1

Asal usul Bahasa Melayu

Bahasa Melayu sebagai lingua franca

Cabaran Bahasa Melayu moden

2

3

4

Asal usul perkataan Melayu masih belum dapat disahkan oleh sejarawan.

Bagaimanapun terdapat beberapa bukti sejarah yang cuba mengaitkan asal-usul bahasa Melayu, seperti berikut:

5

1.  Catatan orang China yang menyatakan bahawa sebuah kerajaan Mo-lo-yeu mempersembahkan hasil bumi kepada raja China sekitar 644-645    Masihi.

2. Dikatakan orang Mo-lo-yeu mengirimkan ‘utusan’ ke negara China untuk mempersembahkan hasil-hasil bumi kepada raja China.

6

3. Ada yang mempercayai kerajaan Mo-lo-yeu berpusat di daerah Jambi, Sumatera , daripada sebatang sungai yang deras alirannya, iaitu Sungai Melayu.

4. Satu lagi catatan orang China ialah catatan rahib Buddha bernama I-Tsing yang menggunakan kata ma-lo-yu tentang dua buah kerajaan yang dilawatinya sekitar 675 Masihi.

7

5. Dalam bahasa Jawa Kuno, perkataan ``Mlayu'' bermaksud berlari atau mengembara. Hal ini boleh dipadankan dengan orang Indo-Melayu (Austonesia) yang bergerak dari Yunan.

8

99

Asal Usul Bangsa MelayuAsal Usul Bangsa Melayu

Dipercayai berasal daripada Dipercayai berasal daripada golongan Austronesia di Yunan.golongan Austronesia di Yunan.

Kumpulan pertama dikenali sebagai Kumpulan pertama dikenali sebagai Melayu ProtoMelayu Proto..

Berpindah ke Asia Tenggara pada Berpindah ke Asia Tenggara pada Zaman Batu Baru (2500 Sebelum Zaman Batu Baru (2500 Sebelum Masihi)Masihi)

Keturunannya Orang Asli di Keturunannya Orang Asli di Semenanjung Malaysia, Dayak di Semenanjung Malaysia, Dayak di Sarawak dan Batak di Sumatera.Sarawak dan Batak di Sumatera.

1010

Kumpulan kedua dikenali Kumpulan kedua dikenali sebagai sebagai Melayu DeutroMelayu Deutro

Berpindah ke Asia Tenggara Berpindah ke Asia Tenggara pada Zaman Logam kira-kira pada Zaman Logam kira-kira 1500 Sebelum Masihi.1500 Sebelum Masihi.

Keturunannya - orang Melayu di Keturunannya - orang Melayu di MalaysiaMalaysia

1111

Dikatakan lebih bijak dan dan Dikatakan lebih bijak dan dan mahir daripada Melayu Proto.mahir daripada Melayu Proto.

Bijak dalam bidang astronomi, Bijak dalam bidang astronomi, pelayaran dan bercucuk tanam.pelayaran dan bercucuk tanam.

Bilangan lebih banyak daripada Bilangan lebih banyak daripada Melayu Proto.Melayu Proto.

1212

Menduduki kawasan pantai dan Menduduki kawasan pantai dan lembah di Asia Tenggara.lembah di Asia Tenggara.

Kedua-dua kumpulan ini dikenali Kedua-dua kumpulan ini dikenali sebagai Austronesia.sebagai Austronesia.

Bahasa-bahasa yang terdapat di Bahasa-bahasa yang terdapat di Nusantara sekarang berpunca Nusantara sekarang berpunca daripada bahasa Austronesia daripada bahasa Austronesia ini.ini.

1313

AUSTRONESIA

1414

Perkembangan Bahasa Perkembangan Bahasa MelayuMelayu

Ahli bahasa membahagikan Ahli bahasa membahagikan perkembangan bahasa Melayu kepada perkembangan bahasa Melayu kepada tiga tahap utama iaitu:tiga tahap utama iaitu:

i. Bahasa Melayu Kuno, i. Bahasa Melayu Kuno,

ii. Bahasa Melayu Klasik, dan ii. Bahasa Melayu Klasik, dan

iii. Bahasa Melayu Moden. iii. Bahasa Melayu Moden.

1515

Bahasa Melayu menjadi Bahasa Melayu menjadi lingua lingua francafranca dan sebagai bahasa dan sebagai bahasa pentadbiran kerana:pentadbiran kerana:

Bersifat sederhana dan mudah menerima Bersifat sederhana dan mudah menerima pengaruh luar. pengaruh luar.

Tidak terikat kepada perbezaan susun Tidak terikat kepada perbezaan susun lapis masyarakat lapis masyarakat

Mempunyai sistem yang lebih mudah Mempunyai sistem yang lebih mudah berbanding dengan bahasa Jawa. berbanding dengan bahasa Jawa.

1616

Bahasa Melayu banyak dipengaruhi Bahasa Melayu banyak dipengaruhi oleh sistem bahasa Sanskrit. oleh sistem bahasa Sanskrit. Bahasa Bahasa Sanskrit kemudian dikenal pasti Sanskrit kemudian dikenal pasti menyumbang kepada pengkayaan menyumbang kepada pengkayaan kosa  kata dan ciri-ciri keilmuan kosa  kata dan ciri-ciri keilmuan (kesarjanaan) Bahasa Melayu.(kesarjanaan) Bahasa Melayu.

* Umumnya perubahan merujuk kepada * Umumnya perubahan merujuk kepada perkembangan zaman, iaitu:perkembangan zaman, iaitu:

- Sanskrit – Hindu – Arab - Inggeris- Sanskrit – Hindu – Arab - Inggeris

1717

Bahasa Melayu mudah Bahasa Melayu mudah dipengaruhi bahasa dipengaruhi bahasa Sanskrit kerana:Sanskrit kerana:

Pengaruh agama Hindu Pengaruh agama Hindu Bahasa Sanskrit terletak dalam kelas Bahasa Sanskrit terletak dalam kelas

bangsawan, dan dikatakan mempunyai bangsawan, dan dikatakan mempunyai hierarki yang tinggi. hierarki yang tinggi.

Sifat bahasa Melayu yang mudah dilentur Sifat bahasa Melayu yang mudah dilentur mengikut keadaan dan keperluan.mengikut keadaan dan keperluan.

1818

Bahasa Melayu kuno pada batu-batu Bahasa Melayu kuno pada batu-batu bersurat abad ke-7 yang ditulis dengan huruf bersurat abad ke-7 yang ditulis dengan huruf PallawaPallawa::

i. Batu bersurat di i. Batu bersurat di Kedukan BukitKedukan Bukit, , Palembang (683 M)Palembang (683 M) ii. Batu bersurat di ii. Batu bersurat di Talang Ruwo,Talang Ruwo, dekat dekat Palembang (684 M) Palembang (684 M) iii. Batu bersurat di iii. Batu bersurat di Kota Kampur,Kota Kampur, Pulau Pulau Bangka (686 M) Bangka (686 M) iv. Batu bersurat di iv. Batu bersurat di Karang Brahi,Karang Brahi,

Meringin, daerah Hulu Jambi (686 M)Meringin, daerah Hulu Jambi (686 M)

1919

Ciri-ciri bahasa Melayu Ciri-ciri bahasa Melayu kuno:kuno:

Penuh dengan kata-kata pinjaman Sanskrit Penuh dengan kata-kata pinjaman Sanskrit Susunan ayat bersifat Melayu Susunan ayat bersifat Melayu BunyiBunyi b b ialah ialah w w dalam Melayu kuno (Contoh: dalam Melayu kuno (Contoh:

bulan - bulan - wulanwulan) ) Bunyi Bunyi e e pepet tidak wujud (Contoh dengan - pepet tidak wujud (Contoh dengan -

dngandngan atau atau dangandangan) )

2020

Awalan Awalan ber- ber- ialah ialah mar-mar- dalam Melayu kuno dalam Melayu kuno (contoh: berlepas-(contoh: berlepas-marlapasmarlapas) )

Awalan Awalan di-di- ialah ialah ni-ni- dalam bahasa Melayu dalam bahasa Melayu kuno (Contoh: diperbuat - kuno (Contoh: diperbuat - niparwuatniparwuat) )

Ada bunyi konsonan yang diaspirasikan Ada bunyi konsonan yang diaspirasikan seperti seperti bh, th, ph, dh, kh, hbh, th, ph, dh, kh, h (Contoh: (Contoh: sukhatshittasukhatshitta) )

Huruf Huruf hh hilang dalam bahasa moden hilang dalam bahasa moden (Contoh: semua-(Contoh: semua-samuhasamuha, saya: , saya: sahayasahaya) )

2121

Peralihan Bahasa Melayu Kuno Peralihan Bahasa Melayu Kuno ke Bahasa Melayu Klasikke Bahasa Melayu Klasik

• Peralihan ini dikaitkan dengan Peralihan ini dikaitkan dengan pengaruh agama Islam yang semakin pengaruh agama Islam yang semakin mantap di Asia Tenggara pada abad mantap di Asia Tenggara pada abad ke-13.ke-13.

• Selepas itu, bahasa Melayu Selepas itu, bahasa Melayu mengalami banyak perubahan dari mengalami banyak perubahan dari segi kosa kata, struktur ayat dan segi kosa kata, struktur ayat dan tulisan.tulisan.

2222

Terdapat tiga batu Terdapat tiga batu bersurat yang penting:bersurat yang penting:

a.a. Batu bersurat di Pagar Ruyung, Batu bersurat di Pagar Ruyung, Minangkabau (1356) :Minangkabau (1356) :

- ditulis dalam huruf India - ditulis dalam huruf India

- mengandungi prosa melayu kuno dan - mengandungi prosa melayu kuno dan beberapa baris sajak Sanskrit. beberapa baris sajak Sanskrit.

- bahasanya berbeza sedikit daripada - bahasanya berbeza sedikit daripada bahasa batu bersurat abad ke-7. bahasa batu bersurat abad ke-7.

2323

bb. Batu bersurat di Minye Tujuh, . Batu bersurat di Minye Tujuh, Acheh (1380) :Acheh (1380) :

• masih memakai abjad India masih memakai abjad India

• buat pertama kalinya terdapat buat pertama kalinya terdapat penggunaan kata-kata Arab penggunaan kata-kata Arab seperti kalimat nabi, Allah dan seperti kalimat nabi, Allah dan rahmat rahmat

2424

cc. Batu bersurat di Kuala Berang, . Batu bersurat di Kuala Berang, Terengganu (1303-1387) : Terengganu (1303-1387) :

• ditulis dalam tulisan Jawi ditulis dalam tulisan Jawi

• membuktikan tulisan Arab telah membuktikan tulisan Arab telah telah digunakan dalam bahasa telah digunakan dalam bahasa Melayu pada abad itu. Melayu pada abad itu.

2525

* * Ketiga-tiga batu bersurat ini Ketiga-tiga batu bersurat ini

merupakan bukti catatan merupakan bukti catatan terakhir terakhir

perkembangan bahasa Melayu perkembangan bahasa Melayu

kerana selepas abad ke-14, kerana selepas abad ke-14,

muncul kesusasteraan Melayu muncul kesusasteraan Melayu

dalam bentuk tulisan.dalam bentuk tulisan.

2626

Bahasa Melayu KlasikBahasa Melayu Klasik

• Kegemilangannya boleh dibahagikan Kegemilangannya boleh dibahagikan kepada tiga zaman penting:kepada tiga zaman penting:

• Zaman kerajaan Melaka Zaman kerajaan Melaka

• Zaman kerajaan Acheh Zaman kerajaan Acheh

• Zaman kerajaan Johor-Riau Zaman kerajaan Johor-Riau

2727

Ciri-ciri bahasa klasik:Ciri-ciri bahasa klasik:

• ayat: panjang,  berulang, berbelit-ayat: panjang,  berulang, berbelit-belit. belit.

• banyak ayat pasif banyak ayat pasif

• menggunakan bahasa istana menggunakan bahasa istana

• kosa kata klasik: ratna mutu kosa kata klasik: ratna mutu manikam, edan kesmaran (mabuk manikam, edan kesmaran (mabuk asmara), sahaya, masyghul (bersedih) asmara), sahaya, masyghul (bersedih)

2828

• banyak menggunakan perdu banyak menggunakan perdu perkataan (kata pangkal ayat): perkataan (kata pangkal ayat): sebermula, alkisah, hatta, adapun,sebermula, alkisah, hatta, adapun,

• ayat songsang, ayat songsang,

• banyak menggunakan partikel banyak menggunakan partikel ``pun''``pun'' dan dan `'lah''`'lah'' . .

2929

Bahasa Melayu ModenBahasa Melayu Moden

Bermula pada abad ke-19. Hasil karangan Bermula pada abad ke-19. Hasil karangan Munsyi Abdullah dianggap sebagai Munsyi Abdullah dianggap sebagai permulaan zaman bahasa Melayu moden.permulaan zaman bahasa Melayu moden.

Sebelum penjajahan British, bahasa Sebelum penjajahan British, bahasa Melayu mencapai kedudukan yang tinggi, Melayu mencapai kedudukan yang tinggi, berfungsi sebagai bahasa perantaraan, berfungsi sebagai bahasa perantaraan, pentadbiran, kesusasteraan, dan bahasa pentadbiran, kesusasteraan, dan bahasa pengantar di pusat pendidikan Islam.pengantar di pusat pendidikan Islam.

3030

Selepas Perang Dunia Kedua, British Selepas Perang Dunia Kedua, British mengubah dasar menjadikan bahasa Inggeris mengubah dasar menjadikan bahasa Inggeris sebagai pengantar dalam sistem pendidikan.sebagai pengantar dalam sistem pendidikan.

Semasa Malaysia mencapai kemerdekaan, Semasa Malaysia mencapai kemerdekaan, Perlembagaan Persekutuan Perkara 152 Perlembagaan Persekutuan Perkara 152 menetapkan menetapkan Bahasa Melayu Bahasa Melayu sebagai bahasa sebagai bahasa kebangsaan (Bahasa Rasmi).kebangsaan (Bahasa Rasmi).

Akta Bahasa Kebangsaan 1963/1967 Akta Bahasa Kebangsaan 1963/1967 menetapkan menetapkan Bahasa Melayu Bahasa Melayu sebagai bahasa sebagai bahasa rasmi negara. Laporan Razak 1956 rasmi negara. Laporan Razak 1956 memeWAJIBWAJIBkan bahasa Melayu sebagai kan bahasa Melayu sebagai pengantar dalam sistem pendidikan negara.pengantar dalam sistem pendidikan negara.

31

Cabaran Bahasa Melayu Moden

Bidang Politik – kesungguhan? Bidang pendidikan – PPSMI, Akta

Pendidikan 1996? Bidang Undang-undang – bahasa di

mahkamah, terma & syarat perjanjian? Pengiklanan – bahasa rojak, ejaan? Media – sebutan baku, laras laporan?

Tokoh Bahasa Melayu

32