projek kewarganegaraan hutan

7/21/2019 Projek kewarganegaraan hutan

1/11

Projek kewarganegaraan : Kempen Kesedaran HutanPaya Bakau

Pengenalan

Hutan hujan tropika adalah suatu ekosistem kompleks yang menampung pelbagai jenistumbuhan dan haiwan. Hutan membantu dalam memelihara sumber genetik danmenyediakan habitat kepada berbagai flora dan fauna. Hutan juga memainkan perananpenting dalam pengawalan iklim, sumber air dan kestabilan alam sekitar. Ia juga merupakanrumah kepada berjuta-juta manusia, memberi perlindungan, makanan, pakaian, bahantenaga, ubat-ubatan, bahan binaan dan berbagai-bagai sumber yang lain (Groombridge199!.

Hutan hujan tropika di "alaysia adalah pelbagai antaranya seperti hutan dipterokarp pamahdan bukit, hutan paya gambut dan hutan paya bakau. Hutan paya bakau terdiri daripadapelbagai spesies yang penting kepada sistem ekologi dan biologi. #elain itu ia jugamenyumbang kepada ekonomi negara di mana hutan paya bakau ini menghasilkan sumberkayu dan arang. #elain itu hutan paya bakau di persisiran pantai turut memainkan peranandalam memberi perlindungan kepada pelbagai spesies hidupan dan juga mengekalkanekosistem semulajadi pantai ($abatan %erhutanan #emenanjung "alaysia 199&!.

'leh yang demikian, satu projek empen esedaran Hutan %aya )akau telah diadakandengan kerjasama #ahabat *lam "alaysia (#*"!, elab %un+ak dan elab *ktiis *lam#ekitar ampus I%G ampus uanku )ainun (*/0! di #ungai )atu )esi, "erbok, edahsebagai salah satu usaha untuk memelihara dan memulihara ekosistem hutan paya bakauyang semakin dian+am oleh kemusnahan.

Persoalan kajian

*pakah kepentingan ekositem hutan paya bakau

*pakah pun+a berlakunya kemusnahan di ekosistem hutan paya bakau di #ungai

)atu )esi, "erbok, edah

*pakah langkah-langkah yang boleh diambil bagi mengatasi masalah kemusnahan

ekosistem hutan paya bakau di #ungai )atu )esi, "erbok, edah

Permasalahan kajian

emusnahan hutan paya bakau di kawasan persisiran pantai dikatakan berpun+a daripadasikap masyarakat yang sering mengabaikan tentang kepentingan hutan ini. *pa yang perludisedari umum, hutan paya bakau adalah merupakan warisan alam yang perlu dipelihara.Hutan paya bakau sememangnya diketahui menjadi tempat perlindungan pelbagai spesisflora dan fauna seperti buaya, ketam, memerang, beruk, ikan dan pelbagai jenis siput yangmasing-masing mempunyai nilai tersendiri. 2isamping itu juga hutan paya bakau merupakanhabitat bagi lebih daripada 34 spesies tumbuh-tumbuhan. erdapat empat jenis spesiesutama yang paling di kenali iaitu api-api ludat, bakau minyak, perepat dan berus tumu.*ntara spesies bakau lain ialah lenggadai, nyireh bunga, bakau kurap dan +hegam.

2i "alaysia, hutan paya laut terdapat di sepanjang pantai #emenanjung "alaysia, #abahdan #arawak. Hutan paya laut di "alaysia merupakan yang ketiga terbesar di *sia %asifik

selepas Indonesia dan *ustralia. $umlah luas keseluruhan kawasan tersebut adalah lebihkurang &33 5&3 hektar iaitu &6 peratus terdapat di #abah, 3 peratus di #arawak dan 16
http://www.foe-malaysia.org/http://kelabpuncak.blogspot.com/http://kelabpuncak.blogspot.com/http://careiptb.blogspot.com/http://careiptb.blogspot.com/http://kelabpuncak.blogspot.com/http://careiptb.blogspot.com/http://careiptb.blogspot.com/http://www.foe-malaysia.org/


2/11

peratus di #emenanjung "alaysia. ebanyakan hutan paya laut di "alaysia terletak dipantai barat ( %ersisiran #elat "elaka ! iaitu di %erlis, edah, %erak, #elangor dan $ohor.

7amun isu-isu kemusnahan hutan paya bakau semakin hari menjadi semakin kritikal danjika tidak ditangani dengan bijak dan segera ianya akan memberikan impak negatif bukansahaja kepada kita, malahan kepada generasi akan datang. %engeksploitasian sumber

biodiersiti yang tidak dikawal sepenuhnya, seperti penerokaan hutan paya bakau untukpelbagai tujuan pembangunan seperti ternakan ikan dalam sangkar, kolam ternakan udang,perindustrian, perbandaran dan perkampungan nelayan pinggir pantai serta pembuangansisa +e+air oleh kapal dagangan dan bot nelayan se+ara tidak langsung mengan+amekosistem paya bakau yang amat sensitif terhadap sebarang perubahan guna tanah dikawasan yang berkenaan.

*ktiiti penerokaan paya bakau yang dilakukan se+ara sewenang-wenangnya sama ada bagitujuan pembangunan, perumahan, pertanian atau perindustrian tanpa mengambil kiraaspek alam sekitar akan menyebabkan hakisan tanah, mengganggu imbangan haba sertakeseimbangan ekologi. esannya bukan sahaja boleh menyebabkan kepupusan kepadaspesies-spesies hidupan yang sedia ada malah boleh membawa ben+ana yang dahsyatkepada manusia.

emusnahan hutan paya bakau turut berlaku di kawasan projek (#ungai )atu )esi!. "elaluipemerhatian yang telah dijalankan, pun+a utama berlakunya masalah di hutan paya bakauini berlaku kerana kegiatan penebangan dan pembalakan kayu bakau yang dijalankan se+aratidak terkawal. $umlah pokok bakau yang hidup semakin berkurangan.

Kaedah kajian

2alam pelaksanaan projek kewarganegaraan ini, beberapa kaedah kajian telah diaplikasikaniaitu pemerhatian, temu bual, kaji kes, rujukan sumber dan e-konferen. )erikut adalahpenerangan bagi setiap kaedah8

%emerhatian

%emerhatian telah dilakukan di sekitar #ungai )atu )esi bagi meninjau kawasan hutan payabakau yang telah musnah. injauan dilakukan dengan menyelusuri sungai tersebut denganmenggunakan khodmat bot yang telah disediakan oleh elab %7*. )eberapa keping fototelah dirakamkan bagi tujuan rekod dan data.

emubual


3/11

)eberapa siri temubual telah dijalankan bersama penduduk tempatan bagi mendapatkanmaklumat berkaitan dengan kegiatan pembalakan yang dijalankan. #elain itu, sesi temubualjuga dilakukan bersama uan Haji /amli, %engasas elab %7*, 0n+ik /oslan *bdullah ,

wakil elab %un+ak, ikgu )orhan dari #" %ulau 7yior $itra dan 0n+ik *:rilni:am, %egawai%endidikan #ahabat *lam "alaysia bagi mendapatkan maklumat tambahan.

ajian kes

)eberapa kajian kes telah dijalankan sepanjang tempoh melaksanakan projek di kawasanterbabit. "enurut penduduk tempatan yang kebanyakannya bekerja sebagai nelayan,jumlah hasil tangkapan yang mereka peroleh semakin berkurang sejak kegiatan penebanganhutan paya bakau berlaku. "ereka mendakwa bahawa jumlah hasil tangkapan yang semakinberkurang mempunyai kaitan dengan kegiatan pembalakan yang dijalankan.

/ujukan sumber

#emasa melakukan kajian, satu pertemuan telah diatur bersama dengan 0n+ik 7i:am"ashar, oordinator #ahabat *lam "alaysia bagi mendapatkan beberapa penjelasan saintifikmengenai kemusnahan hutan paya bakau yang sedang berlaku di #ungai )atu )esi. "enurutbeliau, kualiti air yang ter+emar serta perubahan pH air telah menyebabkan kebanyakanhidupan air seperti ikan, udang, ketam dan lain-lain beremigrasi ke kawasan lain yang lebihbaik. 'leh sebab yang demikian, jumlah hasil tangkapan yang diperoleh oleh nelayan dikawasan tersebut tidak menyamai kuantiti tangkapan sebelum ini. 0n+ik 7i:am "asharmen+adangkan supaya satu kempen kesedaran dan aktiiti penanaman semula anak pokokbakau dilakukan bagi memastikan kelestarian dan keseimbangan hutan paya bakau dikawasan terbabit dapat dipulihkan seperti keadaan asal.

0- konferen

omunikasi persidangan se+ara maya dilakukan sesama ahli elab */0 melalui laman bloghttp://careiptb.blogspot.combagi membin+angkan berkenaan isu kemusnahan hutan payabakau yang berlaku di #ungai )atu )esi.

Kawasan kajian
http://careiptb.blogspot.com/http://careiptb.blogspot.com/


4/11

^Kedudukan Sungai BatuBesi dalam peta

ajian ini telah dijalankan di #ungai )atu )esi yang terletak dalam daerah "erbok di edah

2arul *man. edudukan kawasan kajian ini terletak kira-kira 14 kilometer dari pusat bandar#ungai %etani, edah. awasan ini dipilih sebagai kawasan kajian dan projek empenesedaran Hutan %aya )akau kerana keadaan hutan paya bakau di sini sedang dian+amkemusnahan sekiranya tiada usaha-usaha pemeliharaan dan pemuliharaan dilakukan.ebanyakan penduduk tempatan disini menjalankan kegiatan ekonomi sebagai nelayanke+il.

Pelaksanaan Projek Kempen Kesedaran Hutan Paya Bakau

%engenalan projek

empen esedaran Hutan %aya )akau adalah satu program yang dilaksanakan oleh elab

*/0, #ahabat *lam "alaysia dan elab %un+ak se+ara berterusan bagi mewujudkan lebihbanyak kawasan hijau di negara ini. empen ini juga selaras dengan gesaan bekas %erdana"enteri, un *bdullah *hmad )adawi agar hutan bakau terus dipulihara bagi membaik pulihekosistem pesisir pantai untuk mengurangkan kesan hakisan oleh ombak dan juga tsunami.#elain itu, keupayaan spesis tertentu pokok bakau untuk menyerap dua kali ganda karbondioksida berbanding pokok-pokok biasa amat penting dalam menangani pemanasan global.%enanaman semula anak-anak pokok bakau mampu memulihkan keadaan hutan paya bakauyang menjadi habitat hidupan air.

'bjektif penganjuran projek

"ewujudkan kesedaran dalam kalangan masyarakat berkenaan kepentingan hutanbakau kepada ekosistem pinggir pantai terutamanya nelayan.


5/11

"enarik minat masyarakat untuk terlibat se+ara aktif dalam aktiiti-aktiiti

berkaitan pemeliharaan dan pemuliharaan alam sekitar.

"enyumbang kepada inisiatif masyarakat dalam menangani pemanasan global.

"emelihara memulihara ekosistem hutan bakau melalui aktiiti penanaman semulayang dilaksanakan.

Hasil dapatan

%elaksanaan %rojek empen esedaran Hutan %aya )akau.

empen esedaran Hutan %aya )akau yang dianjurkan kali ini berjaya menghimpunkanpenyertaan yang memberangsangkan. ebanyakan peserta yang mengambil bahagian terdiridaripada masyarakat setempat, pelajar-pelajar sekolah dan lain-lain. $umlah pesertakeseluruhan ialah ;4 orang tidak termasuk 1; orang fasilitator (dari elab */0 I%G ampusuanku )ainun!.

Slot Indoor

#lot pertama dalam empen esedaran Hutan %aya )akau ialah sesi i+e breaking ataupunsesi pengenalan. 2alam slot ini, para peserta diterangkan tentang objektif penganjuran

kempen. #esi ini sangat penting kerana para peserta perlu jelas tentang matlamat dantujuan mereka berada di dalam program tersebut.


6/11

2alam slot ini juga, nilai-nilai murni seperti ke+intaan terhadap alam sekitar +ubadiselitkan melalui permainan-permainan yang dijalankan. *ntara permainan yang dijalankanadalah seperti ui: itar 0kologi, Trademark #aya, dan lain-lain lagi.

2alam slot pertama ini juga, pembahagian kumpulan telah dilakukan. #ebanyak enamkumpulan telah dibentuk. %embentukan kumpulan akan memudahkan pergerakan dankelan+aran program. #ebagai +ontoh, pergerakan untuk menaiki bot ketika ke tapaksemaian anak bakau akan dilakukan mengikut kumpulan.

%embentukan kumpulan juga bertujuan untuk mengelakkan ke+i+iran peserta dan sebagailangkah keselamatan. #lot pertama diakhiri dengan rumusan yang dibuat oleh fasilitatordan diikuti dengan sesi refleksi oleh para peserta.

#lot kedua pula ialah


7/11

yang dibuat oleh fasilitator.

#lot Outdoor

#lot outdoor merupakan slot kemun+ak empen esedaran Hutan %aya )akau. 2i dalam slotini, para peserta akan turun ke tapak semaian anak pokok bakau untuk menyemai 44batang anak pokok bakau. ntuk ke tapak semaian anak pokok bakau, para peserta perlumenaiki bot yang telah disediakan oleh elab %un+ak untuk menyeberangi #ungai )atu )esi.

#ebagai langkah berjaga-jaga, satu sesi taklimat keselamatan telah dibuat oleh fasilitatorsebelum para peserta dibenarkan menaiki bot. aklimat keselamatan lebih menjurus kepadaaspek-aspek keselamatan di air dan di lumpur. %ara peserta ditunjukkan +ara-+ara yangbetul untuk memakai jaket keselamatan ()*!.

$aket keselamatan wajib dipakai oleh setiap peserta yang menaiki bot bagi mengelakkansebarang ke+elakaan seperti kejadian lemas. %ara peserta juga diingatkan supaya menjagadiri masing-masing ketika berada ditapak semaian anaka pokok bakau kerana terdapat jugahaiwan liar seperti ular yang tinggal di situ.


8/11

#elain itu, para peserta juga ditunjukkan +ara-+ara yang betul untuk menyemai anak pokokbakau. ebanyakan peserta tidak mempunyai pengalaman menanam pokok bakau.=asilitator melakukan beberapa demonstrasi penanaman anak pokok bakau di hadapan para

peserta supaya mereka faham dan dapat melakukannya dengan betul ketika berada di tapaksemaian.

#etelah penerangan mengenai keselamatan dan kaedah penanaman pokok bakaudilaksanakan, maka para peserta diminta untuk berkumpul mengikut kumpulan. Hal inibertujuan untuk memudahkan pergerakan ke tapak semaian. %ara peserta menaiki botmengikut kumpulan demi kumpulan untuk ke tapak semaian anak pokok bakau.


9/11

2i tapak semaian anak pokok bakau, keadaan air sungai yang surut dan tanah berlumpurlembut memudahkan kerja-kerja semaian anak pokok bakau. #ebanyak 44 batang pokokanak bakau dapat ditanam dalam tempoh satu jam.

#e+ara keseluruhannya, kempen ini berjaya dilaksanakan mengikut pelan projek yang telahdiran+angkan. >alaupun hanya 44 batang anak pokok berjaya ditanam, tetapi kesannyaterhadap ekosistem paya bakau tersebut amatlah besar.

%rogram seperti ini perlu dilaksanakan se+ara berterusan oleh semua pihak dalam usahamembina masyarakat "alaysia yang peka dan +intakan alam sekitar.

Rumusan


10/11

*lam semulajadi telah dianugerahkan oleh *llah #> kepada kita, dan kita telah di

amanahkan untuk menjaga, memelihara serta menggunakannya se+ara bertanggungjawab.%emeliharaan dan pemuliharaan alam sekitar adalah juga merupakan salah satu daripadatuntutan agama.

emusnahan alam semulajadi melalui kegiatan yang tidak teran+ang akan mengakibatkanmalapetaka atau ben+ana yang mengakibatkan kerugian harta benda dan kadangkalamengorbankan nyawa. )en+ana seumpama ini sering berlaku di negara kita seperti ?tsunami?yang meragut puluhan ribu nyawa manusia di beberapa negara termasuklah negarakita.#etiap ben+ana memberi pengajaran. 2engan itu, kita perlu mengambil ikhtibar danpengajaran daripada peristiwa ?tsunami? yang berlaku pada 3 2isember 44;. mpamanyamelalui peristiwa tersebut, kita dapati pokok bakau yang terdapat disesetengah persisiranpantai yang dilanda ben+ana tsunami dapat menghalang daripada berlaku kemusnahan yangteruk. Ini menunjukkan betapa pentingnya memelihara dan memulihara alam hutan payaseperti bakau di negara ini samalah juga dengan pemuliharaan hutan dan kawasan-kawasansemulajadi yang lain.

%enekanan yang diberikan kepada pemeliharaan alam sekitar ini tidaklah bererti kita tidakboleh meneruskan projek-projek pembangunan kita. *pa yang perlu ialah kita harusmengamalkan pembangunan yang teran+ang yang menitikberatkan alam sekitar dan kesanpembangunan kepada alam sekitar. #ekurang-kurangnya kita perlu memulih kembalikerosakan yang berlaku dengan menanam pokok-pokok yang telah di musnahkan.

Hutan paya laut atau hutan bakau adalah antara hutan yang mempunyai banyakkepentingan dan kegunaannya sama ada kepada manusia, alam sekitar ataupun hidupanlain. 0kosistem yang mudah terjejas ini perlu dipulihara sebagai simpanan alam semula

jadi.

ita tidak seharusnya memandang remeh untuk mengantikan pokok yang telah kita


11/11

musnahkan dengan pokok-pokok baru yang di tanam se+ara teran+ang supaya kita dapatkekalkan alam semula jadi kita. >alaupun penanaman pokok-pokok baru ini tidak akansama seperti sediakala sekurang-kurangnya pokok-pokok yang ditanam dapatmengembalikan keadaan semulajadi dan mengurangkan kesan daripada aktiitipembangunan yang dilaksanakan.

)anyak usaha perlu dilaksanakan bagi meningkatkan kesedaran awam serta menanamkanrasa tanggungjawab dalam diri setiap orang untuk memulihara warisan bakau semula jadiyang menyimpan sebahagian daripada flora dan fauna dunia yang teran+am.

projek kewarganegaraan hutan

Documents