Idea

PROPOSAL AWAL

TAJUK:

KEFAHAMAN KONSEP ASAS DIALOG ANTARA AGAMA DAN KESANNYA TERHADAP HUBUNGAN SOSIAL:KAJIAN KES

DIKALANGAN PELAJAR MUSLIM DAN BUKAN MUSLIM DI IPTS

1. Latarbelakang-Masalah – Literatur Awal Kajian:

Kajian ini dijalankan berteraskan kepadaobjektif-objektif berikut:i. Mengenalpasti pemahaman kurikulum Mata Pelajaran Wajib di Institusi Pengajian Tinggi Swasta dalam membina kefahaman Intra dialog Antara Agama.

Kepentingan KajianKajian ini adalah untuk melihat senarioatau gambaran yang jelas tentang kaedah danmatlamat sebenar pelaksanaan kurikulum dankonsep mata pelajaran wajib secara umum. Hal ini kerana sekiranya kaedah danmatlamat tidak mencapai tahap yang memuaskan,para pelajar akan menghadapi masalah dalammenghayati bagi mempraktikkan konsep dialog antara agama yang sihatdalam kehidupan seharian. Dapatan dari kajian ini dapat memberi makluman kepada Kementerian Pengajian Tinggi khususnya pihak MQA dan pentadbiran IPTS menilai tahap perlaksanaan objektif di IPTS supaya tindakan sususlan dapat diadakan.

3.1 Persampelan dan Populasi KajianSampel yang digunakan di dalam kajianini adalah pelajar-pelajar Universiti Tenaga Nasional,Muadzam Shah khususnya tahun satu dan tahun dua yang imengambil subjek Pendidikan Islam,Pendidikan Moral dan Pengajian Malaysia. Bagi menentukan saiz sampel yang dipilih, pengkaji merujuk kepada jadual jadual penentuansaiz sampel Krejcie dan Morgan (1970) di mana menyenaraikan saiz sampel yang berpadanandengan saiz populasi kajian. Populasi bagi kajianini ialah seramai 906 orang, dan sampel yangdipilih adalah sebanyak 275 orang.

Kajian ini berbentuk deskriptif menggunakan survei ke atas275 responden di Universiti Tenaga Nasional,Muadzam Shah .Batasan KajianKajian ini dilakukan ke atas pelajar-pelajar Tahun 4, Fakulti Pendidikan, Universiti Teknologi Malaysia,

Skudai. Penyelidik mengkhususkan kajian ini kepada pelajar-pelajar Tahun 4 bagi 5 kursus seperti yangdinyatakan di bawah:i) Sarjana Muda Sains serta Pendidikan (Pengajian Islam)- SPIii) Sarjana Muda Sains serta Pendidikan (TESL)- SPLiii) Sarjana Muda Sains serta Pendidikan (Kimia)- SPCiv) Sarjana Muda Sains serta Pendidikan (Sains Sukan)- SPSv) Sarjana Muda Teknologi serta Pendidikan (Kemahiran Hidup)- SPHRasional pemilihan responden berdasarkan 5 kursus di atas adalah kerana bagi memudahkan penyelidikuntuk berhubung dengan responden yang turut berada di bawah fakulti yang sama dengan penyelidik.Kajian ini terbatas pada 3 perkara utama iaitu, untuk mengetahui tahap pengetahuan pelajar terhadapdialog antara agama, untuk mengetahui tahap kefahaman pelajar terhadap isu dialog antara agama, sertafaktor-faktor yang mendorong keterlibatan pelajar-pelajar dalam dialog antara agama.

3.2 Instrumen KajianSoal selidik dan kaedah temu bual secarabersemuka digunakan. Menurut Burke Johnson danLarry Christensen (2000), borang soal selidikadalah instrumen pengumpulan data berbentuk‘self-report’ iaitu suatu tahap yang memerlukansetiap responden perlu mengisi sebahagian daripadakajian. Setiap persoalan yang dikemukakan didalam borang soal selidik ini mempunyai skalayang telah dipiawaikan yang bertujuan untukmenilai sesuatu item. Terdapat tiga bahagian utamadi dalam borang soal selidik yang dibina olehpengkaji ini iaitu bahagian: A maklumat responden,B telah dibahagikan kepada tiga bahagian danbahagian C ialah item terbuka di mana respondenboleh memberi pendapat masing-masing padaruangan ini mengikut arahan yang telah dinyatakan

Kaedah Penganalisaan DataSelepas peringkat pengedaran borang soalselidik dan sesi temu bual dengan responden, datadatadan maklumat-maklumat akan dicerap danakan dianalisis. Daripada borang soal selidikdianalisis mengikut turutan soalan secara kuantitatifyang mana setiap item akan menjawab persoalankajian pengkaji. Perisian SPSS 15.0 for Windows(Statistical Packages for The Social Sciences)digunakan bagi meganalisis data. Selepas sesi temubual berstruktur bersama responden, pengkajimenggunakan sistem kod yang telah dicadangkanoleh Suseela Malakolunthu (2001) dijalankan.Setelah transkripsi dilakukan melalui hasil temubual yang dijalankan, perhubungan antara objektifkajian dengan persoalan kajian dilakukan denganmenganalisis teks transkripsi temu bual menerusikod paksi yang dikenal pasti melalui IndividualInterview Axial Code Table (ACT). Kemudianpengkaji memasukkan kandungan teks ke dalam

perhubungan objektif kajian dan persoalan kajiandengan mencatatkan nombor perhubungan padagaris transkripsi. Petikan yang mempunyai kaitandengan perhubungan secara spesifik ditulis kedalam Petikan Paksi di dalam ACT.Analisis data yang dinyatakan adalah bagimenjawab persoalan kajian yang pertama iaitu :

11. Rekabentuk kajian

Rekabentuk kajian ini bersifat kualitatif dan kuantitatif. Satu set soal selidik

berbentuk skala likert telah disediakan untuk mengumpul data. (rujuk lampiran 1)

Jacobs dan Ary (1990) , Mohd. Majid Konting (1990) berpendapat bahawa kebaikan

menggunakan soal selidik ialah ianya boleh melibatkan responden yang lebih ramai,

sacara lebih luas dan menyeluruh. (kajian ini walaupun hanya 15 responden, ia

merupakan latihan penulisan ilmiah bertujuan menambah pengetahuan dan

pengalaman).

Temu bual digunakan sebagai alat pengumpulan data untuk memperoleh

maklumat tentang fakta, perasaan, kepercayaan dan lain-lin secara langsung. Seramai 5

orang guru ditemu bual dalam kawasan Merlimau.

Selain daripada itu, kaedah pemerhatian turut diplaktiskan. Penyelidik dapat

mengamati sesuatu tingkah laku subjek berpandukan pemboleh ubah – pemboleh ubah

yang telah dikenal pasti.

Data-data yang diperoleh dianalisis menggunakan bantuan komputer. Program

yang digunakan ialah Statistical Package for the Social Science (SPSS). Subprogram yang

digunakan ialah ujian-t, ANOVA sehala, Pearson Correlation. Menurut Mohd Majid

Konting (1990) penganalisisan data berstatistik menggunakan perisisan pengaturcaraan

SPSS dapat menghasilkan pengiraan yang tepat dan bebas daripada ralat.

3. Pernyataan Masalah

Apakah persepsi pelajar terhadap kefahaman objektif Mata Pelajaran Wajib ini khususnya Pendidikan Islam,Pendidikan Moral dan Pengajian Malaysia dalam membina dialog antara agama?

2. Sejauh manakah objektif Mata Pelajaran Wajib ini khususnya Pendidikan

Islam,Pendidikan Moral dan Pengajian Malaysia dilaksanakan semasa P&P?

3. Adakah pencapaian akedemik, pengalaman mengajar dan kekerapan menghadiri kursus mempengaruhi kefahaman

objektif Mata Pelajaran Wajib ini khususnya Pendidikan Islam,Pendidikan Moral dan Pengajian Malaysia dalam

membina dialog antara agama?

4. Bagaimana sesuatu objektif boleh menjelaskan matlamat dalam membentuk insan yang memahami tentang dialog antara

agama?

Persoalan kajian: Sejauhmanakah pemahamankurikulum Mata Pelajaran Wajib khususnya Pendidikan Islam,Pendidikan Moral dan Pengajian Malaysia dalam membina dialog antara agama?Di sini persoalan kajian yang pertamaadalah berkenaan dengan aspek pemahamankurikulum Mata Pelajaran Wajib khususnya Pendidikan Islam,Pendidikan Moral dan Pengajian Malaysia di mana seramai 250 orang responden menjawab set borang soal selidik bagi PendidikanIslam dan seramai 25 orang respondenmenjawab set borang soal selidik bagi PendidikanMoral dan seramai 125 orang responden menjawab set set borang soal selidik bagi Pengajian Malaysia. . Aspek yang terkandung di dalam persoalankajian yang pertama adalah berkisarkanpemahaman secara umum terhadap silibus, inti pati,sukatan pelajaran yang merangkumi konsep konsep,amalan praktikal dan juga tugasan yangdiberikan oleh pensyarah dalam meningkatkandialog antara agama dalam diri pelajar. Perincian skormin dan sisihan piawai bagi setiap item adalahmelalui Jadual 4.8.

Persoalan kajian 2: Sejauhmanakahpelaksanaan kurikulum mata pelajaran wajib khususnya Pendidikan Islam,Pendidikan Moral dan Pengajian Malaysia dalam membina dialog antara agama?

Apakah faktor yang mempengaruhi kefahaman konsep dialog antara agama melalui silibus mata pelajaran wajib tersebut?

Pernyataan MasalahMalaysia merupakan sebuah negara yang penduduknya terdiri daripada pelbagai lapisan masyarakat,pelajar-pelajar yang menuntut di Pusat Pengajian Tinggi IPTA mahupun IPTS di seluruh negara terdiridaripada mereka yang menganuti agama berbeza. Semua pelajar seharusnya menyedari bahawa, merekaperlu hidup bersama dalam keadaan yang tenteram dan tidak terpengaruh dengan dakyah perkauman sertapemahaman agama yang sempit.Melihat realiti kehidupan di kampus universiti, tahap kesedaran dalam kalangan pelajar terhadap sikaptoleransi beragama masih berada di tahap yang rendah. Masih ada pelajar yang cenderung bergaul danbersahabat hanya dengan mereka yang satu bangsa dan satu agama dengannya sahaja. Di kafeteria,mereka duduk makan sesama sendiri sahaja. Di bilik-bilik kolej kediaman mereka hanya mahu tinggaldalam satu kelompok. Tidak timbul rasa minat dalam diri pelajar untuk terlibat dalam program-programyang melibatkan agama dan bangsa lain. Keadaan ini menyebabkan integrasi sosial tidak berlaku.Oleh yang demikian, kajian ini dijalankan atas dasar keprihatinan penyelidik untuk mengetahuisejauhmana tahap pengetahuan dan pandangan pelajar sebagai salah satu anggota masyarakat mengenaiisu-isu yang berhubung dengan interaksi dan konflik antara agama yang berlaku dalam masyarakat sertakefahaman mereka untuk menjadikan dialog sebagai langkah untuk keluar dari kemelut yang sedia ada,selain dapat mengenalpasti faktor-faktor yang mendorong keterlibatan pelajar dalam dialog antara agama.

Kerangka KonsepKerangka konsep seperti ditunjukkan didalam rajah 1.1 menunjukkan gambarankeseluruhan perjalanan kajian dan perkaitan diantara elemen-elemen yang terlibat.

Kajian Literatur

Objektif kurikulum ditentukan dengan berdasarkan kepada beberapa kriteria

yang dikira dapat mewujudkan suatu kurikulum yang bermanfaat kepada pelajar. Antara

kriteria-kriteria yang digunakan untuk menentukan kurikulum sekolah ialah matlamat

individu, masyarakat, dunia dan sarwajagat.

Objektif sesuatu kurikulum digubal berdasarkan matlamat kurikulum, dan

matlamat kurikulum pula telah disediakan berdasarkan tujuan. Maka tujuan, matlamat

dan seterusnya objektif saling berhubungkait dan perlu difahami oleh pendidik dengan

jelas sebelum merancang sesuatu pengajaran.

Keberkesanan pengajaran dan pembelajran boleh ditingkatkan sekiranya guru dapat memahami kemampuan dan persepsi diri terhadap objektif yang terkandung dalam

sukatan pelajaran. Maklumat yang diperolehi boleh digunakan untuk

memperbaiki pengajaran diri dan seterusnya berjaya mencapai hasrat negara untuk

muncul sebagai negara maju menjelang tahun 2020.

Angelo dan Cross (1993) menyatakan bahawa terdapat pelbagai kaedah yang

boleh digunakan oleh penyelidik untuk mendapatkan maklumat dari subjek kajian.

Antara kaedah yang boleh digunakan untuk memperolehi maklum balas ialah temu bual,

soal selidik dan pemerhatian. Dalam kajian ini penyelidik telah menggubah satu set soal

selidik berdasarkan sukatan mata pelajaran wajib khususnya Pendidikan Isla,Pendidikan

Moral dan Pengajian Malaysia untuk mengukur domain persepsi pelajar terhadap

objektif mata pelajaran tersebut. Selain daripada itu, kaedah temu bual dan

pemerhatian turut digunakan untuk mendapat maklumat yang lebih kukuh dan tepat.

7. Definisi Istilah

7.1 Objektif

Objektif ialah perkara-perkara yang jelas tentang tingkah laku yang dapat dibuat

oleh murid-murid untuk menunjukkan sesuatu yang telah dapat dipelajari. Ia merupakan

hasil pengajaran yang dijangkakan dan bukan prosesnya. Menurut Kamarudin Hj. Husin

(1989) dalam bukunya yang bertajuk Pedagogi 3 telah menerangkan bahawa objektif

mengandungi tiga unsur yang penting. Pertama, ia menekankan perlakuan yang

dikehendaki daripada murid-murid sebelum berakhirnya pelajaran. Kedua, syarat-syarat

yang diperlukan bagi perlakuan itu dan ketiga, peringkat pencapaian minimum yang

harus diperolehi.

7.2 Perbezaan di antara Tujuan, Matlamat, Objektif

Menurut I.K. Davies (1976) dalam Objectives in Curriculum Design, definisi

‘Tujuan’ ialah “kenyataan am yang cuba memberi bentuk dan arahan kepada kehendak-

kehendak yang lebih terperinci pada masa akan datang… Tujuan adalah titik permulaan.

Ia merupakan satu idea, suatu cita-cita, dan suatu arah untuk dituju.”

Dalam pendidikan, perkataan ‘matlamat’ kadang-kadang disamakan dengan

objektif am. Jika perkataan tujuan di atas ialah tujuk arah, perkataan matlamat pula

akan memberi penerangan mengenai arah itu. Oleh kerana tujuan merupakan satu idea,

maka matlamat merupakan pecahan-pecahan mengenai idea itu. Menurut C.D. Cavert

(1974) dalam An Approach to the Design of Mediated Instruction, definisi ‘matlamat’

ialah “matlamat ialah kategori dan peringkat am tingkah laku yang telah dipelajari dalam

satu bahagian pembelajaran. Objektif ialah penyataan spesifik mengenai gerak balas

(response) penuntut (iaitu tingkalaku) yang telah dirancangkan. Matlamat memberi

pemerian tentang tingkah laku penuntut secara am.” Dengan itu, matlamat ialah

peringkat am tingkahlaku, manakala objektif ialah peringkat khusus tingkah laku.

Objektif ialah satu kenyataan berkenaan dengan apa yang boleh dilakukan oleh pelajar

hasil daripada pengajaran dan pembelajaran. Ia boleh dikategorikan ke dalam beberapa

jenis antaranya ialah implisit, eksplisit, tingkah laku dan ekspresif.

Apabila seseorang guru membuat keputusan untuk mengajar, dia perlulah

memutuskan beberapa isu penting. Guru berkenaan perlu memilih isi pelajaran yang

berkaitan, kaedah pengajaran yang sesuai dan prosedur penilaian yang berkaitan

dengan objektif pengajaran yang telah ditetapkan. Apa yang dilakukan oleh guru adalah

untuk mencipta satu persekitaraan ,yang bertujuan untuk menghasilkan perubahan

tingkah laku yang diharapkan. Ini dilakukan melalui interaksi antara guru dengan murid

secara individu atau kumpulan, menggalakan interaksi sesama murid, atau menggalakan

interaksi murid dengan bahan pengajaran. Mengikut Krathwohl (1971), proses

pendidikan bermakna mengadakan satu siri persekitaran yang membolehkan murid

untuk mempelajari tingkah laku baru, memperbaiki atau menghapuskan tingkah laku

semasa, dan melatih tingkah laku ini hingga ke tahap dia berupaya mempamerkannya ke

satu paras yang memuaskan di bawah keadaan tertentu. Pernyataan objektif pengajaran

merupakan satu perihalan tingkah laku, iaitu pelajar diharap dapat mempamerkannya

dengan agak tekal. Oleh sebab peranan objektif pengajaran amat penting dalam proses

pengajaran, perhatian serius perlulah diberikan.

7.3 Persepsi

Persepsi merupakan tanggapan seseorang tentang sesuatu perkara setelah orang

itu mengalami perkara yang dimaksudkan. Setelah membuat analisis sama ada secara

spontan atau sebaliknya, satu idea terbentuk di dalam pemikirannya tentang perkara

berkenaan. Persepsi tidak semestinya betul atau salah secara mutlak. Baird (1986)

menganggap perbezaan persepsi adalah sesuatu yang dijangkakan. Persepsi adalah satu

proses kognitif yang dilakukan oleh seorang individu untuk memberi makna kepada

persekitarannya.

7.4 Guru

Page (1977) dalam International Dictionary of Dictionary of Education telah

mendefinisikan guru sebagai seseorang yang mengajar, terutamanya seseorang yang

diupah oleh sesebuah sekolah untuk mengajar. Good (1959) mentakrifkan guru sebagai

seseorang yang telah mengikuti kurikulum profesional di sesebuah institusi rasmi

dengan tujuan unuk membimbing, mengarah pengalaman pembelajaran pelajar dalam

institusi pendidikan, sama ada kerajaan ataupun swasta.

Kepentingan objektif dalam mata pelajaran pendidikan seni visual

Objektif penting dan berfaedah kepada pembinaan ujian sebagai panduan untuk

menentukan isi dan arah yang perlu ditekankan.

Objektif melewati kandungan mata pelajaran Pendidikan Seni Visual, ini bukan

bermakna kandungan tidak penting, tetapi sekadar kandungan tidak menjadi matlamat

akhir. Kandungan merupakan cara atau landasan untuk menulis objektif pengajaran.

Berdasarkan objektif yang ditulis, guru dapat merancang kaedah dan peralatan yang

releven dan sesuai untuk keperluan pelajar.

Popham (1969) mengemukakan pendapatnya tentang kepentingan kenyataan

objektif dalam pengajaran. Menurut beliau mutu pengajaran tidak akan meningkat

tanpa penggunaan objektif tingkah laku. Pendapat ini disokong oleh Mager (1971).

2.0 Kajian Literatur 2.1 Objektif Pendidikan IslamAntara objektif-objektif pembelajaranpendidikan Islam di politeknik adalah mengetahuikonsep ilmu, seterusnya mendorong merekamengkaji, mendalami, menghayati dan memahamikonsep tasawur dan aqidah Islam khususnya didalam ibadat umum supaya dapat dilaksanakandengan betul. Selain itu, melalui pembelajaranPendidikan Islam dapat melahirkan pelajar yangmempunyai ketahanan diri dan mampu menghadapi pelbagai cabaran. Hal ini kerana mereka akan diajarmengenai perbezaan antara baik dan buruk apabilamelakukan sesuatu perkara. Pelajar juga akanmemahami prinsip-prinsip Islam dalam aspekkekeluargaan di mana mereka akan lebihmenyayangi ahli keluarga dan akan menjauhi darimelakukan sebarang maksiat dan perkara yangboleh memudaratkan dan mencederakan dirisendiri. Sehubungan itu Norsiah Sulaiman, S.Salahuddin Suyumo dan Fairuzah Hj. Basri (2004)menyatakan bahawa Pendidikan Islam adalah satuusaha berterusan untuk menyampaikan ilmu,kemahiran dan penghayatan Islam berdasarkan Al-Quran dan Al-Sunnah bagi membentuk sikap,kemahiran, keperibadian dan pandangan hidupsebagai hamba Allah yang bertanggng jawab untukmembangun diri, masyarakat alam sekitar dannegara ke arah mencapai kebaikan di dunia dankesejahteraan abadi di akhirat.Matlamat Pendidikan IslamPeranan dan hala tuju pendidikan dalamIslam memperlihatkan bahawa matlamatnya adalah

untuk membentuk personaliti Muslim yangmencakupi aspek rohani, jasmani, intelek serta jugaemosi. Yang lebih utama lagi segala perlakuansama ada yang bersifat zahir mahupun batin ataudalaman seharusnya selari dengan ajaran Islamseperti yang terkandung dalam Al-Quran dan As-Sunnah. Ini juga memberi erti bahawa PendidikanIslam tidak sekadar memindahkan maklumatkepada para pelajar malah peranannya adalah lebihluas dan bersifat holistik. Jika demikian, bagaimanapula dengan konsep pendidikan Islam? Apakah iamempunyai nilai tambah yang berbeza ataulanjutan dari apa yang dibincangkan di atas? Dalamhubungan ini, menurut Abdullah Ishak (1995) didalam Norazani et. al (2004), matlamat PendidikanIslam adalah untuk membentuk sertamengembangkan aspek-aspek kesempurnaanmanusia yang mencakupi fizikal, spritual, mentaldan sosial menurut pembentukan rabbani bagimelahirkan insan kamil dan mukmin yang bertakwauntuk mengabdikan diri kepada-Nya. PenjelasanAbdullah Ishak memberi gambaran bahawaPendidikan Islam dari sudut konsepnya adalahseiring dengan peranan pendidikan dalam Islam.Malah perkara yang tersirat dari huraian tersebutmemberii erti bahawa seseorang pelajar pada waktuyang sama juga perlu memahami ajaran Islam.Pendidikan Islam mencakupi hubunganpelajar kepada keduniaan dan juga akhirat. Dalamkonteks ini, pendidikan yang baik memberisumbangan kepada semua bidang pertumbuhanindividu samada yang menyentuh aspek fizikal,akal, psikologi, spiritual, moral, sosial dan seluruhdisiplin ilmu2.3 Pendidikan MoralMenurut Pusat Perkembangan KurikulumKementerian Pendidikan Malaysia, PendidikanMoral ialah satu program yang mendidik pelajarsupaya menjadi insan yang bermoral atau berakhlakmulia dengan menekankan aspek perkembanganpemikiran moral, perasaan moral dan tingkah lakumoral. Pendidikan Moral di sekolah menengahmemberi tumpuan kepada usaha memupukkekuatan kerohanian dan kemoralan pelajar melaluipenghayatan dan amalan nilai-nilai murnimasyarakat Malaysia yang terdapat dalam agama,tradisi dan adat resam pelbagai kaum di negara ini.Dengan itu, pelajar dapat membina satu panduanhidup yang membolehkan mereka menjadi insanyang bermoral. Ini membolehkan mereka menjadiindividu yang bertanggungjawab moral dan sosialterhadap segala keputusan dan tindakan yangdilakukan. Menurut Mohd. Azhar Abd. Hamid(2001), tahap moral dapat diukur dari tigaperspektif asas iaitu salah satunya adalah dariperspektif mutlak, di mana perspektif mutlak adalahberasaskan kepada kepercayaan seseorang itukepada kuasa yang terulung atau tertinggi. Ia akanmenggalakkan seseorang itu memegang prinsipprinsip

moral kerana keyakinannya bahawa iniadalah kehendak the superior power atau lebihtepat dipanggil Yang Maha Kuasa iaitu AllahTuhan Rabbul Jalil, Pencipta dan Pemilik sekelianalam. Menurut Kurikulum Bersepadu SekolahMenengah (KBSM), kemahiran menentang tekananrakan sebaya sangat penting dalam pendidikan nilaiatau moral, khususnya apabila kemahiran inidigunakan dalam usaha pencegahan salah gunadadah atau sebarang bentuk salah laku yang lain.Mengajar pelajar menentang tekanan rakan sebayatidak bermakna mengajar mereka tidakmempedulikan nasihat yang baik daripada rakansebaya mereka tetapi mengajar pelajar supayaberfikir, berbincang dengan sumber lain danmempertahankan nilai moral sendiri.2.4 Objektif Pendidikan MoralObjektif Pendidikan Moral adalah untukmembolehkan pelajar :i. Memahami dan menghayati nilai-nilaiyang diperlukan untuk berakhlak muliaii. Menyedari dan menerima kepentingankeharmonian antara manusia dengan alamsekitar serta berusaha ke arahmengekalkannya.iii. Meningkatkan persefahaman dankerjasama bagi mengekalkan keamanandan keharmonian hidup dalam negaraMalaysia yang demokratik.iv. Mengembangkan pemikiran yang matangberasaskan nilai moral dan kerohaniandalam membuat keputusan danmenyelesaikan masalah.v. Mempunyai iltizam untuk mengamalkanperlakuan yang bermoral secara adil dan alturistik selaras dengan nilai murnimasyarakat Malaysia.2.5 Matlamat Pendidikan MoralMenurut KBSM, kurikulum pendidikanMoral bermatlamat membentuk individu yangberakhlak mulia, bertanggungjawab dan bolehmenyumbang ke arah keharmonian dan kestabilannegara serta masyarakat global.2,6 Prinsip-prinsip Pendidikan MoralTerdapat beberapa prinsip utama yangtelah dikenalpasti sebagai panduan dalammelahirkan insan yang menyeluruh dari segijasmani, intelek, emosi, rohani dan sosialsebagaimana hasrat Falsafah PendidikanKebangsaan melalui ungkapan “ke arah lebihmemperkembangkan potensi individu secaramenyeluruh dan bersepadu untuk mewujudkaninsan yang harmonis dan seimbang dari segiintelek, rohani, emosi dan jasmani berdasarkankepercayaan dan kepatuhan kepada Tuhan”.Prinsip-prinsip tersebut adalah :i. Bertanggungjawab pada diri, keluarga, danorang lain.ii. Berpegang teguh pada ajaran agama.iii. Prihatin kepada alam sekitar.

iv. Mengekalkan keamanan dan keharmonianhidup.v. Bersemangat patriotik.vi. Menghormati hak asasi manusia.vii. Mengamalkan prinsip demokrasi dalamkehidupan.

Kaedah Penganalisaan DataSelepas peringkat pengedaran borang soalselidik dan sesi temu bual dengan responden, datadatadan maklumat-maklumat akan dicerap danakan dianalisis. Daripada borang soal selidikdianalisis mengikut turutan soalan secara kuantitatifyang mana setiap item akan menjawab persoalankajian pengkaji. Perisian SPSS 15.0 for Windows(Statistical Packages for The Social Sciences)digunakan bagi meganalisis data. Selepas sesi temubual berstruktur bersama responden, pengkajimenggunakan sistem kod yang telah dicadangkanoleh Suseela Malakolunthu (2001) dijalankan.Setelah transkripsi dilakukan melalui hasil temubual yang dijalankan, perhubungan antara objektifkajian dengan persoalan kajian dilakukan denganmenganalisis teks transkripsi temu bual menerusikod paksi yang dikenal pasti melalui IndividualInterview Axial Code Table (ACT). Kemudianpengkaji memasukkan kandungan teks ke dalamperhubungan objektif kajian dan persoalan kajiandengan mencatatkan nombor perhubungan padagaris transkripsi. Petikan yang mempunyai kaitandengan perhubungan secara spesifik ditulis kedalam Petikan Paksi di dalam ACT.Analisis data yang dinyatakan adalah bagimenjawab persoalan kajian yang pertama iaitu :

Persoalan kajian: Sejauhmanakah pemahamankurikulum Pendidikan Islam dan Pendidikan Moraldalam membina sahsiah pelajar berkualiti?Di sini persoalan kajian yang pertamaadalah berkenaan dengan aspek pemahamankurikulum Pendidikan Islam dan juga PendidikanMoral di mana seramai 250 orang respondenmenjawab set borang soal selidik bagi PendidikanIslam dan juga seramai 25 orang respondenmenjawab set borang soal selidik bagi PendidikanMoral. Aspek yang terkandung di dalam persoalankajian yang pertama adalah berkisarkanpemahaman secara umum terhadap silibus, inti pati,sukatan pelajaran yang merangkumi konsepkonsep,amalan praktikal dan juga tugasan yangdiberikan oleh pensyarah dalam meningkatkanakhlak dan moral dalam diri pelajar. Perincian skormin dan sisihan piawai bagi setiap item adalahmelalui Jadual 4.8.

Persoalan kajian 2: Sejauhmanakahpelaksanaan kurikulum mata pelajaran wajib di ipts dalamkehidupan seharian?

Apakah faktor yangmempengaruhi kefahaman konsep dialog antara agama melalui silibus mata pelajaran wajib

Kajian ini berbentuk deskriptif menggunakan survei ke atas1026 responden di seluruh negara serta interviu dengan sejumlahpegawai jabatan agama.

Objektif kurikulum ditentukan dengan berdasarkan kepada beberapa kriteria

yang dikira dapat mewujudkan suatu kurikulum yang bermanfaat kepada pelajar. Antara

kriteria-kriteria yang digunakan untuk menentukan kurikulum sekolah ialah matlamat

individu, masyarakat, dunia dan sarwajagat.

Objektif sesuatu kurikulum digubal berdasarkan matlamat kurikulum, dan

matlamat kurikulum pula telah disediakan berdasarkan tujuan. Maka tujuan, matlamat

dan seterusnya objektif saling berhubungkait dan perlu difahami oleh pendidik dengan

jelas sebelum merancang sesuatu pengajaran.

Dalam pengajaran dan pembelajaran Pendidikan Seni Visual (KBSM) telah

dirancang dengan teratur, kemas dan berubah mengikut keperluan semasa atas usaha

Pusat Perkembangan Kurikulum, Kementerian Pendidikan Negara. Sukatan Pelajaran

Pendidikan Seni Visual ini mengandungi Matlamat, Objektif, Organisasi Kurikulum dan

Kandungan. (Rujuk Sukatan Pelajaran Kurikulum Bersepadu Sekolah Menengah

Pendidikan Seni Visual, 2000).

Latar belakang masalah

Keberkesanan pengajaran dan pembelajran boleh ditingkatkan sekiranya guru dapat memahami kemampuan dan persepsi diri terhadap objektif yang terkandung dalam

sukatan pelajaran. Maklumat yang diperolehi boleh digunakan untuk

memperbaiki pengajaran diri dan seterusnya berjaya mencapai hasrat negara untuk

muncul sebagai negara maju menjelang tahun 2020.

Angelo dan Cross (1993) menyatakan bahawa terdapat pelbagai kaedah yang

boleh digunakan oleh penyelidik untuk mendapatkan maklumat dari subjek kajian.

Antara kaedah yang boleh digunakan untuk memperolehi maklum balas ialah temu bual,

soal selidik dan pemerhatian. Dalam kajian ini penyelidik telah menggubah satu set soal

selidik berdasarkan sukatan pelajaran pendidikan seni visual untuk mengukur domain

persepsi guru seni terhadap objektif pendidikan seni visual sekolah menengah. Selain

daripada itu, kaedah temu bual dan pemerhatian turut digunakan untuk mendapat

maklumat yang lebih kukuh dan tepat.

3. Pernyataan Masalah

1. Apakah persepsi guru-guru seni terhadap kefahaman objektif Pendidikan Seni Visual?

2. Sejauh manakah objektif Pendidikan Seni Visual dilaksanakan semasa P&P?

3. Adakah pencapaian akedemik, pengalaman mengajar dan kekerapan menghadiri kursus seni mempengaruhi kefahaman

objektif?

4. Bagaimana sesuatu objektif boleh menjelaskan matlamat dalam membentuk insan yang seimbang dan harmonis dari segi

JERI?

5. Kepentingan kajian

Kajian yang dijalankan ini sedikit sebanyak memberi gambaran tentang pelaksanaan

objektif Pendidikan Seni Visual di sekolah-sekolah kawasan Merlimau. Dapatan kajian dapat

memberi makluman kepada Kementerian Pendidikan dan pentadbiran sekolah menilai tahap

perlaksanaan objektif di sekolah supaya tindakan susulan boleh diadakan.

6. Skop kajian

Merlimau merupakan kawasan yang terletak di bahagian selatan negeri Melaka.

Di sini terdapat empat buah sekolah menengah kebangsaan iaitu SMK Seri Makota, SMK

Dang Anum, SMK Dato Abdul Rahman Yakub dan SMK Sungai Rambai. Jumlah bilangan

guru yang mengajar mata pelajaran seni visual adalah 15 orang iaitu 11 (73.3%) orang

guru lelaki dan 4 (26.7%) orang guru perempuan. Kesemua guru adalah berbangsa

Melayu. Pencapaian akademik bagi sampel guru dapat dikategorikan kepada 2

kumpulan iaitu Diploma 6 (40%) orang dan Sarjana Muda 9 (60%) orang. Pengalaman

mengajar guru seni di kawasan Merlimau adalah berbeza-beza iaitu kurang dari 2 tahun

3 (20%) orang, 2-5 tahun 3 (20%) orang, 6 – 10 tahun 1 (6.7%) orang, manakala

pengalaman mengajar lebih dari 10 tahun 8 (53.3%) orang. (Rujuk lampiran 3)

7. Definisi Istilah

7.1 Objektif

Objektif ialah perkara-perkara yang jelas tentang tingkah laku yang dapat dibuat

oleh murid-murid untuk menunjukkan sesuatu yang telah dapat dipelajari. Ia merupakan

hasil pengajaran yang dijangkakan dan bukan prosesnya. Menurut Kamarudin Hj. Husin

(1989) dalam bukunya yang bertajuk Pedagogi 3 telah menerangkan bahawa objektif

mengandungi tiga unsur yang penting. Pertama, ia menekankan perlakuan yang

dikehendaki daripada murid-murid sebelum berakhirnya pelajaran. Kedua, syarat-syarat

yang diperlukan bagi perlakuan itu dan ketiga, peringkat pencapaian minimum yang

harus diperolehi.

7.2 Perbezaan di antara Tujuan, Matlamat, Objektif

Menurut I.K. Davies (1976) dalam Objectives in Curriculum Design, definisi

‘Tujuan’ ialah “kenyataan am yang cuba memberi bentuk dan arahan kepada kehendak-

kehendak yang lebih terperinci pada masa akan datang… Tujuan adalah titik permulaan.

Ia merupakan satu idea, suatu cita-cita, dan suatu arah untuk dituju.”

Dalam pendidikan, perkataan ‘matlamat’ kadang-kadang disamakan dengan

objektif am. Jika perkataan tujuan di atas ialah tujuk arah, perkataan matlamat pula

akan memberi penerangan mengenai arah itu. Oleh kerana tujuan merupakan satu idea,

maka matlamat merupakan pecahan-pecahan mengenai idea itu. Menurut C.D. Cavert

(1974) dalam An Approach to the Design of Mediated Instruction, definisi ‘matlamat’

ialah “matlamat ialah kategori dan peringkat am tingkah laku yang telah dipelajari dalam

satu bahagian pembelajaran. Objektif ialah penyataan spesifik mengenai gerak balas

(response) penuntut (iaitu tingkalaku) yang telah dirancangkan. Matlamat memberi

pemerian tentang tingkah laku penuntut secara am.” Dengan itu, matlamat ialah

peringkat am tingkahlaku, manakala objektif ialah peringkat khusus tingkah laku.

Objektif ialah satu kenyataan berkenaan dengan apa yang boleh dilakukan oleh murid-

murid hasil daripada pengajaran dan pembelajaran. Ia boleh dikategorikan ke dalam

beberapa jenis antaranya ialah implisit, eksplisit, tingkah laku dan ekspresif.

Apabila seseorang guru membuat keputusan untuk mengajar, dia perlulah

memutuskan beberapa isu penting. Guru berkenaan perlu memilih isi pelajaran yang

berkaitan, kaedah pengajaran yang sesuai dan prosedur penilaian yang berkaitan

dengan objektif pengajaran yang telah ditetapkan. Apa yang dilakukan oleh guru adalah

untuk mencipta satu persekitaraan ,yang bertujuan untuk menghasilkan perubahan

tingkah laku yang diharapkan. Ini dilakukan melalui interaksi antara guru dengan murid

secara individu atau kumpulan, menggalakan interaksi sesama murid, atau menggalakan

interaksi murid dengan bahan pengajaran. Mengikut Krathwohl (1971), proses

pendidikan bermakna mengadakan satu siri persekitaran yang membolehkan murid

untuk mempelajari tingkah laku baru, memperbaiki atau menghapuskan tingkah laku

semasa, dan melatih tingkah laku ini hingga ke tahap dia berupaya mempamerkannya ke

satu paras yang memuaskan di bawah keadaan tertentu. Pernyataan objektif pengajaran

merupakan satu perihalan tingkah laku, iaitu pelajar diharap dapat mempamerkannya

dengan agak tekal. Oleh sebab peranan objektif pengajaran amat penting dalam proses

pengajaran, perhatian serius perlulah diberikan.

7.3 Persepsi

Persepsi merupakan tanggapan seseorang tentang sesuatu perkara setelah orang

itu mengalami perkara yang dimaksudkan. Setelah membuat analisis sama ada secara

spontan atau sebaliknya, satu idea terbentuk di dalam pemikirannya tentang perkara

berkenaan. Persepsi tidak semestinya betul atau salah secara mutlak. Baird (1986)

menganggap perbezaan persepsi adalah sesuatu yang dijangkakan. Persepsi adalah satu

proses kognitif yang dilakukan oleh seorang individu untuk memberi makna kepada

persekitarannya.

7.4 Guru

Page (1977) dalam International Dictionary of Dictionary of Education telah

mendefinisikan guru sebagai seseorang yang mengajar, terutamanya seseorang yang

diupah oleh sesebuah sekolah untuk mengajar. Good (1959) mentakrifkan guru sebagai

seseorang yang telah mengikuti kurikulum profesional di sesebuah institusi rasmi

dengan tujuan unuk membimbing, mengarah pengalaman pembelajaran pelajar dalam

institusi pendidikan, sama ada kerajaan ataupun swasta.

8. Matlamat dan objektif Pendidikan Seni VisualMatlamat Pendidikan Seni Visual Sekolah Menengah adalah untuk membentuk

keperibadian generasi Malaysia yang celik budaya, mempunyai nilai-nilai estetik yang

tinggi, imaginatif, kritis, kreatif, inovatif. Kandungan kurikulum berupaya membantu

murid meningkatkan rasa kesyukuran terhadap Tuhan, menghargai keindahan alam

persekitaran, keindahan seni dan warisan bangsa serta dapat menyumbang ke arah

pembangunan diri, keluarga, masyarakat dan negara, selaras dengan hasrat FPK.

Tokoh-tokoh Pendidikan Seni seperti Efland (1977) telah menghuraikan 3

komponen utama yang dijadikan matlamat dan objektif Pendidikan Seni, iaitu yang

melibatkan perkembangan individu, warisan budaya dan seni dalam masyarakat. Mcfee

(1961) mengatakan objektif Pendidikan Seni untuk membentuk tingkah laku dan

meningkatkan kepekaan terhadap persekitaran dan alam. Feldman (1972) mengariskan

objektif Pendidikan Seni sebagai mengenal dunia sekitar, belajar bahasa seni tampak,

mengkaji kepelbagaian bahasa seni tampak dan menguasai teknik-teknik pendidikan

seni.

Kesemua objektif yang dikemukakan mempunyai perbezaan dan persamaan, namun apa

yang terpenting ialah ia dirancang berdasarkan matlamat dan berkeupayaan membentuk

generasi yang sejajar dengan hasrat pembangunan negara.

9. Kepentingan objektif dalam mata pelajaran pendidikan seni visual

Objektif penting dan berfaedah kepada pembinaan ujian sebagai panduan untuk

menentukan isi dan arah yang perlu ditekankan.

Objektif melewati kandungan mata pelajaran Pendidikan Seni Visual, ini bukan

bermakna kandungan tidak penting, tetapi sekadar kandungan tidak menjadi matlamat

akhir. Kandungan merupakan cara atau landasan untuk menulis objektif pengajaran.

Berdasarkan objektif yang ditulis, guru dapat merancang kaedah dan peralatan yang

releven dan sesuai untuk keperluan pelajar.

Popham (1969) mengemukakan pendapatnya tentang kepentingan kenyataan

objektif dalam pengajaran. Menurut beliau mutu pengajaran tidak akan meningkat

tanpa penggunaan objektif tingkah laku. Pendapat ini disokong oleh Mager (1971).

10. Objektif Pendidikan Seni dalam beberapa domain

Matlamat Kurikulum Pendidikan Seni Visual sejajar dengan kehendak FPK dalam

aspek interlek, emosi, jasmani dan rohani, maka sekurang-kurangnya terdapat empat

jenis objektif tingkah laku yang tertera dalam kesemua (sepuluh) objektif. Keempat

jenis objektif tingkah laku ialah Kognitif, Afektif, Psikomotor dan Rohaniah. Pendekatan

ini juga diperkenalkan sebagai pendekatan perkembangan menyeluruh. Menurut

Keneeth M. Lansing (1971), terdapat tiga domain utama dan menjadikan fokus dalam

mata pelajaran seni visual iaitu:

i. Domain Kognitif: Ilmu yang berkaitan dengan gubahan, prosedur, sejarah dan

aplisiasi, estetika serta seni dalam kehidupan (dalam Iberahim Hassan 2001). B.S. Bloom

(1965) telah menemukakan taksonomi objektif kognitif yang merangkumi pengetahuan,

kefhaman, aplikasi, analisis, sintesis dan penilaian. Ia mementingkan perkembangan

potensi pelajar dari segi interlek. Mazlan Mohamad (1997) dalam bukunya yang bertajuk

Pendidikan Seni 2: Kurikulum Pendidikan Seni telah menerangkan buku Planning Art

Education – in the Middle/ secondary School of Ohio, yang dikeluarkan oleh State of

Ohio Department of Education 1977, mengambarkan hubungan antara tujuan, matlamat,

objektif, pendekatan dan aktiviti. Aras pencapaian objektif dipadukan daripada taksonomi

domain kognitif, ia bukan sahaja merupakan alat pengukur terhadap pencapaian pelajar

tetapi boleh dijadikan sebagai aras berbicara.

ii. Domain Afektif: Suatu aspek yang berkaitan dengan nilai, sikap, minat,

keperihatinan, pertimbangan, menghargai warisan dan mempunyai sahsiah yang baik.

(dalam Iberahim Hassan 2001). Manakala D. R. Krathwohl (1965) mengatakan domain

ini mementingkan perkembangan emosi dan perasaan.

iii. Domain Psikomator: Memupuk kepada pertumbuhan kemahiran dalam

pergerakan atau gerak balas yang boleh terbentuk melalui aktiviti pengajaran dan

pembelajaran, meningkatkan kualiti koordinasi antara mata, tangan , otot dan mental.

(dalam Iberahim Hassan 2001). Objektif ini dikemukakan oleh Simpson (Kapfer, 1965) ia

mementingkan perkembangan dan memelihara kecergasan diri, bersedia menjalankan

amalan menggunakan masa lapang secara berfaedah, memperolehi kemahiran-

kemahiran asas praktik dalam kehidupan seharian; dan mempunyai asas kemahiran

vokasional.

iv. Domain Rohaniah: Turut diterapkan dalam Kurikulum Bersepadu Sekolah

Menengah yang bermatlamat memperkukuhkan kepercayaan beragama;

memperkembangkan keyakinan terhadap pencipta; peka kepada nilai dan norma

masyarakat; dan membentuk perlakuan dan peribadi yang berlandaskan nilai murni.

Maka kesemua objektif dalam Pendidikan Seni Visual di sekolah menengah dapat

dianalisa berdasarkan domein seperti berikut:

Objektif Domain1 Menghargai keindahan alam ciptaan Tuhan. Afektif

2 Memupuk budaya penyelidik dalam proses penghasilan karya seni visual.

Kognitif dan

Psikomator

3 Meningkatkan pengetahuan, daya kreativiti, inovasi, displin serta kemahiran dalam bidang seni visual yang dapat diamalkan dalam kehidupan dan kerjaya.

Kognitif dan

Psikomator

4 Menggunakan pelbagai kemahiran, media, teknik dan teknologi untuk mereka cipta barangan kraf dan produk seni visual yang berkualiti.

Kognitif

5 Membuat diskripsi, snalisis, interpretasi dan penilaian terhadap karya seni visual.

Kognitif

6 Mendapat nilai tambah dalam displin sains, teknologi dan mata pelajaran lain.

Kognitif dan

Afektif

7 Menghargai sumbangan dan pengaruh tokoh-tokoh seni visual dalam konteks perkembangan sejarah seni visual di Malaysia dan antarabangsa.

Afektif

8 Menjadikan bidang seni visual sebagai prospek kerjaya. Afektif

9 Menyedari dan menghargai suasana seni dalam persekitaran dan kaitan dengan keselesaan hidup.

Afektif

10 Membina jati diri ke arah pembentukan negara bangsa. Afektif

11. Rekabentuk kajian

Rekabentuk kajian ini bersifat kualitatif dan kuantitatif. Satu set soal selidik

berbentuk skala likert telah disediakan untuk mengumpul data. (rujuk lampiran 1)

Jacobs dan Ary (1990) , Mohd. Majid Konting (1990) berpendapat bahawa kebaikan

menggunakan soal selidik ialah ianya boleh melibatkan responden yang lebih ramai,

sacara lebih luas dan menyeluruh. (kajian ini walaupun hanya 15 responden, ia

merupakan latihan penulisan ilmiah bertujuan menambah pengetahuan dan

pengalaman).

Temu bual digunakan sebagai alat pengumpulan data untuk memperoleh

maklumat tentang fakta, perasaan, kepercayaan dan lain-lin secara langsung. Seramai 5

orang guru ditemu bual dalam kawasan Merlimau.

Selain daripada itu, kaedah pemerhatian turut diplaktiskan. Penyelidik dapat

mengamati sesuatu tingkah laku subjek berpandukan pemboleh ubah – pemboleh ubah

yang telah dikenal pasti.

Data-data yang diperoleh dianalisis menggunakan bantuan komputer. Program

yang digunakan ialah Statistical Package for the Social Science (SPSS). Subprogram yang

digunakan ialah ujian-t, ANOVA sehala, Pearson Correlation. Menurut Mohd Majid

Konting (1990) penganalisisan data berstatistik menggunakan perisisan pengaturcaraan

SPSS dapat menghasilkan pengiraan yang tepat dan bebas daripada ralat.

Pernyataan MasalahMalaysia merupakan sebuah negara yang penduduknya terdiri daripada pelbagai lapisan masyarakat,pelajar-pelajar yang menuntut di Pusat Pengajian Tinggi IPTA mahupun IPTS di seluruh negara terdiridaripada mereka yang menganuti agama berbeza. Semua pelajar seharusnya menyedari bahawa, merekaperlu hidup bersama dalam keadaan yang tenteram dan tidak terpengaruh dengan dakyah perkauman sertapemahaman agama yang sempit.Melihat realiti kehidupan di kampus universiti, tahap kesedaran dalam kalangan pelajar terhadap sikaptoleransi beragama masih berada di tahap yang rendah. Masih ada pelajar yang cenderung bergaul danbersahabat hanya dengan mereka yang satu bangsa dan satu agama dengannya sahaja. Di kafeteria,mereka duduk makan sesama sendiri sahaja. Di bilik-bilik kolej kediaman mereka hanya mahu tinggaldalam satu kelompok. Tidak timbul rasa minat dalam diri pelajar untuk terlibat dalam program-programyang melibatkan agama dan bangsa lain. Keadaan ini menyebabkan integrasi sosial tidak berlaku.Oleh yang demikian, kajian ini dijalankan atas dasar keprihatinan penyelidik untuk mengetahuisejauhmana tahap pengetahuan dan pandangan pelajar sebagai salah satu anggota masyarakat mengenaiisu-isu yang berhubung dengan interaksi dan konflik antara agama yang berlaku dalam masyarakat sertakefahaman mereka untuk menjadikan dialog sebagai langkah untuk keluar dari kemelut yang sedia ada,selain dapat mengenalpasti faktor-faktor yang mendorong keterlibatan pelajar dalam dialog antara agama.Objektif KajianKajian ini dijalankan berdasarkan objektif-objektif berikut:1. Mengenalpasti tahap pengetahuan pelajar terhadap dialog antara agama.2. Mengenalpasti tahap kefahaman pelajar terhadap isu dialog antara agama.3. Mengenalpasti faktor-faktor yang mendorong keterlibatan pelajar dalam dialog antara agama.?

Kepentingan KajianPenyelidik menjangkakan bahawa kajian ini penting dijalankan bagi memberikan manfaat kepadamasyarakat amnya, khususnya kepada pelajar-pelajar Universiti Teknologi Malaysia (UTM), Skudai yangterdiri daripada pelbagai agama, bangsa dan budaya.Kajian ini diharap dapat memberi kesedaran kepada golongan pelajar sama ada pelajar yang beragamaIslam ataupun pelajar bukan Islam sebagai generasi pelapis kepimpinan negara pada masa akan datangagar peka terhadap isu-isu dialog antara agama dengan memahami konsep berdialog itu sendiri.Kefahaman ini penting bagi mewujudkan toleransi dan kerjasama dalam kalangan pelajar, di sampingdapat meningkatkan usaha untuk memperkukuhkan nilai sepunya antara sesama kaum dan agamamenerusi dialog.Kajian ini turut memberi peringatan dan saranan kepada pemimpin Negara supaya menggalakkankelompok masyarakat untuk mengikuti perkembangan mengenai isu yang dibahaskan ketikamenganjurkan sesi dialog antara agama. Selain dapat mengambil manfaat dan pendekatan yang lebih baikuntuk mengeratkan lagi ikatan perpaduan dalam organisasi masyarakat.Batasan KajianKajian ini dilakukan ke atas pelajar-pelajar Tahun 4, Fakulti Pendidikan, Universiti Teknologi Malaysia,Skudai. Penyelidik mengkhususkan kajian ini kepada pelajar-pelajar Tahun 4 bagi 5 kursus seperti yangdinyatakan di bawah:i) Sarjana Muda Sains serta Pendidikan (Pengajian Islam)- SPIii) Sarjana Muda Sains serta Pendidikan (TESL)- SPLiii) Sarjana Muda Sains serta Pendidikan (Kimia)- SPCiv) Sarjana Muda Sains serta Pendidikan (Sains Sukan)- SPSv) Sarjana Muda Teknologi serta Pendidikan (Kemahiran Hidup)- SPHRasional pemilihan responden berdasarkan 5 kursus di atas adalah kerana bagi memudahkan penyelidikuntuk berhubung dengan responden yang turut berada di bawah fakulti yang sama dengan penyelidik.Kajian ini terbatas pada 3 perkara utama iaitu, untuk mengetahui tahap pengetahuan pelajar terhadapdialog antara agama, untuk mengetahui tahap kefahaman pelajar terhadap isu dialog antara agama, sertafaktor-faktor yang mendorong keterlibatan pelajar-pelajar dalam dialog antara agama.MetodologiPopulasi dan Sampel kajianPopulasi kajian terdiri daripada pelajar Perdana Tahun 4, Fakulti Pendidikan Universiti TeknologiMalaysia, Skudai. Menurut Mohamad Najib Abdul Ghafar (2003: 38), 30% daripada populasi itu sudahdianggap mencukupi bagi saiz sampel sebenar. Penyelidik mengambil lebih dari 30% daripada populasi.Ini bertepatan dengan saranan Mohamad Najib Abdul Ghafar (2003: 37) yang menyatakan bahawa lebihbesar peratusan sampel daripada populasi adalah lebih baik kerana penyelidik mempunyai lebihkemungkinan untuk memilih sampel yang mempunyai ciri-ciri populasi.

Sampel yang digunakan oleh penyelidik adalah berdasarkan persampelan rawak mudah. Ini bermaknaresponden mempunyai kebarangkalian yang sama untuk menjawab soal selidik yang diedarkan. Jumlahkeseluruhan populasi kajian ini adalah seramai 303 orang. Penyelidik telah memilih sampel seramai 123orang, bagi memastikan jumlah sampel tersebut mewakili jumlah populasi yang sebenar.Menurut Mohamad Najib Abdul Ghafar (2003: 38) lagi, persampelan ini dipilih secara rawak, tetapi darisetiap strata dalam populasi. Contohnya, memilih sampel secara rawak berdasarkan lelaki dan perempuan,kumpulan etnik dan pelbagai peringkat umur. Ini bertujuan untuk mendapatkan bilangan sampel yangdipilih berkadaran dengan jumlah ahli dalam setiap kumpulan populasi.Instrumen KajianSemasa melaksanakan kajian ini, dua jenis data diperlukan dalam proses menyiapkan kajian ini iaitu dataprimer dan data sekunder.1. Pengumpulan Data PrimerMenurut Mohamad Najib Abdul Ghafar (2003: 88), kaedah soal selidik sering digunakan untukmengetahui sikap seseorang iaitu dengan menggunakan soal selidik secara terbuka, senarai semak danskala kadar.2. Pengumpulan Data SekunderBagi mendapatkan maklumat-maklumat tertentu, data-data sekunder yang relevan diperlukan bagimenyokong huraian tersebut. Data-data ini diperoleh melalui:i) Buku-buku, laporan kajian dan penyelidikan bertulis di Perpustakaan Sultanah Zanariah (PSZ),Universiti Teknologi Malaysia (UTM), Skudai.ii) Buku-buku, laporan kajian dan penyelidikan bertulis di Perpustakaan Tun Seri Lanang(PTSL),Universiti Kebangsaan Malaysia (UKM), Bangi.iii) Buku-buku, laporan kajian dan penyelidikan bertulis di Perpustakaan Utama dan Pusat SumberAkademi Pengajian Islam, Universiti Malaya (APIUM).iv) Artikel-artikel daripada seminar, majalah dan surat khabar.v) InternetKajian RintisKajian rintis dilakukan untuk mendapatkan kesahan dan kebolehpercayaan instrumen yang telahdigunakan. Oleh kerana soalan-soalan yang terdapat dalam soal selidik ini dibina sendiri oleh penyelidikdi samping mendapat bimbingan dari penyelia, maka penyelidik perlu menjalankan kajian rintis terlebihdahulu untuk mengetahui kesahan dan kebolehpercayaannya sebelum set soal selidik tersebut diedarkankepada sampel sebenar. Di samping itu, kajian rintis ini juga dijalankan bagi memastikan soal selidikyang diedarkan kepada sampel sebenar adalah berkualiti.Penyelidik menjalankan kajian rintis ke atas 14 orang pelajar yang menetap di Kolej 9 dan terdiri darikalangan pelajar yang tidak mengambil kursus di Fakulti Pendidikan UTM, Skudai, Johor. Mereka terdiri

dari pelbagai anutan agama, bangsa dan budaya. Seramai 7 orang pelajar Melayu, 3 orang pelajar Cina, 3orang pelajar India dan seorang pelajar yang menganut agama Kristian telah dipilih oleh penyelidik.Penyelidik memilih sampel kajian rintis ini secara rawak mudah. Untuk memperolehi kesahan yang baik,penyelidik perlu memastikan isi kandungan dan tadbiran soalan adalah baik.Setelah selesainya proses kajian rintis, penyelidik melakukan analisis terhadap data untuk mengetahuinilai alpha (kebolehpercayaan) item yang dibina. Nilai alpha yang diperolehi ialah á = 0.839. MenurutMohamad Najib Abdul Ghafar (1999: 100), sekiranya nilai Alpha Cronbach melebihi 0.8, bermakna tahapkesahan atau kebolehpercayaan item yang diuji adalah tinggi. Ini menunjukkan soalan yang telah direkabentuk oleh penyelidik adalah sesuai untuk digunakan bagi kajian ini kerana mempunyai tahapkebolehpercayaan dan kesahan yang tinggi. Walau bagaimanapun, penyelidik telah melakukan beberapapengubahsuaian terhadap item soal selidik yang ada untuk digunakan dalam kajian sebenar.RumusanBerdasarkan hasil kajian dan perbincangan yang dilakukan, terdapat beberapa kesimpulan yang dapatdinyatakan dalam kajian ini. Antaranya ialah, pengetahuan mahasiswa tentang istilah serta konsep dialogantara agama berada di tahap tinggi dan masih boleh ditingkatkan. Mahasiswa merasakan istilah dialogmerupakan satu istilah ilmiah yang luas pengertiannya dan perlu dikembangkan lagi.Elemen agama dilihat sebagai satu perkara yang amat penting dan perlu dititikberatkan di dalam prosesdialog. Faktor pemahaman terhadap agama lain dilihat sebagai tunggak utama dalam menjanapersefahaman dalam kalangan mahasiswa berbilang kaum. Masyarakat mahasiswa perlu sentiasa bersikapterbuka dan saling memahami peranan masing-masing. Mahasiswa juga berpendapat bahawa semua pihakperlu memberi ruang serta bersedia untuk melaksanakan dialog. Mereka juga harus diberi pendedahandengan lebih lanjut tentang konsep dialog antara agama atau dialog peradaban serta aspekpenghayatannya. Persepsi perlu diubah dan melihat elemen keagamaan itu bukanlah satu unsur yangboleh mencetuskan sensitivity masyarakat