1

Buli di Sekolah: Apa yang Kita Tahu dan Apa yang Boleh Kita

Buat

2

Falsafah Pendidikan Kebangsaan

• Bertujuan melahirkan pelajar yang seimbang dari segi jasmani, emosi, rohani dan intelek (JERI).

• Berkaitan dengan hak kanak-kanak untuk belajar dalam suasana yang selamat semasa berada di sekolah.

3

Apa Implikasinya?

• Sekolah perlu wujudkan suasana yang selamat supaya perkembangan dalam keempat bidang tersebut boleh dicapai

4

Siapa Perlu Wujudkan Suasana Selamat?

• Guru dan orang dewasa lain di sekolah

• Rakan sebaya

5

Beberapa Definisi Buli -1

• Untuk dominasi yg lemah – Coie & Dodge, 1998

• Berlaku berulang kali – Hazler et al., 1992; Olweus (1991)

• Kuasa tak seimbang – Olweus, 1991; Besag, 1989

• Sengaja utk membuat mangsa merasa tak seronok – Randall, 1997

6

Beberapa Definisi Buli - 2

• Mempamer kuasa melalui t.laku agresif – Pepler et al. (1997)

• Berlaku secara fizikal & psikologi – Hazler et al. (1992)

• Secara individu atau kumpulan – Olweus, 1978

• T.Laku tak langsung spt memulau – Banks, 1997

7

Beberapa Definisi Buli - 3

• Tingkah laku agresif sama ada fizikal atau psikologikal yang dilakukan secara berulang kali ke atas mangsa dan ia bertujuan mendatangkan perasaan tidak seronok – Noran Fauziah Yaakub (2006)

8

Mitos tentang Buli - 1

• Buli hanya berlaku di sekolah atau kelas saiz besar

• Buli perbuatan biasa di kalangan kanak-kanak

• Pelajar yang lemah dalam pelajaran yang membuli

• Buli banyak berlaku di luar kawasan sekolah

9

Mitos tentang Buli - 2

• Buli akan berkurangan bila kanak-kanak meningkat umur

• Perbuatan membuli dipelajari di rumah

• Pelajar yang berbeza kerap dibuli

• Buli hanya berlaku di sekolah harian biasa sahaja

10

Jenis-Jenis Buli

• Fizikal

• Bahasa

• Isyarat

• Peras ugut

• Perhubungan

11

Buli Fizikal

• Pukul• Tumbuk• Tendang• Tolak• Tampar• Tarik rambut• Tikam

12

Buli Bahasa

• Mengejek• Menggelar nama• Guna bahasa kod• Komen bentuk

racisme atau jantina• Sengaja berbisik bila

nampak mangsa• Gelak bila mangsa

lalu di hadapan

13

Buli Isyarat

• Jelir Lidah• Jegil mata• Jeling mata• Goyang Punggung• Kenyit Mata• Angkat penumbuk• Mempertawakan

14

Peras Ugut

• Minta wang kantin

• Minta wang perlindungan

• Minta buat kerja rumah

• Ambil makanan

• Ambil alat tulis

• Basuh kasut dan pakaian

• Gosok pakaian

15

Buli Perhubungan

• Memulau – sengaja tak berkawan dengan seseorang

• Menyebar fitnah• Mengumpat• Tiru suara mangsa• Enggan terima mangsa dalam aktiviti

kumpulan• Tulis perkara buruk tentang mangsa di

tandas atau lain tempat

16

Siapa Terlibat dalam Kegiatan Membuli?

• Pembuli - agresif

• Mangsa Pasif

• Pembuli-Mangsa / Mangsa Provokatif / Mangsa Agresif / Reaktif

• Penyaksi

17

Di Mana Buli Berlaku – Sekolah Harian

Tempat RendahMenengah

===========================================

• Dalam Kelas 40.9% 39.4%• Perjalanan dari sekolah

ke rumah 30.7% 13.1%• Kantin sekolah 18.0% 11.6%• Padang 17.4% 7.4%• Koridor sekolah 16.6% 18.5%• Tandas 11.7% 5.9%• Perhimpunan sekolah 11.4% 8.2%• Perpustakaan 10.2% 3.3%

18

Di Mana Buli Berlaku di Sekolah Berasrama Penuh

• Dalam dorm • Padang• Dalam kelas • Kantin

19

Buli dan Jantina

• Buli fizikal berkurangan mengikut umur.

• Gangguan bentuk bahasa tidak menunjukkan banyak perubahan.

• Pelajar lelaki lebih banyak terlibat dengan buli fizikal.

• Pelajar perempuan lebih banyak terlibat dengan buli tidak langsung.

20

Kedudukan Pembuli

• Status tinggi

• Seronok dengan kedudukan

• Berkuasa

• Ramai kawan

• Berpengaruh

21

Kedudukan Mangsa

• Status rendah

• Tiada kuasa

• Tiada / kurang kawan

• Tiada pengaruh

22

Kedudukan Penyaksi

• Berada di pinggir

• Menyaksi peristiwa buli kerana ia banyak berlaku dalam konteks sosial spt bilik darjah atau kantin

• Silent minority/majority

23

Ciri-Ciri Pembuli

• Suka menindas

• Seronok melihat orang merana

• Sukar lihat dari kaca mata orang lain

• Pentingkan diri sendiri

• Percaya mangsa patut dibuli

• Mahukan perhatian

• Suka langgar peraturan dan antisosial

24

Jenis-Jenis Mangsa

• Pasif – tidak melawan, berdiam diri sahaja

• Agresif / Provokatif / Reaktif / Pembuli-Mangsa - jadi pembuli kerana dibuli dahulu; lawan balik

25

Ciri-Ciri Mangsa Pasif

• Tidak popular• Tidak asertif• Menyerah kalah • Menarik diri• Lemah fizikal• Fikiran terganggu• Risau• Rasa tidak selamat• Sensitif• Tak dapat pertahankan diri

26

Ciri-Ciri Mangsa Reaktif / Provokatif / Agresif

• Tidak popular

• Cepat naik darah

• Hiperaktif

• Risau

• Mahu pertahankan diri

• Rendah harga diri

• Rasa tak selamat

27

Ciri-Ciri Fizikal Mangsa

• Kecil

• Lebih rendah

• Gemuk

• Banyak jerawat

• Rambut keriting

• Warna kulit

• Lain-lain kecacatan fizikal

28

Kesan Buli kepada Mangsa -1

• Turun harga diri• Dapat dilihat drp tingkah laku:• Dalaman (Internalizing)

– Risau– Murung– Tarik diri

• Luaran (Externalizing)– Agresif– Bertengkar– Tak jujur

29

Kesan Buli kepada Mangsa - 2

• Dari segi sosial– Kurang disukai– Semakin tidak disukai

• Rasa tak selamat

• Tak hadir / ponteng sekolah

• Klimaks – mengamok, bunuh diri

30

Siapa Jadi Mangsa?

• Lemah fizikal • Tidak tinggi badan• Ciri fizikal yg luar biasa• Kurang kemahiran prososial• Rendah harga diri• Pelajar baru• Kesayangan guru• Nama luar biasa – sendiri / bapa • Datang dari keluarga kucar kacir

31

Apa Kata Penyaksi…

• Tingkah laku buli berlaku sepanjang masa

• Berlaku kepada sesiapa sahaja

• Pelajar berbeza menjadi mangsa

• Semua orang dibuli termasuk mereka yang popular

32

Penyaksi Tidak Campur Tangan Kerana …

• Takut• Tak mahu terlibat dan tak kisah• Rasa mangsa memang patut dibuli• Tidak akan mengubah keadaan• Pembuli rakan penyaksi• Seronok• Tidak tahu apa yang hendak dibuat -

dilema

33

Penyaksi Rasa Takut

Kenapa tak main denganbudak perempuan?

Awak nipondanlah!!

Jika saya katakansesuatu, nanti

saya kena belasah!

34

Penyaksi Tidak Mahu Terlibat

Apa yang patut saya lakukan? Saya cuba menghentikannyasebelum ini, tapi gagal. Saya

tak mahu bergaduh dandigantung sekolah

Hey udang!

Awaklah!

35

Penyaksi Rasa Mangsa Memang Patut Dibuli

“Apa yang patutsaya lakukan? Diabukan kawan sayadan saya rasa dia

patut dibuli.”

Hey, Ngok!

Awaklah!

36

Penyaksi Tak Kisah Apa Berlaku kepada Mangsa

“Apa yang patutsaya lakukan? Bukan masalah

saya! Dan ini bukanpergaduhan saya!”

Hey, UbiKentang!

Awaklah!

37

Penyaksi Takut Hilang Kawan dengan Pembuli

“Apa yang patutsaya lakukan?

Saya tak nak hilangseorang kawan!”

Hey, Pendek!

Awaklah!

38

Penyaksi Rasa Seronok

Kenapa tak main denganbudak perempuan

Awak ni bodohlah!!

“Macam hiburan, seperti tengokcerita lawak.”

39

Penyaksi Tak Tahu Apa Hendak Dibuat

Kenapa tak main masak-masak dengan budak

perempuan

Hey, Roti Canai!!

“Apa yang patutsaya buat?”

40

Kajian Buli di Luar Negara

• USA – bahasa• Itali – fizikal, peras ugut, gelar nama• Kanada – gelar nama• Norway – bahasa• England – bahasa• Australia – bahasa• Korea – bahasa – wang-ta• Jepun – bahasa – menyebabkan bunuh diri – ijime

41

Kejadian Buli

• Banyak insiden buli di sekolah rendah• Semakin meningkat ikut darjah• Buli fizikal berkurangan mengikut umur• Buli bahasa konstan• Pelajar lelaki – buli fizikal & mangsa buli• Pelajar perempuan – buli psikologi

42

Kesan kpd Pembuli

• Menjadi orang dewasa yang ganas.

• Enam kali lebih berkemungkinan menjadi penjenayah pada usia 24 tahun.

• 60% drp kanak-kanak yang dikenal pasti sebagai pembuli dalam darjah 6 hingga tingkatan 2 terlibat dengan jenayah pada usia 24 tahun.

43

Menangani Masalah Buli

• Program Tahap Sekolah

• Program Tahap Bilik Darjah

• Program Tahap Individu

• Laman Web Buli

44

Kesimpulan - 1

• Buli mula pada peringkat prasekolah

• Memuncak pada peringkat menengah rendah

• Laksanakan program intervensi buli seawal mungkin, walaupun bilangan pelajar yang terlibat kecil

• Masukkan program intervensi buli ke dalam peraturan disiplin sekolah

45

Kesimpulan - 2

• Pelajar baru diberi bantuan menyesuaikan diri dalam suasana baru, melalui sistem “buddy” atau abang atau kakak angkat.

• Pihak sekolah berkerjasama dengan polis atau hospital.