bab 7

AE015AE015 11UNIT EKONOMIUNIT EKONOMI

BAB 7 BAB 7 PERANAN KERAJAAN PERANAN KERAJAAN

DALAM PASARANDALAM PASARAN

UNIT EKONOMIUNIT EKONOMI AE015AE015 22

BAB 7 PERANAN KERAJAAN BAB 7 PERANAN KERAJAAN DALAM PASARANDALAM PASARAN

7.1 Kegagalan Pasaran7.1 Kegagalan Pasaran

7.2 Dasar Kawalan Harga7.2 Dasar Kawalan Harga

7.3 Cukai Dan Subsidi7.3 Cukai Dan Subsidi


0bjektif Pengajaran0bjektif Pengajaran

Objektif tajuk ini adalah bagi membolehkan pelajar:Objektif tajuk ini adalah bagi membolehkan pelajar:

• Menerangkan faktor kegagalan pasaran.Menerangkan faktor kegagalan pasaran.

• Menjelaskan kesan dasar harga maksimum dan Menjelaskan kesan dasar harga maksimum dan dasar harga minimum terhadap pasaran dengan dasar harga minimum terhadap pasaran dengan bantuan rajah.bantuan rajah.

• Menjelaskan kesan cukai dan subsidi terhadap Menjelaskan kesan cukai dan subsidi terhadap keseimbangan pasaran dengan menggunakan keseimbangan pasaran dengan menggunakan rajah.rajah.


7.1.1 Faktor-faktor kegagalan 7.1.1 Faktor-faktor kegagalan pasaran dari segi:pasaran dari segi:A) Ketakcekapan peruntukan sumberA) Ketakcekapan peruntukan sumber i) barang awami) barang awam ii) kesan eksternalitiii) kesan eksternaliti iii) kewujudan monopoliiii) kewujudan monopoli iv) maklumat tak sempurnaiv) maklumat tak sempurna

B) Ketakstabilan ekonomiB) Ketakstabilan ekonomi i) inflasii) inflasi ii) pengangguranii) pengangguran iii) imbangan pembayaraniii) imbangan pembayaran

C) Ketakadilan agihan pendapatanC) Ketakadilan agihan pendapatan


A) Ketakcekapan peruntukan sumber:A) Ketakcekapan peruntukan sumber:

• i) Barang awami) Barang awam-- Barang awam tidak mendatangkan keuntungan -- Barang awam tidak mendatangkan keuntungan

yang banyak kepada pengeluar.yang banyak kepada pengeluar.-- Justeru, dalam sistem pasaran bebas yang sentiasa -- Justeru, dalam sistem pasaran bebas yang sentiasa

bermotifkan keuntungan persendirian, barang bermotifkan keuntungan persendirian, barang awam kurang dikeluarkan.awam kurang dikeluarkan.

-- Hanya golongan berpendapatan tinggi yang diberi -- Hanya golongan berpendapatan tinggi yang diberi perhatian kerana lebih banyak barang mewah perhatian kerana lebih banyak barang mewah dikeluarkan.dikeluarkan.

-- Oleh itu, golongan miskin akan tertindas kerana -- Oleh itu, golongan miskin akan tertindas kerana mereka terpaksa membayar harga yang lebih mereka terpaksa membayar harga yang lebih tinggi.tinggi.


• ii) Kesan Eksternaliti-- Eksternaliti negatif ialah kesan sampingan negatif -- Eksternaliti negatif ialah kesan sampingan negatif

yang dialami masyarakat akibat aktiviti yang dialami masyarakat akibat aktiviti pengeluaran dan penggunaan barangan dan pengeluaran dan penggunaan barangan dan perkhidmatan.perkhidmatan.

-- Contoh: -- Contoh: Pencemaran alam sekitarPencemaran alam sekitarKesesakan lalulintas Kesesakan lalulintas

-- Oleh sebab matlamat individu adalah -- Oleh sebab matlamat individu adalah memaksimumkan kepuasan dan matlamat firma memaksimumkan kepuasan dan matlamat firma adalah untuk memaksimumkan keuntungan adalah untuk memaksimumkan keuntungan semata-mata maka kebajikan masyarakat akan semata-mata maka kebajikan masyarakat akan terabai . terabai .


• iii) Kewujudan monopoli-- Dalam pasaran monopoli, biasanya barang -- Dalam pasaran monopoli, biasanya barang

akan dijual pada harga yang lebih tinggi, akan dijual pada harga yang lebih tinggi, manakala kuantiti barang yang dijual manakala kuantiti barang yang dijual adalah terhad.adalah terhad.

-- Harga barang yang tinggi menyebabkan -- Harga barang yang tinggi menyebabkan pengguna ditindas dan kepuasan pengguna ditindas dan kepuasan maksimum tidak dapat dicapai disebabkan maksimum tidak dapat dicapai disebabkan pilihan pengguna terhad pilihan pengguna terhad


iv) Maklumat Tidak Sempurna

• Penjual dan pembeli tidak mempunyai Penjual dan pembeli tidak mempunyai pengetahuan yang lengkap tentang pengetahuan yang lengkap tentang keadaan di pasarankeadaan di pasaran

• Pengetahuan yang tidak sempurna Pengetahuan yang tidak sempurna dikalangan pengguna menyebabkan dikalangan pengguna menyebabkan penjual berupaya memanipulasi pasaran penjual berupaya memanipulasi pasaran


B) Ketakstabilan EkonomiB) Ketakstabilan Ekonomi• i) Inflasii) Inflasi• Mekanisma pasaran bergantung pada interaksi

permintaan dan penawaran yang sentiasa turun naik.

• Oleh itu keadaan ekonomi adalah tidak stabil dan wujud kenaikkan tingkat harga secara umum.

• Ekonomi mengalami masalah inflasi

ii) Pengangguran Mekanisma pasaran bergantung pada interaksi permintaan

dan penawaran yang sentiasa turun naik Oleh itu keadaan ekonomi adalah tidak stabil dan wujud

kejatuhan dalam tingkat harga, output dan permintaan. Ekonomi akan mengalami masalah deflasi dan berlaku

pengangguran.


iii) imbangan iii) imbangan pembayaranpembayaran

• Imbangan pembayaran akan mengalami defisit apabila permintaan terhadap barang import melebihi daripada jumlah barang yang di eksport.

• Defisit dalam imbangan pembayaran yang berterusan akan menyebabkan ketakstabilan ekonomi.


c. Ketidakadilan agihan c. Ketidakadilan agihan pendapatanpendapatan

• Sistem ekonomi kapitalis menyebabkan Sistem ekonomi kapitalis menyebabkan jurang pendapatan yang ketara antara jurang pendapatan yang ketara antara golongan kaya dan berpendapatan rendah.golongan kaya dan berpendapatan rendah.

• Golongan yang kaya semakin kaya kerana Golongan yang kaya semakin kaya kerana memiliki sumber yang lebih banyak dan memiliki sumber yang lebih banyak dan mempunyai kuasa beli yang tinggi.mempunyai kuasa beli yang tinggi.

• Golongan berpendapatan rendah memiliki Golongan berpendapatan rendah memiliki sumber yang terhad dan mempunyai sumber yang terhad dan mempunyai kuasa beli yang rendah.kuasa beli yang rendah.


7.2 Dasar Kawalan Harga7.2 Dasar Kawalan Harga

7.2.1 (a) Dasar Harga Maksimum7.2.1 (a) Dasar Harga Maksimum

• Dasar harga maksimum ialah dasar Dasar harga maksimum ialah dasar penetapan tingkat harga pasaran yang penetapan tingkat harga pasaran yang lebih rendahlebih rendah daripada tingkat harga daripada tingkat harga keseimbangan pasaran.keseimbangan pasaran.

• Merupakan tindakan kerajaan Merupakan tindakan kerajaan menetapkan had maksimum yang boleh menetapkan had maksimum yang boleh dikenakan ke atas harga barang bagi dikenakan ke atas harga barang bagi tujuan menjaga kebajikan pengguna.tujuan menjaga kebajikan pengguna.


Rajah 7.2.1 (a) Harga MaksimumRajah 7.2.1 (a) Harga Maksimum

Hargamaksimum

Pc

Q1 Qe Q2 Q0

D

S

Pe

P

Q0

E

D

S


Kesan dasar harga maksimumKesan dasar harga maksimum

• Permintaan melebihi penawaran:Permintaan melebihi penawaran:-- Lebihan permintaan yang berlaku di pasaran akan -- Lebihan permintaan yang berlaku di pasaran akan

menggalakkan berlakunya pasaran gelap.menggalakkan berlakunya pasaran gelap.-- Untuk mengelakkan daripada berlakunya pasaran -- Untuk mengelakkan daripada berlakunya pasaran

gelap, kerajaan boleh mengadakan dasar gelap, kerajaan boleh mengadakan dasar pencatuan.pencatuan.

-- Kerajaan boleh menguatkuasakan undang-undang -- Kerajaan boleh menguatkuasakan undang-undang seperti mengenakan denda dan hukuman berat ke seperti mengenakan denda dan hukuman berat ke atas pihak-pihak yang terlibat dengan pasaran atas pihak-pihak yang terlibat dengan pasaran gelap.gelap.

-- Selain itu, bagi mengatasi masalah lebihan -- Selain itu, bagi mengatasi masalah lebihan permintaan, kerajaan akan mengimport.permintaan, kerajaan akan mengimport.


7.2.1 (b) Dasar Harga Minimum7.2.1 (b) Dasar Harga Minimum

• Dasar harga minimum ialah dasar Dasar harga minimum ialah dasar penetapan tingkat harga pasaran penetapan tingkat harga pasaran yang yang lebih tinggilebih tinggi daripada tingkat daripada tingkat harga keseimbangan pasaran.harga keseimbangan pasaran.

• Tindakan kerajaan menetapkan had Tindakan kerajaan menetapkan had minimum yang boleh dikenakan ke minimum yang boleh dikenakan ke atas harga barang bertujuan atas harga barang bertujuan menjaga kebajikan pengeluar.menjaga kebajikan pengeluar.


Rajah 7.2.1 (b) Harga MinimumRajah 7.2.1 (b) Harga Minimum

EE

P

Q0 Q1 Qe

D

S

Hargaminimum

Pf

Pe

Q2

D

S


Kesan dasar harga minimumKesan dasar harga minimum• Penawaran melebihi permintaanPenawaran melebihi permintaan-- Bagi mengatasi masalah lebihan -- Bagi mengatasi masalah lebihan

penawaran, kerajaan akan membeli penawaran, kerajaan akan membeli lebihan penawaran tersebut dan disimpan lebihan penawaran tersebut dan disimpan dalam stok penimbal.dalam stok penimbal.

-- Sekiranya ada permintaan untuk barang -- Sekiranya ada permintaan untuk barang tersebut dengan harga yang berpatutan, tersebut dengan harga yang berpatutan, kerajaan akan menjual @ mengeksport kerajaan akan menjual @ mengeksport lebihan tersebut.lebihan tersebut.

-- Dasar harga minimum telah berjaya -- Dasar harga minimum telah berjaya meninggikan harga dan meningkatkan meninggikan harga dan meningkatkan pendapatan pengeluar.pendapatan pengeluar.


7.3 Cukai Dan 7.3 Cukai Dan SubsidiSubsidi

7.3.1 (a) Cukai Jualan7.3.1 (a) Cukai Jualan-- Cukai jualan ialah cukai tak langsung yang -- Cukai jualan ialah cukai tak langsung yang

dikenakan oleh kerajaan ke atas sesuatu barang dikenakan oleh kerajaan ke atas sesuatu barang dan ia hanya dibayar pada masa jual beli barang dan ia hanya dibayar pada masa jual beli barang tersebut berlaku.tersebut berlaku.

-- Cukai jualan yang dikenakan akan menyebabkan -- Cukai jualan yang dikenakan akan menyebabkan kos pengeluaran pengeluar meningkat. Kesannya kos pengeluaran pengeluar meningkat. Kesannya pengeluar akan memindahkan sebahagian beban pengeluar akan memindahkan sebahagian beban cukai tersebut kepada pengguna.cukai tersebut kepada pengguna.

-- kenaikkan kos pengeluaran akan menyebabkan -- kenaikkan kos pengeluaran akan menyebabkan pengeluar mengurangkan penawaran .pengeluar mengurangkan penawaran .

-- Keluk penawaran akan akan beralih ke kiri -- Keluk penawaran akan akan beralih ke kiri menyebabkan harga pasaran akan meningkat.menyebabkan harga pasaran akan meningkat.


Rajah 7.3.1 (a) CukaiRajah 7.3.1 (a) Cukai

P

Q0

P

S0

Q0

P0

E1P1

Q1

Dt

E0PENGGUNA

PENGELUAR

S1

B

A


• Berdasarkan rajah:Berdasarkan rajah:- Keseimbangan asal dicapai pada titik E0 apabila Keseimbangan asal dicapai pada titik E0 apabila

keluk penawaranS0S0 bersilang dengan keluk keluk penawaranS0S0 bersilang dengan keluk permintaan D0D0 dimana tingkat harga permintaan D0D0 dimana tingkat harga keseimbangan Po dan kuantiti keseimbangan Q0.keseimbangan Po dan kuantiti keseimbangan Q0.

- Setelah cukai dikenakan, keluk penawaran akan - Setelah cukai dikenakan, keluk penawaran akan beralih ke kiri iaitu dari S0S0 ke S1S1.beralih ke kiri iaitu dari S0S0 ke S1S1.

- Titik keseimbangan berubah dari EO ke EI, tingkat - Titik keseimbangan berubah dari EO ke EI, tingkat harga naik daripada P0 ke P1 manakala kuantiti harga naik daripada P0 ke P1 manakala kuantiti keseimbangan merosot daripada QO ke Q1.keseimbangan merosot daripada QO ke Q1.

- Jumlah beban cukai pengguna ialah - Jumlah beban cukai pengguna ialah POP1E1A,manakala beban cukai pengeluar ialah POP1E1A,manakala beban cukai pengeluar ialah PPOAB. PPOAB.


1) -- Fungsi penawaran sebelum cukai ialah1) -- Fungsi penawaran sebelum cukai ialah QQS1S1 = a + bP = a + bP -- Setelah cukai per unit dikenakan, -- Setelah cukai per unit dikenakan,

fungsi fungsi penawaran berubah menjadipenawaran berubah menjadi

QQS2S2 = a + b (P – cukai per unit) = a + b (P – cukai per unit) ATAUATAU2) -- Jika fungsi penawaran sebelum cukai2) -- Jika fungsi penawaran sebelum cukai PPI I = a + dQ= a + dQ -- Setelah cukai per unit dikenakan, -- Setelah cukai per unit dikenakan,

fungsi fungsi penawaran berubah menjadipenawaran berubah menjadi PP22 = a + dQ + cukai per unit = a + dQ + cukai per unit


7.3.1 (b) Subsidi7.3.1 (b) Subsidi

• Subsidi ialah pemberian kerajaan Subsidi ialah pemberian kerajaan kepada pengeluar bagi kepada pengeluar bagi mengurangkan kos pengeluaran dan mengurangkan kos pengeluaran dan harga.harga.

• Kesannya kos pengeluaran akan Kesannya kos pengeluaran akan berkurangan menyebabkan pengeluar berkurangan menyebabkan pengeluar akan menambahkan keluaran akan menambahkan keluaran

• Keluk penawaran akan beralih ke Keluk penawaran akan beralih ke kanan.kanan.


Rajah 7.3.1 (a) SubsidiRajah 7.3.1 (a) Subsidi

E0E0

P

0

DS0

S1

P1

P2

P0

E1

QQ0 Q1

A

B

D

PENGGUNA

PENGELUAR


• Berdasarkan rajah:Berdasarkan rajah:-- Keseimbangan asal tercapai pada titik E-- Keseimbangan asal tercapai pada titik EOO apabila keluk apabila keluk

penawaran Spenawaran SOOSSOO bersilang dengan keluk permintaan bersilang dengan keluk permintaan DD00DD00 dimana tingkat harga keseimbangan P dimana tingkat harga keseimbangan POO dan dan kuantiti keseimbangan Qkuantiti keseimbangan QOO..

-- Setelah subsidi dikenakan, keluk penawaran akan -- Setelah subsidi dikenakan, keluk penawaran akan beralih ke kanan dari Sberalih ke kanan dari SOOSSOO ke S ke S11SS11..

-- Titik keseimbangan berubah dari E-- Titik keseimbangan berubah dari EOO ke E ke EII, tingkat harga , tingkat harga jatuh dari Pjatuh dari POO ke P ke PI I manakala kuantiti keseimbangan manakala kuantiti keseimbangan meningkat dari Qmeningkat dari Q00 ke Q ke QII..

-- Jumlah subsidi yang diperolehi oleh pengguna ialah -- Jumlah subsidi yang diperolehi oleh pengguna ialah PPIIPPOOAEAEII, manakala jumlah subsidi yang diperolehi oleh , manakala jumlah subsidi yang diperolehi oleh pengeluar ialah Ppengeluar ialah POOPP22BA. BA.


1) -- Fungsi penawaran sebelum subsidi1) -- Fungsi penawaran sebelum subsidi QQS1S1 = a + bP = a + bP -- Setelah subsidi dikenakan, fungsi -- Setelah subsidi dikenakan, fungsi

penawaran penawaran berubah menjadiberubah menjadi QQS2 S2 = a + b (P + Subsidi)= a + b (P + Subsidi) ATAUATAU2) -- Jika fungsi penawaran sebelum subsidi2) -- Jika fungsi penawaran sebelum subsidi PPII = c + dQ = c + dQ -- Setelah subsidi dikenakan, fungsi -- Setelah subsidi dikenakan, fungsi

penawaran penawaran berubah menjadiberubah menjadi PP2 2 = c + dQ + subsidi= c + dQ + subsidi

bab 7

Education