TAJUK: PERSEPSI GURU SENI TERHADAP PERLAKSANAAN OBJEKTIF

PENDIDIKAN SENI VISUAL SEKOLAH MENENGAH DI KAWASAN

MERLIMAU, MELAKA.

1. Pengenalan

Objektif kurikulum ditentukan dengan berdasarkan kepada beberapa kriteria yang

dikira dapat mewujudkan suatu kurikulum yang bermanfaat kepada pelajar. Antara kriteria-

kriteria yang digunakan untuk menentukan kurikulum sekolah ialah matlamat individu,

masyarakat, dunia dan sarwajagat.

Objektif sesuatu kurikulum digubal berdasarkan matlamat kurikulum, dan matlamat

kurikulum pula telah disediakan berdasarkan tujuan. Maka tujuan, matlamat dan seterusnya

objektif saling berhubungkait dan perlu difahami oleh pendidik dengan jelas sebelum

merancang sesuatu pengajaran.

Dalam pengajaran dan pembelajaran Pendidikan Seni Visual (KBSM) telah dirancang

dengan teratur, kemas dan berubah mengikut keperluan semasa atas usaha Pusat

Perkembangan Kurikulum, Kementerian Pendidikan Negara. Sukatan Pelajaran Pendidikan

Seni Visual ini mengandungi Matlamat, Objektif, Organisasi Kurikulum dan Kandungan.

(Rujuk Sukatan Pelajaran Kurikulum Bersepadu Sekolah Menengah Pendidikan Seni Visual,

2000).

2. Latar belakang masalah

Keberkesanan pengajaran dan pembelajran boleh ditingkatkan sekiranya guru dapat

memahami kemampuan dan persepsi diri terhadap objektif yang terkandung dalam sukatan

pelajaran. Maklumat yang diperolehi boleh digunakan untuk memperbaiki pengajaran diri

dan seterusnya berjaya mencapai hasrat negara untuk muncul sebagai negara maju menjelang

tahun 2020.

Angelo dan Cross (1993) menyatakan bahawa terdapat pelbagai kaedah yang boleh

digunakan oleh penyelidik untuk mendapatkan maklumat dari subjek kajian. Antara kaedah

yang boleh digunakan untuk memperolehi maklum balas ialah temu bual, soal selidik dan

pemerhatian. Dalam kajian ini penyelidik telah menggubah satu set soal selidik berdasarkan

sukatan pelajaran pendidikan seni visual untuk mengukur domain persepsi guru seni terhadap

objektif pendidikan seni visual sekolah menengah. Selain daripada itu, kaedah temu bual dan

pemerhatian turut digunakan untuk mendapat maklumat yang lebih kukuh dan tepat.

3. Pernyataan Masalah

1. Apakah persepsi guru-guru seni terhadap kefahaman objektif Pendidikan Seni Visual?

2. Sejauh manakah objektif Pendidikan Seni Visual dilaksanakan semasa P&P?

3. Adakah pencapaian akedemik, pengalaman mengajar dan kekerapan menghadiri

kursus seni mempengaruhi kefahaman objektif?

4. Bagaimana sesuatu objektif boleh menjelaskan matlamat dalam membentuk insan

yang seimbang dan harmonis dari segi JERI?

4. Hipotesis kajian

1. Tidak terdapat perbezaan yang signifikan antara kefahaman objektif dengan

pencapaian akademik guru seni.

2. Tidak terdapat perbezaan yang signifikan antara kefahaman objektif dengan

pengalaman mengajar dalam mata pelajaran Pendidikan Seni Visual.

3. Tidak terdapat perbezaan yang signifikan antara kefahaman objektif dengan

kekerapan menghadiri kursus seni.

5. Kepentingan kajian

Kajian yang dijalankan ini sedikit sebanyak memberi gambaran tentang pelaksanaan

objektif Pendidikan Seni Visual di sekolah-sekolah kawasan Merlimau. Dapatan kajian dapat

memberi makluman kepada Kementerian Pendidikan dan pentadbiran sekolah menilai tahap

perlaksanaan objektif di sekolah supaya tindakan susulan boleh diadakan.

6. Skop kajian

Merlimau merupakan kawasan yang terletak di bahagian selatan negeri Melaka. Di

sini terdapat empat buah sekolah menengah kebangsaan iaitu SMK Seri Makota, SMK Dang

Anum, SMK Dato Abdul Rahman Yakub dan SMK Sungai Rambai. Jumlah bilangan guru

yang mengajar mata pelajaran seni visual adalah 15 orang iaitu 11 (73.3%) orang guru lelaki

dan 4 (26.7%) orang guru perempuan. Kesemua guru adalah berbangsa Melayu. Pencapaian

akademik bagi sampel guru dapat dikategorikan kepada 2 kumpulan iaitu Diploma 6 (40%)

orang dan Sarjana Muda 9 (60%) orang. Pengalaman mengajar guru seni di kawasan

Merlimau adalah berbeza-beza iaitu kurang dari 2 tahun 3 (20%) orang, 2-5 tahun 3 (20%)

orang, 6 – 10 tahun 1 (6.7%) orang, manakala pengalaman mengajar lebih dari 10 tahun 8

(53.3%) orang. (Rujuk lampiran 3)

7. Definisi Istilah

7.1 Objektif

Objektif ialah perkara-perkara yang jelas tentang tingkah laku yang dapat dibuat oleh

murid-murid untuk menunjukkan sesuatu yang telah dapat dipelajari. Ia merupakan hasil

pengajaran yang dijangkakan dan bukan prosesnya. Menurut Kamarudin Hj. Husin (1989)

dalam bukunya yang bertajuk Pedagogi 3 telah menerangkan bahawa objektif mengandungi

tiga unsur yang penting. Pertama, ia menekankan perlakuan yang dikehendaki daripada

murid-murid sebelum berakhirnya pelajaran. Kedua, syarat-syarat yang diperlukan bagi

perlakuan itu dan ketiga, peringkat pencapaian minimum yang harus diperolehi.

7.2 Perbezaan di antara Tujuan, Matlamat, Objektif

Menurut I.K. Davies (1976) dalam Objectives in Curriculum Design, definisi

‘Tujuan’ ialah “kenyataan am yang cuba memberi bentuk dan arahan kepada kehendak-

kehendak yang lebih terperinci pada masa akan datang… Tujuan adalah titik permulaan. Ia

merupakan satu idea, suatu cita-cita, dan suatu arah untuk dituju.”

Dalam pendidikan, perkataan ‘matlamat’ kadang-kadang disamakan dengan objektif

am. Jika perkataan tujuan di atas ialah tujuk arah, perkataan matlamat pula akan memberi

penerangan mengenai arah itu. Oleh kerana tujuan merupakan satu idea, maka matlamat

merupakan pecahan-pecahan mengenai idea itu. Menurut C.D. Cavert (1974) dalam An

Approach to the Design of Mediated Instruction, definisi ‘matlamat’ ialah “matlamat ialah

kategori dan peringkat am tingkah laku yang telah dipelajari dalam satu bahagian

pembelajaran. Objektif ialah penyataan spesifik mengenai gerak balas (response) penuntut

(iaitu tingkalaku) yang telah dirancangkan. Matlamat memberi pemerian tentang tingkah laku

penuntut secara am.” Dengan itu, matlamat ialah peringkat am tingkahlaku, manakala

objektif ialah peringkat khusus tingkah laku. Objektif ialah satu kenyataan berkenaan dengan

apa yang boleh dilakukan oleh murid-murid hasil daripada pengajaran dan pembelajaran. Ia

boleh dikategorikan ke dalam beberapa jenis antaranya ialah implisit, eksplisit, tingkah laku

dan ekspresif.

Apabila seseorang guru membuat keputusan untuk mengajar, dia perlulah

memutuskan beberapa isu penting. Guru berkenaan perlu memilih isi pelajaran yang

berkaitan, kaedah pengajaran yang sesuai dan prosedur penilaian yang berkaitan dengan

objektif pengajaran yang telah ditetapkan. Apa yang dilakukan oleh guru adalah untuk

mencipta satu persekitaraan ,yang bertujuan untuk menghasilkan perubahan tingkah laku

yang diharapkan. Ini dilakukan melalui interaksi antara guru dengan murid secara individu

atau kumpulan, menggalakan interaksi sesama murid, atau menggalakan interaksi murid

dengan bahan pengajaran. Mengikut Krathwohl (1971), proses pendidikan bermakna

mengadakan satu siri persekitaran yang membolehkan murid untuk mempelajari tingkah laku

baru, memperbaiki atau menghapuskan tingkah laku semasa, dan melatih tingkah laku ini

hingga ke tahap dia berupaya mempamerkannya ke satu paras yang memuaskan di bawah

keadaan tertentu. Pernyataan objektif pengajaran merupakan satu perihalan tingkah laku, iaitu

pelajar diharap dapat mempamerkannya dengan agak tekal. Oleh sebab peranan objektif

pengajaran amat penting dalam proses pengajaran, perhatian serius perlulah diberikan.

7.3 Persepsi

Persepsi merupakan tanggapan seseorang tentang sesuatu perkara setelah orang itu

mengalami perkara yang dimaksudkan. Setelah membuat analisis sama ada secara spontan

atau sebaliknya, satu idea terbentuk di dalam pemikirannya tentang perkara berkenaan.

Persepsi tidak semestinya betul atau salah secara mutlak. Baird (1986) menganggap

perbezaan persepsi adalah sesuatu yang dijangkakan. Persepsi adalah satu proses kognitif

yang dilakukan oleh seorang individu untuk memberi makna kepada persekitarannya.

7.4 Guru

Page (1977) dalam International Dictionary of Dictionary of Education telah

mendefinisikan guru sebagai seseorang yang mengajar, terutamanya seseorang yang diupah

oleh sesebuah sekolah untuk mengajar. Good (1959) mentakrifkan guru sebagai seseorang

yang telah mengikuti kurikulum profesional di sesebuah institusi rasmi dengan tujuan unuk

membimbing, mengarah pengalaman pembelajaran pelajar dalam institusi pendidikan, sama

ada kerajaan ataupun swasta.

8. Matlamat dan objektif Pendidikan Seni Visual

Matlamat Pendidikan Seni Visual Sekolah Menengah adalah untuk membentuk

keperibadian generasi Malaysia yang celik budaya, mempunyai nilai-nilai estetik yang tinggi,

imaginatif, kritis, kreatif, inovatif. Kandungan kurikulum berupaya membantu murid

meningkatkan rasa kesyukuran terhadap Tuhan, menghargai keindahan alam persekitaran,

keindahan seni dan warisan bangsa serta dapat menyumbang ke arah pembangunan diri,

keluarga, masyarakat dan negara, selaras dengan hasrat FPK.

Tokoh-tokoh Pendidikan Seni seperti Efland (1977) telah menghuraikan 3 komponen

utama yang dijadikan matlamat dan objektif Pendidikan Seni, iaitu yang melibatkan

perkembangan individu, warisan budaya dan seni dalam masyarakat. Mcfee (1961)

mengatakan objektif Pendidikan Seni untuk membentuk tingkah laku dan meningkatkan

kepekaan terhadap persekitaran dan alam. Feldman (1972) mengariskan objektif Pendidikan

Seni sebagai mengenal dunia sekitar, belajar bahasa seni tampak, mengkaji kepelbagaian

bahasa seni tampak dan menguasai teknik-teknik pendidikan seni.

Kesemua objektif yang dikemukakan mempunyai perbezaan dan persamaan, namun

apa yang terpenting ialah ia dirancang berdasarkan matlamat dan berkeupayaan membentuk

generasi yang sejajar dengan hasrat pembangunan negara.

9. Kepentingan objektif dalam mata pelajaran pendidikan seni visual

Objektif penting dan berfaedah kepada pembinaan ujian sebagai panduan untuk

menentukan isi dan arah yang perlu ditekankan.

Objektif melewati kandungan mata pelajaran Pendidikan Seni Visual, ini bukan

bermakna kandungan tidak penting, tetapi sekadar kandungan tidak menjadi matlamat akhir.

Kandungan merupakan cara atau landasan untuk menulis objektif pengajaran. Berdasarkan

objektif yang ditulis, guru dapat merancang kaedah dan peralatan yang releven dan sesuai

untuk keperluan pelajar.

Popham (1969) mengemukakan pendapatnya tentang kepentingan kenyataan objektif

dalam pengajaran. Menurut beliau mutu pengajaran tidak akan meningkat tanpa penggunaan

objektif tingkah laku. Pendapat ini disokong oleh Mager (1971).

10. Objektif Pendidikan Seni dalam beberapa domain

Matlamat Kurikulum Pendidikan Seni Visual sejajar dengan kehendak FPK dalam

aspek interlek, emosi, jasmani dan rohani, maka sekurang-kurangnya terdapat empat jenis

objektif tingkah laku yang tertera dalam kesemua (sepuluh) objektif. Keempat jenis objektif

tingkah laku ialah Kognitif, Afektif, Psikomotor dan Rohaniah. Pendekatan ini juga

diperkenalkan sebagai pendekatan perkembangan menyeluruh. Menurut Keneeth M. Lansing

(1971), terdapat tiga domain utama dan menjadikan fokus dalam mata pelajaran seni visual

iaitu:

i. Domain Kognitif: Ilmu yang berkaitan dengan gubahan, prosedur, sejarah dan

aplisiasi, estetika serta seni dalam kehidupan (dalam Iberahim Hassan 2001). B.S. Bloom

(1965) telah menemukakan taksonomi objektif kognitif yang merangkumi pengetahuan,

kefhaman, aplikasi, analisis, sintesis dan penilaian. Ia mementingkan perkembangan potensi

pelajar dari segi interlek. Mazlan Mohamad (1997) dalam bukunya yang bertajuk Pendidikan

Seni 2: Kurikulum Pendidikan Seni telah menerangkan buku Planning Art Education – in the

Middle/ secondary School of Ohio, yang dikeluarkan oleh State of Ohio Department of

Education 1977, mengambarkan hubungan antara tujuan, matlamat, objektif, pendekatan dan

aktiviti. Aras pencapaian objektif dipadukan daripada taksonomi domain kognitif, ia bukan

sahaja merupakan alat pengukur terhadap pencapaian pelajar tetapi boleh dijadikan sebagai

aras berbicara.

ii. Domain Afektif: Suatu aspek yang berkaitan dengan nilai, sikap, minat,

keperihatinan, pertimbangan, menghargai warisan dan mempunyai sahsiah yang baik. (dalam

Iberahim Hassan 2001). Manakala D. R. Krathwohl (1965) mengatakan domain ini

mementingkan perkembangan emosi dan perasaan.

iii. Domain Psikomator: Memupuk kepada pertumbuhan kemahiran dalam

pergerakan atau gerak balas yang boleh terbentuk melalui aktiviti pengajaran dan

pembelajaran, meningkatkan kualiti koordinasi antara mata, tangan , otot dan mental. (dalam

Iberahim Hassan 2001). Objektif ini dikemukakan oleh Simpson (Kapfer, 1965) ia

mementingkan perkembangan dan memelihara kecergasan diri, bersedia menjalankan amalan

menggunakan masa lapang secara berfaedah, memperolehi kemahiran-kemahiran asas praktik

dalam kehidupan seharian; dan mempunyai asas kemahiran vokasional.

iv. Domain Rohaniah: Turut diterapkan dalam Kurikulum Bersepadu Sekolah

Menengah yang bermatlamat memperkukuhkan kepercayaan beragama; memperkembangkan

keyakinan terhadap pencipta; peka kepada nilai dan norma masyarakat; dan membentuk

perlakuan dan peribadi yang berlandaskan nilai murni.

Maka kesemua objektif dalam Pendidikan Seni Visual di sekolah menengah dapat

dianalisa berdasarkan domein seperti berikut:

Objektif Domain1 Menghargai keindahan alam ciptaan Tuhan. Afektif

2 Memupuk budaya penyelidik dalam proses penghasilan karya seni visual.

Kognitif dan

Psikomator

3 Meningkatkan pengetahuan, daya kreativiti, inovasi, displin serta kemahiran dalam bidang seni visual yang dapat diamalkan dalam kehidupan dan kerjaya.

Kognitif dan

Psikomator

4 Menggunakan pelbagai kemahiran, media, teknik dan teknologi untuk mereka cipta barangan kraf dan produk seni visual yang berkualiti.

Kognitif

5 Membuat diskripsi, snalisis, interpretasi dan penilaian terhadap karya seni visual.

Kognitif

6 Mendapat nilai tambah dalam displin sains, teknologi dan mata pelajaran lain.

Kognitif dan

Afektif

7 Menghargai sumbangan dan pengaruh tokoh-tokoh seni visual dalam konteks perkembangan sejarah seni visual di Malaysia dan antarabangsa.

Afektif

8 Menjadikan bidang seni visual sebagai prospek kerjaya. Afektif

9 Menyedari dan menghargai suasana seni dalam persekitaran dan kaitan dengan keselesaan hidup.

Afektif

10 Membina jati diri ke arah pembentukan negara bangsa. Afektif

11. Rekabentuk kajian

Rekabentuk kajian ini bersifat kualitatif dan kuantitatif. Satu set soal selidik berbentuk

skala likert telah disediakan untuk mengumpul data. (rujuk lampiran 1) Jacobs dan Ary

(1990) , Mohd. Majid Konting (1990) berpendapat bahawa kebaikan menggunakan soal

selidik ialah ianya boleh melibatkan responden yang lebih ramai, sacara lebih luas dan

menyeluruh. (kajian ini walaupun hanya 15 responden, ia merupakan latihan penulisan ilmiah

bertujuan menambah pengetahuan dan pengalaman).

Temu bual digunakan sebagai alat pengumpulan data untuk memperoleh maklumat

tentang fakta, perasaan, kepercayaan dan lain-lin secara langsung. Seramai 5 orang guru

ditemu bual dalam kawasan Merlimau.

Selain daripada itu, kaedah pemerhatian turut diplaktiskan. Penyelidik dapat

mengamati sesuatu tingkah laku subjek berpandukan pemboleh ubah – pemboleh ubah yang

telah dikenal pasti.

Data-data yang diperoleh dianalisis menggunakan bantuan komputer. Program yang

digunakan ialah Statistical Package for the Social Science (SPSS). Subprogram yang

digunakan ialah ujian-t, ANOVA sehala, Pearson Correlation. Menurut Mohd Majid Konting

(1990) penganalisisan data berstatistik menggunakan perisisan pengaturcaraan SPSS dapat

menghasilkan pengiraan yang tepat dan bebas daripada ralat.

12. Dapatan kajian

Tinjauan terhadap persepsi sebahagian guru seni terhadap pemahaman objektif

kurikulum pendidikan seni visual

Berdasarkan data yang dikumpul didapati bahawa hampir kesemua sampel kajian iaitu

seramai 14 (93.3%) orang guru seni mengatakan bahawa mereka memahami objektif

pendidikan seni visual sekolah menengah dengan baik. Hanya seorang guru sahaja yang tidak

memahami objektif Pendidikan Seni Visual dengan sepenuhnya. (rujuk lampiran 3) Ini adalah

kemungkinan disebabkan kebanyakan subjek terdiri daripada guru yang berpengalaman dan

antaranya telah lama menjadi jurulatih utama. Walaupun terdapat subjek yang mempunyai

pengalaman mengajar yang kurang dari 2 tahun, tetapi mereka merupakan generasi muda

yang menerima ilmu pengetahuan yang kukuh dari universiti pendidikan seperti UPSI. UPSI

telah mendidik dan memberi konsep baru dalam beberapa pendekatan yang dikenalpasti

sesuai dengan suasana pendidikan di negara kita antaranya DBAE yang ditaja oleh Yayasan

Getty, Model Efland, Lansing dan lain-lain.

Kaedah pemerhatian terhadap pelaksanaan objektif pendidikan seni semasa

pengajaran dan pembelajaran

Dengan izin pihak pentadbir sekolah dan bantuan pengetua sekolah lain di kawasan

Merlimau, penyelidik telah berpeluang memerhati beberapa orang guru seni menjalankan

aktiviti P&P. Pengkaji telah memilih objektif 2 iaitu memupuk budaya penyelidik dalam

proses penghasilan karya seni sebagai dasar menentukan pelaksanaan objektif dalam P&P.

Dapatan data ialah kelima-lima orang guru seni telah mengamalkan objektif ini dalam P&P,

sebagai contoh 1: Dalam mengajar unsur-unsur seni seperti garisan: Pelajar diminta mengkaji

dan menyelidik garisan yang terdapat di sekeliling bilik darjah dan mengkaji fungsi setiap

jenis garisan dalam masa 160 minit. Contoh 2: Dalam unit catan: Pelajar diminta

bandingbezakan antara 2 jenis catan yang berlainan teknik, menyelidik aliran kedua catan

tersebut, pelajar terpaksa membuat rujukan perpustakaan untuk mengumpul maklumat dan

seterusnya membuat laporan. Pendekatan pengumpulan dan penyusunan data-data membantu

pelajar membuat penyelidikan secara saintifik mengenai seni. Pelajar dilatih secara ilmiah

supaya dapat mengenali ciri-ciri teperinci bagi sesuatu aliran seni. Walaupun guru seni

tersebut telah mengambil masa 2 minggu untuk mengajar sebahagian kecil dalam unit catan

tetapi hasilnya amat memerangsangkan. Menurut Tuckman (1978), penyelidikan ialah suatu

usaha yang sistematik untuk mendapat jawapan kepada sesuatu masalah. Ia bertujuan untuk

mencari kebenaran dan menambah ilmu pengetahuan. Walaupun keesahan dan

kebolehpercayaan kaedah ini rendah tetapi rumusannya ialah tidak 100% objektif yang

dilaksanakan merujuk kepada matlamat FPK tetapi sebahagian objektif pasti dilaksanakan

oleh guru seni yang berpengalaman.

Hubungan antara pencapaian akedemik, kekerapan menghadiri kursus seni dan

pengalaman mengajar dengan kebolehan memahami objektif

Bagi menjawab hipotesis 1 iaitu: Tidak terdapat perbezaan yang signifikan antara

kefahaman objektif dengan pencapaian akademik guru seni. Penyelidik telah menggunakan

analisis ujian t program SPSS. Ujian t menunjukkan t (13) = -.806, p = 0.435 adalah tidak

signifikan. Hipotesis nol diterima. Tidak terdapat perbezaan yang signifikan terhadap

pencapaian akademik dengan kefahaman objektif. (rujuk jadual 1)

Jadual 1T-Test

Group Statisticspencapaian akademik

N Mean Std. Deviation

Std. Error Mean

OBJEKTIFDiploma 6 10.0000 .0000 .0000

Sarjana Muda

9 10.8889 2.6667 .8889

Independent Samples TestLevene's Test for

Equality of Variances

t-test for Equality of Means

F Sig. t df Sig. (2-tailed)

OBJEKTIFEqual

variances assumed

3.396 .088 -.806 13 .435

Equal variances

not assumed

-1.000 8.000 .347

Bagi menjawab hipotesis 2 iaitu: Tidak terdapat perbezaan yang signifikan antara

kefahaman objektif dengan kekerapan menghadiri kursus seni. Ujian ANOVA sehala

menunjukkan nilai F (2 , 12) = 0.72, p = .507 , adalah tidak signifekan. Hipotesis nol

diterima. Tidak terdapat perbezaan yang signifikan terhadap kefahaman objektif antara

kekerapan menghadiri kursus seni. Ini kemungkinan disebabkan guru yang tidak menghadiri

kursus dapat ‘inhouse traning’ dari guru yang telah menghadiri kursus. (rujuk lampiran 2)

Jadual 2Oneway ANOVA

OBJEKTIF Sum of

Squaresdf Mean

SquareF Sig.

Between Groups

6.400 2 3.200 .720 .507

Within 53.333 12 4.444

GroupsTotal 59.733 14

Post Hoc TestMultiple ComparisonsDependent Variable: OBJEKTIF Tukey HSD

Mean Difference

(I-J)

Std. Error

Sig. 95% Confidence

Interval(I) kekerapan kursus(J) kekerapan

kursusLower Bound

Upper Bound

tak pernah2 - 4 kali setahun

.0000 1.4142 1.000 -3.7729 3.7729

5 - 8 kali setahun

-1.3333 1.2766 .564 -4.7391 2.0724

2 – 4 kali setahun

tak pernah .0000 1.4142 1.000 -3.7729 3.7729

5 - 8 kali setahun

-1.3333 1.3608 .603 -4.9639 2.2972

5 – 8 kali setahun

tak pernah 1.3333 1.2766 .564 -2.0724 4.7391

2 - 4 kali setahun

1.3333 1.3608 .603 -2.2972 4.9639

Bagi menjawab hipotesis 3 iaitu: Tidak terdapat perbezaan yang signifikan antara

kefahaman objektif dengan pengalaman mengajar dalam mata pelajaran Pendidikan Seni

Visual. Ujian kolerasi menunjukkan r = 0.23 , p = 0.408 adalah tidak signifikan. Tidak

terdapat hubungan yang signifikan antara kefahaman objektif (min = 10.53 , sd = 2.06)

dengan pengalaman mengajar (min = 2.93 , sd = 1.27). nilai pekali kolerasi yang ditunjukkan

adalah sangat rendah.(rujuk jadual 3)

Jadual 3Kolerasi

Descriptive StatisticsMean Std. DeviationN

OBJEKTIF10.5333 2.0656 15

Pengalaman mengajar

2.9333 1.2799 15

CorrelationsOBJEKTIF pengalaman

mengajar

OBJEKTIFPearson

Correlation1.000 .231

Sig. (2-tailed) . .408

N 15 15

Pengalaman mengajar

Pearson Correlation

.231 1.000

Sig. (2-tailed) .408 .

N 15 15

Ujian kolerasi menunjukkan r = 0.23 , p = 0.408 adalah tidak signifikan. Tidak

terdapat hubungan yang signifikan antara kefahaman objektif (min = 10.53 , sd = 2.06)

dengan pengalaman mengajar (min = 2.93 , sd = 1.27). nilai pekali kolerasi yang ditunjukkan

adalah sangat rendah.

Dari dapatan data didapati bahawa 60% guru tidak dapat menyenaraikan kandungan

seni visual dengan tepat. Secara tidak langsung ia telah menyokong penulisan yang pernah

ditulis oleh Iberahim Hassan (2001) dalam kertas kerjanya yang bertajuk Pendidikan Seni Di

Malaysia antara Harapan dengan Realiti telah mempersoalkan sejauh mana penguasaan ilmu

dikalangan kita (guru seni) yang berkaitan dengan kandungan mata pelajaran ini? Setelah

mengadakan temubual bersama tiga orang guru seni yang berpengalaman (pengalaman

mengajar seni lebih dari 10 tahun dan telah menjadi JU Seni lebih daripada 5 tahun), apa

yang mereka memberi penjelasan ialah walaupun guru seni tidak dapat menyenaraikan

kandungan dengan tepat tetapi apa yang mereka jelas ialah unit-unit yang terkandung dalam

setiap kandungan. Ini menunjukan bahawa guru seni lebih fokus kepada apa yang perlu

pelajar mempelajari dan guru seni kurang sensitif terhadap perubahan mata pelajaran seni

visual.

Selain daripada itu, dari dapatan data juga menunjukkan bahawa sebanyak 26.7 % (4

orang) guru seni merujuk sukatan setiap kali sebelum merancang P&P; 40% (6 orang) guru

merujuk seminggu sekali; 26.7% (4 orang) juga yang merujuk sebulan sekali dan hanya 6.7%

(1 orang) guru sahaja yang merujuk sukatan setahun sekali. Kekerapan merujuk sukatan

pelajaran akan membantu dan memastikan guru dapat merancang sesuatu pelajaran dengan

tepat.

13. Perbincangan dan cadangan

Keputusan kajian menunjukkan bahawa persepsi guru seni terhadap kefahaman

objektif seni visual adalah sangat baik. Namun, aktiviti yang dirancangkan oleh guru

bertujuan untuk mencapai objektif sesuatu topik / unit atau ia benar-benar dirancang untuk

mencapai objektif sukatan dan seterusnya mencapai matlamat mata pelajaran pendidikan seni

visual, masih perlu kajian selanjutnya.

Berdasarkan temubual yang telah dijalankan di beberapa buah sekolah menengah

kawasan Merlimau, beberapa cadangan telah diperolehi dalam usaha mempertingkatkan

kefahaman dan pelaksanaan kehendak objektif yang sebenarnya dalam penagajaran dan

pembelajaran antaranya;

1. Dalam satu minggu pelajar belajar seni visual hanya antara 160 - 240 minit. Dengan

masa yang terhad ini dan dengan perkembangan pengetahuan yang amat pesat, guru

harus memilih objektif pengajaran dengan sebaiknya. Objektif yang dipilih mestilah

objektif yang mengandungi isi, kemahiran, dan pengalaman yang dianggap terpenting

dan sesuai dengan peringkat pelajar.

2. Pendapat Ground (1970) mengenai 5 aspek memilih objektif pengajaran dengan baik

boleh dijadikan sebagai pandauan dan ingatan iaitu:

Adakah objektif itu menyatakan hasil pembelajaran yang sesuai dengan bidang

pelajaran seni visual?

Adakah objektif itu mengambarkan perkembangan yang logikal dengan bidang

seni visual?

Adakah kategori tatatingkat objektif itu sesuai dengan kebolehan pelajar?

Adakah objektif itu selaras dengan fsalsafah pendidikan?

Adakah objektif itu selari dengan keperluan masa depan pelajar dan masyarakat?

3. Bagi setiap sekolah seharusnya mempunyai bilik seni khas untuk menjalankan aktiviti

P&P. Ruang bilik seni tersebut perlu disusun dengan selesa dan sudut-sudut khas agar

dapat memberi inspirasi kepada pelajar apabila melakukan aktiviti penyelidikan.

4. Kursus seperti semakan semula perlu diadakan sekurang-kurangnya 2 kali dalam

sepenggal. Kursus ini bukan setakat kandungan mata pelajaran yang perlu disemak

tetapi juga pencapaian / pelaksanaan objektif turut dibincangkan agar pendidik benar-

benar faham kehendak matlamat Pendidikan Seni Visual dan seterusnya mencapai

kehendak FPK.

5. Pastikan guru seni yang mengajar berpandukan modul pengajaran yang disediakan

oleh Jabatan Pendidikan Melaka. Hasil modul pengajaran tersebut adalah atas usaha-

usaha jurulatih-jurulatih utama yang penuh pengalaman dan pengetahuan dalam

bidang seni.

6. Kaedah-kaedah pengajaran yang disyorkan oleh PPK seperti pembelajaran masteri,

pembelajaran kontekstual, kajian masa depan, penggunaan ICT dan lain-lain perlu

difahami dengan baik oleh setiap guru seni kerana jika kenyataan objektif ditulis

dengan jelas dan tepat tetapi kaedah / strategi penyampaian ilmu kurang baik, hasil

pembelajaran turut mengecewakan.

7. Guru seni perlu membuat bacaan awal agar dapat mendalami serta menghayati topik

yang akan disampaikan. P&P yang dijalankan dapat merangsang dan mencabar

intelek pelajar. Guru perlu jelas apa yang harus dipelajari oleh pelajar dalam topik

berkenaan.

8. Kunjungan dan lawatan ke galeri, studio-studio seniman, IPTA, IPTS dan pusat-pusat

kraftangan amat digalakkan. Ia bukan setakat memberi ilmu pengetahuan tetapi juga

dapat menyedari pelajar mengenai prospek kerjaya yang berkaitan dengan bidang

seni. Objektif pengajaran untuk satu unit akan berkembang dan menjurus ke arah

pembangunan negara.

Kesimpulan

Objektif Pendidikan Seni Visual yang ada sekarang lebih menyeluruh kepada domain

kognitif, afektif dan psikomotor jika dibandingkan sebelum ia disemak oleh Pusat

Perkembangan Kurikulum. Sebelum tahun 2000, bilangan objektif yang ada dalam sukatan

pelajaran ialah 12. Menurut kajian yang telah dibuat oleh Iberahim Hassan (2000), objektif 1,

2, 3 dan 4 ialah domain kognitif, objektif empat sehingga dua belas ialah domain afektif.

Jelas dilihat domain psikomotor kurang difokuskan pada masa itu. Manakala sukatan baru

hanya terdapat sepuluh objektif sahaja. Antaranya objektif 2, 3, 4, 5 dan 6 boleh dikategori

dalam domain kognitif. Objektif 1, 7, 8 dan 9 adalah domain afektif. Objektif 2, 3 dan 4

adalah domain psikomotor. Objektif 10 dikategori sebagai domaian rohaniah.

Guru faham akan kesemua objektif dengan jelas tetapi belum pasti mereka menulis

kenyataan objektif rujuk kepada matlamat dan FPK. Walaupun terdapat guru yang sentiasa

melakukan unsur penyelidikan dalam P&P tetapi tidak semua objektif dapat dilaksanakan

kerana beberapa masalah yang wujud sebagai penghalang seperti kekangan masa, kekangan

peperiksaan, pentadbir dan juga kelemahan guru seni sendiri.

‘Pendidikan Seni Visual sebagai tunggak pendidikan’ hasrat sebegini oleh

kebanyakkan pencinta seni akan tercapai sekiranya pendidik seni memahami dan dapat

mentafsir dengan tepat hubungan antara FPK, matlamat, objektif, organisasi kurikulum dan

kandungan yang tercatat dalam Sukatan Pelajaran KBSM Pendidikan Seni Visual.

Bibliografi

Ahmed Ghazie Ibrahim. (2000). Pengajaran Dan Pembelajaran Pendidikan Seni Di Sekolah: Dulu, Kini Dan Masa Hadapan. Proseding Konvensyen Kebangsaan Pendidikan Seni Visual. Balai Seni Lukis Negara.

Edmund Burke Feldman. (1996) Philosophy of Art Education. New Jersey: Upper Saddle River.

Efland, Arthur (1977), Planing Art Education in the Middle/ secondary School of Ohio, Ohio, USA: State of Department of Education.

Gary W. Moore (1983). Developing and Evaluating Educational Research. Toronto: Little, Brown and Company.

Iberahim Hassan. (2000). Matlamat Dan Objektif Pendidikan Seni Visual Untuk Sekolah Menengah: Perlu Kajian Semula. Proseding Konvensyen Kebangsaan Pendidikan Seni Visual. Balai Seni Lukis Negara.

Iberahim Hassan. (2001). Pendidikan Seni Di Malaysia: Antara Harapan Dan Kenyataan dalam Seminar Pedagogi Pendidikan Seni Visual. Tanjong Malim, UPSI.

Isahak Harun, Koh Boh Boon. Asas-asas Dalam Amalan Pedagogi. Kuala Lumpur: Universiti Malaya.

Kamarudin Hj. Husin. (1989). Pedagogi 3. Kuala Lumpur: Longman Malaysia.

Mazlan Mohamad. (1997). Pendidikan Seni 2: Kurikulum Pendidikan Seni. Kuala Lumpur: Kumpulan Budiman Sdn. Bhd.

Md. Nasir Iberahim, Prof. Madya Iberahim Hassan. (2003). Pendidikan Seni Untuk Maktab & Universiti. Pahang: PTS Publications & Distributors Sdn. Bhd.

Mohd. Majid Konting (1993). Kaedah Penyelidikan Pendidikan. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka.

Mokhtar Ismail. (1995). Penilaian di bilik darjah. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa Dan Pustaka.

Othman Mohamed. (2001). Penulisan Tesis Dalam Bidang Sains Sosial Terapan. Serdang: Universiti Putra Malaysia.

Sidek Mohd Noah (2002). Reka Bentuk Penyelidikan : Falsafah, Teori dan Praktis. Serdang: Universiti Putra Malaysia.

Sulaiman Ngah razali. (1997). Pedagogi Teori dan Praktik. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa Dan Pustaka.

Walter R. Borg & Meredith Damien Gall (1983). Education Research An Introduction. New York & London: Longman.