pengenalan kepada kerja sosialvodppl.upm.edu.my/uploads/docs/modul dce3418 pjj ver 1.… · web...

KEPELBAGAIAN BUDAYA DALAM ORGANISASIKEPELBAGAIAN BUDAYA DALAM ORGANISASI

(Multiculturalism in Organization)(Multiculturalism in Organization)

(DCE3418)(DCE3418)

Assoc. Prof. Dr. Azizan Asmuni

Department of Professional Development & Continuing Education (JPPPL)

Faculty of Educational Studies,

Tel: office: 03-89471194 hp:[email protected]

[email protected]

DCE3418- KEPELBAGAIAN BUDAYA DALAM ORGANISASI DCE3418- KEPELBAGAIAN BUDAYA DALAM ORGANISASI PJJ,UPMET/ UPM

NAMA KURSUS : KEPELBAGAIAN BUDAYA DALAM ORGANISASI(Multiculturalism in Organization)

KOD KURSUS : DCE 3418

KREDIT : 3 (3+0)

JUMLAH JAM PEMBELAJARAN PELAJAR

: 120

PRASYARAT : Tiada

HASIL PEMBELAJARAN

: Pelajar dapat:1. menjelaskan konsep budaya dan kepelbagaian budaya

(C4)

2. memberikan respons terhadap pengaruh kepelbagaian budaya dalam organisasi (P3)

3. mencadangkan penyelesaian masalah kepelbagaian budaya secara beretika di dalam organisasi (A5, EM)

4. memberikan sumbangan kepada perancangan dan menyelaraskan hasil usaha kumpulan (TS)

SINOPSIS : Kursus ini merangkumi konsep dan peranan budaya dan kepelbagaian budaya, dimensi budaya, persamaan dan perbezaan antara budaya, pengaruh kepelbagaian budaya dalam organisasi, dan senario kepelbagaian budaya dalam organisasi di Malaysia.

(This course encompasses concepts and roles of culture and multiculturalism, dimensions of culture, similarities and differences between cultures, multiculturalism influences in organization, and scenario of multiculturalism in organizations in Malaysia).

ii


KANDUNGANKURSUS

UNIT : 1. Konsep dan peranan kepelbagaian budaya- Konsep dan definisi budaya- Peranan budaya- Konsep kepelbagaian budaya

2. Dimensi budaya- Dimensi simbol dan amalan- Dimensi wira- Dimensi nilai dan andaian tersirat

3. Budaya dalam masyarakat - Kepelbagaian budaya dalam

masyarakat- Masyarakat Kolektivisma- Masyarakat Individualisma

4. Orientasi budaya antara manusia

- Orientasi perhubungan- Orientasi kuasa dan status- Orientasi kawalan dan masa

5. Budaya dalam Organisasi - Dimensi budaya dalam organisasi- Dimensi nilai dan andaian tersirat - Persamaan dan perbezaan antara

budaya

6. Jenis kepelbagaian budaya organisasi- Jenis intra budaya- Jenis antara budaya- Jenis silang budaya

7. Amalan pembangunan sumber manusia dan kepelbagaian budaya - Amalan memimpin dam membuat

keputusan- Amalan perhubungan dan motivasi - Amalan penyelesaian masalah dan

konflik

8. Pengaruh silang budaya dalam Organisasi- Nilai and andaian tersirat budaya

silang- pembangunan sumber manusia dan

iii


organisasi berteraskan silang budaya

- Persamaan dan perbezaan antara budaya

9. Isu dan cabaran pelbagai budaya dalam organisasi - Globlisasi dan Permodenan- Pembangunan ekonomi dan

Perindustrian- Produktiviti dan Keharmonian

10. Strategi pelbagai budaya dalam organisasi- Nilai budaya kerja cemerlang- Kompetensi pelbagai budaya- Strategi dan pendekatan pelbagai

budaya

PENILAIAN : Kerja KursusPenilaian Akhir

60%40%

RUJUKAN : 1. Bhagat, R. S., & Steers, R. M. (2009). Cambridge handbook of culture, organizations, and work. New York: Cambridge University Press.

2. Dresser, N. (2005). Multicultural manners: Essential rules of etiquette for the 21st century. New Jersey: John Wiley & Sons, Inc.

3. McGuire, J. B., & Rhodes, G. (2009). Transforming your leadership culture. San Francisco: John Wiley & Sons, Inc.

4. Morgan, G. (2006). Images of organization (Updated edition). Thousand Oaks: Sage Publications, Inc.

5. Vijver, J. A., Hemert, D. A., & Poortinga, Y. H. (2008). Multilevel analysis of individuals and cultures. New York: Taylor & Francis Group.

iv


RUJUKAN PENTING BAGI KURSUS INI 1. Asma Abdullah (2006). Ke arah glokal : dimensi budaya dalam pengurusan

Malaysia. Penterjemah Zol Azlan Hamidin. Institut Terjemahan Negara Malaysia, Kuala Lumpur

2. Asma Abdullah “FACILITATING HARMONY IN DIVERSITY: USING DELIGHTS, PUZZLES AND IRRITATIONS TO MEET THE CHALLENGE OF DIVERSITY” – Sila rujuk fail disertakan atau boleh di akses di www.amauta-international.com/iaf2000/Abdullah2.PDF)

RUJUKAN PENTING PILIHAN

3. Asma Abdullah and Azizan Asmuni (2005). ”Understanding Multiculturalism in The Malaysian Society” in Muhammad Kamarul Kabilan, Zaharah Hassan (Eds.), Reading on Ethnic Relations in a Multicultural Society, Serdang: UPM (ISBN983-42512-0-3)

4. Asma Abdullah (1996). Going Glocal. Malaysian Institute of Management. Shah Alam. Malaysia

5. Asma Abdullah And Aric Low (2001). Understanding the Malaysian Workforce. Guidelines for Managers. Malaysian Institute of Management. Shah Alam. Malaysia.

6. Hofstede, G.H. and Hoftede, G.J. (2005). Cultures and Organizations: Software of the Mind. Revised and Expanded 2nd edition, UK: McGraw Hill.

v


PENILAIAN & TUGASAN KURSUS

Penilaian Dan Taburan Markah

Sepanjang anda mengikuti kursus ini, anda akan dinilai melalui:A. Satu Tugasan Kumpulan (30 % )B. Penilaian Pertengahan (30% )C. Peperiksaan Akhir (40% )

A.SATU TUGASAN BERKUMPULAN

Tajuk Tugasan: Pengaruh pelbagai budaya dalam aktiviti Pembangunan Sumber Manusia dalam organisasi.

- Kumpulan (Projek - Pembelajaran Berasaskan Projek dan

Masalah – POBL)

- Pelajar diwajibkan menghantar satu Projek berkumpulan (3-5

orang/kumpulan).

- Tarikh akhir hantar : Dua minggu sebelum peperiksaan akhir

- Perbincangan lanjut akan dibuat semasa Perjumpaan

Bersemuka Kedua

- Kumpulan anda dikehendaki memilih SATU aktiviti Pembangunan Sumber Manusia dalam sesebuah organisasi,

yang mempunyai masalah atau isu sebenar dalam organisasi

tersebut.

- Berasaskan kepada SATU aktiviti yang dipilih ini, kumpulan anda

dikehendaki menjawab kepada persoalan berikut:

o Bagaimana pengurus Malaysia menguruskan

organisasi dari perspektif pelbagai budaya? (organisasi

intrabudaya atau interbudaya atau silang budaya (intra,

inter, cross)?

o Tugasan ini boleh sama ada berdasarkan pengalaman

salah seorang dari ahli kumpulan anda atau temu duga

pengurus organisasi lain.

vi


- Analisa perlu dibuat berasaskan kepada perspektif kepelbagaian

budaya dengan menggunakan kelima-lima dimensi budaya

(simbol, ritual/amalan, wira, nilai dan anggapan dasar)

- Contoh aktiviti Pembangunan Sumber Manusia ialah

pengambilan kakitangan, latihan, mesyuarat, hubungan

pekerja, komunikasi, kepimpinan, membuat keputusan,

penilaian prestasi, motivasi dan sebagainya,

-

B.PENILAIAN PERTENGAHAN Peperiksaan pertengahan adalah berbentuk subjektif dan objektif

meliputi Unit 1 – 3.

Latihan bagi Unit 1-3 dalam Modul DCE3418 dapat membantu

pelajar.

C.PEPERIKSAAN AKHIR Peperiksaan akhir pada dasarnya adalah berbentuk subjektif dan

objektif. Asas kepada peperiksaan ini ialah kefahaman pengaruh

pelbagai budaya dalam aktiviti dalam organisasi.

Meliputi semua unit.

Tugasan Kumpulan dan latihan-latihan dalam Modul DCE3418 dapat

membantu pelajar. Sila baca tugasan anda.

vii


UNIT 1 Konsep dan peranan kepelbagaian budaya

Objektif: Pelajar dapat menjelaskan makna budaya dan kepelgaian budaya

kepentingan dalam Pembangunan Sumber Manusia.

- Secara amnya, budaya adalah apa yang kita ketahui dan apa yang orang lain ketahui tentang nilai dan amalan yang dikongsikan bersama oleh

sesuatu kumpulan atau masyarakat.

- Kepentingan memahami budaya dan bagaimana budaya boleh

mempengaruhi tingkah laku dan tindakan manusia dalam sesebuah

masyarakat kepelbagaian budaya (multiculturallsm)

- Kefahaman ini bukan setakat toleransi dan keharmonian, tetapi perlu diteliti

dan dipelajari supaya kita dapat memberikan respons dan mencadangkan

penyelesaian masalah terhadap pengaruh kepelbagaian budaya dalam

organisasi.

- Sebagai pengamal Pembangunan Sumber Manusia sama ada sebagai

pengurus, pentadbir, pemimpin, pekerja dan ahli masyarakat perlu

mempunyai celik kepelbagaian budaya (multiculturallsm literacy)

- Celik kepelbagaian budaya (multiculturallsm literacy) adalah merupakan

kebolehan menganalisa persamaan dan perbezaan budaya antara kumpulan

etnik, menyatakan buah fikiran dan perasaan dengan jelas serta menghayati

kepelbagaian tersebut dengan tujuan untuk meningkatkan perhubungan

dengan rakan kongsi sama ada di peringkat tempatan mahupun luar negara.

- Kita perlu mempunyai kebolehan untuk menganalisa makna budaya,

kepelbagaian budaya dan dimensi budaya (simbol, amalan, wira, nilai dan

anggapan dasar)

viii


Definisi Budaya • Kompleks dan pelbagai 161 definisi (2001, Dewan Budaya)

• Dari perspektif Sociologists, Anthropologists, Humanities

• Budaya ditakrifkan sebagai cara kehidupan anggota masyarakat atau

kumpulan dalam masyarakat (Asma, 2001, ms 35)

Definition of Culture…the collective programming of the body, mind and spirit which distinguishes members of one group (nation, ethnic group, company or category) of people from another (HOFSTEDE, 2010).

• Satu pemprograman minda secara kolektif (keseluruhan pola pemfikiran,

perasaan dan tindakan/perbuatan ) yang membezakan antara ahli dalam

sesebuah masyarakat atau kelompok manusia dengan sesebuah masyarakat

atau kumpulan manusia yang lain.

• Pemprograman minda ialah keseluruhan pola kajian bidaya (pemfikiran,

perasaan dan tindakan/perbuatan oleh ahli sesebuah masyarakat), budaya

suatu kelompok atau collective mental programming terbentuk melalui proses:

1. Environmen/persekitaran sosial (peringkat negara, daerah, tempat

kerja, organisasi, sekolah, rumah tangga, jiran tetangga dsbnya. )

2. Peristiwa atau kejadian yang dialami dalam kehidupan ahli dalam

kelompok/masyarakat yang berkaitan.

• Budaya boleh dikasifikasikan: nasional, daerah, gender, generasi, kelas

sosial, organisasion dan sebagainya

Definisi Kepelbagaian Budaya- Kepelbagaian budaya (Multiculturalism) ialah satu keadaan di mana dalam

sesuatu masyarakat atau organisasi terdapat kepelbagaian budaya dan ahli

masyarakat atau organisasi, menerima akan terdapatnya kepelbagaian

budaya tersebut.

- Mereka memahami, menghargai dan menilai akan kepelbagaian budaya

tersebut.

ix


Malaysia dan Kepelbagaian Budaya

- Malaysia merupakan sebuah negara yang mempunyai ciri keistimewaan

sebagai negara yang mempunyai pelbagai budaya.

- Kepelbagaian budaya dari segi budaya, bahasa dan agama.

- Rakyat daripada pelbagai etnik hidup bersama tetapi masing-masing

mengamalkan budaya masing-masing dan terus kekal dengan indentiti

sesebuah etnik tersebut.

- Malaysia sebenarnya mengamalkan konsep kepelbagaian budaya.

- Malaysia terdiri darpadai pelbagai etnik termasuk Melayu, China, India,

Dayak, Iban, Bidayuh,Orang Ulu, Kadazandusun, Murut, Bajau, Semai,

Temiar, Bugis, Jawa, Minangkabau, dan sebagainya

- Seiring dengan polisi keterbukaan negara dalam bidang ekonomi, terdapat

ramai orang asing menetap di Malaysia seperti rakyat dari negara Anglo-

Saxons (orang Amerika, Australia, British dan Kanada), Rusia, negara Arab,

Afrika, Amerika Latin dan sebagainya.

- Oleh itu adalah penting bagi kita mempunyai mempunyai celik kepelbagaian

budaya (multiculturallsm literacy) agar kita dapat mencapai status Negara

maju dalam tahun 2020 dengan kehidupan yang penuh kedamaian,

keharmonian dan kegembiraan bukan sahaja dalam organisasi tetapi di

peringkat peringkat negara, masyarakat. daerah, rumah tangga, jiran

tetangga dan seterusnya.

-

x


LATIHAN 1

Makna budaya dan kepelbagaian budaya

i. Budaya

a) Definisi

____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

b) Contoh

_____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

ii. Kepelbagaian Budaya

a) Definisi

____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

b) Contoh

_____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

xi


UNIT 2 Dimensi budaya

Objektif: Pelajar dapat menerangkan lima dimensi utama budya dan menceritakan

ciri-ciri budya diri masing-masing.

Isi Penting:

Kita dapat mengenal sesuatu budaya adalah melalui lima dimensi iaitu:

1. Simbol (Symbol)

2. Ritual/Amalan (ritual)

3. Wira/Peranan Ketua Sosial (Hero)

4. Nilai (Values)

5. Anggapan Dasar/Andaian Tersirat (Underlying assumption)

Dimensi budaya boleh dilihat – Simbol, Ritual/amal dan Wira

Dimensi budaya tidak boleh dilihat – Nilai dan Anggapan Dasar

1. SIMBOL- Simbol ialah benda fizikal yang boleh dilihat, objek, pergerakan, gerak isyarat

badan, pakaian yang dipakai, dan cara menegur antara satu sama lain.

- Sesuatu yang boleh kita lihat dan dengar

- Mengenali simbol dapat membantu kita meningkatkan komitmen dan

mematuhi budaya sesuatu masyarakat

- Contoh: Baju Melayu, Cium tangan orang tua, Baju Cheong Sam, Tarian

Naga, Ang Pau, Daun pisang (makanan)

2. RITUAL/Upacara Amal- Bagaimana kita melaksanakan sesuatu perkara.

- Aktiviti kehidupan yang dilakukan setiap hari secara tersusun dan telah diatur

- Ritual bertindak sebagai standard kesopanan yang perlu dipatuhi dan

diamalkan

- Ritual akan menjadi rujukan kepada ahli masyarakat luar supaya mereka

mematuhi sesuatu ritual tersebut.

xii


- Contoh: Gotong Royong, Protokol, Tarian Singa, Rewang, Majlis Bangle,

majlis perkahwinan,

3. WIRA- Siapakah wira yang kita sanjung

- Wira merupakan role model (model peranan) kepada sesuatu masyarakat.

- Wira akan melambangkan nilai yang ada pada sesuatu masyarakat.

- Mereka menjadi rujukan dalam sesuatu tindakan atau masalah.

- Mereka menjadi ikutan ahli dalam sesuatu masyarakat

- Contoh: Ketua kampung, Pahlawan Rentap, Pahlawan Mat Salleh, ilmuan,

usahawan, guru, raja, bintang filem

4. NILAI- Nilai merupakan dimensi penting yang perlu difahami dan dipelajari lebih

mendalam oleh semua ahli masyarakat.

- Nilai tidak dapat dilihat

- Nilai adalah apa yang kita percaya akan ‘apa yang harus’, ‘apa yang patut’

dan ‘apa yang mesti’ di pegang.

- Nilai diterapkan dari kecil lagi oleh keluarga dan masyarakat

- Nilai yang dipegang oleh seseorang itu akan membentuk tingkah laku

(perangai) individu tersebut

- Dimensi Anggapan Dasar masyarakat tersebut merupakan asas kepada nilai-

nilai yang dipegang

- Nilai mengawal segala tindakan yang dilakukan dalam sesebuah masyarakat

- Contoh: Sopan santun, Bekerja kuat, Saling menghormati, jujur, suka ambil

risiko, semangat kekeluargaan

5. ANGGAPAN DASAR- Anggapan dasar ialah kepercayaan yang dianuti oleh ahli dalam sesebuah

masyarakat dan mereka tidak menyedarinya.

- Anggapan dasar akan membentuk bagaimana ahli dalam masyarakat melihat

persekitaran, berfikir dan menilai dunia di sekeliling mereka.

xiii


- Seperti Dimensi Nilai, Dimensi Anggapan dasar amat penting dipelajari dan

dikaji kerana ia sangat mempengaruhi nilai serta tindakan yang akan mereka

ambil

- Contoh: masyarakat hierarki, malu, perhubungan, komunikasi konteks tinggi,

spiritual, kolektivisme, rasa bersalah

Semua dimensi ini saling berkait antara satu sama lain.

Anggapan Dasar membentuk nilai yang akan dipegang dan seterusnya memacu

mengenai ritual yang akan diamalkan, simbol yang digunakan dan wira yang akan

disanjung.

LATIHAN 2

Budaya dalam sesebuah masyarakat boleh dikenal pasti melalui lima dimensi budaya ia itu simbol, ritual/amalan, wira, nilai dan anggapan dasar.

Sila jawab soalan ini.

i. Simbol (Symbol)

a) Definisi

____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

b) Contoh

_____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

ii. Amalan (ritual)

a) Definisi

____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

b) Contoh

_____________________________________________________________________

xiv


____________________________________________________________________

iii. Wira (Hero)

a) Definisi

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

b) Contoh

_____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

iv. Nilai (Values)

a) Definisi

____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

b) Contoh

_____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

v. Anggapan Dasar (Underlying assumption)

a) Definisi

____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

b) Contoh

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

xv


UNIT 3 Kepelbagaian budaya dalam masyarakat

Objektif: Pelajar dapat membandingkan perbezaan dan persamaan antara

kepelbagaian budaya masyarakat Malaysia dan luar negara (Masyarakat

Kolektivisme dan Masyarakat Individualisme)

Isi Penting:

a) ANGGAPAN DASAR- Secara amnya, terdapat dua kategori dimensi Anggapan Dasar yang ketara

ia itu

o Masyarakat Kolektivisme

o Masyarakat Individualisme

- Perbezaan ciri Masyarakat Kolektivisme dengan Masyarakat Individualisme

Definisi Masyarakat Kolektivisme(Malaysia dan Asia amnya)

Masyarakat Individualisme (Barat/Anglo-

Saxons (orang

Amerika, Australia,

British dan

Kanada)

Ukuran hubungan manusia dengan alam

semula jadi

Harmoni (Harmony) Kawalan

(Control/Mastery)

Ukuran kepentingan diberi kepada

pencapaian hubungan daripada

kerja/tugas

Hubungan

(Relationship)

Tugas (Task)

Ukuran keutamaan diberi kepada

pangkat dan status daripada isu sama

rata/persamaan

Hierarki (Hierarchy) Sama rata

(Equality)

Prinsip yang digunakan dalam

mengawal tingkah laku samada di kawal

oleh faktor luran (Shame) atau dalam diri

Malu (Shame) Rasa Bersalah

(Guilt)

xvi


masing-masing (guilt)

Ukuran sejauh mana komunikasi

bergantung kepada faktor luaran,

perbezaan situasi dn konteks, isyarat

non-verbal

Komunikasi

berkonteks tinggi

(High context

communication)

Komunikasi

berkonteks rendah

(Low context

communication)

Prinsip yang digunakan dalam

mengawal tingkah laku sama ada secara

circular (berliku-liku) or sequential

(berturutan)

Masa berorientasi

polikronik

(Polychronic time

orientation)

Masa berorientasi

monokronik

(Monochronic time

orientation)

Ukuran keutamaan saling

kebergantungan dengan orang lain

Kami/Kita (We ) Saya (I)

Darjah pengaruh keagamaan

berbanding sekularisme dalam

melakukan kerja/tindakan

Keagamaan

(Religious)

Sekular (Secular)

b) Perbezaan dan persamaan kepelbagaian budaya masyarakat Malaysia

- Berasaskan kepada lima dimensi tersebut pelajar dimnta menceritakan

budaya diri sendiri.

- Pelajar juga diminta untuk menerangkan budaya lain yang ada di Malaysia

(Melayu, China, India, Dayak, Iban, Bidayuh,Orang Ulu, Kadazandusun,

Murut, Bajau, Semai, Temiar, Bugis, Jawa, Minangkabau, Kantonis, Hakka,

Malayalis, Punjabis dan sebagainya)

- Berasaskan kepada lima dimensi budaya (simbol, amalan, wira, nilai dan

anggapan dasar), sila buat analisa tentang perbezaan dan persamaan

kepelbagaian budaya masyarakat Malaysia

- Pelajar boleh merujuk kepada buku rujukan termasuk oleh Asma Abdulah

serta laman sesawang seperti

http://pmr.penerangan.gov.my/index.php/budaya/3242-kaum-kaum-di-

malaysia.html atau

http://www.tourism.gov.my/id-id/my/about-malaysia/culture-n-heritage

xvii

http://pmr.penerangan.gov.my/index.php/budaya/3242-kaum-kaum-di-malaysia.html

http://pmr.penerangan.gov.my/index.php/budaya/3242-kaum-kaum-di-malaysia.html


LATIHAN 3

Secara berkumpulan sila bincang dan beri keterangan mengenai istilah berikut dan berikan contoh

i. Malu

a) Definisi

____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

b) Contoh

_____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

ii. Hormat orang tua

a) Definisi

____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

b) Contoh

_____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

iii. Masyarakat Kolektivisme

a) Definisi

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

b) Contoh

_____________________________________________________________________

xviii


____________________________________________________________________

iv. Komunikasi berkonteks tinggi a) Definisi

____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

b) Contoh

_____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

LATIHAN 4

Setiap budaya sesuatu masyarakat mempunyai kekuatan dan keistimewaan. Sila bincangkan apakah keistimewaan budaya masyarakat anda.

____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

___________________________________________________________________

xix

pengenalan kepada kerja sosialvodppl.upm.edu.my/uploads/docs/modul dce3418 pjj ver 1.… · web...

Documents