8/3/2019 NOTA-PKE[1]

1/18

KESIHATAN GIGI DI SEKOLAHKONSEP & MATLAMAT

Diperkenalkan pada tahun 1985. Bertujuan utk memastikan murid-murid sekolah mempunyai kesihatanmulut yang baik apabila mereka tamatzaman persekolahan.

Jururawat pergigianbertanggungjawab memeriksa danmerawat murid-murid tersebut di bawahpenyeliaan dan pengawasan doktorpergigian.

3 cara bagaimana perkhidmatan inidilaksanakan:

a) Klinik pergigian sekolahb) Pasukan pergigian

bergerak

c) Klinik pergigian bergerak 4 jenis gigi :

a) Gigi taringb) Gigi seric) Gigi garaham kecild) Gigi garaham

GIGI TARING Gigi taring adalah gigi yang

memilki satu akar dan memilikifungsi untuk mengoyak

makanan atau benda lainnya. GIGI SERI

Gigi seri adalah gigi yangmemiliki satu akar yangberfungsi untuk memotong danmengerat makanan atau bendalainnya.

GIGI GARAHAM KECIL

Gigi geraham kecil adalah gigiyang punya dua akar yang

berguna / berfungsi untuk

menggilas dan mengunyahmakanan atau benda lainnya.

GIGI GARAHAM

Gigi geraham adalah gigi yangmemiliki tiga akar yang memilikifungsi untuk melumat danmengunyah makanan atau

benda-benda lainnya. STRUKTUR GIGI

GIGI KANAK-KANAK Bermula sebelum lahir lagi. Seawal-awal 4 bulan, gigi

susu, atau gigi yang akanberganti, akan tumbuh.

Biasanya, ke semua 20 batanggigi susu ini akan tumbuh padaumur3 tahun, sungguhpun

perkembangan dansusunannya berbeza.

Gigi kekal mula tumbuhsekitar umur6 tahun.

Proses ini akan berterusansehingga lebih kurang umur21tahun.

PENYAKIT-PENYAKIT MULUTa) ULSER DLM MULUT

Sebahagian besar rakyat

Malaysia mengalami ulser aftusberulang.

Ulser aftus boleh dibahagikankepada tiga iaitu:-

Ulser aftus bertulang minor.

Ulser aftus bertulang major

Ulser aftus bertulangherpetiformb) BENGKAK-BENGKAK DLM

MULUT Keadaan ini merupakan lesi-lesi(perubahan tuar biasa) yangberpedunkel (bertangkai) atau sesil(tidak bertangkai).

Granuloma piogen

Granuloma set raksaksa peri-feri

Polip fibro-epitelium

Hiperplasiadenturc) KANSER MULUT

Penyakit mulut yang meliputibibir, lantai mulut, bahagian dalampipi, lidah dan gusi. Ia mengganggufungsi seseorang untuk makan,bercakap, bernafas, menelan danmenanggung kesakitan

Lebih 90% kes kanser mulutmelibatkan pada lapisan luarmukosa mulut.

PUNCA PENYAKIT

Tabiat menyunyah sirihbercampur pinang atau tembakau

Tabiat mengunyah tembakausahaja

Merokok

Minum minuman keras

Penghidap HIV dan siflis

Mereka yang berumur 40 tahun

ke atas Genetik

8/3/2019 NOTA-PKE[1]

2/18

KAEDAH PENCEGAHAN

Berus gigi sekurang-kurangnyadua kali sehari

Berus gigi selepas sarapandan sebelum tidur

Berus gigi menggunakanteknik yang betul

Lakukan sekurang-kurangnyadua ke tiga minit

CARA-CARA MENCEGAH NAFASBERBAU

Berus gigi sekurang- kurangnyadua kali sehari

Gunakan alat khas untukmembersihkan lidah

Kunyah dengan gula-gula getahtanpa gula

Gunakan ubat kumur yangbersesuaian dengan keperluan anda

Berhenti merokok dankurangkan pengambilan minumanberalkohol

Lakukan pemeriksaankesihatan pergigian setiap enam

bulan

8/3/2019 NOTA-PKE[1]

3/18

DEMAM DENGGI

PENGENALAN Disebabkan oleh jangkitan virus

Denggi (genus Flavivirus) yang

disebar oleh nyamuk Aedesbetina.

Tersebar melalui gigitannyamuk aedes orang yangberpenyakit virus denggikepada orang yang sihat.

Virus Denggi akan terpendamdi dalam badan pesakit selama3 - 14 hari (purata 4 hingga 6hari) sebelum menunjukkan

tanda-tanda. Pesakit mungkin akan

mengalami demam mengejutdiikuti dengan berbagai-bagaitanda dan gejala tidak khusus

TANDA & GEJALA

Peringkat permulaan

Demam denggi bermuladengan demam mengejut

sakit kepala

sakit di belakang bebola mata

sakit sendi dan otot (myalgiasdan arthralgias)

sakit pinggang yang teruk

Peringkat radang Bintik-bintik merah terang &berkemungkinan terdapat gastritis Pesakit juga boleh mendapat

radang hati, radang otak (lebih padakanak-kanak) dan juga dalam kesluarbiasa radang otot jantung(cardiomyopathy). Demam denggi klassikberlarutan selama enam hinggatujuh hari dengan demam kembalimemuncak pada akhir demam(dikenali sebagai pola biphasic). Bilangan sel darah pembeku

(platelet) akan turun sehingga hilangdemam Kehilangan bendalir plasmadarah dari salur darah ke dalam tisuperantara atau ruang ke tiga (thirdspace loss di antara selaput paru-paru, ruang peritoneum dansebagainya)

Pesakit terdedah kepadarenjatan dan risiko perdarahan.

2 jenis denggi yang paling beratiaitu

a) Demam Hemoragik Denggi(DHF)

b) Sindrom Kejutan Denggi(DSS).

Kes DHF juga menunjukkandemam tinggi, fenomenapendarahan, trombositopenia(thrombocytopenia) dan

haemoconcentration.

Sebahagian kecil kesmembawa kepada sindrom kejutandenggi (dengue shock syndrome)atau DDS yang mempunyai kadarkematian yang tinggi.

DIAGNOSIS

Diagnosis denggi kebiasaannya

dibuat secara klinikal. Gambaran klasik adalah

demam tanpa sumber jangkitantempatan, bintik-bintik gataldengan thrombocytopenia dankemungkinan leukopenia.

Kajian serologi dan PCR(polymerase chain reaction)digunakan bagi mengesahkandiagnosa denggi sekiranya

diperlukan secara klinikal. RAWATAN

Rawatan utama adalah terapisokongan.

Pesakit digalakkan untukmengekalkan makan,terutamanya minum air.

Sekiranya pesakit tidak mahu /mampu minum, tambahanmelalui cecair intravena

mungkin diperlukan Pemindahan darah mungkin

diperlukan sekiranya bilanganplatelet turun denganbanyaknya.

KAWALAN DAN PENCEGAHAN

Pengawasan vektora) Pengawasan vektor bertujuan

untuk mengawasi jumlah dan jugaparas kepadatan nyamukAedes.

b) Di setiap rumah semua bekas didalam dan di luar rumah diperiksa

8/3/2019 NOTA-PKE[1]

4/18

sama ada terdapat air dan jentik-jentik atau tidak.

Kawalan ketika berlaku wabakDemam Denggi

a) Semburan kabus racunseranggab) Tujuan semburan - untuk

membunuh nyamukAedes dewasayang membawa virus denggi.c) Jenis semburan:i. Apabila berlaku satu kes

demam denggi, semburankabus dijalankan seluas 200meter sekeliling rumah pesakitdengan mesin 'ThermalFogger'.

ii. Apabila berlaku wabak denggi,

seluruh lokaliti berkenaandibuat semburan kabus denganmenggunakan mesin ' UltraLow Volume' yang diletakkan diatas kenderaan.

d) Masa semburani. Semburan dijalankan pada awal

pagi dan petang

e) Kekerapan semburan

i. Semburan kabus pertamadilakukan dalam masa 24 jamselepas dikesan.

ii. Semburan kedua pada hari ke7-10 berikutnya.

Langkah yang perlu diambilsemasa aktiviti semburan

a) Semburan kabus 'thermal'i. Semasa proses penyemburan

penghuni hendaklah

mengosongkan premis mereka

termasuklah binatangpeliharaan.

ii. Menutup semua tingkap danpintu yang menghala keluarkecuali pintu hadapan.

iii. Membuka semua pintu bilikdalam rumah.

iv. Menutup atau menyimpanbahan makanan dalam petisejuk atau almari.

v. Mematikan api dapur gas danmenutup balang gas atau apa-apa bahan yang mudahterbakar.

b) Semburan kabus 'ultra lowvolume'i. Elakkan diri dari terdedah dan

menyedut kabus semburan.ii. Jaga kebersihan diri denganmencuci tangan, membasuhmuka dan menukar pakaian jikaperlu.

iii. Dapatkan rawatan perubatanjika disyaki mengalamikeracunan oleh racunserangga.

Memusnahkan tempat

pembiakan nyamuka) Memusnahkan ataumengurangkan sebanyak mungkinberbagai-bagai bekas dan tempatvektor menetap dan berkembangbiak.b) Mengurang atau mengelakkanmenyimpan air dalam takungan-takungan seperti tong deram,tempayan, kolam simen dan lain-

lain.

c) Mencampurkan Abate ke dalamsemua bekas yang digunakanuntuk menyimpan air. Mencampurgaram atau minyak tanah ke dalamperangakap semut yang terdapat didalam rumah.d) Membersihkan rumput, lalang

dan semak di tanah-tanah lapangakan memusnahkan tempatnyamuk menetap dan berehat.

Undang-undang dan aktaa) Akta Pemusnah SeranggaPembawa Penyakit telah disahkanpada tahun 1975.b) Jika mahkamah mendapatipemilik atau penghuni bersalahpada kali pertama, denda

maksimum RM1000 atau penjaramaksimum 3 bulan atau kedua-duanya sekali. Pada kesalahankedua, denda maksimum sebanyakRM 2000 atau hukum penjaramaksimum 1 tahun atau kedua-duanya sekali.

8/3/2019 NOTA-PKE[1]

5/18

PROGRAM KESIHATAN SEKOLAH

RANCANGAN KESIHATANSEKOLAH

Rancangan Kesihatan Sekolah(RKS) dilancarkan pada tahun1968.

Merupakan satu rancangankebangsaan yang bersepadu di

antara Kementerian Pendidikandan Kementerian Kesihatan.

Objektif RKS:

Menilai dan menafsir tarafkesihatan murid Rawatan penyakit/ kecemasankepada murid Kerjasama yang erat antarasekolah dan masyarakat

Menggalakkan hidup sihat Mencegah dan mengawalpenyakit-penyakit berjangkit

Mengendalikan pendidikankesihatan dan pemakanan

Aktiviti RKS:

Pendidikan Kesihatan

Hidup Sihat Di Sekolah

Kerjasama Antara Sekolah danMasyarakat Untuk Kesihatan

Rancangan MakananTambahan (RMT)

Kantin Sekolah.

PROGRAM BERSEPADAUSEKOLAH SIHAT

Pengenalan

Malaysia secara khusus telahmengalami banyak perubahan dariaspek kesihatan dan tren penyakit.

1996, ( KKM ) dengankerjasama Kementerian PendidikanMalaysia telah melaksanakan projek" Health Promoting School" ( HPS )di enam buah negeri iaitu Johor,Kedah, Melaka, Sarawak, Selangordan Terengganu.

Persidangan " HPS " yang telahdiadakan pada bulan Disember 1996di antara Kementerian Kesihatan

Malaysia dan KementerianPendidikan Malaysia telah

mencadangkan supaya RKS sediaada diberi nafas baru, denganmewujudkan Program BersepaduSekolah Sihat ( PBSS )

Rasional

Terdapat beberapa programkesihatan sekolah sedia ada yang

perlu diselaraskan di bawah satuprogram bersepadu

Hasrat untuk mewujudkan satuprogram kesihatan yang mampumelahirkan rasa kekitaan dankomitmen di kalangan warga sekolah

Keperluan untuk mewujudkansatu program bersepadu yangmenghasilkan impak serta dapatdinilai keberkesanannya

Satu usaha untukmeningkatkan kesefahaman dankerjasama diwujudkan antarasekolah dan masyarakat dalammenangani isu kesihatan

Matlamat

Melahirkan warga sekolah danpersekitaran yang selamat, sihat danberkualiti ke arah pencapaianwawasan negara.

Misi Sekolah sebagai institusi yangmempromosikan kesihatan.

Visi

Generasi yang berilmu, sihatdan progresif.

Objektif

Memelihara dan meningkatkanpersekitaran sekolah yang bersih,ceria , selamat dan sihat

8/3/2019 NOTA-PKE[1]

6/18

Membina satu persekitaransosial sekolah yang menggalakkanamalan cara hidup sihat

Meningkatkan kerjasama danpenglibatan komuniti di dalamprogram kesihatan sekolah

Menilai taraf kesihatan murid

Menggalakkan bimbingan dankaunseling berdasarkan keperluandan masalah kesihatan murid

Memberi penjagaan / rawatankecemasan terhadap penyakit-penyakit di sekolah

Teras utama

Polisi Kesihatan Sekolahsebagai sumber mempromosikankesihatan

Persekitaran Fizikal Sekolah Persekitaran Sosial Sekolah

Penglibatan Komuniti

Kemahiran Kesihatan Diri

Perkhidmatan KesihatanSekolah

Perlaksanaan

PBSS hendaklah melibatkanseluruh warga sekolah dan

masyarakat setempat. Dalampelaksanaan PBSS, pendidikankesihatan hendaklah dilaksanakansecara formal atau tidak formal.

Pemantauan dan penilaian

Untuk menentukan kejayaandan kemajuan PBSS dalammencapai objektifnya, pemantauandan penilaian yang berterusan perludijalankan. Antara kaedah yang

digunakan :a) Rekod Kesihatan Murid

b) Rekod Rancangan MakananTambahanc) Laporan Bulanand) Laporan Tahunane) Pengiktirafan kepada KelasTerbersih

PENGLIBATAN KOMUNITI

Peranana Guru Besar/Guru

Mengambil ukuran berat, tinggidan membuat pengesanan awalscreening penglihatan murid.

Mengenal pasti murid yangmempunyai masalah kesihatan sertamenunjukkan mereka kepada pihakberkenaan untuk mendapatkan

rawatan. Memastikan kebenarandiperolehi daripada ibu bapa/penjagasebelum pasukan kesihatanmemulakan pemeriksaan/membuatpenilaian.

Melengkapkan butir-butirberkenaan dalam buku rekodkesihatan murid.

Menyediakan bilik bagi

menjalankan pemeriksaan penilaiankesihatan.

Peranan PIBG

Menyokong rancangankesihatan sekolah.

Mencari/mengumpul dana bagimenampung perbelanjaan kospelaksanaan.

Mempunyai ahli jawatankuasayang sentiasa bersedia dan berminat

untuk menjayakan program-programsekolah.

Memberi persetujuan sebelumpasukan kesihatan memulakanpemeriksaan/membuat penilaian.

Mengawas murid ketikapemeriksaan/penilaian kesihatan

dijalankan oleh pasukan kesihatan. Peranan Pusat Kesihatan

menilai dan mendaftar ubat-ubat dan kosmetik sebelumdibenarkan untuk pasaran.

perkhidmatan maklumat ubatdan penerbitan.

membuat pemeriksaanmengejut ke atas mana-manasekolah.

Peranan Balai Polis Mengumpul, mengkaji,menaksir dan menyebar maklumatberkaitan masalah-masalahkesihatan.

Melaksanakan program-program dan seminar.

Menyimpan rekod dan statistik.

KEMAHIRAN KESIHATAN DIRI

Amalan gaya hidup sihat

Kunci untuk sihat sepanjanghayat

a) Pemakanan sihatb) Tidak merokokc) Lakukan aktiviti fizikald) Belajar menangani stres

Faedah gaya hidup sihata) Meningkatkan statuskesihatan anda

b) Mengurangkan risikoanda mendapat pelbagai

http://www.myhealth.gov.my/myhealth/bm/dewasa_content.jsp?lang=dewasa&sub=0&bhs=may&storyid=1186997186533http://www.myhealth.gov.my/myhealth/bm/dewasa_content.jsp?lang=dewasa&sub=0&bhs=may&storyid=1186997186533http://www.myhealth.gov.my/myhealth/bm/dewasa_content.jsp?lang=dewasa&sub=0&bhs=may&storyid=1186997186533http://www.myhealth.gov.my/myhealth/bm/dewasa_content.jsp?lang=dewasa&sub=0&bhs=may&storyid=1186997186533http://www.myhealth.gov.my/myhealth/bm/dewasa_content.jsp?lang=dewasa&sub=0&bhs=may&storyid=1186997186533http://www.myhealth.gov.my/myhealth/bm/dewasa_content.jsp?lang=dewasa&sub=0&bhs=may&storyid=1186997186533http://www.myhealth.gov.my/myhealth/bm/dewasa_content.jsp?lang=dewasa&sub=0&bhs=may&storyid=1186997186533http://www.myhealth.gov.my/myhealth/bm/dewasa_content.jsp?lang=dewasa&sub=0&bhs=may&storyid=1186997186533http://www.myhealth.gov.my/myhealth/bm/dewasa_content.jsp?lang=dewasa&sub=0&bhs=may&storyid=1186997186533http://www.myhealth.gov.my/myhealth/bm/dewasa_content.jsp?lang=dewasa&sub=0&bhs=may&storyid=1186997186533http://www.myhealth.gov.my/myhealth/bm/dewasa_content.jsp?lang=dewasa&sub=0&bhs=may&storyid=1186997186533http://www.myhealth.gov.my/myhealth/bm/dewasa_content.jsp?lang=dewasa&sub=0&bhs=may&storyid=1186997186533http://www.myhealth.gov.my/myhealth/bm/dewasa_content.jsp?lang=dewasa&sub=0&bhs=may&storyid=1186997186533http://www.myhealth.gov.my/myhealth/bm/dewasa_content.jsp?lang=dewasa&sub=0&bhs=may&storyid=1186997186533http://www.myhealth.gov.my/myhealth/bm/dewasa_content.jsp?lang=dewasa&sub=0&bhs=may&storyid=1186997186533http://www.myhealth.gov.my/myhealth/bm/dewasa_content.jsp?lang=dewasa&sub=0&bhs=may&storyid=1186997186533http://www.myhealth.gov.my/myhealth/bm/dewasa_content.jsp?lang=dewasa&sub=0&bhs=may&storyid=1186997186533http://www.myhealth.gov.my/myhealth/bm/dewasa_content.jsp?lang=dewasa&sub=0&bhs=may&storyid=1186997186533

8/3/2019 NOTA-PKE[1]

7/18

penyakit seperti diabetes,serangan jantung, strok (anginahmar) dan tekanan darah tinggi.c) Membuat anda kelihatandan berasa lebih baikd) Membolehkan andamemiliki stamina dan keupayaan

lebih untuk menikmati kehidupan. Pengjagaan kesihatan diri di

rumah

Jika demam makan ubatparacetamol mengikut dos yangdisyorkan.

Patuhi arahan pada label ubat.Dapatkan nasihat pusat perubatantentang ubat yang disarankan,sukatan yang sesuai, kesan

sampingan ubat dan bilapengambilan perlu dihentikan.

Berehat secukupnya. Sekiranya mengalami tanda-tanda kecemasan segera dapatkanrawatan doktor.

Pastikan pengudaraan yangbaik di rumah (contohnya membukatingkap di bilik, dapur, tandas danbilik mandi).

Panduan menilai kesihatan diridi rumah

Secara amnya, demamselesema boleh sembuh dengansendiri. Namun begitu, anda perlumendapatkan rawatan SEGERA dihospital jika anda mengalami mana-mana tanda dan gejala berikut :

a) Masalah pernafasan :sesak nafas, semput, warna bibir

bertukar menjadi biru/ungu

b) Batuk berdarah ataukahak berdarahc) Sakit dada berterusand) Cirit-birit atau muntahyang kerape) Demam berterusanmelebihi 3 hari ataupun demam

berulang selepas tiga hari pulihf)Berkelakuan tidak normal,keliru, kurang responsif kepadarangsangan atau sawang) Rasa pening apabilaberdiri

Pengjagaan mental

Langkah-langkah mudahpengjagaan mental:

a) Mengamalkan cara hidup

sihatb) Berpandukan Kenyataan(Be Realistic)

i. Mengenali kekuatan dankelemahan diri anda.

ii. Menyasarkan matlamat yangboleh dicapai.

iii. Belajar menerima apa yanganda tidak boleh ubah.

c) Berfikir dengan positif

i. Mengamalkan bercakap positifpada diri sendiri seperti: Sayaakan, saya boleh, saya akancuba,saya juara, sayadisayangi, saya menarik dsb.

d) Buat keputusan secarabijak

i. Ketahui fakta-fakta yangberkaitan.

ii. Buat pertimbangan antara

kebaikan dan keburukan.

iii. Libatkan orang lain yang terlibatdalam membuat keputusan.

PERKHIDMATAN KESIHATANSEKOLAH

Tujuan

Mewujudkan kesedaranmengenai status kesihatan sendiri

dan menggalakkan amalanmendapatkan penilaian kesihatan dikalangan murid-murid.

Mengesan masalah kesihatanseawal yang mungkin sertamembuat rujukan mendapatkanrawatan bagi murid-murid yangberkenaan.

Mengawal penyakit-penyakitberjangkit.

Aktiviti Rawatan penyakit-penyakit(cacing, kutu dan lain-lain)

Rawatan kecemasan

Kawalan penyakit yangberjangkit

Penilaiankesihatan/pemeriksaan perubatan

- Ukuran berat badan dan tinggi

- Ujian awal penglihatan

- Taraf pertumbuhan

- Tabiat, kelakuan

Imunisasi (Tahun I - VI)

- B.C.G., Polio

- Rubella (pelajar perempuan)

Rujukan, rawatan dan susulan

Perkhidmatan

RMT

PROGRAM SUSU SEKOLAH

PERGIGIAN

8/3/2019 NOTA-PKE[1]

8/18

KANTIN

AMALAN KEBERSIHAN SEKOLAH

OBJEKTIF

Membina perlakuan amalankebersihan sebagai budaya hidup

yang berterusan dalam menjalanihidup seharian

Meningkatkan keperihatinandan komitmen warga sekolahterhadap kebersihan, keindahan dankecerian, serta menghargaikemudahan yang disediakan

Melaksanakan aktiviti amalankebersihan bagi mencapaikebersihan maksimum

AMALAN Amalan merupakan satuperbuatan atau perlakuan yangmenjadi kebiasaan dan sentiasa dipraktikkan

Amalan juga bermaksudperbuatan yang baik yang menjuruske arah kebaikan

KEBERSIHAN

Kebersihan adalah keadaanbebas dari kotoran seperti debu,sampah, dan bau.

Kebersihan juga bererti bebasdari virus, bakteria, patogen, danbahan kimia berbahaya.

MATLAMAT

KEBERSIHAN Menyemai sifat cinta akankebersihan sekolah denganmengadakan gotong-royongmembersihan persekitaran sekolahdengan aktiviti rondaan kelasbertugas

Mengubah cara pemikiranmurid tentang kebersihan melaluipendidikan

Meningkatkan rasatanggungjawab murid terhadapkebersihan

Meningkatkan tahap kebersihansekolah dengan mengadakanjadual tugas untuk murid dan guru

Memantau dan menilaikeberkesanan program kebersihanpengadilan yang dibuatberpandukan Borang Penilaian

Kebersihan Melaksanakan tindakan susulanmelalui program penambahbaikan

KECERIAAN

Menimbulkan kesedaran dikalangan murid-murid, wargasekolah, ibu bapa melalui publisitiyang meluas tentang pentingnyamewujudkan persekitaran yangceria disekolah.

8/3/2019 NOTA-PKE[1]

9/18

Melatih murid-muridmenyayangi dan menghargai alamsekitar.

Menimbulkan sifat ingin tahu dikalangan murid-murid berkaitannama pokok dalam panggilan biasadan saintifik serta niali perubatan

yang terkandung. Melahirkan murid-murid yangcinta akan sekolah

Menceriakan kawasan sekolahdengan membina tapak semaiandan menjalankan kerja-kerjakeceriaan

Melahirkan rasa cinta akansekolah disamping menerapkanbertanggungjawab

KESIHATAN Memastikan murid pekaterhadap isu-isu kesihatan danmenjaga kesihatan masing-masingdengan cara yang betul

Menyedarkan murid tentangbahaya penyakit seperti AIDS,Hepatitis B dan penyakitberbahaya yang lain

Merancang dan melaksanakan

program kesihatan seperti lawatan,ceramah dan pameran

Menjalankan aktiviti suntikanAnti-Tetanus kepada murid-muridTingkatan Tiga

Mewujudkan sistem maklumatkesihatan yang lengkap dan terkini.

PENGURUSAN

Pengurusan bermaksud satuproses mendapatkan penyertaan,kerjasama, dan campurtangan ahli

untuk mencapai objektif-objektiforganisasi atau kumpulan, gerakkerjanya termasuk prosesmerancang, mengelola, memimpin,mengarah dan mengawal.

PERLAKSANAAN

Jadual Kebersihan Kelas

Takwin- Gotong-royong- Jawatankuasa

AKTIVITI

Amali cara mencuci tangan olehrakan sekolah Penyampaian maklumatkesihatan mengenai denggi

Amali cari dan musnah tempatpembiakan nyamuk Aedes

PERANAN SEKOLAH Merancang dan melaksanaaktiviti tahunan sekolah mengikutjadual yang telah di tetapkan

Mewujukan iklim sekolah yangkondusif

Membuat peraturan sekolahberkaitan kebersihan kawasansekolah

Pemantauan Kebersihan BilikDarjah

PERANAN GURU

Menggalakkan serta membantumurid mewujudkan tabiat kebersihanyang baik

Menggalakkan murid menilaiperlakuan sendiri danbertanggungjawab memperbaikinya.

Menggiatkan pengalaman-

pengalaman hidup denganpendidikan kesihatan.

Merancang program dankempen kebersihan yangmenyeluruh dan komprehensif.

PERANAN MURID

8/3/2019 NOTA-PKE[1]

10/18

PERKHIDMATAN KESIHATAN SEKOLAH KUMPULAN SASAR

Pra sekolah

Tahun 1

Tahun 6 dan

Tingkatan 3

PAKEJ PERKHIDMATAN

Perkhidmatan KesihatanSekolah

Perkhidmatan Pergigian

Sekolah Perkhidmatan Alam Sekitar

Sekolah

TUJUAN:

Mengekalkan tahap kesihatanmurid di paras paling optimamelalui promosi kesihatan,pencegahan penyakit, rawatandan rujukan.

Mengesan masalah-masalahkesihatan yang boleh

menghalang pencapaianakademik murid di sekolah danseterusnya membuat rujukanawal bagi membolehkanintervensi awal danpenempatan murid dalamsistem pendidikan khas.

Menggalakkan penglibatanmasyarakat bagi membentuksekolah sebagai institusi yangsihat dan selamat bagimembolehkan pembelajaranyang berkesan

BUKU REKOD KESIHATAN MURID

Buku Rekod Kesihatan Murid(RKM1) adalah dokumen yangmencatatkan semua maklumat

kesihatan yang diperolehisemasa alam persekolahan.

Mencatatkan prosespertumbuhan danperkembangan murid semasaalam persekolahan.

Buku ini di beri secara percumaoleh Kementerian PelajaranMalaysia bagi setiap muridsekolah semasa tahun 1

persekolahan. Ibu bapa dikehendaki mengisi

maklumat murid di dalam bukutersebut dan mencatitkankebenaran untuk petugaskesihatan menjalankanpemeriksaan kesihatan danmemberi pelalian kepada anakmereka.

Adalah penting untuk IBU

BAPA dan PENJAGAmemahami kandungan yang

8/3/2019 NOTA-PKE[1]

11/18

terdapat dalam RKM 1 sebagaipanduan penjagaan kesihatananak mereka sepanjang masapersekolahan.

Buku ini disimpan oleh pihaksekolah bagi memudahkanpengawasan kesihatan murid

dan akan diberikan kepadamurid sekiranya mereka hendakbertukar sekolah atau menaikisekolah menengah.

Seterusnya buku ini perlu diserah kepada sekolah yangbaru untuk simpanan.

Ibu bapa boleh minta buku inidari pihak sekolah sekiranyaingin melihat rekod kesihatan

anak mereka.

PENDIDIKAN KESIHATAN

Pendidikan kesihatan di sekolahterbahagi kepada pendidikankesihatan secara berkelompok danindividu.

Pendidikan kesihatan secaraberkelompok adalah pendidikan

kesihatan yang dijalankan melaluikempen atau kem-kem kesihatan disekolah. Murid-murid mendapatpengetahuan melalui pameran,ceramah dan tunjuk cara oleh anggotakesihatan. Pendidikan kesihatansecara berkelompok mengutamakanmasalah kesihatan awam yangberkaitan dengan golongan muridsekolah contohnya saringan

talasemia, 'tak nak merokok' dan gayahidup sihat.

Pendidikan kesihatan individu diberisebagai khidmat nasihat dankaunseling semasa sesi pemeriksaankesihatan. Isu-isu yang lazim didapatiadalah berkaitan dengan pemakanan,penyakit kulit, kebersihan diri dan lain-lain .

IMUNISASI KESIHATAN SEKOLAH

JADUAL IMUNISASI MURID-MURIDSEKOLAH YANG DILAKSANAKAN OLEHKEMENTERIAN KESIHATAN MALAYSIA

Tahun 1 BCGsekiranya tiadaparut

Diptheria dan

pertussis

Polio

Mumps,

measles dan

rubella

-

Tingkata

n 3

- - - - Tetanu

s

PEMERIKSAAN KESIHATAN DIRI

Pemeriksaan kesihatan diriadalah satu pemeriksaan fizikalyang di jalankan oleh PegawaiPerubatan, JururawatKesihatan dan/atau PenolongPegawai Perubatan semasamurid berada dalam pra

sekolah, tahun 1, tahun 6 dantingkatan 3

JADUAL PEMERIKSAAN KESIHATANMURID TAHUN 1

PemeriksaanKesihatan

Sebab di perlukan

Pemeriksaan tinggidan berat

Menentukan statuspemakanan murid

Pemeriksaan mata Mengesan masalah rabun,mata malas yang boleh

mengganggu pencapaian

akademik

Saringanpendengaran

Mengesan masalahpendengaran minima dansederhana yang bolehmenghalang pencapaianakademik

Pemeriksaanjantung dan paru-paru

Mengesan masalahpenyakit jantungcongenital yang tidakdikenal pasti semasa bayi.Kes-kes yang dikenal pastiakan dirujuk untukpengesahan.

Pemeriksaantulang rangka

Mengesan kecacatantulang rangka yang tidak dikesan semasa bayi

Pemeriksaankebersihan diri

Mengesan jangkitan kutukepala, kudis buta,masalah kulit untuk di berirawatan.

Pemeriksaan testisMengesan masalah seperti'hydrocele' dan'undescended testis' dikalangan murid lelaki.

Pengesanan

masalahpembelajaran

Menerima rujukan kes dari

guru-guru yangmelaporkan muridmempunyai masalahdalam kemahiranmembaca, menulis,mengira dan menaakul.Murid-murid ini seterusnyaakan dirujuk ke pakaruntuk mendapatpengesahan masalah dan

penempatan pembelajaranyang sesuai dengan

8/3/2019 NOTA-PKE[1]

12/18

kemampuan murid.

JADUAL PEMERIKSAAN KESIHATANMURID TAHUN 6

PemeriksaanKesihatan

Sebab di perlukan

Pemeriksaantinggi dan berat

Menentukan statuspemakanan murid samaada mempunyai beratbadan unggul, berisikoberat badan atau obes.

Pemeriksaan mataMengesan masalah rabunyang belum dikenal pastidan peningkatan rabun dikalangan murid yangmemakai cermin mata.

Saringan Rabun

Warna

Dijalankan ke atas murid

lelaki oleh sebab berlaku dikalangan murid lelakisahaja.Mengesan masalah rabunwarna 'color defect' yangboleh mempengaruhipilihan kerjaya murid.

Pemeriksaan

tulang rangka

Mengesan masalah

skoliosis di peringkat awal.Kes-kes yang disyaki akandirujuk ke hospital untukpengesahan dan intervensiawal.

Pemeriksaankebersihan diri

Mengesan jangkitan kutukepala, kudis buta,masalah kulit untuk di berirawatan.

JADUAL PEMERIKSAAN KESIHATAN

MURID TINGKATAN 3

PemeriksaanKesihatan

Sebab di perlukan

Pemeriksaantinggi dan berat

Menentukan statuspemakanan murid samaada mempunyai beratbadan unggul, berisiko

berat badan atau obes.Pemeriksaan mataMengesan masalah rabun

yang belum dikenal pastidan peningkatan rabun dikalangan murid yangmemakai cermin mata.

Saringan RabunWarna

Sekiranya tidak dilakukanpada tahun 6.Mengesan masalah rabunwarna 'color defect' yangboleh mempengaruhipilihan kerjaya murid.

Saringanpendengaran

Mengenal pasti muridmengalami risikokepekakan.

Pemeriksaantulang rangka

Mengesan masalahskoliosis di peringkat awal.Kes-kes yang disyaki akandirujuk ke hospital untuk

pengesahan dan intervensiawal.

SaringanKesihatan Remaja

Optional. Tidak dilakukandi semua sekolah. Ibubapa yang berminat bolehmembawa anak untukmendapatkan saringan inidi klinik kesihatan yangberhampiran.

MASALAH-MASALAH KESIHATANMURID

Antara masalah-masalahkesihatan yang di kesan dikalangan murid sekolah adalah:

Obesiti

Ketajaman penglihatan

Rabun warna

Tulang rangka yang tidak

normal Jangkitan cacing

Kudis buta

Kurang pendengaran

8/3/2019 NOTA-PKE[1]

13/18

PENDEKATAN BERSEPADU SEKOLAHSIHAT

PENDEKATAN PBSS

Enam teras utama telahdigariskan

Bagi mewujudkan satupendekatan

Bersepadu di antara wargasekolah.

PIBG, sektor awam, sektorswasta,

Badan bukan kerajaan serta

Masyarakat setempat ke arah Melahirkan sekolah yang sihat

POLISI KESIHATAN SEKOLAH

6 teras : Persekitaran Fizikal Sekolahyang sihat dan selamat Persekitaran Sosial Sekolahyang sihat dan selamat

Penglibatan Komuniti Kemahiran Kesihatan Diri Perkhidmatan KesihatanSekolah Teras-teras ini hendaklah

diterjemahkan kepada strategi-strategi dan kaedah pelaksanaanyang lebih khusus agar ianyamudah difahami dan dapatdilaksanakan oleh semua wargasekolah

Ciri-ciri promosi kesihatan,

penerapan nilai-nilai kesihatansecara menyeluruh yangmerangkumi aspek fizikal,mental, psiko-sosial dankerohanian adalah di antara ciri-ciri yang diberikan penekanandan penelitian bagi membangundan membentuk satu model sihatdan amalan gaya hidup sihat

PBSS memberi ruang untuk

tindakan bersepadu yangmengambil kira:

8/3/2019 NOTA-PKE[1]

14/18

Kurikulum sekolah Keadaan fizikal dan sosialsekolah Perkhidmatan kesihatansekolah Peraturan dan garis panduanyang memberi impak kepada

kesihatan. Penglibatan semua wargasekolah termasuk pentadbirsekolah, guru, pelajar, pekerja danmasyarakat setem

MATLAMAT & FOKUS PBSS Melahirkan warga sekolah dan

persekitarannya yang sihat,selamat dan berkualiti ke arahpencapaian wawasan negara.

Memberi pengetahuan sertamemupuk sikap dan amalankesihatan yang baik agar setiapwarga sekolah lebihbertanggungjawab terhadappenjagaan kesihatan diri,keluarga danmasyarakatmenyediakanperkhidmatan kesihatansekolah dari aspek:

Penilaian taraf kesihatan murid Khidmat rawatan (termasukrawatan kecemasan), rujukan,bimbingan dan kaunseling

Pengawalan dan pencegahankejadian penyakit Mengenalpasti, merujuk dan membantudalam penempatan kanak-kanak kurang upaya

OBJEKTIF PBSS

Memastikan agar setiapsekolah dapat:

Menetapkan polisi kesihatansekolah. Memelihara dan menigkatkanpersekitaran sekolah yang bersih,ceria dan selamat. Membina satu persekitaransosial sekolah yang menggalakkan

amalan cara hidup sihat. Meningkat kerjasama danpenglibatan komuniti di dalamprogram kesihatan sekolah

KEPENTINGAN PBSS Ia mempergunakan model

kesihatan holistik yangmerangkumi aspekfizikal,mental, sosial danpersekitaran.

Mempastikan satu persekitaransekolah yang sihat terbentukdan membuka peluang kepadakanak-kanak untukmengamalkan tabiat kesihatanyang baik

Ia menggalakkan penglibatankeluarga dalam perkembanganpengetahuan dan kemahirankesihatan kanak-kanak.

Ia juga memberi penekanankepada pentingnya persekitaranfizikal seperti bangunan,sanitasi, bekalan air danpadang permainan kanak-kanak yang mempengaruhikesihatan kanak-kanak.

Ia juga mengenal pastikepentingan iklim sosialsekolah di dalam membantusuasan pembelajaran yangpositif

Ia menghubungkaitkan sekolahdengan perkhidmatankesihatan daerah dan kawasanbagi menyelesaikan masalahkesihatan tertentu di kalangannakan-kanak.

Ia memberi penekanan kepada

penglibatan pelajar secara aktifdi dalam kurikulum formal untukmembentuk satu siripengetahuan dan jugakemahiranberkaitan kesihatan

OBJEKTIF UMUM Ia memperkemaskan

perseimbangan di antarapendidikan dan kesihatan didalam meningkatkan

keupayaan kesihatan bagikanak-kanak perempuan danwanita dalam komuniti.

Ia memberikan satupersekitaran kerja yangmenggalakkan dan positifkepada warga sekolah.

Ia memberi kesempatankepada sekolah danmasyarakat setempat bagi

bekerjasama dalam Inisiatif kesihatan yang

membawa faedah kepadapelajar, keluarga dan anggotamasyarakat

OBJEKTIF KHUSUS

Pada akhir program, pesertaseharusnya dapat:

Mewujudkan warga sekolahyang faham dan melaksanakan

aspek-aspek kesihatan fizikal iaitukebersihan diri (gigi, kuku, rambut

8/3/2019 NOTA-PKE[1]

15/18

dan Pakaian) dan Makanan yangsihat

PERANAN GURU

Guru merupakan penggerakutama untuk memastikankejayaan program ini.

Penerangan yang jelas

mengenai konsep PBSShendaklah diberi bagimembolehkan perancangandan pelaksanaan berkesanaktiviti PBSS

Menjadi contoh kepada muriddalam mengamalkan cara hidupsihat.

Menggalakkan murid menyertaiaktiviti PBSS dengan aktif.

Memberi penerangan kepadaIbu bapa dan mesyarakatsetempat mengenai PBSS.

PROSTAR

PENGENALAN

PROSTAR - Program SihatTanpa AIDS untuk Remaja.

Diperkenalkan oleh KKM dalamusaha menangani masalah

HIV/AIDS di kalangan remaja. Idea penubuhan PROSTAR

telah dicetuskan pada tahun1995 hasil perbincangan KKMdengan pelbagai agensikerajaan dan bukan kerajaan.

Pelancaran program ini telahdisempurnakan oleh TimbalanPerdana Menteri pada 24November, 1996 di Dataran

Merdeka, KualaLumpur.

KONSEP Oleh Remaja, Melalui Remaja,

Untuk Remaja

Program ini menggerakkanremaja Malaysia yang berumur13 ingga 25 tahun sebagaiPembimbing Rakan Sebaya

(PRS) ke arah hidup sihat tanpaAIDS

Menjalankan pelbagai aktivitiyang melibatkan pendidikanHIV/AIDS kepada remaja

KUMP SASARAN Remaja berumur 13 hingga 25

tahun yang terdiri daripadapelajar sekolah menengah,pelajar institusi penggajian

tinggi, remaja lepasan sekolah. OBJEKTIF

Meningkatkan kesedaran sertapengetahuan remaja akanbahaya jangkitan HIV, carapencegahan danpengawalannya.

Menyemai sikap positif dikalangan remaja agar prihatinakan masalah HIV yang

dikaitkan dengan gejala sosalyang melada remaja masa ini.

Menggalakkan remajamengamalkan cara hidup yangsihat, serta menghindaritingkahlaku berisiko tinggikepada jangkitan HIV.

Membentukkan segolonganPRS bagi mempengaruhiremaja ke arah cara hidup sihat

dan menggerakkan remaja agar

turut dalam usaha menentangancaman AIDS.

Melahirkan segolongan PRSyang berperanan sebagaisukarelawan khidmat sosialdalam memberi khidmatsokongan kepada remaja.

TUJUAN Memastikan semua Guru

Bimbingan dan Kaunseling disekolah dapat melaksanakanperkhidmatan bimbingan dankaunselinng

STRATEGI

Pengukuhan jaringankerjasama pelbagai agensi.

Pendekatan komunikasi secara

intensif Promosi

Kelab PROSTAR

Rangkaian kelab PROSTAR

Pengerusan kelab

Rumah kelab

AKTIVITI

Aktiviti-aktiviti pendidikan AIDSseperti ceramah, pameran,kempen kesedaran AIDS dankem-kem motivasi di sekolahdan kilang.

Sesi kaunseling remaja.

Latihan PRS PROSTAR

Menerbit dan mengedarkannewsletter.

Lain-lain aktiviti promosi sepertiLaman Web PROSTAR, KedaiPROSTAR (salun, keropok dan

cenderahatiPRS

8/3/2019 NOTA-PKE[1]

16/18

PENGENALAN

Pembimbing Rakan Sebayaialah kelab dimana seorangpelajar dilatih dalam bidangkemahiran asas kaunseling dankomunikasi.

Ia berfungsi sebagai seorang

pembimbing yang berkesankepada rakan sebaya, terutamakepada mereka yangmemerlukan pertolongan.

Program ini telah diperkenalkandi sekolah-sekolah menengahseluruh Malaysia pada tahun1987.

TUJUAN Memastikan semua Guru

Bimbingan dan Kaunseling disekolah dapat melaksanakanperkhidmatan bimbingan dankaunselinng

PRINSIP Bersedia dan rela membantu

rakan yang memerlukanbantuan tanpa mengira agama,bangsa, jantina, kedudukan,perlakuan dan fizikal

FALSAFAH BANTU DIRI SUPAYA

BERUPAYA MEMBANTUORANG LAIN

VISI

Sistem pengurusanperkhidmatan PembimbingRakan Sebaya yang cemerlangdan berkualiti

MISI

Membentuk dan melahirkaninsan yang seimbang dariaspek jasmani, emosi, rohani,intelek dan cemerlangberdasarkan falsafah dan etikaPembimbing Rakan Sebaya

MATLAMAT

Membina budaya kasih mesradan saling membantu dikalangan pelajar.

Membina pelajar yang yakin diridan menghayati nilai-nilai murniberasaskan kepadakepercayaan kepada Tuhan.

Memupuk potensi/bakatkepemimpinan dan menjadiindividu yang peka,

bertimbangrasa, rela,taat,menolong dan berupaya hidupselesa dalam masyarakatmajmuk.

Melalui pengaruh positif danpersepaduan dalam aktiviti lain,PRS dapat memainkan perananmembantu mengurangkanmasalah salahlaku di kalanganpelajar

PERANAN Menjadi rakan yang peka

kepada perasaan orang laindan keadaan sekeliling.

Sebagai khidmat sokongan,PRS membantu menggerakkanperkhidmatan bimbingan dankaunseling di sekolah.

Sebagai salah satu sumberkepada rakan untuk mendapat

bantuan.

Sebagai penghubung kepadakhidmat bimbingan dankaunseling seperti membuatrujukan jika perlu.

Sebagai Role Modelkepadapelajar lain.

Menjadi fasilitator yang

bersikap terbuka, yakin danpercaya diri, berasa selesa danberempati

ETIKA

Amanah dan menyimpanrahsia.

Tahu batasan dan keupayaandiri.

Menerima dan menghormatirakan dan orang lain

Mematuhi peraturan sekolahdan norma masyarakat danagama.

Sentiasa berusahameningkatakan diri daripelbagai aspek

Merujuk kes rumit kepada GuruBimbingan dan Kaunseling.

Melapor kepadaKaunselor/Guru Bimbingan dan

Kaunseling tentang kes yangboleh merosakkan diri atauorang lain.

PENILAIAN

BENTUK PENILAIAN

Rekod Kesihatan Murid

Rekod Rancangan Makanantambahan

8/3/2019 NOTA-PKE[1]

17/18

Rekod Rawatan & PemeriksaanGigi

Laporan Bulanan

Laporan Tahunan

Pengiktirafan kepada kelasterbersih

Kuiz kesihatan

TUJUAN PENILAIAN Mengekalkan tahap kesihatan

murid

Promosi kesihatan

Pencegahan penyakit

Rawatan @ rujukan Mengesan masalah-masalah

kesihatan yang bolehmenghalang pencapaianakademik

KAEDAH MENINGKATKAN TAHAPKESIHATAN MURID DI SEKOLAH

Pemberian Immunasasi

Saringan kesihatan

Pencegahan penyakit

Rawatan Ringan dan rujukan keklinik atau hospital

8/3/2019 NOTA-PKE[1]

18/18

RANCANGAN MAKANAN TAMBAHAN

PENDAHULUAN

Tidak bermaksud untuk

menggantikan makanan yangdisampaikan kepada seorngmurid sekolah oleh Ibu bapaatau penjaganya

RMT bermaksud memberimakanan tambahan iaitu 1/4 1/3 daripada jumlah keperluanmakanan harian bagi seorngmurid harian sekolah rendahsepenuhnya

Merupakan satu usahabersepadu dan selaras dengan

usaha-usaha lain yangberkaitan dengan kesihatan danpemakanan

OBJEKTIF

Memberi makanan tambahanyang berzat dan seimbangkepada murid-murid yang

berkenaan untuk membantumereka mengatasi masalah darisegi pertumbuhan badan dankekurangan tenaga

Menyelenggarakan danmengaplikasikan pendidikankesihatan dari segi pemakanandan penjagaan kesihatansecara tidak lansung.

Memupuk budaya sopan,

berdisiplin menjaga kebersihandiri makanan dan alam sekitar

Menggiatkan usaha sekolahdalam penjagaan pemakananmurid

PEMILIHAN

Murid yang menunjukkan tandasalah pemakanan (dipilih olehpasukan perkhidmatan ksihatansekolah/guru dan diselaraskan

oleh jawatan kuasa khas diperingkat sekolah)

Murid yang daripada keluargaberpendapatan rendah (400 kebawah) dan keahlianya ramai (6orang dan ke atas).

Rumah jauh dari sekolah

PIHAK PENYEDIA

Guru sekolah

PIBG

Pasukan badan sukarela

Pekerja kontrak kantin

Pekerja upahan

KESAN KEKURANGAN ZAT

Ganggun pertumbuhan fizikaldan mental

Kurang tumpuan

Kemerosotan Keletihan

MENU