kenegaraan ( hak istimewa orang melayu).docx

8/14/2019 KENEGARAAN ( HAK ISTIMEWA ORANG MELAYU).docx

1/12

1

PENGENALAN

Malaysia merupakan sebuah Negara Bangsa yang mempunyai sistem pemerintahan

mengikut acuan sendiri yang berasaskan kepada Perlembagaan. Perlembagaan merupakan

suatu kumpulan undang- undang dasar yang menentukan bagaimana pemerintahan sesebuah

negara itu dijalankan.1Perlembagaan menyatakan secara jelas mengenai pembahagian kuasa

antara semua badan dengan institusi yang terlibat dengan pemerintahan dan pentadbiran

sesebuah negara serta perlaksanaan kuasa tersebut dijalankan. Hampir semua negara moden

mempunyai perlembagaan termasuklah Malaysia. Perlembagaan di Malaysia pada awalnya

dikenali sebagai Perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu. Perlembagaan Persekutuan

Tanah Melayu mula disahkan pada 11 Julai 1957 oleh Majlis Mesyuarat Undangan.2Namun

begitu, setelah melalui beberapa proses perbincangan dan penelitian, cadangan perlembagaan

itu telah dibentangkan dalam mesyuarat Majlis Undangan Persekutuan pada dan diluluskan

pada 15 Julai 1957.3Perlembagaan Persekutuan berkuat kuasa pada 27 OGOS 1957. Kini,

Perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu lebih dikenali sebagai Perlembagaan Persekutuan

atau Perlembagaan Malaysia.

Perlembagaan Persekutuan mengandungi 183 perkara,15 bahagian dan perkara 153

banyak menerangkan mengenai kedudukan istimewa orang Melayu. Selain itu juga,

terdapat perkara lain dalam perlembagaan persekutuan menyentuh sedikit sebanyak mengenai

hak- hak orang Melayu seperti perkara 3, 32, 38 dan lain- lain dalam Perlembagaan

Persekutuan. Usul ini telah diterima oleh orang bukan Melayuseperti Cina, India dan lain-

lain pada awal penggubalan Perlembagaan Persekutuan.

1 Abdullah bin Ayub.(1978). Cara Pemerintahan Melayu (1957-1963).Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan

Pustaka. hlm.12

ibid.hlm 2003Ruslan Zainuddin, Mohd.Mahadee Ismail dan Zaini Othman.(2010).Kenegaraan Malaysia edisi kedua.Kuala

Lumpur: Oxford Fajar Sdn Bhd. 2010, hlm.214


2/12

2

Sebelum mengulas lebih lanjut mengenai hak-hak istimewa orang Melayu, haruslah

ditafsirkan dahulu apa itu Orang Melayu. Menurut Perlembagaan Persekutuan, perkara

160(2) mendefinisikan orang Melayu sebagai seseorang yang menganut agama Islam, lazim

bercakap bahasa Melayu, mengamalkan adat istiadat Melayu dan lahir sebelum Hari

Merdeka, di Persekutuan atau di Singapura, atau pun ibu bapanya lahir di Persekutuan atau di

Singapura pada Hari Merdeka. Secara ringkasnya, seseorang itu dikatakan Melayu apabila

lahir sebelum kemerdekaan di Persekutuan atau di Singapura; atau ibu atau bapanya lahir di

Persekutuan atau di Singapura; atau pada hari merdeka berdomisil iaitu bermastautin di

Persekutuan atau di Singapura.

Istilah orang Melayu dalam perlembagaan jelaslah menunjukkan bahawa dua aspek

kemelayuan dianggap penting. Pertama ialah ciri-ciri agama, bahasa dan budaya manakala

aspek kedua pula ialah aspek geografi atau pertalian negara kita, Malaysia. Dengan kata lain,

seseorang yang mengamalkan ciri atau aspek pertama tetapi tidak mempunyai kaitan dengan

tanah air ini bukan Melayu dalam konteks perlembagaan Persekutuan (Malaysia). Oleh itu,

seseorang yang mempunyai ciri-ciri tersebut tetap berasal dari Indonesia atau Brunei ia

bukanlah orang Melayu dalam konteks perlembagaan kerana kedua- dua negara ini bukan

anggota persekutuan. Pertalian atau aspek geografi juga dianggap penting dalam definisi

orang Melayu kerana perlembagaan turut menjamin pelbagai pihak dan keistimewaan yang

layak dinikmati oleh seseorang yang bergelar Melayu.

Senario ini banyak menimbulkan persoalan bagi mereka yang kurang mengetahui

sejarah Malaysia pasti tertanya tanya mengapa orang Melayu diberi keutamaan yakni

keistimewaan berbanding bangsa-bangsa lain yang ada di Malaysia? Hal ini demikian kerana

orang Melayu merupakan penduduk asal Tanah Melayu (Malaysia) dan hak- hak istimewa

orang Melayu ini telah lama wujud. Ini bukanlah suatu peraturan yang baharu diadakan

bahkan telah tercatat dalam Perjanjian Persekutuan Tanah Melayu tahun 1948 dan sebelum


3/12

3

perang dahulu diamalkan di negeri-negeri Melayu yang tidak bersekutu.4Hak- hak istimewa

orang Melayu ini tidaklah berlaku secara mutlak tetapi diseimbangkan dengan kepentingan

orang bukan Melayu seperti kaum Cina, India, bumiputera Sabah dan Sarawak. Oleh hal yang

sedemikian, perkara ini tidak boleh sama sekali dipertikaikan kerana termaktub dalam sejarah

pembentukan Malaysia. Perkara ini juga telah diterima oleh orang bukan Melayu pada awal

penggubalan Perlembagaan Persekutuan kerana Perlembagaan ini dibuat secara adil,

seimbang dan mencapai kata sepakat banyak pihak.

Konsep atau maksud Kedudukan Istimewa Orang Melayu di bawah

perlembagaan persekutuan perkara 153(a) adalah Yang Dipertuan Agong dikehendaki

melaksanakan dasar-dasar bagi kedudukan istimewa orang Melayu, bumiputera Sabah dan

Sarawak dari segi jawatan dalam perkhidmatan awam, pemberian biasiswa dan bantuan,

kemudahan pendidikan serta lesen untuk perniagaan dan perdagangan. Perkara 153(b) juga

menyatakan bahawa tanggungjawab khas ini perlu dilaksanakan oleh Yang Dipertuan Agong

(YDPA) dengan berhati hati supaya tidak mengakibatkan kehilangan sebarang jawatan

awam, penarikan sebarang biasiswa, keistimewaan atau perlucutan dan penamatan permit

yang dinikmati oleh sesiapa pun. Hal ini bertujuan memastikan tidak ada mana-mana pihak

berasa ditindas atau diabaikan. Secara umumnya, kedudukan istimewa ini adalah hak-hak

khusus atau khas untuk orang Melayu dan juga bumiputera di Malaysia dan YDPA

bertanggungjawab menjaga hak- hak istimewa tersebut.

4Abdullah bin Ayub.(1978). Cara Pemerintahan Melayu (1957-1963).Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan

Pustaka. Hlm.155.


4/12

4

HakHak Istimewa Orang Melayu

1.0 Hak Tanah

Antara hak-hak istimewa orang Melayu yang termaktub di dalam Perlembagaan ialah

hak tanah. Perlembagaan persekutuan ialah undang- undang boleh dibuat oleh Kerajaan untuk

mengadakan kawasan tanah yang hanya boleh dimiliki oleh orang Melayu.5Kerajaan yang

dimaksudkan ialah kerajaan negeri kerana hal bersangkut paut mengenai tanah di bawah

pentadbiran kerajaan tersebut. Tanah khas orang Melayu juga dikenali sebagai tanah rizab

Melayu. Namun begitu, kuasa membuat undang-undang ini terhad kerana jika kerajaan negeri

hendak mengisytiharkan sesuatu kawasan sebagai kawasan tanah rizab orang Melayu, ia

terpaksa juga membenarkan suatu kawasan lain seluas itu juga dibuka oleh semua orang. 6

Sebagai contoh, jika 100 hektar tanah kawasan baru diisytiharkan sebagai tanah rizab

Melayu, maka satu kawasan yang belum dimajukan atau dicucuk tanam seluas 100 hektar

juga hendaklah disediakan untuk diberi milik kepada orang ramai termasuk orang Melayu.

Kedudukan istimewa orang- orang Melayu, Perkara 89 dan 90 dalam Perlembagaan

Persekutuan berhubung dengan tanah rizab Melayu yang memberi kuat kuasa undang-

undang Perlembagaan kepada undang- undang sedia ada bertujuan untuk melindungi tanah

rizab orang Melayu daripada diselenggarakan oleh orang bukan Melayu. Berikut merupakan

perkara 89 berhubung ( Perlembagaan Persekutuan )dengan tanah rizab Melayu :

(1)Jika mana-mana tanah di sesuatu Negeri yang menjadi tanah rizab orang Melayusebelum sahaja Hari Merdeka mengikut undang-undang yang ada maka tanah itu

boleh terus menerus menjadi tanah rizab orang Melayu mengikut undang-undang

yang ada maka tanah itu sehingga selainnya diperuntukkan oleh Badan

Perundangan Negeri itu dengan sesuatu enakmen-

5Ibid.

6Ibid.


5/12

5

(a)yang diluluskan oleh sebilangan besar daripada semua ahli Dewan Negeriitu dan dengan tidak kurang daripada dua pertiga daripada ahli-ahli yang

hadir dan mengundi; dan

(b)yang dipersetujui dengan ketetapan tiap-tiap satu Majlis Parlimen yangdiluluskan oleh sebilangan besar daripada bilangan semua ahli Parlimen

itu dan dengan undi tidak kurang daripada dua pertiga daripada ahli-ahli

yang mengundi.

2.0 Jawatan Dalam Kerajaan

Orang Melayu juga diberi keistimewaan mengenai jawatan dalam kerajaan.

Peruntukan pekerjaan dalam sektor kerajaan mempunyai nisbah tersendiri yang

mengutamakan orang Melayu. Sebahagian daripada jawatan- jawatan kanan di Persekutuan

Tanah Melayu diuntukkan kepada orang Melayu dan orang bukan Melayu mengikut kadar

tertentu. Pada masa ini jawatan- jawatan Perkhidmatan Awam (Malayan Civil Service) dan

Perkhidmatan Keadilan dan Undang- Undang (Judicial and Legal Service) diuntukkan

mengikut kadar empat orang Melayu: seorang bukan Melayu.7 Peruntukkan jawatan

Perkhidmatan Awam tersebut iaitu pada awal penggubalan Perlembagaan Persekutuan

masih lagi relevan pada zaman sekarang cuma mengalami sedikit transformasi. Seperti yang

kita ketahui, Perlembagaan Persekutuan mengalami sedikit perubahan dan pindaan mengikut

arus perkembangan pemerintahan Malaysia yang dikendalikan oleh bahagian eksekutif,

legislatif dan kehakiman. Namun begitu, hak istimewa orang Melayu dalam jawatan

Perkhidmatan Awam masih terpelihara di bawah tanggungjawab YDPA atas nasihat dan

rundingan bersama Perdana Menteri serta Jemaah Menteri.

7Ibid.,hlm.157


6/12

6

3.0 Pendidikan dan Peruntukkan Biasiswa

Bagi mengelakkan orang Melayu tertinggal dalam pelbagai bidang, pembelaan

terhadap pendidikan dan peruntukkan biasiswa juga terdapat dalam Perlembagaan

Persekutuan. Perkara 153(3) bagi menentukan, mengikut Fasal (2) perizaban bagi orang

Melayu, dan mana-mana Negeri-negeri Sabah dan Sarawak mengenai jawatan- jawatan

dalam perkhidmatan awam dan mengenai biasiswa, bantuan dan lain-lain keistimewaan

pendidikan atau latihan atau kemudahan- kemudahan khas, Yang Di-Pertuan Agong boleh

memberi apa- apa arahan am sebagaimana yang dikehendaki bagi maksud itu kepada mana-

mana Suruhanjaya yang dimaksudkan oleh bahagian X atau kepada mana-mana pihak

berkuasa yang bertanggungjawab atas pemberian biasiswa, bantuan atau lain- lain

keistimewaan pendidikan atau latihan atau kemudahan khas itu; dan Suruhanjaya dan pihak

berkuasa itu hendaklah mematuhi arahan-arahan itu dengan sempurna.8

Kini, kita dapat saksikan bahawa kebanyakan institut-institut pendidikan terutamanya

Institusi Pendidikan Tinggi Awam, sekolah mahupun institusi lain mengutamakan kemasukan

pelajar berbangsa Melayu dan bumiputera. Kuota pengambilan pelajar bangsa Melayu dan

bumiputera lebih banyak berbanding kaum kaum lain di Malaysia. Senario ini juga sama

dengan peruntukkan biasiswa yang mana menitikberatkan orang Melayu, bumiputera Sabah

dan Sarawak terlebih dahulu. Situasi ini tidak bermakna orang bukan Melayu dipinggirkan

kerana kebajikan mereka juga turut dijaga oleh kerajaan kita. Hal ini setiap keputusan yang

diambil bagi menetapkan kuota pengambilan pelajar- pelajar warganegara Malaysia tidak

mengira bangsa masih berlandaskan ketinggian perlembagaan Malaysia dan rundingan dari

pelbagai jabatan khusus jabatan Kementerian Pelajaran Malaysia dan jabatan Institusi

Pengajian Tinggi( IPT).

8Lembaga Penyelidikan Undang-undang. Perlembagaan Persekutuan (hingga 15 0gos1989).Kuala Lumpur:

MDC Publisher Sdn.bhd.hlm .116


7/12

7

3.0 Lesen Perniagaan dan Perdagangan

Selain itu, mendapatkan lesen perniagaan dan perdaganganjuga merupakan hak- hak

istimewa orang Melayu. Orang Melayu berhak mendapat lesen-lesen perniagaan dan

kebenaran menjalankan premis perniagaan. Hal yang sedemikian membolehkan orang- orang

Melayu memajukan perusahaan yang tertentu seperti perusahaan pengangkutan, industri kecil

sederhana, perniagaan dan lain-lain. Hak untuk orang Melayu untuk mendapatkan lesen

perniagaan juga termaktub dalam Perlembagaan Persekutuan (Malaysia) dalam Perkara

153(4) fasal 6. Bukan sahaja orang-orang Melayu bahkan juga penduduk bumiputera.

Dengan adanya sokongan dari pihak pemerintahan dan pentadbiran kerajaan, orang Melayu

boleh membaiki taraf hidup dan bersaing dalam pelbagai bidang terutamanya bidang

ekonomi negara kita yang kebanyakannya dikuasai oleh orang bukan Melayu seperti kaum

Cina dan India.

Keistimewaan yang tersebut membolehkan orang Melayu belajar selok-belok

perniagaan, bersaing secara sihat dan memajukan diri bahkan menjana pendapatan.

Keistimewaan untuk mendapatkan lesen dan kebenaran menjalankan perniagaan dan

perdagangan juga mampu merapatkan jurang ekonomi semasa awal penggubalan

Perlembagaan Persekutuan. Seperti sedia maklum, sebelum kemerdekaan dan pada awal

penggubalan Perlembagaan Persekutuan iaitu sekitar tahun 1957, orang Melayu

kebanyakannya menguasai bidang pertanian dan bekerja seperti petani, nelayan dan

sebagainya manakala orang bukan Melayu seperti Cina dan India menguasai perlombongan,

ekonomi dan perniagaan yang lebih banyak menghasilkan pendapatan.

Walaupun orang-orang Melayu membentuk kumpulan majoriti di kalangan penduduk

Malaysia, penguasaan ekonomi mereka tidak setara dengan kedudukan tersebut. Pada tahun

1970, golongan bumiputera hanya memiliki sekitar 1.9% daripada ekonomi Malaysia,


8/12

8

manakala golongan bukan Melayu (kebanyakannya orang-orang Cina) mengawal sekitar

37.4 % dan selebihnya dipegang oleh orang-orang asing. Dengan wujudnya hak istimewa

orang Melayu pada awal penggubalan Perlembagaan Persekutuan (Malaysia), orang-orang

Melayu dapat bersaing dan tidaklah ketinggalan dalam pelbagai bidang terutamanya bidang

ekonomi yang dikuasai oleh orang bukan Melayu. Oleh itu bantuan, dari segi ekonomiturut

disumbangkan oleh kerajaan dan mengutamakan kebajikan orang-orang Melayu. Hal tersebut

juga telah berjaya mengurangkan jurang ekonomi antara kaum pada awal penggubalan

perlembagaan Persekutuan.

5.0 Unsur Tradisi

Unsur tradisi yang terdapat dalam Perlembagaan Persekutuan juga boleh dikatakan

sebagai salah satu hak- hak atau kedudukan istimewa orang Melayu. Secara amnya,

Perlembagaan Persekutuan (Malaysia) mempunyai empat unsur tradisi. Dalam konteks

Perlembagaan Malaysia, perkataan tradisi digunakan untuk menerangkan unsur-unsur

tempatan yang dikekalkan oleh perlembagaan.9 Maksudnya di sini ialah unsur-unsur

tempatan merujuk kepada orang Melayu dan tradisi yang diamalkan oleh mereka sebelum

kemerdekaan dan sebelum Perlembagaan diperkenalkan dan dilaksanakan pada tahun 1957.

Jika dilihat sepintas lalu, unsur tradisi banyak mengaitkan orang Melayu tetapi jika

diperhatikan secara mendalam unsur- unsur tradisi tersebut turut menitikberatkan penduduk

peribumi Malaysia. Bekas Ketua Hakim Negara, Tun Mohamed Salleh Abas menyebut

bahawa ada empat unsur tradisi dalam Perlembagaan Persekutuan Malaysia Sistem beraja,

agama Islam, bahasa Melayu dan hak- hak istimewa orang oran Melayu. 10

9

Abdul Aziz Bari.(2001). Perlembagaan Malaysia Asas

asas dan Masalah.Kuala Lumpur: Dewan Bahasa danPustaka.hlm.10010

Ibid.


9/12

9

Unsur-unsur tradisi ini dimuatkan dalam perlembagaan adalah berperanan

menstabilkan sistem politik negara kita. Seperti yang kita ketahui, sistem beraja kita pada

sejarahnya merupakan sistem beraja mutlak tetapi telah ditukar kepada raja berpelembagaan.

Yang Dipertua Agong( YDPA) ialah seorang raja Melayu yang dipilih oleh Majlis Raja-raja

mengikut sistem giliran dan peraturan yang tertulis dalam Perlembagaan Persekutuan. YDPA

inilah berperanan sebagai ketua negara Malaysia.

Bahasa rasmi bagi negara kita pula merupakan bahasa Melayu yang menjadi bahasa

ibunda orang- orang Melayu sendiri. Bahasa Melayu diangkat menjadi bahasa Rasmi dan ini

juga diterima oleh orang bukan Melayu. Hal ini demikian kerana, negara kita tidak menyekat

penggunaan bahasa ibunda orang bukan Melayu seperti bahasa ibunda kaum cina dan India

berkembang di negara kita cuma Bahasa Melayu menjadi bahasa utama rakyat Malaysia.

Agama rasmi negara kita pula ialah agama Islam yang majoritinya dianuti oleh orang Melayu

tetapi tidak melarang orang bukan Melayu untuk menganuti agama- agama masing- masing

seperti agama Buddha, Hindu, Kristian dan lain-lain. Syed Muhammad al Naquib al Attas

pernah mengeluarkan hujah bahawa hubungan dan kesan yang ditinggalkan oleh Islam

terhadap bahasa Melayu sangat mendalam. Hal ini dapat ditafsirkan bahawa agama

mendasari adat dan Bahasa Melayu.

Sesetengah pihak berkemungkinan menyoal dan menimbulkan konflik mengenai

unsur-unsur tradisi terutamanya kedudukan istimewa orang Melayu dalam Perlembagaan

Persekutuan. Hal ini tidak seharusnya timbul kerana ia memberi identiti negara Malaysia

semasa awal pembentukan negara kita dan pelaksanaan perlembagaan. Faktor-faktor ini

penting bagi melambangkan bahawa sistem dan nilai-nilai asal negara ini dikekalkan

meskipun kemerdekaan bererti demokrasi dan kesamarataan antara kaum.11 Laporan

Suruhanjaya Reid sendiri yang menekankan betapa pentingnya perlembagaan mengambil kira

11Ibid. hlm. 101.


10/12

10

faktor- faktor sejarah, tradisi dan ekonomi yang wujud pada tahun 1957 terbabit. Tradisi

Melayu dikekalkan kerana mengambil kira tradisi orang Melayu yang telah lama diamalkan

dan orang Melayu merupakan penduduk asal Tanah Melayu atau Malaysia.

Unsur-unsur tradisi ini sama sekali tidak menjejaskan pembangunan dan usaha

Malaysia untuk menjadi negara maju bahkan orang bukan Melayu masih boleh menerima dan

menghormati budaya serta tradisi masing- masing. Mungkin boleh dikatakan bahawa

pertalian di antara unsur- unsur tradisi itu rapat: satu unsur tidak boleh diketepikan tanpa

mengetepikan unsur yang lain.12Buktinya, Malaysia masih dapat mengekalkan unsur-unsur

tradisi tersebut dan budaya kaum-kaum lain masih terpelihara dan tidak dipinggirkan sama

sekali malahan saling menghormati dan memahami antara satu sama lain. Senario ini

membentuk identiti Malaysia dan rakyat dapat bersatu pada meskipun berbeza agama, bangsa

dan budaya. Ciri-ciri kemelayuan ini, tanpa syak lagi adalah asas bagi kelicinan perjalanan

Perlembagaan Malaysia dan menolak sebarang percubaan dalam keharmonian kaum. Orang

Melayu menganggap unsur- unsur ini sebagai jalan yang penting untuk menjadikan mereka

setanding dengan masyarakat lain dan untuk mendapatkan kembali kedudukan mereka yang

telah hilang akibat pemerintahan penjajahan British selama satu abad serta pemakaian

undang- undang British yang amat menekankan prinsip persamaan.13

KESIMPULAN

Hak-hak atau kedudukan istimewa orang Melayu diterima oleh orang bukan Melayu

pada awal penggubalan Perlembagaan Persekutuan . Hal ini demikian kerana kedudukan

istimewa Melayu yang termaktub dalam Perlembagaan Malaysia dibuat secara adil,

seimbang, menitikberatkan semua faktor faktor terutamanya ketuanan orang Melayu

12

Ibid. hlm.106.13Muhd. Salleh Abas dan Salleh Buang(edt).2003. Prinsip Perlembagaan dan Pemerintahan Malaysia.Kuala

Lumpur: Dewan bahasa dan Pustaka. hlm.55.


11/12

11

sebagai penduduk asal Tanah Melayu dan sejarah pembinaan negara Malaysia. Perkara ini

juga dibuat secara rundingan dan mencapai kata sepakat banyak pihak seperti orang Melayu,

kaum Cina, India, bumiputera Sabah dan Sarawak, pegawai- pegawai British dan sebagainya.

Hak- hak istimewa orang Melayu ini juga bukannya dilaksanakan secara mutlak tetapi secara

adil dan saksama kerana masih mengambil berat kepentingan kaum lain dan juga penduduk

peribumi Malaysia.

Secara keseluruhannya, hak-hak istimewa orang Melayu merupakan tanggungjawab

Yang Dipertua Agong (YDPA) untuk memeliharanya. YDPA mempunyai tanggungjawab

khas untuk memelihara hak- hak istimewa orang Melayu seperti yang termaktub dalam

Perlembagaan Persekutuan Malaysia daripada terhapus. Hal ini sangat penting kerana hak

istimewa orang Melayu ini merupakan salah satu identiti negara kita dan ianya terlakar dalam

sejarah bahawa orang Melayu merupakan penduduk asal atau asli Malaysia yang tidak boleh

dipinggirkan. Ironinya, sehingga sekarang orang bukan Melayu masih boleh menerima

kedudukan istimewa orang Melayu dalam Perlembagaan Malaysia. Ini menunjukkan sistem

pemerintahan Malaysia berasaskan perlembagaan berjaya di laksanakan dan dipraktikkan

oleh pemerintah dan rakyat.


12/12

12

kenegaraan ( hak istimewa orang melayu).docx

Documents