PANDUAN PROGRAM PEMBANGUNAN GURU BAHARU (PPGB) 2015 DERAF (Akan disemak oleh Panel Kawalan Mutu Penerbitan Bahagian Pendidikan Guru) PROGRAM PEMBANGUNAN GURU BAHARU Sektor Peningkatan Keilmuan, Bahagian Pendidikan Guru, 2015 1 KANDUNGAN Tujuan.2 Garis Panduan Pelaksanaan PPGB.4 Pengenalan kepada Pelaksanaan Fasa PPGB...21 Pelaksanaan Fasa Orientasi.....23 Pelaksanaan Fasa Pementoran...31 Pelaksanaan Fasa Pembangunan Profesional...37 Surat, Dokumen dan Laporan PPGB...42 Maklumat Berkaitan Penyediaan Surat, Dokumen Serta Pengisian Borang PPGB......43 Surat Lantikan Guru Mentor oleh Pentadbir Sekolah......43 Akuan Terima Guru Mentor dan Guru Baharu................45 Log Pementoran......47 Penilaian oleh Guru Mentor...............................49 Laporan Status Pelaksanaan PPGB......53 Sijil Penyertaan PPGB dan Sijil Penghargaan PPGB......56 Rujukan..........59 Panduan Pementoran60 Surat Siaran KPM Bilangan 21 Tahun 2012....69 Kajian Tindakan70 PROGRAM PEMBANGUNAN GURU BAHARU Sektor Peningkatan Keilmuan, Bahagian Pendidikan Guru, 2015 2 TUJUAN PROGRAM PEMBANGUNAN GURU BAHARU Sektor Peningkatan Keilmuan, Bahagian Pendidikan Guru, 2015 3 Program Pembangunan Guru Baharu dibangunkan bertujuan untuk; Membantu Guru Baharu mengadaptasi persekitaran, komuniti dan budaya sekolah bagi membolehkan mereka berperanan dalam situasi sebenar. Memberi bimbingan, sokongan dan bantuan secara profesional dan berstruktur kepada Guru Baharu sehingga Guru Baharu mencapai tahap Kompetensi Profesionalisme seperti yang dihasratkan (Kementerian Pendidikan Malaysia, 2014): Memupuk sikap positif, dan mengamalkan nilai profesional keguruan; Meningkatkan daya suai, daya tahan, daya saing dan daya cipta; Meningkatkan kemahiran memerhati, keprihatinan dan kepekaan terhadap murid; Menyepadukan teori dengan amali PdP; Menguasai dan memantapkan strategi pengajaran; dan Mengenalpasti dan menyelesaikan masalah PdP dan seterusnya memperkembangkan potensi guru. Membimbing dan membangunkan kompetensi profesionalisme Guru Baharu dalam meningkatkan pengetahuan, kemahiran dan nilai profesional yang berkaitan bagi memenuhi keperluan pendidikan abad ke-21. PROGRAM PEMBANGUNAN GURU BAHARU Sektor Peningkatan Keilmuan, Bahagian Pendidikan Guru, 2015 4 GARIS PANDUAN PELAKSANAAN PPGB DI SEKOLAH-SEKOLAH DI BAWAH KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA (KPM) (Berdasarkan Surat Siaran KPM Bilangan 21 Tahun 2012) PROGRAM PEMBANGUNAN GURU BAHARU Sektor Peningkatan Keilmuan, Bahagian Pendidikan Guru, 2015 5 PENDAHULUAN Program Pembangunan Guru Baharu (PPGB) merupakan salah satu daripada lima belas (15) inisiatif yang telah dirancang dan dicadangkan dalam Makmal NKRA Kualiti Guru yang telah diadakan di Bahagian Pendidikan Guru (BPG) pada 8 Mac 2010. YAB Timbalan Perdana Menteri merangkap Menteri Pelajaran telah bersetuju terhadap cadangan semua inisiatif meningkatkan kualiti guru pada 2 April 2010. Kertas cadangan Pelaksanaan Program Pembangunan Guru Baharu telah dibentangkan dalam Mesyuarat Profesional Kementerian Pelajaran Malaysia bilangan 10/2010 pada 29 September 2010 dan telah mendapat persetujuan semua ahli mesyuarat. 2. PPGB merupakan satu program pembelajaran melalui bimbingan yang berstruktur berasaskan sekolah untuk menyokong pembangunan profesionalisme Guru Baharu bagi meningkatkan kualiti guru dalam profesion keguruan. PPGB juga merupakan proses sosialisasi kepada profesion keguruan yang dapat membantu Guru Baharu membuat penyesuaian antara ilmu dan kemahiran yang sedia ada dengan prosedur, sistem sekolah dan penguasaan pengajaran yang berkesan dan kemahiran pengurusan bilik darjah. 3. PPGB ini akan memberi kesan yang positif terhadap sekolah, guru dan murid. Melalui program pembangunan profesionalisme yang berkesan, budaya kerja cemerlang dapat diterapkan kepada Guru Baharu agar dapat melaksanakan tugas dan tanggungjawab secara lebih sistematik. 4. Guru Baharu merujuk kepada guru yang kali pertama berkhidmat di sekolah-sekolah di bawah KPM setelah tamat menjalani latihan keguruan sama ada di Institut Pendidikan Guru (IPG) atau Institusi Pengajian Tinggi (IPT). Guru Baharu perlu menjalani PPGB ini antara satu hingga tiga tahun sebelum Ketua Jabatan membuat perakuan cadangan pengesahan dalam perkhidmatan Guru Baharu kepada pihak Suruhanjaya Perkhidmatan Pelajaran (SPP). PROGRAM PEMBANGUNAN GURU BAHARU Sektor Peningkatan Keilmuan, Bahagian Pendidikan Guru, 2015 6 REKA BENTUK DAN PELAKSANAAN PROGRAM 5. PPGB terdiri daripada tiga fasa, iaitu fasa orientasi, fasa pementoran dan fasa pembangunan profesionalisme berterusan. Tempoh pelaksanaan PPGB adalah selama satu tahun sehingga tiga tahun perkhidmatan. Pelaksanaan PPGB adalah berasaskan sekolah dan berpandukan buku Modul PPGB yang telah dibangunkan sewaktu Makmal NKRA Kualiti Guru pada bulan Mei tahun 2010. Dalam Program Pengurusan Pembangunan Diri, Guru Baharu akan mengikuti Pembangunan Profesionalisme Berterusan (CPD) yang diperlukan bagi meningkatkan dan memantapkan kompetensi dalam opsyen mereka dengan dibantu oleh pihak pengurusan sekolah supaya boleh memahami dan menghayati ciri-ciri yang ada bagi seorang guru dalam menjalankan tugas dan tanggungjawab mereka. Proses pelaksanaan PPGB ditunjukkan dalam carta alir 5.1. PROGRAM PEMBANGUNAN GURU BAHARU Sektor Peningkatan Keilmuan, Bahagian Pendidikan Guru, 2015 7 5.1 Carta Alir Proses Pelaksanaan Program Pembangunan Guru Baharu (PPGB) Di Sekolah-Sekolah Di Bawah Kementerian Pendidikan Malaysia (KPM) TANGGUNGJAWAB KETERANGAN Mula BPSH/ BPTV/ BPSBPSK/ BPI/ BPKhas/ BS/ BKK JPN/ PPD Penempatan Guru Baharu Orientasi Guru Baharu Peringkat Bahagian/JPN/PPD Pentadbir Sekolah Guru Baharu Melapor Diri Di Sekolah Lantikan Mentor Rasmi Guru Mentor Guru Baharu Pentadbir Sekolah Fasa Orientasi PPGB Guru Mentor Guru Baharu Fasa Pementoran Pentadbir Sekolah Guru Mentor Guru Baharu Perekayasaan Profesionalisme Keguruan Fasa Pembangunan Profesionalisme Pentadbir Sekolah Guru Mentor Pentaksiran & Penilaian Terhadap Kompetensi Guru Baharu (Folio Guru Baharu dijadikan sebagai dokumentasi rujukan) Tidak Mencapai Tahap Kompetensi Mencapai Tahap Kompetensi Pentadbir Sekolah Ketua Jabatan Membuat Perakuan Cadangan Pengesahan Dalam Perkhidmatan terhadap Guru Baharu Tamat PROGRAM PEMBANGUNAN GURU BAHARU Sektor Peningkatan Keilmuan, Bahagian Pendidikan Guru, 2015 8 Fasa Orientasi 6. Fasa orientasi adalah proses yang membantu Guru Baharu untuk mengadaptasi dan menyesuaikan diri dengan persekitaran, budaya serta komuniti sekolah. Fasa ini dilaksanakan dalam jangka masa satu hingga tiga bulan selepas Guru Baharu melapor diri ke sekolah untuk membolehkan mereka memahami tugas dan tanggungjawab dalam situasi sebenar di sekolah. Dalam tempoh orientasi, Guru Baharu akan didedahkan dan diberi peluang oleh pihak sekolah untuk mengaplikasikan perkara-perkara seperti berikut : a. Pekeliling Perkhidmatan Awam, Pekeliling KPM, Dasar dan Program KPM serta laluan kerjaya dalam profesion keguruan; b. Budaya, organisasi dan persekitaran sekolah; c. Pentadbiran dan pengurusan sekolah; dan d. Pengurusan hal ehwal murid, kurikulum, kokurikulum, sukan dan sahsiah murid. Segala bentuk aktiviti dan program yang dilaksanakan dalam fasa orientasi perlu dibuat pelaporan dan didokumentasikan di dalam folio yang dihasilkan oleh Guru Baharu, manakala Guru Mentor akan membuat catatan bagi setiap aktiviti bimbingan yang dilaksanakan bersama Guru Baharu yang berbentuk Coaching atau Mentoring di dalam buku log Guru Mentor. PROGRAM PEMBANGUNAN GURU BAHARU Sektor Peningkatan Keilmuan, Bahagian Pendidikan Guru, 2015 9 Fasa Pementoran 7. Dalam fasa pementoran seorang guru yang berpengalaman akan dilantik secara rasmi oleh pentadbir sekolah sebagai Guru Mentor untuk memberi bimbingan, sokongan dan bantuan secara profesional dan berstruktur kepada Guru Baharu di sekolah yang sama. Pementoran bermula dari hari pertama Guru Baharu melapor diri ke sekolah dan berterusan dalam tempoh satu tahun sehingga kompetensi Guru Baharu tercapai. Dalam fasa ini, Guru Mentor akan membimbing Guru Baharu secara `Coaching and Mentoring' berkaitan proses pengajaran dan pembelajaran, pengurusan Hal Ehwal Murid, pengurusan sukan dan kokurikulum serta pengurusan sekolah. Pementoran diteruskan sekiranya Guru Baharu tidak mencapai tahap kompetensi yang ditetapkan. 8. Dalam tempoh Fasa Pementoran, Guru Baharu akan mendapat bimbingan yang berstruktur daripada Guru Mentor untuk meningkatkan kemahiran dan kompetensi dalam perkara berikut : a. Proses Pengajaran dan Pembelajaran (PdP). b. Pengurusan bilik darjah. c. Penilaian dan pentaksiran pencapaian murid. d. Pengurusan fail, aktiviti dan program kokurikulum seperti aktiviti kelab dan persatuan serta aktiviti unit badan beruniform. e. Pengurusan fail, aktiviti dan program sukan seperti rumah sukan, permainan dan sukan. f. Pengurusan disiplin murid. g. Pengurusan kebajikan murid. h. Pengurusan kaunseling. i. Pengurusan kewangan dan pentadbiran sekolah. j. Pengurusan tugas-tugas khas. k. Pengurusan program-program sekolah. PROGRAM PEMBANGUNAN GURU BAHARU Sektor Peningkatan Keilmuan, Bahagian Pendidikan Guru, 2015 10 Fasa Pembangunan Profesional 9. Fasa Pembangunan Profesional adalah berkaitan dengan aktviti-aktiviti yang menyumbang kepada pembelajaran untuk meningkatkan kompetensi profesional Guru Baharu terutamanya yang melibatkan kemahiran dan kepakarannya dalam bidang atau opsyen di sekolah. Guru Mentor akan membimbing Guru Baharu dari semasa ke semasa berdasarkan pengalaman dan kepakaran Guru Mentor. Fasa ini dilaksanakan secara berterusan untuk tempoh satu hingga tiga tahun (Rujuk Rajah 1). Rajah 1 : Pelaksanaan Program Pembangunan Guru baharu (PPGB) PROGRAM PEMBANGUNAN GURU BAHARU Sektor Peningkatan Keilmuan, Bahagian Pendidikan Guru, 2015 11 PERANAN DAN TANGGUNGJAWAB PIHAK-PIHAK BERKENAAN 10. BAHAGIAN PENDIDIKAN GURU BERTANGGUNGJAWAB : a. Membangun, mengemaskini dan manambahbaik modul PPGB. b. Menatarkan Modul PPGB secara online dan melalui taklimat. c. Melaksanakan latihan dan kursus Training of Trainers Guru Mentor berkaitan Coaching and Mentoring. d. Menyelaraskan taklimat PPGB oleh Bahagian/JPN/PPD sewaktu orientasi Bahagian/JPN/PPD. e. Melantik pegawai penyelaras PPGB di Bahagian/IPGM/JPN/PPD. f. Memastikan program dilaksanakan oleh pihak sekolah mengikut ketetapan garis panduan. g. Menyediakan dan mengemaskini sistem pelaporan dan pengurusan data PPGB. h. Menyediakan satu sistem data untuk mengenalpasti status kompetensi Guru Baharu. i. Melaksanakan penilaian dan kajian impak pelaksanaan PPGB. PROGRAM PEMBANGUNAN GURU BAHARU Sektor Peningkatan Keilmuan, Bahagian Pendidikan Guru, 2015 12 11. BAHAGIAN-BAHAGIAN BERKENAAN BERTANGGUNGJAWAB : a. Menyampaikan taklimat PPGB kepada Guru Baharu sewaktu orientasi di Bahagian. b. Memastikan program dilaksanakan mengikut Garis Panduan melalui pemantauan secara berkala oleh pegawai Bahagian. c. Menyediakan satu sistem data untuk mengenalpasti status kompetensi Guru Baharu. 12. JPN BERTANGGUNGJAWAB : a. Memastikan Unit Latihan dan Kemajuan Staf di JPN menjalankan peranan sebagai penyelia dan penyelaras pelaksanaan PPGB di sekolah. b. Menatarkan PPGB kepada pegawai/penyelia Latihan dan Kemajuan Staf di PPD bagi memastikan sekolah-sekolah melaksanakan PPGB. c. Menyampaikan taklimat PPGB kepada Guru-Guru Baharu sewaktu program Orientasi di JPN untuk setiap kohot penempatan Guru Baharu mulai tahun 2011. d. Bekerjasama dengan BPG dalam menguruskan latihan pementoran PPGB kepada Guru Mentor serta menyelaras data PPGB. e. Menyediakan khidmat kaunseling untuk Guru Baharu yang memerlukan bantuan psikologi. f. Memastikan pegawai Sektor Psikologi dan Kaunseling JPN dan Pegawai Kaunseling di PPD melaksanakan Ujian Profil Personaliti Tajma (PPT) kepada Guru Baharu sewaktu orientasi di JPN/PPD atau dalam satu perjumpaan lain bersama Guru-Guru Baharu setelah penempatan di sekolah. PROGRAM PEMBANGUNAN GURU BAHARU Sektor Peningkatan Keilmuan, Bahagian Pendidikan Guru, 2015 13 13. PPD/PPW BERTANGGUNGJAWAB : a. Memastikan pegawai/penyelia Latihan dan Kemajuan Staf PPD menjalankan peranan sebagai penyelia dan penyelaras pelaksanaan PPGB di sekolah. b. Menatarkan PPGB kepada pihak sekolah bagi memastikan sekolah-sekolah melaksanakan PPGB. c. Menyampaikan taklimat PPGB kepada Guru-Guru Baharu sewaktu program Orientasi di PPD untuk setiap kohot penempatan Guru Baharu mulai tahun 2011. d. Bekerjasama dengan BPG dan JPN dalam latihan pementoran dan pelaksanaan PPGB serta membantu JPN menyelaras data PPGB. e. Menyediakan khidmat kaunseling untuk Guru Baharu yang memerlukan bantuan psikologi. 14. PENTADBIR SEKOLAH BERTANGGUNGJAWAB : a. Mengeluarkan surat lantikan secara rasmi kepada guru berpengalaman di sekolah sebagai Guru Mentor untuk membimbing seorang Guru Baharu mengikut mata pelajaran yang diajar oleh Guru Baharu. Seorang Guru mentor akan membimbing seorang sahaja Guru Baharu. Pemilihan dan pelantikan Guru Mentor perlu mengambil kira kesesuaian faktor opsyen mengajar yang sama dengan Guru Baharu di sekolah, pengalaman, pengetahuan, kemahiran dan personaliti guru tersebut. b. Memastikan dalam jadual waktu guru yang dilantik sebagai Guru Mentor dimasukkan dua (2) waktu tambahan sebagai waktu untuk aktiviti pementoran. c. Memastikan garis panduan PPGB dalam buku modul PPGB dipatuhi dalam melaksanakan PPGB di sekolah. PROGRAM PEMBANGUNAN GURU BAHARU Sektor Peningkatan Keilmuan, Bahagian Pendidikan Guru, 2015 14 d. Memastikan pelaksanaan program selaras dengan matlamat PPGB. e. Memberi sokongan terhadap pembangunan profesionalisme Guru Baharu di sekolah dengan mengadakan perbincangan serta refleksi dengan Guru Mentor dan Guru Baharu dari semasa ke semasa. f. Melaksanakan pemantauan berkala dan berterusan terhadap Guru Baharu sepanjang pelaksanaan program PPGB terutamanya dalam aspek PdP. g. Memastikan Guru Baharu yang memerlukan khidmat kaunseling dirujuk kepada Guru Kaunseling di sekolah atau Pegawai Kaunseling di PPG/JPN. h. Menjalankan penilaian pelaksanaan PPGB oleh Guru Baharu dengan membuat penilaian terhadap folio yang dihasilkan dan melalui perbincangan bersama Guru Mentor. i. Membuat perakuan terhadap Guru Baharu untuk cadangan pengesahan dalam perkhidmatan dalam tempoh masa yang telah ditetapkan (sekurang-kurangnya setelah satu tahun PPGB dijalankan) dan setelah Guru Baharu memenuhi syarat-syarat lain yang digariskan oleh pihak Suruhanjaya Perkhidmatan Pelajaran (SPP). 15. GURU MENTOR BERTANGGUNGJAWAB : a. Memberi bimbingan, tunjuk ajar dan sokongan kepada perkembangan kompetensi Guru Baharu dalam bidang Pembelajaran dan Pengajaran (PdP), Pengurusan Kokurikulum, Pengurusan Sekolah (termasuk pengurusan Hal Ehwal Murid) dan Pembangunan Profesionalisme. b. Memberi sokongan dan bantuan kepada Guru Baharu dari aspek kebajikan, emosi, jati diri dan motivasi diri. c. Melaksanakan fasa pementoran secara formal dan tidak formal sekurang-kurangnya dua (2) waktu seminggu. d. Membimbing Guru Baharu tentang asas menjalankan kajian tindakan berasaskan sekolah. PROGRAM PEMBANGUNAN GURU BAHARU Sektor Peningkatan Keilmuan, Bahagian Pendidikan Guru, 2015 15 e. Melaksanakan pemantauan secara berkala dan berterusan terhadap PdP dan perkembangan profesionalisme Guru Baharu. f. Melaksanakan pentaksiran dan penilaian sebanyak dua (2) kali dalam setahun iaitu pada bulan keenam dan bulan kedua belas perkhidmatan Guru Baharu menggunakan borang M 1. 16. GURU BAHARU BERTANGGUNGJAWAB : a. Melaksanakan tugas sebagai guru dan mematuhi etika profesion keguruan. b. Melaksanakan aktiviti/program pementoran dan peningkatan profesionalisme bersama Guru Mentor seperti yang digariskan dalam PPGB yang meliputi aspek Pembelajaran dan Pengajaran (PdP), Pengurusan Kokurikulum, Pengurusan Sekolah (termasuk pengurusan Hal Ehwal Murid) dan Pembangunan Profesionalisme. c. Sentiasa peka terhadap persekitaran sekolah sebagai satu kawasan yang selesa, selamat, bersih dan ceria yang dapat mewujudkan suasana PdP yang kondusif dan efektif. d. Memberi kerjasama terhadap pentadbir, Guru Mentor dan rakan sekerja untuk mencapai objektif pelaksanan PPGB. e. Menyediakan laporan aktiviti/program pementoran dalam bentuk folio yang sentiasa dikemaskini. Folio yang dihasilkan (seperti dicadangkan dalam modul PPGB) hendaklah sentiasa dikemaskini dan hendaklah dibincangkan bersama Guru Mentor dari semasa ke semasa serta hendaklah diserahkan kepada pentadbir sekolah pada awal tahun kedua perkhidmatan untuk tujuan penilaian dan perakuan cadangan pengesahan dalam perkhidmatan. f. Meningkatkan pengtahuan untuk pembangunan profesionalisme berterusan secara formal dan informal. PROGRAM PEMBANGUNAN GURU BAHARU Sektor Peningkatan Keilmuan, Bahagian Pendidikan Guru, 2015 16 PENTAKSIRAN DAN PENILAIAN 17. Pentaksiran dan Penilaian PPGB hendaklah dilaksanakan oleh Bahagian, JPN, PPD, Pentadbir sekolah dan Guru Mentor untuk memastikan keberkesanan pelaksanaan PPGB. Sehubungan itu, tindakan berikut hendaklah dilaksanakan : a. Pentaksiran pelaksanaan PPGB oleh Guru Baharu dilaksanakan secara berkala dan berterusan oleh pihak pentadbir dan Guru Mentor sepanjang tempoh PPGB dijalankan sekurang-kurangnya selama satu tahun. b. Kaedah pentaksiran meliputi pelbagai sumber, evidens dan aktiviti pengajaran dan pembelajaran (PdP) seperti memantau proses pengajaran Guru Baharu dalam bilik darjah, meneliti rancangan pengajaran yang disediakan untuk tajuk-tajuk tertentu, meneliti hasil kerja murid, projek atau bahan bantu mengajar yang dihasilkan untuk PdP. c. Pentaksiran mengambilkira folio yang dihasilkan oleh Guru Baharu sebagai evidens seperti laporan, refleksi jurnal serta penilaian, pandangan, maklum balas yang diterima daripada murid, ibu bapa, Guru Mentor atau rakan sekerja. d. Pada awal tahun kedua perkhidmatan Guru Baharu, pentadbir sekolah akan menilai prestasi dan perkembangan kompetensi Guru Baharu dari segi sikap, tingkahlaku dan aktiviti/program pembangunan profesionalisme yang dilaporkan. Jika pentaksiran dan penilaian mendapati bahawa Guru Baharu telah mencapai kompetensi yang ditetapkan dan syarat-syarat lain yang digariskan oleh SPP telah dipenuhi maka pihak pentadbir boleh membuat perakuan cadangan pengesahan dalam perkhidmatan Guru Baharu kepada pihak SPP. Jika Guru Baharu didapati masih tidak mencapai kompetensi yang ditetapkan, pihak pentadbir dengan menggunakan budi bicara boleh mencadangkan Guru Baharu untuk meneruskan PPGB selama enam bulan hingga satu tahun lagi dengan memberi penekanan terhadap aspek Pembangunan Profesionalisme Berterusan (CPD) dan perekayasaan sikap di bawah pemantauan Guru Mentor. PROGRAM PEMBANGUNAN GURU BAHARU Sektor Peningkatan Keilmuan, Bahagian Pendidikan Guru, 2015 17 e. Pihak BPG akan membuat penilaian keberkesanan PPGB sebelum dan selepas satu tahun PPGB dilaksanakan bagi setiap kohot penempatan Guru Baharu. f. Guru Baharu perlu menggunakan instrumen Standard Guru Malaysia (SGM) dan Standard Kualiti Pendidikan Malaysia (SKPM) pada hujung tahun pertama perkhidmatan untuk mengukur dan mengenalpasti tahap kompetensi Guru Baharu dari aspek nilai profesionalisme keguruan dan mengukur aspek pencapaian akademik murid. PELAPORAN 18. Setiap Guru Baharu hendaklah menyediakan pelaporan bagi setiap aktiviti pementoran yang dilaksanakan di bawah bimbingan Guru Mentor. Pelaporan yang disediakan hendaklah mengambilkira perkara-perkara berikut : a. Pelaporan PPGB oleh Guru Baharu dibuat dengan mengumpulkan laporan aktiviti/program fasa orientasi, pementoran dan pembangunan profesionalisme sebagai bukti dalam bentuk folio. b. Folio yang dihasilkan oleh Guru Baharu akan dijadikan sebagai dokumen rujukan oleh pihak pentadbir dalam mebuat pentaksiran dan penilaian bagi tujuan membuat perakuan cadangan pengesahan dalam perkhidmatan kepada pihak SPP pada awal tahun kedua perkhidmatan selain memastikan syarat-syarat lain yang digariskan oleh SPP dipenuhi oleh Guru Baharu. c. Guru Mentor pula perlu mencatatkan setiap aktiviti/program pementoran dalam buku catatan atau buku log pementoran sebagai rujukan kepada pihak pentadbir. PROGRAM PEMBANGUNAN GURU BAHARU Sektor Peningkatan Keilmuan, Bahagian Pendidikan Guru, 2015 18 PEMANTAUAN 19. Bagi memastikan PPGB dilaksanakan secara berkesan dan untuk mengenalpasti isu-isu yang dihadapi oleh pihak sekolah dalam menjalankan PPGB, pemantauan hendaklah dilaksanakan oleh pegawai BPG, pegawai latihan di JPN dan PPD, pihak Pentadbir sekolah dan Guru Mentor dengan mengambil kira perkara-perkara berikut : a. Pemantauan pelaksanaan PPGB akan dilaksanakan secara berkala oleh BPG dengan kerjasama pegawai latihan di JPN dan PPD. b. Pemantauan akan dijalankan sekurang-kurangnya dua (2) kali dalam setahun iaitu selepas tiga bulan penempatan Guru Baharu dan pada bulan kedua belas penempatan Guru Baharu. c. Pemantauan dijalankan untuk melihat pelaksanaan PPGB di sekolah-sekolah yang menerima kemasukan Guru Baharu dan melihat pematuhan pihak pentadbir terhadap pelaksanaan PPGB. Pemantauan juga adalah untuk mengenalpasti isu-isu yang dihadapi oleh Guru Baharu, Guru Mentor dan pihak Pentadbir sekolah dalam pelaksanaan PPGB. d. Sewaktu pemantauan dijalankan, pegawai pemantau akan mengadakan perbincangan bersama pihak Pentadbir, Guru Mentor dan Guru Baharu untuk melihat status pelaksanaan PPGB. Selain itu, pegawai pemantau akan melihat folio yang telah dihasilkan oleh Guru Baharu. e. Pentadbir sekolah juga hendaklah melaksanakan pemantauan secara berkala terhadap pelaksanaan PPGB dan mengadakan perbincangan profesional bersama Guru Baharu dan Guru Mentor dari semasa ke semasa. f. Pentadbir sekolah juga hendaklah membuat penilaian terhadap Guru Baharu pada awal tahun kedua perkhidmatan bagi memastikan sama ada Guru Baharu telah memenuhi kompetensi profesionalisme sebagai seorang guru dan seterusnya layak diperakukan bagi cadangan pengesahan dalam perkhidmatan kepada pihak SPP. PROGRAM PEMBANGUNAN GURU BAHARU Sektor Peningkatan Keilmuan, Bahagian Pendidikan Guru, 2015 19 KHIDMAT NASIHAT 20. Sebarang kemusykilan berkaitan dengan Surat Siaran ini dan Garis Panduan Mengenai Pelaksanaan Program Pembangunan Guru Baharu (PPGB) bolehlah dirujuk kepada Bahagian Pendidikan Guru (BPG), Kementerian Pendidikan Malaysia. Keterangan lanjut mengenai kandungan dokumen ini boleh diperolehi daripada : Sektor Peningkatan Keilmuan Bahagian Pendidikan Guru Sektor Pembangunan Profesionalisme Keguruan Kementerian Pendidikan Malaysia Aras 3, Blok E13, Kompleks E Pusat Pentadbiran Kerajaan Persekutuan 62604 PUTRAJAYA Tel. : 03-88841228/ 1277 Faks : 03-88841274 PENUTUP 21. Garis panduan ini mengandungi tatacara pelaksanaan Program Pembangunan Guru Baharu (PPGB) dan hendaklah dijadikan sebagai dokumen rujukan dalam pelaksanaannya oleh setiap Guru Baharu yang melapor diri di sekolah-sekolah di bawah KPM. Bagi memastikan keberkesanan pelaksanaannya, Bahagian, JPN, PPD, Pentadbir sekolah dan Guru Mentor bertanggungjawab dalam melaksanakan pemantauan dan penilaian secara berkala terhadap pelaksanaan PPGB. Dokumen ini akan dikemaskini dari semasa ke semasa selaras dengan perkembangan dan transformasi dalam pendidikan. PROGRAM PEMBANGUNAN GURU BAHARU Sektor Peningkatan Keilmuan, Bahagian Pendidikan Guru, 2015 20 RUJUKAN Kementerian Pelajaran Malaysia, (2012). Surat Siaran Kementerian Pelajaran Malaysia Bil. 21 Tahun 2012. Panduan Pelaksanaan Program Pembangunan Guru Baharu (PPGB) Di sekolah-sekolah Di Bawah Kementerian Pelajaran Malaysia. Bertarikh 21 Jun 2012. Pejabat Timbalan Ketua Pengarah Pelajaran Malaysia: Putrajaya. Kementerian Pendidikan Malaysia, (2014). Pelan Pembangunan Profesionalisme Berterusan (Guru dan Pemimpin Sekolah). Kementerian Pendidikan Malaysia, Edisi 2014. Bahagian Pendidikan Guru: Putrajaya.) PROGRAM PEMBANGUNAN GURU BAHARU Sektor Peningkatan Keilmuan, Bahagian Pendidikan Guru, 2015 21 PENGENALAN KEPADA PELAKSANAAN FASA PPGB PROGRAM PEMBANGUNAN GURU BAHARU Sektor Peningkatan Keilmuan, Bahagian Pendidikan Guru, 2015 22 PPGB dilaksanakan dalam tiga (3) fasa secara serentak iaitu fasa orientasi, fasa pementoran dan fasa pembangunan profesionalisme. Panduan disediakan untuk rujukan Guru Baharu dan Guru Mentor bagi setiap fasa seperti berikut: Fasa Orientasi 1. Maklumat berkaitan tempoh fasa, objektif, cadangan kaedah pelaksanaan, dokumentasi Guru Baharu, rekod Guru Mentor dan catatan. 2. Cadangan kandungan yang meliputi cadangan mingguan, fokus, kandungan dan keberhasilan. Fasa Pementoran 1. Maklumat berkaitan tempoh fasa, objektif, dimensi kompetensi profesional, cadangan kaedah pelaksanaan, dokumentasi Guru Baharu, rekod Guru Mentor, penilaian dan pentaksiran terhadap Guru Baharu dan cadangan tempoh masa. 2. Cadangan dan fokus kandungan yang meliputi aspek kompetensi profesionalisme untuk dibangunkan iaitu dimensi pengetahuan, dimensi kemahiran dan dimensi nilai profesional. Fasa Pembangunan Profesionalisme 1. Maklumat berkaitan tempoh fasa, objektif, kaedah dan mod pelaksanaan, dokumentasi Guru Baharu dan rekod Guru Mentor. 2. Cadangan pelaksanaan mengandungi cadangan bulan, fokus kandungan, keberhasilan dan catatan. Guru Mentor boleh mengubahsuai dan menggabungkan aspek atau fokus kandungan daripada mana-mana fasa yang difikirkan sesuai untuk memenuhi keperluan semasa Guru Baharu sepanjang tempoh pelaksanaan PPGB. PROGRAM PEMBANGUNAN GURU BAHARU Sektor Peningkatan Keilmuan, Bahagian Pendidikan Guru, 2015 23 PANDUAN PELAKSANAAN FASA ORIENTASI PROGRAM PEMBANGUNAN GURU BAHARU Sektor Peningkatan Keilmuan, Bahagian Pendidikan Guru, 2015 24 Tempoh Fasa : 3 bulan pertama selepas Guru Baharu melaporkan diri di sekolah (dilaksana seiring dengan Fasa Pementoran dan Fasa Pembangunan Profesionalisme). Objektif : Membantu Guru Baharu mengadaptasi persekitaran, komuniti dan budaya sekolah bagi membolehkan mereka berperanan dalam situasi sebenar. Cadangan Kaedah Pelaksanaan : Sesi formal & tidak formal 1. Penerangan 2. Perbincangan 3. Pemerhatian & catatan 4. Pengumpulan maklumat 5. Bimbingan 6. Ceramah & bengkel Dokumentasi Guru Baharu : Portfolio Nota: Dokumen yang sama digunakan sepanjang pelaksanaan PPGB Rekod Guru Mentor : Log `Coaching and Mentoring' Catatan : 1. Guru Mentor membimbing Guru Baharu menyediakan portfolio (Rujuk Format Penyediaan Portfolio, m.s. 28). 2. Guru Mentor memastikan Guru Baharu menyiapkan perkara 1, 2, 4 dan 5 pada akhir 3 bulan pertama (Rujuk Senarai Semak Portfolio, m.s. 29). PROGRAM PEMBANGUNAN GURU BAHARU Sektor Peningkatan Keilmuan, Bahagian Pendidikan Guru, 2015 25 Cadangan Minggu Fokus Kandungan Keberhasilan (Outcomes) 1 Profesionalisme Keguruan Merealisasi Fokus KPM Strong Implementation, Rapid Execution Menimba Ilmu, Menyempurnakan Akhlak (`sapaan', `beri laluan', `kebersihan') Excellence: ultimate goal of an organization Kod Etika Keguruan Standard Guru Malaysia Standard Kualiti Pendidikan Malaysia (SKPM) Menerap dan mengamal nilai-nilai profesionalisme keguruan dalam tugas harian. 2 Budaya, organisasi dan persekitaran sekolah Visi, Misi dan Aspirasi/Hala tuju sekolah Latar belakang dan pencapaian murid Organisasi sekolah Taraf sekolah Persekitaran sekolah Guru dan budaya kerja sekolah Maklumat lain yang berkaitan Memahami dan bersedia untuk menyesuaikan diri dengan persekitaran dan amalan kerja. 3 Pentadbiran dan Pengurusan Sekolah Pentadbiran Sekolah Pengurusan dan Tugas-tugas Jawatankuasa Sekolah Polisi dan peraturan sekolah Kemudahan prasarana Pengurusan prosedur dan kewangan sekolah Pengurusan Headcount Pengurusan dan Tugas-tugas Jawatankuasa Sekolah Pengurusan data dan maklumat murid Pengurusan teknologi maklumat dan komunikasi (TMK) Aspek lain yang berkaitan Organisasi PIBG Mengetahui dan memahami tugas-tugas pentadbiran dan pengurusan sekolah. PROGRAM PEMBANGUNAN GURU BAHARU Sektor Peningkatan Keilmuan, Bahagian Pendidikan Guru, 2015 26 Cadangan Minggu Fokus Kandungan Keberhasilan (Outcomes) Peranan Pejabat Pendidikan Daerah, Jabatan Pendidikan Negeri dan Kementerian Pendidikan Malaysia 4 Pekeliling Perkhidmatan Awam, Pekeliling KPM, Dasar dan Program KPM serta haluan kerjaya dalam profesional keguruan Pekeliling Perkhidmatan Awam Perintah-perintah Am Bab `A' hingga Bab `G' Pekeliling Perbendaharaan Akta Pendidikan 1996 (Akta 550) Falsafah Pendidikan Kebangsaan Pekeliling Ikhtisas dan Surat Siaran KPM Dasar-Dasar KPM; Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia (PPPM) Pelan Pembangunan Profesionalisme Berterusan (PPPB) Penilaian Bersepadu Pegawai Perkhidmatan Pendidikan (PBPPP) Misi dan Visi KPM MBMMBI Mengetahui dan mendalami peranan dan tanggungjawab guru sebagai penjawat awam 5 Pengurusan Hal Ehwal Murid Perkhidmatan bimbingan dan kaunseling Pengurusan kebajikan murid Pendaftaran dan pertukaran murid Memahami dan bersedia untuk melaksana tugas-tugas pengurusan sekolah. 6 7 Pengurusan Kurikulum Dokumen standard/kurikulum Rancangan Pelajaran Harian dan Rancangan Pelajaran Tahunan Pengurusan Buku Rekod Mengajar Pengurusan jadual waktu Pengurusan pentaksiran berasaskan sekolah dan peperiksaan Buku teks Aspek lain yang berkaitan PROGRAM PEMBANGUNAN GURU BAHARU Sektor Peningkatan Keilmuan, Bahagian Pendidikan Guru, 2015 27 Cadangan Minggu Fokus Kandungan Keberhasilan (Outcomes) 8 9 Pengurusan Kokurikulum Pengurusan dan pengendalian aktiviti kokurikulum Aspek lain yang berkaitan 10 Pengurusan Sukan Pematuhan kepada Dasar 1Murid 1Sukan Aspek lain yang berkaitan Memahami dan bersedia untuk melaksana tugas-tugas pengurusan sekolah. 11 12 Pengurusan Sahsiah Murid Disiplin murid Rekod salah laku murid Rujukan Kementerian Pelajaran Malaysia, (2012). Surat Siaran Kementerian Pelajaran Malaysia Bil. 21 Tahun 2012. Panduan Pelaksanaan Program Pembangunan Guru Baharu (PPGB) Di sekolah-sekolah Di Bawah Kementerian Pelajaran Malaysia. Bertarikh 21 Jun 2012. Pejabat Timbalan Ketua Pengarah Pelajaran Malaysia: Putrajaya. Kementerian Pendidikan Malaysia, (2014). Pelan Pembangunan Profesionalisme Berterusan (Guru dan Pemimpin Sekolah). Kementerian Pendidikan Malaysia, Edisi 2014. Bahagian Pendidikan Guru: Putrajaya. PROGRAM PEMBANGUNAN GURU BAHARU Sektor Peningkatan Keilmuan, Bahagian Pendidikan Guru, 2015 28 FORMAT PENYEDIAAN PORTFOLIO 1. PERANAN DAN TANGGUNGJAWAB 1.1 Vitae Kurikulum 1.2 Falsafah Pendidikan Kebangsaan 1.3 Skop Kerja 1.4 Sasaran Kerja Tahunan 2. PROFIL SEKOLAH 2.1 Maklumat Asas Sekolah 2.2 Objektif Sekolah/ Unit 2.3 Logo, Visi, Misi dan Piagam Sekolah 2.4 Carta Organisasi 2.5 Lampiran : i) Pelan Sekolah ii) Takwim Sekolah iii) Peraturan Sekolah iv) Lagu Sekolah v) Koleksi Dokumen Berkaitan 3. PELAN PEMBANGUNAN PROFESIONAL 3.1 Matlamat Pengajaran/ Kepimpinan Masa Hadapan 3.2 Cadangan Aktiviti untuk Penambahbaikan 3.3 Penyertaan dalam Aktiviti PPB 4. SUMBANGAN KEPADA ORGANISASI/ PROFESION 4.1 Senarai Tugas dan Jawatankuasa 4.2 Sumbangan kepada KPM/ JPN/ PPD 4.3 Penulisan/ Penerbitan 5. BAHAN BUKTI DALAM PdP/ KEPIMPINAN 5.1 Sukatan Mata Pelajaran/ Rancangan Mengajar dan Penilaian/ Perancangan Strategik 5.2 Contoh Hasil Kerja 6. ANUGERAH/ PENCAPAIAN 6.1 Anugerah Perkhidmatan 6.2 Anugerah dalam PdP/ Kepimpinan/ Lain-lain 7. PENILAIAN PdP/ KEPIMPINAN 7.1 Bahan bukti Keberkesanan Pengajaran/ Kepimpinan 7.2 Rakaman Video Pengajaran/ Kepimpinan 7.3 Maklum balas Murid/ Ketua Jabatan PROGRAM PEMBANGUNAN GURU BAHARU Sektor Peningkatan Keilmuan, Bahagian Pendidikan Guru, 2015 29 SENARAI SEMAK PORTFOLIO A. Diisi oleh Guru Baharu [Sila tanda () bagi perkara yang telah lengkap] 1. PERANAN DAN TANGGUNGJAWAB 1.1 Vitae Kurikulum 1.2 Falsafah Pendidikan Kebangsaan 1.3 Skop Kerja 1.4 Sasaran Kerja Tahunan 2. PROFIL SEKOLAH 2.1 Maklumat Asas Sekolah 2.2 Objektif Sekolah/ Unit 2.3 Logo, Visi, Misi dan Piagam Sekolah 2.4 Carta Organisasi 2.5 Lampiran : i) Pelan Sekolah ii) Takwim Sekolah iii) Peraturan Sekolah iv) Lagu Sekolah v) Koleksi Dokumen Berkaitan 3. PELAN PEMBANGUNAN PROFESIONAL 3.1 Matlamat Pengajaran/ Kepimpinan Masa Hadapan 3.2 Cadangan Aktiviti untuk Penambahbaikan 3.3 Penyertaan dalam Aktiviti PPB 4. SUMBANGAN KEPADA ORGANISASI/ PROFESION 4.1 Senarai Tugas dan Jawatankuasa 4.2 Sumbangan kepada KPM/JPN/PPD 4.3 Penulisan/ Penerbitan 5. BAHAN BUKTI DALAM PdP/ KEPIMPINAN 5.1 Sukatan Mata Pelajaran/ Rancangan Mengajar dan Penilaian/ Perancangan Strategik 5.2 Contoh Hasil Kerja 6. ANUGERAH/ PENCAPAIAN 6.1 Anugerah Perkhidmatan 6.2 Anugerah dalam PdP/ Kepimpinan/ Lain-lain 7. PENILAIAN PdP/ KEPIMPINAN 7.1 Bahan bukti Keberkesanan Pengajaran/ Kepimpinan 7.2 Rakaman Video Pengajaran/ Kepimpinan 7.3 Maklum balas Murid/ Ketua Jabatan Tandatangan Guru Baharu : ... ................ Tarikh : ... . Bulan ke-3 Bulan ke-12 PROGRAM PEMBANGUNAN GURU BAHARU Sektor Peningkatan Keilmuan, Bahagian Pendidikan Guru, 2015 30 B. Semakan oleh Guru Mentor Bulan ke-3 Bulan ke-12 Perkara 1 hingga 7 telah disediakan. Setiap perincian dalam perkara 3, 6 (jika berkaitan) dan 7 telah dilengkapkan. Setiap perician dalam perkara 1, 2, 4 dan 5 telah dilengkapkan. Ulasan : Ulasan : ______________________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________________ Tandatangan Tandatangan ............................................ ........................................... (Guru Mentor) (Guru Mentor) Tarikh : Tarikh : C. Pengesahan oleh Pengetua/Guru Besar Ulasan : __________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ Tandatangan ................................................. (Pengetua/Guru Besar) Tarikh : PROGRAM PEMBANGUNAN GURU BAHARU Sektor Peningkatan Keilmuan, Bahagian Pendidikan Guru, 2015 31 PANDUAN PELAKSANAAN FASA PEMENTORAN PROGRAM PEMBANGUNAN GURU BAHARU Sektor Peningkatan Keilmuan, Bahagian Pendidikan Guru, 2015 32 Tempoh Fasa : *Satu tahun bermula dari hari pertama Guru Baharu melaporkan diri di sekolah. Tempoh boleh dilanjutkan sekiranya Guru Baharu tidak menunjukkan peningkatan kemahiran dan kompetensi yang ditetapkan (rujuk Dimensi Kompetensi Profesional di bawah). Objektif : Memberi bimbingan, sokongan dan bantuan secara profesional dan berstruktur kepada Guru Baharu sehingga Guru Baharu mencapai tahap Kompetensi Profesionalisme seperti yang dihasratkan (Kementerian Pendidikan Malaysia, 2014): Memupuk sikap positif, dan mengamalkan nilai profesional keguruan; Meningkatkan daya suai, daya tahan, daya saing dan daya cipta; Meningkatkan kemahiran memerhati, keprihatinan dan kepekaan terhadap murid; Menyepadukan teori dengan amali PdP; Menguasai dan memantapkan strategi pengajaran; dan Mengenal pasti dan menyelesaikan masalah PdP dan seterusnya memperkembangkan potensi guru. Dimensi Kompetensi profesional 1. Pengetahuan 2. Kemahiran 3. Nilai Profesional Cadangan Kaedah Pelaksanaan : Sesi formal & tidak formal 1. Penerangan 2. Perbincangan 3. Pemerhatian & catatan 4. Pengumpulan maklumat 5. Bimbingan 6. Ceramah & bengkel Dokumentasi Guru Baharu : Portfolio Nota: Dokumen yang sama digunakan sepanjang pelaksanaan PPGB PROGRAM PEMBANGUNAN GURU BAHARU Sektor Peningkatan Keilmuan, Bahagian Pendidikan Guru, 2015 33 Rekod Guru Mentor : Log `Coaching and Mentoring' (Rujuk Panduan Pementoran, m.s. 60) Penilaian & Pentaksiran Terhadap Pembangunan Guru Baharu: : 1. Berasaskan Portfolio Guru Baharu 2. Penilaian Guru Mentor Cadangan Tempoh Masa : Sepanjang tahun * Nota: 1. Fasa Pementoran merangkumi Fasa Orientasi. 2. Kandungan yang tercatat dalam Fasa Orientasi dikembangkan dengan lebih terperinci melalui mod yang lebih praktikal: a. Guru Baharu diberi peluang untuk mengambil bahagian secara aktif dan hands-on dalam pelbagai aktiviti pembelajaran dan pengajaran dalam dan luar bilik darjah. b. Guru Baharu juga diberi pengalaman dalam pengurusan hal ehwal murid dan program sekolah yang juga meliputi aspek pentadbiran dan sebagainya. c. Guru Baharu juga dipimpin melaksanakan kajian tindakan terhadap proses pembelajaran dan pengajaran bagi tujuan memperbaiki amalan pembelajaran dan pengajaran. PROGRAM PEMBANGUNAN GURU BAHARU Sektor Peningkatan Keilmuan, Bahagian Pendidikan Guru, 2015 34 Cadangan dan Fokus Kandungan Aspek Dimensi Pengetahuan Dimensi Kemahiran Dimensi Nilai Profesional Proses Pengajaran dan Pembelajaran (menjurus kepada mata pelajaran/ bidang pengkhususan) Kandungan mata pelajaran Kurikulum (KSSR/ KBSM/ KSSM) Pentaksiran Berasaskan Sekolah dan Penilaian Ilmu Pendidikan, pedagogi Pelbagai pendekatan PdP dan psikologi (contoh: pengurusan kelas (classroom management) dan pengurusan murid) Menterjemah kurikulum Merancang Rancangan Pelajaran Tahunan & Rancangan Pelajaran Harian Pelaksanaan Pembelajaran & Pengajaran (mengaplikasi teori kepada amalan) Set induksi Sumber pendidikan Kemahiran komunikasi Teknik penyoalan Kemahiran Berfikir Aras Tinggi (KBAT) Tugasan murid Ketuhanan Bersyukur Penyayang Ikhlas Bertimbang rasa Berbudi bahasa Empati Integriti Amanah Berakauntabiliti Adil Efisien Berilmu Kreatif, kritis dan inovatif Ketepatan Interpersonal dan intrapersonal Berdaya tahan Berdaya usaha Kecintaan terhadap profesion Imej keguruan Kualiti keguruan Patriotisme dan tanggungjawab sosial Pengorbanan untuk negara Toleransi sosial PROGRAM PEMBANGUNAN GURU BAHARU Sektor Peningkatan Keilmuan, Bahagian Pendidikan Guru, 2015 35 Cadangan dan Fokus Kandungan Aspek Dimensi Pengetahuan Dimensi Kemahiran Dimensi Nilai Profesional Penilaian dan Pentaksiran Pencapaian Murid PBS UPSR PT3 SPM Penilaian pembelajaran murid Refleksi pengajaran guru Adil Integriti Pengurusan Bilik Darjah Kepentingan bilik darjah yang kondusif untuk pembelajaran Susun atur kelas abad ke-21 Pengurusan kelas Menguruskan bilik darjah kondusif Efisien Pengurusan Disiplin Murid Pekeliling ikhtisas mengenai disiplin pelajar yang sedang berkuatkuasa Mengenalpasti kesalahan disiplin pelajar dan merujuk kepada prosedur pengurusan disiplin Ketuhanan Penyayang Integriti Pengurusan Fail, Aktiviti dan Program Kokurikulum (Aktiviti Kelab, Persatuan dan Badan Beruniform) Sistem Fail Pekeliling/dasar berkaitan Mengurus fail secara sistematik dan boleh diakses dengan mudah Merekodkan dan menguruskan persijilan Integriti Efisien Pengurusan Fail, Aktiviti dan Program Sukan 1Murid 1Sukan Pentaksiran Aktiviti Jasmani, Sukan dan Kokurikulum Mengurus fail secara sistematik dan boleh diakses dengan mudah Merekodkan dan menguruskan persijilan Perpaduan Toleransi Tolak ansur Efisien Pengurusan Kebajikan Murid Sistem Fail Pekeliling/dasar berkaitan Merekodkan dan menguruskan kebajikan Ketuhanan Penyayang Integriti Pengurusan Kaunselling Fungsi Perkhidmatan Kaunseling fasilitasi memotivasi murid Penyayang Efisien PROGRAM PEMBANGUNAN GURU BAHARU Sektor Peningkatan Keilmuan, Bahagian Pendidikan Guru, 2015 36 Cadangan dan Fokus Kandungan Aspek Dimensi Pengetahuan Dimensi Kemahiran Dimensi Nilai Profesional mengurus kebajikan murid mengenalpasti dan membantu memperkembangkan potensi murid Pengurusan Kewangan dan Pentadbiran Sekolah Pekeliling Perbendaharaan yang sedang berkuatkuasa Outcome based budgeting (OBB) Asas Perakaunan Pengurusan Kewangan Integriti Efisien Akauntabiliti Pengurusan Program-program Sekolah (Contoh: Hari Graduasi Sekolah, Hari Anugerah Cemerlang) Pelan tindakan, pengoperasian, etiket dan protokol Menyediakan kertas konsep Integriti Efisien Rujukan Kementerian Pelajaran Malaysia, (2012). Surat Siaran Kementerian Pelajaran Malaysia Bil. 21 Tahun 2012. Panduan Pelaksanaan Program Pembangunan Guru Baharu (PPGB) Di sekolah-sekolah Di Bawah Kementerian Pelajaran Malaysia. Bertarikh 21 Jun 2012. Pejabat Timbalan Ketua Pengarah Pelajaran Malaysia: Putrajaya. Kementerian Pendidikan Malaysia, (2014). Pelan Pembangunan Profesionalisme Berterusan (Guru dan Pemimpin Sekolah). Kementerian Pendidikan Malaysia, Edisi 2014. Bahagian Pendidikan Guru: Putrajaya. PROGRAM PEMBANGUNAN GURU BAHARU Sektor Peningkatan Keilmuan, Bahagian Pendidikan Guru, 2015 37 PANDUAN PELAKSANAAN FASA PEMBANGUNAN PROFESIONALISME PROGRAM PEMBANGUNAN GURU BAHARU Sektor Peningkatan Keilmuan, Bahagian Pendidikan Guru, 2015 38 Tempoh Fasa : Hari pertama Guru Baharu melapor diri di sekolah dan berterusan sepanjang kerjaya sebagai guru. Objektif : Membimbing dan membangunkan kompetensi profesionalisme Guru Baharu dalam meningkatkan pengetahuan, kemahiran dan nilai profesional yang berkaitan bagi memenuhi keperluan pendidikan abad ke-21. Cadangan Kaedah Pelaksanaan : Dilaksanakan secara formal dan tidak formal: 1. Inisiatif kendiri (individu dan berasaskan sekolah) 2. Inisiatif Kementerian Pendidikan Malaysia Cadangan aktiviti PPB: Komuniti Pembelajaran Profesional (Professional Learning Community - PLC) Portal e-Guru Wacana Ilmu Penyelidikan Penulisan dan Pengkaryaan Lawatan Penanda Aras Ulasan Buku Inovasi Coaching and Mentoring Bengkel Peningkatan Akademik Kursus Aktiviti PPB lain Dokumentasi Guru Baharu : Portfolio Nota: dokumen yang sama digunakan sepanjang pelaksanaan PPGB Rekod Guru Mentor : Log `Coaching and Mentoring' Nota: dokumen yang sama digunakan sepanjang pelaksanaan PPGB PROGRAM PEMBANGUNAN GURU BAHARU Sektor Peningkatan Keilmuan, Bahagian Pendidikan Guru, 2015 39 Cadangan Pelaksanaan Cadangan Bulan Fokus Kandungan Keberhasilan (Outcomes) Catatan 1 Rujuk Panduan Orientasi Dasar-dasar KPM Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia (PPPM) Pelan Pembangunan Profesionalisme Berterusan (PPPB) Penilaian Bersepadu Pegawai Perkhidmatan Pendidikan (PBPPP) Misi dan Visi KPM Amalan dan pelaksanaan pembangunan profesionalisme berterusan Strategi pelaksanaan pembangunan profesionalisme berterusan Mengetahui, memahami dan menghayati serta dapat menterjemahkan dasar utama KPM Dilaksanakan semasa Fasa Orientasi Bahan-bahan berkaitan boleh dimasukkan dalam Folio PPB Pendedahan kepada Sistem-sistem pengurusan KPM. Contoh: SPL KPM, HRMIS, SPS dan lain-lain (sila layari www.moe.gov.my untuk rujukan lebih lanjut) 2 Rujuk Panduan Orientasi Etika Keguruan dan Penjawat Awam Peranan dan tanggungjawab guru sebagai penjawat awam Adab `Bina Ilmu, Menyempurna Akhlak' Akauntabiliti sebagai pendidik Boleh dilaksanakan semasa Fasa Orientasi 3 Rujuk Panduan Orientasi Pengurusan Kewangan Sekolah Prosedur kewangan sekolah pembelian, `petty cash' dan sebagainya Integriti dalam menguruskan kewangan Mengamalkan pengurusan kewangan peribadi dan sekolah yang positif Boleh dilaksanakan semasa Fasa Orientasi 4 - 5 Pedagogi Bilik Darjah Menghadapi murid pelbagai keupayaan dan kebolehan dalam kelas yang sama Mempelbagai kaedah dan pendekatan pengajaran Boleh dilaksanakan semasa sesi LADAP, PLC, pementoran PROGRAM PEMBANGUNAN GURU BAHARU Sektor Peningkatan Keilmuan, Bahagian Pendidikan Guru, 2015 40 Cadangan Pelaksanaan Cadangan Bulan Fokus Kandungan Keberhasilan (Outcomes) Catatan KBAT Menerapkan kemahiran berfikir aras tinggi dalam PdP Mahir menggunakan aplikasi KBAT dalam PdP Contoh aspek KBAT program iTHINK Dilakukan dalam PdP guru 6 Penilaian dan pentaksiran dalam mata pelajaran Pentaksiran Berasaskan Sekolah (PBS) i) UPSR ii) PT3 iii) SPM iv) STPM/STAM Rekod perkembangan pembelajaran murid Memahami dan melaksanakan penilaian dan pentaksiran dengan penuh integriti 7 Kajian Tindakan Pendedahan kepada kajian tindakan Mengenal pasti masalah dan fokus kajian, mengumpul data dan menulis laporan kajian tindakan Perkongsian hasil kajian tindakan kepada pihak sekolah Menghasilkan kajian tindakan untuk penambahbaikan proses PdP Rujuk Kajian Tindakan (m.s. 70) 8 dan seterusnya Pendidikan abad ke-21 Pembacaan dan ulasan buku berkaitan perkembangan terkini dalam pendidikan Pembelajaran sepanjang hayat Lawatan penanda aras Guru Baharu dapat mengaplikasikan ciri-ciri pembelajaran di abad ke-21 Book review dikira sebagai latihan yang boleh dimasukkan dalam SPL KPM PROGRAM PEMBANGUNAN GURU BAHARU Sektor Peningkatan Keilmuan, Bahagian Pendidikan Guru, 2015 41 Rujukan Kementerian Pelajaran Malaysia, (2012). Surat Siaran Kementerian Pelajaran Malaysia Bil. 21 Tahun 2012. Panduan Pelaksanaan Program Pembangunan Guru Baharu (PPGB) Di sekolah-sekolah Di Bawah Kementerian Pelajaran Malaysia. Bertarikh 21 Jun 2012. Pejabat Timbalan Ketua Pengarah Pelajaran Malaysia: Putrajaya. Kementerian Pendidikan Malaysia, (2014). Pelan Pembangunan Profesionalisme Berterusan (Guru dan Pemimpin Sekolah). Kementerian Pendidikan Malaysia, Edisi 2014. Bahagian Pendidikan Guru: Putrajaya. PROGRAM PEMBANGUNAN GURU BAHARU Sektor Peningkatan Keilmuan, Bahagian Pendidikan Guru, 2015 42 SURAT, DOKUMEN DAN LAPORAN PPGB PROGRAM PEMBANGUNAN GURU BAHARU Sektor Peningkatan Keilmuan, Bahagian Pendidikan Guru, 2015 43 MAKLUMAT BERKAITAN PENYEDIAAN SURAT, DOKUMEN SERTA PENGISIAN BORANG PROGRAM PEMBANGUNAN GURU BAHARU (PPGB) (Perlu Dibaca Bersama Garis Panduan Pelaksanaan PPGB Di Sekolah-Sekolah Di Bawah Kementerian Pendidikan Malaysia (KPM), Surat Siaran KPM Bilangan 21 Tahun 2012) I. Surat Lantikan Guru Mentor oleh Pentadbir Sekolah Surat Lantikan Guru Mentor adalah surat arahan kepada Guru Mentor yang dipilih khas untuk membimbing Guru Baharu membangunkan kompetensi profesional mereka. Pemilihan Guru Mentor adalah berdasarkan kesesuaian opsyen Guru Mentor dan opsyen Guru Baharu, pengalaman mengajar, pengetahuan, kemahiran dan personaliti Guru Mentor. Tatacara 1. Surat lantikan ini dikeluarkan kepada Guru Mentor sekurang-kurangnya satu (1) minggu selepas Guru Baharu melaporkan diri di sekolah. 2. Maklumat seperti nama dan nombor kad pengenalan Guru Mentor dan nama Guru Baharu serta tempoh pelaksanaan program dinyatakan. 3. Surat lantikan ini ditandatangani oleh Pengetua atau Guru Besar. 4. Satu (1) salinan surat disimpan dalam fail sekolah. PROGRAM PEMBANGUNAN GURU BAHARU Sektor Peningkatan Keilmuan, Bahagian Pendidikan Guru, 2015 44 CONTOH SURAT LANTIKAN GURU MENTOR OLEH PENTADBIR SEKOLAH SEKOLAH MENENGAH KEBANGSAAN 1MALAYSIA JALAN PINANG SEBATANG 90000 MIRI No. Telefon : 085-4312030 SARAWAK No. Fax : 085-4313000 __________________________________________________________________________________________________________________ Ruj. Kami : SMK1M/PP.3977 Tarikh : NAMA NO. KAD PENGENALAN Tuan/Puan, PELANTIKAN SEBAGAI GURU MENTOR BAGI PROGRAM PEMBANGUNAN GURU BAHARU (PPGB) Dengan segala hormatnya perkara di atas adalah dirujuk. 2. Sukacita dimaklumkan bahawa bagi memenuhi keperluan pelaksanaan Program Pembangunan Guru Baharu, maka dengan ini tuan/puan adalah dilantik sebagai Guru Mentor kepada Encik/Puan/Cik ____________________________________________ bermula pada __________________ sehingga __________________. 3. Pihak sekolah percaya komitmen tuan/puan dalam pelaksanaan program ini berdasarkan pematuhan kepada Surat Siaran Kementerian Pendidikan Malaysia Bilangan 21 Tahun 2012 dapat membangunkan kompetensi profesional Guru Baharu seperti yang dihasratkan oleh Kementerian Pendidikan Malaysia. Sekian, terima kasih. 'BERKHIDMAT UNTUK NEGARA' Saya yang menurut perintah, ............................................ (Pengetua / Guru besar) LOGO SEKOLAH PROGRAM PEMBANGUNAN GURU BAHARU Sektor Peningkatan Keilmuan, Bahagian Pendidikan Guru, 2015 45 II. Akuan Terima Guru Mentor dan Guru Baharu Akuan Terima Guru Baharu dan Guru Mentor adalah satu dokumen persetujuan antara Guru Mentor dan Guru Baharu sebagai ikatan bai'ah. Guru Mentor merekodkan persetujuan dan komitmen untuk memberi bimbingan dan Guru Baharu merekodkan persetujuan serta komitmen untuk menerima bimbingan dan bekerjasama membangunkan kompetensi profesional mereka berdasarkan panduan yang dikeluarkan dalam Surat Siaran Kementerian Pendidikan Malaysia Bilangan 21 Tahun 2012. Tatacara 1. Nama dan nombor kad pengenalan Guru Mentor dan Guru Baharu dicatat. 2. Akuan Terima ditandatangani bersama oleh Guru Mentor dan Guru Baharu. 3. Satu (1) salinan Akuan Terima disimpan oleh Guru Baharu dalam Portfolio dan satu (1) salinan disimpan oleh Guru Mentor. PROGRAM PEMBANGUNAN GURU BAHARU Sektor Peningkatan Keilmuan, Bahagian Pendidikan Guru, 2015 46 PROGRAM PEMBANGUNAN GURU BAHARU AKUAN TERIMA GURU MENTOR DAN GURU BAHARU Guru Mentor : _______________________________________________________________ Guru Baharu : _______________________________________________________________ Nama Sekolah : _______________________________________________________________ Saya, ______________________________________ (K/P) _____________________ yang dilantik sebagai Guru Mentor bersetuju untuk menerima tanggungjawab dan memberi bimbingan profesional sepanjang tempoh Program Pembangunan Guru Baharu dilaksanakan berdasarkan Surat Siaran Kementerian Pendidikan Malaysia Bilangan 21 Tahun 2012. Saya, ______________________________________ (K/P) _____________________, Guru Baharu bersedia menerima bimbingan dan akan bekerjasama sepenuhnya dalam program ini untuk pembangunan kompetensi profesional saya sebagai seorang guru berdasarkan Surat Siaran Kementerian Pendidikan Malaysia Bilangan 21 Tahun 2012. Guru Baharu: Guru Mentor: .. ( ) ( ) Tarikh: Tarikh: PROGRAM PEMBANGUNAN GURU BAHARU Sektor Peningkatan Keilmuan, Bahagian Pendidikan Guru, 2015 47 III. Log Pementoran Log Pementoran adalah rekod sesi pementoran antara Guru Mentor dan Guru Baharu. Log ini juga merupakan bahan rujukan Pentadbir Sekolah untuk memantau status, mengenal pasti isu serta mencadangkan penambahbaikan pelaksanaan PPGB. Tatacara 1. Log Pementoran diisi sebulan sekali (Perbincangan secara formal dan tidak formal antara Guru Mentor dan Guru Baharu perlu diadakan sekurang-kurangnya dua (2) waktu seminggu). 2. Log ini diisi bersama oleh Guru Baharu dan Guru Mentor. 3. Perkara yang perlu diisi: a. Aktiviti utama (Contohnya, berkaitan Dasar KPM, PdP, Pengurusan Kokurikulum, Pengurusan HEM, dan sebagainya) b. Isu atau perbincangan c. Ulasan 4. Log ini ditandatangani bersama oleh Guru Mentor dan Guru Baharu. 5. Satu (1) salinan log disimpan oleh Guru Baharu dalam Portfolio dan satu (1) salinan disimpan oleh Guru Mentor. PROGRAM PEMBANGUNAN GURU BAHARU Sektor Peningkatan Keilmuan, Bahagian Pendidikan Guru, 2015 48 PROGRAM PEMBANGUNAN GURU BAHARU LOG PEMENTORAN Bulan/Tahun :_________/______ Bil. Pertemuan :________ AKTIVITI ISU/PERBINCANGAN ULASAN *Sila sertakan lampiran jika ruang tidak mencukupi. Disediakan oleh, . . (Nama Guru Baharu) (Nama Guru Mentor) Tarikh: Tarikh: PROGRAM PEMBANGUNAN GURU BAHARU Sektor Peningkatan Keilmuan, Bahagian Pendidikan Guru, 2015 49 IV. Penilaian oleh Guru Mentor Penilaian Pelaksanaan PPGB dilaksanakan oleh Guru Mentor untuk melihat tahap pembangunan kompetensi profesionalisme Guru Baharu. Tatacara 1. Penilaian dilaksanakan dua (2) kali setahun oleh Guru Mentor pada bulan keenam (6) dan bulan ke-12. (Dilaksanakan oleh Guru Mentor melalui perbincangan dengan guru lain dan Guru Baharu, pentaksiran berdasarkan evidens dan pemerhatian). 2. Penilaian dilaksana untuk setiap Guru Baharu menggunakan borang yang sama. 3. Dimensi kompetensi yang dinilai dan wajaran adalah seperti berikut: a. Pengetahuan - wajaran 30% b. Kemahiran - wajaran 30% c. Nilai Profesional - wajaran 40% 4. Skor bagi setiap aspek kompetensi, jumlah skor, peratusan skor serta keseluruhan skor dan peratusan diberi. Deskriptor pemberian skor bagi setiap Aspek Kompetensi adalah seperti berikut: SKOR TARAF DESKRIPTOR 9 10 Cemerlang Mengetahui, memahami dan menghayati serta dapat menterjemahkan semua aspek pengetahuan dalam melaksanakan tugas. Menguasai, mengamalkan dan menggabungjalinkan aspek kemahiran dalam melaksanakan tugas. Mengetahui, memahami dan menghayati semua nilai profesional pada tahap yang baik. 7 8 Baik Mengetahui, memahami dan menghayati semua aspek pengetahuan dalam melaksanakan tugas. Berkaitan Dasar KPM, PdP, Pengurusan Kokurikulum, Pengurusan HEM dan sebagainya. PROGRAM PEMBANGUNAN GURU BAHARU Sektor Peningkatan Keilmuan, Bahagian Pendidikan Guru, 2015 50 SKOR TARAF DESKRIPTOR Menguasai, mengamalkan dan menggabungjalinkan aspek kemahiran dalam melaksanakan tugas tetapi memerlukan bimbingan. Mengetahui, memahami dan menghayati semua nilai profesional pada tahap sederhana. 5 6 Sederhana Mengetahui dan memahami semua aspek pengetahuan tetapi tidak menghayati aspek pengetahuan dalam melaksanakan tugas. Menguasai, mengamalkan dan menggabungjalinkan aspek kemahiran dalam melaksanakan tugas tetapi masih memerlukan bimbingan. Mengetahui dan memahami semua nilai profesional pada tahap sederhana. 3 4 Kurang Memuaskan Mengetahui semua aspek pengetahuan dalam melaksanakan tugas tetapi tidak memahami dan tidak menghayati aspek pengetahuan tersebut dalam melaksanakan tugas. Menguasai, mengamalkan dan menggabungjalinkan aspek kemahiran dalam melaksanakan tugas tetapi sentiasa memerlukan bimbingan. Kurang mengetahui, kurang memahami dan kurang mempamerkan nilai profesional. 1 2 Lemah Tidak mengetahui, tidak memahami dan tidak menghayati semua aspek pengetahuan dalam melaksanakan tugas. Tidak menguasai, tidak mengamalkan dan tidak menggabungjalinkan aspek kemahiran dalam melaksanakan tugas. Tidak mengetahui, tidak memahami dan tidak mempamerkan nilai profesional. 5. Penilaian ditandatangani oleh Guru Mentor dan disahkan oleh Pengetua/ Guru Besar. 6. Sekiranya tempoh pelaksanaan PPGB dilanjutkan ke tahun kedua, penilaian semula terhadap Guru Baharu tersebut akan dilaksanakan selepas tempoh masa pelanjutan PPGB berakhir. PROGRAM PEMBANGUNAN GURU BAHARU Sektor Peningkatan Keilmuan, Bahagian Pendidikan Guru, 2015 51 PROGRAM PEMBANGUNAN GURU BAHARU PENILAIAN OLEH GURU MENTOR Nama Guru Baharu : Bil. Dimensi Kompetensi Aspek Skor Skor Bulan Ke-6 Skor Bulan Ke-12 1. Pengetahuan (30%) Kandungan mata pelajaran 10 Ilmu pendidikan, pedagogi dan psikologi 10 Kurikulum dan kokurikulum 10 Pentaksiran dan penilaian 10 Teknologi Maklumat dan Komunikasi (TMK) untuk pendidikan 10 Dasar-dasar dan hala tuju kerajaan 10 Pekeliling dan peraturan pendidikan 10 JUMLAH SKOR PERATUS SKOR (%) = Skor diperolehi x 30 % Jumlah Skor (70) 2. Kemahiran (30%) Menterjemahkan dasar/ pekeliling atau peraturan dalam amalan PdP 10 Merancang dan menyampai pengajaran dan pembelajaran mengikut mata pelajaran 10 Mentaksir dan menilai 10 Mengurus kelas dan murid 10 Menggunakan TMK untuk pengajaran dan pembelajaran 10 Kepimpinan pengajaran dan pembelajaran 10 Melaksanakan kajian tindakan 10 Hubungan sesama manusia 10 JUMLAH SKOR PERATUS SKOR (%) = Skor diperolehi x 30 % Jumlah Skor (80) PROGRAM PEMBANGUNAN GURU BAHARU Sektor Peningkatan Keilmuan, Bahagian Pendidikan Guru, 2015 52 Bil. Dimensi Kompetensi Aspek Skor Skor Bulan Ke-6 Skor Bulan Ke-12 3. Nilai Profesional (40 %) Keutuhan 10 Penyayang 10 Integriti 10 Efisien 10 Kecintaan terhadap profesion 10 Patriotisme dan tanggungjawab sosial 10 JUMLAH SKOR PERATUS SKOR (%) = Skor diperolehi x 40 % Jumlah Skor (60) JUMLAH KESELURUHAN PERATUS SKOR (%) SKALA JUMLAH KESELURUHAN PERATUS SKOR DIPEROLEHI PADA BULAN KE-12 : 90% - 100% - Tahap Kompetensi yang Cemerlang 80% - 89.99% - Tahap Kompetensi yang Baik 60% - 79.99% - Tahap Kompetensi yang Sederhana 50% - 59.99% - Tahap Kompetensi yang Kurang Memuaskan 49.99% ke bawah - Tahap Kompetensi yang Lemah Disediakan oleh, . (Nama Guru Mentor) Tarikh : Disahkan oleh, . (Pengetua/Guru Besar) Nama dan Cap Rasmi Sekolah Tarikh : PROGRAM PEMBANGUNAN GURU BAHARU Sektor Peningkatan Keilmuan, Bahagian Pendidikan Guru, 2015 53 V. Laporan Status Pelaksanaan Program Pembangunan Guru Baharu (PPGB) Laporan Status Pelaksanaan Program Pembangunan Guru Baharu (PPGB) ini adalah rekod lawatan atau pemantauan yang dilaksanakan secara berkala oleh pegawai Bahagian KPM, JPN dan PPD. Laporan ini digunakan sebagai rujukan untuk tindakan susulan pihak sekolah (jika berkenaan) dan juga bagi penyediaan laporan PPGB oleh pihak BPG. Tatacara 1. Laporan ini disediakan setiap kali lawatan/pemantauan. (Lawatan/ pemantauan dijalankan sekurang-kurangnya dua (2) kali iaitu selepas tiga (3) bulan pertama dan pada bulan ke-12 pelaksanaan PPGB). 2. Nama, alamat sekolah dan bilangan Guru Baharu dicatatkan. 3. Perkara yang dilaporkan adalah seperti berikut: a. Amalan Terbaik b. Isu Pelaksanaan c. Cadangan Penambahbaikan 4. Nama, tandatangan dan cap rasmi pegawai lawatan/ pemantau serta Pengetua/ Guru Besar direkod secara bersama dalam laporan tersebut. 5. Satu (1) salinan laporan disimpan oleh pegawai lawatan/ pemantau dan satu (1) salinan disimpan oleh pihak sekolah. - Merujuk kepada objektif program. - Maklumat diperoleh melalui semakan Portfolio dan perbincangan dengan Guru Mentor, Guru Baharu, guru lain dan Pengetua/ Guru Besar. PROGRAM PEMBANGUNAN GURU BAHARU Sektor Peningkatan Keilmuan, Bahagian Pendidikan Guru, 2015 54 LAPORAN STATUS PELAKSANAAN PROGRAM PEMBANGUNAN GURU BAHARU (Diisi oleh Pegawai BPG/JPN/PPD) Nama dan Alamat Sekolah : Bil. Guru Baharu : Nama Pegawai : 1. 2. 3. ULASAN Amalan terbaik : Isu pelaksanaan : PROGRAM PEMBANGUNAN GURU BAHARU Sektor Peningkatan Keilmuan, Bahagian Pendidikan Guru, 2015 55 Cadangan penambahbaikan : *Sila sertakan lampiran jika ruang tidak mencukupi Tandatangan Pegawai Tandatangan Pengetua/Guru Besar (Nama dan Cap Rasmi Pegawai) (Nama dan Cap Rasmi Sekolah) Tarikh : Tarikh : PROGRAM PEMBANGUNAN GURU BAHARU Sektor Peningkatan Keilmuan, Bahagian Pendidikan Guru, 2015 56 VI. Sijil Penyertaan dan Sijil Penghargaan Program Pembangunan Guru Baharu (PPGB) Sijil Penyertaan PPGB adalah sijil yang mengesahkan bahawa Guru Baharu telah menyempurnakan PPGB bermula dari hari pertama melaporkan diri di sekolah sehingga bulan kedua belas (ke-12) dengan jayanya. Sijil Penghargaan PPGB adalah sijil yang diberikan kepada Guru Mentor untuk memperaku dan menghargai sumbangan dan kerjasama Guru Mentor terhadap pelaksanaan PPGB. Tatacara 1. Sijil Penyertaan dan Sijil Penghargaan masing-masing dikeluarkan kepada Guru Baharu dan Guru Mentor selepas tamat PPGB. 2. Maklumat seperti nama dan nombor kad pengenalan Guru Baharu dan Guru Mentor serta tempoh pelaksanaan program dinyatakan. 3. Sijil ini ditandatangani oleh Pengetua atau Guru Besar. 4. Satu (1) salinan surat disimpan dalam fail sekolah. PROGRAM PEMBANGUNAN GURU BAHARU Sektor Peningkatan Keilmuan, Bahagian Pendidikan Guru, 2015 57 CONTOH SIJIL PENYERTAAN PROGRAM PEMBANGUNAN GURU BAHARU (NAMA DAN LOGO SEKOLAH) SIJIL PENYERTAAN Dengan sukacitanya mengesahkan bahawa (NAMA GURU BAHARU) (NO. KAD PENGENALAN) telah mengikuti dengan jayanya PROGRAM PEMBANGUNAN GURU BAHARU (PPGB) bermula pada (Tarikh Mula) sehingga (Tarikh Tamat) Tandatangan Nama Pengetua/Guru Besar Cap Rasmi Sekolah PROGRAM PEMBANGUNAN GURU BAHARU Sektor Peningkatan Keilmuan, Bahagian Pendidikan Guru, 2015 58 CONTOH SIJIL PENGHARGAAN PROGRAM PEMBANGUNAN GURU BAHARU (NAMA DAN LOGO SEKOLAH) SIJIL PENGHARGAAN Dengan sukacitanya mengucapkan setinggi-tinggi penghargaan dan terima kasih kepada (NAMA GURU MENTOR) GURU MENTOR (NO. KAD PENGENALAN) atas sumbangan dan komitmen dalam menjayakan PROGRAM PEMBANGUNAN GURU BAHARU (PPGB) bermula pada (Tarikh Mula) sehingga (Tarikh Tamat) Tandatangan Nama Pengetua/Guru Besar Cap Rasmi Sekolah PROGRAM PEMBANGUNAN GURU BAHARU Sektor Peningkatan Keilmuan, Bahagian Pendidikan Guru, 2015 59 RUJUKAN PROGRAM PEMBANGUNAN GURU BAHARU Sektor Peningkatan Keilmuan, Bahagian Pendidikan Guru, 2015 60 PANDUAN PEMENTORAN Pengenalan Pementoran melibatkan komunikasi dua hala dalam tempoh masa yang tertentu antara seseorang individu yang berpengalaman, berpengetahuan serta mempunyai kebijaksanaan yang tinggi dengan seseorang yang dianggap kurang berpengalaman, berpengetahuan serta kurang berkemahiran. Pementoran menyediakan peluang kepada Guru Baharu menimba pengalaman atau pengetahuan melalui hubungan mesra serta berkomunikasi secara profesional ke arah perkembangan dan pembangunan diri mereka. Setiap Guru Baharu mesti melibatkan diri secara aktif dalam program Pementoran bagi meningkatkan dan memantapkan penguasaan pengetahuan, kemahiran PdP dan nilai keguruan serta pengurusan sekolah. Rasional Keperluan Mentor Hasil kajian yang dilakukan oleh Virginia Polytechnic Institute dan State University bertajuk Teacher Mentoring: An Analysis of Roles, Activities and Conditions (dalam Salhah Abdullah et al. 2007:22), dapat dirumuskan bahawa terdapat tujuh kategori aktiviti pementoran dalam membantu Mentee, iaitu: a. menggalakkan membuat refleksi; b. mengarah dan menyokong pelan tindakan; c. memberikan bantuan secara langsung dalam menghasilkan bahan-bahan PdP; d. menyediakan maklumat yang mungkin berguna dalam menghasilkan pengubahsuaian; e. memberi idea yang membolehkan Mentee menyelesaikan masalah; f. memberi dorongan dan sokongan emosi; dan g. meredakan ketegangan semasa berhadapan dengan masalah. PROGRAM PEMBANGUNAN GURU BAHARU Sektor Peningkatan Keilmuan, Bahagian Pendidikan Guru, 2015 61 Definisi Mentor, Mentee, Pementoran Mentor merupakan seorang guru yang dilantik untuk membimbing perkembangan kerjaya seorang Guru Baharu. Beliau adalah seorang yang lebih kanan atau berpengalaman (lebih lima tahun berkhidmat) dan boleh dijadikan sebagai role model dalam kalangan rakan sekerja. Mentee bermaksud Guru Baharu yang dibantu oleh Mentor dalam proses Pementoran. Beliau merupakan seorang yang memerlukan bantuan dalam pembangunan diri, perkembangan dan pemantapan kerjaya serta penyesuaian dalam profesion keguruan. Pementoran merupakan satu proses memberi bimbingan, sokongan dan bantuan secara profesional oleh Mentor bagi pembangunan diri Mentee terhadap tugas profesionalnya. Proses Pementoran melibatkan aktiviti perhubungan, pengkongsian pengalaman, pemindahan ilmu dan kemahiran serta pembinaan sahsiah keguruan dalam jangka masa yang ditetapkan. Pemilihan Mentor Mentor hendaklah terdiri daripada seorang guru yang berpengetahuan, berpengalaman dan berkemahiran (lebih dari lima tahun). Asas pemilihan Mentor adalah seperti berikut: a. guru yang berpengalaman dalam mata pelajaran yang diajar oleh Mentee; b. boleh membangunkan potensi individu; c. dihormati oleh rakan-rakan sekerja kerana memiliki kemahiran dan pengetahuan yang tinggi dalam bidang pengkhususannya; d. berinisiatif dan mengikuti perkembangan pendidikan dengan penuh tanggungjawab; e. mempunyai pemikiran reflektif; f. memiliki kemahiran membimbing dan melatih; PROGRAM PEMBANGUNAN GURU BAHARU Sektor Peningkatan Keilmuan, Bahagian Pendidikan Guru, 2015 62 g. boleh mengurus masa dengan baik; h. memperlihatkan rasa kecintaan terhadap PdP; i. komitmen yang tinggi terhadap peningkatkan kualiti masa depan pendidikan negara; dan j. menerima tanggungjawab dengan hati yang terbuka. Kaedah Pelaksanaan Pementoran a. Pentadbir sekolah memberikan taklimat kepada Mentor dan Mentee tentang PPGB. b. Mentor berbincang tentang pelaksanaan program pementoran. c. Mentor membimbing Mentee bidang, tugas dan tanggungjawab sebagai guru. d. Mentor membimbing Mentee bagi mendapatkan maklumat dan panduan yang berkaitan dengan aktiviti atau program sekolah. e. Mentor membimbing dan memberi nasihat kepada Mentee tentang semua aspek berkaitan pendidikan. Objektif Pementoran Pada akhir proses pementoran Guru Baharu dapat: a. memupuk sikap positif, meningkatkan daya ketahanan diri serta mengamalkan nilai profesional keguruan; b. meningkatkan daya suai, daya tahan, daya saing dan daya cipta; c. meningkatkan kemahiran memerhati, keprihatinan dan kepekaan terhadap murid; d. menyesuaikan diri dengan budaya sekolah; e. menyepadukan teori dengan amali PdP; f. menguasai dan memantapkan strategi pengajaran; g. mengenal pasti dan menyelesaikan masalah PdP dan seterusnya memperkembangkan potensi diri guru; dan h. membuat refleksi dan penilaian kendiri dalam semua aspek tugas guru. PROGRAM PEMBANGUNAN GURU BAHARU Sektor Peningkatan Keilmuan, Bahagian Pendidikan Guru, 2015 63 Jenis dan Ciri Pementoran Jenis Pementoran Situasi Tidak Formal Formal Ciri Pementoran Ringkas Segera Spontan Rawak Kasual Kreatif & Inovatif Respon kepada keperluan semasa Mentor berinisiatif secara intervensi Mentee bertanggungjawab mengenal pasti dan menggunakan pembelajaran Sukarela Sangat peribadi Sangat peka kepada keperluan Mentee Tidak berstruktur Fleksibel Mentor mendorong Mentee dengan perkongsian, bantuan dan keprihatinan Peranan sama rata (pemberi-penerima) Laluan membina persahabatan dan rasa hormat Jangka masa panjang contoh produktif Sumber untuk membina perhubungan persahabatan Bersifat sistematik dan berstruktur, tersusun dan berterusan Dilaksanakan berdasarkan keperluan organisasi Fokus kepada visi organisasi atau matlamat setiap bahagian/unit Jenis Pementoran Situasi Tidak Formal Formal Ciri Pementoran Membantu Mentee dalam proses membuat keputusan Kebergantungan kepada kecekapan, ilmu, kemahiran dan kebolehan Mentor Mempunyai kaedah dalam pemadanan Mentor dengan Mentee Penetapan jangka masa dalam penetapan matlamat Program di bawah peruntukan organisasi Jadual 3: Jenis Pementoran dan Ciri Pementoran PROGRAM PEMBANGUNAN GURU BAHARU Sektor Peningkatan Keilmuan, Bahagian Pendidikan Guru, 2015 64 Proses Pementoran Terdapat tiga perkara utama yang perlu diberi perhatian dalam proses pementoran iaitu: a. Memerhati (Observe) Semasa proses Pementoran dijalankan, Mentor perlu memerhati tingkah laku Mentee bagi memastikan terdapat perubahan dan penambahbaikan yang berlaku. Mentee juga perlu melakukan pemerhatian kepada Mentor dan perlu mengemukakan soalan bagi mendapatkan seberapa banyak sumber maklumat sepanjang proses Pementoran. b. Melibatkan Diri (Participate) Mentee perlu melaksanakan tugasan yang dirancang untuk memperoleh pemahaman yang lebih mendalam. Dalam masa yang sama, Mentee dapat mempelajari sesuatu secara praktikal. Bagi tujuan ini, perbincangan perlu kerap dilakukan secara bersama. c. Melaksanakan (Conduct) Mentee boleh diberi kepercayaan untuk melaksanakan program-program yang dirancang sendirian bagi menilai tahap kompetensi yang telah dipelajari. Dalam proses pementoran, apabila Mentee boleh berdikari bermakna satu perubahan positif telah berlaku kepada Mentee. PROGRAM PEMBANGUNAN GURU BAHARU Sektor Peningkatan Keilmuan, Bahagian Pendidikan Guru, 2015 65 CARTA ALIRAN KERJA Menerima Guru Baharu (Fasa 1) MULA Orientasi Budaya Kerja Pemerhatian / Penglibatan Dapatan Penilaian (selepas 6 bulan) Penamatan / Penilaian Akhir Tindakan / Susulan TAMAT PROGRAM PEMBANGUNAN GURU BAHARU Sektor Peningkatan Keilmuan, Bahagian Pendidikan Guru, 2015 66 Kemahiran Pementoran Kemahiran yang perlu diberi perhatian adalah seperti berikut: a. Kemahiran Mendengar Semasa bersama Mentee, Mentor perlu memberikan fokus dan mengenepikan segala pemikiran yang tidak berkaitan dengan proses Pementoran. Kesediaan mendengar dengan baik bukan bermakna Mentor hanya menerima secara pasif perkara yang disampaikan oleh Mentee tetapi Mentor juga perlulah memberi maklum balas secara lisan atau bukan lisan. b. Kemahiran Bertanya Kemahiran bertanya penting digunakan dalam proses Pementoran kerana dapat memberi peluang kepada Mentee menyatakan rasa hati, keinginan, harapan, idea serta pendapat kepada Mentor. c. Kemahiran Memerhati Dalam usaha memahami dan membantu Mentee, Mentor perlu menumpukan sepenuh perhatian kepada Mentee terutamanya semasa pertemuan diadakan. Melalui pemerhatian, Mentor perlu bijak mentafsir tingkah laku Mentee dengan tepat. Mereka perlu sedar dan peka pada bahasa bukan lisan, reaksi muka dan suara Mentee. d. Memberi Maklum Balas Mentee sememangnya memerlukan maklum balas daripada pihak lain sebagai maklumat dan panduan kepada pembangunan diri mereka. Mentor perlu memberi maklum balas kepada Mentee yang meyakinkan. Maklum balas bukan sahaja dapat digambarkan melalui kata-kata tetapi juga melalui perlakuan dan tindakan. Maklum balas positif yang diberikan oleh Mentor mempunyai pengaruh yang kuat terhadap motivasi Mentee untuk meneruskan proses pementoran. PROGRAM PEMBANGUNAN GURU BAHARU Sektor Peningkatan Keilmuan, Bahagian Pendidikan Guru, 2015 67 Ciri-ciri maklum balas: tepat, berfokus dan mudah difahami; bersifat segera dan mesra; berterus-terang; khusus kepada seseorang. tidak bersifat menghukum; dan tidak membuat penilaian secara stereotaip. e. Kemahiran Menentukan Fokus/Matlamat Pementoran Dalam proses pementoran, kemungkinan Mentee akan mengadu permasalahan yang dihadapi. Mentor perlu meluaskan perspektif Mentee untuk melihat masalah bukan sebagai sesuatu yang negatif sebaliknya sebagai satu peluang untuk membuat perubahan atau penambahbaikan. Dalam proses melihat permasalahan Mentee, Mentor juga perlu mahir menentukan fokus agar selari dengan matlamat pementoran. f. Kemahiran Berfikir Kemahiran berfikir secara kreatif dan kritis merupakan prasyarat kemahiran membuat keputusan. Apabila Mentor mampu berfikir secara kritis dan kreatif, Mentor boleh memberi cadangan-cadangan yang membina kepada permasalahan yang dikemukakan oleh Mentee. Secara tidak langsung Mentor akan dapat mempermudah, mendorong dan membimbing Mentee mencari alternatif terbaik bagi menyelesaikan masalah mereka. g. Membuat Penilaian Mentor perlu bijak membuat penilaian atas maklumat sama ada daripada Mentee atau individu lain. Kemahiran menilai membantu Mentor memberi respon dan membuat penilaian yang berkesan. PROGRAM PEMBANGUNAN GURU BAHARU Sektor Peningkatan Keilmuan, Bahagian Pendidikan Guru, 2015 68 RUJUKAN Debra Eckerman Pitton 2006, Mentoring Novice Teachers Fostering A Dialogue Process, Corwin Press A Sage Publications Company California. Duke, L., Karson, A., Wheeler, J. 2006. Do Teachers Mentoring and Induction Program Have Greater Benefits For Teachers Who Lack Preservice Training? Journal of Public & International Affairs-Princeton. 17, pg.61-82 Jabatan Perkhidmatan Awam Malaysia. 2008. Pementoran dalam Perkhidmatan Awam Panduan untuk Guru Baharu dan Mentee. PROGRAM PEMBANGUNAN GURU BAHARU Sektor Peningkatan Keilmuan, Bahagian Pendidikan Guru, 2015 69 SURAT SIARAN KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA BILANGAN 21 TAHUN 2012 PANDUAN PELAKSANAAN PROGRAM PEMBANGUNAN GURU BAHARU (PPGB) DI SEKOLAH-SEKOLAH DI BAWAH KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA PROGRAM PEMBANGUNAN GURU BAHARU Sektor Peningkatan Keilmuan, Bahagian Pendidikan Guru, 2015 70 KAJIAN TINDAKAN