KERJA BERPASUKAN : FAKTOR MEMPENGARUHI DAN

PENGARUHNYA KEPADA KEPUASAN, KEJELEKETAN DAN PRESTASI

AHLI DALAM PANITIA KEMAHIRAN HIDUP BERSEPADU DI DAERAH

KUALA LANGAT, SELANGOR.

CHIN PEK LIAN

UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA

PSZ 19:16 (Pind. 1/97)

UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA

BORANG PENGESAHAN STATUS TESIS♦

JUDUL : KERJA BERPASUKAN : FAKTOR MEMPENGARUHI

DAN PENGARUHNYA KEPADA KEPUASAN, KEJELEKETAN DAN PRESTASI AHLI DALAM PANITIA KEMAHIRAN HIDUP BERSEPADU DI DAERAH KUALA LANGAT, SELANGOR

SESI PENGAJIAN: 2003/2004

Saya CHIN PEK LIAN

(HURUF BESAR)

mengaku membenarkan tesis (PSM/Sarjana/Doktor Falsafah)* ini disimpan di Perpustakaan Universiti Teknologi Malaysia dengan syarat-syarat kegunaan seperti berikut:

1. Tesis adalah hakmilik Universiti Teknologi Malaysia. 2. Perpustakaan Universiti Teknologi Malaysia dibenarkan membuat salinan untuk tujuan pengajian sahaja. 3. Perpustakaan dibenarkan membuat salinan tesis ini sebagai bahan pertukaran antara institusi pengajian tinggi. 4. **Sila tandakan ( √ )

SULIT (Mengandungi maklumat yang berdarjah keselamatan atau

kepentingan Malaysia seperti yang termaktub di dalam AKTA RAHSIA RASMI 1972)

TERHAD (Mengandungi maklumat TERHAD yang telah ditentukan oleh

organisasi/badan di mana penyelidikan dijalankan) TIDAK TERHAD √

Disahkan oleh

______________________________ _________________________________ (TANDATANGAN PENULIS) (TANDATANGAN PENYELIA)

Alamat Tetap: N0: 33, JALAN TIGA, 42800. TANJONG SEPAT, TUAN HAJI MOHD. ANUAR ABDUL RAHMAN SELANGOR DARUL EHSAN. NAMA PENYELIA

Tarikh: 4 Mac, 2004 Tarikh: 4 Mac, 2004

CATATAN: * Potong yang tidak berkenaan.

** Jika tesis ini SULIT atau TERHAD, sila lampirkan surat daripada pihak berkuasa/organisasi berkenaan dengan menyatakan sekali sebab dan tempoh tesis ini perLu dikelaskan sebagai SULIT atau TERHAD.

♦ Tesis dimaksudkan sebagai tesis bagi Ijazah Doktor Falsafah dan Sarjana secara penyelidikan, atau disertasi bagi pengajian secara kerja kursus dan penyelidikan, atau Laporan Projek Sarjana Muda (PSM).

"Saya akui bahawa saya telah membaca karya ini dan pada pandangan saya karya ini

adalah memadai dari segi skop dan kualiti untuk tujuan penganugerahan ijazah

Sarjana Muda Teknologi Serta Pendidikan (Kemahiran Hidup)

Tandatangan : ……………………………………………………

Nama Penyelia : TUAN HAJI MOHAD. ANUAR ABDUL RAHMAN

Tarikh : MAC, 2004

KERJA BERPASUKAN : FAKTOR MEMPENGARUHI DAN PENGARUHNYA

KEPADA KEPUASAN, KEJELEKETAN DAN PRESTASI AHLI DALAM PANITIA

KEMAHIRAN HIDUP BERSEPADU DI DAERAH KUALA LANGAT, SELANGOR.

CHIN PEK LIAN

Tesis ini dikemukakan sebagai memenuhi syarat penganugerahan ijazah Sarjana Muda

Teknologi Serta Pendidikan (Kemahiran Hidup)

Fakulti Pendidikan

Universiti Teknologi Malaysia

Mac, 2004

ii

“Saya akui karya ini adalah hasil kerja saya sendiri kecuali nukilan dan ringkasan yang

tiap-tiap satunya telah saya jelaskan sumbernya”.

Tandatangan : …………………………….

Nama Penulis : CHIN PEK LIAN

Tarikh : MAC, 2004

iii

DEDIKASI

Buatmu ibu (LIM SIEW ENG) dan ayah (CHIN YUN LAI) yang dikasihi,

Doamu, nasihatmu dan pengorbananmu menjadi pelita

serta panduan perjuangku dalam kehidupan ini ….

Buatmu pembimbing yang disanjungi,

Bimbingan, tunjuk ajar, dan jasamu yang diberikan

tidak akan kulupai ….

Buat teman-teman yang dirindui,

Kejujuran dan keikhlasan dalam persahabatan ini

akan kukenangi selamanya ….

iv

PENGHARGAAN

Penulis ingin merakamkan penghargaan ikhlas setinggi-tingginya kepada

penyelia Projek Sarjana Muda, Tuan Haji Mohd. Anuar Abdul Rahman atas bimbingan

dan dorongan yang diberikan sepanjang tempoh penyelidikan Projek Sarjana Muda ini.

Beliau telah banyak memberi tunjuk ajar tanpa berasa jemu dalam proses menyiapkan

Projek Sarjana Muda ini.

Penulis juga ingin mengambil kesempatan ini untuk mengucapkan ribuan terima

kasih kepada ahli-ahli panitia KHB di daerah Kuala Langat, Selangor atas kerjasama

yang telah diberikan dalam kajian ini dan kesudian mereka meluang masa untuk

menjawab item-item dalam borang soal selidik sehingga menjayakan projek ini. Segala

penglibatan mereka ini amat dihargai.

Ribuan terima kasih juga diucapkan kepada ibu bapa yang disayangi atas

sokongan moral dan kewangan yang diberi. Di samping itu, penulis ingin mengucapkan

ribuan terima kasih kepada rakan-rakan seperjuangan yang sentiasa berkongsi maklumat

serta memberi sokongan moral kepada penulis. Tidak lupa juga kepada Perpustakaan

Sultanah Zanariah, Perpustakaan Sultan Ismail, Perpustakaan Awam Daerah Kuala

Langat dan juga Perpustakaan Awam Tanjong Sepat yang telah menyediakan banyak

bahan rujukan. Akhir sekali, penulis ingin mengucapkan sekali lagi ribuan terima kasih

kepada semua pihak yang terlibat secara langsung atau tidak langsung dalam projek ini.

Sekain terima kasih.

v

ABSTRAK

Kajian ini merupakan kajian deskriptif berbentuk tinjauan yang bersifat

kuantitatif. Tujuan kajian ini dijalankan adalah untuk mengenalpasti faktor-faktor

dalaman organisasi yang mempengaruhi kerja berpasukan dalam panitia Kemahiran

Hidup Bersepadu (KHB) mengikut keutamaan, di samping melihat kepada pengaruh

kerja berpasukan kepada kepuasan, kejeleketan dan prestasi ahli dalam panitia KHB.

Lima faktor yang dipilih dalam kajian ini adalah kepimpinan yang efektif, matlamat

yang jelas, komunikasi berkesan, penglibatan dalam membuat keputusan dan

penglibatan dalam menyelesaian masalah. Untuk mencapai tujuan penyelidikan ini,

populasi diambil sebagai sampel kajian iaitu seramai 83 ahli panitia KHB di sekolah

menengah kebangsaan daerah Kuala Langat, Selangor. Satu set borang soal selidik yang

terdiri daripada 50 item diedarkan kepada responden. Item soal selidik ini telah menguji

kebolehpercayaannya dengan mengadakan kajian rintis dan indek kebolehpercayaannya

adalah .8573. Data-data yang diperolehi dianalisis secara stastistik deskriptif dan

stastistik inferensi dengan menggunakan perisian komputer Statistical Package for

Social Science (SPSS) 10.0 For Windows dan juga secara manual. Dapatan kajian

menunjukkan kesemua faktor yang dikaji dipersepsikan sebagai penting dalam kerja

berpasukan. Dimensi kepimpinan yang efektif dipersepsikan sebagai terpenting dalam

kerja berpasukan. Ini diikuti oleh komunikasi berkesan, matlamat yang jelas, penglibatan

dalam membuat keputusan dan penglibatan dalam menyelesaian masalah. Kerja

berpasukan juga didapati mempengaruhi kepuasan, kejeleketan dan prestasi ahli dalam

panitia KHB. Akhir sekali cadangan yang bernas dikemukakan kepada pihak pentadbir

sekolah dan juga pihak-pihak di Kementerian Pendidikan Malaysia untuk meningkatkan

lagi kerja berpasukan dalam panitia KHB.

vi

ABSTRACT The research was a descriptive quantitative survey research. The objective of this

research is to emphasize the internal factors, which influenced the teamwork in the KHB

committee. It also had to know the factors that affected the satisfaction, cohesiveness

and performance member of KHB. The research used five factors, which included

effective leadership, clear goals, effective communication, decision-making involvement

and problem solving involvement. The research used population as a sample that has

been 83 samples collected among KHB committee members in the secondary schools,

daerah Kuala Langat, Selangor. A set of questionnaire consisting of 50 items has been

distributed to the respondents. A pilot study had been run and the reliability index was

.8573. The data has been analyzed using descriptive statistics and inference statistics by

Statistical Package For Social Science (SPSS) 10.0 For Windows and it was also

manually analyzed. The result of the study showed of the all that factors in the research

were important to teamwork. The study also found that the effective leadership

dimension was the most important factor. This follow by the effective communication,

clear goals, decision making involvement and problem solving involvement. Teamwork

also influenced the members’ satisfaction, cohesiveness and performance. Finally, some

opinions were confronted to increase the teamwork in KHB committees among school

organizers and also the authorities of the Kementerian Pendidikan Malaysia.

vii

KANDUNGAN

BAB PERKARA MUKA SURAT

JUDUL i

PENGAKUAN ii

DEDIKASI iii

PENGHARGAAN iv

ABSTRAK v

ABSTRACT vi

KANDUNGAN vii

SENARAI JADUAL xii

SENARAI RAJAH xiv

SENARAI SIMBOL/ SINGKATAN xv

SENARAI LAMPIRAN xvi

BAB I PENDAHULUAN

1.1 Pengenalan 1

1.2 Latar Belakang Masalah 2

1.3 Penyataan Masalah 7

1.4 Objektif Kajian 8

1.5 Persoalan Kajian 9

1.6 Hipotesis Kajian 9

viii

1.7 Rasional Kajian 10

1.8 Kepentingan Kajian 11

1.9 Batasan Kajian 12

1.10 Kerangka Kajian 13

1.11 Definisi Termonologi 13

1.11.1 Panitia Kemahiran Hidup Bersepadu 13

1.11.2 Kerja Berpasukan 14

1.11.3 Kepimpinan yang Efektif 15

1.11.4 Matlamat yang Jelas 15

1.11.5 Komunikasi Berkesan 16

1.11.6 Penglibatan dalam Membuat 17

Keputusan

1.11.7 Penglibatan dalam Menyelesaikan 17

Masalah

1.11.8 Kepuasan 18

1.11.9 Kejeleketan 18

1.11.10 Prestasi 19

BAB II SOROTAN KAJIAN

2.1 Pengenalan 20

2.2 Panitia Mata Pelajaran 20

2.3 Pasukan Kerja 23

2.4 Pasukan Kerja yang Efektif 26

2.5 Prestasi, Kejeleketan dan Kepuasan Kerja 31

dalam Kerja Berpasukan

ix

BAB III METODOLOGI KAJIAN

3.1 Pengenalan 35

3.2 Reka Bentuk Kajian 35

3.3 Populasi dan Sampel Kajian 36

3.4 Instrumen Kajian 37

3.5 Kajian Rintis 39

3.6 Prosedur Kajian 39

3.7 Kaedah Menganalisis Data 40

3.8 Penutup 43

BAB IV ANALISIS DATA

4.1 Pengenalan 44

4.2 Latar Belakang Responden 45

4.2.1 Taburan Responden Mengikut Jantina 46

4.2.2 Taburan Responden Mengikut Umur 46

4.2.3 Taburan Responden Mengikut 47

Pengalaman

4.2.4 Taburan Responden Mengikut Tempoh 47

Berkhidmat

4.2.5 Taburan Responden Mengikut Jurusan 47

4.3 Persoalan Kajian Satu 48

4.3.1 Kepimpinan yang Efektif 49

4.3.2 Matlamat yang Jelas 51

4.3.3 Komunikasi Berkesan 52

4.3.4 Penglibatan dalam Membuat 53

Keputusan

4.3.5 Penglibatan dalam Menyelesaikan 55

x

Masalah

4.4 Persoalan Kajian Kedua 56

4.5 Persoalan Kajian Ketiga 58

4.5.1 Kepuasan Ahli 59

4.5.2 Kejeleketan Ahli 61

4.5.3 Prestasi Ahli 62

4.6 Hipotesis Kajian 64

4.6.1 Hipotesis Kajian Satu 65

4.6.2 Hipotesis Kajian Kedua 67

4.6.3 Hipotesis Kajian Ketiga 68

4.7 Kesimpulan 69

BAB V RUMUSAN, PERBINCANGAN DAN CADANGAN

5.1 Pengenalan 70

5.2 Rumusan 70

5.3 Perbincangan dan Kesimpulan 72

5.3.1 Faktor-faktor Dalaman Organisasi yang 73

Mempengaruhi KerjaBerpasukan

Mengikut Keutamaan

5.3.2 Faktor-faktor Lain dalam mempengaruhi 79

Kerja Berpasukan

5.3.3 Tahap Kepuasan, Kejeleketan dan Prestasi 81

Ahli dalam Panitia KHB

5.3.4 Pengaruh Kerja Berpasukan kepada 84

Kepuasan, Kejeleketan dan Prestasi Ahli

dalam Panitia KHB.

5.3.5 Kesimpulan Perbincangan 88

xi

5.4 Cadangan Kajian 90

5.4.1 Cadangan Tindakan 90

5.4.2 Cadangan Kajian Lanjutan 91

5.5 Penutup 93

RUJUKAN 95-103

LAMPIRAN A- F 104-116

xii

SENARAI JADUAL

NO. JADUAL TAJUK MUKA SURAT

2.1 Perbezaan antara Pasukan Kerja dengan 24

Kumpulan Kerja

3.1 Susunan Item dalam Soal Selidik 38

3.2 Tahap Analisis Min 41

3.3 Tahap Pengaruh Kerja Berpasukan 43

4.1 Latar Belakang Responden 45

4.2 Faktor-faktor Dalaman Organisasi yang 48

Mempengaruhi Kerja Berpasukan Mengikut

Keutamaan

4.3 Item Kepimpinan yang Efektif 49

4.4 Item Matlamat yang Jelas 51

4.5 Item Komunikasi Berkesan 52

4.6 Item Penglibatan dalam Membuat Keputusan 54

4.7 Item Penglibatan dalam Menyelesaikan Masalah 55

4.8 Faktor-faktor Lain yang Mempengaruhi Kerja 57

Berpasukan

4.9 Tahap Persetujuan Responden kepada Kepuasan, 59

Kejeleketan dan Prestasi Ahli dalam Panitia KHB

4.10 Item Kepuasan Ahli dalam Panitia KHB 60

4.11 Item Kejeleketan Ahli dalam Panitia KHB 61

4.12 Item Prestasi Ahli dalam Panitia KHB 63

4.13 Tahap Pengaruh Kerja Berpasukan kepada 65

xiii

Kepuasan, Kejeleketan dan Prestasi Ahli

dalam Panitia KHB

4.14 Analisis Regresi bagi item Kepuasan dalam 66

Pasukan

4.15 Analisis Regresi bagi Item Kejeleketan dalam 67

Pasukan

4.16 Analisis Regresi bagi Item Prestasi Ahli dalam 68

Pasukan

xiv

SENARAI RAJAH

NO. RAJAH TAJUK MUKA SURAT

1.1 Kerangka Kajian 13

2.1 Kedudukan Panitia KHB Dalam 21

Organisasi Sekolah

2.2 Model Perbezaan Kumpulan Kerja 25

Dan Pasukan Kerja

2.3 Pembentukan Pasukan Kerja dalam 28

Sistem Sosial

2.4 Proses Komunikasi dalam Pasukan Kerja 29

2.5 Model Pembinaan dalam Organisasi 30

2.6 Model Tingkah Laku Pasukan 32

2.7 Individu dan Pasukan 34

xv

SENARAI SIMBOL / SINGKATAN

% - Peratus

+ - Positif

- - Negatif

= - Sama dengan

R - Kolerasi

R² - Pekali Penentuan Berbilang

KHB - Kemahiran Hidup Bersepadu

SMK - Sekolah Menengah Kebangsaan

KPM - Kementerian Pendidikan Malaysia

JPNS - Jabatan Pendidikan Negeri Selangor

SPM - Sijil Peperiksaan Malaysia

PMR - Peperiksaan Menengah Rendah

PSM - Projek Sarjana Muda

SPSS - Statistical Package for Socail Science

UTM - Universiti Teknologi Malaysia

xvi

SENARAI LAMPIRAN

NO. LAMPIRAN TAJUK MUKA SURAT

A Surat Kebenaran daripada Kementerian 102

Pendidikan Malaysia

B Surat Kebenaran daripada Jabatan 104

Pendidikan Negeri Selangor

C Surat daripada Jemaah Nazir Sekolah 105

Negeri Selangor

D Surat Pengesahan diri daripada Fakulti 106

Pendidikan.

E Borang Soal Selidik 107

F Peratus Lulus Kemahiran Hidup Bersepadu 116

(PMR) Di Negeri Selangor

BAB I

PENDAHULUAN

1.1 Pengenalan

Apabila sesuatu kumpulan melaksanakan tugas bersama-sama, ia berfungsi

sebagai sebuah pasukan dan berusaha untuk mewujudkan keadaan kerjasama yang

dinamakan pasukan kerja (Saari Sungib, 1991). Menurut Sulaiman Shamsuri (1991),

kejayaan sesebuah organisasi bergantung pada seberapa baiknya pekerja yang dapat

bekerja secara berpasukan. Maka, kepentingan kerja berpasukan (team work)

sememangnya tidak dapat dinafikan lagi. Sebenarnya kerja berpasukan mula diamalkan

di British sejak awal tahun 1940. Pada masa itu, kerja secara berpasukan dalam suatu

organisasi sama ada dalam aspek kawalan pengeluaran, kualiti ataupun dalam

pengurusan organisasi itu sendiri jelas menunjukkan pencapaian prestasi yang

membanggakan. Budaya kerja berpasukan ini mula berkembang ke Amerika Utara pada

tahun 1970 (George dan Wilson, 1997). Sehingga hari ini, budaya ini telah diamalkan di

seluruh dunia.

Berat sama dipikul, ringan sama dijinjing, begitu juga ke bukit sama didaki, ke

lurah sama dituruni telah menggambarkan konsep kerja berpasukan telah diamalkan

sejak awal-awal lagi dalam masyarakat Melayu. Falsafah Cina juga menyatakan bahawa

kerjasama adalah tenaga. Ini telah mendorongkan kaum cina menyatupadukan seluruh

ahli pasukan untuk mengatasi masalah-masalah yang dihadapi. Setiap ahli pasukan harus

2

berusaha dan bekerjasama untuk melahirkan budaya kerja berpasukan dan kualiti kerja

yang seoptima mungkin dan tidak hanya mementingkan bahagian masing-masing

semata-mata. Semangat berpasukan ini boleh dipraktikan melalui kerjasama, komitmen

dan penyertaan ahli pasukannya secara menyeluruh. Kita tidak akan dapat bergerak

lebih jauh ke hadapan dan maju tanpa usaha dari semua pihak.

Sementara pasukan kerja berprestasi tinggi pula akan lebih bersedia

membangunkan potensi, mengemaskini kepakaran dan menjadikan kekuatan kognitif

dan emosi sebagai pemandu, penggerak dan pemantau dalam memastikan kecemelangan

pasukan (Ab.Aziz Yusof, 2003). Ini disebabkan dalam suasana kerja berpasukan, ahli

pasukan mudah menjalinkan perasaan percaya-mempercayai sesama mereka. Dengan

perasaan ini individu akan merasa bebas dan lebih yakin untuk bertindak dalam

menjalankan tanggungjawab masing-masing. Dengan itu mereka akan dapat membuat

keputusan-keputusan dengan cepat, menggunakan budi bicara dengan sempurna dan

mengembangkan bakat serta potensi yang ada di dalam diri masing-masing bagi

menggerakkan proses peningkatan kualiti.

Kerja berpasukan amat mementingkan interaksi dan komunikasi pelbagai arah di

dalam sesebuah organisasi (Saari Sungib, 1991). Perasaan percaya-mempercayai yang

ada di kalangan ahli pasukan memudahkan proses komunikasi di dalam sesebuah

pasukan. Dengan ini, ahli-ahli pasukan bebas berhubung antara satu sama lain untuk

berkongsi data dan maklumat serta sumber-sumber lain. Ini seterusnya memupuk

kerjasama dan keadaan saling bergantungan di kalangan ahli pasukan di mana akhirnya

membantu memantapkan prestasi dalam organisasi tersebut.

1.2 Latar Belakang Masalah Sejak kebelakangan ini, bidang pendidikan negara kita berkembang dengan amat

pesat yang sejajar dengan hasrat negara kita ke arah status negara maju. Kementerian

Pendidikan Malaysia sentiasa mengadakan pembaharuan yang jelas menunjukkan

3

keprihatinan terhadap perubahan dan perkembangan yang berlaku dalam bidang politik,

ekonomi, dan sosial (Wan Ab. Kadir, 1996). Baru-baru ini Kementerian Pendidikan

Malaysia memperkenalkan kurikulum baru iaitu penggunaan Bahasa Inggeris dalam

pengajaran mata pelajaran Matematik dan Sains agar para generasi baru dapat

menguasai Bahasa Inggeris dengan baik. Selain mata pelajaran Sains dan Matematik,

banyak mata pelajaran telah menukar silibes baru agar dapat mengorak langkah ke arah

pembangunan yang dapat merealisasikan Wawasan 2020 yang telah ditetapkan oleh

bekas Perdana Menteri kita termasuklah mata pelajaran Kemahiran Hidup Bersepadu

(KHB).

Isi kandungan mata pelajaran KHB terbahagi kepada dua iaitu bahagian teras dan

bahagian elektif. Bahagian teras wajib diambil oleh para pelajar manakala bahagian

elektif hanya perlu memilih salah satu daripada empat pilihan yang ditawarkan iaitu

Kemahiran Manipulatif Tambahan, Ekonomi Rumah Tangga, Pertanian dan

Perdagangan dan Keusahawaan. Ahli-ahli panitia KHB telah dipertugaskan terhadap

jurusan masing-masing. Oleh kerana secara rutin dalam panitia KHB ini, maka selalulah

ahli panitia berhadapan dengan jenis ketegangan. Mengikut kajian Cooper da Hensman

dalam Razali Mat Zin (1999), didapati bahawa pekerja yang mempunyai kadar tekanan

yang rendah, mengalami tahap kepuasan kerja yang tinggi. Jadi, kerja berpasukan amat

mustahak dalam panitia KHB. Ketua panitia KHB haruslah mempengaruhi ahli panitia

lain bekerja bagi mencapai matlamat organisasi dan mengekalkan hubungan mesra

antara ahli-ahli dalam pasukan ini. Hubungan kejeleketan haruslah diwujudkan agar

ahli-ahli dapat bersatu dan saling bergantungan antara satu sama lain dan keinginan

kekal sebagai ahli pasukan.

Kerja berpasukan memang dapat membantu organisasi menyelesaikan pelbagai

masalah, termasuk masalah hubungan antara pekerja, produktiviti, kepuasan pelanggan

serta meningkatkan prestasi sesebuah organisasi. Pengaruh kerja berpasukan terhadap

kejayaan organisasi dapat dilihat melalui kecemerlangan beberapa syarikat di dunia.

General Electric’s Plant, sebuah organisasi perusahaan di Willington, North Carolina

berjaya meningkatkan produktiviti sehingga 250% melalui pelaksanaan program kerja

4

berpasukan (Zainorazlin, 2001). Azilah (1995) telah membuat satu analisis tentang

peningkatan produktiviti dari tahun 1987 hingga 1994 di sebuah syarikat elektronik,

dapatan beliau boleh dirumuskan bahawa kerja berpasukan telah berjaya membantu para

pekerja dalam meningkatkan prestasi dan kerjaya. Kejayaan dapatan dilihat dari sudut

produktiviti pekerja yang semakin meningkat sejak kerja berpasukan dilaksanakan

(1988).

Subberi Ramli (1998) telah membuat satu kajian untuk meninjau persepsi guru

terhadap faktor penentu kejayaan kerja berpasukan dalam organisasi sekolah di daerah

Kulim, Kedah. Hasil kajian beliau juga menunjukkan terdapat kesedaran di kalangan

guru tentang perlunya pasukan, namun hanya responden dari kumpulan pengurusan

sahaja yang mempunyai tahap kesedaran tinggi tentang pelaksanaan kerja berpasukan di

sekolah. Kajian tersebut juga mendapati bahawa dalam menjayakan pasukan kerja di

sekolah, faktor kepimpinan pasukan merupakan faktor yang paling dominan (89.2%)

diikuti oleh faktor pengendalian konflik (78.4%) dan faktor komunkasi (67.5%).

Melalui tinjauan awal pengkaji, didapati bahawa ahli-ahli panitia KHB di

sekolah kini lebih menunjukkan kumpulan kerja daripada pasukan kerja. Mereka lebih

kepada berkongsi matlamat yang diminati iaitu prestasi keputusan pelajar daripada

berkongsi komitmen terhadap tujuan yang sama. Ini sejajar dengan pandangan

Shamsuddin (2002) dalam penulisannya yang menyatakan amalan pengurusan di

sekolah masih kurang berpusatkan kepada pasukan kerja. Menurut beliau juga, pasukan

kerja yang wujud di sekolah adalah berbentuk pasukan fungsi yang diwujudkan kerana

memenuhi tuntutan struktur organisasi. Ini juga disokong oleh Pushpalata (2003) dalam

kajiannya yang menyatakan bahawa walaupun guru-guru bekerjasama dalam panitia ada

kala mereka hanya menjadi pelaksana arahan tanpa komitmen dan kerelaan sendiri.

Menurut beliau lagi, terdapat juga ahli-ahli yang sekadar menjalankan tugasnya tanpa

memikirkan keberkesanan dan kesesuaian program.

Dapatan kajian Pushpalata (2003) juga mendapat persetujuan positif seratus

peratus yang menyatakan panitia yang bekerja secara berpasukan akan membuat

5

perancangan yang lebih baik berbanding dengan individu. Walaubagaimanapun, untuk

mewujudkan sebuah pasukan kerja yang efektif dalam panitia KHB bukanlah sesuatu

perkara yang mudah. Terdapat pelbagai kombinasai faktor yang perlu dipertimbangkan

untuk membangunkannya. Ini kerana tiada faktor tunggal untuk membangunkan

pasukan kerja yang efektif. Pengkaji-pengkaji lepas seperti Ab Aziz Yusof (2003),

Robbins (1994), Kazemark (1991), Mears dan Voehl (1994) telah menyenaraikan ciri-

ciri yang harus wujud dalam pasukan kerja dalam kajian atau penulisan mereka. Mereka

telah menekankan faktor kepimpinan yang efektif, matlamat yang jelas, komunikasi

berkesan, penglibatan dalam membuat keputusan dan penglibatan dalam menyelesaikan

masalah merupakan faktor penting yang harus wujud dalam satu pasukan kerja yang

efektif.

Intipati proses kepemimpinan ialah bagaimana tiap-tiap individu saling

bekerjasama dalam sesuatu kumpulan supaya kumpulan itu mempunyai identitinya

sendiri, berasa puas dengan prestasi pasukan dan yang penting ialah pasukan itu dapat

mencapai matlamatnya (Maimunah Ismail, 1985). Kepimpinan autokratik di mana

proses membuat keputusan dibuat oleh ketua panitia sahaja memang tidak boleh wujud

dalam panitia KHB. Hellriegel & Slocum dalam M.Vivekananda (1999) berpendapat

pekerja-pekerja yang seronok dan komited terhadap tugasnya akan bekerja

meningkatkan produktiviti. Maka kita harus memerhatikan sesuatu kumpulan itu benar-

benar gembira bekerjasama antara satu sama lain atau ada seseorang dalam kumpulan itu

didiskriminasi (Sabitha Marican, 1991). Kepimpianan yang efektif dapat mengelakkan

rasa ketidakpuasan ahli terhadap panitia KHB. Dari rasa ketidakpuasan akan

menimbulkan kekecewaan seseorang ahli panitia KHB dan seterusnya akan meninggal

panitia tersebut.

Komunikasi merupakan pemindahan idea antara manusia melalui pancaindera

seperti percakapan, pendengaran dan sebagainya (Rusinah Siron, 1997). Memandangkan

mata pelajaran KHB adalah lebih rumit daripada mata pelajaran lain kerana ia

mempunyai empat jurusan, maka komunikasi antara satu sama lain adalah sangat

penting agar silibes pengajaran dapat dijalankan dengan lancar di samping ahli-ahli

6

panitia KHB dapat menukarkan idea, komen ataupun cadangan selalu. Perkara seperti

hanya guru yang sama jurusan berhubung mesra tidak patut wujud dalam panitia KHB.

Hal-hal ini akan mengakibatkan kertas soalan ujian KHB sukar diselaraskan walaupun

hanya bahagian teras yang akan diuji bersama kerana isi pengajaran yang tidak

mengikuti silibes yang disediakan oleh ketua panitia ataupun Kementerian Pendidikan

Malaysia. Ini kerana penyusunan pengajaran topik-topik dalam KHB adalah secara

bebas dan mengikut kesukaan ahli-ahli panitia masing-masing .

Hasil kajian Mohamad Aziz (1999) telah menunjukkan sebahagian besar guru

wanita KHB menghadapi masalah untuk mengajar komponen enjin dalam teras atau

elektif KHB. Menurut beliau juga, punca utama kewujudan masalah ini adalah

kurangnya pengetahuan teori dan amali respondennya terhadap komponen enjin.

Biasanya mereka akan melangkau topik tersebut ataupun hanya mengajar dengan

sepintas lalu sahaja. Situasi meminta pertolongan daripada ahli panitia yang mempunyai

latar belakang dalam jurusan yang berkaitan untuk mengambil kelas secara sementara

jarang dijumpai. Sebenarnya, guru lelaki KHB juga menghadapi masalah sama semasa

mengajar topik-topik seperti masakan atau jahitan. Dalam situasi ini, tabiat penyelesaian

masalah bersama haruslah wujud dalam panitia KHB. Mereka haruslah meminta tolong

ahli panitia lain apabila menghadapi masalah agar proses pengajaran dan pembelajaran

boleh dijalankan dengan lebih lancar.

Apabila timbul situasi kekurangan guru KHB dalam sesuatu sekolah, guru yang

bukan opysen KHB diarah mengajar mata pelajaran tersebut. Sebenarnya hal ini akan

menyebabkan status seseorang guru KHB menjadi tercemar kerana mengajar tanpa

kemahiran tinggi. Rahmad Sukor dan Noraini (1995) telah membentangkan masalah ini

dalam Seminar Kebangsaan Pendidikan Guru (Ke 10). Maka, kerja berpasukan haruslah

wujud dalam panitia KHB supaya situasi tolong-menolong boleh diwujudkan dan

seterusnya meningkatkan kepuasan, kejeleketan dan prestasi ahli. Masalah-masalah yang

dikemukakan oleh Abu Ubaidah (1999) seperti curi tulang, cuai, datang lewat, sukar

melaksanakan arahan, tiada amanah yang biasa dijumpai dalam profesion keguruan tidak

harus diwujudkan lagi.

7

Satu masalah lagi dibentangkan oleh Rahmad Sukor dan Noraini (1995) dalam

Seminar Kebangsaan Pendidikan Guru (Ke 10) ialah isu kekurangan guru yang semakin

serius dan gawat di Malaysia. Apa yang dibincangkan oleh mereka ialah faktor utama

menyebabkan guru sekolah meninggalkan profesion keguruan atau mengambil persaraan

awal adalah kerana perasaan ketidakpuasan hati telah menjalar di sanubari guru sekolah.

Hal ini berpunca juga disebabkan kekurangan kejeleketan antara ahli panitia

mengakibatkan mereka ingin meninggalkan panitia tersebut. Sebenarnya, situasi ini juga

sama berlaku dalam panitia KHB.

Menurut hasil kajian kedoktoran Zubaidah Aman dalam Kamarian (2000),

didapati 41.5% guru di enam buah sekolah di negeri Selangor mengakui bahawa mereka

tidak mendapat kepuasan kerja dalam profesion itu. Sebanyak 23.9 % lagi menyatakan

mereka bercadang meletakkan jawatan dan 52.8% mahu bersara awal.

Maka kita boleh menganggap bahawa kebanyakan guru-guru di negeri Selangor gagal

mencapai kepuasan kerja yang tinggi. Memandangkan pencapaian peratusan lulus KHB

pada Peperiksaan Menengah Rendah (PMR) 2002 di daerah Kuala Langat ialah 94.5%

iaitu lebih rendah daripada jumlah peratusan lulus di negeri Selangor (95.32%). Maka,

pengkaji mengandaikan bahawa daerah tersebut mempunyai prestasi pencapaian yang

rendah dalam mata pelajaran KHB.

1.3 Penyataan Masalah

Menurut Gray & Starke dalam M.Vivekananda (1999), kelemahan pengurusan

akan terlindung sekiranya pekerja-pekerja bersatu hati menyokong pengurusan. Ini

menunjukkan betapa pentingnya kerja berpasukan di kalangan panitia KHB.

Walaubagaimanapun, kekuatan sesuatu pasukan boleh ditentukan oleh sejauh mana

kesepaduan (cohesiveness) ahli-ahli dalam pasukan tersebut. Berdasarkan pernyataan-

pernyataan yang dikemukakan dalam latar belakang masalah, kajian ini dijalankan untuk

mengenalpasti faktor-faktor dalaman organisasi yang mempengaruhi kerja berpasukan

dalam panitia KHB. Ini bertujuan mengenalpasti apakah sebenarnya faktor yang boleh

8

mempengaruhi kejayaaan atau sebaliknya menggagalkan kerja berpasukan, di samping

meninjau pengaruh kerja berpasukan kepada kepuasan, kejeleketan dan prestasi ahli

dalam panitia KHB di daerah Kuala Langat, Selangor.

1.4 Objektif Kajian

Kajian ini dijalankan untuk memenuhi beberapa objektif. Di antara objektif

kajian ini adalah seperti berikut:-

1.4.1 Mengenalpasti faktor-faktor dalaman organisasi (kepimpinan yang efektif,

matlamat yang jelas, komunikasi berkesan, penglibatan dalam membuat

keputusan dan penglibatan dalam menyelesaikan masalah) yang mempengaruhi

kerja berpasukan di kalangan ahli panitia KHB mengikut keutamaan.

1.4.2 Menentukan faktor-faktor lain yang mempengaruhi kerja berpasukan dalam

panitia KHB.

1.4.3 Melihat apakah tahap kepuasan, kejeleketan dan prestasi ahli dalam panitia

KHB.

1.4.4 Meninjau pengaruh kerja berpasukan kepada kepuasan, kejeleketan dan prestasi

ahli dalam panitia KHB.

9

1.5 Persoalan Kajian

Beberapa persoalan kajian berkait rapat dengan objektif kajian adalah seperti

berikut:-

1.5.1 Apakah faktor-faktor dalaman organisasi (kepimpinan yang efektif, matlamat

yang jelas, komunikasi berkesan, penglibatan dalam membuat keputusan dan

penglibatan dalam menyelesaikan masalah) yang dipersepsikan sebagai penting

untuk membentuk pasukan kerja yang efektif di kalangan ahli panitia KHB

mengikut keutamaan?

1.5.2 Apakah faktor-faktor lain yang mempengaruhi kerja berpasukan dalam panitia

KHB?

1.5.2 Apakah tahap kepuasan, kejeleketan dan prestasi ahli dalam panitia KHB?

1.6 Hipotesis Kajian

Hipotesis-hipotesis yang diuji di dalam kajian ini adalah seperti berikut:

1.6.1 Terdapat pengaruh kerja berpasukan kepada kepuasan ahli dalam panitia KHB.

1.6.2 Terdapat pengaruh kerja berpasukan kepada kejeleketan ahli dalam panitia KHB.

1.6.3 Terdapat pengaruh kerja berpasukan kepada prestasi ahli dalam panitia KHB.