2

KANDUNGAN

Bil. Perkara Mukasurat

1.0 PENGENALAN 3

2.0 KEPERLUAN AKTA/PERATURAN 3

3.0 SKOP 3

4.0 TANGGUNGJAWAB 3

5.0 PROGRAM PERLINDUNGAN RADIASI DI LUAR

JABATAN RADIOLOGI

3

5.1 PERLINDUNGAN RADIASI KEPADA PEKERJA 3

5.2 PERLINDUNGAN RADIASI KEPADA PESAKIT 4

5.3 PEKERJA DAN PESAKIT WANITA YANG HAMIL 4

5.4 PENGIMEJAN KANAK-KANAK 5

5.5 LATIHAN KHUSUS PERLINDUNGAN RADIASI 5

6.0 RUMUSAN 5

7.0 RUJUKAN 6

8.0 LAMPIRAN:

LAMPIRAN A 7-8

LAMPIRAN B 9-10

LAMPIRAN C 11-12

3

1.0 PENGENALAN

Liputan program perlindungan radiasi di hospital perlu diperluaskan dari Jabatan Pengimejan Diagnostik Radiologi ke jabatan lain di hospital yang menggunakan radas penyinaran. Ini adalah kerana dikhuatiri terdapat pengabaian liputan perlindungan radiasi di hospital dengan peningkatan

penggunaan pengimejan fluoroskopi di luar jabatan pengimejan diagnostik radiologi oleh pakar perubatan bukan radiologi (non radiology specialist). 2.0 KEPERLUAN AKTA/PERATURAN

i. Akta Perlesenan Tenaga Atom 1984.

ii. Peraturan-peraturan Perlesenan Tenaga Atom (Perlindungan Sinaran Keselamatan Asas) 2010 (BSRP 2010)

3.0 SKOP

Pengurusan perlindungan sinaran di luar jabatan pengimejan diagnostik di hospital kerajaan yang melibatkan jabatan lain selain daripada jabatan pengimejan diagnostik radiologi. 4.0 TANGGUNGJAWAB Pekerja sinaran di hospital kerajaan. Ini termasuk anggota perubatan yang

terlibat dalam penggunaan pengimejan fluoroskopi.

5.0 PROGRAM PERLINDUNGAN RADIASI DI LUAR JABATAN RADIOLOGI Program ini melibatkan perlindungan kepada pekerja sinaran dan pesakit. Perhatian khas perlu diberi kepada perlindungan radiasi wanita yang hamil

dan kanak-kanak. 5.1 PERLINDUNGAN RADIASI KEPADA PEKERJA SINARAN KKM telah menyediakan panduan [iii] untuk perlindungan radiasi prosedur interventional.

Secara ringkas keperluan perlindungan radiasi interventional termasuk:

i. Penggunaan Permonitoran dos dedahan dengan sistem 2 personal dosimeter.

ii. Survelan pemeriksaan perubatan berkala (LPTA/BM/5). iii. Penggunaan peralatan perlindungan sinaran (PPE) dan perisai.

Perisai yang digunakan adalah perisai struktur dan perisai yang dipasang pada radas penyinaran untuk perlindungan radiasi dari radiasi serakan(scattered radiation) pesakit.

iv. Amalan klinikal yang baik dengan mengelakkan dedahan tangan interventionalist dalam alur sinaran.

v. Tanggungjawab dan pengurusan pekerja wanita yang hamil.

4

vi. Perlaksanaan Program Penjaminan Mutu (QAP). Ini termasuk QC peralatan penyinaran, latihan, kajisemula proses dan audit keselamatan radiasi perkhidmatan.

vii. Pemeriksaan PPE berkala setiap tahun oleh RPO/ahli fizik perubatan (radiologi).

viii. Keperluan latihan pekerja sinaran pengendali dan bukan pengendali yang terlibat. Sila rujuk perkara 5.5.

ix. Perlindungan radiasi pekerja spesifik kepada prosedur interventional termasuk:

a. Bilangan anggota yang mencukupi untuk sistem penggiliran anggota supaya tidak ada individu yang menerima dedahan berlebihan.

b. Penggunaan undercouch tiub x-ray dan overcouch Image Intensifier (II) untuk mengurangkan dos dedahan kepada anggota.

c. Peralatan perlindungan radiasi radas penyinaran perlu digunakan untuk mengurangkan dos personel.

d. Peralatan penyinaran perlu mempunyai ciri-ciri: � Perlindungan radiasi yang ergonomic � Pengurangan dos dedahan

� Indikator output dos dedahan e. Peranan ahli fizik perubatan (radiologi), RPO dan

interventionalist (pakar perubatan) dalam pengurangan dos dedahan personel. Sila rujuk Lampiran A.

f. Tindakan lanjut RPO/ahli fizik perubatan (radiologi) dalam penyiasatan kes dedahan luar biasa dan penentuan punca

insiden. 5.2 PERLINDUNGAN RADIASI KEPADA PESAKIT Pengoptimum dos dedahan pesakit secara tidak langsung boleh mengurangkan dos dedahan kepada anggota yang terlibat dalam prosedur[vi]. Sila rujuk Lampiran B untuk perlindungan radiasi pesakit.

5.3 PEKERJA DAN PESAKIT WANITA YANG HAMIL

i. Sekiranya perlu pengimejan ke atas pesakit wanita yang hamil, maka

prosedur tersebut perlu disesuaikan dengan tujuan mengurangkan dos dedahan janin.

ii. Pengguguran janin berdasarkan risiko radiasi tidak boleh diterima sekiranya

dos dedahan janin adalah kurang daripada 100mGy[vi].

iii. Had dos dedahan berkesan 1 mSv kepada embrio / janin pekerja radiasi

wanita yang hamil tidak bermakna bahawa pekerja tersebut perlu

mengelakkan diri dari bekerja dengan radiasi sepenuhnya, atau dihalang daripada memasuki atau bekerja di kawasan radiasi. Pegawai Perlindungan

Radiasi (RPO)/ahli fizik perubatan perlu menyemak dos dedahan yang

diterima oleh pekerja tersebut.

5

5.4 PENGIMEJAN KANAK-KANAK i. Pengoptimuman pemeriksaan pesakit kanak-kanak adalah perlu untuk

pengurangan dos dedahan. Pengurangan dos dicapai dengan menggunakan faktor teknik khusus untuk kanak-kanak dan bukan faktor dedahan pemeriksaan rutin orang dewasa.

ii. Parameter pemeriksaan hendaklah disesuaikan dengan saiz tubuh kanak-kanak.

iii. Radas penyinaran yang digunakan untuk tujuan ini perlu direkabentuk dan bersesuaian untuk menjalankan kes pengimejan pediatrik.

5.5 LATIHAN KHUSUS PERLINDUNGAN RADIASI

Cadangan latihan khusus penggunaan radas penyinaran fluoroskopi telah disyorkan oleh pertubuhan antarabangsa seperti AAPM dan ICRP[v,vi]. Latihan berkaitan dengan perlindungan radiasi perlu disediakan kepada interventionalist/pakar perubatan dan anggota paramedik yang bukan dibawah Jabatan Radiologi hospital.

Kandungan latihan perlu merangkumi topik-topik berikut: i. Asas perlindungan radiasi

a. Prinsip perlindungan radiasi b. Kesan radiasi kepada kesihatan c. Permonitoran personal

d. Dosimetri pesakit e. Keperluan regulatori (Akta 304 & peraturan-peraturan

berkaitan) ii. Asas fizik dan teknologi pengimejan fluoroskopi iii. Rekabentuk radas penyinaran iv. Pengopimumkan kualiti imej

v. Teknik pengurangan dos dedahan vi. Program penjaminan mutu (QAP) dan kawalan mutu(QC)

6.0 RUMUSAN

Program perlindungan radiasi perlu meliputi penggunaan radas penyinaran di luar jabatan pengimejan diagnostik. Keperluan pengwujudan program latihan khusus untuk melatih anggota bukan radiologi (non radiology staffs) supaya radiasi digunakan secara

selamat dan wajar. Perhatian perlu diberi kepada prinsip justifikasi dan pengoptimuman pengimejan terutama prosedur atau pemeriksaan yang melibatkan wanita dan kanak-kanak.

6

7.0 RUJUKAN

i. Akta Perlesenan Tenaga Atom 1984

ii. Peraturan-peraturan Perlesenan Tenaga Atom(Perlindungan Sinaran Keselamatan Asas) 2010 (BSRP 2010)

iii. Guidelines for occupational radiation protection in medical interventional procedures

iv. Poster 10 Pearls on Radiation Protection of Staff in Fluoroscopy Web Access: International Atomic Energy Agency (IAEA) on the

21/12/2016 https://rpop.iaea.org/RPOP/RPoP/Content/AdditionalResources/Information_material/fluoroscopy-posters.htm

v. A guide for establishing a credentialing and privileging program for users of fluoroscopy equipment in healthcare organization, American Association of Physicists in Medicine (AAPM) Task Group 124, Dec 2012.

vi. Radiological protection in fluoroscopically guided procedures performed outside the imaging department, International Commission on Radiological Protection (ICRP)

vii. Poster 10 Pearls on Radiation Protection for children in interventional procedures Web Access: International Atomic Energy Agency (IAEA) on the 21/12/2016 https://rpop.iaea.org/RPOP/RPoP/Content/AdditionalResources/Information_material/children-posters.htm

viii. Poster 10 Pearls on Radiation Protection of Patients in Fluoroscopy Web Access: International Atomic Energy Agency (IAEA) on the

21/12/2016 https://rpop.iaea.org/RPOP/RPoP/Content/AdditionalResources/Information_material/fluoroscopy-posters.htm

7

8.0 LAMPIRAN: LAMPIRAN A: 10 Pearls on Radiation Protection of Staff in

Fluoroscopy

8

9

LAMPIRAN B: 10 Pearls on Radiation Protection of Patients in Fluoroscopy

10

11

LAMPIRAN C: 10 Pearls on Radiation Protection for children in interventional procedures

12