6.program kesihatan mulut

7/28/2019 6.Program Kesihatan Mulut

1/33

O L E H :

D E S M O N D D A N I E L A K C O P T AW O N G H U N G H U O N G

P E N S Y A R A H : E N . I S M A I L B I N D I K O H

PROGRAM KESIHATANMULUT

1


2/33

PENJAGAAN KESIHATAN MULUTMURID SEKOLAH

Dengan bilangan kanak-kanak di bawah umur 18merangkumi 50% populasi dan mempunyai status kesihatanmulut yang membimbangkan,pertimbangan serius telahdibuat untuk memberi perkhidmatan pergigian khas bagimurid-murid sekolah.

Pada tahun 1948, perkhidmatan pergigian khas untuk murid-murid sekolah telah dilancarkan. Pada tahun yang sama skim

jururawat pergigian diperkenalkan dimana kategori anggotaini dibenarkan memberi rawatan dibawah penyeliaan. Pada

mulanya skim jururawat pergigian menerima bantahan yangkuat dari profesion tetapi kemudiannya diterima setelahberjaya membuktikan pendekatan ini adalah inovatif danmembawa manafaat kepada Negara.

2


3/33

sambungan

Sehingga tahun 1952, 19 buah klinik pergigian sekolah telahdiwujudkan.

Pada tahun berikutnya, perkhidmatan pergigian dimasukkansebagai salah satu komponen dipusat kesihatan.

Apabila Skim Perkhidmatan Kesihatan Pendalamandiperkenalkan pada tahun 1955, perkhidmatan pergigiandiperluaskan kepada rakyat di kawasan pendalaman.

Pada tahun merdeka iaitu 1957, 55 buah pusat pergigian sekolah

dan 40 buah klinik pergigian sekolah yang dikendalikan olehjururawat pergigian telah diwujudkan.

Sehingga tahun 2009, bilangan ini telah melonjak 23 kali gandakepada 937 buah klinik pergigian sekolah dan 16 buah pusatpergigian sekolah.

3


4/33

sambungan

Perkhidmatan pergigian sekolah sekarang merupakanperkhidmatan utama dalam sektor awam.

Melalui strategi pasukan bergerak yang telah dilaksanakansejak awal 1970an, liputan diperluaskan kepada hampir 92%

murid sekolah rendah dan 60% murid sekolah menengah.

Pasukan ini dikenali secara tidak rasmi sebagaiskuadterbang, pasukan bergerak ini yang menggunaperalatan mudah alih telah memperluaskan perkhidmatankeserantau tempat.

Bilangan pasukan bergerak telah bertambah 43 kali gandadari 13 pasukan pada tahun 1970 kepada 560 pasukan(termasuk 20 klinik bergerak) pada tahun 2009.

4


5/33

PERKHIDMATAN PERGIGIANSEKOLAH

Perkhidmatan pergigian sekolah secara incremental (bertambah @pertambahan) telah diperkenalkan pada tahun 1985.

Penjagaan kesihatan pergigian yang komprehensif dan sistematik inidiberi untukmemastikan murid-murid sekolah mempunyai kesihatanmulut yang baikapabila mereka tamat zaman persekolahan.

Jururawat pergigian bertanggungjawab memeriksa dan merawatmurid-murid tersebut di bawah penyeliaan dan pengawasan doktorpergigian.

5


6/33

PERKHIDMATAN KESIHATAN PERGIGIANSEKOLAH

Klinik Pergigian Sekolah

Klinik-klinik pergigian sekolah terletak dalam bilik khas di sekolah-sekolah

rendah atau menengah tajaan kerajaan yang terpilih.

Pasukan Pergigian Bergerak Pasukan ini memberikan perkhidmatan kesihatan pergigian kepada murid-

murid sekolah, termasuk yang tinggal di kawasan pedalaman. Klinik pergigian

sementara diadakan di tempat yang sesuai di sekolah, menggunakan

peralatan mudah alih.

Klinik Pergigian Bergerak Merupakan sebuah kenderaan yang diubah suai serta dilengkapi dengan

kerusi dan peralatan pergigian.

Klinik ini memberikan perkhidmatan kepada murid-murid disekolah-sekolah

yang mempunyai ruang terhad.

Perkhidmatan yang disediakan di sekolah adalah penjagaan pergigian asas

termasuk pendidikan kesihatan pergigian, pemeriksaan, tampalan,penskaleran dan penggilapan gigi 6


7/33

PERKHIDMATAN PENJAGAAN KESIHATANPERGIGIAN UNTUK MURID-MURID SEKOLAH

RENDAH DI SARAWAK

7

Jururawat pergigian menyedia dan memberikan penjagaankesihatan pergigian secara inkremental kepada murid-murid sekolahrendah.

Murid-murid di bawah penjagaan kesihatan pergigian inkremental iniakan diberi pemeriksaan setiap tahun dan seboleh-bolehnya,

dipastikan mencapai tahap kesihatan mulut yang optima. Sistem tag berisiko tinggi mula diperkenalkan pada tahun 2003.

Melalui sistem ini, murid-murid yang dianggap berisiko tinggi kepadamasalah karies gigi akan diberi keutamaan dalam mendapatkanrawatan.

Pada tahun 2011, sebanyak 249,981 (936%) murid-murid sekolah

rendah di negeri Sarawak telah menerima penjagaan kesihatanpergigian inkremental.

Daripada jumlah ini, 239,879 (96.0%) telah mencapai tahapkesihatan mulut yang optima (iaitu rawatan selesai untuk semuatampalan dan cabutan yang perlu dibuat).


8/33

AKTIVITI-AKTIVITI PROMOSIKESIHATAN PERGIGIAN

8

Bahagian Kesihatan Pergigian, Sarawak sangat aktif dalam mempromosikankesihatan pergigian di kalangan murid-murid sekolah rendah dan menengah

serta masyarakat di Sarawak.

Contoh aktiviti-aktiviti yang dijalankan secara berkala adalah seperti berikut:

I. Latihan memberus gigi

II. Ceramah pendidikan kesihatan pergigian

III. Main-peranan (role-play)

IV. Pertandingan photo-voice, di mana pelajar-pelajar sendiri akan

menyediakan poster dengan menyelitkan mesej kesihatan pergigian

V. Kuiz kesihatan pergigian

VI. Seminar kesihatan pergigian untuk ibu-bapa dan guru-guru


9/33

KONSEP DAN MATLAMAT

Perkhidmatan Pergigian yang diberikanmerangkumi kesemua aspek penggalakankesihatan pergigian, rawatan dan pemulihan.

Mempertingkatkan tahap kesedarandan taraf kesihatan pergigian individu danmasyarakat ke tahap kesedaran dan tarafkesihatan pergigian individu dan masyarakat ketahap optimum.

Aktiviti penggalakan kesihatan pergigian meliputipendidikan kesihatan pergigian, pameran, kempendan pencegahan klinikal.

9


10/33

OBJEKTIF PROGRAM KESIHATAN

PERGIGIAN DI SEKOLAH RENDAH

Untuk meningkatkan taraf kesihatan pergigianpenduduk di negara ini melalui perkhidmatanpergigian, penggalakkan, pencegahan, rawatan

dan pemuliharaan serta memberi keutamaankepada kumpulan sasar murid sekolah rendah.

Mempertingkatkan kefahaman dan kesedaran

murid mengenai kepentingan menjaga kesihatanmulut serta melakukan perubahan sikap.

10


11/33

JENIS GIGI DAN PENYAKIT MULUT

11

JenisGigi

Kacip(Insisor)

Taring(Canine)

GerahamKecil

(Premolar)

GerahamBesar

(Molar)

Terletak di bahagian hadapan

mulut. Berfungsi untuk memotong

makanan. Terletak di bahagian belakangpremolar.

Berfungsi untuk menghancurkandan melumatkan makanan.

Terletak di belakang canine @gigi taring.

Berfungsi memecah makanan.

Terletak di sisiinsisor @ gigi

kacip. Berfungsi

untukmenyiat danmengoyakmakanan.


12/33

BAHAGIAN GIGI

Gigi terbahagi kepada tiga bahagian iaitu

I. korona,

II. leher dan

III. akar.

Korona ialah bahagian yang mudah dilihat apabila andamembuka mulut.

Leher dan akar gigi tertanam dalam gusi dan tulang rahang.

12


13/33

STRUKTUR BINAAN GIGI TERDIRI DARIPADABAHAGIAN BERIKUT:

1. Enamel -

ialah lapisan gigi yang paling keras; terletak di lapisan luarsekali dan berwarna putih atau kekuningan.

2. Dentina -terletak di bawah lapisan enamel dan selalunya lebihlembut dan berwarna kekuningan.

3. Pulpa -tisu ini terletak paling tengah sekali dan mengandungi uratsaraf dan saluran darah yang membawa makanan untukgigi.

4. Simentum -

lapisan nipis inilah yang mengelilingiakar gigi kita.

13


14/33

GIGI TIDAK BOLEH TEGAK TANPASOKONGAN BAHAGIAN BERIKUT:

1. Gusi -ialah tisu lembut yang mengelilingi leher gigi.

2. Tulang alveolus -ialah tulang rahang yang menyokong akar gigi.

3. Membran Periodontium -

ialah jaringan serat yang menyokong simentum ketulang alveolus.

14


15/33

PENYAKIT MULUT

1. Karies Gigi Karies terjadi daripada plak gigi.

Plak ialah makanan yang melekat di celah gigi.

Ia mengandungi kuman.

Kuman itu akan bertindak balas dengan gula yang terdapat dalammakanan yang terselit di celah dan menghasilkan asid. Asid itu akan

mrnyebabkan permukaan gigi menjadi lembut dan akhirnya gigianda berlubang. Keadaan itu dipanggil karies gigi.

15


16/33

KARIES GIGI

Gigi anda akan dicabut jika pembentukan karies gigi itu agak besar. Keadaan

karies gigi yang serius boleh menyebabkan anda kehilangan gigi itu.

Sekiranya serangan karies gigi masih ditahap awal iaitu hanya melibatkan

bahagian enamel ia masih boleh diselamatkan.

Serangan karies gigi dianggap serius apabila ia merebak ke bahagian dentina.Pada tahap itu anda akan terasa sakit kerana ia hampir ke lapisan pulpa yang

mengandungi banyak urat saraf yang sensitif.

Jika masih tidak mahu mendapat rawatan daripada doktor gigi, karies gigi itu

akan merebak ke saluran pulpa. Ini akan menyebabkan gusi anda bengkak danbernanah.

16


17/33

PENYAKIT MULUT

2. Ulser Mulut

Ulser mulut sebenarnya merupakan tindak balas terhadapjangkitan bakteria, virus atau fungus.

Ulser boleh dialami oleh sesiapa sahaja tanpa mengenalumur. Selain jangkitan bakteria atau fungus, ulser juga bolehdisebabkan kerana kecedaraan fizikal seperti tergigit bibir

atau lidah, terkena dawai alat ortodontik dan sebagainya.

17


18/33

ULSER MULUT

Ulser juga boleh timbul kerana kekurangan zat makanan,tekanan, kurang rehat atau tidur dan keadaan mulut yangkotor.

Rawatan tertentu seperti rawatan sinar X atau ubat kimia khas(kemotherapi) terutama kepada penyakit kanser bolehmenyebabkan terjadinya ulser mulut.

Ulser mulut yang tidak serius kurang merasa sakit dan akan

sembuh dalam tempoh satu hingga dua minggu selepasmendapat rawatan.

18


19/33

PENYAKIT MULUT

3. Penyakit Gusi (Penyakit Periodontium)

Merupakan jangkitan kepada gusi, tulang alveolar dan lain-lain tisu penyokong gigi.

Penyakit gusi boleh terjadi di peringkat kanak-kanak lagi dan

keadaan mungkin menjadi semakin teruk denganpeningkatan umur.

Penyebab utama penyakit gusi (penyakit periodontium)adalah plak.

Bakteria dalam plak menghasilkan toksin yang menyebabkan

gusi merah,bengkak serta mudah berdarah.

Jika tidak dirawat, penyakit gusi boleh merebak ke tulangyang menyokong gigi dan akhirnya menyebabkan gigibergoyang.

19


20/33

TANDA-TANDA PENYAKIT GUSI Antaranya adalah:

i. Gusi bengkak, merah dan mudah berdarah @ keradangan gusi

(gingivitis )

ii. Mulut berbau

iii. Gigi menjadi longgar,jarang,memanjang

iv. Rasa sakit dan tidak selesa semasa mengunyah

Sekiranya tidak dirawat boleh mengakibatkan kehilangan gigi.

20


21/33

PENYAKIT MULUT

4. Kanser Mulut Kanser mulut merupakan ketumbuhan tisu yang tidak

normal di dalam mulut. Pengesanan dan rawatan awaldapat mencegah berlakunya hilang upaya yang terukdan dapat meningkatkan kualiti kehidupan pesakit.

Lokasi yang sering terjadi kanser mulutKanser mulut sering terjadi di lokasi berikut :

I. LidahII. Lantai mulutIII. Lapisan dalam pipi

IV. GusiV. Lelangit

VI. Bibir bawah

21


22/33

KANSER MULUT

Faktor-faktor risiko berkait-rapat dengan kanser mulut:

I. Tembakau- mengunyah atau menyentil tembakau.

II. Perokok

III. Minum alkohol berlebihan.

IV. Menyentil pinang

V. Terdedah pada pancaran matahari berlebihan.

Simptom-simptom barah mulut yang mungkin dilihat:

I. Ulser mulut yang tidak sakit dan tidak sembuh selepas rawatan.

II. Ulser mulut tidak sembuh lebih dari tiga minggu.

III. Gumpalan tisu yang tidak susut selepas rawatan.

IV. Tompokan putih atau merah di bahagian mulut.

V. Kebas pada bahagian lidah yang berpanjangan.

VI. Kepayahan untuk menelan,mengerakkan rahang atau lidah.

VII. Kesakitan di bahagian dalam kerongkong yang berpanjangan.

VIII. Bengkak pada rahang, leher lebih dari tiga minggu.

IX. Tiada selera makan dan berat badan menurun.

X. Halitosis atau nafas berbau. 22


23/33

PENYAKIT MULUT

5. Maloklusi

Maloklusi adalah keadaan susunan gigi yang tidak teraturatau gigitan yang tidak normal.

Maloklusi terjadi kerana:

I. bentuk dan saiz gigi yang tak sepadan dengan rahangmulut,

II. kehilangan awal gigi susu,III. amalan yang tidak baik cth menghisap jari/puting

23


24/33

Kesesakan Gigi Jongang

Gigitan Silang Kurang Gigi

Gigitan Terbuka Gigitan Terbalik24


25/33

PENYAKIT MULUT

6. Nafas Berbau (Halitosis)

Nafas berbau merujuk kepada bau mulut yang tidakmenyenangkan. Kebiasaanya nafas berbau hanya padawaktu tertentu sahaja seperti selepas bangun tidur.

Walau bagaimanapun, jika ianya berpanjangan, anda mestiberjumpa doktor pergigian untuk pemeriksaan.

Nafas berbau mungkin disebabkan oleh :

1. Keadaan dalam mulut seperti : Makanan melekat di celah-celah gigi. Bau nafas ketika bangun tidur. Masalah pergigian seperti kerosakan gigi, penyakit gusi, gigi palsu

tidak bersih dan ulser mulut. Mulut kering

2. Tabiat merokok atau minum alkohol.3. Pengambilan jenis makanan yang tertentu seperti duriandan bawang putih.

4. Masalah perubatan seperti : Penyakit saluran pernafasan ( farinks, larinks dan paru-paru ). Penyakit salur alimentari atau pemakanan ( esofagus dan perut ).

25


26/33

KAEDAH PENCEGAHAN DANPENJAGAAN KESIHATAN MULUT

1. Karies Gigi

Beruslah gigi anda sekurang-kurangnya dua kali seharidengan menggunakan ubat gigi berfluorida.

Berkumur-kumur dengan air setiap kali selepas makan.

Makan 3 - 5 kali hidangan utama sehari, elakkan makanmakanan manis dan makanan ringan seperti snek di antarawaktu makan utama.

Elakkan menghirup minuman manis dan minumanberkarbonat untuk tempoh masa yang panjang.

Elakkan mengulum dan menyimpan gula-gula terlalu lama didalam mulut.

26


27/33


2. Ulser Mulut Ulser boleh dirawat dengan meletakkan garam ke atas

tompokan putih tadi. Selain itu, anda juga boleh mendapatkan rawatan dengan

sejenis krim atau gel yang terdapat di kedai farmasi. Rasa sakit kerana ulser boleh juga diredakan berkumur-kumur

dengan air garam suam atau ubt kumur antibakteria. Tetapi carayang paling baik ialah dengan mengamalkan petua berikut:

I. Banyak minum air suam.II. Berehat dan tidur dengan cukup.III. Amalkan tabiat menjaga agar mulut dan gigi berada pada

tahap kesihatan yang baik.

IV. Mengambil makanan yang berkhasiat dan seimbang.V. Pastikan anda mengambil cukup vitamin B12 dan vitamin C.

Jika ulser mulut anda tidak sembuh malah semakin merebak,anda mesti segera berjumpa dengan doktor gigi. Ulser mulutyang lambat sembuh mungkin tanda awal barah mulut.

27


28/33


3. Penyakit Gusi Tujuan utama rawatan penyakit gusi adalah mencegah

berlakunya jangkitan. Terdapat pelbagai jenis rawatanmengikut keparahan penyakit gusi tersebut. Semuarawatan memerlukan penjagaan yang baik di rumaholeh pesakit. Selain itu, cara hidup juga perlu diubahseperti menghentikan penggunaan tembakau untukmembantu proses pemulihan.

Rawatan periodontal tanpa pembedahan, termasukpenskaleran dan 'root planing' (suatu cara membersih

permukaan akar untuk membuang plak dan kalkulusdari poket periodontal dan melicinkan akar gigi).Pembedahan ini diikuti dengan rawatan tambahanseperti anti microbialsyang diperlukan dalam kes-kesbiasa.

28


29/33

Gingivitis merupakan penyakit gusi yang kurang serius.

Biasanya ia dapat disembuhkan dengan pemberusan setiap hari,mengguna flos serta pembersihan secara berkala oleh doktor pergigian.

Penyakit gusi jenis ini tidak mengakibatkan kehilangan gigi atau tisu yangmemegang gigi.

Selepas penskaleran, kebanyakan pesakit tidak memerlukan rawatanaktif selanjutnya. Walau bagaimanapun, majoriti pesakit akanmemerlukan terapi yang berterusan untuk mengekalkan kesihatan gusi.

Pembedahan akan dilakukan apabila tahap kesihatan periodontium

yang baik tidak dicapai.

Terdapat beberapa pembedahan untuk penyakit periodontiumtermasuk:

Pembersihan terbuka - kalkulus dibuang dari permukaan akar gigi didalam poket.

Grafting tulang - tulang pesakit atau tulang tiruan diletakkan dalamkawasan yang terlibat (contoh: kawasan kehilangan tulang).

Regenerasi Tisu Terkawal - Membran diletakkan di antara tulang dangusi untuk menggalakkan pertumbuhan tisu periodontium.

29


30/33


4. Kanser MulutApa yang boleh anda lakukan adalah seperti:I. Buat pemeriksaan berkala di klinik-klinik.II. Lakukan pemeriksaan kanser sendiri.III. Tidak menyentil tembakau atau mengunyah tembakau.IV. Tidak merokok.V. Tidak minum minuman alkohol.VI. Kurangkan pendedahan kepada sinaran matahariVII. Rawatan kanser mulut

Rawatan kanser mulut ialah pembedahan. Pembedahan dilakukan pada kanser mulut tahap 1 dan 2,mempunyai

peluang pemulihan yang tinggi dan sedikit kecacatan muka yang sedikit.

Sel-sel kanser mulut biasanya merebak ke bahagian limfa dan aliran venabahagian kepala dan leher. Oleh itu pembedahan akan melibatkan tisu-tisukanser dan sistem limfa sekelilingnya.

Pembedahan Rekonstruktif biasanya melibatkan rawatan pembedahankanser mulut tahap 2 dan 3.

Pembedahan Rekonstruktif ini ialah pemindahan tisu dari bahagian badanyang lain bagi menampal kecacatan akibat dari pembedahan kanser mulut.

30


31/33


5. Maloklusi

Boleh dirawat menggunakan kaedah rawatan ortodontik.

Dalam rawatan ini, beberapa batang gigi kekal perlu dicabut untukmemberi ruang kepada gigi yang berlapis.

Ia akan ditarik supaya gigi itu teratur mengikut susuan yang betul.Alat yang digunakan untuk menarik gigi dipanggil braces.

Rawatan orthodontik mengambil masa sekurang-kurangnyam duatahun.

31


32/33


6. Nafas Berbau (Halistosis)

Berus gigi dengan berkesan sekurang-kurangnya dua kalisehari.

Selain itu, gunakan flos untuk mengeluarkan sisa makanandicelah-celah gigi.

Minum air sekurang-kurangnya 8 gelas sehari/bila dahaga.

Jangan merokok.

Berus lidah semasa memberus gigi.

Amalkan diet yang seimbang.

Dapatkan pemeriksaan gigi secara berkala sekurang-kurangnya sekali setahun.

Rawatan asas seperti penskaleran dan tampalan gigi jugaboleh mengurangkan nafas berbau.

32


33/33

RUJUKAN

Wee Eng Hoe. 1995. Pengajaran Pendidikan Jasmani dan KesihatanEdisi Kedua. Shah Alam: Penerbit Fajar Bakti Sdn. Bhd.

Wee Eng Hoe. 2002. Pendidikan Jasmani dan Pendidikan Kesihatan. ShahAlam: Karisma Publications Sdn. Bhd.

Laman Sesawang:

http://pmr.penerangan.gov.my/index.php/isu-nasional/376-2010-01/5637-28-jan-pemakanan-a-kesihatan-rutin-oral-mulut-sihat.html. Diakses pada 15Januari 2013.

http://www.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2010&dt=0611&pub=Utusan

_Malaysia&sec=Dalam_Negeri&pg=dn_28.htm. Diakses pada 15 Januari2013.

http://ohd.moh.gov.my/v3/index.php/ms/. Diakses pada 15 Januari 2013.

http://www.izieherb.net/risikokariesgigi.htm. Diakses pada 16 Januari 2013.

33
http://pmr.penerangan.gov.my/index.php/isu-nasional/376-2010-01/5637-28-jan-pemakanan-a-kesihatan-rutin-oral-mulut-sihat.htmlhttp://pmr.penerangan.gov.my/index.php/isu-nasional/376-2010-01/5637-28-jan-pemakanan-a-kesihatan-rutin-oral-mulut-sihat.htmlhttp://www.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2010&dt=0611&pub=Utusan_Malaysia&sec=Dalam_Negeri&pg=dn_28.htmhttp://www.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2010&dt=0611&pub=Utusan_Malaysia&sec=Dalam_Negeri&pg=dn_28.htmhttp://ohd.moh.gov.my/v3/index.php/ms/http://www.izieherb.net/risikokariesgigi.htmhttp://www.izieherb.net/risikokariesgigi.htmhttp://www.izieherb.net/risikokariesgigi.htmhttp://ohd.moh.gov.my/v3/index.php/ms/http://ohd.moh.gov.my/v3/index.php/ms/http://www.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2010&dt=0611&pub=Utusan_Malaysia&sec=Dalam_Negeri&pg=dn_28.htmhttp://www.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2010&dt=0611&pub=Utusan_Malaysia&sec=Dalam_Negeri&pg=dn_28.htmhttp://www.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2010&dt=0611&pub=Utusan_Malaysia&sec=Dalam_Negeri&pg=dn_28.htmhttp://pmr.penerangan.gov.my/index.php/isu-nasional/376-2010-01/5637-28-jan-pemakanan-a-kesihatan-rutin-oral-mulut-sihat.htmlhttp://pmr.penerangan.gov.my/index.php/isu-nasional/376-2010-01/5637-28-jan-pemakanan-a-kesihatan-rutin-oral-mulut-sihat.htmlhttp://pmr.penerangan.gov.my/index.php/isu-nasional/376-2010-01/5637-28-jan-pemakanan-a-kesihatan-rutin-oral-mulut-sihat.htmlhttp://pmr.penerangan.gov.my/index.php/isu-nasional/376-2010-01/5637-28-jan-pemakanan-a-kesihatan-rutin-oral-mulut-sihat.htmlhttp://pmr.penerangan.gov.my/index.php/isu-nasional/376-2010-01/5637-28-jan-pemakanan-a-kesihatan-rutin-oral-mulut-sihat.htmlhttp://pmr.penerangan.gov.my/index.php/isu-nasional/376-2010-01/5637-28-jan-pemakanan-a-kesihatan-rutin-oral-mulut-sihat.htmlhttp://pmr.penerangan.gov.my/index.php/isu-nasional/376-2010-01/5637-28-jan-pemakanan-a-kesihatan-rutin-oral-mulut-sihat.htmlhttp://pmr.penerangan.gov.my/index.php/isu-nasional/376-2010-01/5637-28-jan-pemakanan-a-kesihatan-rutin-oral-mulut-sihat.htmlhttp://pmr.penerangan.gov.my/index.php/isu-nasional/376-2010-01/5637-28-jan-pemakanan-a-kesihatan-rutin-oral-mulut-sihat.htmlhttp://pmr.penerangan.gov.my/index.php/isu-nasional/376-2010-01/5637-28-jan-pemakanan-a-kesihatan-rutin-oral-mulut-sihat.htmlhttp://pmr.penerangan.gov.my/index.php/isu-nasional/376-2010-01/5637-28-jan-pemakanan-a-kesihatan-rutin-oral-mulut-sihat.htmlhttp://pmr.penerangan.gov.my/index.php/isu-nasional/376-2010-01/5637-28-jan-pemakanan-a-kesihatan-rutin-oral-mulut-sihat.htmlhttp://pmr.penerangan.gov.my/index.php/isu-nasional/376-2010-01/5637-28-jan-pemakanan-a-kesihatan-rutin-oral-mulut-sihat.htmlhttp://pmr.penerangan.gov.my/index.php/isu-nasional/376-2010-01/5637-28-jan-pemakanan-a-kesihatan-rutin-oral-mulut-sihat.htmlhttp://pmr.penerangan.gov.my/index.php/isu-nasional/376-2010-01/5637-28-jan-pemakanan-a-kesihatan-rutin-oral-mulut-sihat.htmlhttp://pmr.penerangan.gov.my/index.php/isu-nasional/376-2010-01/5637-28-jan-pemakanan-a-kesihatan-rutin-oral-mulut-sihat.htmlhttp://pmr.penerangan.gov.my/index.php/isu-nasional/376-2010-01/5637-28-jan-pemakanan-a-kesihatan-rutin-oral-mulut-sihat.htmlhttp://pmr.penerangan.gov.my/index.php/isu-nasional/376-2010-01/5637-28-jan-pemakanan-a-kesihatan-rutin-oral-mulut-sihat.htmlhttp://pmr.penerangan.gov.my/index.php/isu-nasional/376-2010-01/5637-28-jan-pemakanan-a-kesihatan-rutin-oral-mulut-sihat.htmlhttp://pmr.penerangan.gov.my/index.php/isu-nasional/376-2010-01/5637-28-jan-pemakanan-a-kesihatan-rutin-oral-mulut-sihat.htmlhttp://pmr.penerangan.gov.my/index.php/isu-nasional/376-2010-01/5637-28-jan-pemakanan-a-kesihatan-rutin-oral-mulut-sihat.htmlhttp://pmr.penerangan.gov.my/index.php/isu-nasional/376-2010-01/5637-28-jan-pemakanan-a-kesihatan-rutin-oral-mulut-sihat.htmlhttp://pmr.penerangan.gov.my/index.php/isu-nasional/376-2010-01/5637-28-jan-pemakanan-a-kesihatan-rutin-oral-mulut-sihat.htmlhttp://pmr.penerangan.gov.my/index.php/isu-nasional/376-2010-01/5637-28-jan-pemakanan-a-kesihatan-rutin-oral-mulut-sihat.htmlhttp://pmr.penerangan.gov.my/index.php/isu-nasional/376-2010-01/5637-28-jan-pemakanan-a-kesihatan-rutin-oral-mulut-sihat.htmlhttp://pmr.penerangan.gov.my/index.php/isu-nasional/376-2010-01/5637-28-jan-pemakanan-a-kesihatan-rutin-oral-mulut-sihat.htmlhttp://pmr.penerangan.gov.my/index.php/isu-nasional/376-2010-01/5637-28-jan-pemakanan-a-kesihatan-rutin-oral-mulut-sihat.htmlhttp://pmr.penerangan.gov.my/index.php/isu-nasional/376-2010-01/5637-28-jan-pemakanan-a-kesihatan-rutin-oral-mulut-sihat.htmlhttp://pmr.penerangan.gov.my/index.php/isu-nasional/376-2010-01/5637-28-jan-pemakanan-a-kesihatan-rutin-oral-mulut-sihat.htmlhttp://pmr.penerangan.gov.my/index.php/isu-nasional/376-2010-01/5637-28-jan-pemakanan-a-kesihatan-rutin-oral-mulut-sihat.htmlhttp://pmr.penerangan.gov.my/index.php/isu-nasional/376-2010-01/5637-28-jan-pemakanan-a-kesihatan-rutin-oral-mulut-sihat.htmlhttp://pmr.penerangan.gov.my/index.php/isu-nasional/376-2010-01/5637-28-jan-pemakanan-a-kesihatan-rutin-oral-mulut-sihat.htmlhttp://pmr.penerangan.gov.my/index.php/isu-nasional/376-2010-01/5637-28-jan-pemakanan-a-kesihatan-rutin-oral-mulut-sihat.htmlhttp://pmr.penerangan.gov.my/index.php/isu-nasional/376-2010-01/5637-28-jan-pemakanan-a-kesihatan-rutin-oral-mulut-sihat.htmlhttp://pmr.penerangan.gov.my/index.php/isu-nasional/376-2010-01/5637-28-jan-pemakanan-a-kesihatan-rutin-oral-mulut-sihat.htmlhttp://pmr.penerangan.gov.my/index.php/isu-nasional/376-2010-01/5637-28-jan-pemakanan-a-kesihatan-rutin-oral-mulut-sihat.htmlhttp://pmr.penerangan.gov.my/index.php/isu-nasional/376-2010-01/5637-28-jan-pemakanan-a-kesihatan-rutin-oral-mulut-sihat.htmlhttp://pmr.penerangan.gov.my/index.php/isu-nasional/376-2010-01/5637-28-jan-pemakanan-a-kesihatan-rutin-oral-mulut-sihat.htmlhttp://pmr.penerangan.gov.my/index.php/isu-nasional/376-2010-01/5637-28-jan-pemakanan-a-kesihatan-rutin-oral-mulut-sihat.htmlhttp://pmr.penerangan.gov.my/index.php/isu-nasional/376-2010-01/5637-28-jan-pemakanan-a-kesihatan-rutin-oral-mulut-sihat.htmlhttp://pmr.penerangan.gov.my/index.php/isu-nasional/376-2010-01/5637-28-jan-pemakanan-a-kesihatan-rutin-oral-mulut-sihat.html

6.program kesihatan mulut

Documents