Tajuk 3:Persekitaran Kewangan di Malaysia Sipnosis TajukinimemberipendedahantentangkewangandiMalaysiayangmerangkumisistem kewangan,sistemperbankan,pasarankewangan,instrumentabungandankewangan syarikat. Hasil Pembelajaran Pada akhir tajuk ini, anda akan dapat: 1.Menerangkan sistem kewangan Malayasia dengan ringkas. 2.Menyenaraikan sistem perbankan dan jenis-jenisnya 3.Menghuraikan komponen-komponen dalam pasaran kewangan4.Mengenal pasti instrumen tabungan dan pelaburan. Kerangka tajuk-tajuk modul ini KewanganDi MalaysiaSistemPerbankan KewanganSyarikat Sistem Kewangan PasaranKewanganInstrumen Kewangan 3.1Sistem Kewangan Perkembangan pesat dalam ekonomi, perdagangan dan pembangunan perusahaan-perusahaan dinegarainimelahirkanpelbagaibentukinstitusikewangan.Institusikewanganwujuduntuk memenuhi peranan asasnya sebagai pengantara kewangan antara unit lebihan (surplus) dengan unit kurangan (defisit). Bank Negara Malaysia membentuk persekitaran kewangan negara yang boleh dilihat daripada dua perspektif iaitu :- Rajah 3.1 : Struktur Sistem Kewangan Malaysia Peranan Sistem Kewangan Sistem kewangan seluruh dunia termasuk di negara kita mendukung suatu fungsi asas ekonomi yang utama iaitu sebagai saluran pemindahan dana daripada unit lebihan kepada unit kurangan. Proses pemindahan dana dalam ekonomi berlaku menerusi dua keadaan seperti dalam rajah 3.2 Rajah 3.2 : Proses Pemindahan Dana Struktur Sistem Kewangan Malaysia Sistem Perbankan Pasaran KewanganUNIT LEBIHAN Isi rumah, Firma, Swasta dan Kerajaan UNIT KURANGAN Isi rumah, Firma, Swasta dan Kerajaan PEMINDAHAN SECARA LANGSUNG UNIT LEBIHAN Isi rumah, Firma, Swasta dan Kerajaan UNIT KURANGAN Isi rumah, Firma, Swasta dan Kerajaan PengantaraKewangan PEMINDAHAN SECARA TIDAK LANGSUNG Pemindahandanasecaralangsungberlakuterusantaraunitlebihankepadaunitkurangan.Dalamkaedahini,pihakyangmemerlukandanamencaripihakyangmempunyailebihandana untukdipinjamkan.Sebagaijaminansuatuinstrumenatausekuritidikeluarkanolehpihak peminjam yang membolehkan pemberi pinjaman menikmati faedah atau membuat tuntutan atas aset syarikat peminjam dimasa hadapan. Pemindahandanasecaratidaklangsungmenerusipengantarakewanganbermaksud,pihak yangmempunyailebihandanamenyimpanwangmerekakedalamakaunsimpananyang dikeluarkan oleh pengantara kewangan.Pengantara kewangan akan menjadi pihak yang akan mengagihkan dana kepada pihak yang memerlukan dalam bentuk pinjaman. 3.2Sistem Perbankan Sistem perbankan memainkan peranan penting dalam menggerakkan ekonomi negara.Bermula denganBankNegaraMalaysiayangberperanansebagaipengeluarmatawangtunggaldan bank-bankperdaganganyangmenjadipengambildepositterbesardalamnegaraini.Sistem perbankanberkembangmajumenjadilebihproduktifbagimenguruskankewanganyanglebih kompleks dan moden. Sistem perbankan dikelaskan kepada dua bahagian seperti berikut dalam rajah 3.3. Rajah 3.3 : Sistem Perbankan Institusi perbankan adalah kumpulan institusi yang mana tanggungan utamanya diterima adalah wang.IanyaterdiridaripadaBankNegaraMalaysia,bankperdagangan,banksaudagar,bank Islam,bankluarpesisir,syarikatkewangandanbankasing.Kesemuainstitusiperbankan dikawal selia oleh Bank Negara Malaysia. Pengantara kewangan bukan bank terdiri daripada institusi tabungan, syarikat insurans, syarikat saham amanah, syarikat pemajakan, syarikat kredit kewangan, dan syarikat modal usaha niaga danlain-lain.Pengantarakewanganbukanbankdiseliaolehpelbagaiagensidanjabatan kerajaan.Hanya syarikat insurans sahaja yang di kawal oleh Bank Negara Malaysia. Sistem PerbankanInstitusiPerbankan Pengantara Kewangan Bukan Bank Pengkelasansistemkewanganmerangkumisistemperbankandanpasarankewangandirumuskan dalam rajah 3.4 Rajah 3.4 : Sistem Kewangan : Sistem Perbankan dan Pasaran Kewangan PasaranKewanganwujudakibatperkembangandankepelbagaiandalamsistemkewangan negara.Perkembanganekonomidanperusahaan-perusahaanpentingdalamekonomi meningkatkankeperluanataspasarankewanganyangmantapsupayadanadapatdialirkan daripada unit lebihan kepada unit kurangan dengan lebih cekap dan murah. Pasaran Wang dan Pertukaran Asing Tempat dimana urusniaga jangka pendek berlaku Tidak mempunyai premis(tempat) yang tetap seperti pasaran ekuiti (Bursa Saham) Peserta dihubungi melalui telefon dan internet untuk membuat pesanan Dalam pasaran wang, instrumen yang didagangkan ialah instrumen kewangan dan deposit Pasaran wang menggunakan kadar faedah Pasaran pertukaran asing menggunakan kadar pertukaran mata wang asing Operasi pasaran wang dan pertukaran asing berlaku antara pihak yang mempunyailebihan dana jangka pendek dengan pihak yang mengalami kekurangan dana jangka pendek Sistem KewanganPasaran Kewangan Sistem PerbankanInstitusi Perbankan 1. Bank Negara Malaysia 2. Institusi Bank Bank perdagangan Bank saudagar Bank Islam Bank luar pesisir Syarikat kewangan 3. Lain-lain Syarikat diskaun Bank asing Pengantara kewangan bukan bank 1.Kumpulan wang amanah dan pencen 2.Syarikat insurans 3.Institusi pembiayaan pembangunan 4.Institusi tabungan Bank Simpanan Nasional Pertubuhan koperasi 5.Lain-lain Saham amanah Lembaga Tabung Haji Institusi kredit perumahan Syarikat pemajakan Syarikat pemfaktoran Syarikat modal usahaniaga Pasaran Wang & Pertukaran asingPasaran ModalPasaran DerivatifPihak yang mempunyai lebihan memasuki pasaran bagi memperoleh hasil faedah yang lebih tinggi Pasaran ini juga terlibat dengan urus niaga pembelian dan penjualan surat-surat hutang jangka pendek supaya dibeli oleh unit-unti lebihan Instrumen hutang yang diniagakan meliputi bil perbendaharaan, bil pertukaran, penerimaan jurubank, nota janji, sijil deposit boleh niaga, sijil pelaburan kerajaan, bon Cagamas, dan Bil Bank Negara Malaysia Urus niaga kesemua instrumen berlaku dalam dua peringkat Pertama:Pasaran dana antara syarikat diskaun, broker pasaran wang dan pengantara-pengantara kewangan lain Contoh:SyarikatbesarsepertiTelekom,TenagaNasionalBHdyang mempunyaidanalebihanakanmenyimpandalaminstrumen-instrumen pasaranwangbagimendapatkanpulangandaripadalebihandana tersebut. Kedua:Melibatkanurus niaga dana jangka pendek antara bank dan juga institusi kewangansesamasendiri.Urusniagaadalahdalambentukurusniaga wang semalaman, tujuh hari dan sebagainya Pasaran Modal Pasaran modal merujuk kepada pasaran formal yang memperdagangkan aset-aset kewangan jangka panjang seperti bon kerajaan atau swasta dan saham korporat Mempunyai struktur organisasi dan premis yang formal dikenali sebagai Bursa Saham Kuala Lumpur (BSKL) Dari segi operasi, ia bertindak menemukan pembeli dan penjual sekuriti pada sesuatu masa dengan diurus oleh broker pasaran modal Terdapat dua peringkat urus niaga iaitu : Peringkat Prima dan Sekunder.Urus niaga Prima melibatkan urus niaga sekuriti-sekuriti yang baru pertama kali diterbitkan Dua bentuk terbitan saham bagi pasaran prima iaitu ; terbitan awam permulaan(IPO) dan terbitan bermusim (seasonal issue) Pasaran sekunder melibatkan urus niaga jual-beli sekuriti yang sudah disenaraikan di bursa saham Pasaran Derivatif Pasaran opsyen dan niaga hadapan kewangan diwujudkan pada awal 90an. Ia bertujuan untuk menarik pelabur-pelabur asing dengan skop yang lebih luas dan tidak tertumpu kepada BSKL sahaja. Pada tahun 1995, Bursa Opsyen dan Kewangan Hadapan Kuala Lumpur (KLOFFE) mula diperkenalkan.Pada masa yang sama, Kontrak Niaga Hadapan kadar tawaran 3 bulan antara bank Kuala Lumpur (KLIBOR) didagngkan di Bursa Kewangan Malaysia (MME) Pada tahun 1996, Bursa Kewangan Malaysia ditukar kepada Bursa Komoditi dan Kewangan Malaysia (COMMEX) Pada tahun 1995, Rumah Penjelasan Derivatif diwujudkan. Pada tahun 2002, semua bursa-bursa ini disatukan menjadi Bursa Derivatif Malaysia (MDEX) 3.3Instrumen Tabungan Dan Pelaburan Institusi perbankan dan bukan perbankan menawarkan kepada penyimpan pelbagai jenis produk tabungan kewangan yang terdiri daripada akaun semasa, akaun tabungan, akaun deposit tetap dansebagainya.Denganmemahamisemuainstrumenyangterlibat,kitadapatmelihat bagaimana proses pemindahan dana dapat berjalan lancar bagi menjana pertumbuhan ekonomi. Instrumen-instrumen tabungan dan pelaburan yang terlibat adalah seperti berikut :- Akaun Semasa Akaun Deposit Tetap Sijil Deposit Boleh Niaga Perjanjian Beli Balik (Repo) Saham Biasa Bon Cari maklumat tentang ciri-ciri instrumen-instrumen di atas 3.4Kewangan Syarikat Pengurusan kewangan adalah satu bidang yang berkaitan dengan bidang perakaunan.Ahli-ahli kewangan dan pengurus kewangan menggunakan maklumat daripada jabatan perakaunan bagi membuatkeputusan-keputusankewanganpadasetiapmasa.Rekod-rekodperakaunan dijadikansebagaialatutamabagimengukurprestasisertakedudukansemasasyarikat berbanding pesaing-pesaing lain dalam pasaran. Maklumat kewangan sesebuah syarikat menunjukkan hal operasi dan kos yang dilibatkan dalam sesuatujangkamasa.Maklumattersebutberbentukkewangan(monetaryterms)danboleh digunakanolehpihakdalamandanluaran.Laporankewangandidokumenkandalambentuk penyata kewangan yang merangkumi tempoh 6 hingga 12 bulan. 3.4.1Pengguna Maklumat Kewangan Sesebuah syarikat wujud dalam persekitaran yang melibatkan pelbagai pihak.Pihak-pihak yang terlibat boleh dikategorikan kepada pihak dalaman syarikat dan pihak luaran. Rajah 2.5 : Pengguna Maklumat Kewangan PELABUR PEMIUTANG KERAJAAN PENGURUSAN PEKERJA PENGGUNA MAKLUMAT KEWANGAN DALAMANLUARAN 3.4.2Penyata-penyata Kewangan Penyata kewangan (atau laporan kewangan) ialah rekod formal kegiatan-kegiatan kewangan sesebuah perniagaan, orang perseorangan, atau entiti-entiti yang lain. Penyata kewangan memberikan pandangan keseluruhan keadaan kewangan jangka pendek serta jangka panjang bagi sesuatu perniagaan atau orang perseorangan. Semua maklumat kewangan perusahaan perniagaan yang disampaikan dengan cara berstruktur dan dalam bentuk yang mudah difahami dikenali sebagai penyata kewangan. Terdapat empat penyata kewangan yang asas:[1] 1.Kunci kira-kira: Juga dirujuk sebagai penyata kedudukan atau keadaan kewangan, ia melaporkan aset, liabiliti, danequiti pemilik syarikat pada sesuatu masa. 2.Penyata pendapatan: Juga dirujuk sebagai Penyata Untung Rugi (atau "P&L"), ia melaporkan pendapatan, belanja, dan untung pada sesuatu tempoh perakaunan. Ini termasuk jualan dan pelbagai belanja yang dikenakan sewaktu pemprosesan. 3.Penyata untung tertahan: Menerangkan perubahan dalam untung tertahan syarikat pada sepanjang tempoh pelaporan. 4.Penyata aliran tunai: Melaporkan kegiatan aliran tunai syarikat, khususnya kegiatan operasi, pelaburan, dan kewangan. Penyata kewangan merupakan satu rekod rasmi tentang aktiviti-aktiviti kewangan sesebuah entiti.Ia merupakan laporan-laporan bertulis yang menunjukkan kekuatan kewangan, prestasi kecairan sesuatu syarikat.Penyata kewangan juga menunjukkan kesan kewangan terhadap urus niaga perniagaan dan peristiwa-peristiwa dalam syarikat Lembaran Imbangan (Kunci Kira-Kira) Lembaran Kewangan menunjukkan kedudukan kewangan sesuatu entiti pada suatu tarikh tertentu.Ia merangkumi tiga elemen berikut:-Aset Sesuatu yang perniagaan miliki atau kawal Liabiliti Sesuatu yang perniagaan hutang kepada sesaorang Ekuiti Sesuatu yang perniagaan hutang kepada pemilik.Ekuiti mewakili jumlah modal yang baki setelah semua aset digunakan untuk membayar liabiliti yang ditanggung.Ekuiti adalah perbezaan antara aset dengan liabiliti Penyata Pendapatan (Penyata Untung Rugi) Penyata Pendapatan juga dikenali sebagai Penyata Untung Rugi.Ia melaporkan prestasi kewangan sesebuah syarikat.Prestasi kewangan syarikat ditentukan oleh untung atau rugi bersih yang diperoleh dalam suatu tempoh masa tertentu.Penyata pendapatan terdiri daripada dua elemen berikut:- Pendapatan Apa yang syarikat telah peroleh dalam sesuatu tempoh masa tertentu Perbelanjaan Kos yang ditanggung oleh syarikat dalam sesuatu tempoh tertentu Untung atau rugi bersih diperoleh dengan mencari perbezaan antara pendapatan berbanding perbelanjaan IAS 1 Presentation of Financial Statements sets out the overall requirements for financial statements, including how they should be structured, the minimum requirements for their content and overriding concepts such as going concern, the accrual basis of accounting and the current/non-current distinction. The standard requires a complete set of financial statements to comprise a statement of financial position, a statement of profit or loss and other comprehensive income, a statement of changes in equity and a statement of cash flows. Penyata Aliran Tunai Penyata Aliran Tunai menunjukkan pergerakan wang dalam bentuk tunai atau baki dalam bank dalam sesuatu masa tertentu.Pergerakan aliran tunai dibahagikan kepada segmen-segmen berikut:- Aktiviti Operasi Mewakili aliran tunai daripada aktiviti-aktiviti utama sesuatu perniagaan Aktiviti Pelaburan Mewakili aliran tunai daripada penjualan dan pembelian aset selain daripada inventori Aktiviti Pembiayaan Mewakili aliran tunai yang diperoleh atau dibelanjakan untuk membiayai atau membayar modal saham dan hutangdengan pembayaran faedah dan dividen IAS 1 Pr esent ati on of Fi nanci al Statements sets outt he overall r equirementsforfinancialstatements,incl udinghow t hey should be struct ur ed,t hemini mum requir ementsf or t heir cont ent and overriding concepts such as goi ng concern,t he accrualbasis of accounti ng and t he current/ non-current disti ncti on. The st andard r equiresa compl et e set offi nancialst at ements t o comprise a st at ement of financi alpositi on, a st atement ofpr ofit or l ossand ot her compr ehensi ve income, a statement of chang es i n equit y and a st at ementofcash fl ows.IAS 1 Presentation of Fi nanci al Statements sets outt he overall r equirementsforfinancial statements,incl udi nghow they should be struct ur ed,t hemini mum requir ements f or t heir cont ent and overriding concepts such as goi ng concern,t he accrual basis of accounti ng and t he curr ent/ non-curr ent disti ncti on. The st andard r equires a compl et e set offinancialst at ements t o comprise a st at ementof fi nanci alposi tion, a statement of profit or l ossand ot her comprehensi ve income, a st at ement of changes in eq uit y and a st at ement ofcash fl ows.