BAB 5 : PEMERINTAHAN & PENTADBIRAN ISLAM ZAMAN KHULAFA AL-RASYIDIN

GELARAN KHALIFAH

MASALAH & PROSES

PERLANTIKAN KHALIFAH PERTAMA

PEMERINTAHAN & PENTADBIRAN

KHALIFAH UMAR AL-KHATTAB

PEMERINTAHAN & PENTADBIRAN

KHALIFAH ALI BIN ABI TALIB

PEMERINTAHAN & PENTADBIRAN

KHALIFAH UTHMAN BIN

AFFAN

PERISTIWA PERANG

SAUDARA

PERANG JAMAL PERANG SIFFIN PERANG NAHRAWAN

PENGENALAN

KESIMPULAN

(a) Rasulullah SAW telah meletakkan asas bagi pengurusan & pentadbiran Islam yang kemudiannya disambung oleh Khulafa’ al-Rasyidin.

(b) Titik tolak pentadbiran Rasulullah SAW telah bermula sejak ‘Perjanjian Setia al - Aqabah II’ iaitu kira² setahun sebelum hijrah Rasulullah SAW ke Madinah.

~ Perjanjian tersebut menonjolkan kepentingan program penyebaran dakwah dengan semua pihak mempunyai matlamat yang satu iaitu sentiasa bersedia untuk memperjuangkan Islam.

(c) Lantas Rasulullah SAW telah melantik 12 orang ketua @ perwakilan yang digelar naqib @ naqibah yang menjadi perintis awal dalam pengisian organisasi pentadbiran & pengurusan Islam.

~ Perlantikan ini bertujuan memelihara ketelusan hubungan & penyusunan kerja antara anggota masyarakat.

~ Peningkatan seterusnya ternyata apabila Rasulullah SAW berjaya menggubal Piagam Madinah sebagai teras peraturan hidup masyarakat baru Madinah yang terdiri daripada golongan Muhajirin & Ansar serta suku² Yahudi.

(d) Rasulullah SAW telah menubuhkan Majlis Syura & memilih sebilangan sahabat terkanan yang memiliki kepakaran dalam bidang² tertentu untuk menganggotai majlis tersebut.

(e) Wilayah Islam semakin meluas & negara memerlukan jentera pentadbiran yang lebih sempurna.

~ Baginda telah memilih seorang pegawai yang berwibawa untuk menjadi ‘amir’ bagi wilayah tersebut seperti Uthman ibn al - As sebagai Amir Bani Thanif & Attab ibn Usaid sebagai Amir Makkah.

(f ) Rasulullah SAW telah menggariskan dasar² pentadbiran & pengurusan yang boleh disimpulkan dalam 4 perkara pokok iaitu:

(i) Perasaan taat setia kepada umat Islam menggantikan taat setia kepada kabilah masing-masing.

(ii)Persaudaraan agama merupakan asas bagi peraturan kemasyarakatan.

(iii)Seorang hakim Muslim, biar apa² sekalipun namanya, menggabungkan dalam satu masa, kuasa dunia & kuasa agama.

(iv)Permesyuratan antara golongan pemerintah & rakyat jelata merupakan cara yang diutamakan untuk menjamin keseimbangan masyarakat.

KABINET RASULULLAH SAW

Ketua NegaraMuhammad Rasulullah SAW

Menteri:

~ Abu Bakar as-Siddiq

~ Umar al-Khattab

Hakim Mahkamah:

~ Abdullah bin Naufal

Majlis Perwakilan:

~ Hamzah bin Abdul Mutalib ~ Jaafar bin Abu Talib ~ Abu Bakar as-Siddiq ~ Usman bin Affan ~ Abdullah bin bin Mas’ud ~ Ali bin Abu Talib ~ Huzaifah al-Yaman ~ Abu Zar al-Ghifary ~ Miqdah al-Aswad ~ Bilal bin Rabah ~ Aishah binti Abu Bakar Pemerintahan & pentadbiran negara Islam di Madinah.

(g) Zaman Khulafa ar-Rasyidin merupakan sistem pentadbiran & pemerintahan Islam selepas kewafatan Nabi Muhammad SAW.

(h) ‘KHALIFAH’ ialah kata tunggal yang berasal dari perkataan Arab yang bermaksud ‘pengganti’ manakala ‘KHULAFA’ ialah kata jamaknya.

(i) Jawatan khalifah (imam) disandang oleh pemimpin² Islam selepas kewafatan Nabi Muhammad SAW & tugas sebagai seorang khalifah adalah untuk menegakkan Islam serta mentadbir dunia mengikut hukum syariah bagi tujuan mencapai keredaan Allah SWT.

(ii) Jawatan penggantian khalifah pula disebut ‘KHILAFAH’ iaitu institusi @ jawatan yang menjalankan urusan pemerintahan & pentadbiran dalam semua bidang untuk menggantikan Nabi Muhammad SAW.

(iii) 4 orang khalifah yang dilantik selepas kewafatan Nabi Muhammad SAW ialah Abu Bakar as-Siddiq (orang pertama menerima gelaran khalifah) , Umar al-Khattab, Uthman bin Affan & Ali bin Abi Talib.

(iv) Kempat-empat pemimpin ini digelar Khulafa’ al-Rasyidin kerana mereka benar² mengikut cara Nabi Muhammad SAW dalam segala aspek pemerintahan.

(v) 3 gelaran bagi ketua negara Islam: ~ khalifah ~ amirul mukminin (ketua pemerintah orang mukmin & orang yang pertama

menggunakan gelaran ini ialah Umar al-Khattab)

~ gelaran imam diberikan kerana ketua negara merupakan ketua dalam soal agama, pentadbiran serta menjadi tempat rujukan umat & Ibn Khaldun menjelaskan bahawa penamaan imam ini seperti imam dalam sembahyang dalam ikutan & caranya.Perkataan ini sering digunakan oleh kebanyakan orang Syiah kepada Ali bin Abi Talib.

KHALIFAH MEMIMPIN MENGIKUT 3 CARA:

Cara perundingan @

persetujuan tanpa ada calon.

Cara perundingan oleh khalifah kepada calon yang baharu.

Cara merujuk kepada khalifah terdahulu @ kumpulan masyarakat yang berada di

ibu kota.

Contohnya pemilihan antara Khalifah Uthman bin Affan & Khalifah Ali bin Abi

Talib.Walaupun pemilihan Ali tidak dipersetujui oleh Muawiyah &

penyokong-penyokongnya di Syria serta Bani Umaiyah tetapi menurut al-Tabari,

tiada seorang pun dalam kalangan penduduk ibu Kota Madinah (yang

menganggotai Majlis Syura termasuk Talha & al-Zubayr) yang menentang sewaktu pemilihan itu dibuat. Hal ini

bermakna bahawa pemilihan Ali sebagai khalifah masih mengikut peraturan asal

Majlis Syura.

Seperti pemilihan ke atas Khalifah

Abu Bakar as-Siddiq

Contohnya pemilihan

Khalifah Umar al-Khattab

BACK

Gelaran kepada

ketua negara Islam.

(1) (2)

Memegang 2 bidang kuasa: (a)Keagamaan (b)Keduniaan

(3)

Berpandukan al-Quran & as-Sunnah (hadis) dalam melaksanakan

tanggungjawab.

SISTEM KHALIFAH

SYARAT ² MENJADI KHALIFAH

SIFAT ² KETUA

NEGARA MENGIKUT AL-FARABI

T/JAWAB KHALIFAH

(6) (5) (4)(7)

SISTEM KHALIFAH:

(a) Tidak berlandaskan keturunan.

(b) Khalifah tidak boleh tentukan sendiri penggantinya kerana dipilih oleh suara ramai.

(c) Proses ini ditentukan dalam Majlis Syura.

*Khalifah tidak mempunyai apa² keistimewaan dari segala sudut.

Permesyuaratan @ perundingan untuk mengambil

keputusan tentang sesuatu perkara.

MAJLIS SYURA

IN F O

:

BACK

SYARAT ² MENJADI KHALIFAH:

(a) Islam

(b) Berakal / Lelaki yang merdeka

(bukan hamba)

(c) Berilmu & Beristiqamah

(d) Sihat tubuh badan/ kifayah

(e) Sempurna anggota badan

BACK

SIFAT KETUA NEGARA MENGIKUT AL-FARABI:

~ adil ~ menjadi teladan

~ jujur ~ cerdas

~ berbadan kuat ~ kuat daya hafalan

~ bercita² tinggi ~ cinta kepada ilmu

~ fasih berbicara ~ baik daya pemahaman

*Kepimpinan ketua negara terletak pada akhlak & sahsiahnya.

* Ketua negara sebagai guru & pembimbing.

AKRONIM: CHIP~ cerdas~ kuat daya hafalan~ cinta kepada ilmu~ baik daya pemahaman

CHIP

BACK

TANGGUNGJAWAB KHALIFAH:

(a) Menguruskan pentadbiran negara & hal

yang berkaitan hukum-hukum agama.

(b) Mengawasi perlaksanaan agama Islam. ~ Keputusan yang diambil khalifah haruslah

berdasarkan Syura(Permesyuaratan)

(c) Menguruskan hal ehwal kewangan negara ,

Berkuasa dalam soal agama & perundangan Islam.

(d) Memungut cukai & zakat. ~ Menguruskan harta Baitulmal mengikut keperluan.

(e) Menyerahkan tugas kepada orang yang beramanah.

(f ) Berpegang teguh kepada syariat. ~ Berperanan menyebarkan ilmu.

BACK

(1) Nabi Muhammad SAW tidak meninggalkan sebarang wasiat tentang

penggantinya.

(2) 4 orang sahabat baginda yang dilihat layak

memegang jawatan ini.

(3) Namun begitu, Abu Bakar adalah calon

yang paling layak.

(4) Masalah besar yang perlu ditangani oleh Khalifah Abu Bakar

selepas pelantikan beliau.

(5) Usaha mengumpul ayat² al-Quran dimulakan

pada zaman pemerintahan Abu Bakar.

Tujuan baginda tidak meninggalkan wasiat adalah :

(a) Menyerahkan urusan pemilihan khalifah kepada masyarakat politik Islam yang bersifat fleksibel.

(b) Menidakkan yang menyatakan bahawa tradisi Arab Jahiliah yang mengamalkan sistem pemilihan bebas.

*Baginda memberi isyarat umum bahawa khalifah yang dipilih mestilah dalam kalangan kaum Quraisy yang kuat & berpengaruh.

*Kebebasan sepenuhnya juga diberi kepada masyarakat untuk untuk menentukan pemimpin yang layak memimpin mereka.

BACK

4 orang sahabat baginda tersebut adalah :

(a) Abu Bakar as-Siddiq (b) Umar bin al-Khattab

(c) Uthman bin Affan (d) Ali bin Abi Talib

3 aliran tentang penjawatan khalifah:

(a) Golongan pertama: Diwakili penyokong² Ali dari Bani Hashim (Bani Syiah).

(b) Golongan kedua: Diwakili suku² Quraisy & bukan dari Bani Hashim.

(c) Golongan ketiga: Diwakili golongan Ansar bukan dari kaum Quraisy.

BACK

Abu Bakar adalah calon yang paling layak untuk menggantikan baginda dengan beberapa alasan :

(a) Nabi Muhammad SAW selalu meminta nasihat Abu Bakar yang mempunyai pandangan jauh mengenai masalah pentadbiran kerajaan Madinah.

(b) Abu Bakar diberi kepercayaan oleh baginda untuk mengendalikan urusan haji ke Makkah pada tahun 10 Hijrah (631 Masihi).

(c) Abu Bakar diarah mengimamkan solat pada tahun 11 Hijrah (632 Masihi) sewaktu baginda sedang uzur.

*Umar al-Khattab membaiah Abu Bakar as-Siddiq (di dalam Saqifah Bani Saidah) diikuti kaum Muhajirin & Ansar serta Ali bin Abi Talib.

Perakauan sumpah taat setia yang diberikan kepada seseorang yang telah dilantik sebagai pemimpin.Terdapat juga baiah yang disertai dengan nama Allah SWT sebagai sokongan.

INFO: BAIAH

IN F O

:

BACK

Masalah besar selepas pelantikan beliau sebagai khalifah pertama dalam pentadbiran Khulafa’ ar-Rasyidin

tersebut adalah :

(a) Menangani kemunculan golongan ar-Riddah (nabi palsu).

(b) Memerangi golongan yang enggan membayar zakat.

~ Beliau berpendapat bahawa mereka telah mengingkari

satu daripada rukun Islam.

(c) Memerangi golongan murtad iaitu golongan yang

meninggalkan langsung ajaran Islam & kebanyakannya

adalah golongan munafik.

*Abu Bakar berjaya mengatasi masalah tersebut dengan baik & Madinah kekal sebagai ibu kota seperti pada zaman pemerintahan Nabi Muhammad SAW .

BACK

Usaha mengumpul ayat-ayat al-Quran dimulakan :

(a) Abu Bakar memulakan usaha pengumpulan ayat-ayat al-Quran & berharap kitab suci ini kekal terpelihara buat selama-lamanya.

(b) Kemudiannya dimashafkan dalam bentuk kitab seperti yang ada pada hari ini.

(c) Usaha ini dijalankan setelah sebilangan besar orang yang menghafaz al-Quran terbunuh dalam peperangan melawan orang-orang murtad.

CONTOH AYAT-AYAT AL-QURAN

BACK

NAMA:

Umar bin al-khattab bin Naufal bin Abdul Uzzu bin Rabah bin Abdullah bin Qartu bin Kaab

CARA PERLANTIKAN:

Cadangan oleh Khalifah Abu Bakar ketika sedang sakit & dipersetujui ramai.

BERASAL:

Bani Adi

KETURUNAN:

Quraisy

SIFAT: ~

Berani ~ Tabah ~ Tegas

~ Berterus-

terang

*Saudagar & duta kaum

Quraisy. *

Pemidato & ahli gusti.

GELARAN YANG DIBERI BAGINDA:

Al-Faruq Orang yang membezakan yang hak

dan yang batil.

Abu Hafs Kegagahannya melindungi umat Islam

daripada kaum Quraisy.

Amir al-Mukminin Kerana peristiwa pengislamannya.

DILANTIK SECARA RASMI:

13 Ogos 634 Masihi @ 22

Jamadilakhir 13 Hijrah

~ Wafat ketika berumur 63 tahun setelah memerintah selama 10 tahun.

~ Beliau mati ditikam oleh Abu Lu’lu’ah, berbangsa Parsi yang beragama Majusi.

~Beliau juga dimakamkan berhampiran makam Rasulullah SAW & Abu Bakar.

KEWAFATAN UMAR AL-KHATTAB :

MELUASKAN WILAYAH

PENTADBIRAN

PEMBENTUKAN MAJLIS

SYURA

PEMBAHAGIAN PENTADBIRAN

WILAYAH

PEMBAHARUAN DALAM

UNDANG² PENTADBIRAN

TANAH

PEMBAHARUAN DALAM

PENTADBIRAN KETENTERAAN

PEMBAHARUAN BIDANG

KEHAKIMAN

* Khalifah Umar sentiasa menggalakkan rakyat bekerja kuat, berusaha & melarang pilih kasih dalam

pentadbiran.

(a) Berjaya menakluki sebuah kawasan yang luas meliputi wilayah² Iraq,Syria & Mesir.

INFO: NAMA² BAITULMUQADDIS

Baitulmuqaddis atau Jerusalem juga dieja sebagai Baitulmaqdis ialah sebuah kota lama yang terletak di Timur Tengah.

(b) Baitulmuqaddis & Damsyik

dapat dikuasai oleh

tentera Islam.

PETA BAITULMUQADDIS:

I

F

:ON

(c) Beliau telah membuktikan keunggulannya dalam

kejayaan meluaskan wilayah & pemerintahannya juga dianggap sebagai zaman keemasan kepada Islam.

BACK

(a) Menubuhkan Majlis Syura yang merupakan lembaga @ majlis perundangan yang tertinggi.

(b) Majlis Syura bertanggungjawab menentukan polisi negara dalam soal pemerintahan dalaman & hubungan luar.

(c) Semua masalah dalam politik, keselamatan & sosial akan dibincangkan dalam Majlis Syura.

MAJLIS SYURA AM

MAJLIS SYURA TERTINGGI

INFO: AHLI² MAJLIS SYURA TERTINGGI.

(i) Uthman bin Affan (ii) Ali bin Abi Talib (iii) Zaid bin Thabit (iv)Saad Abi Waqas (v) Abdul Rahman bin Auf (vi) Muaz bin Jamal

IN OF

II

:

BACK

(i) Hijjaz berpusat di Makkah (v) Mesir berpusat di Rustat (ii) Syria/Syam berpusat di Damsyik (vi) Palestin berpusat di Jerusalem (iii) Iran berpusat di Basrah (vii) Jazirah / Mesopotamia (iv) Iraq berpusat di Kufah berpusat di Hims(b) Beberapa orang pegawai yang bertugas dilantik di setiap wilayah.Jawatan² itu ialah:

(ii ) Seorang setiausaha yang dibantu oleh pegawai-pegawai tertentu. (iii) Pengarah perbendaharaan (Sahib al-Baitulmal)

(a) Madinah dijadikan kota pentadbiran & pusat pemerintahan Islam dengan wilayah² lain iaitu:

(i) Seorang wali (gabenor) yang menjadi ketua pentadbir awam & panglima tentera.

(iv) Pemungut cukai (Sahib al-Kharaj) (v) Ketua polis (Sahib al-Andath) (vi) Hakim @ kod

(c) Mereka yang dilantik perlu mengisytiharkan harta masing² untuk mengelakkan korupsi & tidak dibenarkan menunggang kuda serta berpakaian mahal.

(d) Khalifah Umar menetapkan beberapa syarat utama dalam melantik seseorang calon pentadbir:

(i) Kekuatan fizikal (ii) Memiliki kehebatan (iii) Beramanah (iv) Bertakwa (v) Merendah diri (vi) Berilmu(e) Khalifah Umar (sebagai ketua badan) memperkenalkan sistem pengawasan

menyeluruh @ al-Riqabah yang bertujuan: (i) Memberi arahan & panduan (ii) Mencegah daripada melakukan kesilapan (iii) Mengenakan hukuman kesalahan pentadbiran terhadap pesalah & individu yang melakukan penyelewengan.

*2 bahagian dalam al-Riqabah: ~pengawasan

rakyat ~pengawasan pentadbiranBACK

2 JENIS TANAH YANG DIKUASAI OLEH TENTERA ISLAM

TANAH DHIMMAH

TANAH SAFAWI

Tanah yang bertuan

ditadbir oleh pemilik asal.

Tanah yang tidak bertuan & ditadbir oleh pemegang²

amanah yang dilantik daripada golongan ahli

al-Ayyam(peneroka).

~ Tanah² ini tidak boleh dibeli @ dimiliki oleh sesiapa bagi mengelakkan

perpecahan

~ Tentera @ umat Islam tidak dibenarkan mengambil tanah² di negara jajahan

melainkan pembelian.

BACK

(a) Khalifah Umar ialah khalifah pertama yang memberi gaji kepada para tentera.

(b) Tentera dibahagi kepada 2 kumpulan : (i) Tentera tetap (ii) Tentera simpanan

(c) Beliau menubuhkan Diwan al- Jund iaitu Diwan Ketenteraan yang berfungsi untuk membanci & merekodkan nama² anggota tentera & membeli pakaian² saragam mereka serta membiayai pembelian senjata.

(d) Pusat ketenteraan juga ditubuhkan di bandar²utama seperti Madinah,Kufah, Naosul,Basrah,Fustat,Hims & lain-lain.

BACK

(a) Hakim yang dilantik mestilah mempunyai ilmu yang cukup serta dihormati oleh masyarakat.

(b) Jabatan kehakiman dipisahkan dari jabatan-jabatan lain & mempunyai mahkamah kadi-kadi khas untuk menguruskan perbicaraan & peraturan-peraturan kehakiman tertentu.

BACK

MEMPERBAHARUI TARAF GOLONGAN HAMBA.

MENGGALAKKAN KEGIATAN KEILMUAN.

KEMUDAHAN² LAIN YANG DISEDIAKAN.

(a) Satu perubahan telah diadakan bagi menjaga kepentingan sosial,taraf & kedudukan golongan hamba dalam masyarakat.

(b) Hanya orang yang terlibat dalam menentang Islam akan dijadikan hamba.

(c) Taraf golongan hamba juga disamakan dengan tuan-tuannya dalam hal-hal tertentu.

BACK

(a) Langkah telah diambil untuk mengembangkan pelajaran al-Quran. Guru-guru disediakan dengan secukupnya & dihantar ke merata² tempat untuk tujuan ini dengan gaji yang lumayan.

(b) Sekolah² telah ditubuhkan di masjid² untuk mengajar pelajaran al-Quran di wilayah²

(c) Umat Islam juga diwajibkan menghafaz surah² tertentu dalam al-Quran & golongan yang menghafaz seluruh isi al-Quran akan diberi ganjaran.

BACK

(a) Memulakan sistem kalendar Islam dengan menggunakan tahun Hijrah yang digunakan sehingga kini.

(b) Menubuhkan penjara di Tanah Arab & wilayah² lain.

(c) Memperkenalkan hukum buang daerah kepada mereka yang didapati terlibat dalam minuman keras.

(d) Membangunkan kota² baru seperti Basrah,Kufah,Fustat & Mausil.

(e) Membina banyak masjid & membina pejabat² Baitulmal.

(f) Pasukan polis diperkenalkan yang digelar Andath.

(g) Membina jalan raya & jambatan.

BACK

(a) Baitulmal juga dikenali sebagai institusi perbendaharaan negara & Khalifah Umar ialah orang pertama yang menubuhkannya dengan tujuan mengimport harta & khazanah negara.

(b) Sumber² kewangan negara adalah melalui zakat: (i) zakat Ghanimah (harta rampasan perang) (ii) fai (harta rampasan tanpa perang) (iii) jizyah (cukai perlindungan) (iv) kharaj (cukai tanah) (v) usyur (cukai perniagaan) (vi) harta peninggalan orang mati yang tiada waris

(c) JIZYAH & KHARAJ merupakan cukai yang dikenakan ke atas orang bukan Islam.

BACK

(a) Khalifah Umar telah membina tali air & terusan untuk meningkatkan hasil pertanian. Contohnya Terusan Amir al-Mukminin di Mesir & Empangan Abu Musa.

(b) Sistem pungutan cukai juga diubah.Cukai akan dikenakan mengikut jenis tanaman & kesuburan tanah, cukai yang membebankan golongan petani juga dipertimbangkan semula serta peraturan² yang tidak adil & menyusahkan dihapuskan.

BACK

Pencalonan secara wasiat olh Khalifah

Umar

Sbb2 dipilih:Bukan drpd keluarga Bani HasyimKesediaan,ketegasan &kesungguhan Uthman utk mentadbir negara

Diredakan olh Abdul Rahman bin Auf buat sementara

waktu

Timbul rasa xpuas hati:Pihak AliPenyokongnya sendiri

Dibaiah pd bln Zulhijah 23 HDitabalkan mjdi Khalifah pd bln Muharam 24 H

PERLANTIKAN SEBAGAI

KHALIFAH

Gabenor yg dilantik memerintah di akhir pemerintahan Khalifah Umar:Sufyan bin Abdul al-Harith al-Khuzai (Makkah)Sufyan bin Abdullah al-Thaqafi (Taif)Yala bin Munyah (Sana Yaman)Abdullah bin Abi Rabiah(Jahad)Al- Mughirah bin Shubah (Kufah)Abu Musa al-Asyari (Basrah)Unair bin Sad (Hims)Muawiyah bin Abu Sufian (Damsyik)Uthman bin Abi al-As (Bahrin)Amru bin al-As (Mesir)

Meneruskan dasar pemerintahan Khalifah UmarDirombak kerana keadaan masyarakat yg berubahMemerintah slm 12thn1)6thn pertama stabil2)6thn kedua huru-hara krn berlaku penentangan

Antara gabenor yg dipecat & digantikan baru:Saad bin Abi Waqas mengantikan al-Mughirah bin Shubah di Kufah yg kemudian diganti dgn al-Wahid bin UqbahAbu Musa al-Asyari diganti dgn Abdullah bin Amir di BasrahAmru bin al-As diganti dgn Abdullah bin Amir

Perlantikan gabenor:Melantik gabenor&pegawai di wilayah islamOrg yg berpengalaman& pernah bertugas pd zmn Khalifah Umar

DASAR PEMERINTAHAN

KHALIFAH UTHMAN

Tentangan Terhadap Khalifah Uthman

1. Memihak kaum keluarga

(nepotisme)

2.Hidup boros & mengambil wang

Baitulmal

3.Membenarkan sahabat memiliki

tanah di Iraq

4.Memihak kaum Quraisy & bekas-

bekas murtad

5.Membakar Naskhah al-Quran

5.4.1 KHALIFAH UTHMAN MENGHADAPI TENTANGAN

Melantik kaum keluarga menjawat jawatan penting spt GabenorCthnya:jawatan gabenor Mesir yg dipegang olh Amru bin al-As tlh digantikan dgn Abdullah bin Sad bin Abi Saran(saudara angkat Khalifah Uthman)Abdullah dituduh tidak adil krn memberi keistimewaan kpd tentera khususnya ttra MesirJuga dituduh zalim krn memaksa penduduk membayar cukai & tidak membahagi-bahagikan harta rampasanSemua tuduhan itu tidak benar krn pada waktu itu Mesir menghadapi ancaman ttra laut Byzantine & secara tidak langsung perbelanjaan dlm ketenteraan menjadi lebih besar

BACK

Dituduh boros & membelanjakan wang utk kaum keluarganya,pd hakikatnya beliau seorang hartawan & dermawanSebelum menjadi khalifah beliau harus mengisytiharkan harta,oleh itu beliau menyerahkan hartanya kpd kaum keluarganya Hal ini kerana segala kemudahan telah disediakan Satu perlima drpd harta rampasan perang diserahkan kpd Abdullah adalah utk menampung perbelanjaan pembinaan tentera laut Mesir & membayar gaji pegawai-pegawai kerajaanWalau bagaimanapun,beliau / kerajaan pusat berhak menerima satu per lima drpd harta rampasan perang utk tujuan umum.

BACK

Dituduh memberi tanah sawafi (tanah yg x bertuan) kpd para sahabatnya &ketua-ketua kabilahSebenarnya tanah itu xdiberi secara percuma tp melalui skim pertukaran hak milik tanah.Peserta-peserta yg menyertai ekspedisi membuka Iraq akan diberi tanah tp harus menukarkan dgn tanah yg dimiliki mereka di Semenanjung Arab

BACK

•Dituduh memihak kaum Quraisy krn melantik Said bin al-As menjadi gabenor Kufah •Said telah mengisytiharkan tanah di Iraq kepunyaan kaum Quraisy•Beliau berbuat demikian krn mahu kaum Quraisy terus mengendalikan tanah di Iraq supaya mereka akan terus dipandang tinggi

BACK

~ Dituduh mencemarkan kesucian al-Quran krn telah membakar al-Quran ~ Sebenarnya tujuan beliau adalah utk mewujudkan satu versi al-Quran sahaja,iaitu mengikut loghat Quraisy yg dinamakan Mashaf Uthmani

~ Al –Quran yg ditulis dlm pelbagai loghat dihapuskan bagi mengelakkan perselisihan dan salah faham.

~ Perbuatan beliau dianggap cuba memperluaskan kuasa di dlm keagamaan.

BACK

5.4.2 PEMBERONTAKAN & PEMBUNUHAN KHALIFAH UTHMAN

Pemberontakan Khalifah Uthman

Berlaku di Kota Kufah di bawah pimpinan al-Asytar(x puas hati dgn skim hak milik pertukaran tanah di Iraq kpd Said bin al-As,gabenor KufahTanah itu dikatakan hak kaum mereka yg diperolehi drpd peperangan sejak awl lagi.

Khalifah Uthman menyingkirkan pemberontak-pemberontak ituSepuluh org drpd mereka dihantarkan ke Syam termasuk al-AsytarDi Syam,al-Asytar x mdpt sokongan drpd MuawiyahAl-Asytar pulang semula ke Kufah setelah mdp berita bahawa Said berada di Madinah krn menghadiri mesyuarat bersama Khalifah Uthman ttg isu KufahSaid berjaya disekat masuk ke dlm kota Kufah olh para pemberontakSeorang gabenor baru telah dilantik,iaitu Abu Musa al-Asyari

Faktor utama berlaku pemberontakan &penentangan ke atas Khalifah Uthman adalah bersabit dgn isu tanah-tanah di Iraq yg xdpt diselesaikan olh beliau

Pembunuhan Khalifah Uthman

Ketegasan beliau menyebabkan beliau dibunuh olh para pemberontak di bawah pimpinan al-Asytar slp rumahnya dikepung slm 40 hariPegawai peribadinya,Natil turut terbunuhIsterinya tercedera

Pemberontak di Kufah mendesak beliau memulangkan semula tanah Sawafi kpd Iraq tp x diendahkan olh beliauBeliau juga didesak meletak jawatan tp beliau enggan krn pelantikannya dipersetujui olh Majlis Syura

Beliau meninggal dunia pd 18 Zulhijah 34H ketika berusia 82 thnDikebumikan di tanah perkuburan al-Baqi di MadinahDikenali sbg “Zu-nurain” krn beristerikan 2 org anak Rasulullah.

5.5.1 Latar Belakang Khalifah Ali Bin Abi Talib

Khalifah terakhir Kanak2 yg mula2 memeluk islam Anak angkat Nabi Muhammad Seorang yg berani dlm peperangan Mempunyai ilmu pengetahuan yg tinggi,jujur,berpandangan jauh dan pandai berhujahDilantik menjadi penulis wahyu & setiausaha kpd Nabi Muhammad SAWDilantik menjadi Khalifah pd 25 Zulhijah 35H bersamaan dgn 23Jun 656M

Banyak berkorban utk Nabi Muhammad SAW :1)Menggantikan tempat tidur dgn baginda sewaktu baginda & Sayidina Abu Bakar berhijrah ke Madinah2)Turut serta ketika Nabi Muhammad SAW menyebarkan agama islam di Madinah

Sebaik memegang jawatan khalifah•Memberhentikan semua gabenor yg dilantik olh Khalifah Uthman

sbb Sayidina Ali menerima jawatan khalifah:Memenuhi jawatan khalifah yg wajib dilaksanakan di negara islamMendapat sokongan kuat drpd penduduk Madinah

5.5.2 Siasah

Khalifah Ali

Mempunyai pendirian sendiri dlm aspek pentadbiran negaraGabenor yg dilantik semasa pemerintahan khalifah Uthman digantikan dgn pegawai2 drpd gabenor kaum Ansar & pemberontak(penyokong kuatnya)

Antara pegawai yg dilantik:a)Di Basrah,Abdullah bin Amir dgntkn dgn Uthman bin Hunaifb)Di Kufah,Abu Musa al-Asyari dikekalkan c)Di Mesir,Abdullah bin Sad bin Abi Sarah dgntkn dgn Qais bin Sadd)Di Syam,Muawiyah dgntkn dgn Sahl bin Hunaf

•Kebijaksanaan Muawiyah dlm berkempen spt menunjukkan baju Khalifah Uthaman yg berlumuran darah menuebabkan penduduk Syam menentang khalifah Ali •Peperangan antara Muawiyah & khalifah Ali berlaku slp berlakunya perang Jamal

Mendapat tentangan drpd bekas Gabenor Syam(Muawiyah)Beliau membuat tuduhan bahawa khalifah Ali terlibat dlm pembunuhan khalifah UthmanKhalifah Ali juga dikatakan membiarkan penentang2 khalifah Uthman terus bersda di MadinahMelambat2kn hukuman ke atas pemberontak yg terlibat dlm pembunuhan Khalifah Uthman

BACK

5.6.1 Perang

Jamal

Berlaku pd 11 Jamadilakhir 36H bersamaan dgn Disember 651M

Tidak sampai sehari,Khalifah Ali mencapai kemenangan

Berlaku krn:Org Makkah ingin menjaga kepentingan mrk di IraqBukan kerana hendak membalas dendam atas kematian Khalifah Uthman

Yang terkorban:TalhahAz-ZubayrSaidatina Aishah(isteri Nabi Muhammad) telah ditawan

600 000 dirham diperolehi drpd perbendaharaan BasrahDibahagi sama rata kpd ttranyaKhalifah Ali melantik:1)Abdullah sbg Gabenor Basrah 2)Qais bin Sad sbg Gabenor Mesir 3)Zyad bin Abihi sbg pegawai dlm Jabatan Kharaj (cukai perlindungan)

BACK

5.6.2 perang siffin

Berlaku pd 37H slp rundingan damai antara Khalifah Ali dan Muawiyah gagalJahr bin Abdullah al- Bajali tlh dihantar utk berunding dgm Muawiyah di Syam (gagal krn Muawiyah msh dgn pendiriannya bhw Khalifah Ali terlibat dlm pembunuhan Khalifah Uthman)Rundingan kedua juga gagal apabila Muawiyah menghantar utusannya berunding dgn Khalifah Ali(mrk bersedia berperang bg mempertahankan wilayah mrk drpd ancaman ttra Syam)

khalifah Ali dibantu olh:a)Kaum Ansarb)Al- Qurrac)Ttra lain termasuk golongan yg pernah murtad Bersatu menentang Muawiyah

•Bilangan ttra Khalifah Ali 150 000 org•Ttra Muawiyah 70 000 org•Mereka berkhemah di Lembah Siffin slm 3bln & berlaku 90 hari pertempuran kecil serta bbrp rundingan•Gagal apabila berlaku satu pertempuran hebat iaitu “Lailat al- Harir” pd awal bln Safar 37H

Muawiyah menyedari kelemahan ttranya & cuba berunding dgn Khalifah Ali( atas cadangan Amru bin al-As)Rundingan diadakan dgn muslihat utk memecah belahkan ttra Ali & usahanya berjaya apabila ttranya berpecah:1)Ada yg menentang utk berdamai 2)Ada yg menyokong berdamaiMejoriti menyokong utk berdamai olh itu Khalifah Ali terpaksa mengikutnya

Majlis Tahkim (persidangan timbang tara) diadakanKhalifah Ali menghantar Abu Musa al-AsyariMuawiyah menghantar Amru bin al-AsRundingan berlansung pd 37Hbertempat di Dumat al-Jandal

Majlis tahkim menemui jln buntu & gagal atas sbb:1)Syarat2 yg dikenakan olh org Muawiyah xdipersetujui olh segelongan kaum al-Qura pimpinan Urwah bin Udaiyyah al-Tmimi(mrka membantah dan pergi ke Harura dan kmdiaan digelar Khawarij)2)Kaum Khawarij menimbulkan huru-hara &menyebabkan majlis ini ditunda kpd bln Syaban 38Hyg berlansung di Adhruh3)Ketidakpuasan hati olh org Ali apabila Muawiyah mendesak Abu Musa al-Asyari melucutkan jawatannya tp Amru tlh memutarbelitkan cerita dgn menyatakan bhwa Khalifah Ali tlh dilucutkan jawatannya4)Ini menyebabkan Majlis Tahkim xmencapai persetujuan walaupun golongan ini bersetuju pd awlnya tp mrka menentang akhirnya krn:a)Agenda Majlis Tahkim di Dumat al-Jandal xjelasb)Curiga dgn peranan al-Asyath bin Qais al-Kondi(bekas murtad) di dlm Majlis Tahkimc)Mengharapkan Ali dilantik sbg Khalifah ttp malang krn di dlm Majlis Tahkim hanya disebut Ali sahaja.

BACK

5.6.3 PERANG NAHRAWAN

Berlaku antara:Ttra Khawarij & ttra Khalifah Ali

•imej Khalifah Ali terjejas krn membunuh kaum Khawarij yg beragama islam •Sepanjang 38H berlaku 4 pemberontakan kaum khawarij di kwsn Daskarah,Jarjoriya,Qantarah &Shahrazur tp dpt dihapuskan

Khalifah Ali ggl memujuk kaum Khawarij menyerahkan pembunuh Abdullah &berbaik semula dgnnyaBerlaku perang Nahrawan pd Safar 38HBanyak ttra Khawarij terbunuh krn Khalifah Ali mempunyai byk ttra

4 000 org bersama Abdullah bin Wahab tlh menuju ke Nahrawan slp mdgr ura-ura bhw Khalifah Ali ingin mbtlkn niat utk berdamai dgn MuawiyahDlm perjalanan mrk tlh membunuh Abdullah bin Khabbah bin al-Arrat krn enggan menyokong Khalifah Ali.

Golongan Khawarij:Xpuas hati dgn kptsn Majlis TahkimMengambil kptsn utk klr drpd barisan ttra Khalifah Ali & pergi ke HaruraMrk melantik Abdullah bin Wahab ar-Rasibi mjdi Khalifah pertama bg kaum Khawarij pd 10 Syawal 37H krn mereka ggl utk meminta Khalifah Ali membatalkan rancangan damai dgn Muawiyah

Muawiyah mengambil peluang meluaskan negeri2 taklukannya spt Hijaz,Yaman, &Mesir

Kaum Khawarij mengadakan pakatan utk membunuh musuhnya iaitu:i.Khalifah Aliii.Muawiyah iii.Amru bin al-AsPembunuhan dilakukan serentak pd mlm 17 Ramadan 40HHanya Khalifah Ali berjaya di bunuh olh Ibn Muljam

Khalifah Ali terbunuh pd hari Jumaat 17 Ramadan 40HKetika berusia 62thnMemerintah slm 5thn(kedudukan ttra islam dlm keadaan kacau bilauAkibat perang Siffin umat islam tlh berpecah &muncul mazhab2 baharu

BACK

KESIMPULANNYA

Pemerintahan Khulafah ar – Rasyidin Sahabat Nabi Muhammad SAWAbu Bakar as – SiddiqUmar al – KhattabUthman bin AffanAli bin Abi Talib

Zaman kegemilangan Khulafa ar – Rasyidin

Pemerintahan Khalifah Umar al – KhattabMelaksanakan banyak pembaharuan dalam pentadbiran

BACK