Bab 9 : Warisan Kesultanan Melayu

1. Sistem Pemerintahan dan Pentadbiran2. Sistem perundangan kerajaan Melayu3. Kegiatan Ekonomi di Negeri-negeri Melayu4. Sosiobudaya

Sistem Pemerintahan dan Pentadbiran

• Maksud: cara pentadbiran dan pengurusan sesebuah kerajaan.• Negeri Melayu: Raja tunggak negara.

Pentadbiran peringkat negeri• Sultan:1. lambang kedaulatan negeri.2. kesempurnaan,kebolehan, keistimewaan.3. dibantu kerabat diraja dan pembesar.

Cara tunjuk kedaulatan 主权 :4. kemampuan melaksanakan undang-undang dengan adil.5. Kesan: jamin keamanan, kesetiaan & sokongan.6. Kukuhkan: kecemerlangan, keunggulan peribadi & kepahlawanan

sultan serta alat kebesaran.

Alat kebesaran Warna Kebesaran Alat muzik diraja

• Cap mohor diraja: mengesahkan arahan dan lambang surat rasmi kerajaan.

• tengkolok atau destar.

• kuning pada hiasan

• Payung putih = raja

• Payung kuning = anak raja

• Pertabalan raja.

• Kemangkatan raja dan kerabatnya.

• Keberangkatan raja ke balairung seri.

• Alat muzik nobat: semambu, gong, nafiri, serunai, dua gendang besar (nakara) dan dua gendang kecil (tabal).

• tidak boleh digunakan oleh rakyat

5. Bahasa dalam/ bahasa istana:

• Rakyat dilarang guna.

• Perintah sultan mestilah dilaksanakan: engkar dianggap derhaka akan kena ketulahan.

Pentadbiran peringkat jajahan & daerah

• ditadbir oleh pembesar yang dilantik terus oleh sultan melalui pemberian surat tauliah.

• taat pada sultan.• Tugas utama pembesar:I. jaga keamanan negeriII. pertahankan kedaulatan negeri.III. serahkan hasil & cukai kepada kerajaan.IV. sediakan tenaga kerja.

Pentadbiran peringkat kampung

• Tugas:Ketua kampung(penggawa/penghulu) Golongan agama

a) pungut cukai.

b) bekalkan tenaga tentera.

c) kekalkan taat setia masyarakat kampung.

d) perantara pembesar dan rakyat jelata.

a) penasihat sultan, kadi, mufti & berdakwah.

b) kendalikan pengajian agama.

c) hasilkan karya agama.

d) menjadi imam, khatib, bilal & juru nikah.

• Golongan magis :a) seperti bomoh dan pawang.

b) mahir di bidang perubatan.

c) berkebolehan menyembuhkan penyakit.

d) mengetahui khasiat akar kayu dan herba.

e) menjadi pemimpin masyarakat kampung.

Adat Perpatih Adat Temenggung

• SIAPA: Datuk Perpatih Nan Sebatang di Pagar Ruyong, Sumatera.

• BAGAIMANA: orang Minangkabau berhijrah ke Tanah Melayu, Naning & Negeri Sembilan.

• SIAPA: Datuk Ketemenggungan di Palembang, Sumatera.

• BAGAIMANA: Adat Ketemenggungan = setelah keturunan raja Palembang datang ke Melaka.

• semua negeri di Malaysia kecuali Naning & Negeri Sembilan.

• Ketua adat: mahir dalam mentafsir & melaksanakan hukum undang adat.

Sistem pemerintahan Negeri SembilanKEDUDUKAN PERANAN

Yamtuan Besar • sama peranan raja Melayu.

Undang: Ketua Luak • 4 luak: Sungai Ujong, Jelebu, Johol dan Rembau• Luak lain diperintah oleh Penghulu.• memilih Yamtuan Besar.

Lembaga: Ketua suku atau waris

• pilih Undang• jaga keselamatan & keamanan• selesaikan pertelingkahan suku• kendalikan pembahagian harta pusaka• perantara anggota sukunya dengan Undang

Buapak: Ketua perut • Setiap anggota Perut = Anak Buah.• tempat rujukan adat dan hukum.• Hidup bersuku-suku : dianggap satu keluarga.

Undang-undang adati. Peraturan berdasarkan amalan kebiasaanii. Dihafal secara turun-temurun

1. Pemerintahan bercorak autokratik.2. Kuasa tertinggi ditangan sultan atau raja.3. Peranan sultan :i. ketua pentadbirii. ketua agamaiii. simbol kedaulataniv. perpaduan rakyat.4. Sistem kekeluargaan – sebelah ibu dan ayah.5. Lelaki menjadi ketua keluarga.6. Nasab keturunan – sebelah bapa.7. Perkahwinan – hukum syarak (boleh kahwin sepupu).8. Pembahagian harta pusaka – anak lelaki9. Hukuman bertujuan memberi pengajaran10. Sultan melaksanakan hukuman. Pembesar atau penghulu melakukannya sekiranya mendapat mandat.

1. Menekankan demokrasi dan permuafakatan.2. Setiap suku mempunyai wakil3. Keputusan dibuat bersama.4. Yamtuan Besar berunding dengan Undang5. Keluarga sebelah ibu diutamakan kerana jurai ini melahirkan suku.6. Nasab keturunan – sebelah ibu.7. Perkahwinan sesama suku dilarang kerana dianggap bersaudara.8. Perwarisan harta – sebelah ibu kerana anak perempuan menjadi asas kewujudan suku.9. Hukuman bertujuan untuk pemulihan10. Undang-undang menyedarkan pesalah supaya tidak mengulang kembali kesilapan.