20110110120151edu3012 (nota)

1

PERKEMBANGAN PENDIDIKAN DI MALAYSIA: FALSAFAH DAN DASAR

HASIL PEMBELAJARAN

Pada akhir pembelajaran modul ini anda sepatutnya berkebolehan untuk:

1. menganalisis perkembangan pendidikan di Malaysia dari aspek falsafah, kurikulum dan dasar-dasar.

2. menghubungkait Faslsafah Pendidikan Kebangsaan, kurikulum kebangsaan dan penterjemahannya menerusi Sukatan Pelajaran.

3. membina perkembangan profesionalisme keguruan

4. membahaskan Akta Pendidikan 1996

SINOPSIS

Modul ini membincangkan secara kritis tentang falsafah dan dasar pendidikan dengan menganalisisnya dalam konteks perkembangan pendidikan di Malaysia. Modul ini juga membincangkan perkembangan pendidikan negara sebagai satu kesinambungan dan keunggulan yang berterusan dengan berlandaskan interaksi dan pemikiran yang telah berlaku dalam proses pembangunan negara. Falsafah, dasar-dasar, kurikulum dan peraturan dalam pendidikan juga diberi penekanan bagi membolehkan para pelajar memperoleh pengetahuan dan kemahiran serta pemupukan sikap dalam melaksanakan tanggungjawab secara berkesan dalam batasan profesion perguruan.

ZAINI ABDULLAH (NOTA KULIAH KPF 3012)

2


FALSAFAH PENDIDIKAN

DASAR-DASAR PENDIDIKAN

PERANCANGAN PENDIDIKAN

PELAKSANAAN PENDIDIKAN

ETIKA & PERUNDANGAN

PENDIDIKAN

Falsafah Pendidikan Kebangsaan

Falsafah Pendidikan

Guru

Falsafah Pendidikan

Islam

Falsafah Pendidikan

Barat

eklektik

Profesionalisme Keguruan

Dasar Kawalan Dasar Kebajikan Dasar Inovasi Dasar Solusi

Jangka Pendek

Jangka Panjang

Reka Bentuk

Kurikulum

Wawasan Pendidikan

Pembangunan Pendidikan Nasional

PIPP

Dimensi Vertikal

Dimensi Horizontal

Sukatan Pelajaran

Rancangan Pengajaran

Tahunan

Harian

RINGKASAN KANDUNGAN KURSUS

PENDIDIKAN

PEMBANGUNAN

KETAKWAAN

A K T A

PENDI D I K A N

1 9 9 6

Kod Etika Profesinalisme Keguruan

Disiplin & Perundangan Pendidikan

3

UNIT 1

PERKEMBANGAN PENDIDIKAN DI MALAYSIA KE ARAH PEMBANGUNAN INSAN DAN NEGARA

Hasil Pembelajaran

Selepas membaca modul ini, anda sepatutnya dapat:1. Memberikan makna pendidikan 2. Menginterpretasikan pembangunan3. Menyatakan definisi pendidikan dan pembangunan merujuk kepada pandangan tokoh.4. Menghubungkait di antara pendidikan dan pembangunan sebagai dua pembolehubah.

KONSEP DAN PENGERTIAN PENDIDIKAN

Berdasarkan Kamus Dewan Edisi 4 (2005) istilah pendidikan membawa maksud : i. Perihal mendidik, ii. Ilmu iii. Didikan, latihan, ajaran.

Pendidikan = Education

Education = Latin: e’ex + ducereduc (keluar) (memimpin)

Pendidikan = Didikan & latihan (educere) (educare)

Perbezaan didik, ajar dan latih.

ISTILAH DALAM PENDIDIKAN

Konsep DIDIK AJAR LATIH

Gelaran tokoh Pendidik: menyampaikan maklumat & memberi

Pengajar: memindah pengetahuan dan keterampilan untuk

Jurulatih: membina kemahiran melalui tunjuk ajar .


INSAN NEGARA

4

ilmu, berkongsi pengalaman

manfaat diri pelajar.

Penerima Anak didik: menerima asuhan dan pembentukan

Pelajar: menerima tunjuk ajar.

Pelatih: patuh arahan

Kesan Terdidik: Intelek, rohani, emosi dan jasmani

Berpelajaran: intelek Terlatih: Jasmani

Penerapan Pengetahuan, kemahiran & nilai

Pengetahuan & Kemahiran

Kemahiran

Masa Berterusan Ada had/ tempoh Ada had/ tempoh

Matlamat Kebijaksanaan, keadaban, kerohanian, kejiwaan dan kecekapan

Kepandaian dan kecekapan

Kemahiran

Keperluan Belajar untuk belajar Belajar untuk survival

Belajar untuk ketrampilan

Proses Memimpin: memindah, membina & berkongsi pengetahuan, kemahiran, nilai

Mengajar: memindahkan pengetahuan & kemahiran

Melatih & membina kepakaran

Kedudukan guru Di samping: bimbingan Di hadapan: arahan Bersama: tunjuk ajar

Ciri-ciri guru Role model: berilmu, berakhlak, beragama, berketerampilan & bersahsiah.

Arahan mandatori: Ikut apa yang disuruh, jangan ikut apa yang dibuat.

Ikut apa yang disuruh dan dibuat.

Dari sudut perspektif Islam, pendidikan mempunyai beberapa istilah seperti tarbiah, ta’dib dan ta’lim. i. Tarbiah berasal dari kata dasar “rabba” yang bermaksud mengasuh, memelihara atau

memimpin. Ia diseertikan dengan makna memiliki, menguasai selain mendidik. Oleh itu perkataan tarbiah membawa makna yang luas kerana realitinya pengertian tersebut meliputi manusia dan semua makhluk Allah s.w.t.

ii. Ta’dib berasal dari kata dasar “addaba” yang bermaksud mendidik adab atau membentuk akhlak. Dari segi terminologinya ta’dib bermakna dalam proses mendidik atau membentuk, individu yang terdidik itu mempunyai kemampuan untuk


5

mengembangkan potensinya untuk membentuk peribadi, sikap dan sahsiah yang selaras dengan acuan yang ditetapkan oleh Allah s.w.t. Oleh itu perkataan ta’dib hanya difokuskan kepada manusia sahaja.

iii. Ta’lim berasal dari kata dasar “allama” yang bermaksud proses pengajaran dan pembelajaran. Hal ini berkaitan dengan proses penterjemahan ilmu dalam bentuk teori dan praktik dari pendidik kepada pelajar.

Hubungan konsep tarbiah, ta’dib dan ta’lim dalam proses pembinaan insan yang syumul dapat digambarkan seperti rajah di bawah.

Dalam pendidikan Islam, makna pendidik berkait rapat dengan dengan konsep murabbi, mualim, muaddib dan mudarris. Murabbi menghubungkan proses didikan itu dengan Allah s.w.t. sebagai sumber rujukan. Muallim membawa kaitan di antara proses didikan dengan ilmu yang berhubungkait dengan al-Quran dan Sunnah. Muaddib pula menghubungkan pendidikan sebagai satu proses peradaban atau menjadikan manusia berakhlak.

DEFINISI PENDIDIKAN DARI PERSPEKTIF BARAT

a) Sparta : Pendidikan satu usaha untuk membentuk rakyat yang berani, berdisiplin, taat pemimpin dan cintakan tanah air.

b) Athens : Pendidikan untuk membina kebijaksanaan dan keseimbangan jiwa bagi mengukuhkan demokrasi dan membentuk warganegara yang cintakan negara.

Dari idea tersebut, barat telah mengambilnya sebagai acuan dalam membuat tafsiran dan definisi tentang pendidikan.

i. Pendidikan ialah latihan.


Tarbiah(Mengasuh/ Memelihara/ membaiki)

Ta’dib(Mendidik/

membentukadab & akhlak

Ta’lim(Pengajaran)

MAKHLUK

6

“Pendidikan sebagai latihan jasmani dan rohani bagi mencapai kecantikan kesempurnaan pekerti.” (Plato: 427 S.M. – 347 S.M.)

ii. Pendidikan ialah usaha “Pendidikan ialah proses pembinaan pekerti dan pengembangan akal fikiran.”(Socrates: 470 S.M. – 399 S.M.)

iii. Pendidikan ialah sistem“Pendidikan ialah satu sistem perkembangan intelektual, jasmani, kerohanian dan emosi.” (Aristotle: 384 S.M. – 322 S.M.)

iv. Pendidikan ialah proses“Pendidikan sebagai proses membentuk kecenderungan asasi yang berupa kepercayaan dan perasaan terhadap alam sejagat dan sesama manusia. Pendidikan juga suatu proses bagi mengatur dan menambah pengetahuan yang dimiliki supaya dapat hidup dengan lebih selamat.” (John Dewey: 1933)

v Pendidikan ialah penambahan ilmu“Pendidikan ialah untuk menambahkan ilmu untuk menghampirkan diri dengan kesempurnaan fitrah dan memahami daya usaha yang terdapat pada bakat dan watak seseorang.” (Stuart Mill)

vi. Pendidikan ialah mendidik“Pendidikan ialah mendidik iaitu memimpin keluar. Pendidikan berlaku melalui tunjukajar, latihan dan indoktrinasi.” (Ducasse)

PENGERTIAN PENDIDIKAN DARI PERSPEKTIF ISLAM

Pendidikan dalam Islam meletakkan tiga dasar ilmu yang berlandaskan kepada AKAL (KOGNITIF): Ilmu wahyu + ilmu aqli = kebesaran dan kebenaran Tuhan. HATI (EFEKTIF): Kesedaran dan penghayatan secara fitrah, roh, jiwa & perasaan. JAWARIAN (PSIKOMOTOR): Amalan & kebiasaan yang menurut sunnah.

Ketiga-tiga dasar tersebut berasaskan sumber ilmu utama: AL-QURAN AS-SUNNAH (HADIS) IJTIHAD (ULAMA)


REFLEKSIApakah ciri-ciri pendidikan dari perspektif barat? Adakah ciri-ciri tersebut mempunyai persamaan dengan situasi pendidikan di Malaysia? Bincangkan.

7

Pendapat ilmuan Islam terhadap pendidikan:i. Al-Ghazali: Pendidikan ialah proses pembentukan akhlak dan nilai-nilai kerohanian

sebagai persediaan menghadapi rintangan hidup.

ii. Imam al-Syafie: Pendidikan bermatlamat membentuk akidah dan penguasaan ilmu untuk melengkapkan diri menghadapi dunia.

iii. Imam Malik: Pendidikan ialah pembentukan individu yang berilmu, berakhlak, bermasyarakat dan bersedia memimpin.

iv. Imam Abu Hanifa: Pendidikan merupakan perihal membina ummah bersandarkan agama, pemikiran dan ilmu sehingga ke peringkat Ijtihad.

v. Ibnu Khaldun: Pendidikan ialah usaha mempersiapkan individu bagi membina masyarakat dan Negara.

vi. Al-Jamali: Pendidikan sebagai membentuk tabiat dan sikap manusia dalam pelbagai aspek kehidupan (jasmani, rohani, akal, akhlak, sosial) supaya dapat mengabdi diri kepada Allah.

vii. Khursid Ahmad: Pendidikan sebagai latihan aqliah, jasmaniah dan rohaniah bagi melahirkan manusia berkebudayaan tinggi, berupaya melaksanakan tanggungjawab sebagai insan yang baik dan warganegara yang sempurna.

viii. Hasan Langgulung: Pendidikan ialah merubah dan memindahkan nilai-nilai kebudayaan kepada individu melalui berbagai proses dan cara bagi melahirkan manusia yang bertanggungjawab & berbakti kepada Allah.

APAKAH HAKIKAT PENDIDIKAN?

i. Proses interaksi 2 pihak di antara pendidik dan orang yang dididik secara seimbang.

ii. Usaha melengkapkan pengetahuan, pemikiran dan kemahiran orang yang dididik untuk menghadapi cabaran perubahan persekitaran.

iii. Proses dan usaha untuk meningkatkan kualiti kehidupan individu, keluarga, masyarakat dan negara.

ix. Proses yang berterusan.

x. Usaha menerapkan ilmu dan nilai bagi pembinaan warganegara yang cemerlang


8

DIMENSI PENDIDIKAN

Dimensi Instrumental

Pendidikan ialah ______i. cara untuk mencapai matlamat.ii. untuk mencapai sesuatu keperluan.iii. mesti bersesuaian dengan kehidupan manusia di dalam masyarakat.iv. untuk sesuatu fungsi dan untuk manusia berfungsi.

Dimensi Bukan Instrumentalis

Pendidikan ialah _______i. mempunyai matlamat implisit.ii. menjadi makhluk terdidik.iii. satu kehidupan

JENIS PENDIDIKAN


Pendidikan Formal

Pendidikan Nonformal

Pendidikan Informal

Cth: SK, SMK, MRSM, IKM

Cth: Adab, tutur kata, akhlak

Cth: Kursus lanjutan seperti masakan, jahitan, ternakan, pertanian

9

Perbandingan Pendidikan Formal, Informal dan Nonformal

Formal Informal Nonformal Reka bentuk Perkembangan ilmu

& kemahiran, j/m lama

Bina kemahiran untuk kehidupan, j/m berterusan

Perkembangan kemahiran, j/m pendek

Pengajaran Guru terlatih, pedagogi.

Keluarga & masyarakat

Ahli yang pakar

Pembelajaran Seragam, berjadual, teks

- Berjadual

Institusi Rasmi: bangunan & kelas, sekolah,

Tidak rasmi: rumah, masyarakat

Rasmi & tidak rasmi: agensi kerajaan & swasta.

Kurikulum Rasmi, kebangsaan, berstruktur

Tidak rasmi Tidak rasmi

Penilaian Rasmi & kebangsaan - -Pengiktirafan Perjawatan: sijil,

Dip., Ijazah- Sijil penyertaan

Organisasi Pra sekolah, sk. ren & men, IPT

- -

APAKAH HUBUNGKAIT DI ANTARA PENDIDIKAN DAN PEMBANGUNAN?

Konsep Dan Pengertian Pembangunan

1. Pembangunan Dari Perspektif Barat

i. “Pembangunan ialah memimpin objektif kerajaan-kerajaan. Pembangunan sinonim dengan perubahan ekonomi, sosial dan politik”. (Hulme D & Turner M., 1990)

ii. “Pembangunan ialah merealisasikan potensi personaliti manusia, gabungan dari tiga matlamat yang khusus. Pertama, jaminan keatas bekalan keperluan asas. Kedua, kewujudan bidang pekerjaan. ketiga, pengurangan ketidakadilan” ( Seers, 1977).

iii. “Pembangunan berkisar di atas landasan nilai-nilai materialisme secara kuantitatif. Juga memandang serius ke atas kewujudan kelas sosial dan konflik sosial ”. Kadt E. D. et al (1974)


10

iv. “Pembangunan boleh difahami dari kebiasaan ekonomi, dan tidak dari perspektif politik, etika, ideologi atau kriteria yang lain. Pembangunan tidak hanya dilihat dari faktor-faktor ekonomi (tanah, buruh, modal dan pengusaha) tetapi lebih kepada perkembangan ekonomi ”. Berger (1992)

2. Pembangunan Dari Perspektif Islam

i. “Pembangunan adalah suatu proses membuka dan mengembangkan roh kemanusiaan, membuka hati manusia, membuka dan mendedahkan manusia ke arah kemuncak ketuhanan supaya berkembang sepenuhnya secara beransur-ansur dan ke arah yang lebih baik dalam konteks kehebatan semulajadi.” Kadir H. D, ( 1996 )

ii. “Pembangunan bermaksud peningkatan, kebangkitan dan pertambahan dari semua aspek kehidupan kerana sifat kehidupan ini sentiasa berubah tidak berhenti-henti dan jika tiada peningkatan maka matilah ia.” ( Fathi Yakan (2002)

iii. ”Pembangunan (al-Tanmiyah) bermaksud penyuburan dan pemurnian diri insan.” ( Abduh ,1404H)

iv. Terdapat beberapa istilah yang berkaitan dengan pembangunan (al-tanmiyah) dalam al-Quran seperti al-Tazkiyah (Penyuburan), seperti tersebut dalam surah al-Syams: 9, al-Bina’ (Pembinaan) seperti tersebut dalam surah al-Saf: 4. v.

v. Dalam hubungan ini tujuan pembangunan adalah manusia itu sendiri (Nailul Murad Mohd.Nor & Hanapi Md. Noor 2002).

vi. Konsep pembangunan dalam Islam adalah berasaskan kepada keesaan Allah, matlamat ialah keredahan Allah (mardatillah) dan kerangkanya mencakupi skala waktu panjang iaitu waktu kehidupan di alam roh, dunia dan akhirat. Sepanjang skala itu, manusia mesti mencapai kebahagian di dunia dan akhirat. (Muhammad Syukri Saleh 2002)

Pembangunan Berteraskan Islam


ALLAH

WAHYU

Quran

Sunah

Pendidikan & Latihan:

Aqliah

Jasmaniah

Rohaniah

Insanbertaqwa

& khalifah

Allah

PEMBANGUNAN DUNIA & AKHIRAT

11

PEMBANGUNAN APA?


NEGARA

INSANEkonomi

Sosial

Politik

Alamsekitar

Pelbagai sektor, pekerjaan, peningkatan pendapatan

Pendidikan, kemasyarakatan, teknologi, cara hidup, pengantara

bangsaan

Penyertaan demokrasi, hubungandiplomatik, kestabilan, keadilan,

hak asasi, kebebasan

Keseimbangan eko, kebersihan,

Intelektual (IQ)

Rohani (SQ)

Jasmani (PQ)

Emosi (EQ)

Agama & MoralKepercayaan kepada tuhan,

ketaatan, berakhlak, pekerti mulia

Intelek Emosi

Jasmani

Rohani

EKONOMI

SOSIA

L POL

ITIK

12

PENGARUH PENDIDIKAN TERHADAP PEMBANGUNAN

PENGARUH PEMBANGUNAN TERHADAP PENDIDIKAN


Pendidikan(Literasi) Pembangunan

Pembolehubahbebas (IV)

Pembolehubahbersandar (DV)

literasi fungsian, literasibudaya, literasi bahasa, literasi saintifik, literasimaklumat, literasi moral

(multiliterasi)

Kesedaran, penerimaanmaklumat, keupayaanmemberi idea & kemahiran, penyertaan

Ekonomi, sosial, politik, alam

sekitar

PendidikanPembangunan

Pembolehubahbebas (IV)

Pembolehubahbersandar (DV)

Politik, Ekonomi, Sosial,

demokrasi, penyertaan, peruntukankewangan, prasarana

formal, informal,

non formal

13

RUMUSAN

Pendidikan à mendidik + melatih manusia. Pembangunan à unsur manusia + elemen kenegaraan. Pendidikan dan pembangunan membentuk dua pembolehubah yang berkaitan. Pendidikan boleh memberikan kesan secara langsung kepada pembangunan (insan

dan negara) à aspek literasi. Pembangunan menyediakan peruntukan dan kebolehdayaan untuk perkembangan

pendidikan.

UJIAN

1. Manakah perbandingan berikut BETUL tentang pendidikan?

Didik LatihA Kemahiran KebijaksanaanB Melatih MemimpinC Terhad BerterusanD Belajar untuk belajar Belajar untuk keterampilan

2. Manakah kenyataan berikut merujuk kepada maksud pendidikan?

A. Pendidikan ialah satu usaha ke arah merapatkan jurang yang wujud dalam masyarakat.

B. Pendidikan ialah penyerapan pengetahuan dan kemahiran bagi membentuk peribadi, watak dan mencungkil bakat yang terpendam.

C. Pendidikan ialah meningkatkan potensi murid-murid untuk lebih cemerlang dalam hidup menerusi peningkatan prestasi akademik.

D. Pendidikan ialah suatu sistem penyampaian yang berfungsi untuk menimbulkan kesedaran dalam kalangan murid erti warganegara yang baik.

3. Siapakah di antara tokoh berikut yang mentakrifkan pendidikan ialah proses pembinaan pekerti dan pengembangan akal fikiran?

A. Plato B. SocratesC. Aristotle D. John Dewey


14

4. “Tuntutlah ilmu bermula dari buaian sehingga ke liang lahad”. Kata-kata tersebut adalah bertepatan dengan konsep _________________

A. ajar B. asuhC. latih D. didik

5. Dalam pendidikan Islam, proses membentuk akhlak yang sempurna adalah merujuk kepada ____________

A. tarbiah B. ta’limC. ta’dib D. mengajar kesempurnaan.

6. Pendidikan lanjutan adalah tergolong dalam jenis pendidikan ___________

A. formal. B. informal.C. sub formal. D. non formal.

Soalan 7 hingga 9 adalah merujuk kepada rajah di bawah

Rajah: Pendidikan & Pembangunan Dalam Islam


ALLAH

WAHYU

Quran

Sunah

Pendidikan & Latihan

XInsan

bertaqwa &

khalifah Allah

Y

15

7. Apakah komponen pendidikan dan latihan yang terkandung di dalam X?

I. RohII. AkalIII. JasadIV. Sahsiah

A. I sahajaB. I dan II sahajaC. I, II dan III sahajaD. I, II, III dan IV

8. Y adalah merujuk kepada aspek pembangunan. Apakah kategori pembangunan yang dinyatakan?

I. Pembangunan insan.II. Pembangunan dunia.III. Pembangunan akhirat.IV. Pembangunan dunia.

A. I dan IV sahaja.B. II dan III sahaja.C. I, II dan III sahaja.D. I, II, III dan IV.

9. Apakah rumusan yang boleh dikemukakan terhadap konsep pendidikan yang dikemukakan di dalam rajah tersebut?

A. Pendidikan nilai. B. Pendidikan bersama.C. Pendidikan bersepadu.D. pendidikan berterusan.


16

10. Pendidikan menjadi pemankin dalam merealisasikan hasrat menjadi negara maju menjelang 2020. Bagaimanakah pendidikan boleh memberikan impak kepada pembangunan negara?

I. Pendidikan menyedarkan rakyat tentang pembangunan.II. Literasi membolehkan maklumat pembangunan diterima oleh rakyat. III. Rakyat yang berpendidikan berkeupayaan memberi idea yang bernas.IV. Pendidikan menyediakan tenaga buruh yang berkemahiran untuk

pembangunan

A. I dan II sahaja.B. III dan IV sahaja.C. I, II dan III sahaja.D. I, II, III dan IV.

LATIHAN ESEI

1. Apakah yang dimaksudkan dengan pendidikan?

2. Apakah perbezaan konsep pendidikan, pengajaran dan latihan?

3. Apakah yang dimaksudkan dengan pembangunan?

4. Bandingkan erti pendidikan dan pembangunan dari perspektif barat dan Islam.

5. Adakah pendidikan dan pembangunan merupakan dua pembolehubah yang saling berkaitan? Mengapa?

6. Bagaimanakah pendidikan memainkan peranan dalam pembangunan:

i) Insan

ii) Negara

7. Berikan penilaian anda:

5.1 Pendidikan lebih mempengaruhi pembangunan

5.2 Pembangunan lebih mempengaruhi pendidikan


17

UNIT 2

PERKEMBANGAN PENDIDIKAN DI MALAYSIA: FALSAFAH DAN HALA TUJU

Objektif

Objektif pengajaran tajuk ini ialah untuk memahami hala tuju perkembangan pendidikan di Malaysia.

Hasil Pembelajaran Pada akhir pengajaran unit ini, anda dapat:

1. Menghuraikan perkembangan pendidikan pada era masyarakat tradisional, era penjajahan, era kemerdekaan, era selepas kemerdekaan.

2. Membincangkan sumbangan tokoh-tokoh dalam perkembangan pendidikan di Malaysia.

3. Menganalisis dasar dan matlamat pendidikan mengikut era yang disebutkan.

PERKEMBANGAN PENDIDIKAN SERANTAU


Continental Anglo-Group Islamic

French German

Russian

China

Indochina Thailand Indonesia

Old Japan

New Japanese

Hong Kong Singapore

American

Taiwan Korea

Filippines

Malaysia

English

India

18

DIMENSI PERKEMBANGAN PENDIDIKAN

TAHAP-TAHAP PERKEMBANGAN PENDIDIKAN

Pendidikan Era Masyarakat Melayu Tradisi: Pendidikan informal untuk kekalkan keharmonian system & fungsi masyarakat.

Pendidikan Era Penjajahan (1511 – 1957): Pendidikan informal & pendidikan formal dengan dasar untuk kepentingan penjajah (pecah & perintah, pluralisasi, pemencilan, pengabaian)

Pendidikan Era Kemerdekaan (1956–1959): Pendidikan formal & pendidikan informal dengan dasar perpaduan nasional

Pendidikan Selepas Kemerdekaan:i. Rancangan Malaysia Pertama (1960–1970): Pendidikan formal, pendidikan informal

& Pendidikan nonformal dengan dasar perpaduan & pembasmian buta huruf.ii. Rancangan Malaysia Kedua (1971–1975): Pendidikan kebangsaan dengan dasar

perpaduan, patriotism dan guna tenaga mahir.iii. Rancangan Malaysia Ketiga (1976 – 1980): Pendidikan kebangsaan dengan dasar

perpaduan, tenaga mahir (aneka jurusan) dan pendemokrasian pendidikan.iv. Pendidikan Untuk Membentuk Jati Diri (1980 – 1989): Pendidikan Kebangsaan

berteraskan Falsafah Pendidikan Kebangsaan untuk melahirkan warganegara yang cemerlang.

v. Pendidikan Untuk Kemajuan (1990 – 1999): Pendidikan Kebangsaan bertaraf dunia dengan dasar globalisasi berteraskan sains & teknologi.

vi. Pendidikan Untuk Kemajuan Pada Abad Ke-21: Memperkasakan Pendidikan Kebangsaan secara ‘glokal’ ke arah melahirkan rakyat berminda kelas pertama.


Dimensi Horizontal Merapatkan jurang pendidikan Demokrasi pendidikan Penyebaran pendidikan

Dimensi Vertikal Taraf pendidikan Tahap persekolahan Peluang pendidikan

19

LANDASAN PERKEMBANGAN PENDIDIKAN DI MALAYSIA

SISTEM PENDIDIKAN KEBANGSAAN

Tahap-tahap dalam system pendidikan kebangsaan:

a) Pendidikan Prasekolahb) Pendidikan Rendah (Termasuk Pendidikan Khas)c) Pendidikan Menengah (Termasuk Pendidikan Khas)d) Pendidikan Lepas Menengah, dane) Pendidikan Tinggi

Terdapat tiga kategori institusi pendidikan dalam Sistem Pendidikan Kebangsaan.a) Institusi pendidikan kerajaanb) Institusi pendidikan bantuan kerajaanc) Institusi pendidikan swasta


Penyata Razak 1956 & Ordinan Pelajaran 1957

Laporan Rahman Talib 1960 &

Akta Pelajaran 1961

Laporan Chessman (1946)

Laporan Fenn-Wu (1951)

Laporan Barnes (1951)

Laporan Jawatankuasa Kabinet 1979

Rang Undang-undang

Pendidikan 1995

Akta Pendidikan 1996

20

JENIS SEKOLAH MENGIKUT SISTEM PENDIDIKAN KEBANGSAAN

RUMUSAN

1. Perkembangan pendidikan di Malaysia berlaku secara horizonal dan vertikal.a) Secara horizontal (mengikut siri masa) a) Secara vertikal (tahap & kandungan pendidikan)

2. Perkembangan pendidikan berlaku berdasarkan ideologi negara dan diterjemahkan menerusi beberapa laporan, ordinan dan akta pelajaran.

3. Ordinan Pelajaran dan Akta Pendidikan mendasari perkembangan pendidikan Malaysia.

4. Perkembangan pendidikan di Malaysia adalah hasil dari pembangunan oleh pihak kerajaan, kerjasama di antara kerajaan dan pihak persendirian dan sumbangan oleh pihak swasta.


Pra Sekolah

UPSR

PMR

SPM

STPM/ Matrik

DIP/ IJAZAH

6 thn

3 thn

2 thn

2 thn

3 – 5 thn

KBSR

KBSM

PENDIDIKAN RENDAHSekolah Rendah KebangsaanSRJK CinaSRJK TamilSR Persendirian/swasta

PENDIDIKAN MENENGAHSMK HarianSMK Asrama PenuhSMK AgamaSM Pensendirian/swasta

SMK & Pusat Matrikulasi

PENDIDIKAN TINGGIKolej/ IPTA/ IPTS

PendidikanKhas

21

LATIHAN OBJEKTIF

1. Pendidikan menjadi pemangkin dalam merealisasikan hasrat menjadi negara maju menjelang 2020. Bagaimanakah pendidikan boleh memberikan impak kepada pembangunan negara?

I. Pendidikan menyediakan tenaga buruh yang berkemahiran. II. Literasi membolehkan maklumat pembangunan diterima rakyat. III. Rakyat berpendidikan berkeupayaan memberi idea yang bernas.IV. Pendidikan memberikan kesedaran kepada rakyat tentang erti pembangunan.

A. I dan II sahaja.B. III dan IV sahaja.C. I, II dan III sahaja.D. I, II, III dan IV.

2. Manakah antara dimensi perkembangan pendidikan berikut merujuk kepada dimensi vertikal?

A. Taraf pendidikan. B. Demokrasi pendidikan.C. Penyebaran pendidikan.D. Merapatkan jurang pendidikan.

3. Manakah antara berikut merupakan pelaksanaan Dasar Pelajaran Kebangsaan melalui satu sistem pendidikan yang memperuntukan perkara-perkara yang akan memenuhi keperluan negara serta memupuk perpaduan negara?

I. Pelbagai pendidikan dan komprehensif skopnya.II. Kurikulum Kebangsaan dan peperiksaan yang sama.III. Bahasa Kebangsaan sebagai bahasa pengantar utama.IV. Pendidikan bersepadu, menyeluruh, seimbang dan harmoni.

A. I, II dan III sahaja.B. I, III dan IV sahaja.C. II, III dan IV sahaja.D. I, II, III dan IV.


22

4.

Apakah yang boleh anda rumuskan tentang ciri-ciri pendidikan tersebut?

A. Halatuju dan falsafah pendidikan era penjajahan.B. Halatuju dan falsafah pendidikan era kemerdekaan.C. Halatuju dan falsafah pendidikan era prekemerdekaan.D. Halatuju dan falsafah pendidikan era pasca kemerdekaan.

LATIHAN ESEI

1. Berikan ulasan tentang perkembangan pendidikan di Malaysia dari dimensi horizontal dan dimensi vertikal.

2. Bandingkan halatuju dan falsafah pendidikana pada era sebelum dan selepas Malaysia mencapai kemerdekaan.

3. Berdasarkan Penyata Razak (1956), analisiskan kandungan dan huraikan sumbangannya dari aspek dasar dan sistem pendidikan negara.

4. Perkembangan pendidikan masa kini adalah berteraskan Laporan Jawatankuasa Kabinet 1979, bincangkan.


Perpaduan kaum Penerapan ideologi negara Keperluan sumber tenaga manusia Pengekalan identiti budaya & warisan berdasarkan kaum

23

UNIT 3ASAS FALSAFAH DALAM PEMBENTUKAN

FALSAFAH PENDIDIKAN KEBANGSAAN (FPK)

Hasil PembelajaranPada akhir pengajaran, pelajar dapat:

1. Menjelaskan konsep falsafah dan falsafah pendidikan2. Membandingkan falsafah barat dan Islam dalam pembentukan FPK.3. Menghubungkait antara ciri-ciri FPK dengan falsafah pendidikan barat dan falsafah

pendidikan Islam.

KONSEP & PENGERTIAN FALSAFAH DAN FALSAFAH PENDIDIKAN

1. Falsafah sebagai usaha menyelidik

‘Falsafah ialah usaha menyelidik bagi membentuk pengetahuan yang murni bagi mencapai kebijaksanaan. (Socrates)

2. Falsafah sebagai usaha mengetahui

‘Falsafah ialah usaha mengetahui segala yang ada berhubung dengan manusia dan kehidupannya untuk mencapai hakikat kebenaran.’ (Plato)

3. Falsafah ialah disiplin

‘Falsafah ialah disiplin yang menyelidiki asas dan sebab segala benda.’ (Aristotle)

4. Falsafah ialah ilmu‘ Falsafah ialah ilmu tentang alam yang maujud dan bertujuan menyelidiki hakikat yang sebenarnya.’ (al-Farabi)

5. Falsafah ialah perbincangan


Falsafah = Philosophy

Philosophy = Philien + Sophia (mencintai) (kebijaksanaan) The love of wisdom

Falsafah = Mencintai Kebijaksanaan

24

‘Falsafah ialah perbincangan berkaitan soal-soal agama dan ketuhanan semata-mata dan hasil pemikiran manusia yang spekulatif yang berdasarkan ujikaji dan pengamatan yang tajam.’ (al-Ghazali)

APAKAH HAKIKAT FALSAFAH/ KEBIJAKSANAAN?

Ia merupakan aktiviti berfikir secara: meluas, mendalam, kritis, holistik, sistematik, radikal, integral, konsepsual dan universal

untuk menemui kebenaran.

PERBANDINGAN FALSAFAH BARAT & ISLAM

FALSAFAH DAN HUBUNGANNYA DENGAN PENGETAHUAN


Ketuhanan(KHALIQ)

Alam(MAKHLUK)

Manusia(MAKHLUK)

Falsafah

Teologi

Sains

Falsafah Barat Tuhan, manusia & alam adalah sama

Falsafah Islam Allah Maha berkuasa& mencipta. Makhluk adalahciptaan yg tunduk & patuh kpd pencipta.

25

Al-Ghazali membahagikan ilmu kepada ilmu naqli (ilmu wahyu) dan ilmu aqli (ilmu carian).

Kneller (1971) mengkategorikan ilmu kepada ilmu wahyu, empirikal, rasional, intuitif dan Autoritatif.Hubungan antara jenis-jenis ilmu tersebut dapat dilihat menerusi rajah berikut:

KEDUDUKAN FALSAFAH & PENGETAHUAN


ILMU

NAQLI1. Wahyu

2. PengetahuanEmpirikal

3. PengetahuanRasional

4. PengetahuanIntuitif

5. PengetahuanAotoritatif

I

L

M

U

A

Q

L

I

KedudukanFalsafah (Russell

1946)

JenisPengetahuan(Kneller 1971)

TEOLOGI

SAINS

Taa

kula

n

Spek

ulas

i

Wahyu

Intuitif

Empirikal

Aotoritatif

Rasional

FALSAFAH

26

“Falsafah adalah sesuatu yang berada di antara teologi dan sains.” Russell (1946)FALSAFAH: CABANG, PERSOALAN DAN PENYELESAIAN

FALSAFAH BARAT (Mazhab Umum)

Idealisme Realisme Pragmatisme EksistensialismeCiri Terawal &

tradisionalTradisional Awal abad 20 –

US / modenPertengahan abad 20 - Eropah/ moden

Fokus Kebenaran à akal, jiwa, kerohanian Dimensi Kebenaran, keadilan dan keindahan à menerusi proses penaakulan

Kebenaran à nyata/ maujud fizikalnya Kewujudan di alam fikiran selaras dgn alam nyata.

Kebenaran dari pengalaman Persekitaran bersifat dinamik. Pengalaman individu berbeza

Kebenaran dari pengalaman bebas Pengalaman bentuk idea & pengetahuan Individu berhak mempuat pilihan & bertanggung jawab

Tokoh Plato, Descartes, Kant, Hagel dll

Aristotle, Russel, Bacon, Lock

Dewey, Darwin, James dll

Kierkegard, Jaspers


1. METAFIZIK Realiti / Kewujudan

2. EPISTEMOLOGITeori PengetahuanPerihal Mengetahui

3. AKSIOLOGI Nilai:

EstetikaEtika

4. LOGIK

Khusus

Umum Umum

LOG

IK I

ND

UK

TIF

LOG

IK D

ED

UK

TIF

Apakah alam semesta? Kehidupan? Kebebasan?

Apakah yang boleh diketahui? Bagaimana kita mengetahui?

Apakah sumber pengetahuan? Sejauhmanakah ia boleh dipercayai?

Apakah hakikat kebagusan? Apakah yang patut diutamakan? Apakahyang patut disukai? Apakah yang patut

menjadi cantik? Apakah rasa yang bagus?

CABANG FALSAFAH PERSOALAN

FALSAFAH BARAT

FALSAFAH TIMUR

FALSAFAH ISLAM

Penyelesaian

J awapan

27

FALSAFAH UMUM: PENGARUHNYA KEPADA FALSAFAH PENDIDIKAN BARAT

PERBANDINGAN ALIRAN FALSAFAH PENDIDIKAN BARAT


FALSAFAH UMUM BARAT FALSAFAH PENDIDIKAN BARAT

Idealisme

Realisme

Pragmatisme

Eksistensialisme

Perenialisme

Progresivisme

Esensialisme

Rekonstruksionisme

Kriteria:1. Masyarakat & Pendidikan2. Pengetahuan & Pembelajaran3. Pengajaran Guru4. Tujuan & Program

PERENIALISME

ESENSIALISME

PROGRESIVISME

REKONSTRUKSIONISME

T R A D I O N A L

MODEN

28

Kriteria Aliran Falsafah PendidikanTradisional Moden

Masyarakat & Pendidikan

Sekolah institusi pendidikan formal

Rumah institusi pendidikan formal

Sekolah agen kebudayaan Sekolah memajukan masyarakatPendidikan matlamat masyarakat Pendidikan kembangkan potensiPengetahuan sediakan pelajar untuk demokrasi

Pengalaman demokrasi di sekolah menyediakan pengetahuan untuk demokrasi sebenar.

Pendidikan kembangkan kognitif (akademik)

Pendidikan bersepadu (kognitif, moral dan sosial)

Nilai bersifat objektif & tetap (berasaskan persetujuan)

Nilai bersifat subjektif (pandangan individu)

Pengetahuan &

Pembelajaran

Tumpuan terhadap pengetahuan dan maklumat

Tumpuan terhadap penyelesaian masalah & peranan individu

Fokus kepada subjek Fokus terhadap pelajarKandungan subjek:Pilihan guruPenyusunan berurutanOrentasi perkara lampau

Kandungan subjek: Pilihan guru & pelajar Susunan ikut kefahaman Orentasi semasa & hadapan

Kandungan subjek dibahagi kepada beberapa bidang

Kandungan subjek secara bersepadu

Rancangan pengajaran disusun mengikut topik

Rancangan pengajaran disusun mengikut minat & masalah

Pengajaran Guru

Orentasi teks & bilik darjah Orentasi pelbagai bahan & masy.Berkumpulan secara keseluruhan Keseluruhan, kecil & individuJadual yang tetap & masa seragam Jadual yang anjal & masa fleksibelPelajar kumpulan yang ‘homogeneous’ & program khas

Pelajar kumpulan yang ‘heterogeneous’ & program berbeza

Pengajaran berorientasi guru & pelajar pasif

Pengajaran berorientasi pelajar & pelajar aktif

Keseragaman dalam membina pengalaman bilik darjah dan situasi pengajaran

Kepelbagaian dalam membina pengalaman bilik darjah dan situasi pengajaran

Tujuan & Program

Fokus kepada sastera & sains Sepadu (satera, subjek praktikal & vokasional)

Pengkhususan UmumKurikulum ditentukan Kurikulum berasaskan keperluan dan

minat pelajar


29

Standard yang tinggi & cemerlang: Tumpuan khas kepada mereka yang cemerlang

Standard yang setara & fleksibel: Tumpuan khas kepada mereka yang pencapaiannya rendah

CIRI-CIRI FALSAFAH PENDIDIKAN BARAT

1. Dualisme = Agama vs Sekular2. Segmentasi = Sains vs Agama3. Pengkhususan = Sains – Agama 4. Fleksibel = Perkembangan kognitif, afektif dan psikomotor5. Dinamik = Penemuan baru & Dunia baru

FALSAFAH DALAM ISLAM

MetafizikIntisari yang Maha Esa, Mutlak dan Kekal

EpistemologiPengetahuan tentang kebenaran mutlak (haq) melalui dua cabang ilmu:

i. Ilmu Naqli (Wahyu / Fardu Ain)ii. Ilmu Aqli (Ilmu Akal / Fardu Kifayah)

AksiologiKebagusan mutlak (kamil), ditetapkan oleh Allah s.w.t. dengan ekspresi lahiriah dalam bentuk kebagusan relatif (ketakwaan)

Islam itu addin à cara hidup

Hikmah : kebijaksanaan/ kecerdikan kurniaan Allah. Hikmah juga membawa maksud kelebihan atau tujuan sebenar sesuatu perkara. (Kamus Dewan IV)


ADDINKomprehensif

Menyeluruh

Bersepadu

30

FALSAFAH PENDIDIKAN ISLAM

”Pendidikan berterusan ke arah perkembangan diri individu dari segi rohani, intelek, emosi dan fizikal yang membawa kepada individu yang beriman, berilmu, berakhlak dan bertakwa dan beramal soleh untuk membina masyarakat harmoni, hormat menghormati dan bantu membantu antara satu sama lain.”

(Persidangan negara-negara Islam di Makkah, 1974)

KESEPADUAN DALAM FALSAFAH PENDIDIKAN KEBANGSAAN


FALSAFAH PEND. BARAT

(TRADISIONAL)

FALSAFAH PEND.

BARAT (MODEN)

FALSAFAH PEND. ISLAM

F P K

Intelek, Jasmani, Emosi

Intelek, Rohani, Jasmani

Kognitif, Afektif,

Psikomotor

EKLEKTIK(Memilih dgnleluasadaripadapelbagaisistem danfalsafah; tercipta daripelbagaisumber)

31

HUBUNGKAIT FALSAFAH BARAT & ISLAM KEPADA FPK

FALSAFAH PENDIDIKAN KEBANGSAAN

Pendidikan di Malaysia ialah satu usaha berterusan ke arah lebih memperkembangkan lagi potensi individu secara menyeluruh dan bersepadu untuk melahirkan insan yang seimbang dan harmonis dari segi intelek, rohani, emosi dan jasmani berdasarkan kepercayaan dan kepatuhan kepada Tuhan. Usaha ini adalah bertujuan untuk melahirkan warganegara Malaysia yang berilmu pengetahuan, berketrampilan, berakhlak mulia, bertanggungjawab dan berkeupayaan mencapai kesejahteraan diri serta memberi sumbangan terhadap keharmonian dan kemakmuran keluarga, masyarakat dan negara. (KPM 1996)


MazhabRealisme

MazhabIdealisme

MazhabPragmatisme

MazhabEksistensialisme

Perenialisme

Progresivisme

Esensialisme

Rekonstruksionisme

FALSAFAH PENDIDIKAN ISLAM

AL QURAN &

SUNNAH

Kognitif

Afektif

Psikomotor

Akal

Roh

Jasad

Intelek

Rohani

Emosi

Jasmani

FALSAFAH UMUM BARAT

FALSAFAH PENDIDIKAN BARAT

FPK

MenyeluruhBersepaduSeimbangHarmoni

INSAN CEMERLANG

PerkembanganManusia

32

CABANG FALSAFAH PENDIDIKAN KEBANGSAAN

Rumusan

1. Falsafah merupakan aktiviti berfikir secara meluas, mendalam, kritis, holistik, sistematik, radikal, integral, konsepsual dan universal untuk menemui kebenaran.

2. Falsafah pendidikan barat perenialisme, progresivisme, esensialisme dan rekonstruksionisme berteraskan mazhab falsafah umum iaitu idealisme, realisme, pragmatisme dan eksistensialisme.

3. Falsafah pendidikan Islam menekankan unsur bersepadu, meyeluruh dan seimbang merangkumi akal, roh dan jasad.

4. Falsafah pendidikan barat dan falsafah pendidikan Islam digabungkan untuk menjadi asas pembentukan Falsafah Pendidikan Kebangsaan (FPK) yang bersifat eklektik.


METAFIZIK KepercayaanKetuhanan

EPISTEMOLOGI Pengetahuan & Keterampilan

AKSIOLOGI Nilai (Etika &

Estetika): Keperibadian &

akhlak

IntelekRohaniJasmaniEmosi

MENYELURUH

BERSEPADU

SE

IMB

AN

G

HA

RM

ON

I

KURIKULUM

KEBANGSAAN

Kurikulum Pengajian Tinggi

Kurikulum Lepasan Menengah

Kurikulum Bersepadu Sekolah

Menengah (KBSM)*

Kurikulum Bersepadu Sekolah Rendah (KBSR)*

Prasekolah

* Melibatkan Kurikulum Pendidikan Khas

33

LATIHAN OBJEKTIF

1. Manakah antara perkara berikut merujuk kepada hakikat falsafah ke arah menemui kebenaran?

I. Berfikir secara kritis dan sistematik. II. Berfikir secara radikal dan integral. III. Berfikir secara vertikal dan horizontal. IV. Berfikir secara seimbang dan bersepadu.

A. I dan II sahaja. B. III dan IV sahaja.C. I, II dan III sahaja. D. I, II, III dan IV.

2. Menurut Russell (1946) terdapat tiga jenis ilmu yang bertindak ke arah kebenaran. Manakah di antara kedudukan ilmu berikut adalah benar mengikut penjelasan beliau?

A. Kedudukan falsafah berada di antara agama dan sains.B. Kedudukan sains terletak di antara teologi dan falsafah.C. Kedudukan agama berada di antara falsafah dan sains.D. Falsafah, agama dan sains berada pada kedudukan yang sama

3. Guru adalah ‘role model’ yang sentiasa menjadi perhatian. Oleh itu guru mestilah kelihatan kemas dalam penampilan dan berpakaian, sopan dalam tutur kata dan tingkah laku dan berakhlak mulia.

Apakah cabang falsafah yang boleh dikaitkan dengan pernyataan di atas?

A. Logik. B. Metafizik.D. Aksiologi. D. Epistemologi.

4.

Apakah yang boleh dirumuskan dengan perkara di atas?


• Pemilihan nilai• Menggerak pemikiran• Penetapan matlamat/ Objektif • Penjelasan dan ketepatan makna• Pemilihan pengetahuan, sumber dan kaedah

34

A. Matlamat falsafah pendidikan.B. Sumbangan falsafah terhadap pendidikan.C. Penerapan unsur falsafah dalam pendidikan.D. Pelaksanaan Falsafah Pendidikan Kebangsaan.

LATIHAN ESEI

1. Huraikan hakikat falsafah seperti yang anda faham.

2. Apakah keistimewaan falsafah pendidikan barat yang diaplikasikan dalam FPK?

3. Debatkan yang manakah lebih unggul di antara falsafah pendidikan barat dan falsafah pendidikan Islam dalam mempengaruhi Falsafah Pendidikan Kebangsaan.

4. Bincangkan maksud eklektik dalam konteks pembentukan Falsafah Pendidikan Kebangsaan. Mengapa eklektik?

5. Analisiskan cabang Falsafah Pendidikan Kebangsaan dari aspek epistemologi dan aksiologi. Bagaimanakah pelaksanaannya dari aspek melahirkan warganegara yang cemerlang?


35

UNIT 4PENGHAYATAN UNSUR DAN ELEMEN

FALSAFAH PENDIDIKAN KEBANGSAAN (FPK)

ObjektifObjektif tajuk ini adalah untuk membolehkan pelajar memahami dan menghayati unsur-unsur dan elemen-elemen yang terkandung di dalam Falsafah Pendidikan kebangsaan (FPK).

Hasil PembelajaranPada akhir pengajaran, pelajar dapat:

1. Mengenalpasti kandungan dokumen FPK dari aspek yang tersurat dan tersirat.2. Menghuraikan unsur-unsur dan elemen-elemen yang terkandung dalam FPK3. Menganalisis pendidikan negara dari aspek bentuk, proses dan kesan akhir.

APAKAH FALSAFAH PENDIDIKAN KEBANGSAAN (FPK)?

Falsafah Pendidikan Kebangsaan

Pendidikan di Malaysia ialah satu usaha berterusan ke arah lebih memperkembangkan lagi potensi individu secara menyeluruh dan bersepadu untuk melahirkan insan yang seimbang dan harmonis dari segi intelek, rohani, emosi dan jasmani berdasarkan kepercayaan dan kepatuhan kepada Tuhan. Usaha ini adalah bertujuan untuk melahirkan warganegara Malaysia yang berilmu pengetahuan, berketrampilan, berakhlak mulia, bertanggungjawab dan berkeupayaan mencapai kesejahteraan diri serta memberi sumbangan terhadap keharmonian dan kemakmuran keluarga, masyarakat dan negara. (KPM 1996)

APAKAH YANG TERKANDUNG DALAM FPK?

Bentuk pendidikan. Proses-proses pendidikan yang mesti dilaksanakan. Kesan/ matlamat pendidikan yang mesti dicapai.


36

BAGAIMANAKAH MODEL FPK?

APAKAH UNSUR-UNSUR YANG TERKANDUNG DALAM FPK?

1. Unsur Intelek

Hikmah iaitu ilmu yang boleh membawa kepada kebenaranDaya pemikiran yang kreatif dan inovatifDaya pemikiran yang lojik dan analitikIlmu yang bermanfaatMasyarakat yang berilmu pengetahuan yang mempunyai sikap suka membaca dan cinta ilmu.

2. Unsur Rohani

Keyakinan kepada Tuhan Kepercayaan beragama

3. Unsur Emosi


INTELEK ROHANI

JASMANI EMOSI

INSAN

SEIMBANG

DAN

HARMONISILMU

PENGETAHUAN AKHLAK MULIA

TANGGUNGJAWAB & SUMBANGAN

KEPADA MASYARAKAT

37

Kemantapan jiwa Penghayatan nilai-nilai murni dan norma masyarakat Berbudi pekerti mulia Berbakti dan berkorban Cintakan tanah air

4. Unsur Jasmani

Kecergasan fizikal dan kesihatan diri Dapat menggunakan anggota dan tenaga fizikal sendiri untuk berdikari dan hidup bermasyarakat

BAGAIMANAKAH PENGHAYATAN FALSAFAH PENDIDIKAN KEBANGSAAN DAPAT DILAKSANAKAN?


PROSES1. Mendidik sebagai satu usaha2. Mendidik secara berterusan3. Pengajaran ke arah mengembangkan potensi murid4. Pengajaran berfokus individu5. Pengajaran dilaksanakan secara bersepadu & menyeluruh (Intelek,Rohani, Emosi,

Jasmani)6. Membangunkan pelajar secara seimbang dan harmonis7. Berpaksi ketuhanan

HASIL PEMBELAJARAN1. Membentuk insan cemerlang: berilmu, mahir, berakhlak2. Melahirkan warganegara gemilang: berbakti kpd keluarga, masyarakat & negara3. Mengangkat martabat bangsa yang terbilang

Dimensi Instrinsik Percaya & patuh kepada Tuhan Berilmu Berketerampilan Berakhlak Bertanggungjawab Sejahtera diri

Dimensi InstrumentalBerupaya memberi sumbangan kepada kesejahteraan & kemakmuran Keluarga Masyarakat negara

BENTUKPendidikan adalah suatu proses

38

BAGAIMANAKAH PENGOPERASIAN FPK?

APAKAH IMPLIKASI FPK TERHADAP SISTEM PENDIDIKAN?


HASILOPERASI FPKHASRAT FPK HASILOPERASI FPKHASRAT FPK

Kepercayaan& KepatuhanKepada Tuhan

ELEKTIF

TERASKOKU

SistemPendidikan

Bersepadu & Menyeluruh

Proses

PAKK PSR PSM IPT

Ilmu & Kemahiran

Nilai

Murni

Bahas

a

INTELEK ROHANI EMOSI

JASMANI

Warganegarayang baik

PERSEKOLAHAN

KURIKULUM

BUDAYA SEKOLAH

SISTEM PENDIDIKAN

GURU

Apa? Siapa? Di mana?

Siapa? Bagaimana?

Bagaimana? Mengapa?Mengapa?

SistemAliranKategoriJenisLokasi

KuantitiKualitiGenderPendidikanLatihan

LiputanReka bentukPembahagianPerkembangaPenilaianPengajaran &

Pembelajaran

39

BAGAIMANAKAH FALSAFAH MEMBERI SUMBANGAN TERHADAP PENDIDIKAN?

• Penjelasan dan ketepatan makna• Penetapan matlamat/ Objektif• Menggerak pemikiran• Pemilihan pengetahuan, sumber dan kaedah• Pemilihan nilai

BAGAIMANAKAH PENTERJEMAHAN DAN PELAKSANAAN FPK DAPAT DILAKUKAN?



Huraian Sukatan Pelajaran (HSP)

Sukatan Pelajaran (SP)

Rancangan Pengajaran Tahunan (RPT)

Rancangan Pengajaran Harian (RPH)

Hasil Pembelajaran

Matlamat / Objektif Pendidikan

Ter j emahan

Ilmu KualitiIklimWatak

Pelaksanaan Pengajaran & Pembelajaran

40

RUMUSAN

1. FPK mengandungi maklumat secara tersurat & tersirat tentang bentuk, proses dan hasil pendidikan di Malaysia.

2. Unsur-unsur intelek, rohani, emosi dan jasmani menjadi fokus dan matlamat pendidikan.

3. Pelaksanaan pendidikan menekankan elemen menyeluruh, bersepadu dan seimbang terhadap potensi individu.

4. Pendidikan dihasratkan dapat melahirkan individu secara seimbang & harmonis dari aspek Intelek, rohani, emosi dan jasmani)

5. Falsafah pendidikan memberi sumbangan:

Penjelasan dan ketepatan makna

Penetapan matlamat/ Objektif

Menggerak pemikiran

Pemilihan pengetahuan, sumber dan kaedah

Pemilihan nilai

LATIHAN ESEI1. Jelaskan konsep-konsep berikut:

i. pendidikan ialah satu usaha berterusan

ii. Pendidikan menyeluruh dan bersepadu

2. Bincangkan proses pendidikan sebagaimana yang disarankan di dalam FPK.

3. Bagaimanakah unsur-unsur intelek, rohani, emosi dan jasmani diterjemahkan di dalam proses pengajaran dan pembelajaran bagi sesuatu subjek?

4. FPK menyatakan matlamat pendidikan yang dihasratkan. Berikan hujah anda terhadap kecapaian matlamat tersebut.


41

UNIT 5

FALSAFAH PENDIDIKAN GURU (FPG):PEMIKIRAN DAN AMALAN DALAM PROFESION

KEGURUAN

Hasil PembelajaranPada akhir pengajaran dan pembelajaran, pelajar dapat:

1. Menganalisis kandungan Falsafah pendidikan Guru Malaysia.2. Mensintesis pemikiran dan amalan dalam profesion keguruan.3. Mewatakkan ciri-ciri guru yang unggul.

APAKAH YANG SEPATUTNYA MENJADI ILMU GURU?

Menurut Shulman, L.S. (1986) Guru yang profesional mestilah menguasai 7 jenis pengetahuan:

Pedagogi Kandungan mata pelajaran Konten-pedagogi Pelajar Konteks pendidikan di Malaysia Tujuan dan falsafah pendidikan di Malaysia Kurikulum

Mengapa?

The Lost Paradigm (Shulman ,1986)

1. How teachers manage the classroom, organize activities, allocate time and turns, formulate the level of their questions, lessons plan and judge general student understanding.

2. What we miss are questions about the content of the lesson taught, the questions asked and explanations offered.


42

3. Where do teacher explanations come from?; How do teacher decide what to teach, how to present it, how to question students about it and, how to deal with the problem of misunderstanding?

ADAKAH GURU KERJAYA PROFESIONAL?

Ciri-ciri kerjaya profesional:

1. Wujudnya himpunan ilmu mengenai profesion itu sendiri.2. Anggota profesion mestilah menguasai dan menghayati himpunan ilmu tersebut.3. Mempunyai himpunan kemahiran dan kecekapan yang unik kepada profesion itu

sahaja.4. Kawalan profesion terhadap anggotanya daripada penyelewengan amalan.5. Kepercayaan dan keyakinan terhadap matlamat profesion iaitu pendidikan dan

bukannya pengajaran semata.

APAKAH CABARAN PROFESION KEGURUAN?

1. Bilangan ramai (405,000 orang)2. Pelbagai skim (Sandaran Tidak Terlatih, Bukan Siswazah: DG29,DG32; Siswazah:

DG41, DG44, DG48, DG52, DG54, JUSA C)3. Pelbagai kelayakan (Sijil/Diploma Pendidikan & Ijazah Sarjana Muda Pendidikan)

Profesionalkah kerjaya guru?

PEMBINAAN DAN PERKEMBANGAN PROFESIONALISME PERGURUAN


43

Kursus Dalam Perkhidmatan (KDP) :

Program yang menyediakan latihan keguruan kepada guru-guru terlatih yang sedang berkhidmat di sekolah kelolaan KPM.

Bermatlamatkan peningkatan akademik dan pemantapan profesionalisme keguruan di kalangan guru.

Contoh kursus:

Bil Peringkat Program Tempoh Sasaran1

Peningkatan Akademik

Program Khas Pensiswazahan Guru (PKG)- kerjasama dengan IPT dalam negara

3 tahun Guru Terlatih

Program Pensiswazahan Guru Bahasa Antarabangsa Perancis, Jerman, Jepun

1–3 tahun Guru Terlatih

2Peningkatan

Profesionalisme

Kemahiran Pengajaran dan Pembelajaran Kokurikulum Teknologi Maklumat Pastoral Care

Jangka Panjang dan Jangka

PendekGuru Terlatih

Asas-Asas Pendidikan Guru (Zeichner & Liston, 1990)1. Tradisi akademik (atau ilmu)2. Tradisi perkembangan3. Tradisi kecekapan sosial4. Tradisi ‘social reconstructionalist”

Pendidikan guru mestilah membolehkan mereka (Lasley, 1990):1. Memiliki pengetahuan teknikal tertentu2. Mengaplikasikan pengetahuan teknikal dalam situasi sebenar.3. Mencerminkan mereka sebagai insan berilmu.

Pendekatan yang bakal pendidik ketahui (Howey, 1989):1. Orientasi kemahiran atau kecekapan2. Keupayaan penyelesaian masalah secara klinikal3. Sikap seseorang yang berorientasikan kemanusiaan.


Pra Perkhidmatan i. Pengetahuanprofesionalisme keguruan

ii. Pembangunan sikap & sahsiah

iii. Pembangunan KemahiranInsaniah

iv. Perkembangan sosial & kesukanan

Universiti/ FakultiPendidikan

(IPTA & IPGM )

Kuliah, kokurikulum,

latihan pengajaranmikro dan latihan

mengajar disekolah & khidmat

sosial

Pendidikan Berterusan

Kursus, Seminar, Bengkel, Latihan

2. Peringkat dalaman(Sekolah)

1. Peringkat Luaran(PPD, JPN,

Kementerian dll)

In house training

Latihan / KursusDalam Perkhidmatan

Diploma à Sarjana Muda à Sarjana à Kedoktoran

44

APAKAH SIFAT-SIFAT PENDIDIK UNGGUL?

(Muktamar Pertama Pendidikan Islam, Makkah, 1977):1. Bersifat tawadhu’ 2. Berakhlak/ bermoral3. Insan yang berilmu (‘alim)4. Memiliki taraf akademik yang baik5. Mempunyai hubungan yang baik dengan masyarakat

APAKAH FALSAFAH PENDIDIKAN GURU MALAYSIA (FPG)?

1979 à Laporan Jawatan Kuasa Kabinet menetapkan halatuju pendidikan guru di Malaysia:1. Menghasilkan guru yang mempunyai kesedaran dan daya pemikiran untuk

mengendalikan pengajaran dan pembelajaran secara interaktif bagi memperkembangkan lagi potensi pelajar.

2. Melahirkan guru yang dapat membudayakan ilmu dalam masyarakat.

1982 à Falsafah Pendidikan Guru didokumentasikan dengan hasrat untuk mendidik:

GURU YANG BERPEKERTI MULIA, BERPANDANGAN PROGRESIF DAN SAINTIFIK, BERSEDIA MENJUNJUNG ASPIRASI NEGARA SERTA MENYANJUNG WARISAN KEBUDAYAAN NEGARA, MENJAMIN PERKEMBANGAN INDIVIDU DAN MEMELIHARA SUATU MASYARAKAT YANG BERSATU PADU, DEMOKRATIK, PROGRESIF DAN BERDISIPLIN. (Bahagian Pendidikan Guru, 1982)

APAKAH KANDUNGAN FPG?

1. Berpekerti muliaGuru yang bersedia meletakkan kepentingan kepada orang lain (murid, ibu bapa , masyarakat) melebih diri.

2. Berpandangan progresif dan saintifik


45

Guru sentiasa berfikiran positif, proaktif, inovatif dan motivatif. Mempunyai minda yang kehadapan dan sentiasa memperkembangkan ilmunya

3. Bersedia menjunjung aspirasi negaraGuru yang sentiasa meletakkan hasrat dan matlamat negara sebagai yang utama.

4. Menyanjung warisan kebudayaan negaraMeletakkan diri sebagai role model untuk mengekalkan nilai-nilai yang menjadi warisan kebudayaan negara agar menjadi teladan kepada murid, ibu bapa dan masyarakat.

5. Menjamin perkembangan individuSentiasa memberikan keutamaan dan mempastikan setiap murid diberikan peluang mengembangkan potensi secara menyeluruh dan bersepadu yang merangkumi aspek intelek, rohani, emosi dan jasmani secara terbimbing dalam aktiviti pengajaran & pembelajaran dan kokurikulum dan kurikulum tersembunyi.

6. Memelihara suatu masyarakat yang bersatu paduGuru perlu mengekalkan keharmonian dalam masyarakat majmuk dengan menekankan unsur bersatu padu dalam aktiviti yang dijalankan dan memastikan murid-murid pelbagai kaum sentiasa berinteraksi antara satu sama lain.

7. Memelihara suatu masyarakat yang demokratikSentiasa memberi peluang kepada murid-murid untuk membuat keputusan. Berlaku adil dalam membuat keputusan. Bertindak berasaskan pertimbangan wajar.

8. Memelihara suatu masyarakat yang progresif Memberi penekanankepada aspek inovatif, kreatif, analitikal, kritikal, holistik, bersepadu dalam melaksanakan tugas bagi membentuk murid yang dapat berfikiran secara progresif dan saintifik. Guru perlu menekankan kaedah inkuiri-penemuan dan kaedah dapatan bagi memupuk sifat gemar menyiasat dan mereka cipta

9. Memelihara suatu masyarakat yang berdisiplinMempastikan keharmonian, keselamatan dan keamanan menerusi penerapan nilai etika dan peraturan yang mesti dipatuhi untuk oleh murid agar membentuk masyarakat yang cemerlang.

APAKAH OBJEKTIF PENDIDIKAN GURU?

Melatih dan menghasilkan guru-guru unggul bagi memenuhi tuntutan dan aspirasi negara:1. Profesional2. Kualiti sosial3. Kualiti moral 4. Personaliti yang baik


46

BOLEHKAH MODEL PENDIDIKAN GURU DI KONSEPSUALKAN?

Rajah: Model Konsepsual Pendidikan Guru

APAKAH STANDARD GURU MALAYSIA?


KEMAHIRAN SAHSIAH

ILMU

GURU

KEMAHIRAN SAHSIAH

ILMU

GURU

Content knowledgePedagogical content knowledgeKnowledge of learnersGeneral pedagogical knowledgeKnowledge of educational contextCurriculum knowledgeKnowledge of educational ends,

purposes, and values

“Because public school teacher are government employees and because of their leadership roles with students, they are often expected by the public at large and their school system superiors to conform to certain codes of personal behavior that are not usually imposed upon other adults.” (Myers & Myers, 1995, pg 338)

InterpersonalIntrapersonalKomunikasiTeknologiKemahiran ProfesionalPengurusan masaPengurusan kelas

DIRI MASYARAKAT

KETUHANAN

Ilmu N

ilai

Kemahiran

G

47

APAKAH YANG MENJADI KOMPONEN DALAM KURIKULUM PERGURUAN?

• Komponen Ikhtisas: Membina kemahiran, sikap dan pengetahuan asas perguruan • Komponen Akademik: Membina pengetahuan Kandungan mata pelajaran (subject

matter)• Komponen Perkembangan Diri: Membina kemahiran mengendalikan aktiviti sukan dan

kokurikulum serta kemahiran bersosial

APAKAH IMPLIKASI FPG TERHADAP PEMIKIRAN DAN AMALAN PROFESIONALISME KEGURUAN?

1. Etika profesional2. Ilmu dan kemahiran3. Responsibility and accountability4. Kepenggunaan ilmu dan kemahiran 5. Aktiviti pengajaran dan pembelajaran

RUMUSAN

1. FPG dan FPK adalah saling berkaitan

2. FPG merupakan halatuju dalam pembinaan watak guru

3. Watak guru berteraskan kepada unsur sahsiah, ilmu/pemikiran, tanggungjawab, nilai dan amalan.

4. Pemikiran guru terhadap ilmu keguruan

5. Amalan guru berfokus kepada murid, ibu bapa, masyarakat dan negara

LATIHAN ESEI

1. Apakah maksud perguruan dan keguruan?

2. Adakah FPG dan FPK mempunyai perkaitan? Jelaskan?

3. Berikan perbandingan di antara pemikiran guru dan amalan guru dalam perkembangan professionalisme keguruan?

4. Bagaimanakah hasrat yang terdapat di dalam FPG boleh diterjemahkan secara berkesan?


48

5. Berikan penjelasan lanjut mengenai “bersedia menjunjung aspirasi negara” yang terkandung di dalam FPG.

6. Bagaimanakah Standard Guru Malaysia dapat membantu memartabatkan profesion keguruan?

UNIT 6

DASAR-DASAR DALAM PERKEMBANGAN PENDIDIKAN DI MALAYSIA

HASIL PEMBELAJARANPelajar dapat:

1. Menerangkan pengertian dasar dan konteksnya dengan pendidikan2. Menganalisis tujuan dasar-dasar pendidikan3. Menilai dasar pendidikan negara.

APA DASAR? Dasar = Asas = tunjang = teras = akar Untuk pengukuhan sesuatu perkara. Merupakan suatu ketetapan yang diajukan oleh penggubal dasar.

APAKAH TUJUAN SESUATU DASAR DIBUAT?

Disiplin


TUJUANDASAR

Inovasi

Kebajikan

Disiplin

Solusi

49

Mendisiplinkan merupakan penerapan dasar legislatif dalam bentuk akta yang mengenakan syarat dan hukuman. Hukuman yang dikenakan dalam bentuk penjara atau denda atau kedua-duanya sekali. Dalam perkhidmatan awam tindakan mendisiplin juga melibatkan amaran lisan, amaran bertulis, penahanan, pemindahan, pengekalan (statik) dan pemecatan. Ganjarannya pula ialah kesinambungan operasi, perkhidmatan kepada mereka yang akur. Contoh dasar jenis ini ialah Akta Pendidikan 1996InovasiDasar-dasar berkaitan inovasi pula bertujuan membara pembaharuan dalam masyarakat menerusi pendidikan. Dasar jenis ini bersifat futuristik-pragmatik kerana cuba membawa masyarakat kepada keadaan yang lebih baik dari yang sedia ada. Penyertaan secara holistik dan komprehensif dari semua pihak menjadi penentu kepada kejayaan dasar jenis ini. Contoh dasar jenis ini dalam pendidikan ialah Dasar Pengajaran dan Pembelajaran Sains dan Matematik Dalam Bahasa Inggeris (PPSMI) yang dilaksanakan pada tahun 2003 oleh Perdana Menteri Malaysia ketika itu, Tun Dr. Mahathir Bin Mohamad.

SolusiDasar yang berkaitan dengan penyelesaian masalah yang berkaitan sosial dan ekonomi. Dasar ini berbentuk reaktif kerana bertujuan untuk mengatasi masalah yang timbul. Hal ini disebabkan trend atau perkembangan semasa yang berubah-ubah akibat tuntutan prioriti manusia dan ekonomi semasa. Contoh dasar ini dalam pendidikan ialah Dasar 60 sains dan 40 sastera dan Dasar 1 pelajar 1 sukan.

KebajikanDasar memperbaiki kebajikan & perkhidmatan melibatkan perbekalan prasarana, kualiti kehidupan. Dasar jenis ini biasanya dalam bentuk akta dan edaran pekeliling (ikhtisas & kementerian). Bagi melaksanakan dasar ini, kerajaan menyediakan peruntukan kewangan yang besar untuk menaja projek-projek pembangunan prasarana dan perkhidmatan. Contoh dasar ini ialah yuran pendidikan percuma, pinjaman buku teks secara menyeluruh, Dasar Keciciran Sifar, Dasar Integrasi Nasional.

APAKAH DASAR-DASAR PENDIDIKAN DALAM PERKEMBANGAN PENDIDIKAN NEGARA?

1. Dasar Warisan Pendidikan Tradisional Melayu.2. Dasar Peminggiran Pendidikan (19511 – 1800)3. Dasar Polarisasi Pendidikan (1800 – 1957)4. Dasar Reformasi Pendidikan (1957 – 1979) 5. Dasar Inovatif Pendidikan (1980 – 1990) 6. Dasar Liberalisasi Pendidikan (1990 – 2000)7. Dasar Globalisasi Pendidikan (2000 – 2010)


50

APAKAH ELEMEN DAN PETUNJUK TERHADAP PEMBUATAN DASAR?


FASA

Penentuan Agenda

Peramalan & Pencarian

Alternatif

Perancangan Dasar

Pelaksanaan Dasar

Penaksiran Dasar

TINDAKAN

Cadangan Dasar

(Analisis)

Kenalpasti Masalah

(alternative)

Penerimaan Operasi Program

Penilaian

Apakah masalahnya? Apakah yang

akan terjadi jika tidak melakukan

sesuatu?

Bagaimanakah masalah

ditafsirkan? Apakah

matlamatnya? Apakah pilihan yang ada yang

boleh membawa kebaikan atau

sedikit keburukan?

Adakah dasar itu berkaitan dengan

politik?

Apakah ukuran yang boleh

membantu dalam memastikan

kejayaan pelaksanaan

dasar?

Apakah criteria di mana polisi boleh

ditafsirkan dengan baik? Ditafsirkan

dengan adil?

PENSTRUKTURAN MASALAH

PERAMALAN PENGSYORAN PENGAWASAN PENILAIAN

51

Sumber: Cochran & Malone (1995)

APAKAH DASAR-DASAR BERKAITAN PENDIDIKAN DI MALAYSIA

1. Bahasa2. Pepaduan3. Teknologi4. Guna tenaga5. Pengatarabangsaan6. Pembangunan Insan7. Pembentukan Negara Bangsa

Bahasa

• Bahasa Melayu sebagai bahasa rasmi Malaysia• Dasar Bahasa Kebangsaan diperkenalkan pada 1970an untuk menyumbang kepada

perpaduan negara• Sekolah aliran Inggeris dimansuhkan secara berperingkat-peringkat• Bahasa Melayu dijadikan sebagai bahasa pengantar utama yang dilaksanakan sepenuhnya

pada peringkat menengah di Semenanjung Malaysia dan Sabah pada tahun 1982, manakala di Sarawak pada tahun 1990.

• Seksyen 21(2) Akta Pelajaran 1961 jelas mempunyai hasrat bahawa bahasa Melayu akan dijadikan bahasa pengantar yang tunggal dalam sistem persekolahan

• Penggunaan satu bahasa juga adalah untuk tujuan perpaduan rakyat• Seksyen 21(2) Akta Pelajaran 1961

Where at any time the Minister is satisfied that a national type primary school may suitable be converted into national primary school, he may by order direct that the school become a national primary school.

• Penggunaan Bahasa Inggeris sebagai bahasa kedua juga turut diberi tumpuan. • PPSMI diperkenalkan pada 2003 untuk Tahun 1 SR, Ting. 1 dan Ting 6R SM

Pepaduan

• Fokus pendidikan selepas merdeka adalah untuk perpaduan• Perpaduan melibatkan 3 kaum utama Melayu, Cina dan India.• Mengikut Akta Pelajaran 1961

(Pendidikan menggunakan kurikulum dan sistem peperiksaan yang sama bagi tujuan perpaduan)


CIRI-CIRI

52

Kami percaya juga yang tujuan dasar pelajaran di dalam negeri ini ialah bermaksud hendak menyatukan budak-budak daripada semua bangsa di dalam negeri ini dengan memakai satu peraturan pelajaran yang meliputi semua bangsa dengan menggunakan bahasa kebangsaan sebagai bahasa pengantar yang besar, walaupunperkara ini tidak dapat dilaksanakan dengan serta merta melainkan hendaklah diperbuat dengan beransur-ansur. (Penyata Razak, Para 12))

Selepas 1969 perpaduan masih melalui pendidikan dan juga melalui :- - Dasar Sosial Negara - Dasar Ekonomi Baru - Rukun Negara - Dasar Bahasa

Teknologi

• Dunia berkembang pesat kerana perkembangan pesat dalam bidang teknologi• Politeknik, ITM, UTM ditubuhkan selaras dengan kehendak perkembangan teknologi• MP Sains diperkenalkan semula di Tahap 2 SR pada 1994 dan di Tahap 1 pada 2001

selaras dengan keperluan sains dan teknologi • MSC diperkenalkan sebagai salah satu aplikasi perdana berkaitan ICT • Salah satu mercu tanda MSC ialah Sekolah Bestari• Dirintis di 87 Sekolah Bestari 1999-2000• 7 flagship application on MSC

(a) Telemedicine (b) Smart Schools (c) R & D Cluster(d) Multipurpose Card(e) Borderless Marketing (f) Electronic Government(g) World Wide Manufacturing

Reighluth (1987)As we enter deeper into a highly technological, rapidly changing information-oriented society, the present structure of our education system will become more and more inadecuate!. With our entire nation still at risk, we are forced to reevaluate and restructure the entire way schools operate, the approaches we use in teaching and the way students learn.………. Technology is greatly increasing student’s ability to understand and learn complex material; it is inspiring revolutionary changes in classroom, schools and entire school systems.

Guna Tenaga


53

• Selepas merdeka wujud keperluan untuk membagunkan negara• Guna tenaga banyak diperlukan dalam pelbagai bidang (pendidikan, teknik/vokasional,

perubatan, kejuruteran dll).• Sehubungan itu institusi seperti maktab, politeknik, institut, universiti dsbnya ditubuhkan.

Contoh ITM (1967), USM (1969), KTAR (1969), PUO (1969) UKM (1970), UPM (1971), UTM (1972).

• Akta Pendidikan Tinggi Swasta 1996• Akta Majlis Pendidikan Tiggi Negara 1996• Akta Lembaga Akreditasi Negara 1996• Penubuhan institusi pengajian tinggi adalah untuk melahirkan tenaga kerja peringkat

profesional (ijazah) dan semi-profesional (diploma)

Pengatarabangsaan

• Selaras dalam sistem pendidikan adalah selaras dengan globalisasi• Dunia sudah menjadi tanpa sempadan• Globalisasi selaras dengan kehidupan pascamoden • Konsep glokal juga diperkenalkan• Multiligual cuba diperkenalkan untuk disepadukan dalam kurikulum (contohnya dalam

PPSMI)

Pembangunan Insan

• Pendidikan bagi pembangunan insan ke arah mewujudkan masyarakat yang mapan• FPN tersurat pada 1988 (Menjadi FPK pada 1996)• Hasrat FPK agar pembangunan insan berlaku : - secara seimbang dan bersepadu (JERI) - melibatkan dimensi intrinsik dan instrumental - untuk kesejahteraan diri, keluarga, masyaarakat dan negara Rasional ke arah pembangunan insan

a) Manusia ialah sebaik-baik kejadianb) Manusia ialah khalifah Allah di muka bumi

Isu-isu yang timbulc) Kebinasaan diri (dadah, rempit, bohsia, bunuh diri dll.)d) Kerosakan orang lain (ragut, rompak, rogol, bunuh dll)e) Pencemaran alam (global warming, tanah runtuh, banjir kilatf) Engkar perintah tuhan (free thinker dll.)

Dalam PIPP 2006-1010 pembangunan insan disebut semula dengan istilaha) Modal insanb) Negara bangsac) Rakyat minda kelas pertama


54

Pembentukan Negara Bangsa

• KPM berhasrat untuk membangunkan warganegara dari awal persekolahan dengan ciri-ciri glokal, patriotik dan cintakan negara serta menyanjung dan menjunjung warisan budaya dan kesenian bangsa.

• Hasrat membina Negara Bangsa ini akan dicapai dengan memperkasakan Bahasa Melayu, meningkatkan disiplin pelajar, menggiatkan Rancangan Intergrasi Murid Untuk Perpaduan (RIMUP) serta menggiatkan aktiviti kokurikulum dan sukan bagi membina jati diri serta menerapkan budi bahasa dan adab di kalangan pelajar.

Pendidikan Holistik

Sistem pendidikan tidak berasaskan peperiksaan semata-mata untuk menilai pencapaian murid. Menerusi sistem ini pengumpulan mata dilaksanakan. Markah murid dari tahun 1 – tahun 6 dikumpul dan dikira bagi menentukan pencapaian. Markah keseluruhan akan digabungkan dengan markah dari empat penilaian lain iaitupsikometrik (kecenderungan & sikap), kokurikulum, peperiksaan sekolah dan peperiksaan kementerian. Murid akan menduduki peperiksaan seragam oleh LPM selain UPSR. Kepentingan UPSR hanya 30%.

Projek percubaan dilaksanakan pada tahun 2008 di 50 buah sekolah di Wilayah Persekutuan, Selangor dan Pahang.

2009 - sebanyak 500 sekolah dipilih untuk laksana projek perintis tranformasi 2010 – pelaksanaan secara menyeluruh di semua sekolah rendah membabitkan

murid pra sekolah & tahun 1 di semua jenis sekolah rendah.

RUMUSAN Dasar digubal dan dilaksanakan untuk tujuan disiplin/ kawalan, inovasi, solusi dan

kebajikan/ perkhidmatan. Bermatlamat keharmonian, keadilan, penambahbaikan dan pemantapan. Proses pembuatan dan pelaksanaan sesuatu dasar memerlukan perancangan yang teliti

dan sistematik demi mencapai matlamatnya. Pelaksanaan dasar melibatkan kos, risiko dan sumber manusia yang pakar dan

bilangan yang ramai. Penggubalan dilakukan pada peringkat kabinet dan diterjemahkan pada peringkat

Kementerian Pelajaran, Jabatan Pelajaran Negeri, Pejabat Pelajaran Daerah dan sekolah-sekolah (Top à Down).


55

Guru-guru adalah pelaksana, perlu akur dengan dasar yang telah dibuat.

LATIHAN OBJEKTIF

1. Perubahan dasar dan hala tuju pendidikan yang berlaku dalam sistem pendidikan di Malaysia sejak selepas merdeka sehingga sekarang adalah _____________

A. mengikut pola kegawatan ekonomi yang berlaku. B. selaras dengan arus perubahan global dan modenisasi.C. bagi mengekalkan aspirasi penjajahan yang masih menebal.D. untuk mengukuhkan kedudukan dan kestabilan parti pemerintah.

2.

Jika dianalisis pernyataan tersebut, dapat disimpulkan bahawa ______________

A. Sekolah Kebangsaan perlu diperkasskan. B. Akta Pelajaran 1961 perlu berasaskan Penyata Razak.C. peperiksaan memasuki sekolah menengah perlu dimansuhkan.D. bahasa kebangsaan sebagai bahasa pengantar di sekolah adalah perlu.

.

3.

BerPembangunan kemanusiaan yang guru boleh lakukan di sekolah ialah _________________


"Tujuan Dasar Pelajaran di dalam negeri ini ialah bermaksud hendak menyatukan budak-budak daripada semua bangsa di dalam negeri ini . . . ”

(Penyata Razak, Perenggan 12)

“Tegasnya, individu yang dilahirkan daripada sistem persekolahan negara perlu selaras dengan tujuan pembangunan kemanusiaan.”

(Perkara 452 dalam Laporan Jawatankuasa Kabinet 1979)

56

A. membangunkan kemahiran fizikal dan mental pelajar ke arah penyediaan tenaga kerja.

B. meningkatkan lagi daya keusahawanan untuk pertumbuhan dan perkembangan ekonomi negara.

C. memperoleh pengetahuan dan kemahiran asas serta mengembangkan bakat, nilai, sikap dan amalan yang baik.

D. menanamkan sesuatu ideologi negara dalam diri para pelajar bagi tujuan membangunkan sistem pemerintahan negara.

LATIHAN ESEI

1. Huraikan makna dan konteks dasar pendidikan.

2. Jelaskan tujuan dasar pendidikan digubal bagi negara Malaysia.

3. Analisiskan dasar pendidikan era penjajah sehinggalah kemerdekaan negara.

4. Bagaimanakah rupa bentuk dan dasar pendidikan di negara Malaysia selepas kemerdekaan?

5. Bagaimanakah dasar-dasar pendidikan dapat memacu Malaysia menjadi sebuah negara maju pada 2020?


57

UNIT 7

RANCANGAN PEMBANGUNAN PENDIDIKAN DI MALAYSIA

HASIL PEMBELAJARANPada akhir pembelajaran, pelajar dapat.

1. menjelaskan hubungkaitan di antara perancangan dan pembangunan pendidikan.2. menganalisis kategori perancangan pendidikan3. menilai program perancangan pembangunan pendidikan negara.

PENDIDIKAN KE ARAH MANA?


FALSAFAH PENDIDIKAN KEBANGSAANPendidikan di Malaysia ialah satu usaha berterusan ke arah lebih memperkembangkan lagi potensi individu secara menyeluruh dan bersepadu untuk melahirkan insan yang seimbang dan harmonis dari segi intelek, rohani, emosi dan jasmani berdasarkan kepercayaan dan kepatuhan kepada Tuhan. Usaha ini adalah bertujuan untuk melahirkan warganegara Malaysia yang berilmu pengetahuan, berketrampilan, berakhlak mulia, bertanggungjawab dan berkeupayaan mencapai kesejahteraan diri serta memberi sumbangan terhadap keharmonian dan kemakmuran keluarga, masyarakat dan negara.

Misi PENDIDIKANMembangun sistem pelajaran yang bertaraf dunia dari segi kualiti bagi memperkembangkan potensi individu sepenuhnya dan memenuhi aspirasi negara Malaysia.

Wawasan 2020Malaysia menjadi sebuah negara maju mengikut acuan tersendiri. Perlu menghadapi 9 cabaran:• Membentuk sebuah negara yang bersatu padu• Melahirkan sebuah masyarakat Malaysia yang bebas, teguh dan mempunyai keyakinan

diri• Membangunkan masyarakat demokratis yang matang• Membentuk sebuah masyarakat yang kukuh moral dan etikanya dan utuh nilai

keagamaanya• Mewujudkan masyarakat yang matang dan bersifat toleran.• Membentuk masyarakat yang bersifat sains serta progresif• Mewujudkan masyarakat berbudi dan berbudaya penyayang• Menjamin pembentukan sebuah masyarakat yang adil ekonominya• Mewujudkan masyarakat yang makmur

58

BAGAIMANAKAH MALAYSIA MEMBUAT PERANCANGAN PEMBANGUNAN PENDIDIKAN?

Perancangan Pembangunan Pendidikan

Kos Pembangunan Pendidikan = 8% - 30% dari perbelanjaan Negara.

Tempoh/ Jangkamasa Perancangan:1. Jangka Pendek (1 – 5 tahun)

Cth: Pelan Induk Pembangunan Pendidikan (PPIP 2006-2010)

2. Jangka Panjang (> 5 tahun) Rancangan Perkembangan Pendidikan (2001-2010) telah diumumkan dalam

Seminar Perkembangan Pendidikan di Shah Alam pada 8.10.2001 Wawasan Pendidikan

Agihan Peruntukan Dalam RMK 9 (2006 – 2010) Terhadap Pendidikan

RM 23.198 bilion àperuntukan terbesar berbanding sektor lain

• Prasekolah RM 327.3 juta- untuk 2,626 sekolah, 3,143 kelas, 76,000 kanak-kanak menjelang 2010

• Sekolah Rendah RM 4.1 bilion - akan menyediakan 13,000 BD (68% luar bandar) - sekolah satu sesi drp 86% kpd 90% - saiz kelas dikurangkan kpd 31 murid kpd 30 murid menjelang 2010

• Sekolah Menengah RM 4.5 bilion - kurangkan kesesakan dlm BD

- menyediakan 10,000 BD (57% luar bandar)- sekolah satu sesi drp 65% kpd 70% menjelang 2010- saiz kelas drp 32 kpd 30 menjelang 2010

• Sekolah Bantuan Kerajaan 108.4 juta


59

- belanja mengurus 1,755 buah sekolah

• Menjelang 2020 negara mensasarkan Sekolah Kebangsaan lebih adil dan saksama kepada orang awam daripada pelbagai kaum

• Murid Cina dijangka bertambah daripada 6% (2005) kepada 12% (2010)• Murid India dijangka bertambah daripada 43.2% (2005) kepada 60% (2010)• (Dari RM ke-8 lagi telah disarankan menjelang 2010, 50% guru Sekolah

Rendah berijazah)

PELAN INDUK PEMBANGUNAN PENDIDIKAN (PPIP 2006-2010)

Misi : ‘Merintis Pembaharuan : Satu Misi Nasional’

Enam Teras Strategik PIPP

Teras 1: Membina negara bangsaCiri-ciri: Warganegara berciri glokal, patriotik, cinta negara, warisan budaya, kesenian bangsa. Memperkasa bahasa Melayu, disiplin pelajar, RIMUP, kokurikulum, sukan, jati diri, budi bahasa, adap sopan.

Teras 2: Membangunkan modal insanCiri-ciri: sistem nilai, disiplin, sahsiah, akhlak, jati diri pelajar, sains & teknologi, inovatif, kreatif, kebolehpasaran, penilaian bersifat holistik

Teras 3: Memperkasa sekolah kebangsaanCiri-ciri: menjadi sekolah pilihan utama masyarakat, infrastruktur, ICT, guru terlatih mengikut opsyen, pertambahan staf sokongan.

Teras 4: Merapatkan jurang pendidikanCiri-ciri: Mmengikut lokasi, kaum, jantina, tahap sosioekonomi, keupayaan pelajar.

Teras 5: Memartabatkan profesion perguruanCiri-ciri: guru berijazah, naik taraf maktab perguruan, pemilihan calon, perjawatan, penempatan, kebajikan, membina rumah guru

Teras 6: Melonjakkan kecemerlangan institusi pendidikanCiri-Ciri: Membentuk sekolah kluster mengikut akademik, kokurikulum, sukan dan bidang khusus dan dirangkaikan dengan institusi ternama di luar negeri.

REFLEKSI: Setelah PIPP (2006 – 2010) lengkap satu pusingan, apakah aspek pembangunan pendidikan yang telah dilaksanakan? Sejauhmanakah kejayaan yang tercapai hasil dari perancangan yang telah dilaksanakan?


60

PEMBANGUNAN PROGRAM SEKOLAH

PROGRAM DEFINISI OBJEKTIF DITUBUH BIL MILIKSekolah Berprestasi Tinggi (SBT)

Sekolah yang mempunyai etos, watak, identiti sendiri dan unik yang bertujuan menyerlahkannya dalam semua aspek pendidikan

Mewujudkan inovasi dalam pengurusan sekolah dan mementingkan produktiviti pelajar

2010 20 KPM

Sekolah Kluster

Pusat kecemerlangan (dalam kelompok sekolah) dengan memberi fokus kepada beberapa bidang seperti muzik, sukan, ICT, sains, bahasa dan lain-lain disiplin pengajian.

Melonjakkan kecemerlangan institusi pendidikan dan pembangunan sekolah dalam kluster yang sama dan juga sekolah di luar kluster.

2007 120 KPM

Sekolah Wawasan

Pelbagai jenis sekolah rendah seperti SK, SJK(C) dan SJK(T) berkongsi kawasan dan dan kemudahan yang sama tetapi ditadbir oleh pengurusan sekolah yang berasingan.

Untuk menggalakkan interaksi dan perpaduan antara pelajar

2004 8 KPM

Sekolah Primier

Sekolah dalam kelompok kluster yang berusia lebih 100 tahun dan cemerlang dalam bidang akademik serta kokurikulum.

Mengiktiraf sekolah-sekolah yang cemerlang dalam akademik dan kokurikulum, serta menghasilkan ramai pemimpin, ahli korporat, profesional dan ahli sukan.

2006 4 KPM

Sekolah Pintar(Promoting Intelligence, Nurturing, Talent, Advocating Responsibility)

Mrupakan inisiatif tanggungjawab sosial oleh syarikat milik kerajaan (GLC) dan syarikat korporat tempatan dalam menjayakan kecemerlangan akademik dalam kalangan kanak-kanak luar bandar di

Meningkatkan tahap pendidikan negara melalui penyertaan syaraikat-syarikat bertanggungjawab.

2006 212 (33 Syarikat

Korporat)

KPM, GLC, Syt Korporat.


61

seluruh negara.Sekolah Amanah

Sekolah-sekolah yang diuruskan secara bersama antara sektor swasta dan pentadbir sekolah bagi meningkatkan prestasi sekolah dan pelajar; merentasi pelbagai latar belakang prestasi dan sosip-ekonomi pelajar.

Untuk membawa perubahan besar dalam pencapaian sekolah melalui kerjasama kepakaran sektor swasta dan awam.

2011 10 KPM, Yayasan AMIR

Sekolah Berasrama Penuh (SBP)

Sekolah menengah perdana yang dikhaskan untuk pelajar-pelajar yang mendapat keputusan cemerlang pada penilaian peringkat UPSR dan PMR.

Menyediakan suasana, kemudahan dan proses pembelajaran secara terancang, terkawal dan sempurna kepada warganegara Malaysia khususnya pelajar-pelajar luar bandar yang cemerlang.

1905 (MCKK)

62 KPM

Maktab Rendah Sains MARA (MRSM)

Merupakan sekolah berasrama penuh yang dibina oleh Majlis Amanah Rakyat.

Membangunkan pendidikan untuk pelajar-pelajar bumiputera yang cemerlang.

1973 (MRSM

Pengkalan Chepa)

42 MARA

Sekolah Menengah Teknik & Vokasional

Merupakan sekolah yang menyalurkan perkembangan potensi pelajar-pelajar dalam pendidikan sains dan teknologi untuk membangunkan sumber tenaga mahir dalam industri negara.

Membangun dan mengembangkan potensi dan kecenderungan pelajar-pelajar menjadi separa profesional dalam pelbagai bidang teknikal dan kejuruteraan.

KPM

Sekolah Pendidikan Khas

Sekolah khas untuk kanak-kanak kurang upaya.

Pendidikan yang diberi menekankan perkembangan jasmani, emosi, rohani dan intelek supaya kanak-kanak ini berpeluang mendapatkan pendidikan ke peringkat tertinggi bagi membolehkan mereka mendapatkan pekerjaan dan hidup berdikari.

SR (28)SM (3)

KPM, KPWKM,

KK.

Sekolah Menengak Kebangsaan Agama (SMKA)

Sekolah yang menintegrasikan kurikulum kebangsaan dan pendidikan Islam

Pendidikanyang menekankan pembangunan pelajar secara holistik dan bersepadu menggabungkan akademik dan agama.

1977 55 KPM

Kolej Matrikulasi

Institusi pendidikan lepasan menengah untuk persediaan pelajar

Pendidikan lepasan menengah untuk persediaan pelajar

1998 14 KPM


62

bumiputera lepasan SPM untuk mengikuti kursus sains, teknologi dan sastera ikhtisas di IPT.

memasuki IPT mengikut jurusan tertentu khususnya Sains & Teknologi.

Sekolah Sukan Malaysia

Sekolah elit khas untuk pelajar-pelajar yang menunjukkan potensi yang cemerlang dalam bidang sukan.

Mengembangkan pelajar dalam bidang akademik dan juga kemahiran sukan yang dimilikinya.

2 KPM

Sekolah antarabangsa

Sekolah untuk pelajar-pelajar antarabangsa. Menyediakan 40% tempat kepada pelajar tempatan.

Sekolah ini menggunakan kurikulum antarabangsa yang berorientasikan perniagaan

57 Swasta

Sekolah swasta

Perkongsian pintar di antara Kementeria pelajaran dan pihak swasta untuk memberi peluang kepada pelajar menerima ilmu yang pelbagai.

Pendidikan yang berorientasikan perniagaan, khidmat sosial, tanggungjawab agama untuk memberi peluang secara maksima dalam pembelajaran.

SR (55)SR Agama

(34)Menengah

(73)SM Agama

(17)SMP Cina

(60)P. Khas (10)

KPM (kurikulu

m)

Swasta

Sekolah Projek

Sekolah khas untuk pelajar yang aktif dalam bidang sukan dan menyalurkan pelajar kepada sekolah sukan.

Mengembangkan bakat pelajar dalam bidang sukan

1994 15 KPM

Sekolah Seni Malaysia

Sekolah khas untuk pelajar yang berpotensi dan berbakat dalam bidang kesenian.

Mengembangkan kesenian, kebudayaan dan warisan bertaraf dunia.

2009 2 (Perintis di JB &

Kuching)

KPM

Program-Program Sekolah Seluruh Negara.

Untuk bacaan lanjut, sila rujuk (Dokumen Pembangunan Pendidikan (2001 – 2010) oleh Kementerian Pelajaran Malaysia.


63

UNIT 8

KURIKULUM SEBAGAI WAHANA MENTERJEMAH FALSAFAH PENDIDIKAN KEBANGSAAN (FPK)

HASIL PEMBELAJARAN

1. Menganalisis takrif kurikulum.2. Membincangkan ciri-ciri kurikulum kebangsaan.3. Mensintesis pelaksanaan kurikulum dalam menterjemah FPK.

BAGAIMANAKAH MANUSIA BEROLEH ILMU?


64

APAKAH KURIKULUM?

1. Curriculum is "that series of things which children and youth must do and experience by way of developing abilities to do the things well that make up the affairs of adult life; and to be in all respects what adults should be" (Bobbit, 1918).

1. "Curriculum is all of the experiences children have under the guidance of teachers" (Caswell & Campbell, 1935).

2. "Curriculum consists of all the means of instruction used by the school to provide opportunities for student learning experiences leading to desired learning outcomes" (Krug, 1957).

3. Curriculum can be defined as "a plan for learning" (Taba, 1962).

4. Curriculum is "those planning endeavors which take place prior to instruction" (Macdonald, 1965).

5. "Curriculum encompasses all learning opportunities provided by the school" (Saylor and Alexander, 1966).

6. Curriculum is a structured series of intended learning outcomes. Curriculum prescribes (or at least anticipates) the results of instruction. It does not prescribe the means to be used in achieving the results" (Johnson, 1967).

7. Curriculum embodies "all of the teaching-learning experiences guided and directed by the school (Harnack, 1968).


PENGETAHUAN

DIPELAJARI MEMBINA SEDIA ADA

65

8. "The ground which pupil and teacher cover to reach the goal or objective of education" (Brubacher, 1969).

9. Curriculum is "the underlying plan of communication" while instruction is "the substance and form of communication" between teachers and students (Henchey, 1969).

10. Curriculum is "a written document" (Beauchamp & Beauchamp, 1973).

11. Curriculum is "the educational program of the school" with attention to the following elements: (1) program of studies, (2) program of experiences, (3) program of services, and (4) the hidden curriculum (Oliver, 1977).

12. The curriculum of a school is the formal and informal content and process by which learners gain knowledge and understanding, develop skills, and alter attitudes, appreciation's, and values under the auspices of that school (Doll, 1978).

13. "all the experiences a learner has under the guidance of the school" (Tanner & Tanner, 1980).

14. Curriculum is "that reconstruction of knowledge and experience systematically developed under the auspices of the school (or university), to enable the learner to increase his or her control of knowledge and experience" (Tanner & Tanner, 1980).

15. "The curriculum is all of the experiences that individual learners have in a program of education whose purpose is to achieve broad goals and related specific objectives, which is planned in terms of a framework of theory and research or past and present professional practice (Hass, 1980).

16. Curriculum is "a plan or program of all experiences which the learner encounters under the direction of the school" (Oliva, 1982).

17. The sum of the learning activities and experiences a student has under the auspices or directions of the school (Finch & Crunkilton, 1989).

18. Olivia(1992) membuat analogi pengertian kurikulum dengan sekumpulan orang buta dengan gajah, masing-masing mempunyai interpretasi sendiri. Berasaskan pegangan falsafah, kurikulum dapat ditafsirkan seperti berikut:

Kurikulum ialah apa yang diajar disekolah Kurikulum ialah satu set mata pelajaran Kurikulum ialah isi kandungan Kurikulum ialah program-program pengajian Kurikulum ialah suatu set bahan Kurikulum ialah suatu urutan kursus-kursus Kurikulum ialah suatu set objektif-objektif perlakuan Kurikulum ialah suatu jurusan pengajian Kurikulum ialah setiap perkara yang berlaku dalam sekolah, termasuk

aktiviti kelas tambahan, bimbingan dan hubungan interpersonal


66

Kurikulum ialah apa yang diajar di dalam dan di luar sekolah di bawah arahan sekolah

Kurikulum ialah setiap perkara yang dirancang oleh pengelola sekolah Kurikulum ialah satu siri pengalaman yang dilalui oleh pelajar di sekolah Kurikulum ialah apa yang dialami oleh setiap individu pelajar sebagai hasil

persekolahan.

Maka, definisi-definisi ini menunjukkan skop yang berbeza dan berfokus kepada pihak yang berbeza.

Berdasarkan kepada definisi kurikulum yang telah disenaraikan, kurikulum mengandungi elemen-elemen berikut: Rancangan pendidikan Mengandungi matlamat dan objektif. Menyenaraikan kandungan, topik atau pengalaman pembelajaran Menentukan kaedah dan aktiviti. Menetapkan kaedah dan instrument yang perlu untuk menilai pencapaian

matlamat dan objektif.REFLEKSI

Name : ________________________________________ Date ____ - ____ - ____

ID : ____________________________

Curriculum: Clarifying the Concept

DirectionsAttached to this handout was a collection of popular definitions for curriculum. Read each definition carefully and highlight its main idea or ideas. Review the salient idea(s) in each definition and develop a list of the themes (4 to 6) commonly used to define the word curriculum in the spaces provided below (6 points possible).

_______________________________ _______________________________

_______________________________ _______________________________

_______________________________ _______________________________

Developing an Operational DefinitionUsing two or more of the themes listed above, write a personal definition for the word curriculum (10 points possible).


67

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

Apakah analogi yang mudah untuk memahami konsep kurikulum?i. Memahami kurikulum samalah seperti orang buta menginterpretasikan seekor

gajah.ii. Kurikulum seperti permainan jigsaw puzzle.iii. Kurikulum bagaikan hamper

Apakah kurikulum yang muncul dan diamalkan di institusi pendidikan di Malaysia?

i. Kurikulum Formal• Kurikulum yang tersurat(manifested curriculum)• Boleh dilihat, tersedia, terancang dan berurutan • Seperti yang terkandung dalam silibus. Kurikulum formal berfokus kepada:

1. Matlamat (goal)2. Objektif 3. Subject matter4. Struktur/susunan pengajaran

ii. Kurikulum Tidak Formal Melibatkan human variables yang tidak dapat dikawal/dirancang

sebelumnya Melibatkan interaksi sosial-psikologikal antara pelajar dan guru, yang

melibatkan perasaan, sikap dan tingkah laku Jenis-jenis kurikulum tidak formal:

a) Ko-KurikulumAktiviti untuk menyokong kurikulum lazimnya dilakukan di luar kuliah. Aktiviti ko-kurikulum bertujuan membentuk personaliti dan sahsiah pelajar. Aktiviti ko-


68

kurikulum adalah seperti pasukan beruniform, berbagai-bagai jenis sukan, persatuan dan sebagainya. Lazimnya aktiviti ko-kurikulum adalah diwajibkan kepada setiap pelajar.

b) Kurikulum TersembunyiSesuatu yang dipelajari atau diperolehi oleh pelajar secara tersirat dan tidak dinyatakan secara bertulis.

Adakah Jenis kuriklum yang dilaksanakan oleh negara?i. Kurikulum kebangsaan (senteralisasi): Contoh Malaysiaii. Kurikulum sekolah (disentralisasi): Contoh USiii. Kurikulum wilayah (provensi): Contoh Jepun

Mengapa Malaysia menggunakan kurikulum kebangsaan?


69

Apakah jenis kurikulum kebangsaan yang terdapat dalam sistem pendidikan di Malaysia?

i. Kurikulum pra sekolah Kebangsaan ditukar kepada Kurikulum Standard Pra Sekolah Kebangsaan.

ii. Kurikulum Bersepadu Sekolah Rendah (KBSR) ditukar kepada Kurikulum Standard Sekolah Rendah (KSSR) mulai 2010.

iii. Kurikulum Bersepadu Sekolah Menengah (KBSM)iv. Kurikulum Pendidikan Khas

BAGAIMANAKAH KURIKULUM KEBANGSAAN BERPERANAN MENTERJEMAH FALSAFAH PENDIDIKAN KEBANGSAAN?


70


71


72


73

UNIT 9

REKA BENTUK KURIKULUM

HASIL PEMBELAJARANPada akhir pengajaran ini, pelajar dapat:

i. Menjelaskan peranan pendidik dalam mengaplikasikan profesion pendidikan.ii. Menghujahkan konsep kurikulum dan kepentingannya dalam pengajaran dan

pembelajaran;iii. Mengaplikasikan prinsip reka bentuk kurikulum dalam membuat perancangan dan

pelaksanaan pengajaran dan pembelajaran;iv. Membuat perancangan pengajaran dan pembelajaran yang berkesan mengikut

tahap pendidikan

PERANAN PENDIDIK DALAM PERKEMBANGAN KURIKULUM

Kurikulum adalah penting sebagai panduan setiap pendidik dalam proses pengajaran dan pembelajaran. Pendidik perlu melaksanakan tugas pengajaran berpandukan rancangan pengajaran. Rancangan pengajaran pula adalah berpandukan kepada topik atau sub-topik yang disenaraikan dalam rancangan kerja dan silibus atau maklumat kursus, yang juga merupakan sebahagian daripada kurikulum bagi sesuatu program pengajian. Proses ini dapat dijelaskan seperti dalam Rajah 2.

Rajah: Proses Rancangan Pengajaran.


PERANAN PENDIDIK DALAM PERKEMBANGAN KURIKULUM

PERANCANG

PELAKSANA

PENILAI

Melaksanakan kurikulum melalui proses pengajaran dan pembelajaran.

Merancang dan menyediaka kurikulum

Menilai keberkesanan kurikulum.

74

Dalam konteks kurikulum sekolah, pembentukan kurikulum adalah dirancang oleh pakar di PPK dan rancangan ini didokumenkan secara bertulis melalui silibus bagi setiap mata pelajaran yang ditawarkan bagi kumpulan pelajar tertentu iaitu pelajar sekolah rendah atau menengah yang bertujuan untuk mencapai matlamat dan objektif seperti yang dinyatakan dalam Falsafah Pendidikan Kebangsaan.

Kurikulum sekolah didokumenkan dan dikenali mengikut tahap dan jenis pendidikan:i. Kurikulum Standard Pra Sekolahii. Kurikulum Bersepadu Sekolah Rendah (KBSR) à Kurikulum Standard Sekolah

Randah (KSSR)iii. Kurikulum Bersepadu Sekolah Menengah (KBSM). iv. Kurikulum Pendidikan Khasv. Kurikulum Pendidikan Tinggi




Rancangan Kerja

Rancangan Kerja

SilibusSilibus

KurikulumKurikulum

PROSES MERANCANG PENGAJARAN

PROSES MERANCANG PENGAJARAN

Rancangan pendidikan yang mengandungi himpunan subjek

Rancangan bagi sesuatu subjek / kursus.Maklumat terperinci

silibus / maklumat kursus

Rancangan bagi satu pelajaran

75

Perkembangan kurikulumPerkembangan kurikulum melibatkan tiga proses utama iaitu Perancangan, Pelaksanaan dan Penilaian. Ini dapat dijelaskan seperti dalam Rajah berikut.

Rajah: Perkembangan Kurikulum.

Model Perkembangan Kurikulum

i. Model Tyler

Model Tyler atau Model Objektif diperkenalkan oleh Ralph Tyler dalam tahun 1949 dan dianggap sebagai model yang klasik dan banyak digunakan dalam bidang perkembangan kurikulum.

Menurut Tyler, apabila membentuk kurikulum, terdapat empat soalan asas, yang lebih dikenali sebagai Tyler’s Rationale, perlu dijawab. Soalan-soalan tersebut adalah:

1. What educational purposes should the school seek to attain?2. What educational experiences can be provided that are likely to attain these

purposes?3. How can these educational experiences be effectively organized?


PERKEMBANGAN KURIKULUM

PERKEMBANGAN KURIKULUM

PerancanganPerancangan PelaksanaanPelaksanaan PenilaianPenilaian

Menetapkan Falsafah, Visi dan Misi

Menentukan Matlamat dan Objektif.

Mengorganisasikan kurikulum

Menetapkan Falsafah, Visi dan Misi

Menentukan Matlamat dan Objektif.

Mengorganisasikan kurikulum

Melaksanakan kurikulum yang telah dibentuk

Pengurusan sumber

Melaksanakan kurikulum yang telah dibentuk

Pengurusan sumber

penilaian terhadap keberkesanan kurikulum.

merekabentuk semula atau menambahbaik kurikulum.

penilaian terhadap keberkesanan kurikulum.

merekabentuk semula atau menambahbaik kurikulum.

76

4. How can we determine whether these purposes are being attained?

Berdasarkan kepada Tyler’s Rationale atau soalan-soalan yang dikemukakan, perkembangan kurikulum berdasarkan Model Tyler melibatkan empat langkah berikut:

Rajah : Langkah-Langkah Dalam Model Tyler.

Menentukan Objektif

Berdasarkan Model Tyler, langkah pertama dalam perkembangan kurikulum ialah menentukan matlamat dan objektif yang ingin dicapai, hasil daripada proses pendidikan.

Menurut Tyler, objektifnya hendaklah selaras dengan: keperluan pelajar. keperluan semasa masyarakat. pandangan pakar dalam berbagai bidang berkenaan.

Bagi menentukan objektif yang dibentuk bersesuaian, ianya hendaklah dibentuk berdasarkan kepada:

falsafah dan matlamat pendidikan yang dibentuk atau telah sedia ada. psikologi pelajar dari segi teori pembelajaran, kematangan pelajar dan

sebagainya.

Objektif yang dibentuk pula perlu menerangkan dengan jelas:


1. Menentukan matlamat dan objektif.

2. Memilih pengalaman pembelajaran atau kandungan pelajaran bagi mencapai matlamat dan objektif.

3. Pengalaman pembelajaran atau kandungan pelajaran perlu disusun secara sistematik.

4. Hasil menggunakan kurikulum perlu dinilai bagi menentukan pencapaian objektif.

OBJEKTIF

KANDUNGAN

KAEDAH

PENILAIAN

77

apakah yang hendak dicapai, bagi memudahkan proses penilaian. apakah perubahan yang ingin diperolehi oleh pelajar, bagi menentukan

pencapaian objektif.

Pemilihan Kandungan Menurut Tyler, pemilihan kandungan merupakan proses yang kreatif. Perancang kurikulum perlu memilih subjek, kandungan atau pengalaman pembelajaran yang perlu didedahkan kepada pelajar bagi mencapai objektif yang telah ditetapkan.

Kaedah Penyusunan Kandungan Kandungan kurikulum yang telah dipilih hendaklah disusun dengan teliti agar dapat menghasilkan pembelajaran yang menyeluruh dan berkesan. Untuk tujuan ini, Tyler mencadangkan tiga prinsip dalam penyusunan kandungan:

Prinsip Kesinambungan KandunganPrinsip Kesinambungan atau Principle of Continuity bermaksud objektif atau kandungan yang penting hendaklah sentiasa diulang dan didedahkan secara berterusan dengan berbagai-bagai kaedah dan cara bagi menentukan ia dipelajari dengan menyeluruh.

Prinsip Ketertiban (turutan) KandunganPrinsip Ketertiban atau Principle of Sequence menyarankan pembelajaran hendaklah berterusan dan berturutan dengan berdasarkan pengalaman lalu, supaya pelajar berpeluang mempelajari sesuatu dengan lebih luas dan mendalam.

Prinsip Kesepaduan KandunganPrinsip Kesepaduan atau Principle of Integration menetapkan agar pengalaman pembelajaran dihubungkaitkan antara satu sama lain supaya pembelajaran lebih bermakna dan menyeluruh.

Hanson (2000), Print (1995) dan Mohd Daud Hamzah (1993) telah menambah dua lagi prinsip iaitu prinsip imbangan kandungan dan prinsip keseimbangan kandungan.

Prinsip Litupan (Skop) KandunganPrinsip litupan kandunan berkaitan dengan keluasan dan kedalam kandungan yang perlu dimuatkan dalam seseuatu kurikulum dan pengajaran. Garapan keluasan dan kedalaman kandungan ini berkaitan dengan tahap pendidikan yang membolehkan setiap pelajar menguasai kandungan mengikut tahap-tahap pendidikan dan kognitif.

Prinsip Imbangan Kandungan


78

Prinsip Imbangan Kandungan merujuk kepada kadar agihan, kepadatan muatan dan kesecocokan kandungan dengan masa pembelajaran yang diperuntukkan kepada pelajar-pelajar untuk menguasainya.

Secara ringkas prinsip penyusunan kandungan kurikulum boleh dikategorikan kepada dua dimensi iaitu dimensi vertical dan dimensi horizontal.

1. Dimensi Vertikali. Kesinambunganii. Urutan

2. Dimensi Horizontali. Integrasiii. Litupaniii. Imbangan

Hubungkait di antara prinsip-prinsip penyusunan kandungan kurikulum dapat dilihat menerusi rajah di bawah.

Rajah: Dimensi prinsip penyusunan kurikulum

Penentuan Penilaian

Peringkat seterusnya ialah menentukan kaedah penilaian yang boleh digunakan untuk menentukan pencapaian objektif iaitu menentukan setakat mana objektif yang telah dibentuk tercapai. Penilaian boleh dilakukan dengan berbagai kaedah dan pada


79

berbagai peringkat untuk mendapatkan bukti keberkesanan pembelajaran dan pencapaian objektif yang telah dinyatakan.

Maklumat yang diperolehi daripada proses penilaian boleh digunakan untuk menambahbaik kurikulum berkenaan.

Model Tyler merupakan model yang popular dan banyak digunakan dalam perkembangan kurikulum kerana; sistematik dan mudah digunakan. Ianya melibatkan empat langkah iaitu penetapan objektif, pemilihan kandungan, penentuan kaedah penyusunan dan penyampaian, dan menentukan kaedah penilaian. Selain daripada itu model ini dianggap logikal kerana dimulakan dengan penentuan objektif.

Kelemahan model Tyler

Para pengkritik mendapati Model Tyler mempunyai beberapa kelemahan utama seperti berikut:

a. Terlalu tertakluk kepada objektif. Ini kerana dalam keadaan sebenar, perkembangan kurikulum boleh bermula dengan elemen-elemen lain seperti menentukan kandungan atau menetapkan kaedah. Menetapkan objektif pada peringkat awal juga dilihat sebagai menghadkan bilangan objektif di samping mengekang kreativiti.

b. Terlalu linear. Menggunakan model ini perlu mengikut langkah-langkah tertentu iaitu menentukan objektif dulu, kemudian memilih kandungan, dan seterusnya menetapkan kaedah dan penilaian. Penilaian pula dilakukan pada peringkat akhir atau setelah selesai program dilaksanakan.

Bagi mengatasi masalah tersebut, model ini diubahsuai dan dinamakan Model Interaksi. Dalam model ini, keempat-empat elemen diambilkira serentak dalam proses perkembangan kurikulum. Dengan cara ini, proses perkembangan kurikulum menjadi lebih interaktif, dinamik, fleksibel, cyclical (edaran) dan menyeluruh.


80

Rajah: Model Interaksi


OBJEKTIF

KANDUNGAN

KAEDAH

PENILAIAN

Soalan refleksi

1. Pengetahuan mengenai perkembangan kurikulum adalah penting kepada para pendidik. Jelaskan kenyataan ini.

2. Para pendidik memainkan tiga peranan penting dalam perkembangan kurikulum iaitu sebagai perancang, pelaksana dan penilai. Huraikan kenyataan ini.

3. Nyatakan perbezaan antara kurikulum, ko-kurikulum dan kurikulum tersembunyi. Nyatakan kepentingan setiap satu dalam proses pengajaran dan pembelajaran.

4. Model Tyler dianggap sebagai model yang klasik dan banyak digunakan sebagai rujukan dalam perkembangan kurikulum. Bincangkan kekuatan dan kelemahan model Tyler dan nyatakan bagaimana anda boleh mengaplikasikan model ini dalam melaksanakan tugas anda.

5. Berdasarkan beberapa model kurikulum yang lain, dapat dirumuskan bahawa perkembangan kurikulum melibatkan lima langkah seperti rajah berikut:

81


ANALISIS KEPERLUAN

PENETAPANMATLAMAT

PENENTUANKANDUNGAN

PEMILIHANKAEDAH

PENILAIANHASIL

Rajah : Kerangka Perkembangan Kurikulum

82

Figure 1

Analisis keperluan adalah satu proses untuk mendapatkan maklumat yang berguna dalam penggubalan kurikulum. Analisis melibatkan penentuan keperluan pengajaran sesuatu subjek/tajuk/topik mengikut keperluan pelajar, masyarakat semasa dan negara. Proses ini boleh dilakukan melalui soal selidik, temuduga, laporan dan polisi, pandangan tokoh politik dan akademik, panel pemeriksa luar, panel penasihat akademik, badan-badan professional dan lain-lain stakeholder dalam pendidikan. Maklumat yang diperolehi daripada analisis keperluan dapat membantu dalam penentuan objektif dan kandungan program, strategi pengajaran dan pembelajaran dan juga dalam penggubalan kurikulum keseluruhannya.

Penilaian kurikulum


83

Kurikulum yang telah dibentuk dan dilaksana perlu dinilai bagi memastikan ianya sentiasa kemaskini bagi memenuhi keperluan semasa dan akan datang. Penilaian kurikulum boleh dilakukan secara: i. Penilaian Formatif (berterusan) ii. Penilaian Sumatif (peringkat akhir sahaja)Oleh kerana penilaian formatif dilakukan secara berterusan, perubahan-perubahan dan usaha penambahbaikan kepada kurikulum boleh dilakukan apabila perlu. Penilaian sumatif pula dilakukan pada peringkat akhir atau setelah selesai pelaksanaan sesuatu program untuk membolehkan keputusan dibuat untuk penambahbaikan seterusnya.

Model CIPP

Salah satu model yang boleh digunakan dalam penilaian kurikulum ialah Model CIPP yang diutarakan oleh Stufflebeam et. al. (1974)

Rajah: Model CIPP.

Penilaian Konteks Melibatkan analisis masalah dan keperluan dalam pendidikan seperti persekitaran, iklim, budaya institusi dan sebagainya

Penilaian Input Melibatkan penganalisaan bahan sumber dan strategi yang perlu untuk mencapai matlamat dan objektif program seperti pensyarah, kakitangan, kurikulum, kemudahan, pelajar dan lain-lain lagi.

Penilaian ProsesMelibatkan kajian mengenai proses pelaksanaan seperti aktiviti pengajaran dan pembelajaran, kemudahan bilik kuliah, kemudahan sokongan dan sebagainya


PENILAIANKONTEKS

PENILAIAN INPUT

PENILAIAN PROSES

PENILAIAN PRODUK

PENYEDIAAN DAN PENSTURKTURAN

KURIKULUM

PELAKSANAAN KURIKULUM

84

Penilaian ProdukMenentukan setakat mana matlamat program telah dicapai seperti bilangan dan kualiti lulusan, pengiktirafan yang diperolehi dan sebagainya.

ISU DAN AMALAN KURIKULUM

Mendefinisi dan menentukan matlamat, objektif dan hasil pembelajaran

Matlamat ialah hasil atau sasaran umum berbentuk jangka panjang yang memandu tindakan atau kegiatan yang dilaksanakan. Matlamat pembelajaran terkandung di dalam Falsafah Pendidikan Kebangsaan. Matlamat juga terkandung di dalam visi dan misi sesuatu institusi. Contoh matlamat ialah i. membentuk institusi pendidikan bertaraf dunia menjelang 2020.ii. menghasilkan pelajar yang cemerlang, gemilang dan terbilang.iii. meningkatkan potensi setiap pelajar dalam .......

Objektif ialah pernyataan-pernyataan sasaran khusus yang merupakan langkah-langkah kecil ke arah pencapaian sesuatu matlamat. Manakala hasil pembejaran merupakan pernyataan khusus yang secara terperinci tentang apakah perkara yang mesti seseorang pelajar kuasai selepas mempelajari sesuatu tajuk/topik/unit. Berbentuk eksplisit. Objektif dan hasil pembelajaran secara umumnya merujuk kepada pembangunan 3 domain iaitu kognitif, afektif dan psikomotor.

Nilai-nilai murni menggambarkan matlamat dan objektif yang tersirat juga dinyatakan secara sisipan.1. Percaya dan patuh kepada Tuhan2. Baik Hati3. Berdikari4. Berhemah Tinggi5. Bekerjasama6. Kebersihan Fizikal dan Mental7. Keberanian8. Kejujuran


Soalan refleksi

1. Perancang kurikulum perlu memastikan kurikulum yang digubal memenuhi keperluan semasa dan akan datang. Cadangkan langkah-langkah yang anda boleh ambil untuk menentukan subjek anda menepati keperluan tersebut.

2. Analisis keperluan adalah langkah yang penting dalam perkembangan kurikulum. Bagaimanakah anda boleh melakukan analisis keperluan dan nyatakan kepentingannya dalam penggubalan subjek anda.

85

9. Keadilan10. Kerajinan11. Kesyukuran12. Semangat bermasyarakat13. Kesederhanaan14. Rasional15. Berkasih sayang16. Hormat menghormati

Faktor-faktor yang mempengaruhi reka bentuk kurikulum

Banyak perkara mendasari reka bentuk kurikulum seperti.l Perspektif terhadap pembelajaran dan pemikiranl Perspektif terhadap ilmul Masalah dan keperluan

Perspektif Terhadap IlmuSecara umum terdapat dua perspektif terhadap ilmu, iaitu perspektif objektivis yang melaksanakan kaedah deduktif dalam pengajaran, dan perspektif konstruktivis yang melaksanakan kaedah induktif.

(i) Perspektif ObjektivisPerspektif objektivis adalah berasaskan perkara-perkara berikut:

Melihat ilmu sebagai satu komoditi yang sudah pasti dan dapat diperturunkan Menerima alam seperti sedia ada Menekankan isi kandungan pelajaran, kemahiran baru, keupayaan baru dan

pemindahan pembelajaran Menggunakan Taksonomi Bloom untuk pengajaran dan penilaian.


86

Jadual di bawah memberikan jenis-jenis teori yang tergolong di dalam perspektif objektivis, pengasas-pengasasnya, serta tumpuan-tumpuan tiap satu teori.

JenisTeori

Pengasas Teori Pembelajaran

Pengasas Teori/Model

Pembelajaran

Fokus/Objektif Pengajaran & Pembelajaran

Behaviurisme Pavlov, Thorndike,

Skinner

Skinner Penguasan isi pelajaran melalui proses pelaziman dan penggunaan

motivasi ekstrinsik

Sibernetik Landa Penguasaan kemahiran dan pengetahuan prosedur melalui penggabungan pelbagai sub-

kemahiran dan sub-prosedur (kaedah snowball)

Kognitive Ausubel,E. Gagne, Flavell, Mayer,

Ausubel,R. Gagne,

Keller,Bloom,Mager

Penguasan isi pelajaran melalui pencetusan proses-proses mentas

seperti skema, strategi dan metakognisi

Perspektif objektivis mengutamakan pembentukan kemahiran, peraturan tahap tinggi atau pemindahan pembelajaran.

Tugas pengajar ialah mendapatkan satu item yang mewakili sesuatu set dan memastikan pelajar menguasainya dengan sepenuhnya. Maka kurikulum yang dibentuk adalah berkisar di dalam penentuan item-item yang mewakili set-set ilmu tersebut.

Kaedah pengajaran yang digunakan adalah berbentuk deduktif, iaitu bermula dengan definisi, diikuti oleh pembentukan konsep dan diakhiri dengan penerokaan, seperti yang digambarkan di bawah:


Pengenalan Istilah Pembentukan Konsep Penerokaan

87

Di dalam perspektif objektivis, juga diandaikan ialah ilmu pengetahuan itu adalah bersifat kumulatif, iaitu boleh diajar dalam bentuk cebisan demi cebisan kerana kemudiannya ia akan bercantum atau bergabung menjadi set atau struktur pengetahuan yang lengkap. Cebisan-cebisan ini boleh disusun mengikut hierarki atau secara linear. Perspektif ini disokong oleh teori pemprosesan maklumat yang menjelaskan bagaimana pengetahuan dipelajari dan teori skema yang menjelaskan bagaimana sesuatu struktur pengetahuan dibentuk. Proses-proses mental yang menjadi tumpuan ialah proses-proses penambahan (accretion), penghalusan (tuning) dan pembinaan semula (reconstruction).

Menurut teori skema, ilmu pengetahuan adalah terdiri dari pengetahuan deklaratif (jenis fakta, pengetahuan prosedur (jenis rumus) dan pengetahuan strategi. Setiap jenis ilmu pengetahuan ini boleh diajar secara berasingan melalui proses-proses penambahan, penghalusan dan pembinaan semula. Juga, pelbagai pengetahuan prosedur boleh diterbitkan dari pengetahuan deklaratif yang terkumpul, dan pelbagai pengetahuan strategi boleh diterbitkan dari pengetahuan prosedur yang terkumpul di dalam struktur pengetahuan.

Di dalam perspektif objektivis, strategi pengajaran yang dilaksanakan adalah berbentuk ekspositori, seperti penggunaan kaedah kuliah, demonstrasi, penyelesaian beberapa masalah contoh, simulasi, mainan peranan dan latih tubi. Ilmu dilihat sebagai satu produk dan objektif pengajaran ialah penguasaan ilmu pengetahuan seperti yang diajarkan. Pemangkin kepada pembelajaran ialah penggunaan strategi-strategi pembelajaran.

(ii) Perspektif Konstruktivis

Perspektif konstruktivis pula adalah berasaskan perkara-perkara berikut:

Melihat pelajar sebagai pembina ilmu Pengajaran adalah untuk mengubah cara dan tahap berfikir Isi pelajaran bukan matlamat pengajaran tetapi hanyalah batu loncatan untuk

mendapatkan kepakaran yang lebih tinggi Isi pelajaran ini dibuang selepas kepakaran diperolehi


88

Jadual di bawah memberikan jenis-jenis teori yang tergolong di dalam perspektif konstruktivis, pengasas-pengasasnya, serta tumpuan-tumpuan tiap satu teori.

JenisTeori

Pengasas Teori Pembelajaran

Pengasas Teori/Model Pembelajaran

Fokus/Objektif Pengajaran & Pembelajaran

Pembangunan Mental

Piaget,Gardner

Lawson,Collins & Stevens,

Bruner,Taba

Kemahiran pentaakulan, pemikiran saintifik & pemikiran aras tinggi

berdasarkan logik& pembangunan pelbagai

kecerdasan (multiple intelligence)

Humanis Rogers Rogers Pembelajaran yang bermakna dan ownership

of knowledge

Pembelajaran sosial (Social

Learning)

Vygotsky Spiro,Thelen

Kemahiran pentaakulan, pemikiran saintifik & pemikiran aras tinggi

berdasarkan perancahan (scaffolding),

pembelajaran kooperatif / kolaboratif, dsb

Di dalam perspektif konstruktivis, pengajaran adalah tertumpu kepada proses-proses pembinaan ilmu pengetahuan. Di dalam pandangan ini, strategi-strategi pengajaran yang dilaksanakan adalah berbentuk inkuiri, seperti penggunaan kaedah pembelajaran berasaskan masalah (PBL), perantisan, lawatan sambil belajar. Guru pula berperanan menjadi penyemak kepada proses pemikiran yang digunakan dan kepada rumusan yang diperolehi

Pandangan perspektif konstruktivis dijelaskan oleh Piaget:

“The goal of education is not to increase the amount of knowledge, but to create possibilities for a child to invent and discover… Teaching means creating situations where structure can be discovered, it does not mean transmitting structure which may be assimilated at nothing other than a verbal level.”


89

Perspektif ini menekankan keupayaan berfikir pada dua tahap, iaitu empirical-induktif (EI) (pada umur 7-15 tahun) dan hipotetikal-deduktif (HD) (pemikiran dewasa). Di peringkat kolej dan universiti Pemikiran (EI) melibatkan aplikasi rumus manakala pemikiran HD adalah terdiri daripada kategori berikut:

l Pemikiran kombinatorik l Pengenalpastian dan kawalan pembolehubah

¡ Bagaimana burung, penyu, dan kucing dapat kembali ke tempat asall Pemikiran perkadaran

¡ Penggunaan nisbah dan rumusl Pemikiran Kebarangkalianl Pemikiran korelasi

Kaedah pengajaran yang dilaksanakan ialah berbentuk:

Di dalam perspektif konstruktivis, pengetahuan itu adalah bersifat tentatif, iaitu dibina oleh pelajar secara induktif melalui pemerhatian suatu fenomena, penentuan corak atau perilaku fenomena tersebut, pembentukan dan pengujian hipotesis, pembentukan rumusan/teori tentatif dan kemudian diuji aplikasi atau kebenarannya melaui proses-proses deduktif. Kebenaran rumusan atau teori yang dibina adalah bersifat tentatif dan akan segera diubah jika terdapat permerhatian atau bukti yang lebih kuat.

Oleh kerana ilmu pengetahuan adalah binaan sendiri pelajar menggunakan proses-proses induktif dan deduktif, kemahiran-kemahiran akhir yang diperolehi ialah proses membina ilmu, pengisian di dalam tiap tahap proses ini, dan rumusan akhir proses-proses ini. Di dalam perspektif ini, ilmu pengetahuan serta prosedur-prosedur melaksanakan sesuatu tugas mental boleh dimampatkan (zipping) dan dibuka semula (unzipping) mengikut keperluan.

Di dalam perspektif konstruktivis, strategi pengajaran yang dilaksanakan adalah berbentuk inkuiri, seperti penggunaan kaedah pembelajaran berasaskan masalah (PBL), perantisan, dan lawatan sambil belajar. Pengajar menjadi pembimbing dan membimbing menggunakan kaedah Socrates (penyoalan) yang melibatkan soalan-soalan di dalam kategori berikut:

Memilih contoh-contoh positif dan negatif Memilih contoh yang berlawanan (Counterexamples) Menjana kes-kes Hipotetikal Mempertimbangkan ramalan-ramalan alternatif Mengesan sebab-akibat / implikasi suatu kontradiksi Mempertikai authoriti


Penerokaan Pembentukan KonsepPengenalan Istilah

90

Sebagai bandingan, jadual di bawah menunjukkan perbezaan-perbezaan yang terhasil dari amalan perspektif-perspektif ini mengikut tiga jenis teori berdasarkan beberapa dimensi utama:

OBJEKTIVIS KONSTRUKTIVISBehavioris Kognitivis Humanis

1. Falsafah pembelajaranPelajar boleh dibentuk mengikut objektif dan kehendak pensyarah; pelajar dimanipulasikan

Perubahan adalah berdasarkan pilihan pelajar mengikut faktor-faktor di dalam persekitaran; pelajar diajak berfikir, membentuk konsep, dan mencipta

Pelajar mempunyai kehendak dan keupayaan sendiri dan pensyarah adalah pemudahcara sahaja; pelajar mengalami dan belajar menyelesai masalah di persekitaran sebenar

2. Keperluan pembelajaranBerpusatkan pensyarah dan berasaskan proses stimulus-respons; pemantauan dan pengukuhan (termasuk denda atau hukuman) oleh pensyarah; pengujian formal berasaskan kompetensi

Pembelajaran adalah satu proses usahasama (joint-venture) antara pelajar dan pensyarah; pemantauan dan pemulihan oleh pensyarah; pengujian formal, tugasan dan projek.

Berpusatkan pelajar dengan sedikit sahaja kawalan dan sumbangan dari pensyarah; pemantauan kendiri atau melalui interaksi; pengujian berasaskan projek dan portfolio.

3. Objektif

Pensyarah tentukan keperluan, pengetahuan, kemahiran dan perilaku pelajar

Pensyarah menilai dan menambah di mana perlu untuk membantu membangunkan keupayaan mental dan kreativiti secara menyeluruh

Pensyarah membantu pelajar mengenalpasti keperluannya dan kemudian membimbing pelajar mencapainya

4. Isi pelajaran

Isi pelajaran membina kompetensi dan penguasaan pelbagai kemahiran mengikut objektif yang telah ditetapkan

Isi pelajaran diintegrasikan bersama proses-proses mental seperti logik, strategi, metakognisi, penyelesaian masalah dan kreativiti untuk menambah dan memperluaskan

Isi pelajaran adalah berasaskan kegiatan dan pengalaman kontekstual dalam menyelesaikan masalah di dalam situasi yang dipilih


91

pengetahuan pelajar

Rumusan

Terdapat dua aliran yang kuat dan berbeza tentang pengajaran dan pembelaran. Aliran objektivis melihat ilmu sebagai satu produk dan guru adalah penyampainya. Aliran konstruktivis melihat ilmu sebagai satu proses pembinaan dan guru adalah pemudahcaranya. Aliran-aliran ini akan menghasilkan output atau keupayaan yang juga berbeza-beza.

Kurikulum Tersembunyi

Satu elemen yang perlu diberi perhatian semasa mereka bentuk kurikulum ialah kurikulum tersembunyi. Ia adalah himpunan pengalaman tambahan pelajar yang wujud dan dialami serentak dengan kurikulum yang sedang diajar. Contoh-contoh mudah ialah

Kehidupan di institusi Kaedah menetapkan peraturan dan norma institusi Proses-proses sosialisasi, integrasi & pembudayaan Agenda tersembunyi Pengetahuan atau kemahiran insidental

Pengaruh kurikulum tersembunyi mudah difahami dengan melihat bagaimana personaliti kanak-kanak terbentuk. Perkara yang sama berlaku di institusi pendidikan sama ada di sekolah ataupun IPT. Minat dan kesungguhan pendidik, kualiti dan budaya akademik di jabatan, nilai dan pendirian terhadap ilmu turut mencorakkan kurikulum yang dibina/ dilaksanakan. Kurikulum tersembunyi amat berpengaruh. Ia boleh digunakan sebagai satu komponen tambahan sambil melaksanakan kurikulum biasa. Contohnya ialah dalam mengajar kemahiran generik. Kemahiran generik ialah kemahiran umum, kemahiran berkomunikasi, kebolehan, dan trait yang perlu dikuasai seseorang untuk berjaya di dalam kerjayanya. Kemahiran generik memerlukan tempoh yang lama untuk dikuasai sepenuhnya dan tidak mungkin diperolehi dengan mendalam melalui pengajaran secara kursus. Oleh itu, pengajaran kemahiran generik dibuat di dalam bentuk kurikulum tersembunyi iaitu melalui teknik infusi yang menabur atau meletakkan beberapa bahagian dari kemahiran-kemahiran ini di dalam semua kursus yang pelajar ikuti. Setelah mengikuti semua kursus ini pelajar tersebut akan turut mempelajari pelbagai kemahiran generik. RumusanKurikulum tersembunyi amat berpengaruh dan boleh digunakan seiring kurikulum akademik yang digubal oleh pensyarah. Cabaran kepada para pensyarah ialah menentukan isinya dan menabur atau meletakkan cebisan isi-isi tersebut di dalam pelbagai kursus atau kegiatan pelajar.


92

Koherens Dalam Kurikulum

Satu isu penting di dalam penggubalan kurikulum berkualiti ialah memastikan bahawa kurikulum yang terlaksana adalah kurikulum yang digubal. Faktor yang menentukan kejayaan ini ialah koherens, iaitu kesepaduan menyeluruh di antara mata pelajaran/kursus yang diajar dengan kurikulum/program yang dibentuk. Struktur dan isi sesuatu mata pelajaran/kursus adalah kurikulum di peringkat mikro manakala gabungan pelbagai kursus di peringkat silibus/program adalah kurikulum di peringkat makro. Penawaran sesuatu program melibatkan kepelbagaian dari segi disiplin ilmu, perspektif pemikiran, kaedah belajar, dan sebagainya. Koherens ialah keadaan saling keterkaitan di antara item-item isi di dalam sesuatu kursus dan di antara setiap kursus dengan kursus-kursus lain di dalam sesebuah program. Kewujudan koherens yang tinggi memastikan kesan Gestalt iaitu “the whole is greater than the sum of its parts” diperolehi.

Terdapat berbagai cara memastikan koherens:

Isi pelajaran : Kursus-kursus di dalam sesebuah program dikelaskan sebagai major dan minor dan seterusnya diperincikan sebagai asas, teras, elektif, dan opsyen.

Program : Penawaran kursus dibuat secara Interdisciplinary yang menekankan kepelbagaian di dalam perspektif-perspektif ilmu, isu, masalah, konsep, alam sebenar, dan sebagainya dan juga kesalingkaitan di antara mereka.

Kemahiran generik : Beberapa kemahiran intelek dan kemahiran komunikasi dikenalpasti dan ditawarkan secara infusi atau difusi di dalam kursus dan program.

Cara mencapai ilmu : Proses-proses mencapai ilmu seperti yang terkandung di dalam kaedah ekspositori-deduktif, kaedah induktif, dan kaedah saintifik dikenalpasti dan dilaksanakan secara infusi atau difusi di dalam kursus dan program.

Pembangunan diri : Sahsiah dan kualiti peribadi pelajar ditentukan dan dibangunkan secara infusi atau difusi di dalam kursus dan program.

Di semua institusi pendidikan, pelajar mengikuti kursus tetapi mengalami silibus/program. Koherens ialah nilai tambah yang menentukan kualiti sebenar setiap kursus dan program.


Soalan Refleksi

1. Berikan beberapa contoh kurikulum tersembunyi yang anda tahu.2. Bagaimanakah kurikulum tersembunyi itu diserapkan dalam pelaksanaan proses

pendidikan?

93

Cabaran & Keterkinian Kurikulum

Terdapat banyak kajian yang menguji kesan kurikulum terhadap pengajaran. Satu darinya ialah kajian prestasi di dalam Sains dan Matematik di antara 38 buah negara yang dijalankan oleh U.S. Department of Education pada tahun 2000. Kajian ini di panggil Third International Mathematics and Science Study. Di dalam Matematik, Malaysia menduduki tempat ke 16 manakala di dalam Sains, Malaysia ditempat ke 22. Satu lagi laporan yang mengejutkan ialah kedudukan Malaysia di pentas dunia di dalam pendaftaran paten. Akhbar The Star, Sept 4, 2000 melaporkan bahawa:

95% dari jumlah paten di dunia dipegang oleh 15% penduduknya Jepun mendaftarkan purata 300 paten / juta penduduk U.S.A. mendaftarkan purata 200 paten / juta penduduk, manakala Malaysia mendaftarkan purata 2 paten / juta penduduk

Untuk IPT, ukuran keterkinian kurikulum dapat dilihat pada statistik pengambilan kerja graduan tiap tahun selepas tamat pengajian. Institusi yang mempunyai “program” yang baik, iaitu kurikulum yang baik akan melaporkan kadar pengambilan kerja yang lebih tinggi. Tanggapan atau komen terhadap “program”, “kualiti”, “ketokohan dan anjalan graduan” adalah sebenarnya komen terhadap kurikulum.

Ukuran keterkinian kurikulum juga dapat dilihat pada keupayaan pencapaian dan kecekapan pelajar terhadap pengetahuan dan kemahiran tertentu. Pada peringkat IPT, aspek penyelidikan di kalangan graduan dan kekinian mereka di dalam membincangkan isu-isu semasa di dalam seminar dan konferens antarabangsa juga diambil kira.

Jelaslah bahawa setiap institusi perlu mendapatkan benchmark sendiri untuk setiap bidang supaya program dan kursus yang ditawarkan tidak ketinggalan di peringkat negara dan di peringkat antarabangsa.

Rumusan

Hasil kurikulum yang digubal membentuk kualiti akhir pelajar, kualiti kurikulum, dan tanggapan masyarakat setempat dan masyarakan dunia terhadap program dan institusi. Setiap institusi perlu mendapatkan benchmark sendiri untuk setiap bidang supaya program dan kursus yang ditawarkan tidak ketinggalan di peringkat negara dan di peringkat antarabangsa.

Sebagai rumusan, terdapat dua aliran kuat di dalam interpretasi dan amalan pengajaran dan pembelajaran yang mempengaruhi isi dan struktur kurikulum. Terdapat juga kurikulum yang tersembunyi di dalam kurikulum yang dibina. Tugas setiap pensyarah ialah menentukan bahawa pengajaran dan matlamat yang hendak dicapai adalah selaras dengan falsafah, misi,


94

visi, dan amalan yang telah dipilih dan memaksimumkan koherens serta kesan-kesan positif dari kurikulum tersembunyi. Faktor-faktor ini mencorakkan kurikulum yang direka dan menentukan hasil akhir yang diperolehi.

UNIT 10PENTERJEMAHAN & PENTAFSIRAN KURIKULUM

KEBANGSAAN

HASIL PEMBELAJARANPada akhir pengajaran, pelajar dapat:1.

MATLAMAT & OBJEKTIF KURIKULUM


95



KURIKULUM KEBANGSAAN

KurikulumIdeal

KurikulumFormal

KurikulumTersembunyi

KURIKULUM SEKOLAHKemanusiaan

Teras

Tambahan

Elektif

Sains

Vokasional

Bahasa

PRASEKOLAH

KBSR

KBSM

IPT

Domain Kognitif

Domain Afektif

Domain Psikomotor

KurikulumKebangsaan

Mengapa KurikulumKebangsaan?

KeadilanPerancangan

Pengurusan

Keseragaman

Pemantauan

Peruntukan

KurikulumSekolah

Aktiviti Dalam Bilik Darjah

Aktiviti Luar Bilik Darjah

KementerianPelajaran

PusatPerkembangan

Kurikulum (PPK)

GuruPerancangan

Penyusunan

Pelaksanaan

Penilaian berterusan(Formatif)

KURIKULUM KEBANGSAAN

KBSMTeras

Elektif

Tambahan

KBSR

OBJEKTIF KURIKULUM

Matlamat Kurikulumi. Kembangkan potensi pelajarii. Melahirkan insan yang sempurna (Intelek, rohani, emosi & jasmani)iii. Membentuk warganegara yang dapat memberi sumbangan kepada diri,

keluarga, masyarakat dan negara.iv. Menjadikan pelajar yang boleh menggunakan pengetahuan dan kemahiran

dalam menyelesaikan masalah harian.v. Asas untuk pengetahuan lanjutan.

Objektif Domain Kognitif

Objekif Domain Afektif

Objektif Domain Psikomotor

96

MASIHKAH ANDA INGAT APAKAH YANG DIMAKSUDKAN KURIKULUM KEBANGSAAN?

Apakah Peranan Kurikulum?

Laporan Jawatankuasa Kabinet, 1979:1. Perkembangan individu secara menyeluruh (intelek, rohani, emosi dan jasmani)2. Penerapan dan perkembangan nilai-nilai murni3. Penyebaran ilmu pengetahuan4. Pembentukan masyarakat malaysia yang bersatu padu5. Melahirkan tenaga kerja mahir

Rangka Konsepsual Penterjemahan Kurikulum

Asas pertimbangan pembinaan kurikulum1. Pembangunan negara

Ekonomi Perpaduan Teknologi maklumat Sains & teknologi Sosio budaya

2. Perkembangan individu Perkembangan insane Perkembangan warganegara

3. Teori pembelajaran Pelbagai kecerdasan Kecerdasan (IQ, EQ, SQ & PQ) Konstruktivisme

4. Falsafah Pendidikan Kebangsaan


1. Asas pertimbangan

pembinaan kurikulum

2. Peringkat Pelaksanaan kurikulum:

Pra Sekolah, Rendah, Menengah,

Pendidikan Khas

3. Amalan kurikulum di dalam bilik

darjah

4. Hasil / Kesan akhir

97

Pendidikan suatu usaha berterusan Perkembangan individu secara menyeluruh dan bersepadu (intelek, rohani, emosi

& jasmani)

5. Empat asas utama pendidikan (UNESCO)• Belajar untuk pengetahuan• Belajar untuk kemahiran• Belajar untuk menjadi insan sempurna• Belajar untuk hidup bersama

Peringkat Pendidikan: Pra Sekolah, Sekolah Rendah, Sekolah Menengah, Pendidikan Khas

1. Mata pelajaran wajib• Teras• Tambahan• Elektif

2. Program-Program Khas:• Pemupukan patriotisme• Pendidikan alam sekitar• Pendidikan kesihatan keluarga• Pendidikan pencegahan dadah• Program komputer dalam pendidikan• Program khas orang asli• Program sekolah ke kerjaya

Amalan kurikulum di dalam bilik darjah1. Strategi pengajaran & pembelajaran (Berpusatkan murid)

• Inkuiri penemuan• Penggabungjalinan• Penyerapan• Kesepaduan pengetahuan & amalan• Pengayaan & pemulihan• Kemahiran berfikir secara kreatif & kritis• Pembelajaran masteri• Learning how to learn• Penulisan genre• Kemahiran proses sains• Pembelajaran kontekstual• Pembelajaran yang menyeronokkan• Kemahiran generik• Kajian masa depan


98

• Sistem pembelajaran intergratif• Aspek merentas kurikulum• Pembelajaran bestari

2. Penilaian Penilaian berterusan Penilaian berasaskan sekolah Penilaian secara berpusat

Hasil Pelaksanaan Kurikulum1. Pembangunan Insan / individu

• Pekerja berilmu• Celik it• Berkemahiran dan berketrampilan• Bersemangat patriotik• Berakhlak mulia• Hidup bermasyarakat• Menghargai alam sekitar• Berfikiran kreatif & kritis• Berdaya tahan/jati diri• Berinovatif• Beretika & berbudaya

2. Pembangunan negara Warganegara yang cemerlang, gemilang & terbilang Kemajuan ekonomi, sosial dan politik Rakyat yang bersatu Negara yang stabil, aman dan makmur Penyertaan demokrasi tulen Guna tenaga penuh.

Domain Objektif Kurikulum


DOMAIN KOGNITIF

Keupayaan mental memproses maklumat

DOMAIN AFEKTIF

DOMAIN PSIKOMOTOR

99

Domain Objektif Kognitif (Taksonomi Bloom)

Domain Objektif Afektif


Domain AfektifDomain Afektif

PerwatakanPerwatakan

MengorganisasiMengorganisasi

MenghargaiMenghargai

Memberi TindakbalasMemberi Tindakbalas

MenerimaMenerima

Pengetahuan

Kefahaman

Aplikasi

Analisis

Sistesis

Penilaian

Ingatansemula:definisikan, nyatakan, susunkan, labelkan, mengenalpasti dan lain-lain.

Kebolehanmemahamiprinsip:jelaskan, huraikan, terjemahkan, terangkan, bincangkan danlain-lain.

Kebolehanmenggunaprinsip:demontrasikan, tunjukkan, bina, kembangkan, lukiskan, lakukan dan lain-lain.

Memisah & senaraikanelemen:pisahkan, tentukan, asingkan, kategorikan, kesan dan lain-lain.

Mencantumelemen:gabungkan, ringkaskan, menyusun, mengelas, merumus, mengubah danlain-lain.

Menghakimalat & kaedahuntuk capaitujuan:nilaikan, cadangkan, kritikan, sokongan, bangkangan, mencabar, menentukan danlain-lain.

Pemikiran Aras Rendah

Pemikiran Aras Tinggi

Menerima arahan dan tunjuk ajar.

Memberi respon terhadap sesuatu yang telah dipelajari

Mengetahui kepentingan atau nilai

Menyelia diri sendiri atau orang lain melakukan sesuatu.

Membentuk perwatakan terhadap sesuatu sikap atau nilai.

100

Domain Objektif Psikomotor

Bagaimanakah Objektif/ Hasil Pembelajaran di Nyatakan?

Perkara yang perlu dipertimbangkan semasa menyatakan objektif adalah:

fokuskan kepada pelajar. menggunakan perubahan tingkah laku pelajar sebagai rujukan.

Objektif ditulis dengan menggunakan format 'ABCD':

i. Audiens (Pelajar) à Siapakah audiens anda?

ii. Behaviour (Tingkah laku) à Apa yang anda mahu mereka lakukan?

iii. Condition (Situasi) à Apakah perubahan tingkah laku pelajar yang anda mahukan?

iv. Degree (Tahap) à Sejauh mana pengetahuan & kemahiran yang dipelajari telah dikuasai pelajar?


Domain Psikomotor

5) Naturalisasi

4) Artikulasi

3) Ketelitian

2) Memanipulasi

Meniru

Menyebatikan apa yang telah dipelajari

Memerhati dan meniru

Mengaplikasi apa yang dipelajari

Melakukan sesuatu dengan teliti

Melaksanakan tugas dengan cekap

101

KRITERIA PENULISAN OBJEKTIF

PENYUSUNAN KANDUNGAN KURIKULUM SEKOLAH

Kurikulum sebagai hasil (ends) à kenyataan objektif yang dihajatkan


Tahap usia/ kecerdasan

Skop, imbangan & integrasi antara matapelajaran

PENYUSUNANKURIKULUM

102

Pengalaman pembelajaran sebagai cara (means) mencapai objektif à isi & kaedah

PENTERJEMAHAN KURIKULUM KEPADA PROSES PENGAJARAN DAN PEMBELAJARAN

Sukatan Pelajaran & Huraian Kandungan Pelajaran

Dokumen tentang suatu pernyataanmengenai perkara yang mesti diajarkepada murid di sekolah sepanjangtahun persekolahan.

Dokumen perincian kepada SukatanPelajaran mengikut unit-unit kecilmata pelajaran yang perlu dimuatkanuntuk proses pengajaran & pembelajaran mengikut tahap/ persekolahan

SukatanPelajaran

HuraianSukatan

Pelajaran

Mengandungi FPK, matlamat, objektif dan

skop/ litupan sesuatu matapelajaran.

Mengandungi FPK, matlamat & objektif matapelajaran mengikut tahappersekolahan, orgnisasikandungan, kemahiran, nilai dan sebagainya.

Sukatan pelajaran mesti diluluskan oleh Menteri Pelajaran.

Menterjemahkan kurikulum kepada unit-unit pengajaran


MATA PELAJARAN

Unit 1 Unit 2

Tajuk 1 Tajuk 2 Tajuk 3

P P P P P P P P P

PENGAJARAN & PEMBELAJARAN

103

Mentejemahkan Kurikulum Menerusi Sukatan Pelajaran Kepada Rancangan Pengajaran Tahunan & Harian

Adakah pengajaran itu merupakan proses memindahkan ilmu bagai mengisi botol yang kosong?

PELAKSANAAN KURIKULUM DI BILIK DARJAH

Mata Pelajaran

Unit 1 Unit 2

Tajuk 1 Tajuk 2 Tajuk 3

P P P P P P P P P

KURIKULUM (Pra Sekolah, Sekolah Rendah, Sekolah

Menengah, Pendidikan Khas) Sukatan Pelajaran

Huraian SukatanPelajaran

Rancangan PengajaranTahunan

Rancangan PengajaranHarian


Hasil Pembelajaran: Senarai pernyataan pencapaian secara hirarki tentang pengetahuan, kemahiran, kebolehan, sikap yang perlu dikuasai oleh pelajar mengikut aturan pencapaian yang telah ditentukan selepas

menerima pengajaran.

104

PENGLIBATAN GURU DALAM PERANCANGAN & PELAKSANAAN KURIKULUM DI BILIK DARJAH


AnalisisKurikulum

TentukanKeperluanKurikulum

KonteksPengajaran

PelaksanaanPengajaran & Pembelajaran

Penilaian

Semakan Semula

1. Falsafah . 2. Rasional3. Objektif4. Kandungan

1. Bahan2. Pengetahuan & Kemahiran Guru

1. Rancangan Pengajaran2. Susunan Bilik Darjah3. Bahan Bantu Pengajaran4. Teknik Pengajaran5. Aktiviti sokongan(pengayaan & pemulihan

1. Kesan Pembelajaran2. Kesan Bahan/ alatan3. Prestasi Murid

1. Rancangan Pengajaran2. Bahan & Alatan3. Strategi & Teknik P & P

1. Isi Pelajaran2. Susunan Pengalaman3. Strategi & Teknik4. Kawalan Bilik Darjah

1. Isi Kandungan2. Bilik Darjah3. Aktiviti P & P 4. Penyerapan5. Masa

RancanganCorak

Pengajaran

Matlamat, Tujuan, Objektif

amCiri-CiriPelajar

ObjektifPembelaj

aran

PraPenilaian

IsiPelajaran

Penilaian

Perkhidmatan

bantuan

Aktiviti & BahanP & P

Kemp, J.E. (1987)

105

TRANFORMASI SUKANATAN PELAJARAN KEPADA RANCANGAN PENGAJARAN.

Rancangan Pengajaran Tahunan

Minggu Tajuk/ Topik/ Unit

Hasil Pembelajaran/ Objektif/ Huraian

Kandungan

Konsep Kemahiran Nilai

1234567

42

TRANFORMASI RANCANGAN PENGAJARAN HARIAN KEPADA PROSES PENGAJARAN

Contoh Format Asas:

Tarikh/ Hari : 28 Ogos 2010/ Selasa Masa : 9.00–10.20 am (80 minit)Tingkatan : 4 Sains Bil. Pelajar : 35 OrangMata Pelajaran: Biologi Tajuk : Ekologi

Objektif : Pada akhir pengajaran, pelajar dapat;i. Mendifinisikan ekologi antara benda hidup dengan betulii. Menjelaskan sekurang-kurangnya 3 bentuk interaksi komponen biotik & abiotik. iii. Menganalisis dengan tepat 3 isu ekologi hutan tempatan.

Aktiviti : 1. Soal jawab 2. Penerangan 3. Perbincangan 4. Persembahan 5. PenilaianBahan : Komputer, Projektor, Skrin, Poster, buku teks.Nilai : Bersyukur, menghargai, menghormati, kerjasamaKemahiran : berfikir, komunikasi, mencari maklumat


Objektif yang ditulis

mestilah eksplisit, ringkas,

spesifik dan tersusun

106

Contoh Rancangan Pengajaran Harian

i. Model Pembelajaran Masteri (Objektivisme)

Langkah & Masa

Kandungan Aktiviti Pengajaran &Pembelajaran

Catatan

Aktiviti Guru Aktiviti MuridSet induksi(5 minit)

Tayangan klip video berkaitan

Langkah 1(15 minit)

Difinisikan ekologi

Langkah 2(20 minit)

Interaksi komponen ekologi

Langkah 3(20 minit)

Isu-Isu ekologi tempatan

Langkah 4(30 minit)

Penilaian

Langkah 5(10 minit)

Rumusan

Refleksi : Ditulis setelah proses pengajaran dan pembelajaran berakhir dengan mengenalpasti isu, permasalahan, cabaran, kekangan atau kekuatan serta kepuasan yang telah muncul ketika proses pengajaran dan pembelajaran berlangsung dan apakah tindakan yang efektif yang perlu diambil untuk menjadikan proses pengajaran dan pembelajaran pada masa hadapan menjadi bertambah baik.

ii. Model Pembelajaran Konstruktivisme 5-fasa (Needham, 1987). (Pembelajaran Berasas Masalah, Pembelajaan Inkuiri, Pembelajaran P

Fasa Tujuan/ Kegunaan KaedahFasa 1: Orientasi

Menimbulkan minat dan menyediakan suasana

Contoh: Amali penyelesaikan

masalah Tunjukcara, Tayangan filem/ video Keratan akhbar/ poster

Fasa 2: Pencetusan Idea

Murid dan guru sedar tentang idea terdahulu

Amali Perbincangan Pemetaan konsep Laporan

Fasa 3: Penstrukturan semula ideai. Penjelasan dan

pertukaranii. Pendedahan kepada

Wujudkan kesedaran tentang idea alternatif. Menyedari bahawa idea sedia ada perlu diubahsuai, diperkembangkan atau diganti dengan idea yang lebih saintifik.

Perbincangan dalam kumpulan kecil dan buat laporan

Pembacaan lanjutan,


107

situasi konflikiii. Pembinaan idea baru iv. Penilaian

Mengenalpasti idea-idea alternatif dan memeriksa sendiri secara kritis idea-idea sedia ada.

Menguji kesahan idea-idea sedia ada.

Pengubahsuaian, pemgembangan atau penukaran idea.

Menguji kesahan untuk idea-idea baru yang dibina.

Input guru & tunjukcara guru

Amali, projek, eksperimen,

Fasa 4: Penggunaan Idea

Pengukuhan kepada idea yang telah dibina dalam situasi baru dan biasa

Penulisan sendiri kerja projek

Fasa 5: Refleksi

Menyedari tentang perubahan idea murid. Murid dapat membuat refleksi sejauh manakah idea asal mereka telah berubah.

Penulisan kendiri, perbincangan kumpulan, catatan peribadi dan lain-lain.

Perbandingan Model Objektivisme Dan Konstruktivisme

Objektivisme Konstruktivisme

Titik Tolak Pindahkan pengetahuan Kekuatan dan kelemahan pelajar Tujuan Perubahan Membangunkan pelajar yang

bertanggungjawab Peranan Murid Penerima pasif Pembuat keputusan yang aktif Peranan Guru Pemberi maklumat Pemudah caraIndikator kejayaan Perubahan mengikut markah

ujian Kebolehan mengaplikasi idea secara berdikari dan menetapkan matlamat

Pembelajaran Presriptif Menyokong pengambilan risiko Persekitaran Diarah guru Kumpulan koperatif Komunikasi Guru Pelajar

Guru memperbaiki kesilapan, sehala

Dua arah, positif, spesifik dan regular

Strategi Penyoalan Soalan tertutup Soalan terbuka Maklum Balas Menentukan sama ada

jawapan betul Menggalakkan & memuji

Struktur Masa dan rutin tetap Anjal - input pelajar


108

YES & DON’T DALAM PENULISAN OBJEKTIF PENGAJARAN

YES & DON’T DALAM PENULISAN OBJEKTIF

YES DON’T

Build Appreciate

Classify Consider

Contrast Desire

Demonstrate Feel

Distinguish Find interesting

Evaluate Have inside into

Identify Know

Interpret Learn

Label Like to

List Love to


NotaLangkah 1 dan 2 melibatkan interaksi sosial dan kolaborasiLangkah 3 dan 5 melibatkan penggunaan teknologi maklumatLangkah 2, 4, dan 6 melibatkan kemahiran berfikir dan nilai murni

CONTOH PROSES PENGAJARAN DAN PEMBELAJARAN SECARA BESTARI Tajuk : EKOLOGI

5. Persembahan

3. Meneroka Internet Akses maklumat tambahanhttp://envirolink.orghttp://www.mindspring.com/~zoonethttp://www.kie.berkeley.edu/KIE.htmlhttp://www.rspac.ivv.nasa.gov

4. LaporanMenganalisis dan mensintesis maklumat ygdiperolehi dalam bentukyang jelas dan padat.

Persembahan multimedia sepertimenggunakan PowerPoint

Menyediakan laman web mengenaiekologi tempatan

E-mel hasil kepada rakan yang berminatdari sekolah lain

Menyertai forum berkenaan dgn ekologi

6. Penutup• Merenung (reflect) dan

menganalisis prosespembelajaran yang dilalui

• Meramal isu-isu berkaitanekologi tempatancontoh: Bagaimana usahapemuliharaan kawasanpaya bakau di Malaysia

• Pelajar yang berminat akanmeneroka bidang ekologidengan lebih mendalam

1. Sumbang SaranGuru memberi panduan. Pelajar berbincang danmenjana soalan hubunganekologi antara benda hidup

2. Kerja LapanganMenyiasat ekologihabitat tempatanmelalui proses sains

Meneroka laman web berkaitan ;contoh:

Laman web Bird Watchers (www.cfbw.com)

Laman web Green Peace, dll(www.ilmunet.com/akn)

LAN interaksi dgn sekolah lain diMalaysia tentang kajian ekologimereka yang berlainan habitat

Lawatan maya ekologi ke lamanlain melalui jaringan dunia

E-mel para penyelidik, inst. sainsttg perkara baru kajian ekologi

109

Match Really like to

Measure Recognize

Name Remember

Remove See that

Select Think

State Understand

KEPENTINGAN PENYEDIAAN RANCANGAN PENGAJARAN HARIAN


Mengapa Guru Perlu Menyediakan Rancangan Pengajaran?

Memudahkan mengingat semula

Sentiasa berfokus kepada objektif

Membantu memahami isi kandungan

Membantu penyediaan bahan yang sesuai

Perancangan & persediaan yang teratur

Meningkatkan keyakinan diri

Menggunakan kaedah pengajaran yang betul

Panduan kepada guru pengganti

Pemantauan & penelahan kesilapan

Bimbingan & Refleksi

110

Apakah hubungkait antara Penulisan RPH dengan pembelajaran murid?

Murid tidak rasa bosan. Murid rasa seronok belajar. Prestasi murid dapat dipantau. Murid dapat pengetahuan yang maksima. Murid belajar dalam keadaan yang berfokus. Murid dapat dikenalpasti kekuatan dan kelemahan. Murid dapat mempelbagaikan proses pembelajaran. Murid yang cerdas diberi peluang untuk memperkayakan pengetahuan. Murid yang lemah diberi peluang untuk menjalani proses pemulihan semula.

Pembestarian Budaya Pengajaran Dan Pembelajaran


Budaya Pengajaran-PembelajaranSedia Ada:

Pemerolehan fakta Berasaskan memori Berpusatkan guru Konteks setempat Buku teks

Budaya Bestari

Budaya kaya ilmu Berfikiran kritis dan kreatif Berpusatkan pelajar: akses

kendiri, kadar kendiri, terarahkendiri

Konteks global Penggunaan kemudahan

teknologi multimedia dalampengajaran & pembelajaran

BerubahKepada

111

Perubahan Dalam Amalan Pengajaran Dan PembelajaranPerubahan diharap berlaku dalam pendekatan pengajaran dan pembelajaran di bilik darjah seperti dijelaskan di bawah.

Peranan Guru Dalam Amalan Pengajaran Bestariw Guru berperanan sebagai pembimbingw Guru menyediakan pengalaman pembelajaran w Pelajar lebih bertanggungjawab ke atas pembelajaran


membekal maklumat lebih menjawab daripada menyoal bertanyakan soalan aras rendah menggunakan sumber dalam

media bercetak

membekal tugasan yang mencabardan memerlukan penyiasatan dan analisis

lebih menyoal bertanyakan soalan aras tinggi menggunakan sumber multimedia

khususnya komputer

bergantung kepada guru memberi jawapan aras rendah bekerja berseorangan pasif

terarah kendiri memberi jawapan aras tinggi bekerja secara koperatif dan

kolaboratif interaksi yang aktif

Amalan Pengajaran Sedia Ada Amalan Pengajaran Bestari

Amalan Pembelajaran Sedia Ada Amalan Pembelajaran Bestari

112

RUMUSAN : KEBERKESANAN PENGAJARAN & PEMBELAJARAN


Pembelajaran

i. Ideal

Pem

belajaran

Pengajaran

ii. Baik

Pengajaran Pembelajaran

iii. Kurang Baik

Pengajaran Pembelajaran

iv. Tidak Berkesan

Pengajaran & Pengajaran secara terancang dapat memaksimumkan keupayaan murid untuk beroleh pengetahuan. Lebih dari 95 peratus maklumat atau pengetahuan yang disampaikan oleh guru dapat dikuasai atau difahami oleh murid

Walaupun pengajaran guru telah dirancang, namunmanfaat sepenuhnya tidak dapat diserap oleh pelajar. Hanya 75 peratus ilmu yang disampaikan oleh guru dikuasai atau difahami oleh murid. Guru perlu meneliti semua rancangan pengajaran yang telah dibuat untuk proses penambahbaikan.

Pengajaran guru kurang berkesan. Kurang dari 50 peratus daripada maklumat / pengetahuan yang disampaikan oleh guru dapat dikuasai atau difahami oleh murid. Guru perlu mengubahsuai kaedah, strategi dan teknik pengajaran agar keberkesanan proses pengajaran dan pembelajaran dapat dipertingkatkan pada sesi berikutnya.

Proses pengajaran dan pembelajaran berlaku dalam keadaan tidak bermatlamat. Proses pengajaran guru perlu diubah dari aspek kaedah, strategi dan tekniknya mengikut kesesuaian tahap pembelajaran murid. Proses pembelajaran murid perlu diberi perhatian dan dirancang dengan teliti.

113

MAAFSEDANG DALAM PENYELENGGARAAN

SILA LENGKAPKAN UNTUK UNIT-UNIT YANG SETERUSNYA BERPANDUKAN RANCANGAN INSTRUKSIONAL.


20110110120151edu3012 (nota)

Documents