1

FOLIO SEJARAH 2015TINGKATAN 1

KERAJAAN NEGERI-NEGERI MELAYU

NAMA : FARIZ AFIF BIN ABDUL FADIDZ

KELAS : 1A

NO K/P : 020508-06-0599

MARKAH : /100

PEMERIKSA : PN NUR ZAIHAN BT AZMI

Isi Kandungan …1. Pengenalan + Peta

2

2. Kerajaan Melayu yang Tua Kedah Perak Pahang

3. Kerajaan Melayu yang Muda Kelantan Terengganu Selangor Negeri Sembilan

4. Rumusan

Pengenalan …Kerajaan negeri-negeri Melayu

merupakan bab yang ke-lapan (8) dalam Buku Teks Sejarah Tingkatan Satu (1). Dalam bab ini, murid akan mempelajari tentang kerajaan Melayu yang tua dan

3

muda. Kerajaan Melayu yang tua ialah kerajaan yang wujud sebelum Zaman Kesultanan Melayu Melaka, manakala kerajaan Melayu yang muda pula merupakan kerajaan yang terbentuk selepas Zaman Kesultanan Melayu Melaka. Dalam bab ini juga, murid akan mempelajari tentang asal usul nama, pembentukan kerajaan dan keistemewaan dan keunikan kerajaan-kerajaan ini.

Tanpa melengahkan masa, ayuhlah kita menimba ilmu tentang sejarah kerajaan-kerajaan ini.

Sila menyelak ke halaman seterusnya...

Kerajaan Melayu yang Tua

1. Kedah Asal Usul Nama Kedah

i. Orang Cina panggil Kedah sebagai Cheh-Cha

ii. Pedagang India panggil Kedah sebagai Kataha, Kalagam atau Kadaram

iii. Pedagang Arab panggil Kedah sebagai Kalah atau Kalah Bar

4

iv. Orang Siam panggil daratan Kedah sebagai Sai Menurut Hikayat Merong Mahawangsa,

i. Kedah wujud pada abad ke-7ii. Raja Kedah Pertama - Merong Mahawangsa telah

memeluk Islam dan kemudian guna nama Sultan Muzaffar Shah

Menurut Al-Tarikh Salasiah Negeri Kedah,i. Maharaja Derba Raja peluk Islam dan guna gelaran

Sultan Muzaffar Shah Sultan Muzaffar Shah bahagi Kedah kepada tiga pusat

pentadbiran iaitu :i. Kota Palasii. Langkawiiii. Kota Ulu

Kota Setar jadi pusat pentadbiran yang baru pada tahun 1735, disitu wujudnya bandar Alor Setar yang jadi ibu negeri Kedah sekarang

Perlis asalnya wilayah Kedahi. Kemudian dia mewujudkan

wilayah sendiriii. Raja Perlis pertama, Sultan

Husain Jamalulail

Kedudukan Kedah strategik tarik minat pedagang dari Arab, Parsi, India, Sri Langka, China dan Barat.

Sebagai kerajaan maju, Kedah terpaksa hadapi cabaran daripada kuasa luar

Oleh itu, Kedah bersahabat dengan Siam untuk dapat sokongan bagi memastikan keselamatannya

Sebagai tanda persahabatan, Kedah hantar ‘bunga emas’ kepada Siam

Pada tahun 1619, Kedah diserang Acheh yang diketuai oleh Sultan Iskandar Muda Mahkota Alam, Sultan Kedah pun berundur ke Perlis dan meminta bantuan daripada Siam

Bila kerajaan Siam di Ayuthia ditawan Burma, Kedah pun menjalin persahabatan dengan Burma untuk jamin keselamatannya, sama dengan kaedah Sultan Kedah

5

Pada kurun ke-18, politik Kedah tak stabil sebab diancam Siam serta berlaku perebutan tahta dan pertikaian di kalangan kerabat diraja

Oleh itu, Sultan Kedah minta tolong Inggeris untuk hadapi cabaran Siam

Hubungan baik Inggeris dengan Kedah serta keengganan Kedah untuk akur kepada Siam telah buat Siam serang Kedah

Oleh itu, Sultan Kedah, pembesar dan pengikutnya berundur ke Pulau Pinang

Di Pulau Pinang, pembesar Kedah telah susun strategi untuk serang Siam dari Kedah.

Pada tahun 1842, Kedah merdeka Hubungan Kedah dan Siam mula berbaik (Lagi erat 1842) Kedah terkenal sebagai pelabuhan entrepot sebab Tanah

Melayu merupakan negara perdagangan pada 1800 yg lalu Kedah amalkan Undang-undang Laut Melaka Pengenalan sistem sukat dan mata wang mudahkan

perdagangan Permuafakatan & kerjasama dengan negara jiran tingkatkan

kemajuan dan kemakmuran negara

Antara alat kebesaran negeri Kedah...

2. Perak Asal usul nama Perak

i.Dikaitkan

dengan logam perakii. Sejarah Perak karya A. Halim Nasir –

nama Perak datang daripada nama Sg Perak di Chegar Galah yang terdapat ikan bewarna putih seperti perak

Menurut Sajarah Melayu dan Salasiah Peraki. Kesultanan Perak diasaskan pada tahun 1528 selepas

Tun Saban hadap Sultan Mahmud Shah untuk mohon putera baginda dirajakan di Perak.

ii. Raja Muzaffar putera Sultan Mahmud Shah dihantar ke Perak dengan alat kebesaran negeri – Cura Si Manjakini

iii. Raja Muzaffar jadi sultan Perak pertama – Sultan Muzaffar Shah

6

iv. Pusat pemerintahan – Tanah Abang Perak terkenal dengan perdagangan bijih timah, sejak zaman

Kerajaan Beruas dan Manjung,Perak berkembang dan jadi kaya sebab bijih timah

Kekayaan bijih timah telah buat kuasa luar nak kuasai Perak 1575 – Acheh tawan Perak dan jadikan negeri naungan Ini menyebabkan Belanda sukar berdagang dengan Perak 1651 – Belanda kepung Perak & paksa Sultan Perak

tandatangan perjanjian dengan Syarikat Hindia Timur Belanda (VOC)

13 Mac 1753 – perjanjian dimeterai, ditandatangan oleh Sultan Iskandar Zulkarnain dan Thomas Acheppers, dalam perjanjian itu, Perak setuju jual bijih timah kepada Belanda

Ketika Sultan Mansor Shah di Melaka, Bendahara Megat Terawis tentukan sempadan Siam dan Perak

Penentuan sempadan ini memudahkan pembesar Perak memungut cukai

Cukai daripada lombong bijih timah di Klian Intan (diusahakan oleh orang Reman dari Siam) buat Perak kaya

Oleh itu, Siam nak takluk Perak 1816,1818,1819 – serangan terhadap Perak dilakukan oleh

Kedah atas arahan Siam 1819 – Perak kalah Oleh itu, Perak dipaksa hantar bunga emas kepada Siam setiap

tahun dan benarkan orang Siam beli bijih timah tanpa cukai Tindakan Siam tak berhasil bila British campur tangan melalui

Perjanjian Low di Perak Iktibar – Kita harus berbangga dengan kekayaan hasil bumi

negeri Perak. Iktibar – Kita juga perlu bersyukur kerana dikurniakan negara

yang mempunyai sumber semula jadi yang boleh digunakan untuk kesejahteraan rakyat

Oleh itu, kenalah jaga hasil bumi supaya tak jadi milik orang lain

7

Sebahagian Peta Perak

Aigrette Diraja Negeri Perak

3.

3.Pahang

Sudah wujud pada akhir abad ke-9 atau ke-10

Asal usul nama Pahangi. Menurut rekod China, orang Cina panggil Pahang dengan

sebutan Phang atau Pahanghii. 1225 – Penulis China, Chao Ju-Kua mancatatkan Pahang

sebagai Pong Fong yang dikatakan bernaung dibawah Palembang

iii. Orang Arab kenal Pahang sebagai Fahan

iv. Menurut cerita tradisi Melayu, nama Pahang diambil sempena nama pokok

8

Mahang yang tumbang merentasi Sungai Pahang di Kampung Kembahang

v. Menurut Sejarah Melayu, Pahang dikenali sebagai Pura 1470 – Sultan Mansor Shah (Melaka) menabalkan puteranya

Raja Muhammad menjadi Sultan Pahang dengan gelaran Sultan Muhammad, di situ mulanya keturunan Melaka kuasai Pahang

1641 hingga 1673 – Pahang diperintah oleh Yamtuan Muda Johor – Raja Bajau , oleh itu,berakhirlah pemerintahan Pahang daripada keturunan Melaka

Bila berlaku pepecahan kerajaan Johor, Pahang diletakan di bawah penguasaan Bendahara Johor

1882 – Bendahara Wan Ahmad jadi Sultan Pahang dengan gelaran Sultan Ahmad al-Muadzam Shah selepas rampas kuasa daripada Bendahara Tun Mutahir

Menurut catatan Portugis dan China, Pahang menghasilkan beras, bijih timah dan hasil hutan

Payung diraja Pahang

Kerajaan Melayu yang Muda

1. Kelantan Asal usul nama Kelantan

i. Sejarawan China – Shen-Yau dari Dinasti Tang catat nama Kelantan sebagai Ho-lo-tan atau Kuo-lo-tan

ii. Menurut Gerini,nama Kelantan berasal dari gabungan perkataan ‘kolam’ bermaksud tanah dan perkataan ‘autam’ bermaksud

Singgahsana Pahang

9

sempadan. Bila digabung, jadi Kolantam yang akhirnya jadi Kelantan

Kelantan asalnya diperintah oleh beberapa orang raja yang di daerah berasingan.

Bila Long Yunus jadi Raja Kelantan, masyarakat Kelantan bersatu

1777 – Raja Long Yunus pindah ibu kotanya dari Kota Lubang Baru ke Kota Bharu

Pada akhir pemerintahannya, dia menghadapi pertikaian dengan Sultan Terengganu

1794 – Terengganu cuba serang Kelantan Selepas Long Yunus mangkat, Kelantan telah diserang

Terengganu pada 1795 dan 1800 Dalam serangan itu, Terengganu telah dibantu oleh Patani,

oleh itu, Kelantan tewas 1801 – Long Muhammad, putera Raja Long Yunus lancarkan

serangan balas dari Ulu Kelantan dan telah berjaya bebas dari tawanan Terengganu

Selepas perang, baru Long Muhammad mengisytiharkan dirinya sebagai Sultan Muhammad I

Untuk elak serangan luar, Sultan Muhammad I jalin hubungan diplomatik dengan Siam

1818 – Kelantan hantar bunga emas kepada Siam 3 tahun sekali dan Siam mambalasnya dengan beri hadiah berharga

Hasilnya, Terengganu tak lagi bermusuh dengan Kelantan Menurut catatan Rentse, Kelantan terletak di laluan

perdagangan antara Timur dan Barat Kuala Sungai Kelantan jadi tempat persinggahan pedagang

sebelum pergi ke Teluk Siam, Kemboja dan China Kelantan juga keluarkan wang emas yang dinamakan dinar

dan wang pitis Kelantan juga dikenali sebagai ‘Negeri Cik Siti Wan Kembang’ Iktibar – perpecahan sesama sendiri akan memudahkan

campur tangan kuasa luar Iktibar – perpaduan benteng utama untuk mengelakkan negara

kita daripada dijajah kuasa asing

10

Mahkota kebesaran negeri Kelantan

2. Terengganu Asalnya terletak di Kuala

Sungai Terengganu sekarang Asal usul nama Terengganu

i. Menurut Sultan Umar, Sultan Terengganu ke-9, nama Terengganu berasal dari perkataan taring anu, anu merujuk kepada sebutan sebagai harimau

ii. Menurut catatan China, Wang Ta Yuan, Terengganu telah wujud sebagai negeri sebelum 1386, berdasarkan catatan ini, nama Terengganu disebut sebagai Tong Ya Nong dan Teng Ya Nung

Kerajaan Terengganu muncul sekitar 1700 hingga 1703, Tun Zainal Abidin Paduka Maharaja, daripada keluarga Bendahara Pahang, telah dilantik jadi Sultan Terengganu dengan gelaran Sultan Zainal Abidin I

Baginda dilantik oleh Sultan Sulaiman Badrul Alam Shah, sultan Johor ketika itu kerana ada hubungan persaudaraan

11

Zaman kegemilangan Terengganu – semasa zaman pemerintahan Sultan Mansor Shah I (Sultan Terengganu ke-2)

Masa itu, Terengganu jadi perlabuhan pedalaman terpenting di kepulauan Melayu

Sultan Mansor Shah I melibatkan diri dalam perdagangan dan melantik wakil-wakilnya untuk menjaga urusan perdagangan

Antara barang yang diperdagangkan – lada hitam, emas dan bijih tiimah

Hasil keluarannya berjumlah lebih kurang 30 000 Dolar Sepanyol

Terengganu jalin hubungan persahabatan dengan Siam Hubungan ini berterusan apabila Siam minta bantuan

Terengganu untuk serang Raja Ligor pada 1765 dan telah dipersetujui oleh Sultan Mansor Shah I

Sultan Mansor Shah I hantar bunga emas ke Siam sebagai tanda persahabatan

Namun, Siam anggap Terengganu mengakui ketuanan Siam Sultan Omar – raja yang berpegang kuat pada ajaran Islam Terengganu – antara negeri terawal

menerima ajaran Islam Bukti 1 : penemuan artifak pada abad

ke-13, iaitu sebuah tembaga purba yang bertulisan ayat Al-Quran (Surah al-Kahfi dan al-Taubat) bertarikh 653 Hijrah bersamaan 1254 Masihi

Bukti 2 : Prasasti Terengganu yang bertarikh 702 Hijrah atau 1303 Masihi yang menyebut tentang sepuluh darma atau undang-undang khususnya hukum jenayah Islam ditemui

Iktibar – Pengurusan yang cemerlang berkait rapat dengan ketegasan dalam menegakkan kedaulatan negara

Sultan Terengganu telah tolak hubungan dengan Siam kerana Siam anggap bunga emas itu beerti Terengganu mengakui ketuanan Siam

Olehh itu, kita kena mempertahankan kemerdekaan dan kedaulatan negara agar tak dijajah oleh kuasa asing

12

Sebahagian Peta Negeri Terengganu

Singgahsana diraja

Tengkolok diraja

3. Selangor Asal usul nama –

sempena nama Sungai Selangor (tiada dari segi sejarah)

Kerajaan Selangor – kerajaan Melayu baru yang muncul pada kurun ke-18

Sebelum itu, pemerintahan di sini berasaskan kampung-kampung kecil yang beranjakan kerajaan Melayu Melaka

Sultan Selangor berasal daripada orang Bugis yang telah mendirikan penempatan mereka di Kuala Selangor dan Kuala Linggi

Ketika zaman Kesultanan Melayu Melaka, daerah wujud di Selangor seperti Jeram, Klang, Langat dan Selangor (Kuala Selangor) terletak di bawah jajahan Melaka

Semasa zaman pemerintahan Sultan Muzaffar Shah (1445-1458), Tun Perak (anak Bendahara Melaka) dilantik oleh orang Klang menjadi penghulu mereka

Kurun ke-17, orang Bugis mendiami kawasan pantai Selangor terutama Kuala Selangor dan Klang

13

Klang pada masa itu berada di bawah kuasa Orang Besar Klang yang bergelar To’ Engku Klang yang berasal daripada keturunan Sultan Johor yang berketurunan Bendahara

1700 – Orang Besar Klang hadiahkan cap mohor kepada Yamtuan Selangor untuk mentadbir kawasan Sungai Selangor

Kurun ke-18, kedudukan Bugis kukuh apabila Raja Lumu dilantik oleh Sultan Mahmud (Perak) menjadi Sultan Selangor dengan gelaran Sultan Salehuddin Shah

Sultan Ibrahim Shah (selepas Sultan Salehuddin Shah),telah berjaya memajukan Selangor dengan menjadikan Selangor sebagai pengeluar bijih timah

Kemajuan Selangor sebagai pengeluar bijih timah sebabkan Belanda nak takluk Selangor

Belanda menyerang Sultan Ibrahim Shah di Kuala Selangor Kemudian, Sultan Ibrahim Shah berundur ke Hulu Langat,

Bernam dan Pahang 1785 - Sultan Ibrahim Shah dengan bantuan Pahang telah

berjaya mendapat semula Kuala Selangor 1786 – Belanda mengepung Kuala Selangor Oleh itu, Sultan Ibrahim Shah meminta tolong daripada Perak Perak tandatangan perjanjian kerjasama antara Selangor dan

Perak Selepas Sultan Ibrahim Shah mangkat, Sultan Muhammad

Shah jadi sultan Iktibar – Setiap usaha yang dilakukan secara gigih pasti

mencapai kejayaan Iktibar – Permuafakatan dan perundingan perlu diamalkan bagi

mencapai matlamat

Sebahagian Peta Negeri Selangor

14

Mahkota Selangor

4. Negeri Sembilan Asal usul nama – terdiri daripada 9

daerah Negeri Sembilan terdiri daripada 9

buah daerah atau luak iaitu :i. Sungai Ujongii. Rembauiii. Jelebuiv. Joholv. Ulu Muarvi. Inasvii. Gunung Pasirviii. Terachiix. Jempul Kemajuan Melaka menarik minat

orang Minangkabau dari Sumatera ke Tanah Melayu, mereka menetap di Naning, Sungai Ujong dan Rembau

Mereka ingin menunjukkan taat setia mereka kepada Sultan Melaka kerana Sultan Melaka berasal dari Melayu-Jambi

15

Pada waktu itu, wujud empat daerah kepunyaan penduduk asli di situ iaitu Sungai Ujong, Klang, Jelebu & Johol, daerah ini berada di bawah penguasaan kerajaan Melaka

Kejatuhan Melaka ke tangan Portugis, kekuatan pengaruh Bugis di Johor serta bermulanya kesultanan Bugis di Selangor telah buat Negeri Sembilan jadi tak aman

Keadaan mendorong penghulu-penghulu di Negeri Sembilan memohon kepada Sultan Johor untuk dapat seorang putera raja bagi mantadbir negeri mereka

Johor tak dapat tolong dan memberi kuasa kepada mereka mendapatkan seorang anak raja dari Pagar Ruyong iaitu Raja Melewar

Raja Melewar ke Siak dan Johor untuk minta izin memerintah Negeri Sembilan

1773 – Raja Melewar ditabalkan sebagai Yamtuan Amalan melantik pembesar dari Pagar Ruyong berakhir

selepas Raja Lenggang menjadi Yamtuan besar Negeri Sembilan mengeluarkan bijih timah, beras dan hasil

hutan untuk kegiatan perdagangannya Iktibar – keamanan sesebuah negeri dapat dicapai apabila

keputusan dibuat secara muafakat

Rumah Minangkabau

Singgahsana Negeri Sembilan

16

Rumusan ...1. Pembentukan kerajaan Melayu memberi iktibar

bahawa proses pembinaan sesebuah negara bukanlah proses yang mudah kerana usaha tersebut memerlukan pengorbanan dan perjuangan

2. Semangat jati diri serta kegigihan penting untuk menegakkan sesebuah negara

Sekian...

Terima Kasih !!!

17

Sumber rujukan : Buku Teks Sejarah Tingkatan 1

Sumber Gambar : images.google.com