BAB 4BAB 4

SISTEM PERNAFASANSISTEM PERNAFASAN

Pendahuluan Pendahuluan

OksigenOksigen adalah penting dalam kehidupan. adalah penting dalam kehidupan.

Setiap sel dalam tubuh memerlukan Setiap sel dalam tubuh memerlukan oksigenoksigen bagi aktiviti metabolisma. bagi aktiviti metabolisma.

Tanpa Tanpa oksigenoksigen yang mencukupi sel-sel yang mencukupi sel-sel tidak boleh berfungsi dengan sempurnatidak boleh berfungsi dengan sempurna

DefinasiDefinasi

Sistem pernafasan ialah pengambilan Sistem pernafasan ialah pengambilan oksigen dari udara dengan menyedut oksigen dari udara dengan menyedut masuk ke dalam tubuh untuk diedarkan masuk ke dalam tubuh untuk diedarkan keseluruh tubuh badan dan proses keseluruh tubuh badan dan proses metabolisma akan berlaku di dalam sel, metabolisma akan berlaku di dalam sel, karbon dioksida disingkirkan dari tubuh.karbon dioksida disingkirkan dari tubuh.

Organ-Ogan TerlibatOrgan-Ogan Terlibat

Salur udaraSalur udara

Paru-paruParu-paru

Otot PernafasanOtot Pernafasan

Salur udaraSalur udara

Rongga hidungRongga hidung

Naso-faringNaso-faring

LarinksLarinks

TrakeaTrakea

BronkusBronkus

BronkiolBronkiol

Fungsi-fungsi salur udaraFungsi-fungsi salur udara

Berfungsi menapis, memanas serta Berfungsi menapis, memanas serta melembapkan udara yang masuk (rongga melembapkan udara yang masuk (rongga hidung), juga berkomunikasi dengan hidung), juga berkomunikasi dengan saluran eusthasia ke telinga, peti suara saluran eusthasia ke telinga, peti suara untuk mengeluarkan bunyi dan mengawal untuk mengeluarkan bunyi dan mengawal epiglotis supaya makanan tidak masuk ke epiglotis supaya makanan tidak masuk ke saluran pernafasansaluran pernafasan

Mempunyai otot-otot yang berbentuk Mempunyai otot-otot yang berbentuk gegelang bagi menetapkan bentuk dan gegelang bagi menetapkan bentuk dan saiz untuk mengawal kemasukan dan saiz untuk mengawal kemasukan dan peningkatan isipadu udara yang tetap.peningkatan isipadu udara yang tetap.

Paru-paruParu-paru

Terdapat sepasang paru-paru.Terdapat sepasang paru-paru.Paru-paru Paru-paru kanan mempunyai tiga cupingkanan mempunyai tiga cuping dan paru-paru dan paru-paru kiri mempunyai dua cupingkiri mempunyai dua cuping sahaja kerana kedudukan jantung sedikit sahaja kerana kedudukan jantung sedikit ke sebelah kiri.ke sebelah kiri.Terletak diruang Terletak diruang torakstoraks dan dilindungi oleh dan dilindungi oleh tulang rusuk, otot-otot interkosta, tulang tulang rusuk, otot-otot interkosta, tulang vertebra, otot interkosta, tulang vertebra, vertebra, otot interkosta, tulang vertebra, sternum dan selaput sternum dan selaput pelurapelura..

Terdapat berjuta-juta Terdapat berjuta-juta alveolus iaitu alveolus iaitu gelembung udara gelembung udara yang disaluti kapilari, yang disaluti kapilari, lokasi berlakunya lokasi berlakunya petukaran gas.petukaran gas.

Otot-otot PernafasanOtot-otot Pernafasan

Otot-otot interkostaOtot-otot interkosta

DiafragmaDiafragma

– Kedua-duanya Kedua-duanya berkomunikasi dengan berkomunikasi dengan otak dan sistem saraf otak dan sistem saraf untuk membantu untuk membantu pergerakan rongga pergerakan rongga toraks mengembang toraks mengembang dan menguncup.dan menguncup.

Fisiologi PernafasanFisiologi Pernafasan

Pernafasan luar (pernafasan paru-paru)Pernafasan luar (pernafasan paru-paru)– Berlaku di dalam paru-paru.Berlaku di dalam paru-paru.– Oksigen yang didapati di dalam udara dibawa Oksigen yang didapati di dalam udara dibawa

masuk ke dalam darah dan karbon dioksida masuk ke dalam darah dan karbon dioksida disingkirkan keluar.disingkirkan keluar.

– Pertukaran gas berlaku secara resapan.Pertukaran gas berlaku secara resapan.– Udara biasamengandungi lebih kurang 21% Udara biasamengandungi lebih kurang 21%

oksigen manakala tubuh manusia oksigen manakala tubuh manusia memerlukan 5% sahaja.memerlukan 5% sahaja.

Pernafasan dalam (pernafasan sel)Pernafasan dalam (pernafasan sel)– Berlaku di dalam sel-sel tubuh dimana Berlaku di dalam sel-sel tubuh dimana

oksigen digerakkan untuk proses oksigen digerakkan untuk proses metabolisma.metabolisma.

– Karbon dioksigen yang dihasilkan di dalam Karbon dioksigen yang dihasilkan di dalam sel-sel disingkirkan melalui salur darah.sel-sel disingkirkan melalui salur darah.

Pernafasan DalamanPernafasan Dalaman

Mekanisme PernafasanMekanisme Pernafasan

Tarikh nafas Tarikh nafas (inspirasi).(inspirasi).

Hembus nafas Hembus nafas (ekspirasi).(ekspirasi).

Rehat (pause).Rehat (pause).

Tarikh NafasTarikh Nafas

Satu gerakan positif, ruang toraks berkembang Satu gerakan positif, ruang toraks berkembang dan diafragma mengecut untuk menerima dan diafragma mengecut untuk menerima isipadu oksigen.isipadu oksigen.

(otot interkosta kontraks menyebabkan tulang (otot interkosta kontraks menyebabkan tulang rusuk ditarik ke arah luar, ke atas dan dari rusuk ditarik ke arah luar, ke atas dan dari depan ke belakang) depan ke belakang)

Semasa proses ini, tekanan udara di dalam Semasa proses ini, tekanan udara di dalam paru-aru menjadi kurang dan udara disedut paru-aru menjadi kurang dan udara disedut melalui salur udara.melalui salur udara.

Hembus NafasHembus Nafas

Satu pergerakan pasif, paru-paru mengucup Satu pergerakan pasif, paru-paru mengucup menyebabkan ruang toraks mengecil.menyebabkan ruang toraks mengecil.

(tulang rusuk ditarik ke bawah oleh otot (tulang rusuk ditarik ke bawah oleh otot interkosta dalam dan otot diafragma naik ke interkosta dalam dan otot diafragma naik ke atas)atas)

Semasa proses ini tekanan udara menjadi tinggi Semasa proses ini tekanan udara menjadi tinggi dan mendesak udara keluar dari paru-paru.dan mendesak udara keluar dari paru-paru.

RehatRehat

Peringkat akhir pada setiap hembusan, Peringkat akhir pada setiap hembusan, iaitu sebelum tarikan nafas yang iaitu sebelum tarikan nafas yang seterusnyaseterusnya

Kadar PernafasanKadar Pernafasan

Dewasa : 12-18 kali seminitDewasa : 12-18 kali seminit

Kanak-kanak : 15-20 kali seminitKanak-kanak : 15-20 kali seminit

Bayi : 20-30 kali seminitBayi : 20-30 kali seminit

Kadar pernafasan ini dikawal oleh pusat Kadar pernafasan ini dikawal oleh pusat pernafasan yang terletak di otakpernafasan yang terletak di otak

RumusanRumusan

Pernafasan biasa bergantung kepada :Pernafasan biasa bergantung kepada :– Kandungan oksigen dalam udaraKandungan oksigen dalam udara– Saluran udara yang tiada halanganSaluran udara yang tiada halangan– Pergerakan otot pernafasan yang sempurnaPergerakan otot pernafasan yang sempurna– Darah yang mencukupi untuk membekal Darah yang mencukupi untuk membekal

oksigen ke sel-sel tubuh badan.oksigen ke sel-sel tubuh badan.

Salur pernafasanSalur pernafasan

Berfungsi untuk menyalur, menapis, memanas Berfungsi untuk menyalur, menapis, memanas dan melembabkan udara yang masuk dan Ia dan melembabkan udara yang masuk dan Ia mengawal isipadu udara yang masuk.mengawal isipadu udara yang masuk.

Saluran pernafasan terdiriSaluran pernafasan terdiri– Rongga hidungRongga hidung– NasofaringNasofaring– LarinksLarinks– TracheaTrachea– BronkusBronkus– bronkialbronkial

Paru-paruParu-paru

Adalah struktur yang berspam mengandungi Adalah struktur yang berspam mengandungi berjuta-juta karung-karung udara (ovelus) berjuta-juta karung-karung udara (ovelus) yang halus.yang halus.Di avelus terdapat rangkaian salur rerambut Di avelus terdapat rangkaian salur rerambut yang halus dan mempunyai dinding yang nipis yang halus dan mempunyai dinding yang nipis membolehkan oksigen diserap masuk ke membolehkan oksigen diserap masuk ke dalam saluran darah dan karbon dioksida dalam saluran darah dan karbon dioksida dikeluarkan.dikeluarkan.Paru-paru orang dewasa boleh menampung Paru-paru orang dewasa boleh menampung kira-kira 6 liter udara.kira-kira 6 liter udara.Terdapat dua bahagian paru-paru kiri dan tiga Terdapat dua bahagian paru-paru kiri dan tiga bahagian di sebelah kanan.bahagian di sebelah kanan.

Otot interkosta dan diafragmaOtot interkosta dan diafragma

Kedua-dua oto ini yang membantu Kedua-dua oto ini yang membantu pergerakan rongga toraks untuk pergerakan rongga toraks untuk mengembang dan mengucup semasa kita mengembang dan mengucup semasa kita bernafasbernafas

Kandungan UdaraKandungan Udara % Udara% Udara % Pernafasan % Pernafasan MasukMasuk

% Pernafasan % Pernafasan keluarkeluar

OksigenOksigen 2121 55 1616

Karbon dioksidaKarbon dioksida 0.030.03 00 55

NitrogenNitrogen 7878 00 7878

Wap airWap air 11

Orang dewasa bernafas antara 12-18 kali seminitOrang dewasa bernafas antara 12-18 kali seminit

Kanak-kanak 15-30 kali seminitKanak-kanak 15-30 kali seminit

Bayi 20-30 kali seminitBayi 20-30 kali seminit