kuliah 30 minit sebelum jumaat_29 julai 2016_masjid al-hidayah taman melawati_peraturan-peraturan...

57
Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat Masjid Al-Hidayah Tmn Melawati Jumaat/29 JULAI 2016 Peraturan-Peraturan Solat Berjemaah 2

Upload: mohammad-hidir-baharudin

Post on 15-Apr-2017

148 views

Category:

Spiritual


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_29 Julai 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_Peraturan-Peraturan Solat Berjemaah 2_M. Hidir Baharudin

Kuliah 30 MinitSebelum JumaatMasjid Al-Hidayah Tmn MelawatiJumaat/29 JULAI 2016Peraturan-Peraturan Solat Berjemaah 2

Page 2: Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_29 Julai 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_Peraturan-Peraturan Solat Berjemaah 2_M. Hidir Baharudin

ه ،إن الحمد للنحمده ونستعينه

ونستغفره،ه من ونعوذ بالل

شرور أنفسنا ومن ئات أعمالنا، سي

ه فال من يهده اللمضل له،

ومن يضلل فال هادي له،

وأشهد أن ال إله إاله وحده ال شريك الل

له،وأشهد أن محمدا

. عبده ورسوله

Segala puji bagi Allah, Kita memujiNya, kita memohon pertolonganNya, kita memohon keampunanNya, Kita berlindung kepada Allah daripada keburukan diri kita dan keburukan perbuatan kita,Sesiapa yang diberi petunjuk oleh Allah maka tiadalah kesesatan baginya,Sesiapa yang disesatkan oleh Allah maka tiadalah petunjuk baginya, Kita bersaksi bahawa tiada tuhan kecuali Allah yang Maha Esa yang tiada sekutu bagiNya,Kita bersaksi bahawa Nabi Muhammad s.a.w. adalah hambaNya dan RasulNya.

Page 3: Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_29 Julai 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_Peraturan-Peraturan Solat Berjemaah 2_M. Hidir Baharudin

ه حق تقاته قوا الل ذين آمنوا ات ها ال يا أيوال تموتن إال وأنتم مسلمون

Wahai orang-orang yang beriman! Bertaqwalah kamu kepada Allah dengan sebenar-benar taqwa, dan jangan sekali-kali kamu mati melainkan dalam keadaan Islam.(Surah Ali Imran: 102)

Imam Ibn Kathir (w.774H) menukilkan perkataan Abdullah ibn Mas’ud (w.32H): “Iaitu dengan taat kepada-Nya dan tidak maksiat terhadapnya, selalu mengingat-Nya dan tidak lupa kepadaNya, selalu bersyukur kepada-Nya dan tidak ingkar terhadap nikmatNya.”

Page 4: Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_29 Julai 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_Peraturan-Peraturan Solat Berjemaah 2_M. Hidir Baharudin

ذي خلقكم من كم ال قوا رب اس ات ها الن يا أيفس واحدة وخلق منها زوجها وبث منهما ن

ذي ه ال قوا الل رجاال كثيرا ونساء واته كان عليكم تساءلون به واألرحام إن الل

رقيباWahai sekalian manusia! Bertaqwalah kepada Tuhan kamu yang telah menjadikan kamu (bermula) dari diri yang satu (Adam), dan yang menjadikan daripada (Adam) itu pasangannya (isterinya - Hawa), dan juga yang membiakkan dari keduanya - zuriat keturunan - lelaki dan perempuan yang ramai. Dan bertaqwalah kepada Allah yang kamu selalu meminta dengan menyebut-yebut namaNya, serta peliharalah hubungan (silaturrahim) kaum kerabat; kerana sesungguhnya Allah sentiasa memerhati (mengawas) kamu. (Surah An-Nisa’: 1)

Page 5: Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_29 Julai 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_Peraturan-Peraturan Solat Berjemaah 2_M. Hidir Baharudin

Kata Imam Ibn Kathir (w.774H);“Allah Swt. telah menyebutkan bahawa asal mula makhluk itu daripada seorang ayah dan seorang ibu. Makna yang dimaksud ialah agar sebahagian daripada mereka saling mengasihi dengan sebahagian yang lain, dan menganjurkan kepada mereka agar menyantuni orang-orang yang lemah dari mereka.”

Page 6: Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_29 Julai 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_Peraturan-Peraturan Solat Berjemaah 2_M. Hidir Baharudin

ه وقولوا قوال قوا الل ذين آمنوا ات ها ال يا أيسديدا يصلح لكم أعمالكم ويغفر لكم

ه ورسوله فقد ذنوبكم ومن يطع اللفاز فوزا عظيما

Wahai orang-orang yang beriman, bertaqwalah kepada Allah, dan katakanlah perkataan yang tepat - benar (dalam segala perkara), Supaya Ia memberi taufiq dengan menjayakan amal-amal kamu, dan mengampunkan dosa-dosa kamu. Dan (ingatlah) sesiapa yang taat kepada Allah dan RasulNya, maka sesungguhnya ia telah berjaya mencapai sebesar-besar kejayaan. (Surah Al-Ahzab: 70-71)

Page 7: Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_29 Julai 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_Peraturan-Peraturan Solat Berjemaah 2_M. Hidir Baharudin

Kata Imam Ibn Kathir (w.774H); Allah s.w.t. memerintahkan kepada hamba-hambaNya yang beriman agar tetap bertakwa kepadaNya dan menyembahNya dengan penyembahan sebagaimana seperti melihatNya, dan hendaklah mereka mengucapkan perkataan yang benar, yang jujur, tidak bengkok, tidak pula menyimpang. Lalu Allah menjanjikan kepada mereka jika mereka melakukan perintah-perintahNya ini, Dia akan memberi mereka pahala dengan memperbaiki amal perbuatan mereka. Yakni Allah memberi mereka taufik untuk mengerjakan amal-amal yang soleh, dan bahwa Allah akan mengampuni dosa-dosa mereka yang terdahulu. Sedangkan dosa yang akan mereka lakukan di masa mendatang, Allah akan memberi mereka ilham untuk bertaubat daripadanya.

Page 8: Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_29 Julai 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_Peraturan-Peraturan Solat Berjemaah 2_M. Hidir Baharudin

M. Hidir BaharudinImam 4 Masjid Al-Hidayah Taman Melawati

http://www.slideshare.net/mohammadhidirbaharudin1

Page 9: Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_29 Julai 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_Peraturan-Peraturan Solat Berjemaah 2_M. Hidir Baharudin

PERATURAN-PERATURAN SOLAT BERJEMAAH 2

Page 10: Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_29 Julai 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_Peraturan-Peraturan Solat Berjemaah 2_M. Hidir Baharudin

1 •PENDAHULUAN

2 •HIKMAH SOLAT BERJEMAAH

3 •FADHILAT BERJEMAAH

4 •DENGAN APAKAH KITA MENDAPAT FADHILAT BERJEMAAH

ISI KANDUNGAN KULIAH

Page 11: Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_29 Julai 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_Peraturan-Peraturan Solat Berjemaah 2_M. Hidir Baharudin

5 •PERATURAN 1: MELURUKAN & MERAPATKAN SOF

6•PERATURAN 2: PEMILIHAN MASJID

7 •PERATURAN 3: APABILA IQAMAH DILAUNGKAN

8 •PERATURAN 4: BILAKAH MAKMUM BERDIRI UNTUK SOLAT

9 •BERSAMBUNG

Page 12: Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_29 Julai 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_Peraturan-Peraturan Solat Berjemaah 2_M. Hidir Baharudin

HIKMAH

SOLAT BERJEMAAH

Page 13: Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_29 Julai 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_Peraturan-Peraturan Solat Berjemaah 2_M. Hidir Baharudin

“Dengan adanya solat berjemaah maka akan terwujudnya jalinan, perkenalan, dan tolong menolong sesama umat Islam disamping menyemai benih kasih sayang di dalam hati mereka. Juga, solat jemaah akan menyatakan bahawa mereka semua adalah saudara, merasakan susah dan senang bersama tanpa membezakan darjat, tingkatan, pekerjaan, kekayaan, kedudukan, kaya atau miskin. Di dalam solat berjemaah juga, ada pembelajaran untuk selalu teratur, disiplin, mudah patuh dalam melakukan perbuatan yang baik.”

Page 14: Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_29 Julai 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_Peraturan-Peraturan Solat Berjemaah 2_M. Hidir Baharudin

“Hikmah-hikmah ini akan terkesan di dalam kehidupan umum atau khusus sehingga solat jemaah akan memberi buah (kesan) yang baik, merealisasikan tujuan, mendidik manusia dengan pendidikan yang terbaik serta mendidik manusia dengan ikatan yang kuat bahawa Tuhan mereka adalah satu, imam mereka adalah satu, tujuan mereka adalah satu, dan jalan mereka adalah satu.”

Page 15: Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_29 Julai 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_Peraturan-Peraturan Solat Berjemaah 2_M. Hidir Baharudin

“Disebut di dalam Ad-Durr Al-Mukhtar, “Di antara hikmah terbesar solat berjemaah adalah ia merupakan program pendekatan dan pembelajaran untuk orang yang jahil daripada orang yang berilmu. Pendekatan itu akan muncul sendiri dengan seringnya bertemu dalam waktu-waktu solat.”

Fiqhul Islam Wa Adillatuh, Jil.2, hal.1167

Page 16: Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_29 Julai 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_Peraturan-Peraturan Solat Berjemaah 2_M. Hidir Baharudin

FADHILAT BERJEMAAH

Page 17: Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_29 Julai 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_Peraturan-Peraturan Solat Berjemaah 2_M. Hidir Baharudin

بي صلى الله عليه عن بريدة، عن النائين في ر المش وسلم قال  " بش

ام يوم ور الت الظلم إلى المساجد بالنالقيامة " .

Dari Buraidah, Nabi ملسو هيلع هللا ىلص bersabda, “Berikan khabar gembira kepada orang-orang yang berjalan dalam gelap menuju ke masjid bahawa mereka akan mendapat cahaya yang sempurna di hari akhirat.” (Sunan Abi Dawud 561)

Page 18: Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_29 Julai 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_Peraturan-Peraturan Solat Berjemaah 2_M. Hidir Baharudin

ه صلى الله عليه وسلم عن أبي هريرة، أن رسول الله به الخطايا ويرفع كم على ما يمحو� الل قال " أال أدل

ه . قال " به الدرجات " . قالوا بلى يا رسول اللإسباغ الوضوء على المكاره وكثرة الخطا إلى

باط المساجد وانتظار الصالة بعد الصالة فذلكم الر. "

Dari Abu Hurairah, Nabi ملسو هيلع هللا ىلص bersabda, “Mahukah kalian aku tunjukkan amalan yang dengannya Allah menghapus dosa dan meninggikan derajat?” Para Sahabat menjawab, “Mahu, wahai Rasulullah ملسو هيلع هللا ىلص.” Baginda ملسو هيلع هللا ىلص pun bersabda, “Iaitu menyempurnakan wuduk meskipun berada pada saat-saat yang tidak disukai, banyak melangkah ke masjid, dan menunggu solat (berikutnya) setelah solat, maka (pahala) melakukan hal-hal itu ibarat ribath (menjaga perbatasan dari serangan musuh).” (Sahih Muslim 251)

Page 19: Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_29 Julai 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_Peraturan-Peraturan Solat Berjemaah 2_M. Hidir Baharudin

“Hadith-hadith ini menunjukkan fadhilat berjalan ke masjid. Hadith menunjukkan ganjaran pahala yang besar kepada orang yang tidak keluar rumah melainkan pergi ke masjid. Derajat mereka akan diangkat, dosa akan diampunkan, dan para malaikat sentiasa mendoakan mereka. Semakin jauh rumah mereka daripada masjid, semakin banyak pahala yang akan mereka perolehi. Ini adalah kerana terdapat pelbagai kesukaran kepada orang-orang yang jauh rumah mereka daripada masjid. Perlakuan mereka menunjukkan bukti keimanan mereka dan mereka akan memperolehi cahaya yang sempurna pada hari kiamat. [Sharh Riyadh Al-Solihin, vol.5, p.64-66)

Page 20: Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_29 Julai 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_Peraturan-Peraturan Solat Berjemaah 2_M. Hidir Baharudin

ه � صلى عن أبي سعيد، عن رسول اللالله عليه وسلم � قال: إذا رأيتم

جل يعتاد المساجد فاشهدوا له الرما يعمر ه تعالى }إن باإليمان قال الل

ه{ اآلية. ه من آمن بالل مساجد اللDari Abu Sa’id, dia berkata, Rasulullah ملسو هيلع هللا ىلص bersabda; “Apabila kalian melihat seorang lelaki memakmurkan masjid, maka persaksikanlah untuknya dengan keimanan, kerana Allah berfirman: ‘Sesungguhnya orang yang memakmurkan masjid hanyalah orang yang beriman kepada Allah dan hari akhir, mendirikan solat, dan menunaikan zakat’” (Sunan Ibn Majah 802)

Page 21: Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_29 Julai 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_Peraturan-Peraturan Solat Berjemaah 2_M. Hidir Baharudin

“Iaitu hati sentiasa terikat kepada masjid kerana cinta dan istiqamah melakukan solat berjemaah sebaik sahaja seseorang itu keluar dari masjid. Hadith ini bukan bermaksud seseorang itu duduk tetap di dalam masjid. Maka hati yang terikat dengan masjid layak mendapat naungan Allah di hari kiamat. Sabda Nabi ملسو هيلع هللا ىلص�:

ه ه في ظل هم الل م قال سبعة يظل ه عليه وسل بي صلى الل النق في المساجد ..." ه: ... رجل قلبه معل يوم ال ظل إال ظلNabi ملسو هيلع هللا ىلص� bersabda: “Ada tujuh golongan manusia yang akan mendapat naungan Allah pada hari yang tidak ada naungan kecuali naungan-Nya; … Seorang lelaki yang hatinya terpaut dengan masjid …” (Sahih al-Bukhari 6806)” [Al-Son’ani, Al-Tanweer Sharh Al-Jami’ Al-Soqir, vol.2, p.64)]

Page 22: Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_29 Julai 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_Peraturan-Peraturan Solat Berjemaah 2_M. Hidir Baharudin

DENGAN APAKAH KITA MENDAPAT FADHILAT BERJEMAAH

Page 23: Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_29 Julai 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_Peraturan-Peraturan Solat Berjemaah 2_M. Hidir Baharudin

إذا أدرك المسبوق مع اإلمام ركعة كان مدركا وإن لم يدرك ركعة لفضيلة الجماعة بال خالف

الم بحيث ال يحسب له بل أدركه قبل الس أحدهما ال يكون ركعة ففيه وجهان ألصحابنا

ه عليه مدركا للجماعة لمفهوم قوله صلى اللم من أدرك ركعة من الصالة مع اإلمام وسل

اني وهو الصحيح وبه فقد أدرك الصالة والثقال جمهور أصحابنا يكون مدركا لفضيلة

ه أدرك جزءا منه. الجماعة ألن

Syarah Sahih Muslim, Imam Nawawi, Jil.5, Hal.106

Page 24: Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_29 Julai 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_Peraturan-Peraturan Solat Berjemaah 2_M. Hidir Baharudin

ه عليه بي - صلى الل ه عنه - قال: قال الن عن أبي هريرة - رضي اللم -: »إذا سمع�تم اإلقامة فامشوا إلى الصالة وعليكم وسل

وا، وما فاتكم كينة، والوقار، وال تسرعوا، فما أدركتم فصل السفظ للبخاري فق عليه، والل فأتموا« مت

]األمر بالوقار وعدم اإلسراع في اإلتيان إلى الصالة[

فيه داللة على أن فضيلة الجماعة يدركها، ولو دخل مع اإلمام في أي جزء من أجزاء الصالة ولو دون ركعة وهو قول

ه ال يصير مدركا لها إال بإدراك الجمهور، وذهب آخرون إلى أنم - »من أدرك ركعة من ه عليه وسل ركعة لقوله - صلى الل

الصالة فقد أدركها« وسيأتي في الجمعة اشتراط إدراك .وأجيب بأن ذلك في األوقات ال ركعة، ويقاس عليها غيرها

في الجماعة وبأن الجمعة مخصوصة فال يقاس عليها.

Page 25: Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_29 Julai 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_Peraturan-Peraturan Solat Berjemaah 2_M. Hidir Baharudin

واستدل بحديث الباب على صحة الدخول مع اإلمام في أي حالة أدركه عليها وقد أخرج ابن أبي شيبة

مرفوعا »ومن وجدني راكعا أو قائما أو ساجدا تي أنا عليها« ... فيه األمر فليكن معي على ال

بالكون معه.

:عمدة الراوي:أناس من أهل المدينة المحدث:العيني المصدر حكم المحدث:]روي[ نحوه عن علي ومعاذ 6/81 الجزء أو الصفحة:القاري

بن جبل مرفوعا وفي إسناده ضعف ولكنه يعتضد بهذا. المصدر:فتح الراوي:أناس من أهل المدينة المحدث:ابن حجر العسقالني

 حكم المحدث:روي نحوه 2/314 الجزء أو الصفحة:الباري البن حجربإسناد فيه ضعف وله طريق آخر ينجبر به.

Subulus Salam, As-Sona’ni, Jil.1,Hal.379-380

Page 26: Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_29 Julai 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_Peraturan-Peraturan Solat Berjemaah 2_M. Hidir Baharudin

بي صلى الله عليه عن معاذ بن جبل، قاال قال النوسلم  " إذا أتى أحدكم الصالة واإلمام على حال

فليصنع كما يص�نع اإلمام " . قال أبو عيسى هذا ما روي من هذا حديث غريب ال نعلم أحدا أسنده إال

.أهل العلم الوجه . والعمل على هذا عند الراوي:علي بن أبي طالب و معاذ بن جبل المحدث:الترمذي المصدر:سنن

 حكم المحدث:غريب591الترمذي الجزء أو الصفحة:

حق مع اإلمام في أي جزء من أجزاء ة دخول الال فيه مشروعيجود والقعود كوع والس الصالة أدركه من غير فرق بين الر

لظاهر قوله: واإلمام على حال. والحديث وإن كان فيه ه يشهد له ما عند أحمد وأبي ضعف كما قال الحافظ لكن

داود …Nailul Autar, Al-Syaukani, Jil.3, Hal.182.

Page 27: Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_29 Julai 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_Peraturan-Peraturan Solat Berjemaah 2_M. Hidir Baharudin

PERATURAN PERTAMA

MELURUSKAN & MERAPATKAN SOF

Page 28: Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_29 Julai 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_Peraturan-Peraturan Solat Berjemaah 2_M. Hidir Baharudin

Tentang Meluruskan Saf, Terdapat beberapa faedah daripada hadith-hadith dalam tajuk ini.

(1) Imam bertanggungjawab menggalakkan makmum untuk meluruskan barisan dan ini adalah salah satu daripada tanggungjawabnya.

(2) Nabiملسو هيلع هللا ىلص sangat menitik beratkan akan meluruskan saf.

(3) Ini menunjukkan mukjizat Nabi ملسو هيلع هللا ىلص iaitu, baginda ملسو هيلع هللا ىلص boleh melihat mealui belakang kepala baginda ملسو هيلع هللا ىلص dan melihat syaitan di antara barisan yang tidak sempurna.

(4) Meluruksan saf itu adalah dengan mendekatkan bahu

Page 29: Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_29 Julai 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_Peraturan-Peraturan Solat Berjemaah 2_M. Hidir Baharudin

(5) Meluruskan saf dan merapatkannya akan menghalang syaitan daripada berada di antara celah-celahnya. Ini adalah kerana, jika syaitan berada di celah-celahnya, ia akan membisikkan was-was kepada orang yang sedang melakukan solat. (6) Sesungguhnya malaikat meminta ampun kepada orang yang berada di saf yang terawal. Maka hendaklah umat Islam mengambil peringatan.

Page 30: Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_29 Julai 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_Peraturan-Peraturan Solat Berjemaah 2_M. Hidir Baharudin

Al-Hafiz Wali Al-Din Al-Iraqi r.h. telah menyebut hikmah-hikmah meluruskan saf.

(1) Dengan meluruskan dan merapatkan saf, hati akan beristiqamah. Ini adalah kerana lurusnya zahir akan meluruskan batin.

(2) Dengan merapatkan saf, syaitan tidak akan mencelah dengan perasaan was-was yang akan membatalkan solat.

(3) Hal demikian juga merupakan sikap yang baik. (4) Dengan meluruskan dan merapatkan saf, ruang

yang kecil mampu menampung jemaah yang ramai. Sebaliknya.

(5) Jemaah tidak akan disibukkan dengan memandang-mandang perkara yang tidak perlu jika mereka merapatkan dan meluruskan saf.

Page 31: Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_29 Julai 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_Peraturan-Peraturan Solat Berjemaah 2_M. Hidir Baharudin

الكتاب: شرح سنن النسائي المسمى »ذخيرة العقبى في شرح المجتبى«. المؤلف: محمد بن علي بن آدم

وي. الناشر: دار آل بروم للنشر بن موسى اإلثيوبي الول م. 2000 ه� - 1419والتوزيع. الطبعة: األولى.

Vol.10, p.264-671

Page 32: Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_29 Julai 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_Peraturan-Peraturan Solat Berjemaah 2_M. Hidir Baharudin

APA YANG PERLU KITA BUAT?

Page 33: Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_29 Julai 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_Peraturan-Peraturan Solat Berjemaah 2_M. Hidir Baharudin

يسن لإلمام أن يأمر المأمومين بتسوية الصفوف عند ويستحب إذا كان المسجد كبيرا أن إرادة اإلحرام بها

يأمر اإلمام رجال يأمرهم بتسويتها ويطوف عليهم أو ويستحب لكل واحد من الحاضرين أن ينادي فيهم

ه يأمر بذلك من رأى منه خلال في تسوية الصف فإنقوى عاون على البر والت من األمر بالمعروف والت

والمراد بتسوية الصفوف إتمام األول فاألول وسد الفرج ويحاذي القائمين فيها بحيث ال يتقدم صدر أحد وال شئ منه على من هو بجنبه وال يشرع في الصف ى يتم ما ى يتم األول وال يقف في صف حت اني حت الث

قبله.

Al-Majmu’ Syarh Al-Muhazzab, Imam Nawawi, Jil. 4, Hal.225-226

Page 34: Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_29 Julai 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_Peraturan-Peraturan Solat Berjemaah 2_M. Hidir Baharudin

PERATURAN KE-2

PEMILIHAN MASJID

Page 35: Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_29 Julai 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_Peraturan-Peraturan Solat Berjemaah 2_M. Hidir Baharudin

عن ابن عمر، قال: قال رسول الله صلى الله م: »ليصل أحدكم في مسجده، وال عليه وسل

ع المساجد« يتتب“Hendaklah kamu solat di masjidnya, dan janganlah mencari masjid-masjid yang lain.” (Thabrani 13373; Al-Haithami 2/26)

المصدر:المعجم الراوي:عبدالله بن عمر المحدث:الطبراني  حكم المحدث:لم يرو هذا 5/232 الجزء أو الصفحة:األوسط

الحديث عن زهير إال عبادة بن زياد

المصدر:مجمع الراوي:عبدالله بن عمر المحدث:الهيثمي  حكم المحدث:رجاله موثقون إال 2/26 الجزء أو الصفحة:الزوائد

شيخ الطبراني محمد بن أحمد بن النضر الترمذي ولم أجد من ترجمه

Page 36: Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_29 Julai 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_Peraturan-Peraturan Solat Berjemaah 2_M. Hidir Baharudin

قال اإلمام ابن القيم - رحمه الله -: ((وما ذاك إال ذي يليه وإيحاش ه ذريعة إلى هجر المسجد ال ألن

صدر اإلمام وإن كان اإلمام ال يتم الصالة أو يرمى ببدعة أو يلعن بفجور فال بأس بتخطيه

إلى غيره))

وهجر المسجد القريب إذا كثر من أهل الحي يؤدي أيضا إلى خلوه عن الجماعة، ويؤدي إلى

إساء�ة الظن باإلمام،

أما إذا وجد غرض صحيح: كأن يحضر محاضرة، أو درسا، أو يكون المسجد األبعد يبكر بالصالة والمأموم محتاج إلى ذلك فال بأس. أو يكون اإلنسان في المدينة أو مكة، فإن األفضل أن

يصلي في المسجد الحرام في مكة، وفي المسجد النبوي في المدينة؛ ألنه امتاز المسجد

األبعد بخاصية فيه.

Page 37: Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_29 Julai 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_Peraturan-Peraturan Solat Berjemaah 2_M. Hidir Baharudin

1. Membuatkan hati imam terasa asing, menimbulkan dugaan buruk terhadapnya, dan menjatuhkan harga dirinya.

2. Ia akan menyebabkan masjid tersebut kosong daripada jemaah lebih-lebih lagi jika penduduk di kawasan itu sedikit.

3. Adapun jika mempunyai tujuan yang baik, seperti …

الكتاب: إعالم الموقعين عن رب العالمين. المؤلف: أبو عبد الله محمد بن ه�). الناشر: 751أبي بكر بن أيوب المعروف بابن قيم الجوزية (المتوفى:

دار ابن الجوزي للنشر والتوزيع، المملكة العربية السعودية. الطبعة: األولى، 3/118 ه�. 1423

الكتاب: المساجد - مفهوم، وفضائل، وأحكام، وحقوق، وآداب في ضوءالكتاب والسنة .المؤلف: د. سعيد بن ع�لي بن وهف القحطاني. الناشر:

مطبعة سفير، الرياض. توزيع: مؤسسة الجريسي للتوزيع واإلعالن، الرياض. 1/96-97

Page 38: Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_29 Julai 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_Peraturan-Peraturan Solat Berjemaah 2_M. Hidir Baharudin

ة على المنع من فعل ما يؤدي إلى ]فصل األدلالحرام[

ة على المنع من فعل ما يؤدي إلى األدلالحرام ولو كان جائزا في نفسه

جل بعد األذان أن يخرج من المسجد ه نهى الر أني؛ لئال يكون خروجه ذريعة إلى اشتغاله ى يصل حت

عن الصالة جماعة كما قال عمار لرجل رآه قد خرج بعد األذان: " أما هذا فقد عصى أبا القاسم

."

Page 39: Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_29 Julai 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_Peraturan-Peraturan Solat Berjemaah 2_M. Hidir Baharudin

PERATURAN KE-3

APABILA IQAMAH DILAUNGKAN

Page 40: Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_29 Julai 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_Peraturan-Peraturan Solat Berjemaah 2_M. Hidir Baharudin

بي صلى الله عن أبي هريرة، عن النه قال: "إذا أقيمت عليه وسلم أن

المكتوبة". الصالة فال صالة إالDari Abu Hurairah r.a. katanya, Nabi ملسو هيلع هللا ىلص bersabda, “Jika iqamah dilaungkan, tidak ada solat selain solat fardhu.” (Sahih Muslim 710)

Page 41: Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_29 Julai 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_Peraturan-Peraturan Solat Berjemaah 2_M. Hidir Baharudin

عن حفص بن عاصم عن ابن بحينة قال ه أقيمت صالة الصبح فرأى رسول الل

م رجال يصلي ه عليه وسل صلى اللوالمؤذن يقيم فقال أتصلي الصبح

أربعا.Dari Ibnu Buhainah katanya; “Ketika solat subuh telah diiqamat, Rasulullah ملسو هيلع هللا ىلص melihat seseorang yang sedang solat padahal muadzin telah iqamat, maka Baginda ملسو هيلع هللا ىلص menegurnya: “Apakah kamu solat subuh empat raka’at?” (Sahih Muslim 711).

Page 42: Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_29 Julai 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_Peraturan-Peraturan Solat Berjemaah 2_M. Hidir Baharudin

(باب كراهة المشوع في نافلة بعد شروع المؤذن)في إقامة الصالة سوى السنة الراتبة كسنة الصبح

والظهر وغيرها سواء علم أنه يدرك الركعة مع اإلمام أم ال.

(Bab Makruh Untuk Memulakan Solat Sunat Selepas Muazzain Mula Untuk Melaungkan) Iqamah Solat Samada Solat Sunat Rawatib (Seperti Solat Sunat Subuh Dan Zohor) Atau Selainnya – Samada Tahu (Jika Solat) Akan Mendapat Rakaat Bersama Imam Atau Tidak)

Syarah Sahih Muslim, Imam Nawawi, Jil.5, Hal.221

Page 43: Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_29 Julai 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_Peraturan-Peraturan Solat Berjemaah 2_M. Hidir Baharudin

Hukum: Hadis ini jelas melarang seseorang daripada (bertakbir untuk memulakan) solat sunat nafilah SELEPAS iqamah, samaada solat sunat nafilah itu adalah solat sunat rawatib (contohnya solat sunat sebelum Subuh dan Asar) atau selainnya (contohnya solat sunat tahiyyatul masjid). Ini adalah pendapat Mazhab Shafie dan Jumhur ulamak. Kata Imam Abu Hanifah, Abu Yusuf, dan Muhammad Hassan, jika masih belum menunaikan solat sunat 2 rakaat sebelum Subuh, maka boleh dikerjakan selepas iqamah selagi mana tidak ditakuti akan ketinggalan rakaat ke-2 solat Subuh. rakaat.

Page 44: Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_29 Julai 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_Peraturan-Peraturan Solat Berjemaah 2_M. Hidir Baharudin

Kata Al-Thauri, selagi mana tidak ditakuti ketinggalan rakaat pertama solat Subuh. Kata sebahagian lain, boleh dikerjakan solat sunat sebelum Subuh di luar masjid dan jangan solat di dalam masjid selepas iqamah. Sabda Nabi ملسو هيلع هللا ىلص adalah pertanyaan pengingkaran. Ia bermaksud, tidak disyariatkan solat sunat selepas iqamah. Jika solat sunat dua rakaat sebelum Subuh dikerjakan selepas iqamah, kemudian dikerjakan dua rakaat solat fardhu Subuh, maka jumlahnya kana menjadi empat.

Page 45: Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_29 Julai 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_Peraturan-Peraturan Solat Berjemaah 2_M. Hidir Baharudin

ULAMAK PENDAPAT

IMAM SHAFIE DAN JUMHUR ULAMAK.

LARANGAN

IMAM ABU HANIFAH, IMAM ABU YUSUF, DAN IMAM MUHAMMAD HASSAN

SELAGI MANA TIDAK DITAKUTI AKAN KETINGGALAN RAKAAT KE-2 SOLAT SUBUH

AL-THAURI SELAGI MANA TIDAK DITAKUTI KETINGGALAN RAKAAT PERTAMA SOLAT SUBUH

IMAM MALIK BOLEH DIKERJAKAN SOLAT SUNAT SEBELUM SUBUH DI LUAR MASJID DAN JANGAN SOLAT DI DALAM MASJID .

Page 46: Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_29 Julai 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_Peraturan-Peraturan Solat Berjemaah 2_M. Hidir Baharudin

واختلفوا فيه، فقالت طائفة بظاهر الحديث، هذا قول أنه كان ي�ضرب على عمر. وروينا عن أبي هريرة

لرجل فعل ذلك: ابن عمر صالة بعد اإلقامة. وقال سعيد بن جبير، وابن أتصلي الصبح أربعا. وكره ذلك

الشافعي، ، وبه قال سيرين، وعروة بن الزبير. وفيه قول ثان: وهو أن وأحمد، وإسحاق، وأبو ثور

أنه ابن مسعود يصليهما واإلمام يصلي، روي عن أنه دخل المسجد ابن عمر فعل ذلك. وقد روي عن

والناس في الصالة، فدخل بيت حفصة فصلى ركعتين ثم خرج إلى المسجد فصلى، وهذا مذهب

مسروق، ومكحول، والحسن البصري، ومجاهد، : "إن لم يخف مالك. وقال وحماد بن أبي سليمان

أن يفوته اإلمام بالركعة فليركع خارجا قبل أن يدخل، وإن خاف فوات الركعة فليدخل مع اإلمام".

: اركعهما في األوزاعي، وسعيد بن عبد العزيزوقال ناحية المسجد ما تتيقن أنك مدركا للركعة اآلخرة،

وإن خشيت من اآلخرة فأدخل مع الناس. وقال نحوا من قول األوزاعي.النعمان

. العلماء مذاهب النيسابوري اإلشرافعلى المنذر بن : Jil.2, h.277-278هـ(. 319المتوفى)

Page 47: Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_29 Julai 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_Peraturan-Peraturan Solat Berjemaah 2_M. Hidir Baharudin

Hikmah: Kata Qadhi Iyadh; Hikmah dalam larangan ini ialah, supaya manusia tidak menyangka akan kewajiban solat sunat sebelum solat fardhu. Ulas Imam Nawawi: Ini dhaif. Kata Imam Nawawi: Hikmah yang sohihnya ialah bersegera kepada ibadah wajib itu lebih utama daripada berada dalam ibadah sunat. Supaya tidak terluput takbiratul ihram bersama imam dan keutamaan berjemaah yang lain. Kata Qadhi Iyadh; Terdapat hikmah yang lain iaitu larangan berselisih dengan pemimpin. [Imam Nawawi, Syarh Sahih Muslim, vol.5, p.221-223]

Page 48: Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_29 Julai 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_Peraturan-Peraturan Solat Berjemaah 2_M. Hidir Baharudin

Adapun, sesiapa yang (bertakbir untuk memulakan) solat SEBELUM iqamah (dan iqamah dilaungkan ketika dia solat), jumhur ulamak Mazhab Shafie berkata: Hendaklah dihentikan solat sunat tersebut berdalilkan keumuman hadis Nabi s.a.w. 'Tidak ada solat (selepas iqamah) melainkan solat fardhu'. -Fath Al ,موسى شاهين الشين]Mun’im vol.3, p.479]

Page 49: Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_29 Julai 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_Peraturan-Peraturan Solat Berjemaah 2_M. Hidir Baharudin

إن كان في الركعة األولى فإنه يقطعها، وإن كان في الركعة

الثانية فإنه يتمها خفيفة، ويلحق بالجماعة.

.H.80الفقه الميسر في ضوء الكتاب والسنة.

Page 50: Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_29 Julai 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_Peraturan-Peraturan Solat Berjemaah 2_M. Hidir Baharudin

• MENDAHULUKAN YANG FARDHU ATAS YANG SUNAT“Supaya manusia tidak menyangka akan kewajiban solat sunat sebelum solat fardhu”

MENYAHUT SERUAN “Bersegera kepada ibadah wajib itu lebih utama daripada berada dalam ibadah sunat.”

TAKBIR PERTAMA“Tidak terluput takbiratul ihram bersama imam dan keutamaan berjemaah yang lain”

LARANGAN BERSELISIH DENGAN IMAM SOF HADAPAN

Page 51: Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_29 Julai 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_Peraturan-Peraturan Solat Berjemaah 2_M. Hidir Baharudin

PERATURAN KE-4

BILAKAH MAKMUM BERDIRI UNTUK SOLAT?

Page 52: Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_29 Julai 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_Peraturan-Peraturan Solat Berjemaah 2_M. Hidir Baharudin

ه بن أبي قتادة عن أبيه قال عن عبد اللم ه عليه وسل ه صلى الل قال رسول الل

ى إذا أقيمت الصالة فال تقوموا حتكينة. تروني وعليكم بالس

Dari Abdullah bin Abu Qatadah dari ayahnya berkata, Rasulullah ملسو هيلع هللا ىلص bersabda, “Jika iqamah telah dikumandangkan maka janganlah berdiri hingga kalian melihat aku, dan hendaklah kalian melakukannya dengan tenang.” (Sahih al-Bukhari 638)

Page 53: Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_29 Julai 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_Peraturan-Peraturan Solat Berjemaah 2_M. Hidir Baharudin

(Dr. Wahbah Al-Zuhaily, Al-Fiqh Al-Islamy wa Adillatuh, vol.1, p.179)

Page 54: Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_29 Julai 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_Peraturan-Peraturan Solat Berjemaah 2_M. Hidir Baharudin

MAZHAB PANDANGAN

MAZHAB HANAFI

DIHARUSKAN BANGUN KETIKA ‘HAYYA ALAL FALAH’ IAITU SELEPAS BANGUNNYA IMAM.

MAZHAB MALIKI

DIHARUSKAN UNTUK JEMAAH BANGUN KETIKA IQAMAH ATAU SEBELUMNYA ATAU SELEPASNYA. TIDAK PERLU DITETAKAN MASA BANGUN UNTUK SOLAT BERJEMAAH. CUKUP SEKADAR KEMAMPUAN INDIVIDU. ANTARA MEREKA YANG LEMAH DAN KUAT.

MAZHAB SHAFIE

DISUNATKAN BERDIRI UNTUK MENGERJAKAN SOLAT SELEPAS TAMATNYA IQAMAH JIKA IMAM DAN JEMAAH BERADA DI DALAM MASJID. INI AKAN MEMBOLEHKAN JEMAAH MEMPEROLEHI TAKBIR BERSAMA IMAM. JIKA TIDAK, DISUNATKAN BANGUN SEBELUM IQAMAH.

MAZHAB HANBALI

DISUNATKAN BANGUN KETIKA MUEZZIN BERKATA ‘QAD QAMATIS SOLAH’. INI ADALAH SEPERTI YANG DIRIWAYATKAN DARIPADA ANAS.

Page 55: Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_29 Julai 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_Peraturan-Peraturan Solat Berjemaah 2_M. Hidir Baharudin

ه أما حكم المسألة فمذهبنا أنيستحب لإلمام والمأموم أن ال

ى يفرغ المؤذن من يقو�ما حتصال اإلقامة فإذا فرع قاما مت

بفراغهAl-Majmu’ Syarh Al-Muhazzab, Imam Nawawi, Jil.3, Hal.253

Page 56: Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_29 Julai 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_Peraturan-Peraturan Solat Berjemaah 2_M. Hidir Baharudin

والله تعالى أعلم

Takbir Pertama Bersama ImamSolat Bersendirian Di Belakang Sof

Hubungan Imam & MakmumZikir Selepas Solat

Memisahkan Antara Solat Fardhu & Sunat

Page 57: Kuliah 30 Minit Sebelum Jumaat_29 Julai 2016_Masjid Al-Hidayah Taman Melawati_Peraturan-Peraturan Solat Berjemaah 2_M. Hidir Baharudin

اللهم انفعنا بما علمتنا وعلمنا ما ينفعنا

وبالله التوفيق والهداية والسالم عليكم ورحمة الله وبركاته