Nota Sebelius 3 KANDUNGAN

Bil Perkara Muka Surat

X Instalasi dan Pendaftaran Program Sibelius -------------------------------------------------------- 21 Mencipta fail baru / menyimpan fail 42 Menulis not dan tanda rehat pada lapisan (layer) pertama. 63 Membuka Fail Sibelius 64 Pengenalan Ikon Pada Bar Menu 65 Menulis Not dan Tanda Rehat, Tie, Not Bertitik ---------------------------------------------------- 76 Menambah Not Mengikut Jeda 77 Memahami Mod Editing Sibelius 78 Menukar Pic Not / Nilai Not / Tanda Rehat 79 Menulis Tanda Kromat 810 Not Triplet ----------------------------------------------------------------------------------------------------- 811 Memainkan Skor Muzik 812 Menambah Alat Muzik / Menyusun Kedudukan Staff 913 Aktiviti Salin / Copy dan Paste 914 Undo / Redo 1015 Tambah Bar 1016 Memadam Satu Bar / Beberapa Bar ------------------------------------------------------------------- 1017 Tanda Masa 1018 Tanda Nada 1119 Tempo 1120 Notasi Dram 1121 Rehearsal Marks -------------------------------------------------------------------------------------------- 1122 Nombor Bar 1223 Teks Judul, Komposer, Arranger dll 1224 Teks Lirik Rangkap 1 dan 2 1225 Teks Lirik Rangkap Ke3 / Ke4 dan Ke5 1226 Teks Yang Perlu Ada Pada Setiap Individual Score ----------------------------------------------- 1227 Ekspresi Dinamik 1328 Double Bar Line 1329 Tanda Ulang 1330 Teks Dal Segno al Coda, To Coda dll Serta Simbol Segno, Coda 1331 1st house dan 2nd house ------------------------------------------------------------------------------------ 1432 Menaik / Menurunkan Not Ke Oktaf 1433 Highlight Not Atas / Bawah / Lirik 1434 Mendengar / Playback Muzik 1535 Seting Muka Surat. 1636 Not Flam -------------------------------------------------------------------------------------------------------- 1637 Ansur Kuat / Ansur Lembut 1638 Fail MIDI dan Fail Grafik 1639 Extract Kepada Individual Scores 1740 Frasa Melodi 1841 Stem Ke Atas / Bawah -------------------------------------------------------------------------------------- 1842 Layer 1843 Masukkan Grafik 1844 Kord dan Rajah Kord Gitar 1845 Auto Arrangement 1946 Tukar Nada / Transpose ----------------------------------------------------------------------------------- 1947 Beam 2048 Ke Bar / Muka Surat Tertentu 2049 Not Menyeberang Baluk 2150 Teks Penerangan / Lain Lain Teks 21

Disediakan oleh MASTOR JARKASEHSM Sains Teluk Intan / JPN Perak , 19 Julai 2004

1

Instalasi Sibelius 3

Dapatkan nombor siri program dalam fail Serial Number yang terdapat dalam CD instalasi. Caranya highlight editcopy

Laksanakan program instalasi Sibelius 3. klik Install Sibelius 3

Tekan OK dalam kebanyakan soalan. Masukkan nombor siri apabila diperlukan, seperti berikut, dan klik NEXT

Pendataran Sibelius 3

Kali pertama program dibuka, anda dikehendaki mendaftar perisian, caranya ialah.

Pilih daftar menggunakan Telephone / Fax.

Dapatkan / salin nombor dalam Computer Number.

Nombor ini akan digunakan untuk menjana nombor pendaftaran dalam perisian Keygen (yang terdapat dalam folder Crack CD Sibelius 3)

Perisian Keygen digunakan untuk mendapatkan nombor pendaftaran perisian Sibelius.

Laksanakan program KEYGEN

2

Masukkan Computer Number dalam ruang Mechine Code.

Klik ikon Generate

Salin nombor yang terhasil setelah ikon Generate diklik. Tamatkan program KEYGEN, klik EXIT

Kembali semula ke pendaftaran Sibelius.

Masukkan nombor Registration Code dalam ruang Registration Number.

Tuliskan maklumat lain – nama dll.

Klik ikon FINISH

Menggunakan program Sibelius yang tidak berdaftar, anda hanya boleh membuka fail sahaja, tidak boleh SAVE atau membuat kerja lain.

3

1. Mencipta Fail Baru ( Ctrl-N )

Klik FILE Klik NEW, Sibelius akan memaparkan langkah 1 seperti berikut

Klik pada butang NEXT, paparan berikut kelihatan.

4

Pilihlah

Jenis skor muzik Saiz kertas Format potrait / lanskap Alat muzik yang bakal

digunakan.

Namun begitu anda boleh membuat perubahan kemudian.

Pada peringkat ini pilihlah

Gaya skor muzik Font bagi teks utama

Pilih pula

Tanda masa Anakrusis ( jika perlu ) Tanda tempo

Pilih

Stail skor Fonts teks utama pada skor

Klik butang FINISH, dan skor anda akan kelihatan.

2. Menamakan Fail dan Menyimpan Fail Kerja

Fail-fail sibelius ditandakan dengan singkatan .SIB. Cara menyimpan fail ialah

Klik FILE Klik SAVE AS, paparan berikut

akan kelihatan, tuliskan nama fail, format dan maklumat lain.

Klik butang SAVE

3. Membuka Fail Muzik Sibelius ( Ctrl-O )

Membuka fail muzik sibelius boleh dibuat melalui beberapa cara, antaranya

5

Pilih pula

Tanda nada

Akhir sekali tuliskan teks yang akan dipaparkan pada skor

Judul lagu Komposer Dan lain-lain teks

Paparan di sebelah akan ditunjukkan secara automatik apabila program ini dimulakan.

Anda boleh membuka fail muzik Sibelius menggunakan pilihan yang diberi. Cara ini lebih mudah.

Cara yang biasa adalah dengan

Klik FILE Klik OPEN

Paparan berikut akan kelihatan.

4. Menu Bar

Adalah baik jika anda memahami sedikit sebanyak tentang menu bar yang terdapat di bahagian atas ruangan kerja

Sibelius. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17

1 Ikon untuk NEW file 9 Ikon untuk PLAY / PAUSE / STOP muzik2 Ikon untuk OPEN 10 Ikon untuk RECORD3 Ikon untuk SCAN 11 Ikon untuk LIVE PLAY4 Ikon untuk SAVE 12 Ikon untuk UNDO5 Ikon untuk SAVE AS AUDIO 13 Ikon untuk REDO6 Ikon untuk PRINT 14 Ikon untuk TRANSPOSING INSTRUMENT VIEW7 Ikon untuk ZOOM 15 Ikon untuk INDIVIDUAL SCORE VIEW8 Ikon untuk VIEW / ZOOM 16 Ikon untuk COLOR NOTE

17 Ikon HELP

5. Menulis Not , Tanda Rehat, Tie dan Not Bertitik

Nota : Sibelius mempunyai beberapa mod editing. Ini kadang-kadang membuatkan pengguna agak keliru pada mulanya. Bagi memudahkan (dan juga keselamatan) sila tekan kekunci ESC (Escape) beberapa kali sebelum membuat sebarang editing – tujuannya untuk membebaskan sebarang mod semasa.Untuk menulis not, caranya ialah

Klik jenis not dikehendaki, contohnya not kuaver pada KEYPAD. Klik pada baluk dimana not kuaver itu hendak ditulis.

6

Bagi not bertitik, highlight not kemudian, klik tanda titik (hujung kanan / bawah). Cara yang sama digunakan untuk tanda tie – yang terletak berdekatan tanda titik. Semua fungsi ini juga dapat buat melalui kekunci-kekunci nombor di kanan kibod.

Bagi not kecil yang disatukan (contohnya demisemikuaver yang ditulis pada minim), gunakan fungsi sibelius dengan mengklik fungsi not kecil yang berkenaan.

6 Menambah Not Mengikut Jeda

Sekiranya satu not sedang di highlight (berwarna biru), dengan menekan sebarang nombor akan menjadikan satu not terhasil dengan jeda nombor yang anda taip. Contoh jika anda highlight not E kemudian tekan nombor 4 maka not A (iaitu jeda ke4 selepas E) akan terhasil. Tambah Shift untuk tambahan not jeda bawah. Dengan tambahan kekunci Shift akan menghasilkan jeda ke bawah.

Tips selain mengikut jeda anda juga boleh menambah not dengan menekan kekunci Shift-[huruf pic not yang baru)

7. Memahami Mod Sibelius

selepas anda mengklik not kuaver pada baluk, sibelius akan menjadi mod not (istilah kursus ini sahaja). Dalam mod ini kibod komputer anda akan berfungsi sebagai kibod. Contohnya jika anda menaip huruf A, not kuaver A akan dicatat pada baluk. Jika kekunci ECS ditekan sekali ia akan menjadi mod edit (juga istilah kursus ini sahaja). Dalam keadaan mod ini not / tanda rehat akan berubah serta merta jika anda mengklik pilihan not pada keypad. Oleh kerana itu penting kekunci ESC ditekan beberapa kali untuk menjadikan mod bebas sebelum mengklik pilihan-pilihan pada keypad.

8 Menukar Nilai Not / Pic Not / Tanda Rehat

Contoh menukar not kuaver A kepada kuaver C, caranya

Tekan kekunci ESC beberapa kali, untuk dapatkan mod bebas. Klik pada not berkenaan (kuaver A), not bertukar warna biru (jika layer 1). Gerakkan kekunci sebanyak 2 kali. Anda juga boleh menekan huruf C pada kibod. Kekunci

dan boleh digunakan untuk menaik atau menurunkan pic.

Contoh menukar kuaver C kepada Minim C

Highlight not kuaver C berkenaan. Klik not pilihan MINIM pada keypad.

Contoh menukar not minim C kepada rehat krocet.

Highlight not berkenaan. Klik pilihan not krocet pada keypad. Tekan kekunci DELETE

7

9. Meletakkan Tanda Kromat Syap, Flet, Neutral dll.

Dapatkan mod bebas. Klik not berkenaan, not akan bertukar biru. Klik tanda kromat pada keypad.

10. Not Triplet

Contoh menulis 3 not krocet triplet.

Tulis satu not krocet. Higlight not berkenaan (mod edit) – warna biru Tekan Ctrl – 3

Dengan menekan kekunci R, not berkenaan akan ditulis selepas itu. Kekunci R sebenarnya berfungsi untuk mengulang semua perkara yang di highlight.

11. Memainkan Muzik

Tekan ikon untuk PLAY. Semasa memainkan, ikon PAUSE dan STOP akan muncul. Huruf P juga boleh ditekan untuk memainkan, manakala kekunci O untuk stop.

Anda perlu pastikan 3 perkara berikut adalah betul untuk memastikan bunyi dapat dihasilkan.

Paparan di atas didapati dengan mengklik

Play – Devices…( Paparan menunjukkan sumber bunyi built-in dari motherboard )

Sound

Makluman PENTING : Anda perlu set semula setiap alat / track jika anda mengubah sumber bunyi. Contohnya perubahan dari menggunakan kibod kepada bunyi sound card dalam CPU.

Untuk menukar bunyi yang lebih anda gemari, klik Sound dan anda boleh memilih bunyi-bunyi yang diberi. Pilihan bunyi yang dipaparkan serta kualitinya bergantung kepada sumber bunyi yang anda gunakan.

8

12 Menambah Trek Alat Muzik ( I )

Contoh – menambah alat trumpet.

Klik Layout Klik Instrument and Staves…

Choose from [ Orchestral Instruments ] Family [ Brass ] Instrument [ Trumpet in Bb ] Klik butang [ Add tor Score ], tanda + menunjukkan instrumen yang baru dimasukkan.

Kedudukan susunan staff boleh diubah dengan cara (contoh staff trumpet di bawah BASS)

Highlight Trumpet Butang Move Up / Down akan aktif, klik butang Down beberapa kali hingga dapat kedudukan

uyang betul. Tekan butang OK

13 Highlight, Copy dan Paste

Highlight boleh dibuat keatas satu not, beberapa not, beberapa bar atau beberapa trek. Bagi beberapa not / bar kotak berwarna biru akan kelihatan disamping semua not berkenaan akan berwarna biru.

Untuk highlight satu not, (dari mod bebas) klik not berkenaan. Untuk highlight beberapa not – klik not awal, tekan kekunci Shift + klik not akhir. Untuk highlight bar, klik bar tersebut. Untuk highlight beberapa bar, klik bar pertama, tekan kekunci Shift + bar akhir. Ia juga

berfungsi untuk beberapa bar dari beberapa trek.

Perintah COPY & PASTE adalah sama dengan program lain.

Highlight not / bar dimana salinan hendak dibuat. Ctrl – C untuk Copy Klik ke not / tempat yang endak di paste kan, kemudian Ctrl – V untuk paste

14 Perintah Undo / Redo

Sebelum di simpan, sibelius boleh mendapatkan semula semua perkara sebelum diedit. Ini bermakna anda tidak perlu risau jika beberapa perubahan yang anda buat tidak menjadi. Caranya klik ikon Undo atau tekan Ctrl – Z untuk Undo atau Ctrl – Y untuk Redo.

9

15 Menambah Bar

Ctrl+B adalah untuk menambah satu bar di hujung lagu.

Alt+B adalah untuk menyelitkan beberapa bar (bilangan bar perlu ditulis di ruangan berkenaan) diantara bar sedia ada.

Ctrl+Shift+B untuk menambah satu bar di permulaan lagu. Klik di bahagian awal bar.

16 Memadam Bar

Ini akan melibatkan semua instrumen / trek.Aktiviti ini akan mengurangkan lagu anda sebanyak 1 bar ( bukannya menghilangkan not-not yang terdapat dalam bar berkanaan)

Ctrl+Klik bar berkenaan. Kotak biru dengan dua garisan akan kelihatan. Rajah contoh menunjukkan satu bar telah di highlight.

Tekan kekunci Delete pada kibod

Bagi memadam beberapa bar (Contoh : dari bar 20 hingga 25)

Ctrl-Klik pada bar 20, hasilnya terdapat double line biru pada keseluruhan bar 20. Shift-Klik pada bar 25, double line akan kelihatan pada bar 20 hingga 25) Tekan kekunci Delete pada kibod komputer.

Nota : Ctrl+Z atau klik ikon Undo untuk mendapatkan semula bar yang telah terpadam ( atau apa sahaja editing yang telah dibuat)

17 Tanda Masa

Klik Create Klik Time Signature Klik tanda masa yang

dikehendaki (dan lain-lain opsyen jika perlu).

Klik OK Klik pada bar yang berkenaan.

18 Tanda Nada

Klik Create Klik Key Signature Klik tanda nada yang dikehendaki

(dan lain-lain opsyen jika perlu). Klik OK Klik pada bar yang berkenaan.

19 Tempo

10

Contoh meletakkan tempo 120 krocet pada bar 40.

Highlight bar berkenaan (contoh bar 40) Klik Create Klik pilihan Text Klik pilihan Tempo, hasilnya satu kursor akan kelihatan di atas bar 40. Klik KANAN TETIKUS, hasilnya pilihan tempo akan kelihatan. Klik tanda not krocet, hasilnya not krocet ada ujud ditempat kursor bar 40 tadi. Tambahkan dengan menaip “ = 120 “. Klik di luar teks berkenaan untuk menghilangkan highlight.

20 Notasi Dram

Taipkan not F (untuk bass dram).Tekan kekunci nombor 5 sebanyak 2 kali. Hasilnya not C (kemudian dijadikan not snare) dan G (kemudian dijadikan not hihat) akan terhasil. (Aktiviti ini sebenarnya menambahkan satu jeda ke5 dari not highlight.) Rujuk nota pada 7.

Not untuk hihat pada masa ini berbentuk bulat, proses untuk menukar not bulat kepada not hihat biasanya berbentuk pangkah (X) adalah seperti berikut. Untuk ini menu PROPERTIES perlu dibuka. Caranya klik Windows kemudian Properties. Dari Properties klik Notes. Paparan berikut / disebelah akan kelihatan.

Highlight not hihat (G). Klik butang berikut ini Pilik / klik not pilihan 1.

Cara yang sama (dengan pilihan bentuk not berlainan) digunakan untuk mendapatkan bunyi seperti rim snare drum, tamborin, Ride Cymbal, Crash Cymbal dan sebagainya. Semuanya bergantung kepada sound card / sumber bunyi yang anda gunakan.

Teknik penggunaan R ( ulang / paste – segera ) serta pertukaran not-not digunakan untuk menulis notasi dram dengan sangat cepat.

21 Rehearsal Mark

Sibelius akan membuat turutan teks rehearsal mark secara automatik. Caranya ialah

Klik bar berkenaan. Ctrl+R

22 Nombor Bar

Klik menu House Style Klik pilih Engraving Rules, paparan

berikut akan kelihatan. Klik Bar number dan pilihlah set yang

anda mahu.

11

A

Klik OK

Terdapat banyak pilihan set yang terdapat dalam Engraving Rules, antaranya ialah set untuk artikulasi, braket, gitar, nombor muka surat dan berbagai lagi.

23 Teks Judul / Komposer / Arranger dll

Teks ini akan muncul pada setiap cetakan individual score.

Klik Create Klik Text Klik Titles / Subtitles / Composer atau sebagainya. Klik pada muka surat pertama, kursor akan kelihatan. Taipkan tajuk lagu dsb. Klik di luar teks.

24 Lirik Rangkap 1 dan 2

Klik pada not yang akan dimasukkan lirik. Klik Create Text Lyrics / Lyrics Verse 2 Taipkan lirik – satu not bagi satu suku kata, untuk ke not seterusnya tekan space bar. Klik di luar teks.

Untuk menaik / menurunkan barisan lirik, highlight kemudian drag teks berkenaan.Untuk meluruskan lirik highlight lirik (gunakan editfilterlyrics) kemudian Layout Align in a row

25 Lirik Rangkap 3 / 4 / 5

Klik pada not yang akan dimasukkan lirik. Klik Create Text.. Other Staff Text.. Lyrics Verse 3 / 4 / 5 mana yang berkanaan. Taipkan lirik – satu not bagi satu suku kata, untuk ke not seterusnya tekan kekunci space bar. Klik di luar teks.

26 Teks Yang Perlu Ada Pada Setiap Individual Scores

Kadangkala teks tertentu perlu ditunjukkan pada setiap skor. Misalnya pertukaran judul lagu pada gubahan lagu-lagu medley.

Klik Create Klik Text Klik Other System Text Klik Block Lyrics Klik pada not atau bar yang berkenaan dan taipkan teks yang dikehendaki.

27 Tanda Ekspresi

Tanda-tanda eksprssi seperti f ff fff mf mp p pp ppp yang lazim digunakan terdapat dalam sibelius. Tanda-tanda lain boleh dicipta menggunakan Dictionary pada Sibelius.

Cara mengaplikasikan ekspresi pada not ialah

Klik not yang berkenaan Ctrl+E, kursor akan kelihatan di atas not, sedia untuk ditaipkan tanda ekspresi. Taipkan tanda ekspresi contohnya mp Klik di luar teks

12

Untuk memadamkan semua lambang-lambang yang telah dibuat, klik / highlight lambang dan tekan kekunci DELETE pada kibod.

28 Double Bar Line

Klik pada garis bar berkenaan Klik / pilih Create Barline Double Barline Klik untuk offkan highlight.

29 Garis Bar Tanda Ulang

Caranya adalah sama dengan membuat double barline pada para 28.

30 Teks Dal Segno, D.C To Coda dan Perkara Berkaitan

Bagi arahan menggunakan teks - contoh cara untuk menulis teks DS al Coda

Klik Create Text Other System Text.. Repeat (DC, DS To Coda) Klik pada bar berkenaan, kursor akan kelihatan di atas bar. Klik KANAN TETIKUS, teks berkenaan akan kelihatan Klik teks yang dikehendaki. Klik untuk offkan highlight.

Bagi arahan menggunakan simbol contohnya simbol segno, coda dan sebagainyaBerikut contoh meletakkan tanda Segno

Klik Create Symbol, satu paparan pelbagai simbil akan kelihatan Klik simbol Segno Klik OK Klik pada bar berkenaan. Klik untuk offkan highlight.

Nota Penting : Bagi simbol Coda, nampaknya program sibelius mempunyai masalah sedikit. Anda perlu gunakan arahan short-cut huruf Z, seperti berikut

Klik / highlight bar yang coda (bar permulaan seksyen Coda) Tekan huruf Z pada kibod. Paparan di bawah akan kelihatan. Klik / pilih simbol coda Pastikan set “System” diaktifkan. Klik OK

13

31. Menulis Tanda 1st House dan 2nd House

Klik Create Line, paparan simbol 1 st house / 2nd house akan kelihatan. Klik / pilih house yang berkenaan Klik OK Klik pada bar yang berkenaan.

Garisan / kotak tanda ini boleh diubahsuai dengan highlight garisan kemudian klik + drag garisan yang dikehendaki.

Untuk memadamkan semua lambang-lambang yang telah dibuat, highlight dan tekan kekunci DELETE pada kibod.

32 Menaik / Menurunkan Not Kepada Oktaf

Highlight not, not akan menjadi warna biru Ctrl+ untuk menaik atau Ctrl+ untuk menurunkan not sebanyak satu oktaf.

33 Highlight Not Paling Atas / Bawah / Teks

Arahan ini sesuai digunakan untuk memadam not-not tertentu dalam baluk. Contohnya hendak memadam teks lirik sahaja.

Highlight not-not berkenaan (gunakan kombinasi klik+Shift) Klik Edit Filter Top Note (not paling atas / soprano) Bottom Note (paling bawah / bass),

lirik dan sebagainya. Hasilnya not yang telah dipilih akan dihihglight / berwarna biru.

34 Playback - Advance

Memainkan dengan menekan kekunci P pada kibod, manakala kekunci O untuk stop. Memainkan muzik dari awal fail kerja, caranya tekan tekunci ESC beberapa kali, supaya tiada

sebarang highlight (mod bebas) terdapat pada fail kerja anda. Klik Memainkan mulai daripada satu not tertentu, semua instrumen / trek. Caranya highlight not /

rehat berkenaan sebelum tetan kekunci P. Memainkan satu trek tertentu. Caranya highlight bar trek berkenaan, satu kotak berwarna biru

akan kelihatan. Kemudian barulah tekan P. Memainkan dua (atau lebih) trek / inetrumen berdekatan. Highlight trek pertama, kemudian

tekan kekunci Shift+klik trek yang dikehendaki. Semua trek antara instrumen pertama diklik dengan shift+kik akan dihighlight (lihat contoh di bawah). Tekan kekunci P.

14

Memainkan beberapa trek yang tidak berdekatan. Klik instrumen pertama. Ctrl+klik instrument kedua / ketiga / dan seterusnya. Hanya instrument berkenaan akan dihighlight (lihat contoh di kanan). Tekan kekunci P dan sibelius akan memainkan instrument berkenaan sahaja.

Main dengan cepat. Sesuai untuk menguji tanda ulang / segno / coda dll. Gerakkan penanda tempo semasa muzik dimainkan. Jangan lupa kembalikan ke tempo asal.

35 Seting Muka Surat

Klik menu Layout, Document Setup, paparan berikut akan kelihatan Set item-item yang dikehendaki, kemudian klik ikon OK

36 Manulis Not Flam (Not Kecil)

Pilih not kecil yang dikehendaki, dalam Keypad 2 Tulis not kecil. Pilih not biasa dan tulis seperti biasa.

37 Ansur Kuat / Ansur Lembut

Highlight not berkenaan. Pilih Create Line (atau tekan L pada kibod) pilih simbol ansur kuat / lembut.

Tekan kekunci Space Bar untuk lanjutkan ke not seterusnya.

15

38 Simpan Sebagai Fail MIDI dan Fail Grafik

Fail MIDI boleh dimainkan dalam mana-mana komputer serta dibuka menggunakan semua program muzik contohnya Encore, Finale dsb. Tambahan pula fail MIDI penting untuk rakaman audio menggunakan program seperti Cubase, Cakewalk dan sebagainya. Untuk mencipta fail MIDI, tukarkan format kepada MIDI semasa anda simpan fail menggunakan SAVE AS…

Dalam software muzik lain, cetakan hanya boleh dibuat sekiranya komputer yang digunakan untuk mencetak di instal dengan program muzik berkenaan. Dengan Sibelius, anda boleh mencetak skor anda menggunakan program Miscosoft Word. Caranya ialah dengan menukar format fail sibelius kepada fail grafik. Caranya ialah klik File – Save As Grafik – Pilih format yang sesuai (biasanya .BMP) dan klik OK. Satu muka surat akan disimpan dalam satu fail grafik. Ini bermakna jika kerja anda ada 40 mukasurat, maka akan terdapat 40 fail grafik. Saiz fail ini adalah besar, oleh itu, anda perlu mempunyai banyak disket floppy / atau mempunyai kemudahan CD Writer untuk memindah cetak kerja anda. Fail grafik juga sesuai untuk digunakan semasa membuat soalan-soalan peperiksaan.

39 Extract Part

Klik File Klik Extract Part, paparan berikut kelihatan. Setkan pilihan anda Klik butang Options jika perlu

Nota Berkaitan Extract Part

Untuk melihat terus semua indivisual score, aktifkan View Part pada pilihan paparan Extract Parts. Sibelius anda membuka subfolder dalam folder dimana terletaknya fail kerja anda – nama folder

itu sama dengan nama lagu / fail anda. Ini boleh ditukar (jika perlu)dengan menaip semula maklumat tersebut.

Saiz staf skor yang dicadangkan ialah 7, semua tanda, teks dan sebagainya akan disusun dengan baik – dengan syarat saiz ini tidak diubah.

Dalam seting asal paparan Options – skor individual adalah diset terus kepada transpose instrument. Jika trek tersebut hendak dimainkan menggunakan kibod (contohnya tiada pemain French Horn – maka trek tersebut akan dimainkan menggunakan kibod) maka extract part hendaklah dibuat secara berasingan dimana seting Transpose if necessary (dalam Options) tidak perlu diaktifkan.

40 Frasa Melodi

16

Klik highlight not-not (gunakan Shift+klik). Klik Create Lines (short cut – L)

41 Stem Ke Atas / Bawah

Highlight not / not-not Tekan kekunci huruf X pada kibod.

42. Layer

Laer ditunjukkan pada bahagian bawab keypad. Layer 1 berwarna biru, kedua hijau dan seterusnya.

43 Grafik

Hanya grafik berformat .TIFF sahaja boleh dimasukkan dalam fail muzik sibelius. Cara masukkan grafik ialah klik Create – Grafik. Pilih grafik serta klik ditempat berkenaan.

Catatan Fail grafik anda biasanya berfoatamt JPEG atau BMP. Cara menukar kepada TIFF ialah open melalui program PAINT (melalui Start Windows – Eccesories - Paint ) dan save as dalam format TIFF.

44 Kod dan Rajah Kod Gitar

Untuk tulis kord

Highlight not Ctrl+K Taip / tulis kord. Tekan space bar untuk ke detik seterusnya.

Untuk masukkan gambarajah kord gitar

Highlight not Shift+K, rajah kod gitar akan dipaparkan Pilih kod Klik OK

46 Auto Arrangement

Sebuah melodi dari piano boleh dijadikan nyanyian koir (atau lain-lain genre muzik). Contoh berikut ialah mencipta lagu koir 3 suara dari sebuah melodi piano.

Anda harus mempunyai sebuah melodi pada piano dan juga mempunyai staf / baluk Soprano1 Soprano 2 dan juga Alto.

Highlight keseluruhan melodi piano (klik pada awal elodi dan Shift-Klik pada penghujung melodi.)

Klik Edit Copy Highlight satu bar sahaja (bar permulaan) 3 baluk koir (iaitu Soprano1, Soprano 2 dan Alto) Klik Notes Arrange…, dialog box pilihan Arrange akan kelihatan

17

Pilih / klik jenis susunan muzik, contoh Choir Soprano Doubling A, seperti berikut dan klik ikon OK

46 Tukar Nada Lagu

Nada keseluruhan lagu atau sebahagian seksyen lagu boleh ditukar. Contoh berikut menukar keseluruhan lagu dari nada C major turun Minor Ke3 kepada A major.

Klik / pilih Notes Transpose.. Warning / pertanyaan untuk

menukar keseluruhan lagu, klik kekunci ikon Yes.

Dialog box berikut kelihatan, klik pilihan Minor/Diminished , 3rd dan Down

Klik OK.

Nada dan semua kod-kord akan ditukar secara automatik.Jika bar-bar tertentu dihighlight dahulu, maka bahagian itu sahaja akan ditukar nadanya.

47 Tukar Beam

Grouping dibuat secara automatik mengikut tanda masa oleh Sibelius. Ia ditunjukkan melalui beam not-not. Dalam keadaan tertentu, anda mungkin akan menggunakan beaming yang luar biasa, misalnya untuk membuat soalan teori muzik. Caranya ialah dengan menggunakan pilihan dalam keypad beam berikut.

48 Ke Bar / Muka Surat Tertentu

Ke bar tertentu tekan kekunci Ctrl+Alt+G taipkan bar OKKe muka surat tertentu tekan kekunci Ctrl+Shift+G taipkan nombor mukasurat OK

18

49 Not Menyeberang Baluk (biasanya digunakan dalam notasi Piano)

Highlight not berkenaan Klik Notes Cross-Staff Notes

Move Down a Staff / Move Up a Staff Atau Ctrl+Shift+( kekunci atau )

50 Teks Untuk Penerangan

Teks ini diletakkan dalam kotak, digunakan untuk menjelaskan sesuatu perkara. Cara mencipta teks jenis ini ialah dengan

Create Text Other Staff Text Box Text Klik pada tempat yang hendak ditaip, kursor akan kelihatan. Taipkan teks anda, apabila selesai klik pada suatu tepat lain untuk keluar.

19