Disediakan oleh:

Chin Han Wei

Ekonomi Antropologi Ekonomi

Andaian asas yang mendasaripemikiran tentang ekonomi secaraumum.

Andaian asas yang mendasaripemikiran tentang ekonomi secarakhusus.

Mengkaji bagaimana pengeluaran, pengagihan, dan penggunaanberlaku dalam konteks masyarakatmoden dan industri.

Mengkaji dan membandingkansistem pengeluaran, pengagihan, dan penggunaan dalammasyarakat tribal dan pra-industri.

Tidak melibatkan ritual. Melibatkan ritual dan berbentuksimbolik.

Pemikiran ekonomi banyakdipengaruhi oleh falsafah Barat yang mementingkan keuntunganmaterial.

Tidak mementingkan keuntunganmaterial semata-mata.

Hanya benar apabila diaplikasikandalam masyarakat moden.

Sesuai untuk diaplikasikan untukmemahami sistem ekonomibudaya yang lain.

Sumber alam yang boleh

didapati di persekitaran

adalah tanah, kawasan

hutan, haiwan, buruan, air,

bahan galian dan tumbuhan.

Bahan ini terhad, maka

masyarakat

mengenakan beberapa

peraturan bagi tujuan

pengagihan sumber.

Peraturan memastikan

sumber dapat

digunakan secara

berhemat demi

menjaga kelestariannya

serta memastikan tidak

ada perbalahan.

Pelbagai

masyarakat

yang berbeza

mengagihkan

sumber mereka

Masyarakat

pemburu

dan

peramu

Masyarakat

pastoral

Masyarakat

hortikultur

Masyarakat

agrikultur

Tanah merupakan tempat memburu

dan meramu maka tanah amat

penting sebagai sumber makanan.

Walaubagaimanapun, sempadan

tanah tidak begitu ketat seperti

masyarakat moden.

Mesti menjejaki haiwan yang

berhijrah mengikut musim, maka

mereka tidak seharusnya terlalu

terikat kepada sempadan sesuatu

kawasan

Menakluki dan melindungi sesuatu

kawasan memerlukan masa, tenaga,

dan teknologi. Mereka tidak

mempunyai teknologi yang canggih

dan tidak berhasrat untuk

menggunakan masa dan tenaga

untuk tujuan ini.

Kawalan sesuatu kawasan dengan

ketat mungkin boleh mengakibatkan

konflik yang sia-sia diantara

kumpulan. Perkongsian rezeki lebih

baik.

Memerlukan kawasan lapang untuk menternak haiwan.

Memerlukan akses kepada 2 sumber yang penting, air dan

pastura (padang ragut).

Kumpulan-kumpulan pastoral perlu mengatur perjanjian

antara satu sama lain untuk memastikan akses kepada

sumber tersebut.

Pastura secara lazimnya tidak dikawal oleh mana-mana

individu tetapi dikongsi bersama.

Pastura merupakan kawasan dimana haiwan ternakan mereka

dibawa untuk merungut.

Biasanya menetap dikawasan

yang dikuasai oleh

kerabatnya.

Keluarga nuklear yang kecil

dibenarkan menggunakan

tanah asal mereka

mengerjakan tanah tersebut

dan menjaga hubungan

dengan kaum kerabatnya.

Mereka tidak memiliki tanah,

tidak boleh menjual tanah

dan hanya menggunakan

tanah atas restu kaum

kerabatnya.

Mengamalkan pertanian

pindah randah, tidak ada

gunanya terlalu terikat

dengan sebidang tanah

kerana akan ditinggalkan

suatu hari juga.

Masyarakat Smoa

mengamalkan sistem ini di

mana tanah dikawal oleh

seorang pentadbir yang

digelar matai yang mewakili

kepentingan kerabat.

Kegiatan agrikultur intensif memerlukan tanah yang luas dan

lapang.

Petani moden memiliki hak milik peribadi keatas tanah.

Boleh menjual tanah, menyewa atau memberi tanah sebagai

hadiah kerana adalah milik mutlak.

Hak milik peribadi merupakan konsep yang sangat sebati

dengan pemikiran moden, kadangkala ahli antropologi

membuat tafsiran yang kurang tepat mengenai sistem

pertukaran budaya lain.

Masyarakat

Agrikultur

Barangan dan

perkhidmatana

Kepentingan Sistem

Pertukaran

Karl Polanyi

membahagikan sistem

pertukaran kepada

•Harus diagihkan dalam

masyarakat.

•Ada lebihan yang perlu

dilupuskan kerana tidak

digunakan.

•Melupuskan lebihan.

•Mempelbagaikan barangan dan

perkhidmatan yang beredar dalam

masyarakat.

•Timbal balas

•Pengagihan semula

•Sistem pasaran

Timbal Balas

Merujuk kepada pertukaran barangan dan perkhidmatan yang nilainya hampir sama tanpa

menggunakan wang antara dua pihak.

Timbal balas umum merujuk kepada pertukaran barang tanpa mengharap sebarang pulangan serta-

merta (hubungan suami isteri).

Timbal balas seimbang merujuk kepada pertukaran barangan dimana pihak yang terlibat mengharapkan

pulangan barangan yang sama nilainya dalam satu jangka waktu yang tertentu. Melibatkan perhubungan

yang lebih formal, jarak sosial yang besar dan tanggungjawab untuk saling bertukar hadiah. Contohnya,

rangkaian kula melibatkan ritual pertukaran yang kompleks di mana gelang dan kalung yang dibuat

daripada cangkerang bertukar diantara penduduk serangkaian pulau.

Timbal balas negatif merujuk kepada pertukaran di antara pihak yang cuba mengambil kesempatan di

antara satu sama lain. Masing-masing ingin memaksimumkan keuntungan dan mengurangkan

pengorbanan dan ini membawa kepada penipuan dan pergaduhan. Hubungan ini tidak mengutamakan

altruisme dan kewajipan sosial kerana lebih bermotivasikan kepentingan individu. Contohnya musuh dan

orang yang tidak dikenali.

Berlaku apabila barangan disalurkan kepada sesuatu pusat dan

kemudiannya diagihkan semula berdasarkan peraturan yang tertentu.

Melibatkan 2 tahap.

•Penyaluran barangan dan perkhidmatan kepada suatu pusat.

•Pengagihan semula barangan dan perkhidmatan tersebut kepada masyarakat.

Pengagihan semua kerap diamalkan dalam masyarakat yang mempunyai

hierarki politik. Negara yang mengambil cukai daripada rakyat digunakan

untuk kepentingan awam. Ada 3 jenis pengagihan semula.

•Ufti (tribute)

•Orang besar (big men)

•Potlatch

Ufti

(Tribute)

• Dalam masyarakat yang tidak mempunyai mata

wang, ketua puaknya diberi makanan dan barangan

lain.

• Kemudian diagihkan semula kepada masyarakat

dalam bentuk kenduri besar.

• Berfungsi untuk mengagihkan barangan kepada

masyarakat disamping mengiktiraf kuasa politik

ketua puak dan mengukuhkan kesepaduan sosial

dalam puak.

• Selalunya, pengagihan semula ini banyak berpihak

kepada pihak atasan dimana mereka selalu

mendapat bahagian terbesar.

Orang besar

(Big Men)

•Tidak seperti ketua puak yang biasanya mewarisi tampuk

kepimpinan, orang besar bertindak sebagai pemimpin melalui

kebolehan mereka meyakinkan saudara mara dan jiran

tetangga untuk menyumbang lebihan untuk tujuan

mengadakan kenduri.

•Orang besar mempunyai ciri-ciri mempunyai daya pujuk,

murah hati, kemahiran berpidato, kerajinan dan kecergasan

fizikal yang berbeza daripada ketua puak yang lazimnya tidak

produktif.

•Orang besar bekerja keras untuk mengumpul lebihan dan

menggalakkan pengikut mereka berbuat demikian.

•Mereka selalu berkorban dengan berjimat dari segi

penggunaan peribadi terhadap makanan demi mengadakan

kenduri.

•Ini adalah kerana status orang besar amat bergantung kepada

bertapa besarnya kenduri yang diadakan, kemurahan hatinya,

dan layanan baik terhadap tetamu.

Potlatch

•Merupakan sistem pengagihan semula yang merupakan salah

satu contoh ekonomi prestij (sama seperti sistem orang besar)

di mana orang meraih status dan prestij dengan mengagihkan

kekayaan mereka dalam bentuk pesta makan minum dan

pemberian hadiah seperti selimut dan barangan dari luar.

•Potlatch merupakan istiadat di mana ketua-ketua puak akan

mengumumkan hak keturunan, kelebihan dan status sosial

mereka kepada seluruh masyarakat.

•Status yang ingin diukur oleh tuan rumah diukur pada jumlah

pemberian kepada orang ramai.

•Lebih banyak hadiah yang diberikan lebih tinggi status yang

diraihkan.

•Hadiah yang diberikan boleh dianggap sebagai bayaran

kepada tetamu-tetamu atas kehadiran mereka untuk

menyaksikan kemurahan hati tuan rumah.

Sistem Pasaran

Adalah sistem dimana barangan dan perkhidmatan dijual dan dibeli

menggunakan mata wang.

Nilai sesuatu barangan bergantung kepada prinsip penawaran dan permintaan.

Sistem pasaran kurang menekankan hubungan kerabat, peribadi, atau politik.

Sistem pasaran lebih menekankan aspek ekonomi keran pihak yang terlibat lebih

memikirkan keuntungan mutlak daripada mengekalkan hubungan sosial.

Lebih kerap diamalkan dalam masyarakat maju yang mempunyai lebihan barangan dan sistem

pembahagian yang kompleks.

Masyarakat pra-moden tidak mempunyai lebihan dalam kuantiti yang mencukupi untuk

mengamalkan sistem pasaran.

Perkembangan teknologi yang pesat dalam masyarakat moden membolehkan pengeluaran

lebihan dalam kuantiti yang banyak dan ini membawa kepada terbentuknya sistem pasaran.

Pengkhususan tugas dalam masyarakat moden telah membawa kepada kepelbagaian

barangan dan perkhidmatan dan ini menggalakkan pertukaran berlaku.