02 tugasan bahagian b

7/31/2019 02 Tugasan Bahagian b

1/12

1

1.0 PENGENALAN

Kedudukan bahasa melayu hari ini jelas mencerminkan masyarakat penggunanya yang

sedang mengalami pembangunan pesat. Dalam proses pembangunan ini, kita tidak sunyi

daripada menemui segala macam perkara baharu dalam perkembangan bahasa melayu.

Dalam keadaan seperti ini jelas kelihatan perkembangan pesat dalam bahasa melayu,

sehingga ramai penuturnya yang berasa kecewa apabila melihat perubahan tersebut yang

telah membawa kepada implikasi tertentu dalam usaha mengembangkan bahasa melayu

(Jeniri, 2005). Menurut Abdullah (2007), implikasi ini lebih disedari oleh ahli-ahli bahasa

serta bagi mereka yang mahir dalam bahasa melayu tentu tidak akan timbul sebarang

masalah tetapi bagi mereka yang tidak mahir dalam bidang ini, aspek kesalahan

penggunaan tatabahasa menjadi suatu perkara yang membimbangkan. Menurut Chai

Chuen (2007), salah satu saluran yang baik untuk memperbaiki keadaan ini ialah melalui

sekolah. Guru-guru perlu mempunyai pengetahuan yang luas dan mendalam tentang

aspek tatabahasa dari segi fonologi, morfologi, sintaksis, semantik, gaya dan kaedah

mengajarkannya. Sehubungan dengan itu, tugasan ini memerlukan penulis untuk

menjelaskan dan menghuraikan permasalahan yang wujud tentang kesalahan penggunaan

tatabahasa oleh murid di bilik darjah, sama ada dalam lisan mahupun penulisan. Bagi

menyelesaikan permasalahan ini, dua bidang utama yang wujud daripada tatabahasa perlu

olah dengan terperinci iaitu bidang morfologi dan sintaksis. Oleh yang demikian, penulis

akan menghuraikan konsep tatabahasa dan menganalisis empat kesalahan penggunaan

tatabahasa oleh murid di dalam bilik darjah supaya matlamat utama untuk menyelesaikan

permasalahan dalam tugasan ini dapat diselesaikan melalui penulisan ilmiah.


2/12

2

2.0 KONSEP TATABAHASA

Dalam menghuraikan konsep tatabahasa kita tidak dapat lari daripada menyentuh

pendapat-pendapat ahli-ahli bahasa. Menurut Robin (1971) pula menyatakan bahawa

tatabahasa merupakan suatu yang menitik beratkan struktur uturan pertuturan atau

penulisan dan dengan penggolongan serta pengkelasan unsur-unsur pertuturan yang

berulang-ulang berdasarkan rumus-rumusnya. Bagi A. Koutsaudas (1969) tatabahasa

ditakrifkan sebagai suatu alat yang menggunakan untuk menghasilkan ayat-ayat yang

betul (Chai Chuen, 2007). Menurut Siti Hajar (2008) tatabahasa ialah peraturan-peraturan

bagaimana sesuatu perkataan dibentuk dan bagaimana perkataan itu bergabung dengan

perkataan-perkataan lain untuk menghasil ayat-ayat yang gramatis. Menurut Tatabahasa

Dewan, aspek tatabahasa menyentuh kepada dua sudut, iaitu melibatkan cara perkataan

dibentuk daripada bunyi-bunyi bahasa dan cara perkataan disusun menjadi ayat. Huraian

di peringkat perkataan disebut morfologi, manakala huraian di peringkat ayat disebut

sintaksis.

2.1 Morfologi Dan Sintaksis

Kita harus faham bahawa secara umumnya tatabahasa dalam bahasa Melayu

mencakupi dua bidang, iaitu morfologi dan sintaksis (Nik Safiah et al., 2003).

Morfologi ialah bidang yang mengkaji struktur, pembentukan kata dan golongan

kata. Mengkaji struktur kata bermaksud binaan bunyi yang dihasilkan oleh alat-

alat pertuturan manusia dan menjadi unit bahasa yang berguna (Abu Bakar,

1983). Manakala, mengkaji pembentukan kata dan golongan kata merangkumi

unit tatabahasa sama ada tunggal atau hasil daripada pengimbuhan, penggandaan,

atau pemajmukkan sesuatu kata. Sintaksis pula merupakan satu cabang ilmu

bahasa yang mengkaji bentuk, struktur, dan binaan atau konstruksi ayat (Chai

Chuen, 2007). Sintaksis bukan sahaja mengkaji proses pembinaan ayat tetapi juga

hukum-hukum yang menentukan bagaimana perkataan disusun dalam ayat

(http://ms.wikipedia.org/wiki/Tatabahasa_bahasa_Melayu) .
http://ms.wikipedia.org/wiki/Tatabahasa_bahasa_Melayuhttp://ms.wikipedia.org/wiki/Tatabahasa_bahasa_Melayu


3/12

3

Morfologi: kajian tentang kata dan pembentukan kata, kelas kata danimbuhan.

Sintaksis: kajian tentang pembentukan ayat.

3.0 ANALISIS KESALAHAN PENGGUNAAN TATABAHASA OLEH MURID DIDALAM BILIK DARJAH

Kesalahan pengunaan tatabahasa ialah sesuatu bentuk atau binaan atau penggunaan

bahasa yang tidak menepati tatabahasa. Binaan yang dimaksudkan itu, meliputi binaan

ayat, klausa, frasa dan perkataan. Walaupun jenis kesalahan yang dinyatakan sedikit

sahaja, tetapi sebenarnya setiap jenis itu meliputi pelbagai sub-jenis. Ada beberapa

kesalahan penggunaan tatabahasa oleh murid di bilik darjah yang meliputi aspek

penguasaan bahasa (Money et al., 2004; Aini, 2007). Walau bagaimanapun, analisis

kesalahan penggunaan tatabahasa dalam kalangan murid di bilik darjah ini hanya

menjurus kepada dua bidang tatabahasa iaitu morfologi dan sintaksis. Seperti yang telah

dinyatakan tadi bahawa jenis kesalahan yang dinyatakan sebenarnya meliputi pelbagai

sub-jenis. Sub-jenis kesalahan penggunaan tatabahasa yang akan disentuh dalam bidangmorfologi ialah kesalahan pembentukan kata dan kesalahan penggunaan aspek kata.

Manakala, Sub-jenis kesalahan penggunaan tatabahasa yang akan disentuh dalam bidang

sintaksis adalah kesalahan penggunaan aspek frasa dan kesalahan penggunaan aspek ayat.

3.1 KESALAHAN PEMBENTUKAN KATA

3.1.1 Sebutan

Kesalahan penggunaan tatabahasa yang sering dilakukana oleh murid di dalam

bilik darjah adalah kesalahan sebutan. Terdapat kesalahan sebutan dalam

kalangan penutur bukan melayu untuk kata-kata seperti rume (rumah), datu


4/12


5/12

5

3.2 KESALAHAN PENGGUNAAN ASPEK KATA

3.2.1 Kesalahan penggunaan imbuhan

Imbuhan ialah unit-unit bahasa yang diimbuhkan pada kata dasar yang

menyebabkan perubahan makna nahunya. Imbuhan merangkumi bentuk-bentuk

terikat seperti awalan, akhiran, sisipan dan apitan. Dalam Bahasa Melayu, proses

pembentukan kata banyak melibatkan pengimbuhan (Nik Safiah et al., 2003; Siti

Hajar, 2008). Oleh itu, banyak kesalahan bahasa yang dibuat oleh murid-murid

berhubung dengan penggunaan imbuhan.

Dalam ayat di bawah, penggunaan imbuhan apitan meN an menyalahi

imbuhan pada kata dasar baca. Kata kerja ini perlu menerima imbuhan awalan

meN- iaitu membaca dan mendengar untuk membentuk kata kerja aktif

transitif yang memerlukan objek sebagai pelengkap maksud iaitu bacaan Al -

Quran. Kata bacaan ditambah supaya ayat tersebut lebih gramatis.

Jadual 2: menunjukkan kesalahan tatabahasa kerana murid kerana tidak

mengimbuhkan kata kerja dasar.

SALAH BETUL

Saya suka membacaan dan

mendengaran Al-Quran.

Saya suka membaca dan mendengar

Al-Quran.

Saya mahu kongsi cerita. Saya mahu berkongsi cerita.

Awalan beR- dalam ayat di atas perlu diimbuhkan pada kata kerja

kongsi untuk membentuk kata kerja aktif transitif yang memerlukan objek

sebagai pelengkap maksud iaitu cerita.


6/12

6

3.2.2 Kesalahan penggunaan kata hubung

Kata hubung ialah sejumlah perkataan yang bertugas menghubungkan dua binaan

ayat atau lebih sehingga menjadi satu bentuk ayat yang berlapis yang dikenali

sebagai ayat majmuk (Siti Hajar, 2008). Terdapat tiga jenis kata hubung iaitu kata

hubung gabungan dan, kata hubung pancangan relatif yang dan kata hubung

komplemen bahawa. Berdasarkan jadual 3, murid didapati tidak menggunakan

kata hubung dengan baik.

Jadual 3: murid didapati tidak menggunakan kata hubung

SALAH BETUL

Dia ialah budak yang rajin, dia suka

tolong mak memasak.

Dia ialah budak yang rajin dan suka

menolong emak memasak.

Murid melakukan kesalahan tatabahasa kerana tidak menggunakan kata

hubung gabungan dan dalam ayat di atas. Kata hubung dan perlu untuk

menghubungkan dua klausa ayat di atas. Selain itu, murid turut melakukan

kesalahan pada kata kerja tolong dan kata nama mak. Di dalam jadual 4, murid

didapati mengulang kata hubung dan sebanyak dua kali.

Jadual 4: murid didapati mengulang kata hubung dan sebanyak dua kali.

SALAH BETUL

Keluarga saya baik dan ramai dan lucu. Keluarga saya ramai, baik dan lucu.

Kata hubung dan perlu digunakan sekali sahaja dalam ayat di atas bagimenghubungkan klausa yang sama tara sifatnya iaitu Keluarga saya ramai,

Keluarga saya baik dan Keluarga saya lucu.


7/12

7

3.3 KESALAHAN PENGGUNAAN ASPEK FRASA

Menurut Nik Safiah et al. (2003), dari sudut nahu, frasa boleh terdiri daripada satu

perkataan atau beberapa perkataan yang boleh berfungsi sebagai konstituen dalam

binaan ayat. Binaan ayat dasar dalam bahasa Melayu terdiri daripada dua

konstituen utama, iaitu subjek dan predikat. Menurut Siti Hajar (2008), Unsur-

unsur yang membentuk dua konstituen utama ayat-ayat dasar bahasa Melayu

adalah seperti frasa nama, frasa kerja, frasa adjektif dan frasa sendi nama. Murid-

murid juga didapati melakukan kesalahan dalam aspek frasa.

3.3.1 Kesalahan penggunaan frasa nama

Frasa nama ialah binaan yang dari sudut nahu boleh terdiri daripada satu

perkataan atau beberapa perkataan yang boleh berfungsi sebagai satu konstituen

dalam binaan ayat. Dalam binaan frasa nama, satu perkataan bertindak sebagai

inti bagi seluruh frasa nama sementara perkataan lain merupakan penerang kepada

inti tersebut. Di dalam jadual 5 dan jadual 6, murid didapati melakukan kesalahan

frasa nama.

Jadual 5: Kesalahan penggunaan frasa nama

SALAH BETUL

Itu kumpulan ada pengikut ramai Kumpulan itu ada ramai pengikutnya


SALAH BETUL

Itu negara ada banyak musim. Negara itu ada banyak musim


8/12

8

Frasa nama Itu negara dalam ayat di atas tidak tepat kerana unsur

penerang iaitu Itu mendahului unsur inti iaitu negara. Oleh itu, binaan frasa

nama yang tepat ialah Negara itu. Jadual 7 juga menunjukkan kesalahan

penggunaan frasa nama.


SALAH BETUL

Saya mempunyai adik seorang laki-laki.

Saya mempunyai seorang adik lelaki.

Frasa nama adik seorang dalam ayat di atas tidak tepat kerana unsur

penjodoh bilangan iaitu seorang harus menjadi penerang jumlah kepada frasa

nama iaitu adik lelaki. Oleh itu, binaan frasa nama yang tepat ialah seorang

adik lelaki. Kata laki-laki digantikan dengan lelaki berdasarkan sistem ejaan

baharu.

3.3.2 Kesalahan penggunaan frasa kerja

Menurut Siti Hajar (2008), frasa kerja ialah binaan yang boleh terdiri daripada

satu perkataan atau lebih dan kata intinya ialah kata kerja. Kata kerja terdiri

daripada kata kerja transitif dan tak transitif. Kata kerja transitif mesti diikuti oleh

objek serta unsur-unsur lain manakala kata kerja tak transitif boleh hadir

bersendirian atau diikuti oleh satu atau sederetan perkataan. Kesalahan

penggunaan frasa kerja adalah seperti yang dinyatakan di dalam Jadual 8.

Jadual 8: Kesalahan penggunaan frasa kerja

SALAH BETUL

Kakak memiliki sangat cantik kereta. Kakak memiliki kereta yang sangatcantik.


9/12


10/12

10

3.4.1 Kesalahan ayat tunggal

Yang berikut merupakan kesalahan penggunaan aspek ayat di dalam Jadual 10.

Jadual 10: Kesalahan penggunaan ayat

SALAH BETUL

Saya nama Anas Nama saya Anas

Konstituen subjek (frasa nama) dalam ayat di atas tidak tepat kerana unsur

penerang mendahului unsur inti. Oleh itu, frasa nama yang tepat dalam ayat ini

ialah Nama sebagai unsur inti dan saya sebagai unsur penerang. Kesalahan

dalam ayat di atas juga berlaku disebabkan gangguan bahasa ibunda atau bahasa

kedua murid. Murid menggunakan struktur ayat bahasa Inggeris iaitu My name

yang diterjemahkan sebagai Saya nama dalam bahasa Melayu.


11/12

11

4.0 RUMUSAN

Dapatlah dirumuskan bahawa dua bidang utama yang wujud daripada tatabahasa perlu

olah dengan terperinci iaitu bidang morfologi dan sintaksis. Konsep tatabahasa sangat

penting untuk difahami agar pengguna bahasa tidak melakukan sebarang kesalahan

penggunaan tatabahasa. Selain itu, tugasan ini memerlukan penulis untuk menjelaskan

dan menghuraikan permasalahan yang wujud tentang kesalahan penggunaan tatabahasa

oleh murid di bilik darjah, sama ada dalam lisan mahupun penulisan. Kesalahan yang

sering dilakukan oleh murid yang telah dianalisi terbahagi kepada empat aspek iaitu

kesalahan pembentukan kata, kesalahan penggunaan kata, kesalahan penggunaan aspek

frasa dan kesalahan penggunaan aspek ayat yang tergolong dalam dua bidang tatabahasa

iaitu bidang morfologi dan sintaksis.

(2009 Patah Perkataan)


12/12

12

RUJUKAN

Abdullah Hassan, (2007). Linguistik Am: Siri Pengajaran dan Pembelajaran Bahasa Melayu.

Kuala Lumpur: PTS Profesional Publishing Sdsn. Bhd.

Abu Bakar Hamid (Drs), (1983). "Morfologi" dalam Rencana Linguistik (penyunting Dr.

Abdullah Hassan). Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka.

Amat Johari Moain, (1985). Pembentukan Kata dan Istilah, dalam Dewan Bahasa dan Pustaka

Aini Haji Karim. (2007).Analisis kontrastif dan analisis kesalahan bahasa: Antara hipotesis dan

realiti. Prosiding Seminar Tahunan Jabatan Bahasa Melayu dan Linguistik II

(SETALING), 2, 212-225.

Daftar Ejaan Rumi Bahasa Malaysia, (1984). Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka.

Jeniri Amir, (2005). Bahasa Melayu mudah dipelajari, tetapi sukar dikuasai. Jurnal Dewan

Bahasa. Jilid 5(4).

Lee Chai Chuen, (2007). Analisis kesilapan sintaksis di kalangan pelajar Melayu dalampembelajaran bahasa Mandarin. Tesis sarjana yang tidak diterbitkan. Kuala Lumpur:

Universiti Malaya.

Money, J. N. J. S., (2004). Kesalahan bahasa dalam karangan murid Tamil yang mempelajari

bahasa Melayu di sekolah menengah. Tesis PhD. yang tidak diterbitkan. Serdang:

Universiti Putra Malaysia.

Nik Safiah Karim, Farid M. On, Hashim Hj. Musa & Abdul Hamid Mahmood, (2003).

Tatabahasa dewan edisi baharu. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka.

Siti Hajar Abdul Aziz, (2008).Bahasa Melayu 1. Shah Alam: Oxford Fajar Sdn. Bhd.

http://khairuddin3838.tripod.com/Frasa_Nama.htm\

http://ms.wikipedia.org/wiki/Tatabahasa_bahasa_Melayu
http://khairuddin3838.tripod.com/Frasa_Nama.htm/http://ms.wikipedia.org/wiki/Tatabahasa_bahasa_Melayuhttp://ms.wikipedia.org/wiki/Tatabahasa_bahasa_Melayuhttp://khairuddin3838.tripod.com/Frasa_Nama.htm/

02 tugasan bahagian b

Documents