studia islamika -...

33
STUDIA ISLAMIKA

Upload: vukhuong

Post on 28-Feb-2018

222 views

Category:

Documents


1 download

TRANSCRIPT

Page 1: STUDIA ISLAMIKA - repository.uinjkt.ac.idrepository.uinjkt.ac.id/dspace/bitstream/123456789/32500/1/Hodri... · u!ama dintuntut untuk menjawab persoa!an di sekitar hukum bayi tabung,

STUDIA ISLAMIKA

Page 2: STUDIA ISLAMIKA - repository.uinjkt.ac.idrepository.uinjkt.ac.id/dspace/bitstream/123456789/32500/1/Hodri... · u!ama dintuntut untuk menjawab persoa!an di sekitar hukum bayi tabung,
Page 3: STUDIA ISLAMIKA - repository.uinjkt.ac.idrepository.uinjkt.ac.id/dspace/bitstream/123456789/32500/1/Hodri... · u!ama dintuntut untuk menjawab persoa!an di sekitar hukum bayi tabung,

EDITORIAL BOARD:

Harun Nasution Mastulw M. Quraish 5/zi/wb A. Aziz Dafdan M. Satria Effendi Nabi/a/1 Lubis M. Yu11flll Yusuf Komaruddin Hidayat M. Din Syamsuddin Muslim Nasution Wahib Mu'thi

EurroR-IN-CHIEF

,1zyul1iurdi A.zn; EDITORS:

Saiful Mujani Hendro Pmsetyo Jolwn H. Meuleman Didin Syafruddin Ali Munlwnif

AsSIST A~"TS TO THE EDITOR:

Aricf Sublwn Oman Fathurrahman Heni Nuroni

E;;,·cusH LANGUAGE ADVISOR:

Donald Potter ARABIC LANGUAGE ADVISOR:

Nursamad (OVER DESICNER:

5. Prinka

STUDIA ISLAMIKA (JSSN 0215-0492) is a journal published quarterly by the lnstitut Agama I~lnm Negeri (JAIN, the State institute for Islamic Studies) Syarif Hidayatulla!J, fnknrta. ISTT DEPPEN Na. 129/SK/DITJEN/PPG/STT/1976) and spansared by the Depnrtmmt of Religious Affairs of the Republic of indonesia. It specializes in Indonesian I~lmnic studies, and is intended to communicate original researches and current issues on the ~ubject. This joumal ruannly welcomes contributions from scholars of related disci­pline~.

All articles published do not necessarily represent the views of the foumal, or other institutions to ·which it is affiliated. Tiley are solely the views of the authors. The articles contained in this journal have been refereed by the Board of Editors.

Page 4: STUDIA ISLAMIKA - repository.uinjkt.ac.idrepository.uinjkt.ac.id/dspace/bitstream/123456789/32500/1/Hodri... · u!ama dintuntut untuk menjawab persoa!an di sekitar hukum bayi tabung,

© Copyrights Reserved

Editorial Office: STUDIA ISLAMIKA, Gedung Pusat Pengkajian Islam dan Masyarakat (PPIM) IAJN Jakartn, fl. Kertamukti No. 5, PO Box 225, Ciputat 15401, Jakarta, Indonesia. Phone: (62-21) 7423543, 7499272, 7401925, Foes: (62-21) 7423543; E-mail: [email protected] Accozmt: 0027793001 Bank Negara Indonesia 1946, Kebayoran Baru/IAIN, Jakarta.

Subscription rates: Rp 60.000,-, one year, Rp 120.000,-, two years. Order for single copies must be accompanied with payment of Rp 15.000,-. For order outside Indonesia, add $

8,00 per copy for airmail delivery; all payments should be made by direct transfer to STUDIA ISLAMIKA's account, no check or money order can be accepted; for special postal delivery or other special handlings, please contact STUDIA ISLAMIKA for correct rate.

All subscription orders, single copy orders and cJumge-of-addresf. information must be sent in writing to the STUDIA ISLAMIKA Subscription Dept. Gedzmg Pusat Pengknjian Islam dan Masynrnkat (PPIM), Jl. Kertnmukti No. 5, PO Box 225, Ciputnt 15401, Jakarta, Indonesia.

Printed i11 the Republic of Indonesia by INIS.

Page 5: STUDIA ISLAMIKA - repository.uinjkt.ac.idrepository.uinjkt.ac.id/dspace/bitstream/123456789/32500/1/Hodri... · u!ama dintuntut untuk menjawab persoa!an di sekitar hukum bayi tabung,

HodriAriev

Al-Tafk1r al-Fiql)iyah 'inda Nahdlatul Ulama

Abstraksi: Sejak keid?irannya pada 1926, Nahdlatul Ulama (NU) dikenal sebagai organsisasi sosial-keagamaan yang mendasarkan sikap dan pemikir­an keagamannya pada empat mazhab fiqh: Maliki, Hanbali, Syafi 'i dan Hanaji. Identitas ini semakin ditonjolkan lagi melalui hasilMuktamar NU yang ketiga pada 1928 di Surabtt:ya, yang mencantumkan maksud pendirian NU da/am AD/ AR T-nya sebagai organisasi yang memegang teguh said? satu dari mazhab Imam Empat itu. Melalui Muktamar ini pula dibentuk sebuah komisi yang dalam setiap muktamarNU akan membahas persoalan­persoalan fiqhiyah.

Menelusuri berbagai keberlangsungan dan perubahan dalam tradisi pe­mikiran jiqh NU, ada dua karakteryang terdapat dalam keputusan-keputus­an hukumnya. Pertama, NU cenderung setia-bahkan bisa dikatakan terla­!u kaku-dalam mengambil produkpemikiran ulama terdahulu. Oleh sebab itu, di satu sisi NU merupakan lembaga yangmampu menjaga kesinambung­an tradisi Islam, tetapi di sisi lain menjadi tidak inovatif atau bahkan stag­nan dalam membuat keputusan baru. Hampir semua keputusan hukumnya lebih merupakan pengulangan farwaulama-ulamaterdahulu, khususnyaya.ng ber!atar belakang mazhab Syafi 'i. Lebih dari itu, karena dipengaruhi tan­tangan masa yang berbeda, orientasi ibadah lebih menonjol dibanding nu­ansa so sial atau politik.

Kedua, meskipun terdapat inovasi, metode dan pendekatan yang dipakai NUda/am memproduksi hukum tetap berasal dari pemikiran ulama terda­hulu. Ciri yang tera.khir ini bisa dilihat dari keputusan-keputusan yang di­hasilkan forum bahtsul masail se;ak awal deW 80an hingga sekarang ini. Temu saja banyak faktoryang bisa menjelaskan mengapa karakteristik yang kedua ini muncul. Salah satu yang Pftling ken tara adalah munculnya berba­gai persoa/an keagamaan yang dihadapi masyarakatMuslim seiring dengan keberhasi!an pembangunan Orde Baru. Di bidang teknologi, misalnya, para u!ama dintuntut untuk menjawab persoa!an di sekitar hukum bayi tabung, transp!antasi ;cmtung, ginjal dan mata yang diperoleh dari binatang atau euthanasia Di bidang sosial juga muncul berbagai persoalan yangmenuntut jmi!aban dari fiqh, seperti upah pekerja, pencemaran lingkungan, penghonnat­an terhadap hak-hak masyarakat, per an wanita dan masaid? perbankan.

149 Studifl Is!amib, Vol. 6. No. 1, 1999

Page 6: STUDIA ISLAMIKA - repository.uinjkt.ac.idrepository.uinjkt.ac.id/dspace/bitstream/123456789/32500/1/Hodri... · u!ama dintuntut untuk menjawab persoa!an di sekitar hukum bayi tabung,

Hingga dekade 1980an wacana keagamaan NU masih didominasi oleh ulama senior yang umumnya merupakan pencinta fiqh dalam pengertian kata itu yang sebenamya. U/ama-ulama ini san gat disegani karena otoritas keagamannya yang tinggi dan menentukan praktik keagamaan para jama 'ahnya. Akibatnya, berbagai usaha inovasi pembahasan masalah hu­kum yang dilontarkan dalam forum forum bahtsul masail seringkali gaga! karen a kewibawaan tokoh-tokoh tua ini.

Dari beberapa faktoryang dijelaskan itu, adasatu fenomena pentingyang terjadi pada awal dekade 1980a.n yang besar sumbangannya terhadap pergeser­an pemikiran fiqh itu. Pertama, arus besar dari generasi muda NU untuk secara lebih langsung mengarahkan wacana keagamaan di lingkungan NU. Kedu.a, Muktamar NU di Situbondo pada Desember 1984, di mana dicana.ng­kan prinsip organisasi yang tidak lagi bersifat politik, tapi lebih mengarah­kan pada pengernbangan sosial-budaya, atau yang dikenal dengan kembali pada Khittah NU. Momentum inilah yang secara pasti sernakin mengarah­kan wacana keagamaan NU untuk lebih banyak mernberi perhatian masalah­masalah so sial. Dalam sernangat ini pula pemikiran Fiqh NU akhimya berge­rser orientasinya, dari yang sernata-mata ubudiyah, meluas meresponi mas­alah-masalah sosial-kemasyarakatan.

Gerakan yang dimotori kalangan muda NU terbilang progresif Sebagi­an mereka mendirikan LembagaSwadayaMasyarakat{LSM) untuk mengkaji masalah-masalah konternporer seperti hak asasi manusia (HAM}, gender, demokratisasi, masyarakat madani dan sebagainya. Mereka yang memiliki latarbe!akang akadernik kuat turut pula mendirikan pusat-pusat studi yang diarahkan untuk membahas persoalan kontemporer, baik isu-isu yang berkembangdi tingkat Dunialslam mau:pun di tingkatinternasional. Dilihat dari tema-tema yang dijadikan perhatian, gerakan-gerakan kalangan muda NU terasa lebih progresif dibandingkan gerakan pernuda organisasi moder­nis, seperti Muhammadiyah atau Dewan Dakwah Islamiyah (DDI).

Meskipun gerakan mereka ini dapatmenjanjikan perubahan,jangkauan­nya masih san gat terbatas. Kebanyakan gerakan seperti ini berlokasi di kota­kota besar dan hanya menjangkau kader-kader dengan kualifikasi pendidik­an yang baik. Padahal sebagian besar warga NU berada di luar lingkaran ini. Untuk itu, dalam jangka waktu dekat, gerakan progresifini belum bisa menentukan gerak langkah NU secarakeseluruhan. Namun demikian, dalam jangka waktu panjang mereka dapat diharapkan menjadi motor bagi trans­formasi NU secara keseluruhan. Oleh karena itu, apa yang dibutuhkan or­ganisasi ini adalah suasana kondusif, baiksecara internal maupun eksternal, di man a kreativitas dan prestasi personal warganya dapat mendapat tempat serta penghargaan yang layak.

Studia Uamika, Vol. 6, No. 1, 1999

Page 7: STUDIA ISLAMIKA - repository.uinjkt.ac.idrepository.uinjkt.ac.id/dspace/bitstream/123456789/32500/1/Hodri... · u!ama dintuntut untuk menjawab persoa!an di sekitar hukum bayi tabung,

HodriAriev

Al-Tafkir al-Fiql)iyah 'inda Nahdlatul Ulama

Abstract: Since its establishment in 1926, Nahdlatul Ulama (NU) has been knoum as a socio-religious organization that bases its thought and practice on the four outstandinglslarnic law schools: Mdliki, Hanba/i, Shaft 'f andH/inafi. However, during the third NU's Congress in Surabaya, East java, NUde­clared itself to be affiliated to Shaft'ite school only. 7he Congress was special because this declaration was incorporated formally into its constitution; the Congress also resulted in the creation of a special forum to discuss religious legal problems {bahtsul masail Ar. bahth al-masl'iVfaced try the ummah. To date not less than 420 decisions have been produced try this forum that ad­dress various problems such as family, politics, economy, education, ritual and so forth.

Two main characteristics constitute NU's legal tradition. First, NU has a deep commitment to base its practice and thought on the views of the previous ulamas. Therefore, on the one hand, NU stands as a guardian oflslamic tradi­tion, but on the other this organization also suffers from the stagnancy in legal creation for quite long. Almost all legal decisions produced try NU are imitations of the previous ulamas' thoughts, especially those discussion try the ulama with Shaft 'ite background. Second, even if there are innovations in legal conclusions, NU tends to apply the methods and approaches already created try ulamas of Shaft 'ite school. 7his trend is quite new, because applying the same method does not always mean imitation. However, both methods are ·very much influenced try the worldviews of the previous ulamas, in that NU's legal decisions are taken more on the light of spiritual matters than social interests.

These two characteristics indicate certain changes within NU's legal cre­ation. Some factors could be listed, but one of the main causes is social trans­formation arises from the economic development program, within which new religious problems appear as a try-product. Technological innovation has also engendered the questions such as to what extent in-vitro insemination, heart transplant and euthanasia are allowable. Meanwhile, legal decisions of the previous ulamas have yet to cover many current social issues such as labor's

!51 Srudia hlamik.t, Vol. 6. No. 1, 1999

Page 8: STUDIA ISLAMIKA - repository.uinjkt.ac.idrepository.uinjkt.ac.id/dspace/bitstream/123456789/32500/1/Hodri... · u!ama dintuntut untuk menjawab persoa!an di sekitar hukum bayi tabung,

152 Hodri Arie<·

wages, en'Cironment problems, human rights and gender issues. 1hese issues in turn encourage NU to investigate other sources of legal creation and the ulamis of this organization have to go beyond their traditional legal method i.e. the application of the four outstanding Islamic law schools.

Another factor to determine NU's view on legal creation lies in the fact that up to 1980s NU religious discourse was dominated mainly by senior ulamis. 1hey u•ere very much fiqh-oriented, but had vast religious authority and a great number of followers. As a consequence, various attempts to inno· vatereligiouslegal creations by bahtsul masa'ilforum failed Indeed the people who are involved in the forum generally have a good background in religious as well as in modern education. Unfortunately, they do not hold strong au· thority as when compared to traditional institutions such as pesantren (reli· gious boarding school) and majelis taklim (religious study group) that are dominated by senior ulamis.

1here are, however, significant changes that occurred in the 1980s which have a vast influence over NU's development. 1he first change occurred with the young generation ofNU who launched religious movements with broader orientation, while the latter pertains to the Situbondo, East Java, NU Con­gress which declared this organization as non-political. 1he Congress has brought NU back to its root as a socio-religious organization, while at the same time ended its activities on politics. With this shift in momentum, NU could pay more attention to social problems rather than spend its energy on political agenclas. In conjunction with this change, NU's legal orientation has also shifted from ritual-oriented to the more social.

1he movements initiated by the young generation ofNU are progressive in character. Some of them have created non-government organizations to focus on various current issues such as gender equality, reproductive health, democratization, civil society and so forth. Meanwhile, the young generation "lL'ith strong academic backgrounds prefer to establish study forums. Most of them also engage in current issues and disseminate information on recent findings in religious or social discourses. Seen from the themes to be studied, they appear to be more progressive even when they are compared with the young generations of the so called modernist groups, such as Muhammadiyah or Dm-an Dakwah Islamiyah (!he Council of Islamic Call).

With the emergence of such movements, NU has sho·wn its internal dyna­mism. As a matter of fact, progressive movements have yet penetrated the uhole lot of NU's followers; they are still limited in certain circles. But, in time such movements may influence the direction to be taken by this organi­zation in the future, especially with regards to the fact that these movements are pioneered by the young generation.

S!Hdia Mamika. Vol. 6. 1\fo. I. 1999

Page 9: STUDIA ISLAMIKA - repository.uinjkt.ac.idrepository.uinjkt.ac.id/dspace/bitstream/123456789/32500/1/Hodri... · u!ama dintuntut untuk menjawab persoa!an di sekitar hukum bayi tabung,

y..~.o

., __ }J 1.,.-k; 3 ·,F')l.'}l ~I <LJ '~.}JI )IS" )I 0..(,.-1 ..:WI j.;.c.

11 l...i>. J ~ Ji L.[ \.,>-\$.- 1i JIS" l,o} j-..JI __,.8; '} y.;.JI '-,>-IJI :r

J3.J...J j r-<s Ji ~ ')\_; L-l_r ii '}')\;.. } lk.>. II ~ } ')\1,1.,

y ')\.."{I ;,_,'}I o l,>- J' -.,..;I f:-1 <l.i.W :U.. U I , ;W L,.il ;;_,....,.~I -0.1; ..;WI

. ..:..l>')\.:>.13 ..:..wly :r ..:WI ~ ~_. e c:..JJ:, 3 't-:)..:.11 JIY.

,._, ~-II ~<-81 jL;; _,; W>.i. ~ ~~ . .;_ f.i.! '} \_. ~ _,_;J "::"" ~r--'"' _/~ <._;; • J--- .._;- ..... ~ _I':>

.,_;\..c._, '\~~I ;.}: _}; y 4-'i .).>- 4)[ J_,h.J.I ,;;_,...L...:,. '}I j.~IJ

~~ '~1 ~l.ill ':![4'-" (7JU '--~ t ~I ,i..i:;;')\J ~

---,"" ;__, \ ~. -;\.) ~ '-"i ~.i. ~)~I }I -~~.,c.::

~.i. • '(eV", ~--, 1 1/--" \ tA-il·) jo\41 _,;,.,. -..J>.i. • (•V", V ' ..-' I _.~--. · J I

Stud itt Islamiktr, Vol. 6, iV.'o. 1, 1999

Page 10: STUDIA ISLAMIKA - repository.uinjkt.ac.idrepository.uinjkt.ac.id/dspace/bitstream/123456789/32500/1/Hodri... · u!ama dintuntut untuk menjawab persoa!an di sekitar hukum bayi tabung,

~ ~ o ··1· --':) _.., .df, J' S" ':> :=:j - :- ·.., -;- ., _:-. -=l ] ~ ~

=:] . 0 '\ j ' '1, l \ 3 y ' "' ,__ < . ':0 . ..:' - . . ., :c) J_ ~ j ·.) } .J ~ j. . ·; ~ J J ' ~ .;; ~ ~ '-~ ':> ~ " ~

'l ... --':) j ~ ::.j 4 ·1 ~ J -;_ 3 ,:;. l; j. !'/ ~ ·~f "} •-;, ] "' .. . ' . ~ - . . 4' J -~ s ., . . ' J " ~ J > ~ · .. -- ~ r -~ . . ~ J - '1· • - .., <

,-.., I ..---, 1- • ':> • - ' ;;:. - .: tO "' ;: -~-<-·) -~--:>:._~.{,'3~\j·~?~j]J, • .., " I :: ·, • - -~ __ T . • l j "' ' tO ' ;: ~ ~ s j 3 J ~ :::J _--. _--. 3 .~· ~ : ., ij' J ·~ .: ' ·\ "_l-';; • "' - .., 13 ~ J ' . j. J ~ -· J .., :3 - ., ~ ~

i -~ ·".'.)• - ~· -~j• ~ ~ - ~ • -~ ' .J ~· ·1 :._ J v.., ~ . --- J ., ~ ' ~- } 3 1· y '3 J '-i ] -~ -~ ~ ).- . - '"") 1 ...... - ' <\....- Q :::::) 0) ~-j - - =:] -~ 1 ""'l '-i . - ) ~ ~1) -~ j J ~ ,::1' . ' . ' '1 -~ 4 -j J .. ~ "? -~· ~ . - . 1j ·; --~ . \ ";;] ~ ~ 0 } :~· • • • • - -'t . J -. . -~ . --;: .1; ~ ., ·-, Ji" ..:' j. ~ . ·) ~ . " l ) :) ,>.) - 1, :; ::;- 1 ? ~ J J, J j ::) 3 -~ ·~ . ' ~ -'t 1 ~0

-~ .- -~ - -i ·1 ' "\ .• ,/' ~ -;- . j -'\ l J '1

J ~ ~~ 3~ l· j. i ."?, -: ~ i' j' 1 ~ . ; ;: } J 'J, - - ' . . .~ "' '.1 ./' - 'L- J . -;> • ~ '

-~ 3 ~ j J 'J 1 ·=~ ~ .i; . ) ,;~ 1 ~ ::~ ) J ''l• -1· " \) I j "? ·• :3 J ) ~ · • 3 'l lJ { ~-· ---:- l 3 .J 3 J ~: j' '\ ·:;-~ , .A' ..:, -\ _\ ~ :t ~ J ·- . \A ' 7' J, - ':!i . . ; " . ~ f .,' .l l ~ } . ,· -~' .:c~ \ \ ~ J \ j .. ~ 1). J

Page 11: STUDIA ISLAMIKA - repository.uinjkt.ac.idrepository.uinjkt.ac.id/dspace/bitstream/123456789/32500/1/Hodri... · u!ama dintuntut untuk menjawab persoa!an di sekitar hukum bayi tabung,

Af.Tajkirlfi-Fiqf:tiyah 155

~)\Jo):;

JLS t_ ~~ ~ yA-i c>..i.JI jW-1 d..J,. 0!-_f; Ji .J.A::.ll J' 0:

(l(H ..!J I ~ __,.,u, }I -¥ ~I J? c) 'J _,..;jl o Jlk. .J.i,dl ;. L..1JI

~I ;W j/JI J)i,ll J:.c- JlS' i \ ~ n ,r.l:, n c) w,Jnb Cho.bulhh)

,:r ;. L...WI ~ o J d ~ J _f>-L,il ..,J: );.;, L. ly.;S' J '" L...WI ~

; _,j;JI ,j_, J .r(:; ..G J ;t+"L.5:.\ o-4il .Pt.; J ~ 0!-..i.J\ WI j.:>i

'-'......JI $ c) ~\ ;G.; ~ ,y- ; 7-l>- 4' i ..~.,! L. ..l> j) ~

'.w u-)) vi..i.l\.;

_;, ,;..- y..:..._; ':c..,....J:. I i L_,; J')W.) J.P ; .? L,.o ~ ) y ;;... ~.,> ;;_,.,. J l>­

j ~ \.; J-yJ I -¥ .!ill I) _rd.. o\ y .!ill I J' Js' i \.,>) l,S"" j c) <>')I).. I

;;_,. _?:1 I ;;_<._. J.P o j:..,...JI c) 4, \.,>)I :6/-I L \..i. 4-:--) \ 4# ...._.G.\.;

JL(;'JI ji j) oJU'11\ J~) \~ ~_,....;:jl J.P ,.,.... JJ \) ... ,.;:.;\

~ ...:.Jj; c) 1..> WI "~ 1:' 4-:-- ; frS' ~ly. c) ,f J\,:;; ;;_,~.,>)I

.;.L..1JI

~~.,> }J .J.ejll o.,.... J.\ v..I.A; j\ ~ c>..i.JI Ji.......aJI ~'J l_,k J

-.::.ol........ JWIJ ~~ ;y...ull ~\.ill iiJ->'J .r-"'" )\l w..l>-1 ~~ ...li J

j\ -.::_j L..; ~ L.. L..l=>IJ <...,~ ~ ~ J ,;xL.JI ~...UI

j I ..x._,; , \ •. ~u.; I y; i ;. L...WI ~ i L_,; 4 i ~ j L.,J.. I d..J,. ..::...l>-i

i \ ~ r A '-'....... ~ ..:JU _j jll ,_,:, 'J) o)}! I'"""" t 'o?"L 'J1 4' jl>

: _y:. (1985: lampiran I

Stud it~ Islamib, Vol. 6. No.1. 1999

Page 12: STUDIA ISLAMIKA - repository.uinjkt.ac.idrepository.uinjkt.ac.id/dspace/bitstream/123456789/32500/1/Hodri... · u!ama dintuntut untuk menjawab persoa!an di sekitar hukum bayi tabung,

-.;;..~.>-L; ~1" _,.....; ~~ ,.i_, J j.JJ,I L.IJ :~ r-') ...\.JI

1L..':II} ,~LJ1 J"'u,' J. ..w:- 1 L.':I~ L.)yt-9 ;;,_.,)~1 w)\J ~l..i.ll

\_~-,:.o- J-C .u--1 1L..':il 31 JL....JI ~ '-"I 1L.':II} ,__..;\ J. ~L.

";c,_.)l..., ';II ;;,_.,_,.;J] W-d (::' J- L. ~ j...JI ~j) J

:_fiLe~~ 1y; 4>1..w.~ ~J :r r-') -'-':ll

: ~ r-' J -'-':ll _} o J_,) ..i.ll ~l..i.l~ ~ _;lll • L.hil ~ ;;;')WI ,;; j _;

~I j-" ,::_;1_5' I;)Lt ~ ~JX J_;l.l ~I J_;. c_')ll,';ll -~

:c_ -WI yl .:_,W y ~,.. 4'\ 1\4>-l.J,.IJ WI yl ~ 4# ~I

~ ;-'J ...\.JI _} oJ_,) ..i.ll ~l..i.ll J_;. jlL.., }I .:r-""~ i)\..,';11 _r; T

;c,_.)l..., ';II J')J.l.l >-L>- J J\S'jl J_;. j...JI _,

~LJI _:)jj)J ;;__,;I;JI ..w.L.J.IJ ol).diJ .J.>.L.il J? ~~';II-,

~.,s"WIJ .I)-ill J c:t)• :.- IIJ \L:;';il,

~ L,. .:_,\5' _,_.;J1 3 o}-=:~13 u.1))1 ,~ 4'u :.r-" ._:_,\....... _,_. •l.:;..;l-)

;c,_. )\..,';!I :C.,: _,.;JI C: J> J L.::;

Jl :WLo';iL .,___;\ >y-c,ll ,j_, '-" ~),\,, J~) ~~';II_;; Lf_:

._.~I . I I ' 1 1j) ~ I • 'li ;;.;__]1 I ~~ ' ' ·j. • Li-Lli . ;;,.i:-)1 )J ""' -c-w o- '--10"', c,r- UU Y' ._r (_ c_s' ,

.)>- \)U .:_,\5' _? _: '-'~ ;;J;Lt ~I~ -.;;ill .r'~l ''-'>Wci':il

~.,a_;\31 ._j__j) -l,S"[:; Y' Lil 4-!l.:;..;l y J)~'jl Jl .}>- 0 J~ .• l__,..jl

;- LJ. ~-Lil .:.>L-JWI ~ -:..0 11 ,....;.; . ) Jl ..il '-", .",..J.s\-1 ,!j ...___._, ~~ · Yu ~..::: I•J...Ju~

.WI y\4# _)I ~l..i.ll

'---"+ ~"-'?\_)I :\.;<:).:11__, ~L...;,. ';II .:_,L..,IJ-Lil ~~ ..Jj)

1+-- ;: 0r>- ..Jj--' ~L,-)1 ol}-1 _;. ;;....u,1 ul~l J 1>-L>- ~,I.L.hll

Studia Isfamib, Vol. 6, No.1, 1999

Page 13: STUDIA ISLAMIKA - repository.uinjkt.ac.idrepository.uinjkt.ac.id/dspace/bitstream/123456789/32500/1/Hodri... · u!ama dintuntut untuk menjawab persoa!an di sekitar hukum bayi tabung,

Al-Tajkiral-Fiq/:Jiyah l57

:.:----" ~ L,..Ji ; L.;-1 ~ -.,.> L,Ji o _r.-; ,j }J I : -.::.>I _r.-; o '}L; ,j l L.,:.J..,L"i;

~ _r>-1} ~ -,;...U _,kl J~'J\ oj.> ~J i\ H o c_?>- i\ Hi

• I ; - • y, 4....,M.- , /- ; _r-..i.ll .:.il cs-' -.::...; l..S" J v. J L.,: l)i J Y\_;,.- ')I

'I\ H o- \ H ~~I GJr ~ Jl ~I~ \ ~ i ~- \ ~ n

- \ ~ i o y--'"" L,..J I _1, L..;.;] I cs-' _,....:- L,.ll _1, J _,..::1 I ~ d._,; l'J I ; _r-..i.l I I__. i J

j)l..<:;...l y- t_ ~.>.ill ,4):-1.; ; )->ill ,j_, c) ~\ ~I ..\.0 J 'i \ ~A i

(;h<)"<mi) ..,?' .J---"l.. -.,.>.}-I r"'\.:>. i_S..G-1 v .)l_o) 'i \ ~f.~-\ ~f. 0 ,')L]\

~ l,....-L,.- L.,:_r- ~ J y .)-1 y-~I ~ 'i \ ~ o ~- \ ~ i ~

,\.i'Ji '"'"'_;- ;;.K.;J.1 r"'L;J1 G..G-1 ..:.JJ; ~ -.::.> .)L.o J 'i 1 ~ vr- 1 ~ o ~

G_r>-i or-' -.,.>l,.JI "'"'"' ;;Jl'Ji oj->iliL.iJ fi\ ~At-\ Wi IPPP) -,;_,....dl

1__. """J 'y, 4....,M.- , _r=S J-..-11 J 1 t_ y. }J c.? L,..Ji .b WI y­

L.. J i \~A i .:.r-' ;oi...L.;;;I ill.'l J i \ ~ n d...kJ.-1 J1 ;, ~I r----"1.; j _r;

.\.ft.~

J1 ~I ~J\..:; ~ I'"""" ~\ \..i...,. .__,PI_,j:-'J 1_;-k 'J-"(j J

; )'"_; d.._,;l'JI_: \-.::.>L,.:;WI c_?>- \ ~ n J~l .J..,.li:ll ; j.> JJ'JI :-:r,:i>-/

.l.>~ L. _: vi_,.;,; WI y .ci L. ~ J ~I .J..,.li:li Jl ,\],')\ J_,j

~1~1

J-" .j\i ~I <ill .,_,!1 J~ G.iJI -,;.f.-;!1 ,\],')1 ~ !l\J,~)

_ljl.l_: J_:'JI ..,?'~\pi y ,1..1.::1 4-'-' ;J,L.dl G_:i.::JI uJ, ~'JI

C:' ..!-'"'~ ..J....i..J.I p>- 'J1 } jl.l c_?>- i \ ~ n c_} l:l;IJ~ ~I J J'JI

~ . \ \ ~ ~ V (Lombok) .!J ~ _,l: ..J....i..J.I ,5 ~~ '-;,:lllj \ \ ~ ~ i (Cipasung)

~t1-idia Is/amika, Vol. 6, No.], 1999

Page 14: STUDIA ISLAMIKA - repository.uinjkt.ac.idrepository.uinjkt.ac.id/dspace/bitstream/123456789/32500/1/Hodri... · u!ama dintuntut untuk menjawab persoa!an di sekitar hukum bayi tabung,

:..r" J~l J-") ,LJ'Ji ._j ~..:., ).!.>- wi]...JI ,..i.,. >I-WI J;. ..b-}

J.'l;i ~ \'I r I :.r' .J.:;.( J}JI i~l_; \~I ..l.,l..i.:ll Jl J.t"ll ..l.,l..i.:ll

.J'il ~ ol,.;;WI Jl} :.r' <;l.JI i] . ..i.ll d..t, 4, ,ol,.;;WI

ill:O,; ,0 p t ~ . >...l>- ol~l ,..i.,. jl_,k ~I y o.J...., .J..i)

} _,_( y .G..;\ L..lS" > y--Wi iB•htmi'Vh,iiJ JWI ~ ~ J':>\>. :.r'

~ • LM...l>-) ;;_,...)\5JI JWI ~ 0 )UI .:..LJ; C-'I.J--') ''-?',; ~

t ~JI .ll • ~ \ ~Lll • 'I I" o')\...L...ll • 0 .:> r · r obl..JI • 0 .:9 ~ ...1 J J J ..) • ...1 J-

;;,_,c _ _,_;.li ~I J;. l>l..:;;.l 0 Jl:;.i]l o..L. )J....,[ { J 'r · <i...l,.JIJ 0 JL;;

. ~L;S" 11 r ~,p,,,.l>. (:.IL,.il

J,;ll~\

Yl J.-.,o; )~} J,; Ji l,,i) t L;l .r L:A J.t"ll ..l.,l..i.:l~ >1)1_,

.:_.,_.... ~ '-'~ >4;>. ')II } i~ \II .b~l J;. ,l; ~ ._,.....,,i.

~I ,:_r'- ~\1 ~ \~ J (lli. A. Muchith Muzadi, 1995:62 : ~\) .,:.U£

.~1

J,; \11 _,_( )1 ,_,.j IJ_;.. JIS' J.t"ll ..l.,l..i.:ll ..,.l>. ~ G.iJI 0.1...- \JIJ

\' "n r..Fi n c:..ol}l _,'no JJ\11 (!J 1 r J t.,~IJ_,....., -\WI

~l.ill 0-L>II_,......,::,: j( j'j\ ;;,.,.::>L.,')II ;;..')II J;. ~ .;[" J;. ~)

\~1,; ~LJIJ _f.JlliJ ~I ....,._.,.ill c/"J 4-:;)X ( __,:)1 iJ~I

:;_,1 .: , 0 ~<:J1 0 ,l:;.i)l, jl -'II j\· I( __,L;S". ,> ,J, l,.. ~:, ,> 0 -11, ~"'t-'../ _/• ...1 ...1 ~ f.:"' . '-' ...1 <......:' _t.J'-'...1

Studia !slamikt~, Vol. 6, No. 1, 1999

Page 15: STUDIA ISLAMIKA - repository.uinjkt.ac.idrepository.uinjkt.ac.id/dspace/bitstream/123456789/32500/1/Hodri... · u!ama dintuntut untuk menjawab persoa!an di sekitar hukum bayi tabung,

Al-Tajkirai-Fiq(liyah 163

;;_.) ~ -::...J }I c.s-' o _rt1 J I y-+-1.1 1..\... J.>- _/J I J L..., ~ J

c u 1 r--l; __, r'- J \5' r-l>- i , 0:>- \.J,.I ~ t 1 rJI 4.:>-~ 1 ., , \J

~G) ")L..,.,;I •• IJ)) (idh= Ch,Jid) .\)L..,.:. iL.,.,) ~I ;,~ cS""L,..JI

_:_,i j) t_lrJI ~I) qM,d) ..J......i ~I ;,~ a.k;i-1 ~ r-"l; j fi

JL)) '\ \ ~At l..:...., (Situbondo) J~ J'.~ } jl.l .W J.>- ~~ -.:....l,>l

o...L>- .:r ...\J-1 I) J G..> J L,.'Ji 4>-\..r. c5 .U '--" L> j J ~ • _,..::-j ; \.>....L.o ~.LL

,L.,WI ~ ~ ~~ D l?\.,..JI .bu.JI J" ~ ;;.,')G lo ji<>­

~L;) ~\.,..JI oi} .... ..Jl9 ,~.\]\) '--',L..a:;;')IIJ yL...:>.- ')II 4-:)l.... J

_,.-all ~ '-;.». )L.; J \o•Wi , ~~ ~ ~ --" -..).bl_,..ll; frl.IJ

.,__;\ ).>- ..1.,)81 •)} c? ,t_,. 1;)._,)) J--"""'"' L. J~ y.~ ..u...J.I i.5' yill

..;U; c.s-' L.c. ~I J-' , _,...> JS' J>- .:r ;;_,... \.,..JI ;;,.., J WI .:...; \5' J lJ

y L_..i, ':1 I . \__.; 'J :cL....- • ..::.-....J ;;_,._J..i J I 'J I • L..WI • .;, ' ; • ~ i '- [_ .• ~ J ~ ~ ~ __,...

))-~81 c.s-' '-..k.>')\11 o.G ~~ ..uJ) .(!c<yrun. 1984151 :pi) :;;_,..\.,..JI

\ \ ~ ~ "1 '-k.>- J) o> _,_JI J} ~ J~ y.~ \ \ ~ ;\ t U } jl.l J.>­oU'JI '-! r '--'~ :..r-' '-!G--.....;')11 c,>i) >.5'"\.,..JI .bWI y ~IJ

\J...Z __,JI ~J~'JI J~ ;;_,...,pi J) jjl.l J..oj W <((PPP) c,>_,....:.:ll

''. JWI ..::.J p. ....,Js. fr"'""!. ~ c5 r. ~ ~I 4-;

L._,.; ~ :.r' C __,..:jl J ~ ..._,]s. Lr J Y' .T- J L,.'J I 4>-\..r. :f..; t LA J-') ' ". ~ J) J l,S r-" )2; c? I j \5' j; , ../' L...:>.- 'J I -,....;b, l, c.-•k;

Studi11 Isft~mib, Vol. 6,No. ], 1999

Page 16: STUDIA ISLAMIKA - repository.uinjkt.ac.idrepository.uinjkt.ac.id/dspace/bitstream/123456789/32500/1/Hodri... · u!ama dintuntut untuk menjawab persoa!an di sekitar hukum bayi tabung,

:u-_~1 . -s:J1 ._;. ;, ))1 ,1}:11 ~ .J...i.jl) r<.J1 JW.~ ~\h.. ~\5"

~)-"-'' J) :UW.':it., l..l..,.J ,.h...<j. } ~ Jy t~IL.>..l>.i c)l

~ <.,?~I J_,._,.JIJ <.,?..L;WI ,u";':JI l.i..,. ~ .l,)Ui J)

~ JU i\ ~At ;;_;__j )..!Jy._,:;,......., _,.1}1 )_,...i ~ >J) LS ol...WI

t_ _r> ~I o) >) ~- o> _,.<..il ;c,..lJI -:.> l...i1ll ..} '-!J lJ,.I -:.> L;;.;L:...lJ

~)I 'Jl>.' t_.,JI jl_,....:.- ~1ft-"" i\ ~AV ~ .i.,. ;;_,;_,..;jl 'Jl>.

. l..,WI .u.L.J.I ~/ ,L...l..)l ~ Jl,.Co 0" _;.,L;;.;lJ.I ,J...,...}!] ~I)

(;;_,.. y<>- ~ a......1.;...) P3M __,; i \ ~At L _;.,U>lJ.I ,..L.,. ~ ()

LJ y- u J...w,.;; ~\.:; L.i) \(RMI) y')\.. ':JI .u.WI :;1.,1) C' !JI~ ':it.,

.P3Mj ~L:J\ Pesantren

1o''""'" e'L... p JL,.;\.s-'-' o> _,_.w.1 ....,...WI -:.>LiLli j')L>. Cr')

0i.J1 ~.i...::JI ilk; ~l,..o -::..J: P3M) .UWI ~~) 0:,i J)L..:Jl, Jomb,ng)

'-'--..J I) 0 T r']l ~ ;;__,:.ll y ')L, ':i I ;;,.., _,...:jl ~ ;;J.,..-.) ~ i ..u..;_

, ~, , \....; : JL;..; .__,..i...::JI Ji . ..J.<. ilk.JI I.:U. , ~, . ~, ...,... _,/ "::"../·-- J > \._;> ,_.. P..,/ ~- J

StJ.idialsfamika, Vol. 6, No. 1, 1999

Page 17: STUDIA ISLAMIKA - repository.uinjkt.ac.idrepository.uinjkt.ac.id/dspace/bitstream/123456789/32500/1/Hodri... · u!ama dintuntut untuk menjawab persoa!an di sekitar hukum bayi tabung,

AI-Tajklrai-Fiqf:;iyah 165

~ J ''~I -l,.I..<.:JI 0~ Cf""-' (199s "J 1..£> :,-- (:.'II 0i j.;-

;;_,; _,.. Jl ~ t 0LJ "r~ ~~ .kL,.;.:..L, rl,ill Jo Jr-11 .;.,; ; -"" J. '11

L._,> L. i J \ l,;:-Lr. .b L,.;.:.. '1 I ;I? l .y -" :>1.> ~il J , ~I Jlk.l.l ¥.I

4Jl ~ _)I ab~l .y '"'~ 0i, _,..11 ~ "-'\> J_r<ll -l,.l..<.:li.., '"'-.J.·;

. <.S yAJ I ~ l...o

~I -:.ol)) c) , J) L. J~l l..i.J, J;- j..G _)I a.\.:..~1 ~ .y J

~ ; >"-'.11 "" iCip,ung) ~ _,....,~ ..l..UJ.I .:.r-r-JIJ C"'L:ll ~ j-.ll ~..J.ll

],. .. _.,, 0 - \ '"';,_jl}l __, \ t \ 0 '-r-"") ~ ~ r'" 'il <.S>Lk. ~ v

~ \a,.JIJ ;;...WI tWIJ aJ.I_,ll J"""'i c/" J 1.,\....aAJI ,..i.J, Jy- i \ ~ H

o Juill c} (lombok) .!J )';" ~ ..l..UJ.I c,s' _r<)l ~ ~..J.ll ~~ ul)) c}

i~ J y- i \ ~ W ~ f ~ \- \ V '"'"1}1 _.. \ t \A ~ J ~ • - \ -, J'

-,....;u.,) '(>l... ')\ _,... ;i_,...ll ;,;1.5:.,.) 01......;')1 J _,A>) ;;_,1,1) y:_..J.ll.: P,l

,:( :.:--0. ~I ~I }I j;WI ~ L.a,i <.S? ..W ¥ y }I j;WI ,..i.J,

~ o)_,JI ~L;;.li j;WL, 4'\J..[ <..?i <JiJ-)11 ~- 4-J:.Lv i""'

. 4# ~I ;;,.c_..ull ...,.£!1 c)

.:_~1 j)L...>. ~ ;;__,..>1}1 JWI J.L.... _,...~I ~I 0[

~ o......,b;. i"""L..... L '' u·~ 1 •• ' ___,_b i..L.o ..U 1~1 -~o-'-11 L (,_.; ~- J --' · ~~ --' ~ __;--~~~ · ~"- v~ ~

_:1 j1~\J ,1) ~ G . ..ull ~<.J1 _,... U '\L,)I ..i..<.JI J' ~ JlJ-)11

L..i.: .~WI _:1 ;-"..JJ.,I 1.,\....aAJI j.;- jLJI ._,L:. J\...., <.Sill ~I J .. k:

t_~ _,il JL;! c) J,;;: 'J _:i ~le ._rl$.1 0\> ¥ y _,il j;Wi.., Jl.-; l._,>

..... L,.~ ~I • .) T :II . il i' =)L., I 1--1~ >L ... JI .:; ~I M -........ __., ~ .......-• ..._J . ~. I ~ \ . ~

Srudin/5/nmikn. Vol. 6, :Vo. 1. 1999

Page 18: STUDIA ISLAMIKA - repository.uinjkt.ac.idrepository.uinjkt.ac.id/dspace/bitstream/123456789/32500/1/Hodri... · u!ama dintuntut untuk menjawab persoa!an di sekitar hukum bayi tabung,

166 !-lodri An"n•

. .t .•. .WI

,L..J...Ii..> ,J_,.<ll ~I !J; ~I ~I J1 tJ.)II..i...> ~ 'lj

,_,~I .) ) F ~~ '11 r-'...Li.ll ~I ~I;JI ;c,.....l ,_}>- .) --*"' lp L..

o..L..,:..G,-1 cYL....ll c) J ; .!"'WI 0"""'(.;;;)1 )i; ~ J J' L.>..J..<; J l.!_...Li.ll oi}JI

I~, . ""l...J.-1 J,L..::..., 'JI II ;. ..,_Ill ,..:;, ~I Lb .;, ...:;., l -II ~ ..., y · '-'• ~ r " v J --;. 1 1..5'"'

C' o..L..,:..G,-1 '-...,:~I J""""""' ':J I 0:! J cf ~I .._A.i ).1 0:! '-!) ~ 'J I ,.:...; l5""

:u.; r J ~ ..? _)L.,:; J y y.., '1 _,.......... .WL. _,11 4LL ..>..;..JI :,Li1

_,-L.<. -G.-L. cr-JL>. _) y:, J _,...;, L.S" < ...... n:; -.:......; _,11 v--" ~ ;;_,.. )\.._.,1

;;.;. y->c .J.;:. J>' :, 1 ~ t_..,.,. 'J I ;;,_,.. U I J' J;.,)dJ ')\, t:; .:f. ..0 I -'-"!. t L.. ..L:>­

~ ..:.o..u; L.. IpS" l..i...> J . '\.s? ':11 -.::.>I_;L .... :JIJ -.::.>bl,JIJ _;l5:>':il J'

;;. L..05" -~ • ;;__;L.i';)l , ;;...., < '11 -.::.> L..>\}, 'J 1 l.SI ... . .>. ·._,..01 .rs::.J1 ,,. ~ I ..., - .J "~ • .J J ~- J"-

. '-..o _,....;.. ~ .:r-..01 !...., ;.l>.. c?l ~I J\J c,?-;..01 ~I

,L...LJI ~ ,_~1 -....W_,l.l c) cf~l J_r:;.l)J~ W> j"j

;~I; :o-'...LiJI ~I ..::_,I;JI 0:! .h..., y.il 4; t"' ~ <.S~I ~~

1....,:~1 :r 10.,.£ .J\-> JUl.;_, ,; .!"'WI '-!.r<:JI v\..o->.-y.il 0:!) ~I

Studia Is/amika, Vol. 6, No. 1, !999

Page 19: STUDIA ISLAMIKA - repository.uinjkt.ac.idrepository.uinjkt.ac.id/dspace/bitstream/123456789/32500/1/Hodri... · u!ama dintuntut untuk menjawab persoa!an di sekitar hukum bayi tabung,

__,:]I ~Lll J--' 'J I I d ..r"LkJI J--' ~I c_} ~..J.i. ~I .:r-.L.

pi o JJ-'""'-' ~I ..L,l.<.:)l J[ ~I ;;_,....WI ,:.>~__:;.b-1 ~ ..:_., _i..-1

;L,)I ~I)-" ,L.j'jl l_i_, 4. ~ __,:]1 ._:.,l....-.JI c.r:. ,y J .l>-r J

.)( J[ )_,j,....o:/1 Jy i~'JI .b~l, iL_,.;.It.; J~:/1 ~ .._,.,~:/IJ

j")\_k:/1 J\5' J[J 0.-LJI 4,)[ j-.o j cs=JI ~I ~ ,/' ~I J y<:

. ~ y." }I JW.i., Jh.:, \...,> v=' ( ~ ..:Jj;) d j'-'J.I <fl.. 'J I ,y

::c...-....;, ..1.1 f;W.I, wl 11 f;W.I jl <t...c..UI f;W.I ~ i ..lAJ ~....! _.~ ~....; J ~ y ~..,.. < ~" (,.., ~ I

.J...i.J1. ~~ '' ..llll jl -II ·: 1 • • wl 11 I•L.J.I ;;J..L....j "' '-'. C" !'"' r V"" C5""" fr-' . Y u .

~ ~~1,; ....; _,..::11....; ~ ~ 7"" }I JWI ;;_!.,.~ L...(J .~uJ y

4. j~l '-..).7""'-JI ~pi ).;. ~ \yliJ ~I ...t.,> t_J-"'}1

~-'"L....:.....-1 ,;, ;\...WI;_;,,; ,(..U I.\, ~I: ·"II __,l..i.i.l c.>..U L---,:,-- ~ M I ....! -----cr- '-" ~ ~ '

: .:G \ 1_l1).f Munas 11 199-

;._:.,L_,p~'l \I..G(..:.....). :c..J.,I : ~_?I c;_,..,JI -:......,.b..lJ 1,1.;.:.....,1"

J~~ ~ ~ ~ ~~ ,_L:, ..J1 . ~I \.>.-J ;.\.>.. .:G1 ~ ~ ._;JW\ ~ ...:>-\ ~ __, - -...... ....;:>· ......... ~,... I _., - . L_..~ ...;

Page 20: STUDIA ISLAMIKA - repository.uinjkt.ac.idrepository.uinjkt.ac.id/dspace/bitstream/123456789/32500/1/Hodri... · u!ama dintuntut untuk menjawab persoa!an di sekitar hukum bayi tabung,

168 Hodn' An·~··

\IJ-....>-1 j ~ iiJ->-1 jS ~ j( L,.( 4 .P J' i _), j, o\)1 ;;_;l5:_.

·~ G~ l.o-' .!\\.:..- .)\ ,L...WI ;.;,,; ,c"' ,..::_,1__. o';A; ~~'J ,G'JI ---~. J _,......., '-"..J~- J ~ •

_:_U~ s' U:. ;;J JJ.JIJ ~IJ .J.l,JIJ cr-..UI '-"..~.> J.>- J-....1l ii)IJ j>-)I

-.? jG u. JY :Ji ~ -.::..J.. y- ...L...O ;1)1 01 .;t1 L. 1;b .'-'WI Jw'JI

-.:-,Ji J-> b , )..I.> J y lJ, J ~ ._;;> ;;_,;~ .;.;. L,l, ..r _,..;)I ~~)

_,-L<. cjWIJ ~L...:>.')II ~UI Y' ,L...WI ~ tS.r. l.S d); r:;:-~

) ~I -.,? ..J..o ~ • L...WI ~ i.J.A,.) n . cr-..UI J' ._,..,) J <L,:;J.l I i'"""W I

.r y Y' J c.f I } .? :, J' 8-l.o j...;. J')) J ~.,.; .J j 01._;]1 J' ;;.J, 'J 1

....Jjj <t. :;~ •Jr ((yl-> .J~ 4-,> 0}j.r. U..l 0_,1>...~.; &};

Ji )i _?; J' ~ J--L<. J...;. C""'i ')I ~~ r+!J ~ y~l>)) Jt,.;

Gl.o j...;. J' Jt,.; .lj.: \\ ~o ::Jir>- JT ;Jr ((~ J' !""~

.J ~..; J \ ~ v :j>..JI •Jr ((:L,b ;_,.,. ~ J' y Y'.: Ji} _?; J'

..::_,L:;l1li.: ~Ul\J ..::.>L. Jl.IJ ~.,.._:.. Jl.IJ ..::_,W-.\.1) ~I 0l )) Jt,.;

..:ol......;:,G-1.: ~G-1.: ..::.>l_r.L-dl) cr-..r.L-diJ ..::.>Li>L..aliJ c,;>L-dl)

,:----+"" .:} ~GIJ ..::_,L.JL..a)IJ ~L..diJ ..::_,\....i..l.a;;].IJ ~..l.a;;].IJ

I .r->.- i) ; .:--W r-1- .iJJ1 ..1....>-i ..::.> l.rS'i.i.JI J I _;o--S .iJJ1 J-_?' l.iJ I) ..::.> lk l\-1 J

0 ?•: ..::_,\.:.,. Jl.IJ :Jy Jl.IJ)) Jt,.; .Jjj \)o :yl_r-'JI ;JY" ((L...,k>­

j-') \;;_,pi ; J )-"" ( ( _,..s::J1 ~ :J J"+!.) __;) .rl L; 0 )J" L., ~ • L,l.,; oi;J) jw,.) '-~~,WI 0l :~ J ~ .iJJ1 ~ '?.JI Jj -:..,>b. 'J1

:;___.1 ~ ,.,LJI : ,.1..... , ~ .iJJ1 .,.1...> .J..;, \c£.i. ::JI, , .b .,\, u-i •• ..I u \ ..I H ,_. J J _.) J J ..I' J

Studia lsfamika_. Vol. 6_. No.1_. 1999

Page 21: STUDIA ISLAMIKA - repository.uinjkt.ac.idrepository.uinjkt.ac.id/dspace/bitstream/123456789/32500/1/Hodri... · u!ama dintuntut untuk menjawab persoa!an di sekitar hukum bayi tabung,

Af.Yajklraf-Fiq/:Ji.w,h 169

' ~"'-·" ~ 0-' ;i)l :J) 4-: i;;.,. J :t.ot>. .__o;w J ~w, Ji _p 4. i;;.,. -:_,( ~- ':J ; .!"" ',11 ._} c5 /i .__o;ll; JJ ~~..;, )J ~lS' yll-1

~~ .,j i )-;o JL<>':JI .._,k ~ o) j>.. )I {:" ~£ J~IJ ;j>.. )I

p ~G. I .__o;U; _,11 :r ~:, .r.J- Jl ; >i)l "' i.;; Ji jY, ':J ~

((J..,S jjl ;.L...:..,: J. ~) ~[;) ;.!...':., J. ~)) J;r.,. JL.; "') ~ . 4.:..

.~1, t ~ :LSJ.r-JI ;_,_,...

" ... J yl:-L; i L..:,.l > J-"' J ¥ .r" }I JW I ;;),.!....,. ._} b. ')\.\1 0-' J

'-~- \L..:,.':JI l.i..J> l:"""l ..(; J ;~I ...,.., ~I ._} cj' c) I ¥L..:;,. ':JI

. -"II ~I • \..II., • 11 o . · L(_t.,. , . ·,-·II s::...ilJ ')I J.3-l ~ ~- c-·OJ c?. rY'-d'~ r ~

j) ~ ,L.lJI ~ -~ LS..Ll ~~ _,)>:; o.G- ..u) ,_,L.a.;,:.Lu

0_,Lkll ~~I _,_,_k.JI ~:, ._} j,S'Iy ¥l..:;,. ':JI ~lyl:-1.., iL..;,.':JI

J.J->' r~J ~I ,L.l<. :r' :.r.?'JILS..Ll o~l _,l-~-:.',11 ~ ~ r. t ~ ~

'--;.l.WI ~':JI ._}~~I o>~) c_?l ~.l.WI ~LJ:.\5' LS/':JI ~lyl:-1

.L.a,i j _,-JIJ ~l.J,IJ WI j.;>',i

~~'..d, e:+" -L..;-l4 J r _,~~ 1)'._,. • .1 .:~-..iJI t~~ j) J J

~I. . Ui I' .;.. ··'·II • .1 . ' L ,, .;.. 'II ,L...WI " ·- .. \ ' . "'' \._." - ~ - 0"" c-o- J ~ u.- c-o- r ~ ~

.J.....:.) J..L.,a.,;) ..__~j ..L>IJ p1_, r__S;)j-J- ~ ~\) 1.5~ ~

J ;c,J~ ~l.lJI ~ j.,:-1> '4--4~1 d.S' )-1 o.U :f.; t) . 'r LS> y.-'

~ • Jl, U,...w, J......L..J-1 . ~ Jls r . '11 ,L<' ._. I,;;_<'_:;'} ;;I -'1 ..,/ ~..,/ ~ r '--.)'::"""""' ../ . '-' --"~ u .r

Studia 15/amika, Vol. 6, No. 1, 1999

Page 22: STUDIA ISLAMIKA - repository.uinjkt.ac.idrepository.uinjkt.ac.id/dspace/bitstream/123456789/32500/1/Hodri... · u!ama dintuntut untuk menjawab persoa!an di sekitar hukum bayi tabung,

170 !lodri .1rit·-;·

,-·_,..;oWl & t_ l::l r4->">ll - ~L...:;,.,. ':II ...ull JAL. '-'l5 r"l J~

~ ..:_U:, _;. .r-'"11 :;IS :;~3 ,J_,hll t_ l::\o r4'':JI J' ~ :;I .u,

L$ ..__;\ (::-' ''~.;r"L... _;>I ;J~ ~WI~ ;,~'j ;JJ~,s:. ':11 ~

~ dl .ll · ''I ,L,.':JI '-"~I .G ~I f..~.A J\,; _1; .;.; I. ·· 0 ~ .._..../ '-'.r--"'-'1 .• ..r-~ _,~

•-'---" ;;_;Jl.i.lJ, .~ ·• ~, ,-~IJ:. 1-WI --"'-"',:;....., \... 0\ •, \ \ \ \ \ .../ '-..!::-'"'""' .../ ......-~ ~ ;- ..._,. ~ ~

'-';__L;;-1 ~ u_,. I.G v---J , ; _,_..a.. (» } ;;,_,_.i.;,.. ~ c/" ;;,_,_w I"

P ~1$. 1 ~~o ~ L...<J r~u_,. J-,..J ~ '-'J.:l1 c"').....p)

~ ~ :;\ J-" .3 ~ '-'$1 J--" t_rJI , "...a.i-.3 t_rJI o _,...w Ji ....;_1 0 _0, ~ . ....a:,\.,. I<',,_!,\..., ..-.-L, .\:,, ~, '*" 0

J '-" . ~ J""' J \ .../1 -' ~J \ J I ~

II I II~ I ) ·---" ~

(~II V

S:udia fslr:mika, Vol. 6, l'lo. ], 1999

Page 23: STUDIA ISLAMIKA - repository.uinjkt.ac.idrepository.uinjkt.ac.id/dspace/bitstream/123456789/32500/1/Hodri... · u!ama dintuntut untuk menjawab persoa!an di sekitar hukum bayi tabung,

Af-Tajkirai-Fiq}Jiyah lll

;c_,.,..LJI J-" J-:..c . ...;\'it "".,b\...'JIJ J,l_;.ll &' .y I..G,- '-,--'.} ~\.,)1 j>­

";__,.,h; 'i! )->' Lo "".,bLJI &' .:J'J JI_;.JI _r<.Jll_r-_,k; J l,..... j <;)dl

. ~I '--'""' )->' c5 iJI cj'l..::>.- '}I ...,...;ll,.l ?- ;,) )I (:: J 1_;.]1 ~

L\.9 ,L...WI ~ ...;..J c,7_fJJI J_,.,.,JII.l... c) j}.JI ~I c_).l L.i_,

<L); ~, Lo )->' J c/'1_._;,.,. '}I ...,...;G,.I ?- ;,) )I J,t oli.'}l c} o\.;.b,-)

J-" jS .,___._jj c;;..iJI ~I )\5" 1;:_, .;;,..~;.J.;,.;;)I ~ .r \Y b .:JL'JI

Jp ""..$" ;JI ~I ~ L_,.;.,.. ~L)I ~ ~IJ .l; _#- j.o-- ~I

~ ?l..l; l.l_, J · ~ ~ ~ G, ~ J~ "->- )o c;;..iJI ~I

,;\ c;; r. :,t ,.;,-Jill_, ~I c.?'-*'"' '-'--i..r' ;,~t J,t c,7 r<.JI ...._,l],l

p. ~ ,~ \U::.,..'J1 (_)J J'.' c}l ;;Ju.JI _,\~I y ~I

~ Lo ~ __ : 'u _,~.>- "-'-' ,l_r- c;;..iJI ~I _,1 "-'+ r--«1 .;,...WI I-*'"' C::-" ~L:JJ ; )~ ,1-"~ -:JJ; J Cr"' .r _, , '"a,L.J1 olJ-1 J ~~

"UI .)lS L.s' ' 11;. " j_. . ~I 1;1" J • ;I I ~I .,r' -:-u J ~ _,... C:""' ' .)-'-!. ' J'

n. """..,...i.. yt> ...:_..,..tJ..I C:""' bt" J fi

,'}p J--S' ~ J-~ ~ cs-=JI ;__,'y\.:lll:"L:l.l oiJ. :Jt

~ 0 ..U ~I _0J1 ..t...,..J.i. c) ;;__.,8-i ~~ oJ\.':)1 -.::.>~1

J)l..:.>- '}I) , L;l JJI ..l.>W I __?. .r'; .y y \...'J I ~I ?- ;;___., \.>. J ;. WJ I

~· s,w) J>~ G,~ J\5" :JtJ ,~ j.-WI .r= 'it J". '} ~ ~l:-..o ~ ,~ 4,L.J :i.:1-l; ._-9 J;,:. ~ .J) _r~\ J~ (Rahman,Ed.I99"':-+US-41_19

' ' ....... '

Studia lsfnmik,r. Vof. 6, No. I. /999

Page 24: STUDIA ISLAMIKA - repository.uinjkt.ac.idrepository.uinjkt.ac.id/dspace/bitstream/123456789/32500/1/Hodri... · u!ama dintuntut untuk menjawab persoa!an di sekitar hukum bayi tabung,

172 Hodri AritT

~ '-~ cY I_; J c./'L...:.,. ')II -,...; lJ;.l, i l.w> ')II cP rll..i ~ J )i.;.. ol.:;

,;_,-.oWl j)WI aJ:.lA...

,:..>l.,;,:_,...:....JI ~ L. ; ]-<ill cs-' • L...LJI ~ ~I ~I ..:...;IS'

u,k; u_~l cSJL.:.JJ ;_,.-.oL.ll JlWI JIJ..) cP i.J.i.; ul.,.;;WI ci>

j-,.c. ')I ~J (? "-'~ 0J>.J$1 o4-iJI opl Gill Jy<ll ..I.,L<;JI ~

J~ s> )--,: j.., yL...:.,. ')II) ~)::II ..:..>1_} ... ,.:>-')il; ~')I) '(1-t..,')il J)

}JI} .:r' ol-'-'! u illil) . J _,.J:..; (,? f ..,s-1 y ~ )\j (,? j:..ill > rJ:. I t 1.;1 ,\,jl r) ~I ..I.,L<;JI ;J~ ,.} ...L,.J.>...:il J) ,\,jl R ul.,.;;WI

4-i> 0 l.:; ~ Jl 0 L..WI ~ JJ~ ..:.111;) ,~leo ~ .y ...,.....l.i.ll

yW I Ll,.lA... c) ._;.,.,hill j, 1..i J c./' L...:.,. ')II ..,_.; 8:-L; i l.w> ')II cP Wl..i

J' ;;,_j I J..-\ ; J.,._. 4,) r"-" I cP ..:....>)I ~ c) :,.61.;! y) , ; _,.-.o WI

·1""~1 ~I .b _,1.>. cP ...L,.J.>...:il i L,J J ')\;.:.

""'.'J·JI ~L; >..J......a.iiiL c) ,L..WI ~ G..J.i ...L,.J.>...:il ~J

-,...;lyl_; iL..:AI c5:, ~ J_,_k;... ol...:., j>--f .y ~.i.ll , )~I JJ.)

~I; ~UI ~I~-;-.! ~;.JII' .... :ul1~11L ,.)) .;;,..L...:.,.')II

J-" !_,~.,.<.;~I :t;,¥1 JY''JI 0':. Jjl_pl # cP ;r.S';JI C: ~I

s" ..:J I j L. 'L,LJ I ,..i._,. J f .._, j ;--J.I .:r' J l ~ . ;;,.. L...:.,. ')II J Y' 'J1

.<.WI ; )\..~ l b 0L:; ic' "' ~ I.·~L..,.,""" l, '···I..U s ~~ ~ ~ ~ M \ ~ I J ~ .

~leo ,1_,...,.,. ~ ~ .,_...\..i; Gill ..:..._,.._,11 l..i..> .y ~I L.> J)J

')I J~ .:.ib Jl.S' b)) .oL..WI ~ G..J.i ~I J~l J.# Jy-

Studia Islamika, Vol. 6, No. 1, 1999

Page 25: STUDIA ISLAMIKA - repository.uinjkt.ac.idrepository.uinjkt.ac.id/dspace/bitstream/123456789/32500/1/Hodri... · u!ama dintuntut untuk menjawab persoa!an di sekitar hukum bayi tabung,

AI-Tafkiraf.Fiq/Jiyah 173

__,j _)~ d ~ 4>-}) <f_;)_,...dl if c.rJ ;;Jlbl )i.; )..G-~

GWI o _;\~')I '-!.)U ~) L,kpdrun c} _;":)c. j Jl ~L, .:r.~i) . ...,...;lSJI

"":A.....>-~ ~ CJi J11 Jl t_r<>;i ,~1 '-'..!.> ;;,_,.,\.,:.) ,w..JI ~

.I~) ,LJ...L.o

Studi« !sf,.mib. Vol. 6. No.1, 1999

Page 26: STUDIA ISLAMIKA - repository.uinjkt.ac.idrepository.uinjkt.ac.id/dspace/bitstream/123456789/32500/1/Hodri... · u!ama dintuntut untuk menjawab persoa!an di sekitar hukum bayi tabung,

~I}IWLi

~ ~ L>-Wc ,~.WI Ilk J_y- JLJC,J.; ;_,...WI oL.ill-1 elL:;)

(I\ 'I 'I . .r.l, ~A -.) ;_,..':Jw, 'II ..LA>WI ~\J _:? / (:" 0 JlA:J~ j JWI Hasi/.hrml Muktamar kf-29 Nahdlatul Ulnma, Cipisung 1-5 Desember 1994.Jakarta: Lajnah

T<t'hf\\'fl :'-Jasyr PBNU.

o- 1 <::' _,_..~ .Li.dl "L...LJI ~ cr.~\J t-"\.;)1 .r' jll ol).r-')

(.,L..LJI ~ i)o1 ~.r-JIJ ._;,J\.:!1 ;;,J.. :c_:?b 'I'"'-:~, Ha$!1-basil Afu~}'aJMrah nasional Alim lT/ama & M'!_fi-msi Besar Nabdlahrl Uloma, Lombok 17-~1

Nopember 199"7._Takarta: Sekretariil.t _Tenderal PBNU dan Lajnah Ta'lif wan Nasyr.

,,L...LJI ~ ~\ .r'JliJ ,L...LJI u, iJ)Lo....l] if _,All fli o\)))

,L...LJ\ ~ i)>1 ~ uWI 'JL<'/1 :c _:?b II\ 'I 'IV r' j ~ \-\ V .'Jr.')

(._r'-JIJ ._;,)\.:!\ ;;,J..J

\lasyhuri, Jill. :\bdul Aziz. Masalah Nagamaan Hasi/Muktamardan Munas Ulama Nahdloiu! r_ :1a111a. Surabaya: RI\-II dan Dinarnika Press.

< .wJr .,L..LJI ~ if _,All fliJ ~ Jll oi))-.} ""J.JI j:Lll) .\11am, Cho1rul, 1985. P~!tumlnrhan dan Perkembangan Nahdiotu!Uiama. Sala: Jatayu .

. \..o.J)os) ,L..LJI ~ iGJ :1L':il r Baso, :\hmad. 1997. J.\J.f!twwn Tek~1111nAgama: lfflcana Bam Pemikimn Fiqh NV, dalam lFiuana

Bam riqh Sosial: 70 tah11u KH. Ali 1 "af/ir,.Jamal D. Rahman (Ed. At a!~ halaman 131-143 dan 407-415. 8;tuduug: i\l1zan .

.. L...LJI ~ ,.~1 ~ O,.b- J,i y :""J.ll ..:..>~~\ ,ljl j} }I)

(·~~ ).>- ~\ ,-y..,_. ).>-;,.,., 0~ :c.f'L.,..c.,-'11 '-'All o,.J.J,.i ~\ :-.}

Rntmessen. Martin van. 199"7. MJ: Tradisi, Rdasi-tdasi Ntasa, Pmcarian w·aama Bam, cet. 1--:.edwt, d1t~qemahkan oleh Farid \'i/ajidi dari manuskrip Traditionalist Muslims ini A MrJdemi~ng U:·"orld:

Th~ ":\-,i/,flatlll U!ama aud lndon~sia's Nnr Order Politics, Factional ConJlict and The SmrchforA Nro• Discouse.

Yogyakarta: LJVS.

~ j .-s..G,-1 ;:-<:.81 <_;>- ~\) <,;\k.LJI ol.;JWIJ ..l,l\A.:JI :,L..LJI ~)

Trrltll!ionalist .\IuslimJ· iniA .\.fodmti~ng !F'odd: Tht NahdlatulU!ama and :( :;,1, ~ G....\;>,-) ~)

Indonrsia'.! Nru· Order Politics, Factiom/Cm!Pict and Thr Search fOrA Ntn1 Discom~

199-. Tmdisi Ain~rongsong .Masa Drpan: Rekonstl7(ksi lFacana T mdisionalis da/am

.:\ l . dalam Tmdisionalismt Radik.al Pmingg;mgan Nahdlatu! U!ama- Ntgara, Greg Fealy dan Greg Barton , Ed.). halaman 138-161. diteqemahkan oleh Tim Penerjemah LN'S dari Nahdlatu! U!ama, Traditional

fs!a!ll rmd .\iodrmi(r in Indomsia (1996). Yogyakarta: LN'S.

'' LJ..JI ~ -.} '-0-]1 oUJJ.ll , l, o>lYl :vL.:i.:..JI ,ljl <,>.l).-'.:ll J.i _,ll)

~ ~'"~ '--'.,., .:U JJ.ll: ,L...LJI ~ c,.,., <.,.--L,-)1 uoWI :i.;___jl "L>i ;y pi" -.}

·-<·. (' '\ '\ .. \ Tmditiona!ls/amandAfodemi(Yinlndonesia '-:-"'~

Studia blamika, Vol. 6. No. 1. 1999

Page 27: STUDIA ISLAMIKA - repository.uinjkt.ac.idrepository.uinjkt.ac.id/dspace/bitstream/123456789/32500/1/Hodri... · u!ama dintuntut untuk menjawab persoa!an di sekitar hukum bayi tabung,

AI-Tajklr af-Fiq}Jiyah 175

Ensik!fJpedi Hukum Islam, vaL 6 1997 Jakarta: PT Ichtiar Barn van Hoeve.

(c_.<'')L, ':II '-'.ill j }•-' i )I>)

Fealy. Greg dan Greg Barton. 1997. TmdiJionolisme Radikoi:PminggunganNahdlatu/Uioma­'S(gam, dnerjemahkan oleh T1m Penerjemah UJS dari Nahdlatul Ulama, TraditifJnal Islam and A1odtmi[y In Indonrsia (1996). Yogyakarta: LKiS.

TmditiO!!ollslam ~L:SJ ~ y..\1 ~ .4J )..L\\) ~LW\ ~ ~ ~~\ .U''JI~.H)

( \ '\ '\ "\ and Modm1ity in Indomsia

:\1-Ghazah, Abu Hrunid Muhammad ibn Muhammad. Tt. ~i!jj-Mustaskfa min 'iim al-Usbul, jilid 2

Glasner, Peter E. 1992. SfJsioifJgi Sek11lariJasi: Suatu Kritik Komep, diterjemahkan oleh M. ?-lochtar Zoerni dari The SocifJ!ogy r.:.lSmt/arization a Crtique d a CfJmcept. Yogyakarta: PT. Tiara Wacana Yogya.

<!'""' L.i...ll ;;, .u; uJ, : t ~_.;,-':II ~ ;;,-w if ;;.,; w.ll)

lrsya1n, Mahn1s. 1984. Ulama dan Parlai Po/itik. Jakarta: Yayasan Perkhidmatan.

('-:--\,-\1 yl_r- 'JI) (,4-iJI) ,w.ll)

l'dahft,dh. IVf.l\L\. Sahal. 1994. Nuama Fiqb Sosial. Yogyakarta: UJS.

( c,/'1_.;,- ':II '-'.il I J.-L;..)

\las'udi, l\hsdar Arid. 1995. Me!etakkon Knnbali Maslahat sebagai Amon S_yan''ah, dalam Uiumul Qur'nn No.3, Volume VI, tahun 1995.Jakarta.

1993. Agama dan Keadilan: Risalah Zakot (Prljak) dalam Islam, cet. Ke-3 . . l:!katta: Pustaka Fircbus.

l\lughmyah, ]V!uhammad Jawad. 1996. Fiqh lima lvfadzhab, cet. Kedua, d1terjemahkan oleh .\hsykur .'\.B. dkk. Dari Af.Fiqb 'alaa/-}rfadt.hnhib ai-Khamsab,_lakarta: PT. Lentera Basirtama.

'0-V >I y ....._,). ;;__.j._ I '-c-"'l.il I c? ..._;_;)I

\luzad1. 101 .. \. Muchith. 1995. ]\T(_T Mn Fiqb Konteksh,al, cet. II. Yogyakarta: LI(.PSM N1J DJY.

.\1-Syathibl. .\bu lshaq. Tt. Al-lvfuu•afaqatji Ushul ai-S__yan"'ah, ji\id I, Dar al-Fikr al-'.Au:abi.

~\...ill ,;.,_r.11 J_,...,l c) ..:.owl}l Yafu;_-, 101. Ali. 1994. Mmggagas Fiqh Sosial: Dari Soa/ Lingkungan Hidup, Asmrmsi bingga

l :kl}/ft/'1/'llb. Bandung: l'dizan. '

'-"--"'"\ i~ .._,;;-- ,.~1_.;,-'jl J\.....dl) <01 yw.... if 'c/'1_.;,-l w r)

~ruditt Isfttmiktt, Vol. 6. No. /, 1999

Page 28: STUDIA ISLAMIKA - repository.uinjkt.ac.idrepository.uinjkt.ac.id/dspace/bitstream/123456789/32500/1/Hodri... · u!ama dintuntut untuk menjawab persoa!an di sekitar hukum bayi tabung,

!76 Hodn" An"e;:·

~--" ...j::,\....:;.c', :::-'- ! _;1 :--+"--"' 0L.5J ~._j .ra:JiJ ~iJ (YSJ1 ~ J ...WI ,f' )\5-)1 ~...!.A J . ~

~JL; Ji..,Jc, ~~ "-:FL.:...-'jl y _rjl ~~ d - -..;L:...<Ji ~

.Lenter~ Bamt~ma :L.; _j"G.- •(Fiqh Lima Mazhab) ~I ~I ~Uli :~ .:ll_,..,.,. ~ . i

. r \ ~ ~ ·,

-~ J..t:' _} .... ,.:;;..,~ 1 ._;,-Ji t Wi -s..U --.J 1~ pi:-1 ~~ t__ t;i"" i _;.1.; lf>_}.J:-1 ~JJ.1 . r

~·..s, _r '--"''-"") L;.,JJ .;,~.ill ~I ~ cr< c}l [.;>~1 y C. ~I u""" 'Jc >I}IJ . ~

. '-'.ill

__,~ ,.J:A .. ->- ,:_,,....... ·~ Li 1~ 1 i.......:>-...L 1 1~ oi cr-.:l~~J ~\J:-1 0"'" '-~ e 1 d o\5"" . o

,_;j,__li :._~Yt...l! ..L...iJJ W).A. .. 0~~1 1 0"'" p.£" d UJ~ O}J~\ UjJ •4:..L.$1J i~l ..:.-1.5"" _r;.

:__. J ~...i.....:JIJ ? .iJI ..:.-~ ~ 1 J~l; }:j ~.;~....a; ~ljl cr-.:lJJ:.I ~~_,. ,:_, ... .J u~ A

w)·.;.· ; ;- J! ~"'' -..Jlk.. J.>- if w yoAI '"'"'J c.=~ '-'}\j-1 _,.1;.,; J . 4-,l!

S-!' ~~ """''.ill r'J->-~ ~ w~ J>- J ,...,.JJ , J'-' cr' J>- 4..:. .r J ,....... ~.

J, ...::...·W)\j...IJ :._ ...1-li 4...... ) ...... (. ~~)\] ~~...?..:... ~IS"" ~.:l ..;_,L.. J\...t ,J" ~ r \.... ~1$:.\ ~) J

~; :; .... ,)..,.....;S'i ~\ ... .:....,JI U j,..) IJ..J.Al.!. \.... ~Lk.ll ~..i....:.. ~IJJ r:..,..,.l5JI e1..01 o\5"" J _J)l.di

;.;: _,~- ~~ ~...LJI -..=...·L.. JWI ill£ J ..:.-1_,. ...... 81 Jj t_~l } .....,_ _r::>~l ~\.:j t'-_). Jl

xxiii-xx ·c....r' ~I (Fealy, 1997): ,_} ~i ~IJ :(Bruinessen, 1997:32)

~~ }"• ... :..:\.....,: ~ ,_;( i \ 0, i ~ ~ 0 _,...:. (KH. Hasyim Asy'an) i...S __,-.;;.1 ~\....;. ..L.o.>- ~\ Oi.S"" . '\

~ ~~- c',_j...! ,?- ~~ r:..,>J J i4_1_rJI ..u.W.I ....,....~i ~L....LJI j ..,o..iJ.....:;; ..L> j ~ ~~'i

:._:..;: 1_~; ~w..l..J' :;,__) _)- ~ ~ "l:-..,$""~I ~~1 \\ o, i '1 L JiiJ .11 ~ ~~ ..,JI

~'_,.;,:__.:_! ~...w:.... ;---","' "--'J~ ..l...A; ~ ~i ~_,..Ji ~\.; ~J)t-:> t.L..J ~~ ,J~ J.

(Bruinessen, 1997: 37) ,._L....LJ\ ~ ~ i..:f'""L..~I

-;~'.::; ~ :_-" .::)t:ll...r..? Js-~ 0\5"" 1"1!-J ~~'jl J':} ,1"!-"'L,._,.lkL:..,j i..:f'""L.}!.::

-~_,...,_:~~I~.....' .~L...WI ~ _..,.l..,tl,lJ <,?'..-..jl ~I -=..ti)_..,.j :~JJI (....~L-.11 .A

Studia Islamika_. Vol.. 6_, No. 1, 1999

Page 29: STUDIA ISLAMIKA - repository.uinjkt.ac.idrepository.uinjkt.ac.id/dspace/bitstream/123456789/32500/1/Hodri... · u!ama dintuntut untuk menjawab persoa!an di sekitar hukum bayi tabung,

AI-Tafldr ai-Fiq/Jiy11h 177

-:.•_,'-:-'t-1\ ~J LJ_,~i t_\)~ji; '--:-:!L}Ji ~ L..!W ~~I ..U; i\~A\ '-',..1.......i-i

.~1; J5J1 (_l)~jl;

~ ~\.>.; ._,..k ~y J~ ~ 4-#- .4:All ~I .y ~~ J;}-; .)1 ~I Ji ,_:;).\;. \.

s' ~\ ~~ _,__;) '(# ~~~I ""'-"<.S.C.) >,bL.. '}I 4=-'L.) ~ ;~ ;,u_<., c;k,

'-.;~ -'--'.JI ""'yiJI pi .}>- ,_? / i) (l.,0\!11 i _riJI) i ft"' ~! ~) 'JI c) _#; ~ jl i,l£

(Sirubondo) ;J.i f'.~

,:_-<...:JI ~ .._ri; (Abdurrahman \'i/ah1d) ~l; ,Y )I ~ ~ ·J~I .!.lJ} ~ ,:_,.,. J . \ \

~; ().luhamrnad Thohir) _}1>\J.:, --4>-; (Musthafa Bisri) G ~ ~) (Fahmi Saifuddin)

(I\Iuchit ,..;~ )---"' ~; (hiyai Saba\ l'vfahfudh) ~ .... ~ w4-- ~...II; (M. Zamroni) ~\_;-" j

. ._r...iJ,I .}s- (Fealy, 1997: 155) : _}:i;l \Muzadi)

..:..->, ,__~.:;; ~I ~ ~ )-" ..U J G ~ ~ ~\ 4.< c_J.i; J\5"" ._;jJI ~I; . \ 1

;;_;__._! _,.....,: _,:..\.1 ~·u....;1 ._;.;- 1\ c, v~ L ~ _,Ji ~ ;k :;..6~. ~~ t_j :; ).:. 'i ~1.:.11 yu1

,:.·~~' -. _,w ~; rWI _,.k; ~; ,:_, .... ~-lij ;~ U . ..lill ~I ...,_,L..;:...-\ J.s- ~t; i\ a, A!

~ ;~~ r-<r.._a; ..:...·:__,..h \_.I~!~ .. ~ J.-< .__iLJ\ J\5"" ._;jJ\ ~\ .)~ \y_li; ~l;

~~ ': '"".......:J;1 .. ~r o~L..C ~ t ~ } --LJI u ~ r::-: t 1r '""ki .:..:--- ._:_ . ...;:.

~-...._;.; ...;j; .~\ ~!_; ;i ,Y p-;.:: Jl;',11 OJ;? G~ ~ Gp c_;)=.li t__,W_,JI

~,. ._..;~ ,_s-~i ~ ..;; r-..11 ~ ;k ~~I ~ t_~ '-~LJ.i ~ '"",..J.>.. c_+Lr l..i.;..

·v.-J:-1 l-k~ ~ .J ~ .f""i ..._;jJ\ '-'~1

j • ,.lw .,. S:l.. .J ..... ..i, \...~ ---WI .....,i .J ~ , r ......;Ji J[ ~ J ~ . -II ....jji .11 ~ . .,., . '; -'-' ~ ' -' -' • \" ,_. -' -' _,_ '-..-'" -' - :..5'"' -' ........

. .::...· .... ~--.!· j; .) -'~ ;...\--! .,:_,~! "-:i'- ;.L:-< ~ y ,jk-J _?:.ll ,:_,.>- ~~ ~G- ..; :_r<J)

~.., ..... ..:....!~ _JS- Jr..::... P-'" J -~..,..s:J-1 tWI ~ ~1_,.11 ~ ~ ~~.: ~.)..,. :--0, ~J

.::...· _..;,~~ ~ ..:..~:s :_.:; (r- .,;,Sr -;r ~L::-i! JI)J~rl '-\~j; ~ _,.';ri ).:. <._;.:_.. ...... .:...,. i_r.->-;

___,:, ~ ,':.,?, ____j_; '- ,_j ._. _j ~\.J! j\ ')~i .j( ~ .J _; ~ ~~ .JI ~1• -~: - "' -' -' - '--' '-" .... - . - - "' '..S -' • ' - .)·• '-- '-'

(Bnunessen, 199-: 211)

S;udin Islnmika, Vol. 6, No. I. 1999

Page 30: STUDIA ISLAMIKA - repository.uinjkt.ac.idrepository.uinjkt.ac.id/dspace/bitstream/123456789/32500/1/Hodri... · u!ama dintuntut untuk menjawab persoa!an di sekitar hukum bayi tabung,

178 Hodn' An'...-;·

. ~ \ ;, A • .r-\..:.: 'I A ,_} ~...i.......::.!' il..b.; ...]._,..,.... ..JL:ii..::~ ;.."l ... ~ .••. .\.! ... :A.ilJ..I ~\.:; .:_.~ .f-~ ; _,61 . ~ ~

j)·,__,;. .jJ ~; "-o_,5j..:i ~L.. u--' ;},_.:,J.I ~U.li t L..;i ·~~.;>~I....:._)_~~~ ~~.f-J . \ ~

2: ~ '")\_j jG~; .k?'Y'J l;..j~i i/YJI .k;.rJi J ... ~ Of_..::.. ... :A .. ,_.J..... ~LA~.\ '1

::_s-~,"~; )~ .k~";1 ~ ~~;.)!,)A~~~\ O;.l.isJI..)j(...~G~ ~~ jj ...'~

s·~ ~·~--"-~} _r-"'- '-j! :_,,_.o ..L>-1,_,JI ~ i.?" ~IJ.- ~ _k~ 'j\ _:;j I pi );.; ,,) y.i- ,_y

. ~w ; P t ~JJI .k .r.Ji

·~...:..;.:.~: .... ---::-:) ./~')'....1 ~\ ;.i.:\ ;;,____.1J-4 ~~\ r .;~..l.....,a.i\ i..i..A ~ ;.L.:JI ~~ .."li)l;. ~ V

:.:..} .__.:...,..._Jr ~ ,:_r\S" li. WI_..._.. ;.:;,rd~ ..:.-,..1 .k?'Ji ~ i~J ,.;;; ':l-....j':J ~~-IS"

.I~W\.i..:...J\S"

~-- ~;:._, ~Ui .... --S11 J--d..J..:.i Jl "s- j ~~~~ .bLF---':1 ~~ j;L.. }I,_; Ji .k:-'")Ju J . \A

.'4.)i.:li ....... .k.....JI ,_; c_ ... ....:::: _..J.! ~~ J.r- (...k---a-dl u--- ..sy Jl C"" _;....-.;\~I

.;.:..:_, :_.. ... ,y_;._, .... ~1 ._J;f,i~JI ,j~'JI ~ G_,;>-~1 1 .;;~~~ ~£) l;.._r.-? ii ~~..:....;IS" .;.I_,,_..

·"".JI ~-'!1 ~ r-'" '-?r<;

. .;_,..;- )_,...;...:J: ( :); .W.I (i); ..... WI tWI ('I); .. ~1}.1 ............ : ( \) : if YLJ.I ..:.U;). i.

(Y)J 'i)L..'ji ,_} ;f)i ~1.5:... ('1)J ,JL...J";II Jy...- (O)J

' ·' ... ,, ' •· ""[I ""•I • •. <:' ·' I .j ... -~ • ..:-·-· )' _.-L' ~ ~ ~ _..u:_., ~! ,__s* .J:- JWI ~ I.,)"'"Z' "-'' ~ (Georg Fealy)

Studia lslamika, Vol. 6, No.1, ]999

Page 31: STUDIA ISLAMIKA - repository.uinjkt.ac.idrepository.uinjkt.ac.id/dspace/bitstream/123456789/32500/1/Hodri... · u!ama dintuntut untuk menjawab persoa!an di sekitar hukum bayi tabung,

Al-T4kira/.fiq/:tiy<tb 179

. i99i': iSS

~,.; ~y..!\ ''-'\) \~i... :.;.J-i; l.;.W. ~~ (-"'V\i-'\V~) d}JI J..Ji ~ ... ~) .1:

~"-:'...":-'..;,;: ..!_, ..... ~1 ·'-': "'"~~) ••• all; tWI -'-:!..v,;. .T '-).Q.JI Ji (\) :;.)\.::Ji ._..--'Ji ~ WL~.t

... ~~I :..w Y '-~ .._;jji Jl$.-!J (f) \4..:....JlJ 1)\_;.l! ~~ j.Q:.--- j-->\ ~~J (1)

._:;i.~: :..:,J,: L,.\ J . U>ljf J ~ r-Ji J ... ~~1 1 ~i ~I; (:) :vbWI; ._j __,JI; 4s_r.:J..Ji ..!.., ..... ~'!

~~J c.r ... JI ._r_-....a:. ~ v~..!l,..j V.b- L.. bj.t_j~ -j}h.ll J..,;, ~\ ,.~ ~.__;,;\..,._, f Enstkloped! H .. 1kum Islam vol. 6. 1997._Takarta: PT. Ichtiar : ybl .~1 _r ..:.IJ~ ._} iMLi

Banr van Hoeve.

~ ''-)? ~ :..,,.,. ';}~; • ~_,~I~ i _;:1: f J vl:----l:li .:.,,.,. ft5' ~ &li ~~ ~'-::)1 '-'~ . "I'.,

~ ..:,.,·~ ~ ._j _,._j _,ll J . "v,...J.I -=.;~1" ~ '-'o.\bi ~ ~~I .t_jki 0~1) :;jL.._.

• "'If\ • "I' ~ ~ • \A~ , \ ~~ ~ ... \ : ~ , \ :A • \ ii d \ . ...._r Wl>; Yafie, 1994 : )~,;1 &11

. rvv

~ ..:...·Wji__.l 1" ,_,\.::5" ..L.A:; •. ~1 ~I i\ iAA/-J>V 0

,. d.-.::.1.1 l?.,Pl:Ji ~I ..,o.!i _r;. "1'~1

• I ' • '~· / ... / • I . . r\ ~~ -.~ ... ~;..; ~ \) ~ ~\ i!S...::--':/1 u_,......,l

:v;. , _ _.,:::> ,..li.-...6! ;...4---- t-" II ;/l....:.>.':/1 ....iJI .u...JI '-'j.;>L.. ;_?L.:J\ .J'._J; _,.kl.l. "I'V

~ _,s:;..-1 ;;_,...')\_..,'':II ~ \J,-1 \.,.WI ~ L..\J.JJ ~ -.,J \1 : .__A.;} .S J > y

.\; _? \.;.,. dJJ I ;(,: I.J...> ,__A.;_?

Swdia 15/amika, Vol. 6, No. 1, 1999

Page 32: STUDIA ISLAMIKA - repository.uinjkt.ac.idrepository.uinjkt.ac.id/dspace/bitstream/123456789/32500/1/Hodri... · u!ama dintuntut untuk menjawab persoa!an di sekitar hukum bayi tabung,

I.:.O'j.,.l)l,:,lp STUDIA ISLAMIKA, KAMPUS lAIN JAKARTA

JL.IR. H: JUANDA NO. 95, PO BOX 225 CIPUT AT 15401, JAKARTA INDONESIA

TELP. ( 021) 7401616/7401925 FAA: (021) 7401592

BANK NEGARA INDONESIA .• YVV\r •• 1 , .,.ul -'' (BNI) 1946 KEBAYORAN BARU /lAIN JAKARTA.

: W~l..,.)~l.sllp"ill...rJ (~II/1J~ '(,) 1tw ,., ... I (~l.ul') ...... 1)4;..,.1

(l.'t,oi!.I"'J' Y't) 1,u, v ..... : (,U.,I A. l ~ (~I .;.oiJ 'jJ' • ) lew \ . ' ... I .,~,ooi_,JI ~11..,.1

(.;..f/~J' t) ~\ ..... & ,..jl~ •. ,li.J~ ..s)o"ii,:.IJ.1,11 .).J .aUl J,l "'-~ 1.,.\i. J.:l..."" JI....J"/1 1.1 • .uf-1 J(.Jl., JL..;~

. . ""'' J...,.,, eili"l ...... I,W" J...,.,I_,.A w"-ll ...... Ul..), wl<lr'liJ

. .:.,.~1 ,,..,.. ......

:.U.I.,Jo

INIS, JAKARTA, INDONESIA

Page 33: STUDIA ISLAMIKA - repository.uinjkt.ac.idrepository.uinjkt.ac.id/dspace/bitstream/123456789/32500/1/Hodri... · u!ama dintuntut untuk menjawab persoa!an di sekitar hukum bayi tabung,

~'jl ..:.t...l;.ill ~_,,;] ~

'~ ~ ~ '' )..u.li 't-"1.-:ll L..ll

: .)I.J>Jil ~ Ul~'fl .,..

0Ji> ~ LJJJ.4 .y._,l.... ~ .J.!_,I

.:j:hJ _;,_;.JI ,.. <S.,.;i 1,._;.1.. ,......

...... -" .;:. -" ,...... 0Ji>~ ,J.­

"1,. .:.uJI _,.;

.:.uJI ~ ""' .)-... ..,..,J vw)'-l;,;

: .)I.J>Jil u-;lJ IJ) .s>)••.H)

.,.JI j.JI U;­_,;,.J .)1 )_,.,:.,.

J...l )" .d.~ J.A-" .;,;.>11 _,;.! .;.,;.>;.>

U...:.....,J.. =~~

~ ..... J~

.I>J-" ........ :~ l..Uli ~IJ"J ~

.;;l,l JiJ> :'-11..-J~l..Uli ~IJ"J ~

UJ~ <....!.,. .,_ rWI .) .,; y t<J _,.,...; ~JJ> lJ..,. (lSSN, • T \ o.ll T) ~ ~ ..... (SIT/DEPPEN NO. \TIt DfiJEN/PPG/SlT/1 I V1) l:.fi\+ <..;.~ ~'jl ..!lll..j>~> ·~>"!..,..; ~'i' .:.L..Ijlll ..,..._;..)J •wA ~J ......... ~ "~ •JjJ l.J.o.y, u-..1! ~ J , LJ.J1 <J,...J1 ,..,. J .i ~ ';1 ~ .) ~ ..? .:..'ili.ll J uH _,.:.; ........ ,;,_, ~ '- i · '•-• o.:.,')lli.JI .~ 'JI... ''-~ '" · '-' :1)1"-- '- ·' I ' J ..,- J,...... J . .)1 ........ ..r' .,..-- r+' ...... ...,., ........,

• ..,;.::&11 ,\) .:J" W)J •J.J.i.J'il .,;;, ~ ,) .>l_,wl! i).o! .:J" iJJ~ _,.:. 'i ~J_,.,JI