SAMPEL TUGASAN

TAHAP HUBUNGAN ETNIK : KAJIAN DALAM KALANGAN

MAHASISWA YANG MENGIKUTI KURSUS DIPLOMA DAN IJAZAH

SARJANA MUDA, SESI PENGAJIAN 2012/2013 DI UNIVERSITI

PUTRA MALAYSIA KAMPUS BINTULU, SARAWAK

DR. AHMAD NASIR MOHD YUSOFF

Laporan projek ini dikemukakan sebagai memenuhi sebahagian daripada syarat penilaian

dalam kuliah Serta keperluan kelulusan Universiti Putra Malaysia Kampus Bintulu

Sarawak

Jabatan Sains Sosial

Fakulti Sains Pertanian Dan Makanan

OGOS 2012

TAHAP HUBUNGAN ETNIK : KAJIAN DALAM KALANGAN

MAHASISWA YANG MENGIKUTI KURSUS DIPLOMA

KEJURUTERAAN PERTANIAN (DKP), SESI PENGAJIAN 2012/2013

DI UNIVERSITI PUTRA MALAYSIA KAMPUS BINTULU SARAWAK

Saya akui karya ini adalah hasil kerja saya sendiri kecuali nukilan dan ringkasan yang tiap-tiap satunya telah saya jelaskan sumbernya.

Tandatangan : .........................................

Nama Pelajar :

Tarikh :

Dedikasi

Ibubapa yang tersayang

Terima kasih atas segala pengorbanan, sokongan dan nasihat Yang diberikan selama ini

Adik-beradikku yang dikasihi

Terima kasih atas galakan Yang tidak pernah jemu

Teman yang dihormati

Terima kasih atas sokongan moral dan galakan Yang tidak pernah putus

PENGHARGAAN

Penulis ingin merakamkan setinggi-tinggi penghargaan yang ikhlas kepada pensyarah

subjek Hubungan Etnik (SKP2204), Dr Ahmad Nasir Mohd Yusoff atas kesudian beliau

meluangkan masa untuk memberikan bimbingan, tunjuk ajar, nasihat dan dorongan

sepanjang tempoh menyiapkan tugasan ilmiah ini.

Penghargaan yang tidak terhingga ditunjukkan kepada pelajar-pelajar Kursus Diploma

Kejuruteraan Pertanian (DKP), Sesi Pengajian 2012- 2013 Semester 01 di Universiti

Putra Malaysia Kampus Bintulu Sarawak (UPMKB) yang telah memberi kerjasama serta

kesudian mereka meluangkan masa untuk menjayakan tugasan ini.

Tidak ketinggalan juga kepada ahli kumpulan yang telah memberi kerjasama sepanjang

tempoh menyiapkan tugasan ini.

Akhirnya penghargaan diberikan kepada Perpustakaan Universiti Putra Malaysia Kampus

Bintulu Sarawak (UPMKB) yang menyediakan pelbagai bahan rujukan yang berguna

dalam tugasan ini.Tidak lupa kepada rakan dan pihak yang terlibat secara langsung dalam

memberi sokongan terhadap kami dalam menyiapkan tugasan ini.

ABSTRAK

Penyelidikan ini bertujuan untuk mengkaji dan mengenalpasti tahap hubungan etnik di

kalangan pelajar yang mengikuti Kursus Diploma Kejuruteraan Pertanian (DKP), Sesi

Pengajian 2012-2013 Semester 01 Di Universiti Putra Malaysia Kampus Bintulu Sarawak

(UPMKB). Penyelidikan ini memfokuskan kepada tahap hubungan etnik di kalangan

pelajar dari segi kehidupan seharian pelajar, kegiatan pembelajaran pelajar dan kegiatan

kokurikulum pelajar. Sampel kajian ini melibatkan 50 orang responden yang terdiri

daripada pelajar Kursus Diploma Kejuruteraan Pertanian (DKP) Sesi Pengajian 2012-

2013 Semester 01 Di Universiti Putra Malaysia Kampus Bintulu Sarawak (UPMKB).

Penyelidikan ini adalah berbentuk deskriptif dengan menggunakan borang soal selidik.

Satu set borang soal selidik yang diedarkan kepada responden dibahagikan kepada 2

bahagian iaitu Bahagian A dan Bahagian B. Soal selidik Bahagian A mengandungi 7

soalan tentang maklumat latarbelakang responden. Bahagian B pula mengandungi 30

item yang menggunakan Skala Likert 1 hingga 4.Dapatan kajian yang diperolehi

dianalisis menggunakan perisian Statistical Package For Social Science (SPSS) 13.0 for

Windows bagi mendapatkan kekerapan, peratusan dan min dan dipersembahkan dalam

bentuk jadual.Hasil daripada kajian ini mendapati bahawa secara keseluruhannya, tahap

hubungan etnik di kalangan pelajar dari segi kehidupan seharian pelajar, kegiatan

pembelajaran pelajar dan kegiatan kokurikulum pelajar adalah pada tahap sederhana.Jadi

usaha yang lebih gigih untuk mempertingkatkan tahap hubungan etnik di kalangan

pelajar harus dilakukan dengan beberapa cadangan yang diutarakan di dalam kajian

ini.Usaha-usaha ini juga harus disokong oleh semua lapisan masyarakat.

ABSTRACT

The purpose of this study is to study and to identify the stage of ethnic relationship

among the student from the Bachelor Degree of Technology and Education (Living

Skills) Course, Session 2007-2008 Semester 2 In University Technology Malaysia,

Skudai, Johor. This study is focus on the stage of ethnic relationship among the student

according to the whole day life of student, study activity of student and cocurriculum

activity of student. This study sample involved 146 respondents from the Bachelor

Degree of Technology and Education (Living Skills) Course, Session 2007-2008

Semester 2 In University Technology Malaysia, Skudai, Johor. This study is used

descriptive form with the questionnaires. A set of questionnaires which was distributed to

the respondents comprised of 2 parts that is Part A and Part B. Part A of questionnaires

comprised 7 questions regarding to the background of respondents and Part B comprised

30 items which were used Likert Scale 1 to 4. Result of this study was analyzed using

software of Statistical Package For Social Science (SPSS) 13.0 for Windows to get the

frequencies, percentages and means and showed in form of timetable. Result of this study

had shown that the stage of ethnic relationship among the student according to the whole

day life of student, study activity of student and co curriculum activity of student are in

the medium stage. So, the effort must be done to improve the level of ethnic relationship

among the student by use the suggestion that had suggested in this study. This effort also

must support by all the group of society.

KANDUNGAN

Pengesahan Status Tesis

Pengesahan Penyelia

Halaman Pengakuan

Dedikasi

Penghargaan

Abstrak

Abstract

Kandungan

Senarai Jadual

Senarai Carta Aliran

Senarai Simbol / Singkatan Senarai Lampiran

BAB SATU

PENDAHULUAN

1.1 Pengenalan 1.2 Latar Belakang Masalah 1.3 Pernyataan Masalah 1.4 Objektif Kajian 1.5 Persoalan Kajian 1.6 Kepentingan Kajian 1.7 Batasan / Skop Kajian 1.8 Definisi Istilah

BAB 2

KAJIAN LEPAS

2.1 Pengenalan

2.2 Konsep Etnik

2.3 Konsep Hubungan Etnik

2.3.1 Interaksi Sosial

2.3.2 Integrasi Sosial

2.4 Faktor-Faktor Menyebabkan Masalah Hubungan Etnik

2.5 Cara-Cara Mengatasi Masalah Hubungan Etnik

2.6 Kajian Lepas

2.7 Kesimpulan

BAB 3

METODOLOGI KAJIAN

3.1 Pengenalan

3.2 Rekabentuk Kajian

3.3 Tempat Kajian

3.4 Populasi Dan Sampel Kajian

3.5 Instrumen Kajian

3.5.1 Pengumpulan Data Primer

3.5.1.1 Soal Selidik

3.5.1.2 Temu bual

3.5.2 Pengumpulan Data Sekunder

3.6 Analisis Data

3.7 Tatacara Kajian

3.8 Kajian Rintis

3.9 Kesimpulan

BAB 4

ANALISIS DATA

BAHAGIAN A (MAKLUMAT RESPONDEN)

4.1 Maklumat Jantina Responden

4.2 Maklumat Bangsa Responden

4.3Maklumat Agama Responden

4.4 Maklumat Kursus Responden

4.5 Maklumat Aliran Sekolah Responden

4.6 Maklumat Tempat Tinggal Responden

BAHAGIAN B (ANALISIS DATA)

4.1 Pengenalan

4.2 Analisis Data Bahagian A Latar Belakang Responden 4.3 Maklumat Pola Penempatan Responden

4.4 Analisis Data Bahagian B Item Soal Selidik 4.3.1 Tahap Hubungan Etnik Dari Segi KehidupanSeharian Pelajar

4.3.2 Tahap Hubungan Etnik Dari Segi Kegiatan Pembelajaran Pelajar

4.3.3 Tahap Hubungan Etnik Dari Segi Kegiatan Kokurikulum Pelajar

4.5 Kesimpulan

BAB 5

RUMUSAN DAN CADANGAN

5.1 Pengenalan

5.2 Perbincangan

5.2.1 Latar Belakang Responden

5.2.2 Tahap Hubungan Etnik Dari Segi Kehidupan Seharian Pelajar

5.2.3 Tahap Hubungan Etnik Dari Segi 74 Kegiatan Pembelajaran Pelajar

5.2.4 Tahap Hubungan Etnik Dari Segi 76 Kegiatan Kokurikulum Pelajar

5.3 Cadangan

5.3.1 Individu

5.3.2 Ibu Bapa Dan Masyarakat

5.3.3 Pensyarah

5.3.4 Pihak Pentadbiran Universiti

5.4 Cadangan Kajian Lanjutan

5.5 Kesimpulan

Bibliografi

Lampiran

Senarai Jadual

Senarai Carta Aliran

Lampiran

Tajuk

BAB SATU

PENDAHULUAN

1.1 Pengenalan

Malaysia adalah sebuah negara yang rakyatnya terdiri daripada pelbagai budaya, bahasa,

agama dan etnik.Masyarakat pelbagai budaya ini terdiri daripada lebih 200 suku

etnik.Kumpulan etnik terbesar adalah Melayu, Cina, India, Kadazan, Iban, Dusun, Banjar

dan Bidayuh. Insiden salah faham, ketegangan dan konflik etnik sering digambarkan

berlaku di Malaysia (Mansor et al.,2006).Polarisasi kaum di institusi pengajian tinggi

merupakan suatu masalah yang perlu diteliti dan diberi perhatian yang serius. Masalah ini

jika tidak dikawal boleh menjejaskan perkembangan yang sihat di kalangan pelajar-

pelajar kita dan mungkin juga akan menggagalkan pencapaian matlamat pendidikan

kebangsaan untuk menghasilkan rakyat Malaysia yang bersatupadu. Masalah polarisasi

kaum ini juga harus dilihat sebagai suatu reaksi dan akibat dari sistem yang wujud di

negara ini. Oleh kerana golongan pelajar itu sebahagian dari masyarakat, maka masalah

pelajar itu juga adalah mencerminkan masalah yang dihadapi oleh masyarakat seluruhnya

(Sanusi,1989).

Negara yang dianggap paling maju sekalipun, harus berusaha melakukan penyelidikan

dan inovasi untuk terus menjadi lebih maju.Begitu juga negara yang dianggap paling

aman juga harus terus berusaha mengekalkan keamanan.Malaysia bukanlah negara yang

paling maju mahupun yang paling aman.Kita mempunyai wawasan yang tertentu untuk

menjadi negara maju dan banyak tanda menunjukkanbahawa kita akan dapat mencapai

sasaran kita tepat pada waktu yang ditetapkan. Kita juga terus berusaha dan cuba mencari

jalan bukan saja untuk mengekalkan keamanan yang sedia ada, tetapi mencari

penyelesaian kepada isu-isu yang boleh memantapkan keamanan dalam masyarakat

Malaysia. Salah satu isu fokus yang sering memberikan cabaran kepada kita ialah isu

hubungan etnik (Kamarulzaman,2007).

Isu hubungan etnik dan masalah yang timbul dari hubungan ini bukanlah perkara yang baru dalam konteks Malaysia.Masalah tinggalan era penjajah ini kerap timbul dari masa

ke semasa walaupun pelbagai usaha dilakukan untuk mengurus dan menyelesaikannya.

Dalam beberapa tahun ini sahaja, kita berhadapan dengan insiden-insiden yang mencabar

keutuhan hubungan etnik di negara ini dan memberi tanda tanya tentang keberkesanan

program-program yang telah diperkenalkan untuk mewujudkan perdamaian dan

perhubungan etnik yang positif.

Antara insiden besar termasuk kes-kes Kampung Rawa pada tahun 1998 dan Kampung

Medan pada tahun 2001. Di samping itu, data-data yang dikumpulkan oleh Jabatan

Perpaduan mengenai insiden konflik sosial dari tahun 1998 hingga 2004 menunjukkan

bahawa walaupun insiden konflik kerana isu etnik atau perkauman adalah sedikit (cuma 1

peratus dari semua jenis isu konflik), insiden-insiden lain yang melibatkan isu-isu seperti

sosial, agama, keselamatan, politik, dan ekonomi, banyak melibatkan faktor atau pelaku

dari kumpulan etnik yang berbeza (Kamarulzaman,2007).

Jadi, isu Malaysia sebagai sebuah negara berbilang kaum penting untuk difikirkan.Kita

melihat perbezaan bukan sahaja dari segi etnik malahan dari aspek ekonomi, kebudayaan

dan agama. Sesuatu etnik adalah mustahil untuk menjadi etnik yang lain. Maka struktur

ekonomi, budaya dan pendidikan telah dijadikan pemangkin untuk mencapai perpaduan

(Azra,2005).Hussein Hj Ahmad (1993) menyatakan bahawa peranan sistem persekolahan

sehingga akhir tahun 1980an bermotifkan tiga perkara utama.Pertamanya, pendidikan

untuk menyediakan tenaga kerja negara.Kedua, pendidikan sebagai asas perpaduan

kaum.Ketiga, pendidikan adalah untuk pembinaan disiplin di kalangan rakyat berbilang

kaum.

Selain itu, Ting Chew Peh (1987) juga menyatakan bahawa pendidikan banyak

fungsinya. Selain daripada menyampaikan ilmu pengetahuan, kemahiran dan nilai yang

mustahak kepada kelangsungan hidup sesebuah masyarakat, ia juga berfungsi sebagai

satu alat untuk memupuk integrasi.Namun demikian, pada masa ini, kita dapati pergaulan

di kalangan pelajar lebih terhad kepada sesama kaum walaupun di dalam kelas terdiri

daripada pelbagai etnik.Demikian juga dalam aktiviti kokurikulum, ada sesetengah

aktiviti dan permainan penyertaan dimonopoli hanya sesuatu kaum sahaja. Keadaan ini

berterusan hingga ke IPTA (Berita Harian,28 Julai 2006).

Oleh itu, langkah-langkah yang efektif perlu diambil untuk menyelesaikan masalah

hubungan etnik di kalangan pelajar-pelajar.Menghadapi cabaran yang ditimbulkan oleh

hubungan etnik bukannya mudah.Pelbagai usaha dijalankan termasuk penubuhan Jabatan

Perpaduan Negara dan Integrasi Nasional pada awal tahun tujuh-puluhan yang

memperkenalkan program-program memupuk perpaduan dalam masyarakat.Antara

program-program yang telah diperkenalkan oleh negara untuk menangani masalah ini

termasuklah Rukun Tetangga hinggalah kepada Pelan Integrasi Nasional; penubuhan

Sekolah Wawasan; Program Latihan Khidmat Negara di samping banyak lagi program

yang memfokuskan kepada kelompok belia ini; program "Kongsi-Raya" dan lain-lain

yang berusaha mempromosi perpaduan dan kefahaman tentang budaya yang berbeza

melalui cara meraikan hari kebesaran semua kelompok secara bersama. Pengenalan

kursus hubungan etnik di institusi pengajian tinggi negara yang begitu hangat

diperdebatkan pada masa ini pula adalah sebagai salah satu usaha untuk menangani

masalah hubungan etnik yang sering menjadi isu dalam proses pembangunan negara

(Kamarulzaman,2007).

1.2 Pernyataan Masalah

Pelajar Institusi Pengajian Tinggi merupakan generasi dan pewaris kepada kepimpinan

negara serta pencorak pemikiran masyarakat akan datang. Pelajar Universiti Teknologi

Malaysia dipilih mewakili IPTA-IPTA di Malaysia terdiri daripada pelbagai bangsa,

budaya, agama, dan adat tetapi menuntut ilmu dalam kampus dan tinggal di asrama yang

sama.Kajian ini dijalankan untuk mengenalpasti setakat manakah perpaduan kaum

terbina di kalangan pelajar-pelajar universiti yang terdiri daripada pelbagai kaum

terutama dilihat dari segi aspek saling bantu-membantu, hormat-menghormati serta

toleransi di antara pelajar-pelajar yang terdiri daripada pelbagai etnik. Adakah terdapat

budaya dan nilai tersebut dalam diri pelajar untuk mewujudkan persefahaman antara

pelajar-pelajar berbilang kaum. Dalam erti kata lain adakah terdapat unsur-unsur

perpaduan yang diterjemahkan dalam kehidupan harian di kampus.

1.3 Kepentingan Kajian

Hasil daripada kajian ini, penyelidik berharap dapat memberi kebaikan dan manfaat

kepada semua pihak yang terlibat. Selain itu juga diharapkan ia meninggalkan kesan

positif kepada semua pihak. Antara kepentingan kajian yang dikenalpasti ialah: Pelajar :

Kajian ini akan memberi kesedaran kepada pelajar tentang kepentingan mengamalkan

hubungan perkauman yang erat dengan pelajar-pelajar pelbagai etnik. Kesedaran ini

penting kerana pelajar IPTA adalah pemimpin masa depan negara dalam pelbagai bidang.

Jadi, jika hubungan etnik yang erat wujud di peringkat IPTA, sudah tentu ia akan lebih

kukuh apabila mereka berada di tengah masyarakat, setelah meninggalkan kampus kelak.

Sebarang masalah ketegangan di kalangan kaum akan ditangani. Pihak Pentadbir

Universiti : Kajian ini dapat memberi maklumat dan pengetahuan yang berkaitan dengan

darjah hubungan etnik di kalangan pelajar-pelajar UTM. Oleh itu, pihak pentadbir

universiti harus mengambil langkah yang sewajarnya untuk mengeratkan hubungan

antara pelajar-pelajar yang terdiri daripada pelbagai kaum untuk mewujudkan suasana

kampus yang aman dan harmoni supaya kampus dapat dijadikan tempat pembelajaran

mahasiswa yang sesuai. Pihak Kerajaan : Kajian ini akan dapat menjadikan sumber

maklumat kepada pihak kerajaan untuk sesuatu tindakan susulan yang bersesuaian

dengan merancang dan menganjurkan pelbagai program yang dapat mempertingkatkan

hubungan perkauman di antara pelajar-pelajar IPTA dan untuk merealisasikan hasrat

wawasan 2020 supaya menjelang tahun 2020 Malaysia boleh menjadi negara yang

bersatu, dengan masyarakat yang yakin, mempunyai nilai moral dan etika yang kukuh,

hidup dalam masyarakat yang demokratik, liberal dan bertolak ansur, penyayang, adil

dari segi pengagihan ekonomi, progresif dan makmur serta mempunyai penguasaan

sepenuhnya dalam ekonomi yang bersaing, dinamik, giat dan kental.

1.4 Objektif Kajian

Kajian ini dijalankan adalah untuk:

1. Mengenalpasti tahap hubungan etnik di kalangan pelajar kursus DKP, UPMKB dari segi kehidupan seharian pelajar.

2. Mengenalpasti tahap hubungan etnik di kalangan pelajar kursus DKP, UPMKBdari segi kegiatan pembelajaran pelajar.

3. Mengenalpasti tahap hubungan etnik di kalangan pelajar kursus DKP, UPMKBdari segi kegiatan kokurikulum pelajar.

1.5 Persoalan Kajian

Untuk mencapai matlamat kajian ini, maka persoalan yang berkaitan adalah:

1. Apakah tahap hubungan etnik di kalangan pelajar kursus DKP, UPMKBdari segi kehidupan seharian pelajar?

2. Apakah tahap hubungan etnik di kalangan pelajar kursus DKP, UPMKBdari segi kegiatan pembelajaran pelajar?

3. Apakah tahap hubungan etnik di kalangan pelajar kursus DKP, UPMKBdari segi kegiatan kokurikulum pelajar?

1.6 Metodologi Kajian 1.7 Sistematika Penulisan

BAB 2

KAJIAN LEPAS

BAB 3

METODOLOGI KAJIAN

BAB 4

ANALISIS DATA

BAB 5

RUMUSAN DAN CADANGAN

RUJUKAN

1. Azra (2005). Sekolah Satu Aliran Pupuk Perpaduan. Perak: Portal Komuniti Warga Pendidikan Derah Kerian.

2. Banton,M.(1987). Racial Theories. Cambridge:Cambridge University Press. Berg, Walter R. dan Gall Meredith Damien (1979). Education Research: An

Introduction. ThirdEdition. New York: Longman, Chew,Hock Thye (1975).

Masalah Perpaduan Nasional. Kuala Lumpur:Dewan Bahasa danPustaka,

Kementerian Pelajaran Malaysia.

3. Coser dan Rosenberg (1970). Sociological Theory. New York : Mc Millan Publishing Co.Inc. Dewan Bahasa dan Pustaka (2002).

4. Kamus Dewan (Edisi Keempat). Kuala Lumpur: DewanBahasa dan Pustaka. 5. Hughes, M. et.al. (2002). Sociology:The Core. New York:McGraw-Hill. 6. Jawariah Zaabar (2004). Pembangunan Sahsiah Pelajar: Persepsi Pelajar Kolej

Tun FatimahTerhadap Peranan Jawatankuasa Kolej Mahasiswa, Kolej Tun

Fatimah, UniversitiTeknologi Malaysia. Skudai: Universiti Teknologi Malaysia.

7. Kamarulzaman Askandar (2007). Perpaduan dan Perdamaian Etnik. Pulau Pinang:Universiti Sains Malaysia.

8. Ng, Chan Heng (1984). Majlis Perundingan Kaum Patut Ditubuhkan Di Universiti. Dalam.Ahmad Fawzi Basri, Abdul Halim Ahmad dan Abdul Rahman Aziz. Isu-

Isu Perpaduan Nasional. Kedah: Sekolah Pengajian Asasi Universiti Utara

Malaysia. 203-208. Pelan Induk Pembangunan Pendidikan 2006-2010.

9. Rais Yatim (2006). Unsur-Unsur Dan Cabaran Perpaduan Ke Arah Membina Negara Bangsa Malaysia. Pulau Pinang : Universiti Sains Malaysia.

10. Schermerhon, K.A. (1970). Comparative Ethnic Relations; A Frame For Theory and Research. New York: Random House Scupin,

11. R. (2003). Race and Ethnicity. New Jersey: Prentice Hall. Ting, 12. Chew Peh (1987). Hubungan Ras dan Etnik: Suatu Penghantar. Kuala

Lumpur: Pustaka Dimensi.

13. Wan Halim Othman (1982), Perhubungan Kaum dan Perpaduan Negara. Dalam. Zuraina Majid.Masyarakat Malaysia: Tinjauan dan Perbincangan

Terhadap Beberapa Isu Dan TopikSemasa. Pulau Pinang: Universiti Sains

Malaysia.

14. Yinger, J. M. (1994). Ethnicity: source of strength? Sunny Series in Ethnicity and Race inAmerican Life. New York: State University of New York.

15. Zaid Ahmad, et al. (2006). Hubungan Etnik Di Malaysia. Selangor: Oxford Fajar Sdn. Bhd.

LAMPIRAN

INDEKS