ISI KANDUNGAN

Penghargaan

Sinopsis

1.0 Pengenalan

2.0 Objektif

3.0 Definisi konsep

3.1 Obesiti

3.2 Kanak-kanak

4.0 Kajian lepas

4.1 Dalam negara

4.2 Luar negara

5.0 Faktor-faktor obesiti dalam kalangan kanak-kanak

5.1 Genetik

5.2 Pemakanan

5.3 Persekitaran

5.4 Gaya hidup

6.0 Langkah-langkah mengatasi

6.1 Pemakanan sihat dan seimbang

6.2 Tingkatkan aktiviti fizikal kanak-kanak

7.0 Cadangan

8.0 Kesimpulan

9.0 Lampiran

10.0 Bibliografi

1.0 PENGENALAN

Obesiti dan overweight adalah istilah untuk menyatakan badan. Obesiti bererti

lemak tubuh yang boleh membahayakan kesihatan manakala overweight

menggambarkan lebihan berat badan berbanding berat badan normal. Dahulu, berat

badan berlebihan sering dikaitkan dengan kemakmuran. Namun, berat badan

berlebihan kemudiannya lebih berkait dengan penampilan, dan akhirnya umum

menyedari bahawa keadaan ini berkait rapat dengan pelbagai penyakit. Overweight

dan obesiti diketahui boleh mengakibatkan beberapa penyakit seperti penyakit

jantung, diabetes, hipertensi, dan dislipidemia. Disebabkan ini, masyarakat kini telah

semakin mengambil berat tentang kesihatan dan bentuk badan sendiri.

Demi mencapai bentuk badan yang diingini dan menjaga kesihatan, terdapat

banyak permintaan di pasaran terhadap produk-produk yang berkaitan dengan

penurunan berat badan dan penjagaan kesihatan. Antaranya ialah seperti ubat-

ubatan, krim, losyen, makanan atau minuman kesihatan dan alat bantu serta

rawatan menguruskan badan yang bertujuan untuk menyelesaikan masalah bentuk

badan dan kegemukan. Walaubagaimanapun, tubuh badan yang cergas dan

pengurangan lemak di badan hanya diperoleh dengan melaksanakan aktiviti sukan

serta pemakanan yang seimbang.

Kes obesiti dalam kalangan kanak-kanak dan remaja semakin menular di

negara-negara membangun. Penyakit obesiti merupakan satu faktor utama yang

akan membawa kepada rintangan terhadap insulin dan sindrom metabolik. Obesiti

juga boleh menyebabkan pelbagai penyakit seperti diabetes, darah tinggi, penyakit

jantung, kegagalan sistem pernafasan, kanser, dan sebagainya.

Statistik menunjukkan bahawa sekurang-kurangnya 22 juta kanak-kanak di

seluruh dunia yang berusia 5 tahun kebawah didapati mengalami masalah berat

badan yang berlebihan dan kegemukan. Di Malaysia, peningkatan masalah obesiti

dalam kalangan kanak-kanak berumur 7-10 tahun adalah sebanyak 6.6% bagi umur 7

tahun hingga ke 13.8% bagi umur 10 tahun. Sebanyak 12.8% daripada kanak-kanak

tersebut adalah lelaki. Masalah obesiti ini juga semakin ketara dalam kalangan

remaja berumur 13-17 tahun.

Malaysia merupakan negara rantau Asia Tenggara yang mempunyai masalah

obesiti kedua tertinggi. Kajian Bahagian Kawalan Penyakit Kementerian Kesihatan

Malaysia pada tahun 2008 menunjukkan hampir 20 peratus penduduk dewasa dan

21 peratus kanak-kanak di negara ini mengalami `Masalah 3G’ iaitu Gebu, Gempal,

dan Gemuk. Lebih tepat lagi, `Masalah 3G’ merujuk kepada masalah obesiti.

3.0 DEFINISI

3.1 Obesiti

Menurut Kamus Dewan Edisi Keempat (1993), obesiti merupakan pengumpulan

lemak berlebihan di dalam badan seseorang. Obesiti kini dianggap sebagai satu

penyakit dan terjadi apabila saiz atau bilangan sel lemak di dalam tubuh meningkat.

Lebih teruk lagi, obesiti boleh mengganggu dan mencederakan organ-organ badan

dan seterusnya akan menyebabkan masalah kesihatan yang serius. Selain daripada

mengehadkan kegiatan fizikal dan sosial, jangka hayat penghidapnya juga semakin

pendek.

3.2 Kanak-kanak

Akta Kanak-kanak 2001 telah mendefinisikan kanak-kanak dalam Seksyen 2 sebagai

seseorang di bawah umur 18 tahun.

Menurut Kamus Dewan Edisi Keempat (1993), kanak-kanak ialah budak lelaki atau

perempuan yang masih kecil dan kebiasaannya yang belum berumur lebih daripada

7 hingga 8 tahun.

4.0 KAJIAN LAMPAU

Tinjauan daripada kajian-kajian lepas tentang tajuk perbincangan kertas kerja ini

sudahpun dilakukan oleh pelbagai pihak sama ada dari dalam negara atau luar

negara.

4.1 KAJIAN DALAM NEGARA

Kajian Kesihatan dan Morbiditi Kebangsaan ketiga (HNHMS 111) yang dijalankan oleh

Kementerian Kesihatan pada 2006 mendapati bahawa masalah obesiti dalam

kalangan kanak-kanak paling ketara dalam lingkungan usia pra-sekolah dan sekolah

rendah. Keadaan tersebut berlaku disebabkan beberapa penyumbang termasuk

kegagalan ibu bapa memahami keperluan pemakanan sebenar kanak-kanak ketika

tempoh tumbesarannya. Sebagai contoh, kecenderungan ibu bapa membiarkan

anak-anak terlalu bergantung kepada ringan (junk food) yang sememangnya

diketahui tidak mengandungi khasiat yang makanan diperlukan untuk tubuh.

Begitu juga amalan mengunjungi rangkaian restoran makanan segera yang

kian menjadi satu budaya dalam kalangan keluarga di bandar-bandar besar ketika ini.

Kesemua itu menyumbang kepada gaya hidup tidak sihat yang sedikit sebanyak

menjadi punca obesiti dalam kalangan kanak-kanak. Oleh itu, ibu bapa perlu lebih

memahami keperluan pemakanan kanak-kanak bagi tumbesaran yang optimum. Ibu

bapa perlu tahu mengenai nutrisi dan faktor gaya hidup agar anak-anak mencapai

potensi tumbesaran mereka.

4.2 KAJIAN LUAR NEGARA

Setiausaha Persatuan Pediatrik Gastroentrologi dan Pemakanan Eropah, Dr.

Johannes Taminuau berkata, ibu bapa harus memainkan peranan untuk menghalang

anak-anak mendapat obesiti sejak dari awal. Hal ini demikian kerana kajian

menunjukkan bahawa ramai kanak-kanak yang obes akan terus mengalami

pertambahan berat badan sepanjang hayat mereka. Merujuk kepada kajian terbaru,

semakin awal kanak-kanak menjadi obes, semakin obes mereka di kemudian hari.

Oleh itu, risiko mereka menghidap penyakit kronik juga meningkat. Jelas beliau lagi,

cara terbaik adalah dengan mendapatkan khidmat nasihat pakar pediatrik, pakar

pemakanan atau pakar diet kerana obesiti adalah satu keadaan yang kompleks.

5.0 FAKTOR-FAKTOR OBESITI TERHADAP KANAK-KANAK

5.1 GENETIK

Kegemukan boleh diwarisi daripada generasi sebelumnya kepada generasi

berikutnya dalam sesebuah keluarga. Hal tersebut merupakan penyebab kita

seringkali menemui ibu bapa gemuk yang cenderung memiliki anak-anak yang

gemuk juga. Hal ini menunjukkan bahawa faktor genetik mempunyai kaitan dalam

menentukan jumlah unsur sel lemak di dalam tubuh.

Hal ini demikian kerana kemungkinan ketika ibu yang obesiti sedang hamil, unsur sel

lemak berjumlah besar dan melebihi ukuran normal secara automatiknya akan

diwarisi oleh bayi sewaktu dalam kandungan. Maka, tidak hairanlah jika bayi yang

lahir juga memiliki unsur lemak tubuh yang relatif sama besar.

5.2 PEMAKANAN

Orang yang mengalami obesiti lebih responsif terhadap isyarat luaran, seperti rasa

dan bau makanan, atau ketika waktu makan berbanding orang yang mempunyai

berat badan normal. Orang yang obesiti cenderung makan apabila merasa ingin

makan, bukan makan ketika lapar. Pola makan berlebihan inilah yang menyebabkan

mereka sukar untuk keluar daripada kegemukan jika tidak memiliki kawalan diri dan

motivasi yang kuat untuk mengurangkan berat badan.

5.3 PERSEKITARAN

Faktor lingkungan atau persekitaran ternyata mempengaruhi seseorang untuk

mengalami obesiti. Jika seseorang dibesarkan dalam persekitaran yang menganggap

bahawa kegemukan adalah simbol kemakmuran dan keindahan, maka orang

tersebut akan cenderung untuk menjadi gemuk. Selagi pandangan tersebut tidak

dipengaruhi oleh faktor luaran, maka orang yang obesiti tidak akan mengalami

masalah-masalah psikologi berkaitan dengan kegemukan.

5.4 GAYA HIDUP

Kanak-kanak yang tidak bergerak aktif dengan bersukan dan bersenam lebih berisiko

tinggi untuk mengalami obesiti. Kanak-kanak yang banyak menonton televisyen dan

menghabiskan masa dengan bermain komputer sahaja akan menggalakkan

pengumpulan lemak dalam tubuh badan.

6.0 LANGKAH-LANGKAH MENGATASI

6.1 PEMAKANAN SIHAT DAN SEIMBANG

Bagi mengatasi masalah obesiti, pola pemakanan kanak-kanak perlu diubah menjadi

lebih teratur secara bertahap. Kanak-kanak perlu didedahkan dengan menu

makanan yang lebih sihat. Selain itu, ibu bapa perlu memastikan anak-anak makan

tepat pada waktunya. Ibu bapa juga perlu mengajar anak-anak makan di tempat

yang sesuai iaitu di meja makan. Apabila berada di meja makan, kanak-kanak akan

lebih fokus untuk menghabiskan makanannya.

Kanak-kanak perlu diberi jadual pemakanan yang konsisten sekurang-

kurangnya tiga kali sehari termasuk sarapan pagi, makan tengah hari, dan makan

malam. Jadual pemakanan yang teratur bukan sahaja mengaktifkan kadar

metabolisme badan, malah ia dapat menghindari pengambilan kuantiti makanan

secara berlebihan.

Ibu bapa harus menggalakkan anak-anak memakan makanan yang sihat

seperti buah-buahan dan sayur-sayuran. Mereka yang gemar memakan makanan

ringan harus diberi nasihat tentang keburukan makanan ringan tersebut. Satu lagi

cara ialah ibu bapa memberi limitasi tentang makanan ringan ini.

Kanak-kanak perlu dielakkan daripada memakan banyak makanan ringan

kerana terdapat sesetengah jenis bahan yang digunakan dalam penghasilannya yang

boleh mengakibatkan batuk, sekaligus menyebabkan mereka berada dalam situasi

yang kurang sihat. Ia juga boleh menyebabkan berlakunya obesiti dan boleh

mendatangkan pelbagai penyakit. Antaranya ialah penyakit jantung, diabetes,

tekanan darah tinggi, dan sebagainya.

Kanak-kanak perlu diberikan buah-buahan, sayur-sayuran, atau jus sebagai

kudapan atau selingan untuk menggantikan makanan segera atau makanan ringan

seperti kerepek kentang. Hindari kanak-kanak daripada mengambil minuman

bersoda yang tinggi kandungan gula dan kalorinya. Pengambilan minuman seperti

susu rendah lemak adalah sesuai untuk kanak-kanak.

Di samping itu, kanak-kanak juga perlu diajar untuk memilih makanan yang

tinggi serat dan mengurangkan pengambilan makanan berkalori. Ibu bapa harus

peka dan mengawasi saiz hidangan yang diambil oleh anak masing-masing. Malah,

dengan mempelbagaikan hidangan kepada kanak-kanak, ia mampu mengelakkan

masalah jemu. Hal ini berikutan pengawalan makanan kanak-kanak tidak boleh

disamakan dengan orang dewasa kerana selera kanak-kanak terutama yang

mengalami obesiti tidak boleh disekat tetapi boleh dikawal.

6.2 TINGKATKAN AKTIVITI FIZIKAL KANAK-KANAK

Bagi kebanyakan kanak-kanak, bersenam adalah sesuatu yang susah untuk dilakukan

dan makan adalah sesuatu yang menggembirakan. Oleh itu, setiap keluarga seboleh-

bolehnya mengamalkan sedikit perubahan dalam cara kehidupan untuk memastikan

anak-anak tidak mengalami obesiti.

Gejala kegemukan yang berlaku dalam kalangan kanak-kanak turut berpunca

daripada kurangnya aktiviti fizikal termasuk sukan dan riadah, sama ada di sekolah

mahupun di rumah. Trend kebanyakan ibu bapa dan pihak sekolah pada masa ini

memberi lebih tumpuan terhadap akademik berbanding aktiviti fizikal menyebabkan

masalah ini berlaku. Persepsi ini perlu dikikis kerana senaman atau aktiviti yang

mengeluarkan peluh sebenarnya merangsang minda dan otak kanak-kanak menjadi

lebih aktif.

Kanak-kanak boleh dipupuk untuk melakukan riadah atau kegiatan sukan

yang menyeronokkan. Selain daripada mambantu memperkukuh ikatan

kekeluargaan, aktiviti berkenaan turut menyihatkan anggota keluarga lain. Ia boleh

dilakukan secara santai mengikut kegemaran masing-masing.

Ibu bapa perlu menggalakkan anak-anak melakukan aktiviti fizikal dan

mendisiplinkan mereka untuk melakukannya walaupun secara tidak langsung.

Sebagai contoh, jika berada di pusat membeli belah yang mempunyai lif, ajar kanak-

kanak untuk tidak menggunakan kemudahan tersebut sebaliknya menaiki tangga.

Selain itu, galakkan kanak-kanak mengayuh basikal atau berjalan kaki ketika ke kelas

tuisyen atau mengaji sekiranya berhampiran dengan kawasan rumah.

Tempat riadah yang terdapat di kawasan perumahan dan sekolah perlu

dimanfaatkan sepenuhnya. Sebagai contoh, tempat riadah di kawasan perumahan

membolehkan kanak-kanak menggunakan masa lapang mereka untuk bermain dan

melakukan aktiviti lain yang mengeluarkan peluh. Kawasan permainan kecil di

sekolah membolehkan kanak-kanak berlari dan bermain sementara menunggu bas

sebelum pulang ke rumah.

9.0 LAMPIRAN