asas pengurusan pusat sumber sekolah

7/25/2019 Asas Pengurusan Pusat Sumber Sekolah

1/9

ASAS PENGURUSAN PUSAT SUMBER SEKOLAH

(Bahagian 1)

Olahan bebas:

Pengenalan

Pusat Sumber Sekolah (PSS) merupakan pusat perkhidmatan akses maklumat bersepadu yang

mengandungi pelbagai sumber pendidikan dalam bentuk bahan cetak, bukan cetak dan digital.

PSS perlu diurus secara sistematik dan efisyen bagi tujuan memupuk tabiat membaca, literasi

maklumat dan pembelajaran sepanjang hayat selaras dengan aspirasi Falsafah Pendidikan

Kebangsaan.

Sejarah an Hala T!j!

Pusat Sumber Sekolah bermula dengan nama khutub khanah, yang di!ujudkan oleh penjajah

"nggeris sejak a!al abad ke#$%, hanya merupakan satu sudut buku dalam bilik darjah. &amun

begitu tujuan utama khutub khanah bukanlah menyokong proses pengajaran dan

pembelajaran. 'pabila sai koleksi buku di khutub khanah meningkat dan memerlukan ruang

yang jauh lebih besar, nama khutub khanah didapati tidak lagi sesuai dan digantikan dengan

perpustakaan.

Perpustakaan pula lebih merupakan satu tempat di mana terdapat koleksi buku bagi

memenuhi keperluan pembacaan di samping pembangunan pendidikan dan bahasa murid.

Perpustakaan sekolah mula diberi perhatian pada tahun $%*an setelah adanya cadangan#

cadangan daripada Persatuan Perpustakaan Persekutuan +anah elayu ($%-) dan penerbitan

anual Perpustakaan Sekolah (School ibrary anual) untuk Kementerian Pendidikan

alaysia (KP), antaranya/

0 Koleksi buku dan bahan diletakkan di sebuah bilik khas yang dipanggil Perpustakaan

sekolah

0 1uru Perpustakaan diberi latihan pengurusan perpustakaan selama setahun di institusi yang

diperakui0 +iga jenis akhbar disediakan di perpustakaan sekolah setiap hari

0 &isbah buku dengan murid ialah $/$*

Pada tahun $%2, Surat Pekeliling "khtisas 3il. 45$%2 telah di!artakan bagi mengurangkan

beban tugas 1uru Perpustakaan. Selain itu, kursus pra#perkhidmatan dan dalam perkhidmatan


2/9

mula diperkenalkan. Pada tahun yang sama juga, Perpustakaan Sekolah telah diletakkan di

ba!ah pengurusan 3ahagian 3uku +eks, KP sehingga tahun $%24. Selepas itu, pengurusan

perpustakaan sekolah diserahkan pula kepada Perkhidmatan Perpustakaan Sekolah,

Pengurusan Sekolah, KP.

Penubuhan 6nit Perpustakaan Sekolah secara keseluruhannya telah memba!a kesan yang

mendalam terhadap pembangunan perpustakaan sekolah. enyedari hakikat baha!a

perpustakaan sekolah memainkan peranan penting dalam usaha meningkatkan kualiti

pendidikan, beberapa tindakan telah diambil, antaranya/

0 Pada tahun $%27, geran per kapita (P1) perpustakaan sekolah mula diperkenalkan bagi

tujuan pembinaan koleksi.

0 Sains Perpustakaan diintegrasi sebagai salah satu mata pelajaran dalam silibus di maktab

perguruan.

0 Pada tahun $%2%, kursus satu tahun untuk 1uru Perpustakaan di perkenalkan di aktab

Perguruan "lmu Khas, Kuala umpur.

0 Surat Pekeliling bagi memastikan terdapat ruang atau bulik disediakan bagi me!ujudkan

sebuah perpustakaan sekolah diedarkan.

0 Kursus Pengurusan Perpustakaan Sekolah 48 jam dan 78 jam diperkenalkan.

0 9a!atankuasa Pengelola Perpustakaan Sekolah Peringkat Kebangsaan dan tujuh (2)

9a!atankuasa Pengelola Perpustakaan Sekolah Peringkat &egeri di!ujudkan.

Perkembangan pesat perpustakaan sekolah dimantapkan lagi dengan penerbitan :ancangan

Pembangunan Perpustakaan Sekolah di alaysia (3lueprint For School ibrary "n alaysia)

pada tahun $%2%. :ancangan Pembangunan ini telah menggariskan beberapa asas kepada

perolehan bahan bacaan, kemudahan fiikal, sumber manusia, pengurusan dan penggunaan.

Pada tahun $%;*an, perubahan trend dalam bidang teknologi pendidikan telah meningkatkan

penggunaan bahan alat pandang dengar dalam P


3/9

Selain itu, rangkaian pusat sumber pendidikan mula di!ujudkan. >mpat (7) Pusat Sumber

Pendidikan &egeri (PSP&) iaitu di Kedah, Pahang, +erengganu dan Kelantan telah dibina pada

tahun $%;$#$%;4, dan sebanyak 48* buah Pusat Kegiatan 1uru (PK1) telah ditubuhkan pada

penghujung tahun $%;*an.

Kini semua negeri telah menubuhkan PSP& # sekarang dikenali sebagai 3ahagian +eknologi

Pendidikan &egeri (3+P&) dan bilangan PK1 telah meningkat kepada 4; buah. 'ntara fungsi

utama adalah untuk memantau pelaksanaan program PSS dan teknologi pendidikan di

peringkat negeri dan on5daerah. Pada tahun -***, KP telah melancarkan +ahun PSS (Surat

Pekeliling 3il. $*5-*** bertarikh -* 'pril -***). +ujuan utama Surat Pekeliling ini adalah untuk

menyedar dan menggalakkan semua sekolah agar mempertingkatkan usaha bagi menaik taraf

PSS. "ni adalah susulan daripada salah satu resolusi yang dibuat di Persidangan PSS Peringkat

Kebangsaan pada tahun $%%%. Pada tahun -*** juga, program Khidmat 3antu PSS dan

'nugerah PSS ?emerlang buat julung#julung kali diadakan.

"asar

=asar Pengurusan Pusat Sumber Sekolah di!ujudkan untuk memastikan Pusat Sumber

Sekolah mempunyai koleksi yang menepati pia!aian dan terkini, diurus dengan cekap dan

berkesan, dan digunakan secara optimum bagi meningkatkan kualiti proses pengajaran dan

pembelajaran. Strategi Pelaksanaan =asar PSS adalah seperti berikut/

0 emastikan Pusat Sumber Sekolah mempunyai kemudahan fiikal dan infrastruktur yang

sesuai dan memenuhi fungsi dan peranannya.

0 emastikan Pusat Sumber Sekolah mempunyai koleksi bahan yang menepati pia!ai dan

terkini.

0 emastikan Pusat Sumber Sekolah diuruskan dengan cekap dan berkesan sesuai dengan

kemajuan teknologi maklumat masa kini.

0 emastikan Pusat Sumber Sekolah diuruskan oleh 1uru Perpustakaan dan edia yang

menepati syarat kelayakan dan kriteria yang ditetapkan dalam pekeliling semasa.

0 emastikan Pusat Sumber Sekolah sentiasa meningkatkan usaha untuk melaksanakan akti@itipenggalakan membaca dan literasi maklumat dalam meningkatkan kualiti proses pengajaran

dan pembelajaran.

#isi


4/9

elahirkan masyarakat alaysia yang berilmu, beretika, mengamalkan pembelajaran

sepanjang hayat, membuat keputusan berasaskan ilmu pengetahuan dan menyumbang ke arah

pembangunan negara.

Misi

enyediakan maklumat bagi membolehkan !arga sekolah berfungsi secara berkesan dalam

masyarakat maju berasaskan maklumat dan pengetahuan. PSS melengkapkan murid dengan

kemahiran pembelajaran sepanjang hayat untuk hidup sebagai rakyat yang bertanggungja!ab.

Obje$%i&

0 enyediakan perkhidmatan dan sumber pembelajaran dalam pelbagai format bagi

membolehkan semua !arga sekolah menjadi pengguna maklumat yang efektif dan pemikir

yang kritis

0 enyediakan perkhidmatan secara bertanggungja!ab, adil dan saksama kepada semua

!arga sekolah

0 eningkatkan tahap pencapaian murid dalam pembacaan, literasi maklumat, pembelajaran,

penyelesaian masalah dan kemahiran +eknologi aklumat dan Komunikasi (+K)

0 elahirkan indi@idu bestari yang mengamalkan pembelajaran sepanjang hayat


5/9

ASAS PENGURUSAN PUSAT SUMBER SEKOLAH

(Bahagian ')

Olahan bebas:

Peranan

0 Pusat "lmu

0 Pusat Penemuan

0 Pusat Pengajaran dan Pembelajaran

0 Pusat Pengajaran

0 Pusat Profesional

0 Pusat Aubungan asyarakat

!ngsi

0 erancang dan mengurus perolehan bagi membina koleksi yang komprehensif, seimbang dan

kemas kini yang selaras dengan keperluan kurikulum dan memenuhi keperluan !arga sekolah.

0 enyediakan kemudahan dan perkhidmatan akses maklumat bagi kegunaan indi@idu atau

kumpulan.

0 emberi panduan dan kemahiran kepada !arga sekolah berkaitan proses carian, penghasilan

dan penggunaan maklumat.

0 enyediakan kemudahan, peralatan dan bahan supaya sentiasa dalam keadaan baik dan

berfungsi.

0 enjalin perkongsian pintar dan rangkaian strategik dengan pelbagai agensi untuk

meningkatkan kualiti perkhidmatan.

Piaaian PSS

Pia!aian PSS adalah berdasarkan dokumen berikut/

0 +he School ibrary anifesto/ +he School ibrary in +eaching and earning for 'll ("F' 5

6&>S?B, -***)

0 +he "F' 5 6&>S?B School ibrary 1uidelines (-***)Pia!aian ini disediakan bertujuan/

0 me!ujudkan Pusat Sumber Sekolah (PSS) yang memenuhi spesifikasi

0 memastikan PSS diurus secara sistematik dan berkesan

0 memantapkan PSS sedia ada ke arah PSS yang berkesan

0 menjadi garis panduan bagi semua PSS di alaysia


6/9

Kriteria PSS yang menepati pia!aian adalah seperti berikut/

0 Pers*nel

PSS perlu diurus oleh personel yang terdiri daripada kumpulan profesional dan sokongan yang

berkelayakan, terlatih, mahir dan proaktif yang bertanggungja!ab dalam merancang dan

mengurus PSS. Pengurusan dan pentadbiran PSS diketuai oleh 1uru Perpustakaan dan edia

(1P).

0 Ke+!ahan i,i$al

PSS perlu dilengkapi dengan kemudahan fiikal yang sesuai dan kondusif bagi memastikan

perkhidmatan yang berkesan dan menjadi tarikan kepada pengguna. Sebarang perancangan

bagi meningkatkan kemudahan fiikal perlu mengambil kira pertambahan koleksi,

perkhidmatan, penggunaan dan personel.

0 Pe+bang!nan K*le$si

PSS perlu menyediakan koleksi yang berkualiti, sesuai, seimbang, kemas kini dan memenuhi

keperluan !arga sekolah. PSS perlu menggunakan teknologi terkini dalam pengurusan

perolehan bahan termasuk pengesanan, pemilihan, pembelian dan pendokumentasian koleksi.

PSS perlu menyimpan dan mengurus sumber#sumber ilmu

yang dihasilkan oleh !arga sekolah untuk menggalakkan perkongsian idea, ilmu dan

pengalaman. 'kti@iti semakan stok dan pilih buang perlu dilaksanakan dari semasa ke semasa

bagi menjamin kualiti koleksi.

0 Per$hi+a%an

PSS perlu menyediakan perkhidmatan yang dapat memenuhi keperluan maklumat !arga

sekolah. Perkhidmatan yang disediakan perlu cepat, berkesan dan dapat menjangka keperluan

pengguna. +eknologi maklumat dan komunikasi terkini perlu digunakan secara maksimum

dalam meningkat dan mempelbagaikan perkhidmatan.

0 Pr*gra+ an A$%i-i%i

Program dan akti@iti PSS merupakan satu keperluan dalam proses pendidikan bagi memenuhi

aspirasi Falsafah Pendidikan Kebangsaan. Program dan akti@iti yang dirancang perlu

memperkembangkan lagi potensi indi@idu secara menyeluruh dan bersepadu bagi


7/9

meningkatkan kepekaan murid terhadap kepelbagaian ilmu dan budaya. Program dan akti@iti

yang dilaksanakan mestilah mengambil kira dan memenuhi kehendak kumpulan sasar yang

berbea.

0 Per$*ngsian Pin%ar

PSS perlu menjalin kerjasama dengan agensi luar sama ada kerajaan atau s!asta bagi

me!ujudkan rangkaian untuk memudahkan perkongsian sumber maklumat dan bahan, bertukar

pendapat, meningkatkan profesionalisme dan meningkatkan pengetahuan .

0 Peng!r!san Keangan

PSS perlu mempunyai sumber ke!angan yang mencukupi bagi memastikan kemudahan dan

perkhidmatan yang disediakan dapat memenuhi keperluan !arga sekolah dan mencapai

objektif PSS.

0 Penilaian

Prestasi PSS perlu sentiasa dipantau dan dinilai untuk menentukan strategi bagi mencapai

objektif PSS. Penilaian penting kerana dapatan dan hasilnya akan membantu dalam

perancangan dan penentuan strategi pembangunan PSS akan datang.

Hala%!j! PSS "i Mala.sia

Program dan halatuju PSS di alaysia adalah sejajar dengan perkembangan "?+ masa kini.

PSS kini bukan hanya terdiri daripada bahan cetak semata#mata (buku, surat khabar, jurnal,

majalah) malah merangkumi bahan berbentuk elektonik dan digital (course!are, e#bahan,

edu!eb +C, e#book, audio book, e#jurnal, ne!spaper online).

Arah Aliran PSS Se!nia

3erdasarkan buku#buku ilmiah, jurnal ikhtisas, perbincangan dalam persidangan dan

pemerhatian semasa la!atan sambil belajar ke luar negara, terdapat sekurang#kurangnya lima

(8) arah aliran PSS seperti berikut/0 Li%erasi Ma$l!+a% (Information Literacy) diberi penekanan dalam sistem pendidikan. iterasi

aklumat adalah satu kemahiran menentukan bila maklumat tertentu diperlukan, kebolehan

mencari dan memperolehi maklumat dalam apa jua format dan menggunakan maklumat

tersebut dengan berkesan. emandangkan kemahiran ini


8/9

adalah lanjutan daripada kemahiran perpustakaan, tanggungja!ab memperkembangkan

iterasi aklumat di sekolah adalah tanggungja!ab bersama 1P dan guru matapelajaran.

0 PSS memainkan peranan utama dalam melaksanakan Pr*gra+ Gala$an Me+ba/a di

sekolah. 9usteru, PSS perlu membina koleksi bahan bacaan tambahan (33+) yang berkualiti

dan pelbagai bagi menarik minat membaca dan seterusnya amalan pembelajaran sepanjang

hayat.

0 PSS adalah sebahagian daripada rang$aian +a$l!+a% se!nia (global information network)

yang berpeluang mengakses dan mencapai maklumat merentas sempadan dan masa.

0 Penga!%*+asian PSS dilaksanakan bagi mempercepatkan tugastugas rutin seperti

pemerosesan bahan, pengkatalogan, pencarian maklumat atas talian (BP'?) dan pinjaman

bahan. Kini tumpuan diberikan kepada pengurusan pengautomasian berasaskan !eb.

aklumat bibliografi dan koleksi digital sesebuah PSS boleh dikongsi

dan diakses merentas sempadan dan masa (ubiquitous library).

0 PSS diuruskan oleh beberapa personel sepenuh masa yang mempunyai d!i kelayakan

ikhtisas iaitu bidang Pendidikan dan Kepustaka!anan5 Pengurusan aklumat. "ni

membolehkan mereka memberi perkhidmatan yang lebih cekap dan berkesan.

-.$- G!r! Per0!s%a$aan an Meia (GPM)

=alam usaha untuk memantap dan memajukan lagi sistem pendidikan Kementerian Pelajaran

alaysia (KP) sentiasa memberi penekanan yang se!ajarnya dalam pelaksanaan pelbagai

program dan akti@iti berkaitan PSS. Sehubungan itu, melalui aksud 3ekalan 7$ KP (37$),

setiap sekolah telah diperuntukkan seorang 1P sepenuh masa.

0 Peranan GPM

1P berperanan penting menyokong @isi dan misi sekolah, membangunkan PSS dan menilai

keberkesanan PSS. 3eliau juga perlu bekerjasama dengan pentadbir dan guru untuk

merancang pelan perancangan PSS dan menyokong pelaksanaan kurikulum. 1P mempunyai

pengetahuan dalam pengurusan sumber pendidikan dan pengurusan maklumat. 1P

mengetuai dan bekerjasama secara kolaboratif dengan guru dalam merancang dan melaksana

program literasi maklumat. 1P juga berperanan dalam me!ujud, membina, mempromosi dan

menyokong program galakan membaca di sekolah.

0 Senarai T!gas

i. erancang dan mengajar atapelajaran antara hingga ; !aktu seminggu.

ii. erancang dan melaksanakan dasar dan program tahunan PSS bersama#sama

pengetua, kakitangan PSS, guru dan murid sekolah.


9/9

iii. erancang dan mengurus belanja!an tahunan PSS bersama 9K Kurikulum Sekolah.

i@. erancang pemerolehan dan pembinaan koleksi yang komprehensif, seimbang dan

kemas kini.

@. erancang dan melaksanakan Program Kemahiran aklumat dan perkidmatan PSS

yang dapat menyokong pelaksanaan P

asas pengurusan pusat sumber sekolah

Documents