puisi bahasa bali.docx

29
Paid Tiang Paid tiang tindakan batisé Ngalahin ukudan sasihé Ngipekin kalah Sisan-sisan kenehé suba kacamputang Pakpak katelahang Apanga tusing taén buin Ngurimik ipit ngumbar kita Paid tiang makejang Ngejohin sasih Ané tusing taén bakatang Paid tiang makejang Nguberin sasih Ané tusing taén gelahang Camput mapaid Telah-telahang kauluh. olih : I Wayan Paing

Upload: ivan-effendy

Post on 21-Oct-2015

3.291 views

Category:

Documents


5 download

DESCRIPTION

Kumpulan berbagai puisi bahasa bali

TRANSCRIPT

Page 1: Puisi Bahasa Bali.docx

Paid Tiang

Paid tiang tindakan batiséNgalahin ukudan sasihéNgipekin kalahSisan-sisan kenehé suba kacamputangPakpak katelahangApanga tusing taén buinNgurimik ipit ngumbar kitaPaid tiang makejangNgejohin sasihAné tusing taén bakatangPaid tiang makejangNguberin sasihAné tusing taén gelahangCamput mapaidTelah-telahang kauluh.

olih : I Wayan Paing

Page 2: Puisi Bahasa Bali.docx

NGANTOSANG

Di betén muncuk lalangé lanyingNyungéngét ngantosang ulungan ia i capungAné paling tusing nepukin sunutan mulihKletik-kletik suaran detikPamargin Ida Betara Kala tatar alonNyaksiang patongosan tiangé diniBengong mapaliat samahPakukékkak kéék-kéékMunyiné i katak mapag sasihBuin nepukin tiang diniYapin atiban suba liwat patemoné maluDini, padidiTiang ngantosangLayuné ya i lalangNgulungang kulesan capungé né aptiang

olih : I Wayan Paing

Page 3: Puisi Bahasa Bali.docx

PAWAYANGAN

Ring kletakan suaran cempalaSané kakilit bebatélan gendérKayonané mapolahSakadi gunungé rubuhSakadi suryané anincap gunungSakadi paksiné anglayangSakadi tukéné anyudRi tatkala sanghyang ringgitTedun ring sajeroning pawayanganSangkaning pangastitin ki dalangRumasa titiang ring padéwékanTan bina sakadi wayangSemeng sanja lemah petengBuduh paling ngulurin kalanguanLipia ring uripé cendekKayonané gelisan matancebKasineb antuk gegunemanKija mangkin pacang ruruh ki dalangDamar bléncongé sampun padem

Jakarta, Agustus 2007

olih : IDG Palguna

Page 4: Puisi Bahasa Bali.docx

SINOM-SINOMAN WREDA

Puniki carita kalintang nistaindik wang lingsirsinoman wreda dané kasengguhapan nguni kocap kasudipinaka tameng papacek gumi

Mangkinipun i sinoman wredanandang idup kalara-laratan pasanak brayanyabran rahina nyliksik bulusaha ngapé-apé jagaté wayahmajalaran tembang mawarni pinunas:déwa ratu sang hyang embangkedeh titiang mangastitii ratu sang ngawiwenanguripé sané asikimangkin meled titiang ngaptimangda i ratu mapuwusledang bancut urip titiangapan tan malih kasidimangda pupututang titiang dadi jatma

Cendek tembang danéI sinoman wredaNanging teges pinunas ipunJakti singsal minab pupuhéSangkaning tuwuhé nampekin sanjaNanging sira ugi jagi uratiMapidabdab indik tembangRing ulu atinéSané kalintang sungkawa

(Beh, i guwak pasliwer gaok-gaokMapi-mapi duta hyang yamadipatimapengarah ring jagat sadayawénten manusa mapag pralaya)

Page 5: Puisi Bahasa Bali.docx

LALANG

gerimis sané ulung ngapuaninggih punika krunasané ngamedalang girangsané ngicénin liangsané nungkulang galangsané nyayangang lalangnulekep ring sidakepan pertiwinguntulang ragapinaka saksi sasih makiré kalimapinaka saksi bunga sampun kembangpinaka saksi semeng janten nyemenganlan, lalang nyarengintan paucap apisanan

olih : Pande Kurniawan

Page 6: Puisi Bahasa Bali.docx

Kanti Bendan Ngidang Buka Kene?sanja ne ento

iraga pedaduan

metimpal surya

ane suba leleh menjalan

ngedum anget jak dua

surya ne ngelutin

kanti bendan ngidang buka kene?

surya engseb mepamit 

to ada ujan

mara teka belusan

angin ne di duri

gegeson nguberin

Page 7: Puisi Bahasa Bali.docx

Jumahtembok bata barak

apit lawang 

rurunge ngelut mesra

ditu menep kedis crucuk

di duur punyan waru di muncuk

adekeh kangen di hati?

bias-bias dingin di pemesuan

padang-padang lan lelumutan

tetep satia uli pidan

nimpalin,

pedaduan

kangen,

rindu,

mesawang dingin

Page 8: Puisi Bahasa Bali.docx

Di Semengdi semeng

mengkeb angin

nyaru -nyaru ningalin

bunga mawa ne kembang

metimpal dingin

sepi nyelisik ngintipin

i bunga mawa nedeng kembang

miik ne ngalub, megantung di ambara

dingin tetep satya nimpalin

ah, surya bangun kapupungan

uliah ujan ibi peteng

angin, mawa, dingin, lan sepi

nyuryakin.

Page 9: Puisi Bahasa Bali.docx

SujatiDi gumine

ada ane madan sujati

sujati ane madon seken

sujati ane mabunga jujur

sujati ane mabuah patut

Nanging

sujati bisa dadi guyu

masebeng layu mamua kala

ulian artha ulian kama

ulian rupa ulian loba

Nah, engken jani carane

miara ne madan sujati

apang tetep punyane

madon seken

mabunga jujur

mabuah patut

Tuah abesik laksanane

dasarin ben keneh

dasarin ben papineh

ane suci kedas nirmala

uling ati

Page 10: Puisi Bahasa Bali.docx

Bukit Duur Pasihangin dingin nyibak bukit

ada kedis makaber ngindang

ombake uber-uberan

merebut niman bibih pasih

langit mesaput awan putih

metimpal surya ne mengkeb

ngelek ati ngedengang raga

i kedis ngindang negehang

nyujuh langit duur bukit

ngejohin

bias-bias batu putih

ne ngelimurang hati

kesir-kesir angin pesisi

nyibak bukite majujuk pedidi

nimpalin pasih melah tur bersih

kapal-kapal rapi mebaris

ngelut anget bangkiang pasih

amed, hidden paradise of bali

tetep di hati 

Page 11: Puisi Bahasa Bali.docx

Petengada bulan teka

nundun bintang

bangun kapupungan

di sandikala

munyin jangkrike ngerisik

pejalan angin alon

kampih di pasirepan

di petenge bintang luas

ngepik sari bungan waru

di duur bukit

Ah, petenge megantung

di bibih bulan

ngorahang rindu

Page 12: Puisi Bahasa Bali.docx

Damar Langitdi langit

ada damar

ngae galang

pejalan keneh

galang papineh

yen sedek paling

kapetengan

di jalanan

de jejeh

tetep jalan ne pageh

mulih

diapin je peteng

diapin je sipeng

nu ada ditu tegeh

di baduur di keneh

damar langit

Page 13: Puisi Bahasa Bali.docx

RatihRing tengahin telaga

sasih ngambil rupa

nari ratih

kedas tur putih

damar langit ne ngemit

sayan ngulayang ring ambara

doh, saking bhuana

napike Nari Ratih tan patujon?

ngemit asmara ring tengahin telaga jiwa

Page 14: Puisi Bahasa Bali.docx

Paid TiangPaid tiang tindakan batise

Ngalahin ukudan sasihe

Ngipekin kalah

Sisan-sisan kenehe suba kacamputang

Pakpak katelahang

Apanga tusing taen buin

Ngurimik ipit ngumbar kita

Paid tiang makejang

Ngejehin sasih

Ane tusing taen bakatang

Paid tiang makejang

Nguberin sasih

Ane tusing taen gelahang

Camput mapaid

Telah telahang kauluh

Page 15: Puisi Bahasa Bali.docx

KalaLelampahan ne galak

Mata nengeng tangkah poleng

Caling renggah nagih makpak

Kala

Biuta di gumi maya

Mamirat wong tan padosa

Sing magoba jelema

Tan bina care raksasa

Kala

Saje ye kala

Matingkah care dewa

Lemuh suara pageh semaya

Nanging tuara ada ape

Ah, ngudiang nguyutin kala

Depang suba buka keto

Inget jalan karmapala

Sing je doh teken prana

Page 16: Puisi Bahasa Bali.docx

Pak Pik PukPak, Prak, pak, pak, pak

Punyan cempaka mabunga ngrempiak

Miik ne ngalub warna ne petak

Dadi tolih nanging sing dadi jemak

Yen jemak I Meme ngopak

Pik, prik, pik, pik, pik

Ada pengina ngajak pitik

Gelah ne I Kaki Tekik

Pitik nemnem nu cenik-cenik

Nanging lacur sing dadih idih neng besik

Puk, Pruk, Puk, Puk, Puk

Jani kel luas ngalih blauk

Ngalih blauk sambil ngaba tiuk

Ke carik ne I Kaki Angkuk

Madak pang liu maan ngejuk

Page 17: Puisi Bahasa Bali.docx

SiepPeteng dedet cara tengai tepet

tendas sakit kolongan seret

kuluk ngongkong jelema ngomong

sing nyak siep

sing nyak menep

mirib bungut sing matekep

jek siep... siep.. siep!!!

Page 18: Puisi Bahasa Bali.docx

BukitBengong

Bengong dini pedidi

Di duur bukit

Di beten langit

Sanje ne pingit

Ningil

Nengil tiang ditu

Di duur bukit batu

Medesir angin nimpalin

Sepi ne ada di hati

Surya ne anget

Sanje ne pingit

Sing ngidang ngilangin

Sepi ne ada di hati

Joh sawat peningalan 

Nerawang nembus awan

Tan kerasa

Ngetel yeh peningalan

Anget

Minab Sang Hyang Surya

Wantah saksi dini

Tiang pedidi

Page 19: Puisi Bahasa Bali.docx

Bunga Di AtiOlih : Bliyanbelog

Yan tolih melahang

Nak mula cara pragina

Lengen lantang batis dawa

Bangkiang rengkiang cara biola

Ngae kenehe uyang paling

Yan tolih melahang

Nak mula cara penyanyi

Munyi halus nelusuk ati

Paras ayu buka selebriti

Sing taen absen kaipiang

Bajang jegeg gadis kampung

Diapain kampung nak mula ayu

Ayu saking tengahin ati

Sampurna sakadi bunga

Miik ngalub ngebekin gumi

Bajang jegeg gadis bali

Sing ada ne ngidang nyaingin

Sing ada ne ngidang matuhin

Ayu paras ayu budi

Nyihnayang gadis bali sujati

Ilang suba ragu di ati

Nyingakin paras ayu sekadi dewi

Saking langit turun ke mayapada

Miik ngalub bunga swarga loka

Page 20: Puisi Bahasa Bali.docx

PengengOlih : Bliyanbelog

(I)

Jeg kenkenang kaden buin

Keneh-kenehang tusing bakatang

Apa ane anggon mragatang

Apa ane anggon nyalanang

Sing beneh ben minehang

Jeg kenkenang kaden buin

Suba kenahang suba bakatang

Suba jalanang sing nyak patutang

Suba pragatang sing nyak kangguang

Kenkenang buin

Pragatang suba jani neked dini

Sing nyak buin wake ngenehang

Sing nyak buin wake nyalanang

Pegat ked dini

Page 21: Puisi Bahasa Bali.docx

Paripurna (Puisi Bali)Olih : Pande Kurniawan

(i) sabayantaka

nyalanang sané prasida mabuat

disubané kabaktayang

olih gelis rahinané, ngulengan apanga

prasida kamanahin, diastun cutet

wénten parilaksanané sané kasumbungan

pradé galahé nemonin kasujatianné

Page 22: Puisi Bahasa Bali.docx

Paripurna (Puisi Bali)Olih : Pande Kurniawan

(ii) tusing ngidang ngelidin

ada galah né ajak majajal

makerahin encén sané patut utamayang

laut, samian layuné kembang

kambang tusing bani ngimbang

krana seselé sakadi

gula pait, ngéncolang ngecapang pajalané

égar, disubané konyangan

encah sambrag, pangawak ala ayuning rahinané

né patut lakar tohin

wantah pangantosan pepet pahing rahina anggarkasihé

Page 23: Puisi Bahasa Bali.docx

Sasih KapatYan sasih kapat rauhSabeh arang kapanggihinnangingke, rikala punapiBlabure membah ngebekin tlabah

Yan sasih kapate rauh Kapuke pada mangundangmangulayang ring ambaranecerik kelih, pada girang malayanganRing langite, katon bungah mawarna-warni

Yang sasih kapate rauhtur makta daatan sabehgadunge kedek ngakakmentik mlilit ring tarune

Malih ipun i sekar jepunsekare bet ngrembunkaton asri, ngulangunin manah

Anake lingsir pecah mabaosyan sasih kapate rauhmakta cirisabehe arangkapuke pada mangindanggadunge mentik mlilitjepune asub mabungablabure rauh maranin

Olih : I Made Swastika

Page 24: Puisi Bahasa Bali.docx

PustakaJantung satmaka atiRing ati pralinggan WidhiMparabhawa Sang Hyang Siwa SujatiSang Hyang Siwa pinaka WidhiNgrasuk ring sarining tatua sujatiSengka kaulatiSantukan genahe singid

Jantung satmaka atiRing ati Sang Hyang Siwa MalinggaNgalinggain sastra utamaSastra wahana tatuaTatua mapupul jeroning pustakaPustaka sarana sekalaNgruruh daging sastra utamaMadasar adnyana wimala

Ati satmaka jantungIda Sang Hyang Widhi asung Mpaica satra adi luhungLuung titiLuung pangancanPara jana pada luungSangkaning sastra adi luhung

Yening ngruruh kaweruhanPunika mapupul ring perpustakaanPerpustakaan jantung kaweruhanJantung peplajahan kadiatmikaanJantung pendidikan Tatua SusilaMapan sekancan pustakaKalingganan dening Sang Hyang SiwaMraga Guru Swadhyaya.

Olih : I G. Manda 

Page 25: Puisi Bahasa Bali.docx

Tupeng BujuhKipekane rengas,Kipekan-kipekan matabuh bangras,Tandangne dengang,Tandang ess batis ningkang,Paliatne sengap,Paliat-paliat ulap-ulap,

Nyledet anak luh, pasti bayau jaruh,Nyledet anak muani, masebeng paling bani,Nyledet anak cerik, ngae kraik-kraik,Nyledet jero mangku, ye.... ampura tu!

Bungut bujuh, nyiup roko ya matajuh,Gembelan tekek, menek motor kipak-kipek,Malaku monyer, tan bina buka nener,Payu labuh, enjok-enjok ngusap peluh

Ah, ento tuah ngae banyol,Yang tan banyol, sinah dengang rengas ngawi tukas,Tandang lan tangkep kadi truna sarat pangarep,Sumanget, rumaket, ngembras, lan bangras

Sakewala, sira ke ya I Tupeng Bujuh?

Olih : I Gusti Bagus Weda Sanjaya

Suara Saking Curastana

Page 26: Puisi Bahasa Bali.docx

Saking sunia ingsun ngandikaMareng kita para trunaYowana, sang ngambel agung dharma...

Ingsun wantah sang suniaSuniata tan parupaNanging boya tanpa yas...

Ingsun tan marupaReh sang atma tan kabanda maha bhutaPejah ring ranangganaNgamargiang dharma nindihin mahardika

Ingsun boya tanpa yasaYasa nira ring jagat mahardikaNgaptiang jaya IndonesiaPinaka panagara sane tan kabanda...

Yadian nira boya sang Cura utamaKadi Tri Yuda Sakti dahating parinamaNanging saking iriki, saking stana druwen niraIngsun jaga ngandika, ngawedar suara tan parupaMogi kita, sang yowana utamaSida ngagungang panagaraNindihin PancasilaNgulati ajeg mahardika

Olih : I Gusti Bagus Weda Sanjaya

Jendela KayunI riki ring sor jendelane,Tiang melengok ngaksinin sang surya sane magisir ka

Page 27: Puisi Bahasa Bali.docx

bucun galah,umbarane barak nyanggra sandikala sane rauh magpaginwengi,nutdutin manah sane katepisin rasa kangen,kangen teken munyin rerama, kangen teken embahanpitresnan rerama,

ejoh dini tiang manongos, ngisinin raga antuk widya,mangda maguna, dados sundih ring kulawarga,yadiastun sunarnyane remrem nganging setata ngangetin,Ngukir kenyem bangga ring cangkem rerama,

Suryane engseb ninggalin lawat i punyan waru,Sanghyang Bayu budal tan ngesirin kampid i paksi malih,jendelane kasineb, i paksi maparama santi,Om Shanti, Shanti, Shanti, Om

Olih : Sang Made Tresna Wicaksana