ELEKTRIKAL

ELEKTRIKAL Kepentingan elektrik. Penjanaan tenaga elektrik. Jenis-jenis stesen janakuasa. Jenis-jenis janakuasa. Jenis-jenis stesen janakuasa di Malaysia. Pendawaian perumahan & perindustrian. Simbol - simbol komponen elektrikal. Hukum ohm’s

PENGENALAN

KEPENTINGAN DAN KEPERLUAN TENAGA ELEKTRIK DALAM

KEHIDUPAN SEHARIAN MANUSIA.

DALAM ZAMAN SERBA MODEN INI MANUSIA MEMENTINGKAN KESELESAAN DALAM KEHIDUPANNYA.

PELBAGAI JENIS PERKAKAS ELEKTRIK DAN ELEKTRONIK DICIPTA UNTUK MEMENUHI KEPERLUAN TERSEBUT.

SETIAP HARI KITA MENGGUNAKAN PERKAKAS ELEKTRIK DAN ELEKTRONIK SEPERTI:-

KOMPUTER

PENGHAWA DINGIN (AIR COND)

PETI SEJUK PERIUK NASI ELEKTRIK

TELEVISYEN

DAN PELBAGAI JENIS MESIN

TENAGA ELEKTRIK MERUPAKAN SUMBER UTAMA BAGI

PENGHASILAN TENAGA LAIN .

APABILA MEMBERI TENAGA ELEKTRIK KEPADA MOTOR COMPRESSOR , PEMAMPATAN AKAN BERLAKU , PEMAMPATAN ITU ADALAH TENAGA MEKANIKAL .

APABILA MEMBERI TENAGA ELEKTRIK KEPADA LAMPU KALIMANTAN , LAMPU TERSEBUT AKAN MENYALA DAN PENYALAAN ITU ADALAH TENAGA MEKANIKAL .

KESEMUA PERKAKAS YANG DI ATAS MEMERLUKAN TENAGA ELEKTRIK

PENJANAAN TENAGA ELEKTRIK

PENJANAAN MERUPAKAN PROSES PENGELUARAN TENAGA ELEKTRIK DENGAN JUMLAH YANG TINGGI,TERHASIL DARIPADA PEMOTONGAN FLUKS OLEH GEGELUNG YANG TERDAPAT PADA SESEBUAH PENJANA.

FLUKS

Apabila bahan pengalir kedudukan tegak ,pengaliran fluks mengalir dengan lancar dan bila bahan pengalir kedudukan melintang, pemotong fluks akan berlaku dan hal ini menyebabkan penghasilan arus elektrik. Besar atau kecil penghasilan kuasa elaktrik bergantung pemutaran bahan pengalir.

NOTA :

TENAGA YANG MEWUJUDKAN TENAGA ELEKTRIK ADALAH TENAGA MEKANIKAL . TEMPAT PENGHASILAN ELEKTRIK ADALAH DARIPADA PENJANA KUASA .

TERDAPAT 3 JENIS STESEN

JANAKUASA UTAMA DI

MALAYSIA IAITU :

1. STESEN JANAKUASA HIDRO

2. STESEN JANAKUASA GAS

3. STESEN JANAKUASA TERMA

STESEN JANAKUASA HIDRO

STESEN JANAKUASA HIDRO MENGGUNAKAN AIR DARIPADA EMPANGAN SEBAGAI

PENGGERAK UTAMANYA UNTUK MEMUSINGKAN KIPAS TURBIN .

STESEN JANAKUASA GAS

STESEN JANAKUASA GAS MENGGUNAKAN UDARA BERTEKANAN TINGGI SEBAGAI

SUMBER PENGGERAK UTAMA BAGI MEMUTARKAN KIPAS TURBIN .

STESEN JANAKUASA TERMA

STESEN JANAKUASA TERMA MENGGUNAKAN BAHAN API SEPERTI ARANG BATU . DANDANG

AKAN MENGELUARKAN STIM YANG BERTEKANAN TINGGI BAGI MEMUTARKAN

KIPAS TURBIN .

BAHAN API

DANDANG / BOILER

SALURAN PAIP KIPAS

TURBIN

SHAFT PENJANA

R Y B

11KV11KV

STEP UP TRANSFORMER ( PENGUBAH LANGKAH NAIK )

STEP DOWN TRANSFORMER ( PENGUBAH LANGKAH TURUN )

MENARA PYLON

SUBSTATION(PENCAWANG)

R Y BR Y B

220KV 11KV

R Y B

STEP DOWN TRANSFORMER ( PENGUBAH LANGKAH TURUN )

SUBSTATION(PENCAWANG)

R Y B N

INPUT DELTA

OUTPUT STAR

R Y B N

11KV

240V

NEUTRAL0V

R

Y

B

N

KAWASAN PERUMAHAN 1 FASA (240VAC)

KAWASAN PERINDUSTRIAN 3 FASA(415VAC)

PEMBEKALAN MELALUI TIANG ELEKTRIK

R N

NBYR

NOTA :

VOLTAN TINGGI = ARUS RENDAH.

VOLTAN RENDAH = ARUS TINGGI .

VOLTAN TEKANAN ELEKTRIK

ARUS PENGALIRAN ELEKTRIK

RINTANGAN TENTANGAN ARUS

PENERANGAN

FASA NEUTRAL-1 FASA (SINGLE PHASE)

MERAH NEUTRAL = 240V AC

BIRU NEUTRAL = 240V AC

KUNING NEUTRAL = 240V AC

FASA FASA-3 FASA (THREE PHASE)

MERAH KUNING = 415V AC

KUNING BIRU = 415V AC

BIRU MERAH = 415V AC

PENJANAAN, PENGHANTARAN DAN PENGAGIHAN TENAGA

ELEKTRIK

PEMBEKALAN TENAGA ELEKTRIK KEPADA PENGGUNA PERLU MELALUI PERINGKAT PENJANAAN,PENGHANTARAN DAN PENGAGIHAN.

TENAGA ELEKTRIK DIJANA DI STESEN JANAKUASA DAN DITINGKATKAN VOLTANYA SEBELUM DIHANTAR KE PENCAWANGAN MASUK UTAMA DI DESTINASI TERTENTU.

SEBELUM TENAGA ELEKTRIK DIAGIHKAN KEPADA PENGGUNA, VOLTAN AKAN DITURUNKAN KEPADA 415 V/240 V DI PENCAWANG PENGAGIHAN.

LAZIMNYA TERDAPAT 2 JENIS PENJANAAN

IAITU :

PENJANAAN ARUS TERUS ( DIRECT CURRENT )

PENJANAAN ARUS ULANG ALIK ( ALTERNATIVE CURRENT )

PENJANAAAN ARUS TERUS

ARUS TERUS IALAH ARUS YANG MENGALIR SATU ARAH . ( BENTUK GELOMBANG )

LAZIMNYA PENJANAAN ARUS TERUS BOLEH DIDAPATI DARIPADA :

BATERI ( SEL BASAH / SEL KERING )

TENAGA SURIA / MATAHARI

PENJANAAAN ARUS ULANG ALIK

ARUS ULANG ALIK IALAH ARUS YANG SENTIASA BERUBAH ARAH PENGALIRANNYA MENGIKUT PERUBAHAN KUTUB SUMBER BEKALAN . ( BENTUK GELOMBANG )

PENJANAAN ARUS ULANG ALIK MERUPAKAN SUMBER UTAMA BEKALAN TENAGA ELEKTRIK DI MALAYSIA .

ARUS ULANG-ALIK DIJANA DI STESEN JANAKUASA. DI

NEGARA KITA TERDAPAT TIGA JENIS STESEN JANAKUASA.

KEUPAYAAN SESEBUAH STESEN JANAKUASA MENJANA KUASA ELEKTRIK BERGANTUNG KEPADA PENJANA DAN PENGGERAK UTAMANYA.

VOLTAN YANG DIHASILKAN ADALAH 10.5 kV HINGGA 11.0 kV. WALAU BAGAIMANAPUN, UNTUK MEMUDAHKAN PENYELARASAAN, NILAI TERSEBUT DITETAPKAN PADA KADAR 11kV.

TENAGA MEKANIKAL DIPERLUKAN BAGI MEMUTARKAN KIPAS TURBIN, SUPAYA TURBIN MEMACU PENJANA ARUS ULANG-ALIK.

SISTEM YANG MEMBEKALKAN TENAGA MEKANIK INI DIKENALI SEBAGAI PENGGERAK UTAMA.

TERDAPAT BEBERAPA JENIS SUMBER PENGGERAK UTAMA, ANTARANYA TERMASUKLAH:-

AIR

STIM

OMBAK

GAS

ANGIN

AIR,GAS DAN ANGIN MERUPAKAN SUMBER SEMULA JADI, MANAKALA STIM PULA DIHASILKAN MELALUI PEMANASAN AIR OLEH BAHAN API SEPERTI:-

MINYAK DIESEL

ARANG BATU

GAS

STESEN JANAKUASA YANG TERDAPAT DI

MALAYSIA1. SJ- SULTAN SALAHUDDIN ABDUL

AZIZ,KAPAR,SELANGOR : 1200 MEGAWATT (GAS)

2. SJ- SULTAN ISMAIL,PAKA,TERENGGANU : 900 MEGA WATT (GAS)

3. SJ- SULTAN ISKANDAR,JOHOR : 605 MEGA WATT (TERMA)

4. SJ- TUANKU JAAFAR,PORT DICKSON,NEGERI SEMBILAN : 600 MEGA WATT (TERMA)

5. SJ- TANJUNG ARU,SABAH : 450 MEGA WATT (TERMA)

6. SJ- SULTAN ISMAIL PETRA,KELANTAN : 400 MEGAWATT (HIDRO)

7. SJ- TEMENGGOR,PERAK : 348 MEGAWATT (HIDRO)

8. SJ- PERAI PULAU PINANG : 317 MEGAWATT (TERMA)

9. SJ- SULTAN IDRIS,CAMERON HIGHLANDS,PAHANG : 150 MEGAWATT (HIDRO)

10. SJ- BATANG AI,SARAWAK : 90 MEGAWATT (HIDRO)

ELEKTRIK

PENDAWAIAN RUMAH

( HOUSE WIRING )

PENDAWAIAN INDUSTRI

( INDSTRIAL WIRING )

240 VOLT ( AC )

1 FASA

415 VOLT ( AC )

3 FASA

KOD WARNA ELEKTRIKAL

1 FASA

RED

BROWN

YELLOW

BLUE

WHITE

LIFE

BLUE

BLACK

EARTH GREEN

YELLOW

NEUTRAL

LIFE

3 FASA

BLACK

LIFE

RED

YELLOW

BLUE

NEUTAL

GREEN GREEN

LITAR KUASA RUMAH

CUT

OUT NEUTRAL LINK

K.W.H METER

MAINSWITCH

ELCB

MCB

MCB

MCB

MCB

TERMINAL NEUTRAL

TERMINAL EARTH

DISTRIBUTION FUSE BOX ( D.F.B )

SUIS

CUT OUT = MEMUTUSKAN BEKALAN APABILA

BERLAKU LEBIHAN ARUS .

K.W.H

METER = MEREKODKAN JUMLAH ARUS YANG

DIGUNAKAN .

D.F.B = MENGAGIHKAN BEKALAN KE

BEBERAPA LITAR APABILA

BERLAKU LEBIHAN ARUS .

FUNGSI

DFB = Distribution Fuse Box

( Kotak Fius Agihan )

KWH = Kilo Watt Hour Meter

( Meter Kilo Watt Jam )

ELCB = Earth Leakage Circuit Breaker

( Pemutus Litar Bocor Ke Bumi )

MCB = Miniature Circuit Breaker

( Pemutus Litar Kenit )

BAHASA MELAYU

BAHASA INGGERIS

UNIT SIMBOL

VOLTAN VOTAGE V VOLT ( V )

ARUS CURRENT I AMPERE ( A )

RINTANGAN RESISTANCE R Ohm( Ω )

KUASA POWER P WATT ( W )

SIMBOL-SIMBOL ELEKTRIK (PENDAWAIAN RUMAH)

1. - SUIS SEHALA

2.

- SUIS DUA HALA

3.

- SUIS PERANTARAN

4.

- SUIS TARIK

5. - SUIS UTAMA

(6) - LAMPU KALIMANTAN

(7)-LAMPU KALIMANTAN

BERKEMBAR

(8) - LAMPU DINDING

(9) - KIPAS SILING

(10)

- KIPAS EKZOS

Soket alur keluar 15 A

Sokit alur keluar 13 A

Ac

Earth (bumi)

Neutral link

Air con

L – LIVE N – NEUTRAL E – EARTH AMP – AMPIER V – VOLTAGE C – CURRENT AC – ALTERNATIVE CURRENT DC – DIRECT CURRENT R – RESISTOR SSO – SWITCH SOCKET OUTLET TNB – TENAGA NATIONAL BERHAD DFB- DISTRIBUTION FIUS BOX

Saiz Kabel Litar Kuasa Rumah

8 lampu4 Lampu

1 Kipas exhaust

1 Kipas

6 Soket alur keluar

1 Air cond 1 water heater

Cut out

Kwh meter

Main switch

ELCB

6A 6A 6A 15A 20A 20A 20A

3 Lampu

2 Kipas

1 Loceng

Sambungan Plug

Sambungan suis

3 co wire

13A fuse

Sambungan soket

PEMUTUS LITAR BOCOR KE BUMI

APABILA BERLAKUNYA KEBOCORAN , ARUS PADA GELUNG L DAN GELUNG N TIDAK SEIMBANG .

DENGAN ITU GELUNG BERKENDALI KERANA MENDAPAT VOTAN ARUHAN .

INI MENYEBABKAN GELUNG Z BERKENDALI KERANA MENDAPAT TENAGA ELEKTRIK DARIPADA GELUNG L DAN SETERUSNYA MENARIK SUIS PEMUTUS LITAR KE KEDUDUKAN “TUTUP”

ARUS BOCOR AKAN MASUK KE BEBAN MELALUI PENGALIR PELINDUNG LITAR BUMI JIKA KEBOCORAN ITU BERLAKU ANTARA ARUS PENGALIR “HIDUP” DAN “BUMI”

LAMPU KALIMANTAN

LAMPU KALIMANTAN Lampu kalimantan mempunyai 4 bahagian yang penting iaitu , punca bekalan, pemula, tiub dan choke.

CHOKE Memberi voltan pada masa permulaan dan menghadkan arus mengalir. STARTER (PENGHIDUP) jika lampu kalimantan dihidupkan A dan B yang bertanda akan cantum antara satu sama lain ,ini bermakna starter itu menolong menghidupkan mentol.

MENGENALPASTI MASALAH

Jika lampu kalimantan tidak fungsi, punca bekalan diperiksa dengan menggunakan meter perbagai pada julat 250v ac. Jika ada bekalan,seterusya choke diperiksa dengan meter perbagai pada julat ohm, jika ada keterusan,

seterusnya penghidup diperiksa dengan menggunakan kaedah gantian,jika penghidup tidak rosak , seterusnya tiub diuji dengan menggunakan kaedah gantian.

MASALAH SEBABFius terbakar semasa lampu dihidupkan

Pemuat rosakTerdapat litar pintas di dalam litar

Lampu tidak mahu menyala selepas dihidupkan

Tiada bekalanElektrod putusPemuat rosak

Lampu gagal menyala

Tiub sudah lamaVoltan bekalan rendahPemula rosak

Lampu tidak menyala , elektrod masih berbara

Pemula rosak

SETERIKA ELEKTRIK

( IRON BOX )

Seterika elektrik mempunyai 3 bahagian penting iaitu punca bekalan , elemen pemanas dan laras suhu .

Pertama , punca bekalan diperiksa dengan menggunakan meter pelbagai ( multimeter ) pada julat 250 VAC . Jika didapati ada bekalan keterusan , elemen pemanas diperiksa dengan menggunakan multimeter pada julat ohm .

Jika tiada bekalan , keterusan talian bekalan diperiksa dari palam ( plug ) ketamatan elemen pemanas . Jika didapati rosak ,sama ada palam ,fius ,atau talian baru digantikan .

MASALAH SEBABSeterika tidak panas

Tiada bekalan Fius putusTalian bekalan terbukaLaras suhu rosakElemen pemanas rosak

Kepanasan tidak rata

Elemen pemanas rosakSkru pada tamatan rosak .

CEREK ELEKTRIK

( WATER HEATER )

Cerek elektrik mempunyai 4 bahagian yang penting iaitu punca bekalan , suis , laras suhu dan elemen pemanas .

Pertama , voltan punca bekalan diperiksa dengan menggunakan meter pelbagai pada julat 250VAC . Jika ada bekalan ,keterusan elemen pemanas diperiksa dengan menggunakan multimeter pada julat ohm . Elemen digantikan dengan yang baru .

Sekiranya ia rosak : pada peringkat awal tiada bekalan kuasa ,keterusan dari palam hingga ke tamatan pada pemanas diperiksa dengan menggunakan meter pelbagai pada julat ohm . Jika rosak , sama ada palam , fius atau talian digantikan .

MASALAH SEBABAir tidak panas Tiada bekalan

kuasa Fius putusSuis rosakElemen pemanas rosak

Air tidak mendidih

Suis automatik rosak

JENIS – JENIS METER

1. METER AMPERE ( A ) = METER AMPERE DIGUNAKAN UNTUK MENGUKUR ARUS DIDALAM LITAR .

2. METER VOLT ( V ) = METER VOLT DIGUNAKAN UNTUK MENGUKUR VOLTAN DI DALAM LITAR .

3. METER Ohm ( Ω ) = METER Ohm DIGUNAKAN UNTUK MENGUKUR RINTANGAN DI DALAM LITAR .

4. METER PELBAGAI ( MULTIMETER ) = METER PELBAGAI MERUPAKAN METER YANG BOLEH DIGUNAKAN UNTUK MENGUKUR PELBAGAI KUANTITI ELEKTRIK SEPERTI , ARUS , VOLTAN DAN RINTANGAN .

Hukum ohm Hukum ohm ialah hukum yang paling asas dan

penting dalam teori elektrikal. Dengan mengunakan hukum ini kita dapat menentukan nilai rintangan,arus,voltan dan kuasa dalam sesuatu litar A.T dan A.U

FORMULA : V = I x R I = V R R = V I

Untuk memudahkan kita mengingati formula ini ialah dengan merujuk formula baru ini .

FORMULA SEGI TIGA AJAIB :

V

I R

x

÷

R = O.5 Ώ

I = 2A

V = I x R

V = 2 x 0.5

V = 1V

V = ?

R = 46 Ώ

I = ?

V = 100

I = V / R

I = 100 / 45

I = 2.2A

R = ?

I = 1.5A

V = 200V

R = V / I

R = 200 / 1.5

R = 133.3Ώ

SEMOGA BERJAYA SEKIAN TERIMA

KASIH