1 TOPIK 1MAKNA ULUM AL-QURAN OUM TOPIK 1 MAKNA ULUMAL-QURAN PENGENALAN Topik ini akan membincangkan makna Ulum dan makna al-Quran serta makna Ulum dan al-Quransecaragabungan(Ulumal-Quran).Maknaulumakandibincangkansecara perbandinganringkasmengikutpandanganahlifalsafah,ahlimaterialisdanpandangan syarak. Begitu juga dalam memaknakan al-Quran, akan dibincangkan dari segi terminologi dan mengikut pendekatanulama` mutakallimin, ulama` usul, fiqh dan cendikiawan bahasa Arab. Seterusnya barulah dibincangkan secara khusus tentang Ulum al-Quran: makna dan ilmu-ilmu yang terangkum di dalamnya serta fungsi-fungsinya. OBJEKTIF Beberapa objektif utama di gariskan dalam topik perbincangan ini iaitu:- 1.mendefinisikanulumsecaraperbandinganmengikutpandanganahlifalsafah dan ahli materialis serta pandangan syarak; 2.mendefinisikan al-Quran dari segi terminologi serta mengikut pendekatan ulama mutakallimin, uluma usul fiqh dan cendikiawan bahasa Arab; 3.mendefinisikan ulum al-Quran dari segi bahasa dan istilah syarak; 4.menjelaskanbidang-bidangilmuyangterangkum/berkaitandalamperbahasan Ulum al-Quran; dan 5.menghuraikan fungsi-fungsi Ulum al-Quran. PETA MINDA 2 TOPIK 1 MAKNA ULUM AL-QURAN OUM PENDAHULUAN SebelumkitamembincangkandenganlebihlanjuttentangUlumal-Qurandanperkara-perkarayangberkaitandengannya,adalahlebihbaikkitalihatdahuluapakahyang dimaksudkan dengan kalimah Ulum al-Quran. Ulum al-Quran terdiri daripada dua perkataan yang tersusun dalam bentuk idhafiy) ( . Padaumumnyaiabermaksudbeberapailmuyangadahubungannyadenganal-Quran yang diwahyukan kepada Nabi Muhammad s.a.w.. 1.1MAKNA ULUM KalimahUlum) ( adalahjamak(plural)kepadakalimahilmu )( . Pengertianilmu dari segi bahasa adalah satu kalimah masdar) ( yang membawa erti memahami dan mengetahui) ( . Oleh itu kalimah ilmu fahamdanmakrifat) ( mempunyaigambaranyangsama.Kalimahilmujugabolehdimaksudkansebagaiketetapandalamberfikirmengenaisesuatuperkara) ( .Kalimahilmuini kemudiannyaditafsirkandenganberbagaidefinisimengikutpendapatahli-ahliyang tertentu dalambidang masing-masing sebagaimana huraian ringkas berikut: (a) Pandangan Ahli Falsafah (Hukama`) Adatigapendapatdalammendefinisikanilmu/ulumdikalanganahlifalsafah. Petama;merekaberpendapatbahawailmuituadalahgambaranterhadapsesuatu yangwujuddalamakalataupemikiran.Kedua;iajugadidefinisikansebagaikewujudangambaranterhadapsesuatudidalamakalpemikiran.Ketiga; mengatakan bahawa ilmu itu ialah suatu keadaan akal yang tertarik kepada sesuatu apabila sesuatu itu dapat diketahui. Dariketiga-tigadefinisitersebut,paraahlifalsafahlebihcenderungberpegangdan menggunakanpendapatyangpertamaiaitu;Gambaranterhadapsesuatuyang wujud dalam akal atau pemikiran ) (. (b) Pandangan Golongan Materialis (Maddiyyun) Golonganmaterialis(maddiyyun)berpendapatbahawailmuituialahkeyakinan-keyakinanberdasarkankepadapanca-inderasemata-mata.Denganertikatalain, merekamendefinisikanilmuialahmaklumat-maklumatatau fakta-faktayangkonkrit yangmengaitkansegalapersoalanyangberkaitankehidupandanperundangan kehidupan. (c) Pandangan Syarak (Agamawan) GolonganulamaIslamkhususnyaulama`Fiqhberpendapatbahawailmuituialah mengenal Allah Taala dan tanda-tanda kewujudan dan kekuasaan-Nya iaitu segala laku perbuatan-Nya terhadap makhluk-Nya. Dalam hubungan ini al-Imam al-Ghazali menyatakan:KalimahilmupernahdimaksudkandenganmengenalAllah,tanda-tanda kewujudan-Nya dan laku perbuatan-Nya terhadap makhlukNya. Kefahamanyangmendalammengenaisesuatumasalahyangdiyakini penyelesaiannya berdasarkan ajaran yang sebenar.

3 TOPIK 1MAKNA ULUM AL-QURAN OUM (d) Takrif Ilmu pada Pandangan Pengkaji-pengkaji Ulum al-Quran Ada tiga takrif yang diberikan oleh para pengkaji Ulu al-Quran, iaitu: (i)Persoalan-persoalannazori) ( amyangwujuddalamakal;disampingitu ada juga mereka yang mentakrifkan sebagai persoalan-persoalan nazori yang mudah dan persoalan-persoalan nazori yang juzi. As-Saad dan Abdul Hakim berkata:IlmuyangdimaksudkandalamUlumal-Quranialahsekumpulan maklumat yang berkaitan dengan al-Quran. (ii)Kegiatan akal untuk mendapatkan maklumat tertentu. (iii)Keupayaanakaldalammenghasilkanmaklumatdankeupayaanakaldalam mengeluarkan maklumat. Kesimpulannya bahawa ilmu pada pandangan ahli Ulum al-Quran ialah sekumpulan maklumat yang didapati dengan cara yang wajar dan maklumat-maklumat ini berupa topik-topik kajian, tujuan kajian samada berupa tasawwur atau tasdiq. 1.2MAKNA AL-QURAN 1.2.1Al-Quran Munurut Bahasa Lafazal-QuranitudaribahasaArab.Menurutmaknabahasaialahsamaertinyadengan lafazal-Qiraatertinyabacaan.Walaupunlafazal-Quranituberbentukmasdarertinya bacaan,tetapimaksudnyaialahmafulyangmembawa ertiyangdibaca.Dalamkaedah balaghah biasa disebut : , = - -|,-- - ==' 3:| . Paraulama`Ulumal-Qurantelahmengutarakanberbagaipendapatdanpentafsiran tentangasalkalimahini.Adakahkalimahtersebutdiambildarikalimahlainataukalimah tersebutmerupakankalimahkhasbagial-Quranitusendiri.Pendapat-pendapattersebut dapat kita ringkaskan seperti berikut: (i)Al-Asy`ari;ahliIlmuKalam,pemukaaliranSunnahwaal-Jama`ah(w324H) berpendapatbahawakalimah al-Quran(tidakmemakai )dan diambildarikalimah yang bererti menggabungkan. Ini disebabkan kerana surah-surah dan ayat-ayat al-Quran itu dihimpun dan digabungkan dalam satu mashaf. (ii)Al-Zajjaj;pengarangkitabMa`anial-Quran(w311H)berpendapatbahawalafazal-Quranitu(mempunyai)danberwazanfu`lan) ( dandiambildarikalimahal-Qur`u) ( ertinyahimpunan.Inikeranaal-Quranmerupakankitabsuciyang menghimpunkan intisari ajaran-ajaran dari kitab-kitab suci sebelumnya. (iii)Al-Lihyani;seorangahlibahasa(w215H)berpendapat bahawakalimah al-Quranitu berhamzah( ) dan merupakan masdar( ) yang diambil dari kalimahQara`a()yangberertimembaca.Lafazal-Quranitumenurutnyaadalahmasdarbi makna ism maful( ) jadi al-Quran itu maknanya al-Maqru` () yang bermaksud (yang dibaca). 4 TOPIK 1 MAKNA ULUM AL-QURAN OUM (iv)Sebahagianulama`termasukImamAs-Syafi`e;berpendapatbahawakalimahal-Quranitutidakdiambildarimana-mana perkataanlain.Iaadalahkatanamakhas bagikitabAllah.Iasamasahaja(dariseginama)dengankitab-kitablainseperti Taurat,ZaburdanInjil.Semuanyaituadalahnamabagikitab-kitabAllahyang diturunkan kepada Nabi-Nabi Musa, Daud dan Isa sebagai pegangan dan pedoman umat-umat nabi berkenaan. Daribeberapapandangandiatas,kitalebihmiripkepadapendapatyangkeempatyang dikemukakan oleh sebahagian ulama` termasuklah Imam as-Ayafie. Al-Quran juga kadang-kadang di sebut al-Furqan( ), kerana ia adalah wahyu Allah yang mengajar manusiadapat membezakan di antara yang hak dan yang batil. Al-Furqan jugadimaksudkan bahawa; al-Quranitutidakditurunkansekaligus,ia diturunkansecara bercera-cerai,sedikitdemisedikitkepadaRasulullahs.a.w.hinggasempurna. Dimaksudkanjugadenganal-Furqanialahmembezakanantarasatuayatdenganayat yanglaindiwaktuianyaditurunkan,ataubolehjugadimaksudkandenganperbezaan antara kedudukan satu surah atau ayat dengan surah atau ayat yang lain di dalam mashaf Al-Quran. Firman Allah:

8$6 ? %!# $%9# ? 6 39 = =9 #

Maksudnya: Maha Suci Allah yang telah menurunkan al-Furqan kepada hamba-Nya, agar menjadi pemberi peringatan kepada seluruh alam. Surah al-Furqan: ayat 1) Kedua-duanamaini(al-Qurandanal-Furqan)adalahnamayangmasyhurdanbiasa digunakan oleh ramai ulama`. Ada lagi nama-nama lain yang digunakan seperti; al-Kitab, az-Zikr,at-Tanzil dan lain-lain lagi. 1.2.2Al-Quran Menurut Istilah Pembahagian Kalam Sebelumkitamembincangkanmaknaal-Quranmenurutistilah,adalahlebihutamakita membincangkanterlebihdahulutentangKALAM.Sebagaimanayangdiketahuibahawaal-QuranituadalahKALAMALLAH,bukankalammanusia.Hakikatinitidakdiragukan lagi. Adalah juga dimaklumi bahawa manusia juga mempunyai kalam. Kalimah kalam boleh dimaksudkan dengan dua pengertian: (i)Boleh dimaksudkan sebagai proses percakapan. (ii)Boleh dimaksudkan hasil dari proses percakapan. Di samping itu kalam ada dua jenis: (i)Kalam lafzi I @ H (ii)Kalam nafsi ( @ ) 5 TOPIK 1MAKNA ULUM AL-QURAN OUM Demikianitu,percakapanmanusiayanglafzidenganmaksudprosespercakapanialah prosesmenggerakkanlidahdanorgan-organlainyangbolehmembantupercakapan sehinggadapatmengeluarkanbunyihuruf-hurufberkenaanatautertentu.Sementaraitu percakapanmanusiayanglafzidenganmaksudhasildariprosespercakapanialah kalimah yang dituturkan dengan lidah melalui proses percakapan itu. Percakapanmanusiayangnafsidenganmaksudprosespercakapanialahproses percakapanyangberlakudalamakalnyadantidakdikeluarkanmelaluilidahdanorgan-organpercakapanyanglain.Percakapanmanusiayangnafsidengnamaksudhasildari prosespercakapanialahkalimah-kalimahyangdituturkandalamakal(bukandengan lidah)melaluiprosespercakapanyangnafsiitu.Daliladanyapercakapanmanusiayang nafsi ini jelas melalui Firman Allah: $' #` 9 $6` `9$% `F& $%6 Maksudnya:Yusufmenyembunyikandalamhatinyadantidakdilahirkannyakepada mereka, lalu ia berkata kamu semua lebih jahat. HadisNabis.a.w.jugaadamenjelaskanwujudnyajenispercakapannafsiini.At-Tabrani meriwayatkandariUmmiSalamahr.a.bahawadiamendengarseoranglelakibertanya kepada Rasulullah s.a.w. dengan katanya: .,-| .=,-v - . ,| =| . ==-v _ Maksudnya:Didalamhatisayaberkatasesuatu,seandainyasayakeluarkan(bercakap dengan lidah), nescaya saya telah menggugurkan pahala saya. Lalu Rasulullah s.a.w. bersabda: -,- v -:| c|. v Maksudnya: Hanya orang mukmin sahaja yang mengeluarkan kata-kata demikian. DarihadisinikitadapatiNabis.a.w.mengistilahkanprosespercakapanyangberlaku dalamakalitusebagaikalam(percakapan).Jadidapatlahdisimpulkanbahawa percakapan itu ada dua jenis, sebagaimana yang telah diterangkan di atas. Begitulah juga halnya dengan Kalam Allah. Kadang-kadang ia bermaksud kalam nafsi dan kadang-kadang bermaksud kalam lafzi. Golongan Mutakallimin menggunakan kalam Allah denganmaksudkalamnafsikeranamerekabiasanyamengkajidanmemikirkantentang sifat-sifatnafsiAllahdisampngmerekamenganggapbahawakalamAllahituadalah bukan makhluk. Sementaraitu,golonganusuliyyin fuqaha`,ulama`bahasamenggunakankalamAllahitu denganmaksudkalamlafzi.Walaupunbegituadajugadarikalanganmerekaini menggunakankalamAllahdengnamaksudkalamnafsisepertimanapenggunaan 6 TOPIK 1 MAKNA ULUM AL-QURAN OUM Mutakallimin. Faktor yang mendorong golongan ini memakai maksud ini adalah bertujuan supayamudahbagimerekamelakukanistidlaluntukmenentukanhukumbagisesuatu perkara.Sementaraulama`bahasapulabertujuanuntukmengkajiunsur-unsurmukjizat yangterdapatdalamal-Quran.Untuktujuaninisemuamakamerekamemakaimaksud kalam Allah itu dengan kalam lafzi. 1.2.3Makna Al-Quran pada Pandangan Mutakallimin SebagaimanayangdiketahuibahawamutakalliminmenggunakankalamAllahdengan maksudnafsi.Berdasarkantasawwurinimerekaberpendapatbahawa al-Quranituperlu dikaji dari dua aspek: (i)BahawaianyaadlahkalamAllahyangpalingistimewajikadibandingkandengan kalam Allah yang lain; (ii)BahawaianyakalamAllahyangbersifatqadimdanbukanmakhluk,keranaituia sama sekali tidak bersifat baharu. Adalah dimaklumi juga bahawa kalam Allah yang nafsi dimaksudkan dengan dua maksud, sebagamana juga kalam nafsi basyari, iaitu: (i)dengan maksud proses percakapan ) -~- _-- _- ( (ii)dengan maksud hasil dari proses percakapan) -~-'- J~'= _-- _- ( Walaubagaimanapunperluditegaskanbahawamaksud-maksudinihanyaberupa perbandingandenganpercakapanmanusiasupayamudahdifahamiakanhakikatkalam Allah. Sifat Allah adalah berbeza sama sekali dengan sifat makhluk. Berdasarkan kalam Allah yang nafsi dengan maksud proses percakapan, ada segolongan ulama`mentakrifkankalamAllahitusebagaisatusifatqadimyangwujuddalambentuk kalimat-kalimatbayangan) ( yangterdiridariawalsurahal-Fatihahhingaakhir surahan-Nas.Kalimat-kalimatbayanganinipadahakikatnyaadalahazalidantidak berbentukhurufyangdituturkanatauyangterlintasdifikirandanruh.Jelasnyaiabukan kalimah hakikiyangberbentukhuruf dansuara bagimenafikan sifatmakhluknya.Iajuga dikatakan) (- ghair muta`aqubah: kerana sifat ta`aluq akan membawa maksud bahawaiaakanmenempatimasa,sedangkanmasaadalahsalahsatudarisifatbaharu (makhluk).Iajuga dikatakan)( kerana al-Quranitusatu hakikatyang tersusun-atur dan mempunyai keistimewaan yang tersendiri. BerdasarkankalamAllahyangnafsidenganmaksudhasilprosespercakapan,takrifal-Quran diberikansebagaikalimat-kalimat dalam bayangansahajayangbersifatazalidan murattabahdanghairmuta`aqibah,yangtidakberbentukhurufyangdituturkan,yang terlintas di fikiran dan yang wujud pada roh. 7 TOPIK 1MAKNA ULUM AL-QURAN OUM 1.2.4MaknaAl-QuranMenurutGolonganUsuliyyin,Fuqaha`dan Lughawiyyin Ada beberapa takrif yang dikemukakan bersama oleh mutakallimin, usuliyyin, fuqaha` dan lughawiyyin seperti berikut: (i)Al-QuranadalahkumpulankalimatyangditurunkankepdaNabiMuhammads.a.w. yangterdiridariawalsurah al-Fatihahhinggaakhirsurahan-Nasyangmempunyai ciri-ciri keistimewaan yang tersendiri. (ii)Al-Quranadalahhuruf-hurufyangtertulisdalammushaf.Takrifiniadalahyang termasyhur di kalangan fuqha`. Kesimpulan Makna Al-Quran Dariperbincangandiatasdapatlahdiambilkesimpulanbahawaparaulamahanya berbeza dalam memberi gambaran terhadap al-Quran itu sahaja, ada yang memberi takrif yangpanjangdenganmemasukkansemuacirri-cirikeistimewaanal-Quranitu,adapula yangmemberitakrifpendeksahajadanadayangmemberitakrifyangtidakterlampau panjang dan tidak terlampau pendek. Takrif panjang yang pernah dikemukakan ialah: Al-QuranadalahkalamAllahyangbermukjizatyangditurunkankepada NabiMuhammads.a.w.yangditulisdalammushaf,yangdipindahkandari satugenerasikesatugenerasisecaratawaturdanmendapatpahala dengan membacanya. Takrif pendek pula ialah: Al-Quran adalah kalam Allah yang bermukjizat. Alasan bagi mereka yang membuat takrif begini ialah kerana mukjizat itu adalah satu sifat yangzatibagial-Quran,disampingianyamerupakanbuktiutamakepadakebenaran NabiMuhammads.a.w.danjugamerupakantandayangtepatdannyatabagial-Quran sebagaikalamAllah.Berdasarkanalasaninimerekamemberitakrifringkasyang sedemikian rupa. Antara takrif-takrif pendek yang lain ialah: (a)Kalam Allah yang dipindahkan ke dalam mushaf secara tawatur.Alasan bagi takrif seperti ini ialah bahawa kedua-dua sifat ini dipindahkan ke dalam mushafdansecaratawatur sudahcukupuntukmenerangkan al-Quranituadalah lain dari kitab-kitab lain. (a) Kalam Allah yang diturunkan kepada Nabi Muhammad s.a.w. yang bermukjizat. Alasanbagitakrifinipulaialahbahawasifat-sifatselaindarikedua-duasifatini diturunkan kepada Nabi dan bermukjizat adalah sifat yang tidak begitu penting bagi al-Qurankeranakedua-duasifatinilahtelahmenjadikanal-Quranwujudsejakdari zaman Nabi lagi. 8 TOPIK 1 MAKNA ULUM AL-QURAN OUM Antara takrif yang sederhana pula ialah: (a)KalamAllahyangditurunkankepadaNabiMuhammads.a.w.,yangdipindahkan secara tawatur dan mendapat pahala dengan membacanya. Alasanpendapatiniialahsifat-sifattersebutsesuaidengankehendak-kehendak usuliyyin. Kalam adalah jenis bagi al-Quran. Maksudditurunkan kepada nabi ialah menafikan yang diturunkan kepada nabi-nabi yang lain seperti Taurat, Injil dan lain-lain. Maksuddipindahkan secara tawatur pula ialah menafikan sebarangbacaan yang telah dimansuhkan dan bacaan yang tidak mutawatir. 1.3. MAKNA GABUNGAN ULUM DAN AL-QURAN (ULUM AL-QURAN) Ulum Al-Quran adalah tarkib idhafi ) (yang membawa maksudsekumpulan ilmuyangberkaitandenganal-Quran.Perkataanilmudijamakkanmenjadiulum, kerana ilmu-ilmu yang berkaitan dengan al-Quran bukansatu ilmu sahaja, malah banyak yangakandibincangkanselepasini.IatermasuklahilmuTafsir,ilmuQiraat,ilmuRasm Uthmani, ilmu Ikjaz, ilmu Asbab Nuzul, ilmu Nasikh dan Mansukh, dan lain-lain lagi. Sebelummasukdalamperbincanganseterusnya,cubaandafikirkan secara kritis adakah ilmu-ilmu hasil dari kajian manusia seperti matematik, kejuruteraan,kedoktorandansebagainyatermasukdalamperbincangan Ulum al-Quran. 1.3.1Bidang dan Skop Perbahasan Ulum Al-Quran BidangdanskopperbahasanUlumal-Quransangatbanyakdanluas.MalahbagiAs-Sayutiberpendapat,ilmukejuruteraan,ilmuperubatandansebagainyaadalahtermasuk dalam Ulum al-Quran. AbuBakaral-Arabidalamkitabnyaat-Ta`wil) ( berkata:Ulumal-Quranberjumlah 77,450 ilmu iaitu satu jumlah empat kali ganda dari kalimat-kalimat al-Quran, kerana setiap kalimatituadamaknazahirdanmaknatersirat.Inihanyabiladikajikalimatnyasahaja. Apabiladikajisusunanayat,makailmunyatidakdapatdikiradandiketahuimelainkan Allah sahaja. Dari pendapat kedua-dua tokoh di atas, jelas bahawa maksud mereka ingin memasukkan segalailmuyangdisentuhdalamal-Quransamadasecaralangsungatautidaklngsung adalah termasuk dalam kajian Ulum al-Quran. Sebenarnyaal-Quranadalahkitabhidayatdanikjaz(). Lantarandua perkarainilah iaditurunkan.Jadisebarangilmuyangberkaitandengnahidayatdanikjazmakaia dianggapsebagaiUlumal-Quran.Olehitu,ilmu-ilmulainsepertiilmuAlam(Geografi), pertukangandansemuailmuyangbaruditemuisepertikejuruteraandanmatematik, ekonomi dan sosiologi dan lain-lain lagi tidaklah dianggap sebagai Ulum al-Quran, kerana al-Qurantidakditurunkanbertujuanmembuktikanteorikejuruteraanmisalnya,jugatidak 9 TOPIK 1MAKNA ULUM AL-QURAN OUM bertujuanmempastikanhukum-hukumkejuruteraandanbegitusebaliknyakejuruteraan tidakdigunakanuntukmenerangkanayat-ayatal-Quran.Walaupunal-Quranada membuatgesaandangalakansupayamempelajarikejuruteraan,tetapiseruanitu bukanlahbolehdijadikadalil(bukti)untukmenjadikankejuruteraansebagaisatudari kajianUlumal-Qurankeranakejuruteraanbukanlahfaktorutamaal-Quranditurunkan. Faktor utama al-Quran diturunkan ialah hidayah dan ikjaz. Kesimpulannya, Ulum al-Quran ialah satu kajian atau perbahasan yang berkaitan dengan al-Quran dari segi penurunan, penyusunan, pengumpulan, penulisan, bacaan, tafsir, ikjaz, nasikh-mansukh, penjelasan terhadap kekeliruan atau salah faham terhadap al-Quran dan sebagainya. Maudhu`(bahankajian)Ulumal-Quranpulaialahal-Quranitusendiri.Iaitu darisegi apa yang disebutkan dalam takrifnya. Perbahasannya setiap segi itu adalah secara bersepadu yang diletakkan di bawah satu disiplin ilmu iaitu disiplin Ulum al-Quran. AdapunperbahasanberkaitanUlumAl-Quransecaraumumnyameliputibidang-bidang berikut, iaitu: 1.Ilmu Tafsir Dan Tawil 2.Ilmu Irab Al-Quran 3.Ilmu Qiraat 4.Ilmu Nasikh Dan Mansukh 5.Ilmu Sebab Nuzul 6.Ilmu Makki Dan Madani 7.Ilmu Fadail Al-Quran 8.Ilmu Nuzul Al-Quran 9.Ilmu Gharib Al-Quran 10.Ilmu Amthal Al-Quran 11.Ilmu Majaz Al-Quran 12.Ilmu Abat Muhkamat Dan Mutasyabihat 13.Ilmu Jadal Al-Quran 14.Ilmu Aqsam Al-Quran Ilmu Tafsir dan Tawil) ( Ilmu ini merupakan ilmu yang mula-mula dibincangkan yang mana sejarah kemunculannya dapatdikesanbermulapadaabadke-2Hijrah.Ekorankemunculanilmuinilah,maka selepas itu lahir ilmu-ilmu lain yang berkaitan dengan Al-Quran.Ulama yang muncul yang bertindakmengkajisertamenyusunilmuTafsirberasaskankoleksidanriwayatdaripada sahabat ialah: 10 TOPIK 1 MAKNA ULUM AL-QURAN OUM 1.Syubah Ibn Al-Hajjaj yang meninggal pada tahun 160 Hijrah. 2.Sufyan bin Uyainah yang meninggal pada tahun 198 Hijrah. 3.Waqi Al-Jarrah yang meninggal dunia pada tahun 197 Hijrah. 4.Ibn Jarir Al-Tabari yang meninggal dunia pada tahun 310 Hijrah. Kitab karangan Ibn JarirAl-Tabariinimerupakansalahsebuahkitabyangungguldanterkenaldan berkekalan sebagai rujukan penting hingga kini. Pada peringkat awal perkembangan dan penulisan ilmu Tafsir berlangsung pada abad ke-3 Hijrah, bentuk Tafsir yang muncul dapat dibahagikan kepada dua bentuk: (a)Al-Tafsir Bi Al-Mathur atau Al-Tafsir Bi Al-Manqul. (b)Al-Tafsir Bi Al-Rayi atau Al-Tafsir Bi Al Maqul. Ilmu Irab Al-Quran) ( Sejaran awal yang dapat dikesan serta orang yang memain peranan sebagai pelopor dan meletakkan batu asas terhadap perkembangan ilmu yang berkaitan dengan Irab Al-Quran ialah Saidina Ali bin Abu Talib. Di mana Saidina Ali telah menyarankan dan menyuruh Abu Aswad Al-Dualiyangmeninggal dunia padatahun 69Hijrah.SaidinaAlitelahmenyuruh beliausupayamembuatkaedah-kaedahbahasaArabdemimenjagakesuciandan ketinggian bahasa itu. Namun begitu, pada masa itu hingga penghujung abad ke-4 Hijrah masih belum wujud kitab lengkap dan tersusun yang dihasilkan berkaitan Irab Al-Quran. Apa yang dapat dikesan, pada abad ke-5 Hijrah telah muncul kitab yang disusun berkaitan dengan Irab Al-Quran. Antara tokoh terlibat dan kitab yang dihasilkan ialah: 1.Abu Amar Al-Dani. Beliau telah Berjaya menghasilkan kitab yang berkaitandengan Irab berjudul: Al-Taisir Bi Al-Qiraat Al-SabI dan kitab Al-Muhkam Fi Al-Nuqat. 2.Ali bin Ibrahim Ibn Said Al-Khaufi. Beliau menyusun kitab Irab Al-Quran. Ilmu Qiraat ) ( Orang pertama yang menyusun kitab berkaitan Ilmu Qiraat ialah Abu Ubaid Al-Qasim Ibn Salam. Ilmu Nasikh dan Mansukh ) ( SejarahawaltentangkitabNasikhdanMasukhyangdapatdikesanialahbermulaabad ke-3 Hijrah. Tokoh ulama yang telah bertanggungjawab menyusun kitab berkaitan dengan Ilmu Nasikh Dan Mansukh ialah Abu Ubaid Al-Qasim Ibn Salam. Ilmu Sebab Nuzul ) ( Kemunculan ilmu ini bermula pada abad ke-3 Hijrah. Orang yang menjadi pelopor kepada penyusunan dan pembukuan kitab berkaitan dengan ilmu Asbab Al-Nuzul ialah Ali Ibn Al-Madini yang meninggal dunia pada tahun 34 Hijrah. 11 TOPIK 1MAKNA ULUM AL-QURAN OUM Ilmu Makki Dan Madani)( Ilmuinidibincangkansecarakhususbermulaabadke-3Hijrah.Penyusunanilmuini diploporiolehMuhammadIbnAyyubAl-Darrisyangmeninggalduniapadatahun294 Hijrah. Ilmu Fadail Al-Quran ) ( IlmuinimembincangkantentangkelebihanAl-Quran.Antaratokohutamayang membincangkan ilmu ini ialah: 1.Abu Ubaid Al-Qasim Ibn Salam 2.Abu Bakar Muhammad Ibn Al-Qasim Al-Anbari yang meninggal dunia padatahun 328 Hijrah.Beliau telah menyusun kitab Ajaib Al-Quran. Ilmu Nuzul Al-Quran ) ( Ilmuinimembincangkantentangcara-caradanbentuksertaperingkatpenurunanAl-Quran kepada Nabi.Ilmu ini dipelopori dan dibahaskan oleh Abu Bakar Muhammad Ibn Al-QasimAl-AnbarididalamkitabnyaAjaibAl-Quran.Antaralainbeliaujugatelah membincangkandidalamkitabnyaitutentangpenurunanAl-QurandenganTujuhHuruf, Penulisan Mashaf, Bilangan Surah, Ayat seta Kalimah Ilmu Gharib Al-Quran ) ( Ilmu ini dibincangkan secara langsung dan ulama pertama yang menyusun kitab berkaitan denganGharibAl-QuranialahAbuBakarAl-SijistanidalamkitabnyaGharibAl-Quran.Beliau meninggal dunia pada tahun 330 Hijrah. Ilmu Amthal Al-Quran ) ( Ilmu ini membicarakan tentang perumpamaan serta perbandingan yang terdapat di dalam Al-Quran.AntaratokohulamaterkemukayangmembicarakantentangilmuiniialahAl-Mawardi yang meninggal dunia pada tahun 450 Hijrah. Ilmu Majaz Al-Quran ) ( Ulama yang menjadi pelopor dan menyusun kitab pertama berkaitan ilmu ini ialah Ibn Abd Al-SalamyangmenyusunkitabMajazAl-Quran. Beliaumeninggal dunia pada tahun665 Hijrah. Ilmu Ayat Muhkamat dan Mutasyabihat ) ( Ilmu ini muncul secara khusus pada akhir abad ke-7 Hijrah. Ilmu ini membahaskan tentang ayat-ayatMuhkamdanayat-ayatMutasyabihyangterdapatdalamAl-Quranserta perbezan antara keduanya menurut gaya bahasa Arab. 12 TOPIK 1 MAKNA ULUM AL-QURAN OUM Ilmu Jidal Al-Quran ) ( Ilmuinimunculpadaakhirkurunke-7Hijrah.Ilmuinimembincangkantentanghujahdan dalilyangdigunakandalamAl-Qurandalammenetapkansesuatumenurutgayabahasa Arab.UlamayangmenjadipelopordanpenyusunnyaialahNajmuddinAl-Tufiyang meninggal dunia pada tahun 716 Hijrah. Ilmu Aqsam Al-Quran ) ( Ilmu ini muncul secara lansung pada penghujung kurun ke-7 Hijrah. Ilmu ini membicarakan tentangjenis-jenissumpahAllahyangterdapatdidalamAl-Quran.Ulamapeloporyang telahmenyusunkitabberkaitandenganAqsamAl-QuranialahIbnAl-Qayyimyang meninggal dunia pada tahun 752 Hijrah. 1.3.3Faedah Mempelajari Ulum Al-Quran Faedah mempelajari Ulum al-Quran pula ialah untuk mengetahui segala ilmu pengetahuan yangterdapat dalamal-Quran dengantujuanmempergunakanilmu-ilmuinidalamusaha untuk mempertahankan al-Quran supaya tidak terhapus, untuk memahami dan mendalami tafsiral-Quranyangbanyakmengandungirahsialmupengetahuansamadayangtelah terbongkar atau pun yang belum. Mempelajari serta mendalami Ulum Al-Quran memberi faedah yang besar kepada individu dan masyarakat, antaranya: 1.Dapatmenguasaiberbagai-bagaibidangilmupngetahuanyangterdapatdalamAl-Quran. 2.DapatmenambahkankeyakinankepadapengkajiAl-Quranbahawaiamerupakan sebuah kitab suci daripada Allah dan bukannya ciptaan manusia. 3.Dapatmengetahuisejarahdanperkembanganal-Quransemenjakiaditurunkan sampai sekarang, di mana jalan penyampaiannya adalah secara mutawatir. 4.DapatmembantupengkajiuntukmemahamikandunganAl-Quranserta mengeluarkan hukum daripadanya. 5.DapatmempelajariilmusertaayatNasikhdanMansukh,AsbabAl-Nuzuldan perkara yang berkaitan dengan Al-Quran. 6.UntukmemahamiKalamAllahatauAl-Quransebagaimanayangditerangkanoleh Rasulullah, para sahabat dan tabiin. 7.Untuk mengetahui metod ahli Tafsir mentafsir Al-Quran. 8.Mengetahui keistimewaan ahli Tafsir dalam mentafsirkan ayat-ayat Al-Quran. 9.Dapat mentafsir Al-Quran dengan baik. 13 TOPIK 1MAKNA ULUM AL-QURAN OUM Sebagai kesimpulan, dapatlah dikatakan bahawa faedah mempelajari Ulum al-Quran ialah dapat mengetahui segala ilmu pengetahuan yang terdapat dalam al-Quran dengan tujuan mempergunakan ilmu-ilmu itu dalam usaha untuk mempertahankan al-Quran supaya tidak terhapus, untuk memahami dan mendalami tafsirannya yang banyak mengandungi rahsia-rahsia ilmusamada yang telah terbongkar atau yang belum.