Bab 7Dinamik

Disediakan oleh:Cikgu Ong

SMK Rantau

7.1 Daya

7.1 Daya

1. Daya membolehkan kita mengangkat atau menggerakkan sesuatu objek.

2. Daya diperlukan untuk menjalankan aktiviti harian seperti membuka pintu, memerah jus oren, mengangkat kerusi, dan menggosok gigi.

3. Semua tindakan ini menyebabkan perubahan fizikal objek dari segi bentuk, pergerakan, atau kedudukan.

tolakan tarikan

4. Daya membolehkan kita membuat kerja. 5. Walaupun daya tidak dapat dilihat, kesan yang disebabkan

oleh daya adalah ketara. 6. Sebagai contohnya, tindakan mengangkat, menekan,

memampatkan, memanjangkan, membengkok, dan memusing objek merupakan hasil daripada penggunaan daya.

Kesan daya

A. Mengubah bentuk objek1. Daya dapat menyebabkan perubahan bentuk objek. 2. Perubahan itu mungkin sementara atau kekal. 3. Sebagai contohnya, apabila plastisin ditekan dengan

kuat, bentuk plastisin itu akan berubah secara kekal.

4. Apabila gelang getah diregangkan, bentuk dan saiz gelang getah itu berubah untuk sementara waktu sahaja.

5. Apabila daya regangan tidak dikenakan, bentuk dan saiz gelang getah itu kembali kepada bentuk asalnya.

B. Menggerakkan atau mengubah kedudukan objek

1. Daya boleh menyebabkan objek pegun bergerak atau mengubah kedudukannya.

2. Daya boleh menyebabkan objek yang bergerak bertambah laju, menjadi perlahan, berhenti, atau berubah arah gerakan.

3. Walau bagaimanapun, bukan semua daya dapat menghasilkan gerakan.

4. Contoh: menolak dinding bilik darjah sekuat-kuatnya.

Daya (tolakan atau tarikan)

boleh menyebabkan

perubahan

Bentuk

Kedudukan Kelajuan

Arah gerakan

Kesan yang disebabkan oleh daya

A Mengkaji kesan daya terhadap bentuk objek1. Tarik spring pada kedua-dua hujung, seperti yang

ditunjukkan dalam Rajah 7.1.

Rajah 7.1

2. Perhatikan dan catatkan perubahan bentuk dan saiz spring itu semasa ditarik.

Mengkaji daya tolakan dan tarikan serta kesan daya

3. Tekan botol plastik dengan kedua-dua belah tapak tangan, seperti yang ditunjukkan dalam Rajah 7.2.

Rajah 7.2

4. Perhatikan dan catatkan perubahan bentuk dan saiz botol plastik itu semasa ditekan.

Tindakan Kesan daya terhadap perubahan bentuk saiz dan bojek

Spring ditarik

Botol plastik ditekan

Spring menjadi panjang

Botol plastik menjadi kemek

B Mengkaji kesan daya terhadap kedudukan objek1. Letakkan sebuah troli di atas meja.2. Tolak troli yang pegun itu dengan perlahan, seperti yang

ditunjukkan dalam Rajah 7.3.

Rajah 7.33. Perhatikan dan catatkan perkara yang berlaku kepada

troli itu.4. Letakkan sebuah troli di atas meja dan tolak troli itu

dengan perlahan

Tindakan Kesan daya terhadap kedudukan bojek

Troli pegun ditolak dengan perlahan

Troli pegun bergerak dengan perlahan

C Mengkaji kesan daya terhadap kelajuan objek1. Semasa troli itu bergerak, tolak troli itu lagi mengikut

arah gerakan troli, seperti yang ditunjukkan dalam Rajah 7.4.

Rajah 7.42. Perhatikan kelajuan troli itu.3. Ulangi langkah 2, tetapi kali ini tolak troli dari arah yang

bertentangan dengan gerakan troli.4. Perhatikan kelajuan troli itu.

Tindakan Kesan daya terhadap kelajuan objek

Troli yang sedang bergerak ditolak mengikut arah

gerakannya

Troli yang sedang bergerak ditolak dari arah yang bertentangan dengan

gerakannya

Troli bergerak dengan lebih laju

Troli berhenti

D Mengkaji kesan daya terhadap arah gerakan objek1. Letakkan sebuah troli di atas meja dan tolak troli itu

dengan perlahan.2. Semasa troli itu bergerak, tolak bahagian hadapan troli

itu ke tepi seperti yang ditunjukkan dalam Rajah 7.5.

Rajah 7.53. Perhatikan dan catatkan arah gerakan troli itu setelah

ditolak ke tepi.

Tindakan Kesan daya terhadap arah gerakkan objek

Troli yang sedang bergerak ditolak ke tepi

Arah pergerakkan troli berubah

Pelbagai jenis dayaDaya geseran1. Daya geseran yang menentang gerakan.2. Geseran antara dua permukaan yang bersentuhan

terhasil apabila pergerakan satu daripada permukaan dihalang oleh permukaan yang satu lagi.

3. Oleh itu, daya geseran merupakan daya tarikan yang menentang gerakan.

4. Daya geseran menghalang objek yang pegun daripada bergerak dan menghentikan objek yang sedang bergerak.

Daya Graviti1. Daya graviti ialah daya tarikan yang menggerakkan

sesuatu jasad ke arah pusat cakerawala seperti bulan atau Bumi.

2. Daya graviti Bumi menarik semua jasad ke arah pusat Bumi.

3. Daya tarikan ini menentukan berat sesuatu objek.

Daya elektrostatik1. Daya elektrostatik ialah daya tarikan antara cas yang

berlainan atau daya tolakan antara cas yang sama.2. Daya elektrostatik ialah daya tarikan atau tolakan antara

cas pada dua objek. 3. Cas elektrostatik terhasil apabila permukaan suatu objek

digosok. 4. Objek-objek yang berlainan cas saling menarik antara

satu dengan yang lain, manakala objek-objek yang sama cas saling menolak antara satu dengan yang lain.

menarik

menolak

Daya magnet1. Daya magnet ialah daya tarikan atau tolakan antara dua

magnet yang berlainan atau antara magnet dengan bahan magnet.

2. Daya magnet wujud antara magnet atau antara magnet dengan bahan magnet.

3. Kutub-kutub magnet yang berlainan menghasilkan daya tarikan manakala kutub-kutub yang sama menghasilkan daya tolakan.

Kutub-kutub magnet yang berlainan menghasilkan daya tarikan

kutub-kutub yang sama menghasilkan daya tolakan

Kutub-kutub magnet yang berlainan menghasilkan daya tarikan

kutub-kutub yang sama menghasilkan daya tolakan

Wujud apabila cas-cas pada objek yang berlainan saling

menarik atau menolak

Jenis daya

Daya geseran

Daya elektro statik

Daya magnet

Daya graviti

Daya yang menentang pergerakan

Wujud sebagai daya tarikan dan tolakan antara kutub-kutub

magnet yang berlainan atau sama

Daya yang menyebabkan

semua jasad jatuh dan mempunyai

berat

1. Daya dapat digolongkan _______ sebagai atau ________.

2. Daya _________ terhasil pada dua __________ yang

bersentuhan.

3. Daya boleh mengubah _________ dan ______ sesuatu

objek yang sedang bergerak.

4. Daya ______________ terhasil apabila ____ pada dua

jasad menarik atau menolak antara satu dengan yang lain.

5. Sesuatu objek lebih ______ di Bumi daripada di bulan

kerana daya ______ di Bumi lebih tinggi daripada di bulan.

tarikan tolakan

geseran permukaan

kelajuan arah

elektrostatik cas

berat

graviti

Isikan tempat kosong dengan perkataan yang sesuai.

2. Apakah kesan daya terhadap objek?

Daya boleh menyebabkan objek berubah bentuk, kedudukan, kelajuan dan arah gerakan.