Falfasah Pendidikan Teknik & Vokasional

SEJARAH KESULTANANMELAYU MELAKAWARISAN KESULTANAN MELAYU MELAKA DALAM NEGERI-NEGERI MELAYU DARI SEGI EKONOMI

1

Kesultanan Melayu Melakadiasaskan olehParameswaradi antara tahun1400hingga tahun1403Kedudukan yang strategik iaitu berada di selat Melaka yang membawa kepada kemajuan ekonomi MelakaMencapai zaman kegemilangan pada abad ke-15 dan mempunyai pengaruh yang kuatMeletakkan asas yang kukuh kepada sistem ekonomi masyarakat melayu tradisi.Nama Melaka diambil sempena nama sebatang pokok,tempat parameswara bersandarwujud sebagai sebuah pelabuhan yang agak besar sekitar 1403 masihi.PENGENALANwujud sebagai sebuah pelabuhan yang agak besar sekitar 1403 masihi

Berkembang maju disebabkan oleh:Kedudukan selat Melaka sebagai lalulintas timur dan barat.Tiupan angin monsun yang menentukan panduan dan arah pergerakan pedagang/kapal.Pelabuhan entrepot pengumpulan penyaluran dan pertukaran barang dagangan.Kemudahan fizikal dan material yang disediakan di pelabuhan Melaka

Ekonomi Melaka

Ekonomi negeri-negeri melayu Mengamalkan ekonomi sara diri-keperluan sendiri sahajaMelakukan aktiviti ekonomi : pertanian, penternakan,perlombongan dan memungut hasil hutanPerdagangan berkembang selepas kegemilangan MelakaMenjalankan ekonomi komersial selepas kedatangan British

Warisan Ekonomi MelakaPertanian/penternakan

Hasil hutan Timbangan/sukatan

cukai

Perdagangan

Mata wang

perlombongan

Perkapalan

Telah wujud perdagangan sebelum kegemilangan Kesultanan melayu Melaka-berkembang maju setelah Melaka menjadi pusat perdagangan di Nusantara.Buktinya, beberapa pelabuhan telah berkembang maju,Contohnya, empayar Johor-riau, pelabuhan Kedah, Kuala Terengganu dan Kota Bahru.Wujud satu kelas perdagangan yang kuat dan mantap-kegiatan import dan eksport, pemilikan modal, perkapalan yang besar dan berteknologi tinggi.Perdagangan

PEDAGANG

BARANG DAGANGANBARANG DAGANGAN DARI LUAREropahCinaIndiaArabEmas, timahHasil hutan seperti damar, rotan, Rempah, lada hitam, TembikarKapasKain sutera

SambunganNegeri-negeri melayu mewarisi kegiatan perdagangan maritim dan antarabangsaSistem mata wang juga diperkenalkan dan digunakan di negeri-negeri MelayuSistem pembayaran cukai juga diguna pakaiTerdapat sistem timbangan dan sukatan yang digunakan di pelabuhan dan kehidupan seharianWarisan daripada Undang-undang Laut Melaka dan Undang-undang Melaka dalam bidang ekonomi- perdagangan, dsb

PERKAPALANMasyarakat melayu sangat mahir dalam bidang perkapalan sejak zaman pro-sejarah lagiKegemilangan Melaka membawa kepada pembelian kapal-kapal dagang yang sangat bermutuPembuatan kapal juga berkembang majuIanya diwarisi oleh negeri-negeri melayuIni membuatkan aktiviti perdagangan semakin maju dengan penggunaan kapal-kapal yang besar dan berteknologi tinggi

SambunganKapal-kapal itu berlayar ke tempat-tempat lain untuk berdagang. Sejak abad ke-15, kapal-kapal melayu telah berlayar sehingga ke pantai Koromandel.Pada abad ke-16, kapal-kapal Johor banyak mengunjungi pelabuhan Van DonPada abad ke-17, kapal-kapal dari terengganu tiba di pelabuhan Pho-hienHal ini menunjukkan kegiatan perkapalan yang dijalankan begitu meluas

Gambar atas: replika Jong Gambar bawah:Perahu yang digunakan untuk memunggah barang

Mata Wang

Sebelum zaman Kesultanan Melayu Melaka, aktiviti perdagangan dijalankan melalui sistem barter.Selepas kegiatan perdagangan berkembang, sistem barter tidak lagi digunakan.Digantikan dengan penggunaan wang primitif berbentuk siput Cowrie dan kepingan logam atau syilingPada abad ke-15, Melaka telah memperkenalkan sistem mata wang di Tanah Melayu.

JOHORWang EmasUnit: Kupang, MasWang Timah:Katun. TerengganuWang EmasUnit: KupangWang timahUnit: pitis dan jokohKELANTANWang EmasUnit: Kijang, Dinar matahari atau mas kupang dan pohon pitisN.Sembilan, Pahang, Selangor, dan PerakWang TimahUnit:Jongkong tampang

KedahWang TimahUnit:Berbentuk ayam sabungWang Emas:kupang, Dinar, darham (perak)Mata wang

Jokoh

Dinar

Pohon katun

CUKAIDua jenis cukai diperkenalkan:Cukai rasmi (custom duties)Cukai tidak rasmi (berbentuk hadiah)Hasil cukai digunakan untuk membangunkan kawasan masing-masingTerdapat juga hasil cukai yang digunakan oleh pembesar dan juga rajaPemungut cukai dan segala yang berhubung dengan cukai adalah dibawah tanggungjawab penghulu bendahari

Timbangan dan sukatanSukatan digunakan untuk mengukur isipadu sesuatu bendaTimbangan digunakan untuk mengukur berat barangan ukuran digunakan untuk mengukur jarak dan keluasanContohnya, di Kedah, unit relung digunakan untuk mengukur keluasan tanah.Unit-unit sukatan ini digunakan di Melaka dan juga negeri-negeri melayu yang lain.

Timbangan dan Sukatan

Bahan yang ditimbang/sukatUnit Timbangan/sukatanAlat timbangan/sukatanBerasRempahBijih timah

EmasPerakBarang wangianpermataKaulCupakGantang

TahilkatiDacing

Perlombongan

Negeri-negeri Melayu kaya dengan galian seperti bijih timah, emas dan perak Galian ini pada asalnya ialah barang dagangan dan kemudiannya mempunyai nilai untuk dijadikan mata wang. Kawasan lombong emas yang terawal ialah di Kuala selinsing. Menjalankan kegiatan melombong secara tradisional dan kecil-kecilan.

pelombongKawasan melombongCara melombongTerdiri daripada orang melayu (lelaki dan wanita)Pemilik lombong ialah pembesar seperti Ngah Ibrahim,Long JaafarPerak: Lembah Kinta, LarutN.Sembilan: Sungai ujong, LinggiSelangor: Sg. Bernam,Sg.SelangorMendulangMelampanLombong Siam (Penggalian lubang sedalam 3-4 meter )

melampan

mendulang

Sambungan..Sewaktu zaman Kesultanan Melaka, timah digunakan sebagai barang dagangan dan mata wangMenyebabkan perlombongan bertambah pesatPada abad ke-16, permintaan yang tinggi dari pedagang Eropah-untuk membuat rumahBerkembang semakin pesat pada abad ke-19 setelah meletusnya Revolusi PerindustrianDiambil alih oleh British

PERTANIAN:Berbentuk sara diriSumber tanaman yang utama ialah padiTanaman lain ialah sayur-sayuran, buah-buahan dan ubiPertanian tertumpu di kawasan yang subur, biasanya di tebing-tebing sungaiKeperluan hidup petani bersifat sederhana dan lebih mementingkan keperluan asas

Pertanian dan Penternakan

Sambungan

Terdapat dua jenis padi yang ditanam:Padi sawahPadi huma (bukit)Padi sawah biasanya ditanam di kawasan yang rendah.Contohnya: dataran di Kedah dan KelantanPadi huma ditanam di kawasan tinggi dan lereng-lereng bukit-kawasan pedalamanBiasanya diusahakan oleh kumpulan orang asli seperti Semai dan Temiar.

Haiwan ternakan: lembu, itik, kerbau kambing, ayamDiusahakan secara kecil-kecilan, untuk keperluan sendiriSelalunya diusahakan oleh golongan petaniTujuan:BahanMakanan, membajak sawah, menarik kayuPENTERNAKAN

Hasil HutanNegeri-negeri melayu terkenal sebagai sumber hutanContohnya:Rempah-ratusKayu-kayanRotanDamarBarangan ini dijual di pasar Juga ditukar untuk mendapatkan keperluan asas (kain, garam)

Sambungan

Dari hutan juga mendapatkan bahan api, atap rumah, daun-daun untuk membuat bakul dan menganyam tikarPengumpul utama hasil hutan ialah orang Melayu dan orang AsliMenjadi pengeluar barangan untuk perdagangan di pelabuhan MelakaDiteruskan selepas kejatuhan MelakaContohnya: di Johor (gading gajah, pinang kering, Terengganu (rotan) dan Pahang (kapur Barus)

Berburu

Selain sumber flora, binatang juga diburu di dalam hutanContoh Binatang yang diburu ialah:KancilGajahAyam hutanTujuannya ialah menambahkan sumber makanan dan diperdagangkanBinatang yang paling bernilai ialah gajahDigunakan untuk pengangkutan golongan pemerintah

Gajah digunakan untuk mengangkut barangan dan sebagai pengangkutan golongan pemerintah

Kerajaan Melayu Melaka telah membentuk satu pemerintahan yang agung serta mewujudkan dasar pembentukan budaya politik melayu. Melaka telah meletakkan asas yang kukuh kepada aspek ekonomi masyarakat melayu tradisi.Selepas dari zaman kegemilangan Melaka, masyarakat melayu tradisi telah mengalami proses disintegerasi.Namun demikian, warisan kerajaan Melayu Melaka tidak terhapus oleh perubahan bahkan ia dikekalkan sehingga hari ini sebagai lambang yang penting dalam ekonomi NegaraKesimpulan

RUJUKANAbdul Rahman Abdullah. 2000. Sejarah dan tamadun Asia Tenggara sebelum dan sesudah pengaruh islam. Kuala Lumpur. Utusan publications & distribution Sdn. Bhd. Ruslan Zainuddin. 2003. Sejarah Malaysia. Shah Alam, Selangor Darul Ehsan. Fajar Bakti Sdn Bhd.Zainal Abidin bin Abdul Wahid, Khoo Kay Kim, dll. 1992. Malaysia-warisan dan perkembangan. Kuala Lumpur. Dewan Bahasa dan Pustaka.Muhammad Yusoff Hashim. 1990. Kesultanan Melayu Melaka. Kuala Lumpur. Dewan Bahasa dan PustakaAhmad Jelani Halimi. 2006. Perdagangan dan perkapalan melayu di Selat Melaka: abad ke-15 hingga abad ke-18. Kuala Lumpur. Dewan Bahasa dan PustakaHairol Anuar HJ Mak Din. 2009. Sejarah Malaysia 1400-1969: satu evolusi. Bangi. KUIA.

Terima kasih