PENGGUNAAN KOMPANG DALAM MAJLIS ADAT ISTIADAT

MASYARAKAT MELAYU NEGERI PERAK

Siti Mazni Binti Shafie

Ijazah Sarjana Muda Seni Gunaan dengan Kepujian

(Pengurusan Seni) 2007

Fakulti Seni Gunaan dan Kreatif

PENGGUNAAN KOMPANG DALAM MAJLIS ADAT ISTIADAT

MASYARAKAT MELAYU NEGERI PERAK

SITI MAZNI BINTI SHAFIE

Projek ini merupakan salah satu keperluan untuk

Ijazah Sarjana Muda Seni Gunaan dengan Kepujian

(Pengurusan Seni)

Fakulti Seni Gunaan dan Kreatif

UNIVERSITI MALAYSIA SARAWAK

2007

UNIVERSITI MALAYSIA SARAWAK

BORANG PENGESAHAN STATUS TESIS / LAPORAN

JUDUL: PENGGUNAAN KOMPANG DALAM MAJLIS ADAT ISTIADAT

MASYARAKAT MELAYU NEGERI PERAK.

SESI PENGAJIAN : 2004 - 2007

Saya SITI MAZNI BINTI SHAFIE

Mengaku membenarkan tesis / Laporan * ini disimpan di Pusat Khidmat Maklumat Akademik,

Universiti Malaysia Sarawak dengan syarat-syarat kegunaan seperti berikut:

1. Tesis / Laporan adalah hak milik Universiti Malaysia Sarawak

2. Pusat Khidmat Maklumat Akademik, Universiti Malaysia Sarawak dibenarkan

membuat salinan untuk tujuan pengajian sahaja.

3. Pusat Khidmat Maklumat Akademik, Universiti Malaysia Sarawak dibenarkan

membuat pendigitan untuk membangunkan Pangkalan Data Kandungan Tempatan.

4. Pusat Khidmat Maklumat Akademik, Universiti Malaysia Sarawak dibenarkan

membuat salinan tesis / laporan ini sebagai bahan pertukaran antara institusi pengajian

tinggi.

5. * sila tandakan

SULIT

TERHAD

TIDAK TERHAD

Disahkan

____________________ ______________________

Tarikh : Tarikh :

Alamat tetap

No. 69. Jalan Baru,

Kampung Sungai Tiang Tengah,

36200 Selekoh Perak.

Catatan : * Tesis/Laporan dimaksudkan sebagai tesis bagi Ijazah Doktor Falsafah, Sarjana dan Sarjana Muda

* Jika Tesis/ Laporan ini SULIT atau TERHAD, sila lampirkan surat daripada pihak berkuasa /

organisasi berkenaan dengan menyatakan sekali sebab dan tempoh tesis/laporan ini perlu dikelaskan

sebagai SULIT atau TERHAD.

(mengandungi maklumat yang berdarjah keselamatan

atau kepentingan seperti termaktub di dalam AKTA

RAHSIA RASMI 1972)

(mengandungi maklumat Terhad yang telah

ditentukan oleh organisasi/badan di mana

penyelidikan dijalankan

PENGESAHAN

Projek bertajuk “Penggunaan Kompang Dalam Majlis Adat Istiadat Masyarakat

Melayu Negeri Perak” dan telah diserahkan kepada Fakulti Seni Gunaan dan Kreatif

sebagai memenuhi syarat untuk Ijazah Sarjana Muda Seni Gunaan dengan kepujian

(Pengurusan Seni).

Diterima untuk diperiksa oleh:

....................................................

Puan Rahah Binti Haji Hasan

Penyelia Program Pengurusan Seni

Tarikh:

___________________

i

PENGAKUAN

Saya mengaku bahawa tiada bahagian dalam penyelidikan ini telah digunakan

sebagai bahagian sokongan untuk sesuatu ijazah atau kelulusan sama ada kepada

institusi pengajian tinggi yang lain.

___________________

Siti Mazni Binti Shafie

(13564)

ii

PENGHARGAAN

Bismillahirrahmanirrahim.

Bersyukur ke hadrat Ilahi dengan limpah kurnianya, Penyelidikan dan

Projek Tahun Akhir (PTA) ini dapat disiapkan pada masa yang telah ditentukan.

Projek ini merupakan salah satu keperluan untuk Ijazah Sarjana Muda dengan

Kepujian (Pengurusan Seni) bagi keperluan untuk bergraduat .

Sehubungan ini, saya merakamkan setinggi-tinggi penghargaan kepada

pihak-pihak yang terlibat dalam menjayakan dan membantu menyiapkan hasil

kerja penyelidikan ini. Berikutan daripada itu, saya ingin mengucapkan jutaan

terima kasih kepada penyelia projek penyelidikan saya, Puan Rahah Binti Haji Hasan

yang telah banyak memberikan tunjuk ajar, nasihat dan kerjasama dalam menyiapkan

penyelidikan tentang “Penggunaan Kompang Dalam Majlis Adat Istiadat

Masyarakat Melayu Negeri Perak”. Jasa dan pengorbanan beliau amat saya hargai.

Tidak lupa kepada pensyarah-pensyarah Pengurusan Seni iaitu Puan Noria

Tugang, Puan Qistina Donna Lee Abdullah dan Cik Karen Audrey Samy yang

telah banyak membantu, memberi komen-komen yang membina dan berguna

sepanjang menjalankan penyelidikan dan projek tahun akhir ini. Segala bantuan,

dorongan dan pengorbanan mereka akan saya kenang buat selamanya.

Selain itu, ucapan penghargaan ini juga ditujukan kepada En. Nordin Bin

Sulaiman, Pengerusi dan kakitangan-kakitangan Majlis Kebudayaan Daerah Hilir

iii

Perak kerana telah memberikan kerjasama dalam menyumbangkan maklumat yang

berkaitan dengan penyelidikan ini. Tidak lupa juga, jutaan terima kasih yang

ditujukan kepada En. Rizan Bin Hj. Dohid wakil Persatuan Kebudayaan dan

Kesenian (TEMA) yang juga telah banyak membantu saya dalam memperoleh

maklumat berkenaan dengan kajian. Termasuk pihak lain seperti En. Yunos Abd.

Rahim iaitu Pegawai Perhubungan Khas kepada ADUN Bagan Datoh yang telah

menyumbangkan serba sedikit maklumat berkaitan kajian saya. Seterusnya kepada

kumpulan-kumpulan kompang yang memberikan maklumat berkenaan dengan

penyelidikan ini. Terima kasih saya ucapkan kepada En. Mohd Sarip B. Saffar,

En. Salleh @ Wak Salleh B. Saffar dan juga En. Kosron kerana telah banyak

membantu menyumbangkan idea dan maklumat.

Seterusnya saya tujukan ucapan penghargaan dan terima kasih khas buat ibu

saya, Saripah Bt. Haji Jalil yang telah banyak berkorban, memberikan semangat

dan kata-kata perangsang dalam menyiapkan kajian ini. Di samping itu, beliau juga

telah banyak memberi nasihat agar saya tidak berputus asa sekiranya menghadapi

masalah semasa menjalankan kajian. Selain itu, saya juga ingin mengambil

kesempatan di ruangan ini untuk mengucapkan ribuan terima kasih kepada arwah

bapa saya, Allahyaham Shafie Bin Wangit yang telah banyak berkorban untuk

keluarga dan memberikan semangat kepada saya supaya belajar bersunguh-

sungguh. Walaupun pemergian beliau hampir 4 tahun tetapi impiannya untuk

melihat saya berjaya telah memberikan semangat dan pendorong kepada saya

untuk terus maju. Secara tidak langsung kata-kata beliau menjadi perangsang

untuk saya menjalankan kajian dengan kesungguhan. Jasa dan pergorbanan semasa

iv

hayat beliau akan terus diingati hingga akhir hayat. Terima kasih juga kepada

semua ahli keluarga yang memberi sokongan dan dorongan kepada saya.

Di kesempatan ini juga saya ingin mengucapkan terima kasih kepada

rakan-rakan seperjuangan yang banyak memberi komen membina, di samping

membantu saya semasa menyiapkan penyelidikan ini. Terutama kepada semua

rakan sekelas pengurusan seni tahun 3 yang telah banyak membantu dengan

menyumbangkan idea, bantuan fizikal dan mental serta kata-kata semangat.

Kenangan dan susah senang bersama kalian semua di UNIMAS merupakan

pengalaman yang paling manis dan akan dikenang untuk selamanya. Semoga kita

semua akan berjaya dalam hidup dan kerjaya masing-masing.

Wassalam.

v

ISI KANDUNGAN

HALAMAN

PENGAKUAN i

PENGHARGAAN ii

ABSTRAK viii

ABTRACT ix

BAB 1 PENGENALAN

1.1 Pengenalan

1.1.1 Kompang 1

1.1.2 Adat Istiadat Masyarakat Melayu 7

1.1.3 Sejarah Perak 9

1.2 Definisi 11

1.3 Objektif Kajian 14

1.4 Hipotesis 16

1.5 Skop Kajian 17

1.6 Permasalahan Kajian 18

1.7 Kepentingan Kajian 20

1.8 Kesimpulan 21

BAB 2 SOROTAN KESUSASTERAAN

2.1 Pengenalan 22

(Maklumat bibliografi / rujukan) 23-72

vi

Kandungan Umum

Kaitan Dengan Kajian

2.2 Kesimpulan 73

BAB 3 METODOLOGI KAJIAN

Pengenalan 74

3.1 Lokasi Kajian 75

3.2 Sumber Data 77

3.2.1 Data Primer

3.2.1.1 Kaedah Kuantitatif 77

3.2.1.2 Kaedah Kualitatif 79

3.2.2 Data Sekunder 81

3.3 Populasi 82

3.4 Persampelan 83

3.5 Instrumen Kajian 84

3.6 Limitasi Kajian 86

3.7 Rumusan dan Kesimpulan 89

BAB 4 ANALISA DATA DAN DAPATAN KAJIAN

4.1 Pengenalan 90

4.2 Penganalisaan Data 91

4.2.1 Analisa Data Borang Soal Selidik 92

4.2.2 Analisa Data Temuramah 124

4.2.3 Analisa Data Kaedah Pemerhatian 161

vii

4.3 Kesimpulan 163

BAB 5 CADANGAN DAN RUMUSAN KAJIAN

5.1 Pengenalan 164

5.2 Rumusan 165

5.3 Cadangan 167

5.4 Cadangan Kepada Pengkaji Akan Datang 179

5.5 Kesimpulan 183

BIBLIOGRAFI

LAMPIRAN

viii

ABSTRAK

Kompang merupakan salah satu daripada alat muzik tradisional jenis

membranofon yang mula dimainkan oleh masyarakat Melayu sejak kedatangan

Islam di negara ini. Alat ini biasanya akan dipraktikkan penggunaannya dalam

majlis-majlis adat Istiadat masyarakat Melayu. Kajian berkaitan penggunaan

kompang ini bertujuan untuk menilai sejauhmana penerimaan masyarakat Melayu

negeri Perak untuk terus mempraktikkan penggunaannya dalam kehidupan mereka.

ix

ABSTRACT

The Kompang is a membronophone-type traditional musical instrument is

used in malay traditional Malay functions. This Research aims to investigate the

level of acceptance among Perak Malay community of this instrument and their

continuing practice of using the kompang in their traditional rituals.

1

BAB 1 PENGENALAN

1.1 PENGENALAN

1.1.1 KOMPANG

Dalam bab ini pengkaji akan menerangkan bahagian pengenalan tajuk

penyelidikan yang dikaji oleh pengkaji. Pengkaji akan membuat kajian tentang

Penggunaan Kompang Dalam Majlis Adat Istiadat Masyarakat Melayu Di Negeri

Perak.

Kompang merupakan alat muzik tradisional Melayu yang dikenali sebagai

sejenis alat membranofon yang berbentuk seperti rebana. “Hampir semua

ensemble muzik Melayu mengandungi alat-alat paluan, terutamanya alat-alat

membronophone dan idiophone”. (Mohd Ghouse Nasuruddin, 1989, m/s 5).

“Beberapa jenis gendang dimasukkan ke dalam kategori membronophone iaitu

gendang bujur, gedombale, geduk, rebana dan jidur”. (Mohd Ghouse

Nasuruddin, 1989, Muzik Melayu Tradisi, m/s 6)

Selain itu, alat muzik kompang juga merupakan alat muzik satu muka.

“Jenis-jenis Gendang yang mempunyai satu muka seperti „Kompang‟ dan

„Rebana‟ diakui telah mendahului gendang-gendang yang mempunyai dua muka

(compound hole)…”. (Nik Mustapha Nik Mohd Salleh, Alat Muzik Tradisional

Dalam Masyarakat Melayu Di Malaysia m/s 82). Hal ini menunjukkan bahawa

2

kompang telah wujud sebelum kewujudan alat muzik lain yang mempunyai dua

muka seperti gendang anak dan gendang ibu yang digunakan dalam esemble Silat

Kedah.

Menurut artikel yang terkandung dalam Berita Mingguan Jabatan Hal

Ehwal Agama Islam Negeri Sabah yang bertarikh pada 18 April 2005 daripada

laman web menyatakan “Menurut sejarah, para saudagar Arab menggunakannya

untuk menarik minat pembeli di pesta-pesta jualan. Apabila Islam berkembang ke

Nusantara atau Kepulauan Melayu, rebana dan kompang mula diperkenalkan

kepada masyarakat Melayu dan dimainkan dalam upacara-upacara keagamaan”.

(http://www.jabhalehwalagamaislamnegerisabah.com). Hal ini kerana dahulu alat ini

hanya terhad untuk kegunaan majlis dan upacara-upacara keagamaan sahaja tetapi

kini alat ini juga berfungsi dalam acara-acara lain.

Melalui sumber laman web yang menyatakan kompang adalah “Sejenis

alat muzik paluan serumpun dengan gendang. Ianya dimainkan dalam beberapa

alatan lain dalam persembahan sama ada tarian atau nyanyian”. “Kompang

juga mashyur dalam kalangan masyarakat Islam di Sabah dan di kalangan suku

Bajau”. (http://malaysiana.pnm.my/kesenian/membra_kompanghtm). Selain itu,

kompang juga terkenal di negeri-negeri Semenanjung Malaysia antaranya seperti

negeri Perak, Kedah, Johor dan juga Selangor.

3

Berdasarkan kajian pengkaji juga “Kewujudan kompang dapat dikesan

sejak abad ke-13M di Tanah Jawa. Besar kemungkinan kompang mula digunakan

oleh para pedagang Arab yang singgah di situ, sebagai satu cara untuk menarik

perhatian pembeli terhadap barang-barang dagangan mereka, seperti yang

dilakukan oleh pedagang-pedagang di Tanah Arab sendiri pada masa itu”. (Aziz

Deraman dan Wan Ramli Wan Mohamad, 1994, Muzik Dan Nyanyian Tradisi

Melayu m/s 64). Sejak kewujudan di Tanah Jawa kompang turut mempengaruhi

budaya Kepulauan Melayu yang dibawa masuk oleh masyarakat Jawa. Masyarakat

Arab yang juga berdagang di Kepulauan Melayu turut mempengaruhi budaya

mereka terhadap masyarakat Melayu di Negara ini. Seterusnya masyarakat Melayu

yang mengamalkan budaya yang dibawa oleh pedagang Arab meneruskan amalan

tersebut sehingga kini.

Menurut kajian pengkaji kompang mempunyai ciri-ciri tersendiri iaitu

“Mempunyai baluh „berbingkai‟ yang diperbuat daripada kayu jenis keras.

Lazimnya dari spesis nangka, dan nama saintifiknya Artocarpus heterophyllus.

Belulang daripada kulit kambing digunakan sebagai bahan bunyi yang dipasang

pada permukaan baluhnya dengan menggunakan bahan pelekat kemudian ditindih

dengan paku supaya ketegangannya lebih terjamin. Kompang juga memerlukan

rotan sedak sebagai alat tala untuk menghasilkan suara yang baik”. (Nik

Mustapha Nik Mohd Salleh, Alat Muzik Tradisional Dalam Masyarakat Melayu

Di Malaysia m/s 91)

4

Alat muzik kompang juga mempunyai ukurannya sendiri. Menurut kajian

pengkaji "Ada kompang yang mempunyai ukuran garis pusat sepanjang 22.5 cm,

27.5 cm atau 32 cm. Ukuran yang paling besar ialah 35 cm. Kesemua ukuran

tersebut mempunyai bentuk yang sama, hanya besar atau kecilnya sahaja yang

berlainan.” (Aziz Deraman dan Wan Ramli Wan Mohamad, 1994, Muzik Dan

Nyanyian Tradisi Melayu m/s 66). Kompang biasanya mempunyai saiz dan

ukuran yang berbeza-beza bagi negeri-negeri. Ukuran kompang setiap pemilik

kompang adalah mengikut kehendak dan bergantung kepada pemilik mahupun

pemain-pemian kumpulan kompang.

Pada kebiasaannya, kompang akan digunakan dan dimainkan semasa

upacara-upacara keagamaan masyarakat Melayu yang dijalankan dalam sesebuah

kampung atau kawasan. “Selain daripada marhaban, peranan kompang dalam

kehidupan masyarakat kini, telah menjadi begitu penting khususnya untuk

meraikan perkahwinan atau menyambut pembesar-pembesar Negara”. (Nik

Mustapha Nik Mohd Salleh, Alat Muzik Tradisional Dalam Masyarakat Melayu

Di Malaysia m/s 92).

Hal ini jelaslah bahawa penggunaan alat muzik kompang juga penting

dalam menjalani kehidupan sosial dan bermasyarakat. Walaupun penggunaan

kompang dalam majlis adat istiadat bertujuan untuk memeriahkan majlis tersebut

dan sebagai mengucapkan tanda kesyukuran, kegunaannya juga untuk

mengekalkan adat warisan dan budaya masyarakat Melayu yang telah wujud

sejak turun-temurun.

5

Walaupun penggunaan kompang sering digunakan dalam majlis-majlis

keramaian penggunaannya telah mengalami perkembangan dan digunakan

mengikut peranan semasa. Hal ini terbukti melalui kajian pengkaji melalui buku

yang menyatakan “Kini penggunaan kompang telah mula diajar di sekolah-

sekolah serta pusat-pusat pengajian tinggi dan institusi kerajaan”. (Nik Mustapha

Nik Mohd Salleh, Alat Muzik Tradisional Dalam Masyarakat Melayu Di Malaysia

m/s 92). Ini bermaksud penggunaan kompang juga penting kepada golongan

muda supaya mereka dapat mempelajari dan dapat mengetahui cara bermain alat

muzik tersebut.

Penggunaan kompang lazimnya dimainkan secara berkumpulan dalam

keadaan besila, berdiri ataupun secara bearak oleh kumpulan-kumpulan kompang.

Kini hanya sesetengah kampung sahaja yang terlibat dalam kegiatan berkompang

dengan menubuhkan kumpulan kompang untuk mengekalkan adat warisan dan

budaya masyarakat Melayu. Penubuhan kumpulan atau persatuan kompang ini

biasanya bagi meneruskan kebudayaan masyarakat Melayu turun-temurun kepada

generasi baru supaya terus terpelihara dan diamalkan.

Berdasarkan kajian pengkaji juga “Dalam konteks persembahan, sesebuah

kumpulan kompang terdiri daripada tiga kumpulan mengikut peranannya.

Kumpulan pertama terdiri daripada beberapa orang pemain yang akan bertindak

sebagai „Pembolong‟ menggunakan istilah lokaliti untuk memainkan pola paluan

yang khusus serta seragam iaitu „unision‟ sebagai pukulan „dasar‟. Kumpulan

kedua akan bertindak sebagai „Peningkah‟ lazimnya terdiri daripada seorang

6

sahaja sebagai „master‟ dalam permainan tersebut, dan kumpulan ketiga akan

bertindak sebagai „Penyilang‟ yang memainkan rentak hias sebagai unsur

pelengkap kepada keseluruhan pada paluan yang terjalin di dalamnya”. (Nik

Mustapha Nik Mohd Salleh, Alat Muzik Tradisional Dalam Masyarakat Melayu

Di Malaysia m/s 92 dan 93).

7

1.1.2 ADAT ISTIADAT MASYARAKAT MELAYU

Dalam negara ini terbahagi kepada beberapa kumpulan etnik masyarakat

iaitu kaum Melayu, Cina, India, dan kaum-kaum bumiputera yang terdapat di

negeri Sabah dan Sarawak. Masyarakat Melayu di negara ini terkenal dengan

mengamalkan adat istiadat tertentu sama ada dalam kehidupan harian mereka

mahupun dalam sesuatu majlis adat istiadat.

Masyarakat Melayu sangat menekankan setiap individu supaya sentiasa

mematuhi adat atau peraturan yang telah menjadi pegangan mereka sejak turun-

temurun. Hal ini kerana adat tersebut adalah sebagai identiti mereka dalam

menjalani kehidupan seharian. Sekiranya seseorang telah melanggar sesuatu adat

atau peraturan yang telah menjadi amalan nenek moyang, maka mereka telah

merosakkan nama baik bangsa atau masyarakat itu.

Namun begitu, di negara ini adat yang diamalkan adalah bukan sahaja

dijadikan sebagai undang-undang tetapi berkait rapat dengan kehidupan harian

mereka. Hal ini terbukti melalui kajian pengkaji melalui buku yang menyatakan

“Bila disebut „adat‟ di Malaysia ia bukan sahaja bersangkutan dengan undang-

undang sahaja, tetapi ia memberi maksud yang luas iaitu keseluruhan peraturan-

peraturan kehidupan harian, termasuk juga institusi-institusi perayaan dan lain-

lain lagi, berasal dari pengalaman pra-islam. Peraturan-peraturan ini diterima

oleh Islam selagi ia bersifat al-adah al-muhkamah (adat yang baik) dan tidak

8

bercanggah dengan prinsip-prinsip hukum Islam”. (Abdul Latiff Abu Bakar,

2001, Adat Melayu Serumpun m/s 57).

Maka jelaslah bahawa peraturan atau adat istiadat masyarakat Melayu amat

mempengaruhi kehidupan seharian mereka. Di samping itu, mereka seharusnya

menerapkan kehidupan dengan amalan-amalan yang menjadi ikutan ke dalam

majlis-majlis adat istiadat. Hal ini kerana masyarakat seharusnya mengekalkan

adat istiadat masyarakat Melayu seperti majlis perkahwinan, perarakan pembesar

negeri, marhaban (cukur jambul), berzanzi, dan majlis khatam Al-quran seperti

yang telah wujud dan diamalkan sejak dahulu lagi.

Selain itu, masyarakat Melayu amat mementingkan nilai-nilai norma dalam

menjalani hidup bermasyarakat agar terus bersatu padu. Bagi merealisasikan

perpaduan tersebut dalam kehidupan masyarakat harus menjaga nilai budaya

warisan Melayu yang telah menjadi identiti mereka sejak dahulu. Oleh itu,

masyarakat Melayu kini dan akan datang perlu menjadi tunggak kepada

perkembangan budaya mereka di samping terus menjaga identiti dengan sentiasa

mengamalkan adat.

“Orang melayu terkenal dengan kehalusan dan kecantikan budaya mereka

yang meliputi bahasa, sastera, adat resam, dan tatasusila. Ini semua berkembang

sebagai nilai-nilai murni yang disanjungi oleh masyarakat turun-temurun”

(Ismail Noor & Muhammad Azaham, 2000, Takkan Melayu Hilang Di Dunia

m/s 49).

9

1.1.3 SEJARAH PERAK

Negeri Perak merupakan sebuah negeri yang kedua terbesar di

Semenanjung Malaysia. Negeri ini telah terbukti wujud pada zaman pra-sejarah

lagi. Dianggarkan negeri Perak telah diduduki oleh manusia zaman batu lama

semenjak 400,000 hingga 8,000 tahun sebelum masihi lagi. Melalui sumber

arkeologi telah menjumpai penempatan manusia telah wujud sejak Zaman Batu

Lama Tanah Melayu serta menjumpai satu rangka fosil yang digelar sebagai

Perak Man. Jumpaan carigali tersebut telah menunjukkan bahawa negeri Perak

diduduki secara terus menerus sepanjang Zaman Hobinhian dan seterusnya Zaman

Batu dan Zaman Logam.

Pada asalnya negeri ini terbahagi kepada tiga daerah iaitu Beruas,

Manjung dan Janin. Wujud pelbagai tafsiran yang dibuat sempena pengambilan

nama negeri ini. Menurut sejarah pengambilan nama negeri ini, pada mulanya

negeri ini dinamakan dengan nama Melaka yang dicadangkan oleh Ketua Daerah

Manjung, Beruas dan Janin. Tetapi setelah mereka mendapati nama tersebut tidak

sesuai kerana negeri Melaka masih wujud lantas mereka bersepakat untuk

mengambil Bendahara Tun Perak yang telah membawa keunggulan, kebesaran

dan mengharumkan nama Melaka sebagai nama negeri ini iaitu ‘Negeri Perak’.

Selain itu, nama negeri Perak ini juga ada berkait dengan cerita putera

Raja Marong Mahapudi Sat yang dikatakan telah pergi meneroka untuk sebuah

negeri baru. Menurut sejarah tersebut Putera tersebut telah memanah ke udara

10

dan anak panah tersebut jatuh terjunam ke atas sebuah pulau-pulau yang

berkenaan dengan menggunakan anak panah yang diperbuat daripada ‘perak’ dan

busarnya ‘Indera Sakti’. Seterusnya pulau tersebut dinamakan Pulau Indera Sakti

dan negerinya pula dinamakan Negeri Perak.

Di samping itu juga, terciptanya nama Negeri Perak ini adalah

menggambarkan bahawa pemilihan nama ‘Perak’ itu sangat bertepatan dengan

kekayaan yang dikandungi oleh bumi Perak itu sendiri. Hal ini kerana negeri

Perak merupakan negeri yang terkaya di dunia dengan hasil penemuan bijih

timah iaitu pada tahun 1824 yang diperoleh dari dasar bumi dan wujud secara

semula jadi.

Negeri ini juga tidak terlepas daripada mempunyai penduduk daripada

pelbagai bangsa, agama dan keturunan. Kebanyakan bangsa yang terdapat dalam

negeri adalah masyarakat yang berbangsa Melayu sama ada berketurunan kampar,

banjar dan jawa. Masyarakat yang tinggal di negeri ini sejak bermula negeri ini

wujud sehingga sekarang mempunyai adat serta amalan mereka masing-masing

sama ada diamalkan dalam kehidupan harian mahupun dalam upacara-upacara

adat resam. Amalan-amalan tersebut juga bukan sahaja wujud dengan sendirinya

tetapi juga melalui pengaruh-pengaruh luar seperti pengaruh pedagang asing.

11

1.2 DEFINISI

Melalui kajian ini pengkaji dikehendaki mendefinisikan beberapa istilah

yang terdapat di dalam tajuk atau bidang kajian yang dikaji. Menurut kamus

Dewan Edisi Terbaru terbitan tahun 1993, perkataan ‘penggunaan’ adalah

bermaksud “perihal tentang menggunakan sesuatu atau pemakaian sesuatu

barangan”.

Melalui sumber lain iaitu Tesaurus Bahasa Melayu Dewan ‘penggunaan’

membawa maksud “pemakaian atau penerapan” dan rujukan Kamus Pelajar pula

bermaksud “perbuatan (usaha, kegiatan dan sebagainya) menggunakan sesuatu”.

(http://www.dewanbahasadanpustaka.gov.com.my. 08 Ogos 2006)

Daripada sumber rujukan pengkaji iaitu Kamus Dewan Edisi Terbaru

Terbitan tahun 1993 perkataan ‘majlis’ pula bermaksud “perjumpaan dengan

orang ramai, keramaian atau mesyuarat”. Berdasarkan sumber lain pula iaitu

Tesaurus Bahasa Melayu Dewan ‘majlis juga bermaksud “sidang, dewan

jawatankuasa, anggota badan, balai, ruang, perjumpaan, keramaian, mesyuarat,

pertemuan, perkumpulan, persidangan, konvensyen, kolokium, forum, muktamar,

lembaga, seminar, symposium, bengkel, perhimpunan, pesta, parti ataupun

kenduri”. (http://www.dewanbahasadanpustaka.gov.com.my. 08 Ogos 2006)