"#i!! 9i& ?81== Amalan $ebersihan i %e!ola"

U#i. P+'#i(200=) %olusi %ehat Mengatasi iabetes& k+#

A+4edi P%!#k

9e+i# H+in. 281282013

U#%!n M&-!i. 081282013

20

program efektif kesihatan

Documents