08 tajuk 1 fungsi bahasa

7/30/2019 08 Tajuk 1 Fungsi Bahasa

1/6

(WAJ3115 Bahasa Melayu Komunikatif 1)

TAJUK 1 FUNGSI BAHASA MELAYU

SINOPSIS

Tajuk 1 menjelaskan fungsi Bahasa Melayu kepada pelajar, iaitu

sebagai bahasa kebangsaan, bahasa rasmi, bahasa perpaduan,

bahasa pengantar, bahasa ilmu dan bahasa perdagangan.

HASIL PEMBELAJARAN

Pada akhir tajuk ini, anda seharusnya dapat:

1. menjelaskan kedudukan Bahasa Melayu mengikut perlembagaan;2. menyenaraikan fungsi-fungsi Bahasa Melayu;

3. menyatakan definisi bagi setiap fungsi berkenaan.

KERANGKA TAJUK-TAJUK

KANDUNGAN ISI

Pengenalan

Bahasa Melayu telah memainkan peranan yang penting semenjak

zaman berzaman, iaitu sebelum kedatangan pengaruh Barat ke rantau

Melayu. Setelah merdeka, bahasa Melayu telah diangkat sebagai

bahasa kebangsaan dan bahasa rasmi negara Malaysia. Perkara ini

termaktub dalam perkara 152 Perlembagaan Malaysia yang


2/6


menyatakan bahawa Bahasa Kebangsaan Malaysia ialah bahasa

Melayu. Kemudian pada tahun 1967, bahasa Melayu telah diangkat

menjadi bahasa rasmi tunggal Malaysia. Oleh itu, bahasa Melayu

telah menjalankan dua tugas utama dalam aktiviti kebahasaan di

Malaysia, iaitu sebagai bahasa kebangsaan dan bahasa rasmi.

Fungsi Bahasa Melayu

o Bahasa Kebangsaan

Bahasa kebangsaan ialah bahasa yang diberikan fungsi untuk

menunjukkan identiti kebangsaan bagi sesebuah negara. Asmah

Hj. Omar (1993), mentakrifkan bahasa kebangsaan sebagai

bahasa yang melambangkan identiti dan kedaulatan negara.

Bahasa kebangsaan dipilih daripada salah satu bahasa tempatan

atau bahasa peribumi yang dianggap mantap dan luas

penggunaannya. Selain itu, bahasa yang dipilih juga haruslah

mempunyai ciri-ciri kebangsaan negara berkenaan di samping

berpotensi besar untuk menyatupadukan pelbagai kaum yang

tinggal dalam negara tersebut. Contohnya di Malaysia, bahasa

Melayu telah dipilih sebagai bahasa kebangsaan disebabkan

bahasa ini merupakan bahasa tempatan dan telah lama digunakan

sebagai alat perhubungan dalam kalangan penduduknya.

Walaupun bahasa-bahasa lain seperti bahasa Cina dan bahasa

Tamil dituturkan oleh sebahagian rakyat Malaysia, namun bahasa

tersebut tidak memperlihatkan identiti kebangsaan bagi negara

Malaysia kerana bahasa-bahasa tersebut merupakan bahasa

pendatang.

o Bahasa Rasmi

Bahasa rasmi ialah bahasa yang digunakan dalam urusan rasmi

dan pentadbiran kerajaan bagi sesebuah negara. Asmah Hj. Omar


3/6


(1993) berpendapat, bahasa rasmi ialah bahasa yang digunakan

dalam situasi rasmi, yakni dalam urusan pemerintahan dan

pentadbiran, sisitem pendidikan negara, urusan perdagangan dan

perusahaan, upacara rasmi dan sebagainya. Bahasa rasmi tidak

semestinya bahasa kebangsaan kerana bahasa rasmi ini

penggunaannya semata-mata untuk tujuan tertentu yang tidak

perlu dikaitkan dengan nasionalisme. Pemilihan bahasa rasmi tidak

semestinya bahasa tempatan atau peribumi tetapi boleh dipilih

daripada bahasa asing. Contohnya, di Malaysia sebelum negara

mencapai kemerdekaan, bahasa Inggeris telah dijadikan bahasa

rasmi. Walau bagaimanapun, selepas negara merdeka fungsi

bahasa Inggeris sebagai bahasa rasmi telah diambil alih oleh

bahasa Melayu.

Layari laman web yang berkaitan. Dengan sokongan bahangrafik, banding bezakan antara bahasa rasmi denganbahasa kebangsaan.

o Bahasa Perpaduan

Bahasa perpaduan ialah bahasa yang digunakan dalam sesebuah

negara bagi tujuan menyatupadukan masyarakat berbilang kaum

(majmuk). Ini bermakna bahasa Melayu adalah merupakan agen

penyatuan masyarakat. Bahasa Melayu juga menimbulkan

kecintaan dan semangat kebangsaan dalam kalangan masyarakat

menerusi fungsinya sebagai bahasa kebangsaan. Saat Md Yasin

(2007) menganggap bahawa penerimaan bahasa Melayu sebagai

bahasa rasmi dan bahasa kebangsaan oleh semua kaum di

Malaysia adalah suatu tanda bahawa mereka menerima konsep

bahasa Melayu sebagai bahasa yang dapat menyatupadukan

masyarakat Malaysia.


4/6


Penggunaan bahasa Melayu sebagai alat perpaduan seringdilaungkan oleh kerajaan. Pada pendapat anda, kenapakahperkara ini penting dalam kehidupan di Malaysia ?

o Bahasa Pengantar

Bahasa pengantar merupakan bahasa yang digunakan diperingkat

sekolah rendah hinggalah peringkat institusi pengajian tinggi. Pada

tahun 1981 iaitu melalui Dasar Pendidikan Kebangsaan, bahasa

Melayu telah digunakan sebagai bahasa penghantar di semua

peringkat persekolahan. Manakala pada tahun 1983 pula, semua

kursus tahun pertama di universiti menggunakan bahasa Melayu

sebagai bahasa penghantar. Penubuhan Universiti Kebangsaan

Malaysia pada tahun 1970 merupakan titik permulaan di mana

universiti ini telah menggunakan bahasa Melayu sebagai bahasa

pengantar tunggalnya. Menurut Siti Hajar Abd. Aziz (2008), segala

usaha untuk menjadikan bahasa Melayu sebagai bahasa

pengantar yang peranannya untuk melahirkan bangsa Malaysia

yang mempunyai pemikiran yang tinggi tidak akan berjaya selagi

rakyat sendiri tidak dapat menguasai bahasa Melayu dengan baik.

o Bahasa Ilmu

Bahasa ilmu ialah bahasa yang digunakan di sekolah-sekolah dan

institusi pengajian tinggi. Peranannya seiring dengan penekanan

terhadap budaya ilmu yang dilaungkan kerajaan. Ini bermakna

bahasa Melayu telah berada pada tahap yang tinggi dan seiring

dengan bahasa-bahasa utama lain. Sebagai bahasa ilmu, bahasa

Melayu perlu mempunyai perbendaharaan kata, istilah dan bahasa

yang sesuai agar dapat menghurai konsep kompleks dan abstrak.

Bagi mencapai tujuan ini bahasa Melayu perlu mempunyai dua ciri

utama iaitu keintelektualan bahasa dan kesempurnaan bahasa.


5/6


Menurut Siti Hajar Abd. Aziz (2008), keintelektualan bahasa dicapai

melalui perkembangan perbendaharaan kata dan struktur

tatabahasa. Kesempurnaan bahasa pula dicapai melalui kestabilan,

kelenturan, kepelbagaian, keberkesanan dan keindahannya.

o Bahasa Perdagangan

Bahasa perdagangan ialah bahasa yang digunakan dalam urusan

perdagangan melibatkan aktiviti tawar-menawar dan sebagainya.

Kadar penggunaan bahasa Melayu dalam perdagangan

bergantung pada sejauh mana penutur-penutur bahasa ini

menggunakannya dalam urusan perdagangan mereka. Sekiranya

banyak dalam kalangan mereka terlibat dalam urusan ini, maka

bahasa yang digunakan akan berkembang dan menjadi alat

komunikasi utama. Contohnya, bahasa Inggeris telah menjadi

pilihan utama para perdagang pada masa kini kerana besarnya

jumlah penutur yang menjalankan perdagangan dengan negara-

negara yang menggunakan bahasa Inggeris seperti Amerika

Syarikat, Kanada, Australia, New Zealand dan Britain.

Latihan 1 Dengan merujuk bahan multimedia dansokongan pengurusan grafik, huraikan pelbagai fungsibahasa Melayu di negara kita.

Rehatlah seketika sambil berbual-bual dengan rakansekuliah. Nikmati secawan kopi sebelum meneruskan latihanseterusnya.

Latihan 2 Jelaskan bagaimana anda boleh memainkanperanan anda sebagai pelajar, untuk merealisasikan fungsibahasa Melayu sebagai bahasa perpaduan di IPG anda.


6/6


Hilangkan stres, minum-minum sambil hayati pantun.

Bagaimana tidak diikat,Kain batik sama sujinya;

Bagaimana tidak diingat,Orang baik bahasa budinya.

Apa dijual apa dibeli,

Mari sukat gantang Ali;Bahasa tak boleh dijual beli,

Dari hidup sampai mati.

TAMAT

Rujukan:

Asmah Hj. Omar, (1993).Perancangan bahasa dengan rujukan

khusus kepada perancangan bahasa Melayu. Kuala Lumpur:

Dewan Bahasa dan Pustaka.

Nuraini Yusoffet al., (2005).Bahasa Melayu untuk Pengurusan.

Sintok: Penerbit Universiti Utara Malaysia.

Saat Md. Yasin, (2007).Bahasa Kebangsaan A. Kuala Lumpur:

Pearson Prentice Hall.

Siti Hajar Abdul Aziz, (2008).Bahasa Melayu 1. Shah Alam:

Oxford Fajar Sdn. Bhd.

08 tajuk 1 fungsi bahasa

Documents