Jurnal Pendidikan Malaysia 35(1)(2010): 77-82

Sifat Maskulin dan Tingkah Laku Membuli(Masculinity and Bully Behaviors)

JAMAL SAFRI SAIBON, FARIDAH KARIM & ZURIA MAHMUD

ABSTRAK

Kajian ini bertujuan memahami bagaimana sifat maskulin mempengaruhi tingkah laku membuli pelajar-pelajar lelakidi sekolah menengah. Seramai 420 pelajar lelaki daripada lima buah sekolah bermasalah disiplin di Pulau Pinangtelah menjawab soal selidik Tahap Tingkah Laku Buli (TTLB). Daripada jumlah ini, 74 orang yang telah mendapat skorsederhana dan tinggi dalam tingkah laku membuli diminta menjawab soal selidik Tahap Maskulin Pelajar dan ditemubual. Dapatan kajian menunjukkan terdapat hubungan signifikan antara Tahap Tingkah Laku Buli dan Tahap Maskulin.Kajian ini mendapati ciri maskulin yang paling ketara dalam kalangan pelajar lelaki pembuli ialah kebolehanberjenaka, diikuti oleh bersih dan kemas, ciri atlit, serta semangat yang tinggi, dan paling kurang dalam ciri fizikalyang macho, tegap, pantas berlari maupun kaya. Temu bual menunjukkan bahawa pelajar melakukan buli agardisukai rakan, menjadi perhatian pelajar perempuan serta ditakuti oleh pelajar lain. Implikasi kajian ini terhadapperkembangan dan pertumbuhan personaliti pelajar lelaki dibincangkan.

Kata kunci: Lelaki, sekolah menengah, maskulin, buli, komunikasi

ABSTRACT

This study aimed to investigate how masculinity influences bullying behaviors among male secondary students. Fourhundred and twenty male students from five schools with high discipline problems in the Penang Island answered theLevel of Bully Behavior Inventory (Inventori Tahap Tingkah Laku Buli). From this group, 74 students who scored highand medium were asked to answer the Students Masculine Level Inventory (Inventori Tahap Maskulin Pelajar) andwere interviewed. Results showed significant correlation between the level of bullying behaviors and the level ofmasculinity. These male bullies described themselves most as humorous, organized, atheletics, and high spirited butleast as macho looking, fast runner, strong body built, and rich. The interview revealed that these boys bullied so thatthey will be favoured by peers, liked by girls, and feared by other students. Implications of the study on the personalitydevelopment of male students are discussed.

Keywords: Males, secondary students, masculinity, bully, communication

PENGENALAN

Tingkah laku membuli merujuk kepada situasi apabilaseseorang atau sekumpulan orang yang lebih dominanberulangkali menyakitkan orang lain dan membuatkannyaberada dalam keadaan tertekan (Rigby 1996; Tattum 1997).Buli berlaku dalam satu jangka masa tertentu (Olweus 1996;Smith & Brain 2000). Kebiasaannya pembuli mempunyaitahap kesedaran yang berbeza terhadap apa yang dirasaoleh mangsa akibat perlakuan buli tersebut (Olweus 1997).

Salah satu faktor yang didapati berkaitan dengankejadian buli ialah jantina. Kajian-kajian mendapati lebihramai lelaki membuli dan dibuli berbanding dengan pelajarperempuan (Jankauskiene et al. 2008). Menurut Noran(2004), terdapat pelbagai penjelasan daripada pakar-pakaryang berbeza berkenaan kenapa pelajar lelaki lebih bersikapagresif berbanding perempuan. Antara penjelasan initermasuklah hormone testosterone yang menyebabkan

mereka menjadi agresif, keluarga yang gagal memberikeperluan fizikal dan emosi, pembelajaran sosial maupuncara berfikir yang negatif.

Kemungkinan kita dapat memahami fenomena inidengan mengambil kira teori Olweus (1997) bahawa bulimelibatkan isu kuasa (Olweus 1997), dan sifat maskulinjuga amat berkaitan dengan pengaruh kuasa. MenurutAdler (1968) salah satu pendorong semula jadi kepadatingkah laku manusia ialah sifat untuk menjadi lebih baiklebih dari sebelumnya. Walau bagaimanapun, apabila fitrahini bertukar kepada tabiat untuk menjadi lebih baik dariorang lain dan menguasai mereka, ia akan menjadi satukepercayaan yang salah dan mengakibatkan pelbagaitingkah laku buruk seperti menyakitkan orang lain sertadiri sendiri. Pengaruh maskulin memainkan peranan besardalam kalangan pelajar lelaki sehingga mereka salingmenindas, bersaing, bercakaran dan menguji antara satusama lain. Keadaan ini berlaku untuk menentukan siapakah

Chap 10.pmd 22/06/2010, 15:5177

78 Jurnal Pendidikan Malaysia 35(1)

yang lebih maskulin (Clark 2004). Pelajar yang gagal untukbersaing dalam menunjukkan ciri maskulin mungkin akantergolong dalam kumpulan subordinat yang cenderunguntuk menjadi mangsa buli. Pusingan ganas pemikirannegatif ini terus berlaku di mana mangsa buli akanmempelajari pemikiran bahawa keganasan dapatmeneguhkan autonomi, kuasa serta sifat maskulin.Menurut Wilchins (2005) isu kuasa dan maskulinmerupakan antara penjelasan yang kukuh terhadapfenomena kejadian menembak yang berlaku di sekolah diAmerika syarikat. Laporan menunjukkan penembak seringterdiri dari mangsa yang pernah dibuli oleh rakan sebayayang lebih kuat, sports-oriented atau maskulin.

Tingkah laku melanggar undang-undang jugadikaitkan dengan tingkah laku maskulin. Marnie (1999),menyatakan penglibatan kumpulan pelajar lelaki dalampelanggaran undang-undang adalah bukan disebabkanoleh hormon tetapi adalah disebabkan oleh keperluanuntuk menjaga prestij, untuk kelihatan berbeza, sertauntuk memperolehi kepuasan. Oleh kerana merekakekurangan dalam sumber lain untuk memperolehi prestijmaskulin maka melanggar peraturan menjadi amalan. Inidisokong oleh Hussey (2003) yang mendapatisesetengah pelajar menganggap undang-undang ataudisiplin sekolah itu sebagai satu cabaran terutamanyabagi kumpulan rakan sebaya yang berorientasikan ideakonfrontasi serta kekerasan. Kumpulan rakan sebaya inimenggunakan protes terhadap undang-undang sebagaisalah satu bentuk untuk menonjolkan ciri maskulinmereka. Secara tidak langsung mereka menganggapdengan melakukan tingkah laku buli juga akanmenjadikan mereka kelihatan maskulin.

Kajian-kajian lampau mendapati sikap yang agresifserta mempunyai fizikal yang tegap akan meningkatkanstatus bagi remaja lelaki (Eder 1985). Ini disokong olehSwain (2003) yang menyatakan pelajar lelaki telahmenggunakan tubuh badan mereka (salah satu ciri maskulin)sebagai cara untuk mengklafikasikan diri, untuk beradadalam sesebuah kumpulan yang popular dan bagimenonjolkan perbezaan dengan lain-lain pelajar lelaki. Ianyajuga merupakan sumber utama bagi memperbaiki status dankedudukan mereka dalam kalangan kumpulan rakan sebaya.Secara lazimnya, sumber utama yang digunakan pelajaruntuk kelihatan maskulin adalah menerusi fizikal dan ciriatlit (Foley 1990), (khususnya dalam bidang sukan dansesuatu permainan). Di samping itu, tubuh badan jugadigunakan bagi menunjukkan keperkasaan dan sebagaiugutan (salah satu jenis buli) terhadap pelajar lain. KajianJankauskiene et al. (2008) juga mendapati ciri maskulin yangdestruktif seperti merokok dan meminum alkohol, di dapatidalam kalangan pembuli.

Buli bukan sahaja dikaitkan dengan ciri maskulin yangdestruktif. Selain dari fizikal yang tegap, kebolehan atlit,kebolehan berkomunikasi dan berjenaka juga dikaitkandengan pembuli (Swain 2000). Selain itu, imej dan fesyenserta mempunyai wang yang banyak juga menjadikanseseorang pelajar itu kelihatan maskulin. Secara tidak

langsung pelajar lelaki yang memiliki ciri maskulin inimemperoleh dominan dan tergolong dalam kumpulansuperordinat berbanding pelajar lelaki lain. Mangsa bulipula lebih didapati dalam kalangan pelajar yang mempunyaimasalah berat badan, tidak atlit, kurang pandaiberkomunikasi dan beinteraksi dengan rakan-rakan, estimkendiri yang rendah, serta keluarga yang bermasalah(Jankauskiene et al. 2008; Wild et al. 2004).

Keseimbangan sifat jantina memainkan perananyang penting dalam kesihatan psikologi manusia. Pelajaryang terlalu maskulin berpotensi menjadi pembulimanakala yang tidak maskulin berpotensi dibuli. Pembulimungkin bertujuan untuk menunjukkan pengaruh dankuasa mereka ke atas pelajar lain serta mengekalkankedudukan dan prestij . Pelajar lelaki mungkinmenggunakan kelebihan ciri-ciri maskulin yang dimilikiuntuk berada dalam kumpulan dominan atausuperordinat di dalam hierarki sosial pelajar. Bagipelajar lelaki yang tidak memiliki ciri maskulin iniberkemungkinan mempunyai tahap maskulin yang rendahserta tergolong dalam kumpulan subordinat yang seringmenjadi mangsa buli (Swain 2003). Keseimbangan dalamsifat gender sama ada maskulin untuk menguasai danciri feminin untuk menyayangi terbentuk sejak kecil.Ketidakseimbangan psikologi ini sukar untuk dibentukdalam kalangan anak-anak yang melalui suasanapembelajaran sosial yang tidak kondusif di mana ibu bapabermasalah sesama sendiri, mahupun dengan anak-anakserta pergaduhan dan persaingan adik beradik.

Fenomena buli dalam kalangan pelajar sekolah diMalaysia telah mencapai tahap yang serius. Kejadian bulibukan sahaja melibatkan kecederaan mangsa, malah kinitingkah laku membuli menjadi lebih tragis sehinggamengakibatkan kematian. Seperti kajian-kajian di luarnegara, kes-kes buli yang dilaporkan berlaku di dalamnegara sering melibatkan pelajar lelaki. Kertas ini bertujuanuntuk menjelaskan pemahaman tentang pentingnyafenomena buli yang berlaku dalam kalangan pelajar lelakidi sekolah dengan mengenalpasti hubungannya dengantahap maskulin pelajar.

Kajian ini menjawab soalan-soalan berikut:

1. Adakah terdapat hubungan yang signifikan antaratahap maskulin pelajar dengan tingkah laku bulidalam kalangan pelajar lelaki di sekolah?

2. Bagaimanakah ciri-ciri maskulin berfungsi dalamdiri pembuli?

3. Apakah ciri-ciri yang membentuk tahap maskulinbagi pembuli di sekolah menengah?

METODOLOGI

Kajian ini merupakan sebahagian dari kajian yang lebihbesar melibatkan 420 pelajar lelaki tingkatan empat darilima buah sekolah menengah yang mempunyai rekod

Chap 10.pmd 22/06/2010, 15:5178

79Sifat Maskulin dan Tingkah Laku Membuli

masalah disiplin yang tinggi dari seluruh negeri PulauPinang. Kesemua pelajar ini telah mengisi borang soalselidik Tahap Tingkah Laku Buli (TTLB). Daripadakumpulan ini, 74 pelajar yang memperolehi skor bulidari tahap sederhana hingga tahap tinggi (min 3.0) dipilihsebagai sampel kajian ini dan diminta mengisi soalselidik Tahap Maskulin Pelajar (TMP). Pelajar-pelajaryang mempunyai skor tertinggi telah ditemu bual untukdata kualitatif.

SOAL SELIDIK

Soal Selidik Tahap Tingkah Laku Buli (TTLB) (Abdul MalikAbdul Rahman 2004) digunakan untuk mengukur tahapkekerapan pelajar membuli pelajar lain. Soal selidik (TTLB)ini merupakan skala likert yang mengandungi 25 itemmerangkumi item buli secara langsung dan buli secaratidak langsung. Kebolehpercayaan instrumen ini ialahpada alpha 0.88. Instrumen Soal Selidik Tahap MaskulinPelajar (TMP), (Swain 2002), merupakan skala likert 20 itemyang digunakan mengukur tahap maskulin pelajarberdasarkan ciri fizikal, atlit, intelektual, ekonomi, imej danfesyen, serta bahasa dan komunikasi. Kebolehpercayaanuntuk TMP ialah alpha 0.86.

DAPATAN DAN PERBINCANGAN

HUBUNGAN ANTARA TAHAP MASKULIN PELAJARDENGAN TINGKAH LAKU BULI

Ujian korelasi menampakkan hubungan signifikan antaratahap maskulin pelajar dengan tingkah laku buli dalamkalangan pelajar lelaki r = 0.29; df = 74, p < 0.013. Inimenunjukkan bahawa seorang pelajar yang mempunyaitahap maskulin yang tinggi cenderung untuk memilikitahap tingkah laku buli yang tinggi. Dapatan inimenyokong kajian-kajian lepas yang menyatakan bahawapelajar berciri maskulin berkecenderungan melakukan bulike atas pelajar lain (Swain 2003; Clark 2004, Wilchins 2005;Jankauskiene et al. 2008).

FUNGSI CIRI MASKULIN DALAM DIRI PELAJAR PEMBULI

Lebih Hebat dari Rakan Lain. Kebanyakan pelajaryang ditemu bual suka jika dikatakan lebih maskulinberbanding dengan rakan di sekolah. Ini dapat dilihatmenerusi temu bual di bawah:

Pengkaji: Adakah anda suka jika anda dikatakanmerupakan seorang pelajar yang maskulinberbanding dengan rakan di sekolah?

Pelajar A: Suka... bangga... Pasal depa puji kita... Depasuka kat kita...

Pelajar B: Kembang (bangga)... suka sangat... Sebabawek (pelajar perempuan) suka...

Pelajar F: Suka tapi segan... biasa jer... suka juga larr...Sebab dia orang puji... bangga... orangtakut dengan saya...

Dapatan ini mencadangkan pelajar lelaki yangmembuli di sekolah sangat teruja dan bangga untukkelihatan sebagai seorang pelajar yang maskulin. Merekaberpendapat tingkah laku membuli menyebabkan merekadipandang lebih maskulin. Pattman et al. (1998),menyatakan bahawa perlakuan buli ini dilakukan olehpelajar untuk mengekalkan dominan dan tahap maskulinmereka di sekolah. Justeru mereka menggunakan tingkahlaku membuli untuk kelihatan lebih maskulin daripadapelajar lain yang dilihat sebagai pencabar.

Menguasai Orang Lain. Pelajar lelaki yang membuliini menggunakan ciri maskulin untuk menguasai oranglain. Secara tidak langsung pelajar pembuli memperolehiganjaran seperti terkenal, ditakuti oleh pelajar lelaki yanglain serta disukai oleh pelajar perempuan.

Pelajar A: Orang yang pukul orang lain boleh nampakhebat... semua orang kenal...

Pelajar B: Selalu tegur dia orang, kalo ada yang buatslack tu, belasah jer..dia orang dengarcakap saya..

Pelajar G: Sebab... sebab dia nakal... orang takut dengandia... tapi perempuan suka...

Kepercayaan bahawa membuli menjadikanseseorang lebih maskulin menjadikan budaya membuliditiru oleh pelajar lelaki yang lain. Secara tidak langsung,perlakuan buli ini diterima oleh pelajar lelaki secara tanpadisedari oleh mereka. Ini dijelaskan oleh Connell (1995),pengaruh yang diperolehi pelajar daripada perlakuan bulitersebut memberikan mereka kuasa dan dominan ke ataspelajar lain dan secara tidak langsung ianya menjadibudaya sanjungan dan sebagai tanda aras kepadapelajar lain untuk menjadi maskulin.

Dapatan kajian ini juga bertepatan dengan TeoriPembelajaran Sosial (1973). Bandura (1973) menyatakanselain faktor keluarga, pengaruh sub-budaya jugamenyumbang ke arah pemerolehan tingkah laku agresifini. Di dalam situasi ini maskulin dilihat sebahagiandaripada budaya rakan sebaya dalam kalangan pelajarlelaki di sekolah. Persaingan yang wujud antara pelajarlelaki menjadikan tahap maskulin sebagai penentu pelajaryang dominan di sekolah.

Pelajar yang memiliki tahap maskulin yang tinggimerupakan model untuk dicontohi oleh pelajar lain.Mereka melihat bahawa model (pelajar maskulin) yangmenggunakan kelebihan tahap maskulinnya, memperolehganjaran (berbentuk keseronokan, dihormati, ditakutioleh pelajar lain) di atas perlakuan buli yang dilakukanterhadap pelajar yang lemah. Menerusi prosespemerhatian, (attention), penyimpanan (retention),pemodelan (reproduction) dan motivasi (motivation)secara tidak langsung pelajar telah mempelajari danmemperolehi tingkah laku buli dengan menggunakankelebihan tahap maskulin yang dimiliki ke atas pelajaryang lemah.

Chap 10.pmd 22/06/2010, 15:5179

80 Jurnal Pendidikan Malaysia 35(1)

CIRI-CIRI MASKULIN DALAM KALANGAN PEMBULI

Ciri maskulin pelajar telah dikelaskan kepada tujuh iaitufizikal, atlit, ekonomi, intelek, komunikasi, imej danpenampilan. Swain (2003) menyatakan terdapatnya hierarkimaskulin di setiap sekolah. Kebiasaannya hierarki maskulinini mempunyai dominan dan pengaruh yang berbezamengikut keadaan di sekolah tersebut. Berdasarkan mintahap maskulin pelajar yang diperolehi, pengkajimencadangkan bahawa pelajar yang membuli di sekolahkebanyakan terdiri daripada pelajar atlit iaitu pelajar yangmempunyai kebolehan dalam sukan dan permainan.

Berdasarkan item-item yang membentuk ciri maskulinpelajar menampakkan item pandai berjenaka (3.87) palingtinggi, diikuti oleh item bersih dan kemas (3.86), danpemain yang baik serta (3.58) serta semangat yang tinggi(3.58). Sementara itu, ciri fizikal seperti rupa yang macho(2.0676), tegap (2.3919) dan item pantas berlari (2.4324)

serta kaya (2.47) bukanlah ciri utama dalam kalangan pelajarlelaki yang membuli. Jadual 1 di bawah menunjukkan mindan ranking ciri-ciri maskulin dari persepsi pelajar.

Ciri paling dominan: pandai berjenaka, pemain yangbaik, dan imej diri. Ciri Kurang Dominan: Fizikal Macho,Tegap, dan Pantas Berlari serta Kaya. Kajian ini mendapatifaktor fizikal macho, tegap dan pantas berlari, serta kayabukanlah faktor dominan dalam anggapan pelajar initerhadap diri mereka. Dapatan ini berbeza dengan kajiansebelum ini yang menyatakan bahawa pelajar yangmembuli di sekolah memiliki bentuk fizikal yang besaratau tinggi serta berwajah kacak (Eder 1985; Foley 1990).Bagaimanapun, dapatan ini memberi penjelasan kepadatrend semasa yang mana pembuli kini lebih cenderungmelakukan buli secara verbal di mana seseorang itu tidakperlu mempunyai fizikal yang hebat untuk membuli,tetapi hanyalah kemahiran berkomunikasi.

Pandai Berjenaka. Ciri komunikasi merupakan faktorpenting yang membentuk tahap maskulin pelajar yangmembuli. Pelajar yang pandai berkomunikasi denganberjenaka menjadikan mereka disukai dan mempunyai ramaikawan dalam kalangan rakan sebaya. Kadangkala jenakayang digunakan oleh pelajar semasa berkomunikasi denganrakan merupakan sumber bagi meningkatkan maskulin danstatus dalam kalangan rakan-rakan. Kehily dan Nayak(1997), mendapati jenaka merupakan antara ciri yang pentingdalam mengesahkan identiti dalam kalangan rakan sebayayang juga dikenali sebagai constitutive of identities.

Pelajar yang membuli mungkin menggunakan jenakasebagai strategi untuk menonjolkan ciri maskulin dalamkalangan rakan sebaya. Bagaimanapun, ia mungkinmenjurus kepada perlakuan buli secara verbal apabila

jenaka berlaku dalam bentuk ejekan dan celaan. Merekamungkin seronok melakukannya (berjenaka) namun bagipelajar yang diejek ianya merupakan sesuatu yangsebaliknya (buli). Di samping itu, terdapat jenis jenakayang berbentuk sumpah-menyumpah (cursing) yangberlaku apabila wujudnya konfrontasi bersemuka secaraverbal antara seorang pelajar dengan pelajar yang lain(Swain 2002). Sumpah-menyumpah ini berlaku sama adasecara berjenaka atau bermusuhan sehingga ke tahapmengejek berkaitan sesuatu yang terlalu peribadi bagiseseorang pelajar. Kebolehan untuk mempertahankandiri dan membalas secara verbal ini akan menjadikanmereka kelihatan maskulin. Bagi pelajar yang kalahsemasa sumpah-menyumpah ini cenderung untukmenjadi mangsa buli.

JADUAL 1. Min dan Kedudukan Item Ciri Maskulin dalam Kalangan Pembuli

Item Min Kedudukan

Pandai Jenaka 3.87 1Bersih dan Kemas 3.86 2Pemain yang Baik 3.58 3Semangat Tinggi 3.58 3Belanja Rakan 3.39 4Kewangan 3.33 5Dirujuk Rakan 3.31 6Tunjuk Berani 3.31 6Bertikam lidah 3.10 7Fizikal Tinggi 3.09 8Fesyen Rambut 2.89 9Tunjuk Kuat 2.81 10Pakaian Berjenama 2.67 11Peperiksaan 2.51 12Wajah Kacak 2.48 13Memberi Arahan 2.48 13Keluarga kaya 2.47 14Pantas Berlari 2.43 15Tubuh Tegap 2.39 16Kelihatan Macho 2.06 17

Chap 10.pmd 22/06/2010, 15:5180

81Sifat Maskulin dan Tingkah Laku Membuli

Dapatan ini menyokong kajian Olweus (1993), Smithdan Sharp (1994). Beliau menjelaskan jenaka yangberbentuk sumpah-menyumpah (cursing) merupakansatu fenomena yang biasa berlaku di sekolah. Ianyaadalah cara bagi pelajar lelaki untuk memperolehi danmengekalkan status atau prestij dalam hierarki maskulindalam kumpulan rakan sebaya. Bagi pelajar yang gagaluntuk mempertahankan diri daripada jenaka yang berbentuksumpah-menyumpah ini akan kehilangan status dalamhierarki maskulin dan berkemungkinan menjadi mangsa buli.

Dapatan temu bual juga mendapati bahawa pelajaryang pandai berjenaka dan membuat lawak tergolongdalam kalangan pelajar yang maskulin dalam kalanganpelajar lelaki di sekolah.

Pengkaji: Pada pendapat anda apakah ciri-ciri yangmenjadikan seorang pelajar lelaki i tumaskulin?

Pelajar C: Baik hati... cakap mesra dengan orang...pandai buat lawak.. .tegap... orang pandai...pakaian cantik...

Pelajar F: Gagah... berani... ahli sukan... suka buatlawak... pandai pun macho... banyak duit...

Pelajar E: Badan besar, melawak pun kasar, tunjuklagak dia,..cara nak bagi orang takut..

Pemain yang Baik. Dapatan ini menyokong kajianetnografi Foley (1990). Beliau mendapati bukan hanyapasukan bola sepak sahaja malah seluruh populasikajiannya telah menggunakan sukan dan permainansebagai cara untuk mendapatkan dominan dan kelihatanmaskulin dalam kalangan pelajar. Ciri maskulin menerusisukan dan permainan ini secara tidak langsung akanmeminggirkan atau memulaukan pelajar yang kurangberkemahiran dalam sukan dan permainan. Secara tidaklangsung ianya mencetuskan fenomena buli terhadappelajar lelaki yang lain di kawasan padang permainan.Keadaan ini seterus terbawa-bawa sehingga berlaku ketikadi dalam dan di luar kelas.

Dapatan kajian temu bual juga telah menyokong dapatanini. Temu bual mendapati semua pelajar yang membuli inisuka dan berkebolehan dalam sukan dan permainan.

Pengkaji: Adakah anda suka bersukan? Permainanapa?

Pelajar A: Sangat suka... Main bola sepak...

Pelajar B: Suka... Sepak takraw

Pelajar G: Suka... Takraw

Ada di antara mereka yang mewakili pasukan rumahsukan, sekolah, daerah dan peringkat negeri dalam sesuatupermainan sukan. Ini menunjukkan pelajar ini merupakanseorang pemain yang baik serta mempunyai kemahirandalam sesuatu permainan.

Pengkaji: Sejauh mana pencapaian dan kebolehananda dalam permainan tersebut?

Pelajar B: Wakil... sekolah... pernah wakil negeri...2006 wakil asrama....

Pelajar G: Bagus juga tapi tak wakil negeri...wakilsekolah...

Pengkaji juga mencadangkan faktor atlit merupakanciri maskulin yang boleh mencetuskan jenis perlakuan bulisecara tidak langsung. Keadaan ini terjadi apabilaberlakunya pemulauan terhadap pelajar yang tidakberkebolehan dalam sukan semasa aktiviti bersukan disekolah oleh pelajar yang atlit (maskulin). Ini dapat dilihatmenerusi temu bual di bawah.

Pengkaji: Adakah anda suka untuk bermain sesuatupermainan dengan pelajar yang tidakberkebolehan untuk bersukan?

Pelajar B: Marah dia... tak bagi main... Ajak kalaubaik... Tak reti main... bagi kalah team jer...

Pelajar G: Tak nak... nanti dia buat banyakkesalahan....malu kalah...

Pelajar B menyatakan beliau memarahi pelajar yangtidak berkebolehan untuk bermain bersama. Secara tidaklangsung mungkin mengeluarkan perkataan kasar atauberbentuk ejekan yang merupakan perlakuan buli secaraverbal. Namun pelajar B mungkin tidak menyedari ia telahmelakukan perlakuan buli secara tidak langsung terhadappelajar tersebut. Keadaan ini mungkin menyebabkan ciriatlit begitu menyerlah berbanding ciri maskulin yang laindalam kalangan pelajar lelaki yang membuli di sekolah.

Dapatan ini juga sejajar dengan beberapa pengkajiluar yang mendapati bahawa kebolehan seseorang pelajardalam sukan dan permainan sebagai faktor utama dalamciri maskulin (Connell 1995; Gilbert & Gilbert 1998; Skelton2000; Swain 2000). Kebolehan bersukan (atlit) ini,merupakan satu cara mengukur tahap maskulin dalamkalangan pelajar di sekolah. Atlit yang terkenal di sekolahcenderung untuk memperolehi status yang tinggi disekolah di mana mereka mendapat penghormatan daripadarakan sebaya di sekolah.

Imej Bersih dan Kemas. Sementara itu, faktor bersih dankemas merupakan min ketiga tinggi yang menyumbangterhadap tahap maskulin bagi pelajar yang membuli. Pelajaryang membuli di sekolah cenderung untuk nampak bersihdan kemas serta memakai pakaian yang berjenama,mengikuti fesyen pakaian serta memotong atau menyikatrambut mengikut fesyen terkini. Parker (1996)mencadangkan bahawa pelajar yang sering memakaipakaian sukan berjenama mempunyai hubungan denganpelajar atlit, kekuatan, kekuasaan dan status. Ciri-ciri iniselari dengan ciri-ciri pelajar yang mempunyai tingkah lakubuli di dalam kajian ini.

KESIMPULAN

Kefahaman tentang pembuli merupakan faktor pentingdalam menangani fenomena buli. Kajian ini menyokongpandangan bahawa terdapat hubungan antara sifatmaskulin dengan tingkah laku buli. Walaupun ramaiyang berpendapat bahawa sifat fizikal maskulin seperti

Chap 10.pmd 22/06/2010, 15:5181

82 Jurnal Pendidikan Malaysia 35(1)

saiz yang besar dan tinggi dikatakan menyumbang, tetapikajian ini mengutarakan bahawa ciri-ciri peribadimerupakan faktor yang lebih dominan dalamkecenderungan membuli. Ciri peribadi yang dianggapmaskulin ialah kebolehan bersukan, berkomunikasi yangmelibatkan jenaka, sumpah-menyumpah, imej diri dariaspek pakaian berjenama, dan stail rambut terkini. Pelajarlelaki dalam kajian ini menyatakan bahawa ciri-ciri iniperlu ditonjolkan agar mereka disukai, dihormati, danberada pada tahap tertinggi hierarki maskulin.

Berbeza dengan ciri fizikal (saiz badan) yang banyakbergantung kepada fitrah, ciri peribadi boleh dibentukdari awal. Kebolehan bersukan, berkomunikasi danpenjagaan diri merupakan ciri positif. Anak yangmemperlihatkan ciri ini sentiasa teruja dan berpotensibesar untuk memperbaiki hidup mereka berbandinganak-anak yang tidak menunjukkan minat atau motivasi.Keinginan untuk disukai oleh orang lain adalah sifatyang positif, tetapi tanpa bimbingan anak-anak akanmelakukan apa sahaja agar disukai, walaupun nilaitingkah laku nya adalah negatif. Inilah yang disebut olehAdler (1968) sebagai kepercayaan yang salah. Sifatmenguasai (maskulin), walaupun amat baik untukkemajuan diri, boleh bertukar menjadi penghalang jikatidak diseimbang dengan sifat menyayangi (feminin).Sifat menguasai yang paling baik ialah menguasai dirisendiri ke arah kebaikan, berbanding menguasai oranglain, terutamanya ke arah keburukan.

Pengetahuan ini memberi implikasi kepada orangdewasa dan profesional seperti ibu bapa, guru dankaunselor dalam membentuk sifat positif anak-anak danremaja. Pemupukan sifat ini boleh diamalkan dalaminteraksi seharian apabila menangani konflik antara anakdan ibu bapa, perbalahan adik-beradik, dan silap fahamkomunikasi antara rakan sebaya. Jika anak-anak danremaja dapat mempelajari bahawa mereka tidak perlu tidakperlu menonjolkan imej maskulin yang negatif, sepertiberkasar, merendahkan orang lain, dan menguasai oranglain untuk mendapatkan sesuatu, mereka akanmempelajari cara-cara yang lebih berhemah dalamberinteraksi. Budaya interaksi berhemah akan terusberkembang dalam kalangan remaja jika diperakui dandigalakkan oleh orang dewasa.

RUJUKAN

Abdul Malik Abdul Rahman. 2004. Kesan Kaunseling KelompokBerstruktur dalam merawat tingkah laku lansang buli dikalangan pelajar sekolah menengah. Laporan Penyelidikan,Fakulti Sains Sosial dan Kemanusiaan. UniversitiKebangsaan Malaysia.

Adler, A. 1968. Understanding Human Nature. 9th Impression.Guildford & London: Billing and Sons Ltd.

Bandura, A. 1973. Aggression: A Social Learning Analysis.Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.

Clark, N. 2004. Mirror, mirror on the wall. Are muscular men thebest of all? American Fitness 1(22): 0893-5238.

Connell, B. 1995. Masculinities. Sydney: Allen and Unwin.

Eder, D. 1985. The cycle of popularity: Interpersonal relationsamong female adolescents. Sociology of Education58(3): 154-165.

Foley. 1990. Traditional Oral Epic: The Odyssey, Beowulf andthe Serbo-Croatian Return Song. Berkeley and Los Angeles:University of California Press.

Gilbert, R. & Gilbert, P. 1998 Masculinity Goes to School.London, Routledge.

Hussey, M. 2003. Masculinities: Interdisiplinary Readings. NewJersey: Prentice Hall.

Jankauskiene, R., Kardelis, K., Sukys, S. & Kardeliene, L. 2008.Associations between school bullying and psychosocial factors.Social Behavior and Personality Journal 36(2): 145-162.

Kehily, M.J. & Nayak, A. 1997. Lads and laughter: Humourand the production of heterosexual hierarchies. Genderand Education 9: 69-87.

Marnie, K. 1999. Report / Newsmagazine (Alberta Edition)26(42): 41.

Noran Fauziah Yaacob. 2004. Masalah disiplin di kalangan muridsekolah rendah. Seminar Hala Tuju Pendidikan Prima:Cabaran & Harapan. Universiti Pendidikan Sultan Idris.

Olweus, D. 1996. Bullying of Students by Teachers. Bergen,Norway: Alma Mater Forlag.

Olweus, D. 1997. Bully/victim problems in school: Facts andintervention. European Journal of Psychology of EducationXII (4): 495-510.

Parker, A. 1996. The construction of masculinity within boysphysical education. Gender and Education 8: 141-157.

Pattman, R., Frosh, S. & Phoenix, A. 1998. Lads, machos andothers: developing boy-centred research. Journal of YouthStudies1(2): 125-142.

Rigby, K. 1996. Bullying in School and What to Do About It.Melbourne: The Australian Council for EducationalResearch Ltd.

Smith, P.K. & Sharp, S. (Eds.). 1994. School Bullying: Insightsand Perspectives. London: Routledge.

Skelton, C. 2000. A Passion of Football: dominant masculinitiesand primary school. Sport, Education and Society 5: 5-18.

Swain, J. 2000. The moneys good, the fame good, the girls aregood: The role of playground football in the constructionof young boys masculinity in a junior school. BritishJournal of Sociology of Education 21: 95-100.

Swain, J. 2002. The resources and strategies boys use to establishstatus in a junior school without competitive sport.Discourse 23: 91-107.

Swain, J. 2003. Needing to be in the know: Strategies ofsubordination used by 10-11 years school boys. Int. JournalInclusive Education 7: 305-324.

Tattum, D.P. 1988 Violence and aggression in schools. In Bullyingin schools edited by O.P. Tattum & D.A. Lane. Stoke-on-Trent: Trentham Books.

Tattum, D.P. & Herbert, G. 1997. Bullying: Home, School andCommunity. London: David Fulton Publishers.

Wilchins, R. 2005. Is Masculinity Behind School Shootings? USA Today Magazine 133: 720.

Jamal Safri SaibonPusat Pengajian Ilmu PendidikanUniversiti Sains Malaysia11800 Pulau Pinang

Chap 10.pmd 22/06/2010, 15:5182